Centraal Slaap Apneu: De pathofysiologie van de C. Een interactieve workshop SLEEPLESS Dr KW van Kralingen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Centraal Slaap Apneu: De pathofysiologie van de C. Een interactieve workshop SLEEPLESS 2014. Dr KW van Kralingen"

Transcriptie

1 Centraal Slaap Apneu: De pathofysiologie van de C. Een interactieve workshop SLEEPLESS 2014 Dr KW van Kralingen

2 Disclosure belangen spreker Dr K.W. van Kralingen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk Geen Bedrijfsnamen

3 Het geval Dhr. M. Cardiale Voorgeschiedenis: - Ischemische cardiomyopathie CABG Afib recabg, klepvervangingr Pulmonale VG: Dyspnea - COPD? Nu: - Moe - Afname inspanningstolerantie - Geen hypersomnolentie

4 Dhr. M.: polygrafie

5 Vraag Bij Dhr M. is er sprake van een: 1. Gemengd Slaap Apneu Syndroom 2. Een Obstructief Slaap Apneu Syndroom 3. Een Centraal Slaap Apneu Syndroom 4. Cheyne Stokes Ademen

6 Wat is slaap apneu Apneu = hypopneu > 10 sec Obstructief + adempoging Centraal - adempoging OSAHS: Klachten + 5 of meer ademstops/uur CSA: idem, meer dan 50% centrale events

7 De Syndromen I. Obstructief Slaap Apneu II. Upper Airway Resistance III. Centraal Slaap Apneu

8 Indeling CSAS (Jahaveri 2010) Physiologic CSA - sleep onset - post arousal Nonhypercapnic - heartfailure - idiopathic - altitude - stroke Hypercapnic CSA - congenital - brainstem - muscle disorder CSA in endocrine disease CSA with OSA CSA with UA disease

9 Vervolg Dhr M. Welk lab. Onderzoek wil je aanvragen? 1. Bloedgas 2. BNP 3. Schildklier 4. 1 tm en 3

10 Non Hypercapnisch Centraal Slaap Apneu Stoornis Centrale Ademhalingscontrole OORZAKEN - Grote hoogte - Metabole aandoeningen bv nierinsufficientie - CVA - Hartfalen - Idiopathisch

11 An example of ICSA Eckert, D. J. et al. Chest 2007;131:

12 An example of a patient with CSB Eckert, D. J. et al. Chest 2007;131:

13

14 Persistent ventilatory instability Voorwaarden persisterende ventilatoire instabiliteit - Faseverschil - Loopgain >1

15 Pathofysiologie van de C Circulatie: - longoedeem - lage pco2 - apneu drempel - circulatietijd Chemoreflex: - verhoogde chemoreflex - rol zuurstof Cerebrum: - rol arousals Cerebrale bloedstroom

16 The System controlling sensors controller controlled

17 Chemoreceptors Peripheral chemoreceptors: carotid bodies, measure po2 Central chemoreceptors: medulla, measure pco2/ph

18 Centraal Benarroch, E. E. Neurology 2007;68:

19 Centraal in PF van CSA Verstoorde regulatie agv afwijkende feedback loop Hypocapnie & Apneudrempel Hypocapnia Evidence: - crosssectional (Naughton 1993, Hanly 1993) - epidemiological (Jahaveri 2006, Sin 1999)

20 CO2 vermindert AHI in CSR-CSA (Lorenzi 1999)

21 Longoedeem/hyperventilatie Evidence - animal (Paintal, Yu) - human (Lorenzo 11 ptes cs) - therapeutic (Solin ptes, 7 ptes after Rx)

22

23 PCWP & CSA (Solin 1999)

24 Circulatietijd Verminderde hartfunctie geeft een trage bloedstroom, tijd verdubbelt Normaal 1 minuut Bewijs uit exp met honden Onderdeel van het probleem Long-oor (vinger) tijd langer in CSR CSA, relatie met CO

25 B to C: increased circulation time

26 Verhoogde chemosensitiviteit Evidence - animal (Sun 1999) - human (Solin 2000 cs, 51 ptes, Jahaveri cs 20 ptes)

27 Hypoxie Hypoxia geeft hyperventilation HF patienten meestal geen ernstige hypoxie GC activatie bij lage O2 sat Maar: hypoxische dips kunnen hyperventilatie geven Bewijs: O2 helpt bij CSR CSA(Teschler 2001)

28 Cerebrovascular reactivity to CO2

29 Pulmonary mechanics Large FRC dampens oscillations In HF decrease in FRC? No (Naughton 1993) But Sahlin et al (2005): less CSR-CSA in lateral position.

30 Upper Airway UA collapse is observed (Alex 1986, Badr 1995) Role? CPAP works, but also via different mechanism (Teschler 2001)

31 Samenvatting

32 HF /CSAS: feiten Definitie: Index? > 50% centraal Prevalentie ICSA in healthy: 0-1% Prevalence CSA in HF: % - selectie! (betablockade) - lft > 60, man, pco2 < 38 mmhg en Afib

33 SAS en HF

34 Prognose HF met CSAS Sin Circulation 2000;102:61

35 Vraag De behandeling van Dhr M zal bestaan uit: 1. Zuurstof toediening 2. Terugverwijzing naar de cardioloog 3. Positieve druk beademing 4. Harttransplantatie

36 Dhr M. : Management Slaap study BMI: 26 Average O2: 92.6 Min sat: 76% Sat 90: 18.8% AHI 50/hr mn CSA ODI 47/hr Management: CPAP:... Zuurstof 2 L/min PM ASV

37 Hearttransplant

38 CANPAP results I

39 CANPAP results II

40 Kaplan-Meier survival plots demonstrating that compared with the control group, the CPAP-CSAsuppressed group had significantly improved heart transplant-free survival (*unadjusted P=0.043), whereas the CPAP-CSA-unsuppressed group did not (unadjusted P=0.260) Arzt, M. et al. Circulation 2007;115: Copyright 2007 American Heart Association

41 Adaptive Servoventilation (ASV) Teschler, AJRCCM 2001; 64:

42 Effecten van ASV vs. CPAP op apnoe-hypopnoe-index

43 Effect van ASV op LVEF

44 Vervolg Dhr M. Verdient deze man geen steunkousen 1. Ja. 2. Nee 3. Weet niet

45 Wat is nieuw in PF van CSR-CSA Fluid shift: - zittend > liggend nachtelijke rostrale fluid shift - in OSAS > toename halsomvang - in CSAS > toename longwater - nieuwe behandelingen? Bv steunkousen overdag

46 Beenvocht en apneu

47 Pathofysiologie Fluid shift?

48 OSAS & Stockings (Redolfi 2011) 12 subjects, 1 week, Reduction fluid change 62%, neckcircumference 60%, AHI 36%

49 Treatment algoritm CSA/HF

50 Position paper Treatment advice Treatment advice CSR-CSA: Mild CSA; geen Rx evt diamox Matig CSA: CPAP evt O2/diamox Ernstig CSA: CPAP (O2/diamox) ASV (centra) CPAP goed onderzocht, effect beperkt ASV: wrsch goed, duur Diamox: logisch, longterm?? O2: makkelijk, longterm?? Theofylline: beperkt bewijs

51 Who wins? Fluid shift prevention Fluid shift treatment

Wat te doen als CPAP niet meer helpt? Universitair Medisch Centrum Groningen

Wat te doen als CPAP niet meer helpt? Universitair Medisch Centrum Groningen Wat te doen als CPAP niet meer helpt? Universitair Medisch Centrum Groningen Disclosures Sponsoring of onderzoeksgeld Philips/Respironics/ MediqTEFA / VIVISOL/ EMDAMED /RESMED/ Air Liquide / Goedegebuure

Nadere informatie

Casus. PrevalenOe OSAS 17-04-16. Als OSAS je na aan t hart staat Cardiovasculaire aspecten van OSAS. Disclosures

Casus. PrevalenOe OSAS 17-04-16. Als OSAS je na aan t hart staat Cardiovasculaire aspecten van OSAS. Disclosures 170416 Disclosures Als OSAS je na aan t hart staat Cardiovasculaire aspecten van OSAS Geen (potentiële) belangenverstrengeling Bedrijfsnamen Voor bijeenkomsten mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

In samenwerking met afdeling longziekten ORBIS MC. 23 november 2011 20:00. Michiel de Vries; Longarts Sjef Lebon ; PA longziekten / OSAS

In samenwerking met afdeling longziekten ORBIS MC. 23 november 2011 20:00. Michiel de Vries; Longarts Sjef Lebon ; PA longziekten / OSAS In samenwerking met afdeling longziekten ORBIS MC 23 november 2011 20:00 Michiel de Vries; Longarts Sjef Lebon ; PA longziekten / OSAS Overlap syndromen OSAS &. Sarcoidose COPD Apneu: onderbreken van de

Nadere informatie

Slaapapneu en co-morbiditeit. Monique Klaaver Longarts Havenziekenhuis

Slaapapneu en co-morbiditeit. Monique Klaaver Longarts Havenziekenhuis Slaapapneu en co-morbiditeit Monique Klaaver Longarts Havenziekenhuis Slaapapneu en co-morbiditeit 1. ontwikkelen en ontregelen van andere ziektebeelden 2. de invloed op slaapapneu en klachten op andere

Nadere informatie

Ken uw Slaap geneeskunde. Sleepless 2015 Klaas van Kralingen

Ken uw Slaap geneeskunde. Sleepless 2015 Klaas van Kralingen Ken uw Slaap geneeskunde Sleepless 2015 Klaas van Kralingen Wat is Slaap geneeskunde In Nederland geen erkend specialisme Maar al jaren in de VS! In Europa en Nederland aarzelende stappen naar organisatie

Nadere informatie

Obesitas Hypertensie Cardiovasculair risico Diabetes mellitus II

Obesitas Hypertensie Cardiovasculair risico Diabetes mellitus II Obesitas Hypertensie Cardiovasculair risico Diabetes mellitus II Patiënt: Al jaren niet fit overdag. Kan daarom zijn werk als manager van supermarkt niet meer aan. Zit nu thuis en is in overleg met bedrijfsarts

Nadere informatie

Waar chronisch acuut ontmoet; De CTB patiënt in de acute zorg. Annique Bahnmüller Witzenburg Ventilation Practitioner CTB Rotterdam

Waar chronisch acuut ontmoet; De CTB patiënt in de acute zorg. Annique Bahnmüller Witzenburg Ventilation Practitioner CTB Rotterdam Waar chronisch acuut ontmoet; De CTB patiënt in de acute zorg Annique Bahnmüller Witzenburg Ventilation Practitioner CTB Rotterdam Inhoud Centrum voor thuisbeademing Doel diagnoses Symptomen van hypercapnie

Nadere informatie

Obesitas op de recovery

Obesitas op de recovery Obesitas op de recovery Marlous Huijzer AIOS anesthesiologie UMC Utrecht Inzichten Toegenomen arbeid hart en longen Verhoogde kans metabool syndroom Verhoogde kans op DVT of longembolie Obesitas hypoventilatie

Nadere informatie

OSA en diabetes. Wake 2/3 of life. Inleiding. Slaap is een basale behoefte. NREM Sleep ~80% of night. Prof. Dr. Dries Testelmans

OSA en diabetes. Wake 2/3 of life. Inleiding. Slaap is een basale behoefte. NREM Sleep ~80% of night. Prof. Dr. Dries Testelmans OSA en diabetes Prof. Dr. Dries Testelmans Diabetessymposium 2016 Inleiding Slaap is een basale behoefte Wake 2/3 of life NREM Sleep ~80% of night REM Sleep ~20% of night 1 Inleiding Slaap is een basale

Nadere informatie

Dr.Al de Weerd Slaapcentrum SEIN Zwolle-Groningen adweerd@sein.nl

Dr.Al de Weerd Slaapcentrum SEIN Zwolle-Groningen adweerd@sein.nl Slaap/waakstoornissen Diagnose; rol van polygrafie; overzicht van aandoeningen; impact op dagelijks leven en werk Dr.Al de Weerd Slaapcentrum SEIN Zwolle-Groningen adweerd@sein.nl Wat gebeurt er in de

Nadere informatie

Slaapapneu en vermoeidheidsklachten bij mensen met een CVA. Het venijn zit in de staart IV 11 april 2013 Justine Aaronson

Slaapapneu en vermoeidheidsklachten bij mensen met een CVA. Het venijn zit in de staart IV 11 april 2013 Justine Aaronson Slaapapneu en vermoeidheidsklachten bij mensen met een CVA Het venijn zit in de staart IV 11 april 2013 Justine Aaronson Coen van Bennekom, revalidatiearts Tijs van Bezeij, revalidatiearts Erny Groet,

Nadere informatie

De oorspronkelijke witte-jas reactie in Milaan, 1983

De oorspronkelijke witte-jas reactie in Milaan, 1983 Disclosure belangen Gert van Montfrans en Marianne Cammenga Nationaal Hypertensie Congres 7 februari 2015 (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Geen. Geen. Geen. Geen

Geen. Geen. Geen. Geen Disclosure belangen dr. G. A. van Montfrans Nationaal Hypertensie Congres 7 februari 2014 (potentiële) Belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Hartfalen. Manon van der Meer AIOS cardiologie

Hartfalen. Manon van der Meer AIOS cardiologie Hartfalen Manon van der Meer AIOS cardiologie Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Ondersteuning OSAS diagnostiek in de eerste lijn. Dr. Annelies Lucas, huisarts Medisch directeur Diagnostiek voor U

Ondersteuning OSAS diagnostiek in de eerste lijn. Dr. Annelies Lucas, huisarts Medisch directeur Diagnostiek voor U Ondersteuning diagnostiek in de eerste lijn Dr. Annelies Lucas, huisarts Medisch directeur Diagnostiek voor U Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Medicatie Risico bij Nierschade. Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog

Medicatie Risico bij Nierschade. Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog Medicatie Risico bij Nierschade Nictiz symposium 15 november 2016 Chris Hagen nefroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met

Nadere informatie

Palliatieve zorg bij hartfalen en de nieuwe richtlijn. Nationale Hartfalendag, Zeist, 28 september 2018

Palliatieve zorg bij hartfalen en de nieuwe richtlijn. Nationale Hartfalendag, Zeist, 28 september 2018 Palliatieve zorg bij hartfalen en de nieuwe richtlijn Nationale Hartfalendag, Zeist, 28 september 2018 Disclosure belangen Lia Middeljans (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Sleep-disordered breathing: definitie

Sleep-disordered breathing: definitie NKO als oorzaak en oplossing van slaapproblemen bij kinderen Greet Hens 18/03/2013 Sleep-disordered breathing: definitie 1 Sleep disordered breathing Sleep Disordered Breathing (SDB) Habitueel snurken:

Nadere informatie

CVRM addendum (kwetsbare) ouderen

CVRM addendum (kwetsbare) ouderen CVRM addendum (kwetsbare) ouderen Prof. Dr. Majon Muller Internist-OUDGNK Hoofd sectie OUDGNK Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Hartfalen en Nierfunctiestoornissen

Hartfalen en Nierfunctiestoornissen Hartfalen en Nierfunctiestoornissen Dr. Kevin Damman Hartfalen Cardioloog, UMCG Groningen k.damman@umcg.nl Disclosures Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties:

Nadere informatie

CHECK-HF: Hartfalenbehandeling in Nederland. Dr. G.C.M. Linssen, cardioloog Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) Almelo en Hengelo

CHECK-HF: Hartfalenbehandeling in Nederland. Dr. G.C.M. Linssen, cardioloog Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) Almelo en Hengelo CHECK-HF: Hartfalenbehandeling in Nederland Dr. G.C.M. Linssen, cardioloog Ziekenhuisgroep Twente (ZGT) Almelo en Hengelo Nationale Hartfalendag 29 september 2017 Dr. Gerard Linssen, cardioloog, ZGT Disclosure

Nadere informatie

Content. AF & Nierfalen: Epidemiologie. AF & Nierfalen: Epidemiologie. Disclosures: Epidemiologie: AF en Nierfalen. AF en Nierfalen: kip of ei?

Content. AF & Nierfalen: Epidemiologie. AF & Nierfalen: Epidemiologie. Disclosures: Epidemiologie: AF en Nierfalen. AF en Nierfalen: kip of ei? Disclosures: Zeg eens A. Over Atrium fibrilleren en Antistolling in ESRD Geen Marjolijn van Buren Internist-Nefroloog Content Epidemiologie: en Nierfalen & Nierfalen: Epidemiologie whites ARIC study Atheroslerosis

Nadere informatie

Hartfalen: pompen of verzuipen

Hartfalen: pompen of verzuipen https://www.artstation.com/artwork/aaj5m Hartfalen: pompen of verzuipen Louis Handoko, cardioloog / fellow hartfalen (HFpEF) Nationale Hartfalendag (Zeist), 28 september 2018 ml.handoko@vumc.nl Disclosures

Nadere informatie

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors

Gender differences in heart disease. Dr Danny Schoors Gender differences in heart disease Dr Danny Schoors Women are meant to be loved, not to be understood Oscar Wilde (1854-1900) 2 05/01/16 Inleiding Cardiovasculaire ziekte 7 tot 10 jaar later dan bij mannen

Nadere informatie

Obese hypoventilatie en thuisbeademing

Obese hypoventilatie en thuisbeademing Obese hypoventilatie en thuisbeademing Wat is uw achtergrond? 1. Arts 2. Verpleegkundige 3. Fysiotherapeut/paramedisch 4. overig Diagnoses per thuisbeademingscentrum Definities (morbide) obesitas Ondergewicht:

Nadere informatie

Chronische NIV bij stabiele COPD patiënten

Chronische NIV bij stabiele COPD patiënten Chronische NIV bij stabiele COPD patiënten 1. is alleen effectief als er sprake is van hypercapnie 2. is alleen effectief als door de NIV de CO 2 daalt 3. als aan beide (1 en 2) wordt voldaan 4. is nooit

Nadere informatie

NIV bij exacerbatie COPD

NIV bij exacerbatie COPD NIV bij exacerbatie COPD Petra Vos, longarts Guido Reijnen, longarts i.o. Rijnstate Ziekenhuis Arnhem Doelen Voor welke patient is NIV op afdeling geindiceerd? Voor welke patient NIV op IC? Wie krijgt

Nadere informatie

Wanneer is het epilepsie?

Wanneer is het epilepsie? Wanneer is het epilepsie? Vascular rounds 2018 Syncope: een multidisciplinaire aanpak Mariëlle Vlooswijk Disclosure potential conflicts of interest Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

(C)PAP-therapie de verschillende behandelopties. Sjef Lebon Physician Assistant Longgeneeksunde 23 november 2011

(C)PAP-therapie de verschillende behandelopties. Sjef Lebon Physician Assistant Longgeneeksunde 23 november 2011 (C)PAP-therapie de verschillende behandelopties Sjef Lebon Physician Assistant Longgeneeksunde 23 november Inhoud (C)PAP-therapie achtergrond werking Titratie therapiedrukken Veschillende behandelopties

Nadere informatie

Ziektelast hoe meet en bespreek ik dit? Annerika Slok, MSc

Ziektelast hoe meet en bespreek ik dit? Annerika Slok, MSc Ziektelast hoe meet en bespreek ik dit? Annerika Slok, MSc Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Trombosezorg in het DOACtijdperk. nationale antistollingsdag 4 oktober 2017 sander van doorn

Trombosezorg in het DOACtijdperk. nationale antistollingsdag 4 oktober 2017 sander van doorn Trombosezorg in het DOACtijdperk nationale antistollingsdag 4 oktober 2017 sander van doorn Disclosure potential conflicts of interest Geen (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Impact van de ingebruikname van de DSM-5

Impact van de ingebruikname van de DSM-5 Impact van de ingebruikname van de DSM-5 Eetstoornissen als casus Frédérique Smink Daphne van Hoeken H. Wijbrand Hoek Lunchbijeenkomst NIVEL 18 maart 2014 Disclosure belangen (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Slaaplabo: indicaties, methodiek en outcome

Slaaplabo: indicaties, methodiek en outcome Slaaplabo: indicaties, methodiek en outcome Stijn Verhulst Slaapcentrum voor Kinderen Universitair Ziekenhuis Antwerpen Overzicht Indicaties Methodiek Outcome 2 1 Overzicht Methodiek Indicaties Outcome

Nadere informatie

Heart and Soul. Cardiovasculair en Depressie

Heart and Soul. Cardiovasculair en Depressie Heart and Soul Cardiovasculair en Depressie Ten leading causes of DALY s 2030 - high income countries (in %) - Unipolar depressive disorder 9.8 Ischaemic heart disease 5.9 Alzheimer and other dementias

Nadere informatie

Ouderen en COPD Programma. Programma. Leerdoelen/vragen. Programma. Ja of Nee?

Ouderen en COPD Programma. Programma. Leerdoelen/vragen. Programma. Ja of Nee? Ouderen en COPD FRANK PEPELS, SPECIALIST OUDERENGENEESKUNDE, PROTEION. Plenair inventariseren leerdoelen 10 min Intro-toets/stellingen 5 min Acuut benauwde patiënt: -scenario: 15 min Pauze 10 min Chronisch

Nadere informatie

10-2-2015. Thuis bloeddrukmeten. Indeling presentatie

10-2-2015. Thuis bloeddrukmeten. Indeling presentatie Thuis bloeddrukmeten Anna van Ittersum, verpleegkundig specialist Afd. Interne Geneeskunde, Bronovo Den Haag Wilko Spiering, internist-vasculair geneeskundige Afd. Vasculaire Geneeskunde, UMC Utrecht Disclosure

Nadere informatie

Obstructief slaapapneu syndroom (OSAS)

Obstructief slaapapneu syndroom (OSAS) Obstructief slaapapneu syndroom (OSAS) Bij u is (mogelijk) sprake van een obstructief slaapapneu syndroom (OSAS). In deze folder staat informatie over de aandoening OSAS, mogelijke oorzaken van OSAS, onderzoek

Nadere informatie

Disclosure belangen NJ de Wit

Disclosure belangen NJ de Wit Disclosure belangen NJ de Wit (Potentiële) belangenverstrengeling Voorzitter Gezondheidsraad Commissie Medicalisering Diverse NWO/ZON onderzoekssubsidies op gebied van zorginnovatie en maximalisatie Voor

Nadere informatie

Is het depressie? Dr. M. Zuidersma, UMCG of is het een onderliggend neurodegeneratief beeld? Maar is dit wel zo? Disclosure belangen spreker

Is het depressie? Dr. M. Zuidersma, UMCG of is het een onderliggend neurodegeneratief beeld? Maar is dit wel zo? Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker Is het depressie? of is het een onderliggend neurodegeneratief beeld? Marij Zuidersma Interdisciplinary Center Psychopathology and Emotion regulation (ICPE) 7 mei 2019 (potentiële)

Nadere informatie

Disclosure belangen Dyllis van Dijk

Disclosure belangen Dyllis van Dijk Disclosure belangen Dyllis van Dijk (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding

Nadere informatie

Onderhoudsbehandeling met Zuurstof Thuis (OZT)

Onderhoudsbehandeling met Zuurstof Thuis (OZT) Onderhoudsbehandeling met Zuurstof Thuis (OZT) A D E M B E N E M E N D 2 9 j a n u a r i e n 3 0 j a n u a r i 2 0 1 5 J u d i t h V e r m e u l e n K a r i n A u l b e r s Disclosure belangen spreker

Nadere informatie

Het obstructief slaap apnee syndroom ( OSAS). Sonia De Weerdt Pneumoloog Uz Brussel

Het obstructief slaap apnee syndroom ( OSAS). Sonia De Weerdt Pneumoloog Uz Brussel Het obstructief slaap apnee syndroom ( OSAS). Sonia De Weerdt Pneumoloog Uz Brussel Prevalentie OSAS OSAS in de Westerse wereld: 2-4% mannen 1-2% vrouwen Man > vrouw Postmenopauze: toename bij de vrouwen

Nadere informatie

De oudere patiënt met comorbiditeit

De oudere patiënt met comorbiditeit De oudere patiënt met comorbiditeit Dr. Arend Mosterd cardioloog Meander Medisch Centrum, Amersfoort Dr. Irène Oudejans klinisch geriater Elkerliek ziekenhuis, Helmond Hartfalen Prevalentie 85 plussers

Nadere informatie

CRT-D versus CRT-P. verschillende behandelingen voor dezelfde patiënt? CarVasZ M.L. Hendriks, MSc Dept. Cardiology VUmc.

CRT-D versus CRT-P. verschillende behandelingen voor dezelfde patiënt? CarVasZ M.L. Hendriks, MSc Dept. Cardiology VUmc. CRT-D versus CRT-P verschillende behandelingen voor dezelfde patiënt? CarVasZ 2017 M.L. Hendriks, MSc Dept. Cardiology VUmc Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Screening OSAS Informatie over de screening op OSAS ter voorbereiding op de operatie

Screening OSAS Informatie over de screening op OSAS ter voorbereiding op de operatie LONGGENEESKUNDE Screening OSAS Informatie over de screening op OSAS ter voorbereiding op de operatie ONDERZOEK Screening OSAS Uw behandelend arts gaat samen met u kijken of u in aanmerking komt voor een

Nadere informatie

Hartfalen. in een notendop. Dr. Riet Dierckx 22/05/2018

Hartfalen. in een notendop. Dr. Riet Dierckx 22/05/2018 Hartfalen in een notendop Dr. Riet Dierckx 22/05/2018 Hartfalen definitie en classificatie Hartfalen is een klinisch syndroom gekarakteriseerd door symptomen en/of tekenen van congestie objectieve vaststelling

Nadere informatie

Depressie bij ouderen Trends over de tijd

Depressie bij ouderen Trends over de tijd DEPARTMENT OF PSYCHIATRY Disclosure belangen spreker Depressie bij ouderen Trends over de tijd Hans Jeuring Psychiater en onderzoeker, UMCG Afdeling Ouderenpsychiatrie (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Diagnostiek van COPD: van spirometrie tot ziektelastmeter. Hanneke de Jong Meriam van der Zon Guus van der Meijden

Diagnostiek van COPD: van spirometrie tot ziektelastmeter. Hanneke de Jong Meriam van der Zon Guus van der Meijden Diagnostiek van COPD: van spirometrie tot ziektelastmeter Hanneke de Jong Meriam van der Zon Guus van der Meijden Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Ervaring met Gezondheidsmeter PGO. Simone van der Sluijs Verpleegkundig specialist i.o.

Ervaring met Gezondheidsmeter PGO. Simone van der Sluijs Verpleegkundig specialist i.o. Ervaring met Gezondheidsmeter PGO Simone van der Sluijs Verpleegkundig specialist i.o. Plaats Gezondheidsmeter PGO zelf meten ontvangen delen Curavista 2016 Stelling 1 De patiënt heeft recht op een eigen

Nadere informatie

Haagse Nieren 2.0. Disclosure belangen spreker

Haagse Nieren 2.0. Disclosure belangen spreker Haagse Nieren 2.0 Irene van der Meer Internist-nefroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Bloedgasanalyse. Doelstelling. Bloedgasanalyse. 4 mei 2004 Blad 1. Sacha Schellaars IC centrum UMC Utrecht. Zuur base evenwicht Oxygenatie

Bloedgasanalyse. Doelstelling. Bloedgasanalyse. 4 mei 2004 Blad 1. Sacha Schellaars IC centrum UMC Utrecht. Zuur base evenwicht Oxygenatie Bloedgasanalyse Sacha Schellaars IC centrum UMC Utrecht Doelstelling De student kan de 4 stoornissen in het zuurbase evenwicht benoemen. De student kan compensatiemechanismen herkennen en benoemen. De

Nadere informatie

INVLOED VAN INZICHT OP HET BELOOP VAN DE OBSESSIEVE-COMPULSIEVE STOORNIS

INVLOED VAN INZICHT OP HET BELOOP VAN DE OBSESSIEVE-COMPULSIEVE STOORNIS INVLOED VAN INZICHT OP HET BELOOP VAN DE OBSESSIEVE-COMPULSIEVE STOORNIS HENNY VISSER; HAROLD VAN MEGEN; PATRICIA VAN OPPEN; TON VAN BALKOM;ADRIAAN HOOGENDOORN;GERRIT GLAS; FUGEN NEZIROGLU; DISCLOSURE

Nadere informatie

Boezemfibrilleren in de dagelijkse praktijk. Refik Kaplan Cardioloog SXB

Boezemfibrilleren in de dagelijkse praktijk. Refik Kaplan Cardioloog SXB Boezemfibrilleren in de dagelijkse praktijk Refik Kaplan Cardioloog SXB Boezemfibrilleren Ontbreken van relatie tussen sinusknoop activiteit en ventriculaire activiteit Elektrische activatie uit meerdere

Nadere informatie

Obstructief slaapapneu syndroom OSAS en gevolgen voor het hart (en andere ziekten)

Obstructief slaapapneu syndroom OSAS en gevolgen voor het hart (en andere ziekten) Obstructief slaapapneu syndroom OSAS en gevolgen voor het hart (en andere ziekten) Dewi Groeneveld-Tjiong Longarts - Slaapteam Flevoziekenhuis Slaapapneu en co-morbiditeiten Wat zijn de gevolgen van OSAS

Nadere informatie

Let s get organized P E J va n Po l C a rd i o l o o g, R i j n l a n d zo rg g ro e p, L e i d e rd o r p

Let s get organized P E J va n Po l C a rd i o l o o g, R i j n l a n d zo rg g ro e p, L e i d e rd o r p Let s get organized PEJ van Pol Cardioloog, Rijnland zorggroep, Leiderdorp Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring

Nadere informatie

Pathofysiologisch mechanisme Roken/inflammatie systemische effecten Spill-over theory TNF-alfa RANTES MCP-i IL-8 1CAM ALZHEIMER S DISEASE DEMENTIA ATHEROSCLEROSIS CONGESTIVE HEART FAILURE ISCHEMIC HEART

Nadere informatie

OSAS peri-operatief. Queenayda Kroon Peter Huybrechts

OSAS peri-operatief. Queenayda Kroon Peter Huybrechts Queenayda Kroon Peter Huybrechts Inhoud Casus Slaap apnee Obstructief slaap apnee syndroom (OSAS) 1. Preoperatief 2. Peroperatief 3. Postoperatief Take home messages Casus Man, 66jaar, BMI 31, ASA3 Medische

Nadere informatie

Kennisgebieden. The happy decision. Zwangerschapsdiabetes en zwangeren met type 2 diabetes in 20 minuten 27-6-2016

Kennisgebieden. The happy decision. Zwangerschapsdiabetes en zwangeren met type 2 diabetes in 20 minuten 27-6-2016 Disclosure belangen spreker Zwangerschapsdiabetes en zwangeren met type 2 diabetes in 20 minuten Dr Harold de Valk, internist-endocrinoloog UMC Utrecht (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Palliatieve zorg voor hartfalenpatiënten in de praktijk

Palliatieve zorg voor hartfalenpatiënten in de praktijk Palliatieve zorg voor hartfalenpatiënten in de praktijk Van ziekenhuis naar eerste lijn Christa Takens Klinisch geriater i.o. klinisch farmacoloog i.o. E. Muller Internist-oncoloog Disclosure belangen

Nadere informatie

Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian

Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian Pruijsers-Lamers, Verpleegkundig Specialist Cardiologie

Nadere informatie

Casuistiek in de praktijk CAHAG CURSUS 2017

Casuistiek in de praktijk CAHAG CURSUS 2017 Casuistiek in de praktijk CAHAG CURSUS 2017 WAAR ZITTEN DE AANDACHTSPUNTEN.. Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Nadere informatie

Een zeldzame genetische diagnose, en dan..?

Een zeldzame genetische diagnose, en dan..? Een zeldzame genetische diagnose, en dan..? Antwerpen, 29 januari 2016 Esther Bakker-van Gijssel, AVG Tjitske Kleefstra, klinisch geneticus Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde Afdeling Genetica Geneeskunde

Nadere informatie

Landelijk Diabetes Congres 2016

Landelijk Diabetes Congres 2016 Landelijk Diabetes Congres 2016 Insuline Pompen, zelfcontrole en sensoren, need to know Thomas van Bemmel, Internist Gelre Ziekenhuis Apeldoorn Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling zie hieronder

Nadere informatie

Behandeling van hypertensie

Behandeling van hypertensie NECF onderwijsbijeenkomst 19 juni 2014 Farmacotherapie bij 80+ers: Waar zijn we eigenlijk mee bezig? Behandeling van hypertensie Evelien Lutke Schipholt, apotheker externe instellingen, CWZ Gerard Rongen,

Nadere informatie

Behandeling thoraxtrauma in het ziekenhuis. Pieter Hoogland AIOS chirurgie

Behandeling thoraxtrauma in het ziekenhuis. Pieter Hoogland AIOS chirurgie 12-12-2018 Behandeling thoraxtrauma in het ziekenhuis Pieter Hoogland AIOS chirurgie Disclosure belangenverstrengeling voor de sprekers van de scholingsavond (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Alles over slaap. Presentatie NVAB 11 juni Reinier de Groot, longarts-somnoloog

Alles over slaap. Presentatie NVAB 11 juni Reinier de Groot, longarts-somnoloog Alles over slaap Presentatie NVAB 11 juni 2018 Reinier de Groot, longarts-somnoloog Disclosures Geen Nederlands Slaap Instituut Focuskliniek diagnostiek en behandeling slaapstoornissen De grootste slaapkliniek

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

Zijn er evidence based indicaties voor medische toepassingen bij verstandelijk gehandicapten? Prevalentie slaapproblemen

Zijn er evidence based indicaties voor medische toepassingen bij verstandelijk gehandicapten? Prevalentie slaapproblemen Zijn er evidence based indicaties voor medische toepassingen bij verstandelijk gehandicapten? Wiebe Braam s Heeren Loo, locatie Wekerom Gouverneur Kremers Centrum Maastricht Zijn er evidence based indicaties

Nadere informatie

Een transmuraal ketenzorgmodel voor COPD;

Een transmuraal ketenzorgmodel voor COPD; Een transmuraal ketenzorgmodel voor COPD; COPD-net Utrecht, 15 januari 2015 dr. A.J. (Alex) van t Hul, programmadirecteur Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor

Nadere informatie

Functioneren van een Kind met Autisme. M.I. Willems. Open Universiteit

Functioneren van een Kind met Autisme. M.I. Willems. Open Universiteit Onderzoek naar het Effect van de Aanwezigheid van een Hond op het Alledaags Functioneren van een Kind met Autisme M.I. Willems Open Universiteit Naam student: Marijke Willems Postcode en Woonplaats: 6691

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Effectiveness of case management in the reduction of COPD re-admissions: results of a pilot study Annelies E. van Eeden, Ingrid van de Poll, Gertrud van Vulpen, Tim Roldaan, Wies Wagenaar, Melinde Boland,

Nadere informatie

Chronische beademing bij ALS Marijke Rutten Longarts

Chronische beademing bij ALS Marijke Rutten Longarts Chronische beademing bij ALS Marijke Rutten Longarts Maastricht UMC+ Centrum voor Thuisbeademing Maastricht (CTBM) Leerpunten De organisatie van chronische beademingszorg in Nederland Wat zijn de verwijscriteria

Nadere informatie

Hoe hartfalen te herkennen. Mark Valk, huisarts onderzoeker

Hoe hartfalen te herkennen. Mark Valk, huisarts onderzoeker Hoe hartfalen te herkennen Mark Valk, huisarts onderzoeker vroegdiagnostiek hartfalen Leusden 24 april 2012 2 Disclosure Geen belangenverstengeling Komt het vaak voor? 0,8% tussen de 55 en 64 jaar 3% tussen

Nadere informatie

Thema Zorg op maat uur Opening en terugblik vorig jaar uur Benchlearning Kees de Visser, huisarts Urk

Thema Zorg op maat uur Opening en terugblik vorig jaar uur Benchlearning Kees de Visser, huisarts Urk Thema Zorg op maat Programma 16.30 uur Opening en terugblik vorig jaar 16.35 uur Benchlearning Kees de Visser, huisarts Urk 17:00 uur Van jaarcontrole naar jaargesprek diabetes Guy Rutten, Professor Diabetologie

Nadere informatie

Disclosure. Wat steekt u op. Waar denkt u over na. Rode vlaggen en co-morbiditeit bij COPD INLEIDING HET IS ZWARTWIT EN HET LOOPT IN DE WEI

Disclosure. Wat steekt u op. Waar denkt u over na. Rode vlaggen en co-morbiditeit bij COPD INLEIDING HET IS ZWARTWIT EN HET LOOPT IN DE WEI Disclosure Rode vlaggen en co-morbiditeit bij COPD Geen belangenverstrengeling voor deze presentatie Hans Sportel, huisarts Ruurlo Waar denkt u over na Wat steekt u op Dyspnoe en haar DD COPD en co-morbiditeit

Nadere informatie

De rol van kalium op de bloeddruk. Wilko Spiering, internist-vasculair geneeskundige Afd. Vasculaire Geneeskunde

De rol van kalium op de bloeddruk. Wilko Spiering, internist-vasculair geneeskundige Afd. Vasculaire Geneeskunde De rol van kalium op de bloeddruk Wilko Spiering, internist-vasculair geneeskundige Afd. Vasculaire Geneeskunde Disclosure belangen spreker - dr. W. Spiering Nationaal Hypertensie Congres 7 februari 2014

Nadere informatie

Het complex slaapapneusyndroom: klinische aspecten en behandeling 1

Het complex slaapapneusyndroom: klinische aspecten en behandeling 1 302 Tijdschr. voor Geneeskunde, 67, nr. 6, 2011 doi: 10.2143/TVG.67.06.2000935 PENTALFA: SLAAPAPNEU: NIEUWE UITDAGINGEN 1 Het complex slaapapneusyndroom: klinische aspecten en behandeling 1 J. VERBRAECKEN

Nadere informatie

COGNITIEVE STOORNISSEN BIJ COPD. VAAK VERGETEN SYMPTOOM? Frank Pepels Kaderhuisarts astma/copd, aios ouderengeneeskunde

COGNITIEVE STOORNISSEN BIJ COPD. VAAK VERGETEN SYMPTOOM? Frank Pepels Kaderhuisarts astma/copd, aios ouderengeneeskunde COGNITIEVE STOORNISSEN BIJ COPD. VAAK VERGETEN SYMPTOOM? Frank Pepels Kaderhuisarts astma/copd, aios ouderengeneeskunde Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

AZO scholingsavond: neurotrauma Wat is de rol van de neuroloog? Bart Post Neuroloog

AZO scholingsavond: neurotrauma Wat is de rol van de neuroloog? Bart Post Neuroloog AZO scholingsavond: neurotrauma Wat is de rol van de neuroloog? Bart Post Neuroloog Disclosure belangenverstrengeling voor de sprekers van de AZO scholingsavond (Potentiële) belangenverstrengeling Voor

Nadere informatie

Nachtwerk en gezondheid Prof dr ir Tjabe Smid, Prof. dr. Carel Hulshof

Nachtwerk en gezondheid Prof dr ir Tjabe Smid, Prof. dr. Carel Hulshof Nachtwerk en gezondheid Prof dr ir Tjabe Smid, Prof. dr. Carel Hulshof Tjabe Smid disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring en

Nadere informatie

Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu?

Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu? Overgebleven risico op hart-en vaatziekten in patiënten met Familiaire Hypercholesterolemia, wat nu? Annette Galema-Boers, MANP 24-11-2017 Clinic for dyslipidemias and inherited cardiovascular diseases

Nadere informatie

Centrum voor Slaapstoornissen Algemene informatie

Centrum voor Slaapstoornissen Algemene informatie Centrum voor Slaapstoornissen Algemene informatie 2 Inleiding In deze folder vindt u informatie over het Centrum voor Slaapstoornissen. Het is van belang deze informatie goed te lezen, zodat u goed voorbereid

Nadere informatie

NOAC en coronairlijden. Drs. N. Bennaghmouch, arts-onderzoeker Cardiologie NICE Congres 7 oktober 2016

NOAC en coronairlijden. Drs. N. Bennaghmouch, arts-onderzoeker Cardiologie NICE Congres 7 oktober 2016 NOAC en coronairlijden Drs. N. Bennaghmouch, arts-onderzoeker Cardiologie NICE Congres 7 oktober 2016 Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties Geen

Nadere informatie

PROfeel. Dr. Sanne Nijhof, kinderarts Merel Nap-van der Vlist, arts-onderzoeker

PROfeel. Dr. Sanne Nijhof, kinderarts Merel Nap-van der Vlist, arts-onderzoeker PROfeel Dr. Sanne Nijhof, kinderarts Merel Nap-van der Vlist, arts-onderzoeker Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties¹ Sponsoring

Nadere informatie

Beweegprogramma s voor COPD. Mirjam Verhoef fysiotherapeut Voorzitter Netwerk Fysiotherapie COPD Utrecht

Beweegprogramma s voor COPD. Mirjam Verhoef fysiotherapeut Voorzitter Netwerk Fysiotherapie COPD Utrecht Beweegprogramma s voor COPD Mirjam Verhoef fysiotherapeut Voorzitter Netwerk Fysiotherapie COPD Utrecht Belang fysieke activiteit? Healthy GOLD I&II GOLD III GOLD IV 1 9 8 Controls (3) GOLDII (27) 9 GOLD

Nadere informatie

Sebastiaan Blok Hypertensie in het digitale tijdperk

Sebastiaan Blok Hypertensie in het digitale tijdperk Sebastiaan Blok Hypertensie in het digitale tijdperk Disclosure potential conflicts of interest Geen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties: Bedrijfsnamen Sponsoring

Nadere informatie

AHI OK Patiënt niet Wat nu?

AHI OK Patiënt niet Wat nu? AHI OK Patiënt niet Wat nu Mw. dr. Hennie Janssen, longarts & somnoloog Kempenhaeghe Centrum voor Slaapgeneeskunde Waar komen onze Apneu patiënten vandaan AHI OK Patiënt niet Wat nu normaal 1 Hersenactiviteit

Nadere informatie

Slaapregistratie (polygrafie) met CPAP in het ziekenhuis

Slaapregistratie (polygrafie) met CPAP in het ziekenhuis Slaapregistratie (polygrafie) met CPAP in het ziekenhuis Tijdens de slaap verslappen alle lichaamsspieren. Het achterste deel van de tong kan zo naar achteren zakken, waardoor het de bovenste luchtweg

Nadere informatie

Moeheid. Robert Rozenberg, sportarts Sportgeneeskunde Rotterdam

Moeheid. Robert Rozenberg, sportarts Sportgeneeskunde Rotterdam Moeheid Robert Rozenberg, sportarts Sportgeneeskunde Rotterdam Robert Rozenberg Sportarts Sportgeneeskunde Rotterdam Rijndam Revalidatie Onderzoeker Erasmus MC Wat doet de sportarts? Consulten Bewegingsanalyses

Nadere informatie

Slaapapneu. Longgeneeskunde

Slaapapneu. Longgeneeskunde Slaapapneu Longgeneeskunde Waarom deze folder? Bij u werd de diagnose slaapapneu syndroom gesteld. Deze folder geeft een overzicht van de klachten, het onderzoek en de behandeling van het slaapapneu syndroom.

Nadere informatie

De kracht van het netwerk

De kracht van het netwerk De kracht van het netwerk 2 e landelijk symposium voor IC-netwerken 28 november 2018 Kwaliteit bevorderen van IC zorg in de regio: leren van elkaar een interactieve verdiepingssessie Woensdag 28 november

Nadere informatie

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS

Invasieve beademing bij longfibrose. Liselotte Boerman, ANIOS Invasieve beademing bij longfibrose Liselotte Boerman, ANIOS Casus Man, 82 jaar, Opname ivm respiratoire insufficiëntie, DD: 1. Acute exacerbatie Idiopathische Pulmonale Fibrose (IPF) 2. overvulling cardiaal

Nadere informatie

Charlotte Griffioen. Opioïd gebruik bij ouderen. Wetenschapsdag SANO in Maastricht 2016

Charlotte Griffioen. Opioïd gebruik bij ouderen. Wetenschapsdag SANO in Maastricht 2016 Opioïd gebruik bij ouderen Charlotte Griffioen Specialist Ouderengeneeskunde bij Novicare Promovenda, afd. Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde, LUMC Wetenschapsdag SANO in Maastricht 2016 Disclosure

Nadere informatie

Theory of Constraints. Een introductie

Theory of Constraints. Een introductie Theory of Constraints Een introductie Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Respiratoire revalidatie.

Respiratoire revalidatie. Respiratoire revalidatie Iris.coosemans@uzleuven.be Inactiviteit bij COPD Pitta, AJRCCM 2005 Gevolgen van inactiviteit COPD Ventilatoire noden Flow limitatie Air Trapping Hyperinflatie Dyspnoe Deconditionering

Nadere informatie

Inhoud. predictie predictie afasie predictiemodel ontwikkeling predictiemodel afasie predictiemodel afasie conclusies aanbeveling

Inhoud. predictie predictie afasie predictiemodel ontwikkeling predictiemodel afasie predictiemodel afasie conclusies aanbeveling VOORSPELLEN VAN VERBAAL COMMUNICATIEVE VAARDIGHEID VAN AFASIEPATIËNTEN NA KLINISCHE REVALIDATIE AfasieNet Netwerkdag 31.10.2014 Marieke Blom-Smink Inhoud predictie predictie afasie predictiemodel ontwikkeling

Nadere informatie

Mythe: Zuurstof is gevaarlijk bij COPD

Mythe: Zuurstof is gevaarlijk bij COPD Mythe: Zuurstof is gevaarlijk bij COPD Dr Leo Heunks longarts-intensivist afd intensive care April, 211 Programma Regulatie van de ademhaling Effect O2 tijdens AE-COPD Oorzaken hypercapnie tijdens AE-COPD

Nadere informatie

PERCEPTIE EN PERCEPTIEVRAGENLIJST COPD. Marian van Cuilenburg Kaderarts Astma/COPD Adembenemend 10, januari 2015

PERCEPTIE EN PERCEPTIEVRAGENLIJST COPD. Marian van Cuilenburg Kaderarts Astma/COPD Adembenemend 10, januari 2015 PERCEPTIE EN PERCEPTIEVRAGENLIJST COPD Marian van Cuilenburg Kaderarts Astma/COPD Adembenemend 10, januari 2015 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Werken met Entrustment- Based- Discussion als nieuw feedbackinstrument

Werken met Entrustment- Based- Discussion als nieuw feedbackinstrument Werken met Entrustment- Based- Discussion als nieuw feedbackinstrument Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen /

Nadere informatie

Wat is er toch gaande in de lucht!

Wat is er toch gaande in de lucht! Wat is er toch gaande in de lucht! J. J. (Hans) Duvekot, gynaecoloog/perinatoloog Afdeling Verloskunde Erasmus MC, University Medical Centre Rotterdam The Netherlands Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie