Hierbij informeren wij u, conform onze toezegging, inzake de voortgang van de vader- en moedercentra in onze gemeente.

Transcriptie

1 Wethouder van Welzijn, Volksgezondheid en Emancipatie RIS120015_22-SEP-2004 mw. drs J. Klijnsma Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus , 2500 DJ Den Haag Aan de voorzitter van de commissie Welzijn, Duurzaamheid en Leidschenveen-Ypenburg Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk BOW/ RIS Doorkiesnummer adres Onderwerp Voortgang vader- en moedercentra Aantal bijlagen 1 Datum 17 september 2004 Geachte voorzitter, Hierbij informeren wij u, conform onze toezegging, inzake de voortgang van de vader- en moedercentra in onze gemeente. Vadercentra In de raadsvergadering van 4 november 1999 is een initiatiefvoorstel van mevrouw Van Nimwegen en de heer Mouttahid van de PvdA omtrent de oprichting van Vadercentra in onze stad in preadvies genomen. Op 10 februari 2000 besloot de gemeenteraad tot de realisatie van twee vadercentra in onze stad en hiertoe de decentrale welzijnsorganisaties Laak & Rijswijk en Escamp een subsidie te verlenen (rv 362/2000). Het experiment vadercentra kende een looptijd van drie jaar, te weten van 1 juli 2000 tot 1 juli De uitgaven voor de twee vadercentra voor de periode bedroegen ,00 (ƒ ,00). Onderdeel van het experiment was het monitoren van de voortgang en de resultaten van de vadercentra. Hierbij informeren wij u nader over de uitkomsten. Uitgangspunt voor een vadercentrum zijn vier basisprincipes of peilers: 1. zelforganisatie en zelfbeheer (mannen denken mee, beslissen mee en doen mee); 2. open aanbod (mannen kunnen binnenlopen wanneer het hen uitkomt); 3. werk wordt betaald (werk dat mannen in het centrum doen is belangrijk en moet worden betaald. Betaling kent hierbij verschillende vormen, zoals een ID-baan of om niet deelnemen aan door het Vadercentrum uitgevoerde activiteiten); 4. kinderen horen erbij (kinderen mogen mee naar het centrum). Inlichtingen bij Postadres: Postbus , 2500 DJ Den Haag Telefoon: Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Fax: Internetadres:

2 De vadercentra hebben een open leerklimaat; mannen zijn niet verplicht of gedwongen ergens aan mee te doen, maar vinden er wel stimulans en uitdaging. In de vadercentra worden op basis van gepeilde behoeften, scholings-, vormings- en andere trajecten aangeboden. Voorts wordt er informatie verstrekt op het gebied van opvoeding, taal, participatie en werk, al dan niet in de vorm van spreekuren. Het vadercentrum is van en voor de mannen die er werken of op bezoek komen. Als eerste opende Vadercentrum Adam in Laak officieel de deuren in november Vadercentrum Escamp functioneert vanaf februari De officiële opening van dit vadercentrum vond plaats in mei Het activiteitenaanbod van de vadercentra is gericht op het verbeteren van de positie van mannen op de gebieden wonen, weten, werken en welzijn. Hierbij streven de vadercentra de volgende doelen na: a. vergroten van de persoonlijke ontwikkeling; b. verbeteren van de maatschappelijke participatie; c. verbeteren van de Nederlandse taalvaardigheid; d. trainen in 'coachend ouderschap'; e. verwerven van een plek op de arbeidsmarkt/in het vrijwilligerswerk. Doelgroep van de vadercentra zijn mannen in Laak en in Bouwlust, Vrederust en Morgenstond die in een achterstandssituatie verkeren door werkloosheid en/of onvoldoende opleiding en/of onvoldoende vaardigheid in de Nederlandse taal. Bij de start van de Haagse vadercentra was de resultaatverwachting dat per jaar per vadercentrum minimaal 60 mannen: - via cursussen tal van nieuwe vaardigheden hebben aangeleerd, - begeleiding hebben gekregen naar het verrichten van vrijwilligerswerk, - via cursussen opvoedingsondersteuning kennis hebben gemaakt met het coachend ouderschap; - (betaald) werk hebben gevonden. Om de voortgang en resultaten van de vadercentra goed te kunnen volgen en beoordelen is zoals reeds vermeld het experiment gemonitord. Hiertoe zijn met de vadercentra afzonderlijk afspraken gemaakt over de registratie van deelnemersgegevens. In beide centra zijn geautomatiseerde registratieprogramma's geïnstalleerd, waarmee periodiek informatie is verzameld over het bereik van de vadercentra. Die informatie is uiteraard geanonimiseerd. Naast gegevens over het bereik (aantal deelnemers en kenmerken als leeftijd, etniciteit, opleiding, werk, kinderen, wijk van herkomst) is ook de in- en doorstroom van deelnemers bijgehouden. Vadercentrum Adam in Laak Vanaf de opening in november 2000 tot en met nu heeft Adam mannen ingeschreven die meedoen of hebben meegedaan aan één of meer activiteiten. Het vadercentrum beschikt over een ruime en centraal gelegen accommodatie met veel mogelijkheden, waaronder een computerlokaal met elf computers. In het kader van het vergroten van de persoonlijke ontwikkeling hebben de afgelopen twee jaar 243 mannen deelgenomen aan computerbeginnerscursussen in het vadercentrum en hebben 69 mannen een vervolgcursus afgemaakt. Drie van deze mannen onderhouden thans de website van het vadercentrum, één man onderhoudt de website activiteitenkalender die bij Theater Pierrot is ondergebracht en een deelnemer is doorgestroomd naar een beroepsgerichte opleiding netwerkbeheer. Voorts zijn diverse cursussen zoals EHBO, zwemmen, Engels, lassen, timmeren en

3 kleermaken populair. Het vaste medewerkerteam bestaat uit 21 mannen met een (additionele) baan of als vrijwilliger. Veel mannen komen binnen met een impliciete hulpvraag. Zij worden opgenomen in een begeleidingstraject. Vadercentrum Escamp In de periode tot en met nu heeft het vadercentrum 516 mannen ingeschreven die meedoen of hebben meegedaan aan één of meer activiteiten. Vadercentrum Escamp is gehuisvest in een kleine verbouwde winkel aan het laatste deel van de Leyweg. Driekwart van de ingeschreven mannen is vader van één of meer kinderen. Het merendeel van de ingeschreven mannen is tussen de 31 en 40 jaar en afkomstig uit een niet-geïndustrialiseerd land, voornamelijk Somalië en Marokko. Het opleidingsniveau van driekwart van de bezoekers is MAVO of lager, ca. 18% van de in vadercentrum Escamp ingeschreven mannen heeft een HBO of universitaire opleiding. De helft van de ingeschreven mannen heeft betaald werk, 6-7 % doet loon-gesubsidieerd of onbetaald werk en 43% heeft geen werk. Alle ingeschreven mannen hebben deelgenomen aan een activiteit (cursus, project of informatiebijeenkomst). Met name voor de computercursussen en taallessen is veel belangstelling. Opvoeden was tot eind 2002 geen onderwerp waaraan het vadercentrum Escamp expliciet aandacht besteedde. Inmiddels maakt de cursus "Samen werken samen zorgen" deel uit van het activiteitenaanbod van Vadercentrum Escamp. Conclusie De vadercentra hebben wat betreft de te bereiken aantallen mannen ruimschoots voldaan aan de verwachtingen. Doelstelling bij de start was dat jaarlijks in totaal 120 mannen via het aanbod van een van de vadercentra nieuwe vaardigheden hadden geleerd, vrijwilligerswerk of betaald werk waren gaan verrichten dan wel kennis hadden gemaakt met het coachend ouderschap. Tussen 2001 en medio 2004 hebben de twee vadercentra in totaal mannen bereikt. De centra hebben daarnaast een eigen registratie bijgehouden gegevens per activiteit over: het aantal deelnemers (instroom), het profiel van de deelnemers ( persoonsgegevens), het traject dat de deelnemers in het vadercentrum volgen (doorstroom) en de reden waarom een deelnemer het vadercentrum verlaat (uitstroom). Begin 2003 heeft de afdeling OIV van de dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn onderzoek verricht naar het bereik en resultaten van beide vadercentra. Vadercentrum Adam heeft de resultaten van een door hem uitgevoerd tevredenheidsonderzoek gepresenteerd in een rapport van november Aanvullend op deze cijfermatige gegevens heb ik de inspecteur productsubsidiëring, als onafhankelijke partij, opdracht gegeven de effectiviteit van de Vadercentra nader te onderzoeken. Zijn advies treft u hierbij aan. De inspecteur stelt vast dat de te behalen doelen van de centra zijn vertaald in meetbare resultaatverwachtingen op aantallen van te bereiken deelnemers. Aan deze verwachtingen is ruimschoots voldaan: er zijn 2090 mannen bereikt op een geanticipeerd aantal van 360. De inspecteur merkt tevens op dat met deze aantallen voor 4 van de 5 doelstellingen moeilijk is vast te stellen in welke mate deze centra aan die doelen hebben voldaan. Hiervoor dient namelijk een eigen instrumentarium te worden ontwikkeld, omdat dit ook landelijk nog niet voor handen is. Ik onderschrijf de opvatting van de inspecteur dat het niet zinvol is dit instrumentarium te ontwikkelen vanwege het kostenaspect en de laagdrempelige aard van de voorziening. Voorts formuleert de inspecteur in zijn advies een aantal aanbevelingen. Deze betreffen:

4 1. het laten verrichten van een kwalitatief onderzoek naar de betekenis van de voorziening voor de vaders en hun kinderen; 2. het achterhalen van de gegevens van de begeleidingscommissie; 3. de centra te laten inspecteren door de praktijkinspectie. Ad 1.Ten einde iets te kunnen zeggen over de invloed van de voorziening op het gedrag van de vaders en eventueel ook hun kinderen adviseert de inspecteur een kwalitatief onderzoek te laten uitvoeren waarbij wordt ingegaan op de persoonlijke beleving en de mogelijke gevolgen van de pedagogische inspanning voor vaders. Ik vind het toetsen van de resultaten en tevredenheid van de deelnemers van de vadercentra ook van belang en stel daarom voor dit mee te nemen in de tweejaarlijkse beoordeling van de kwaliteit en effectiviteit van het welzijnsaanbod via stakeholderspanels conform de besluitvorming in het kader van het raadsvoorstel Welzijnssubsidiëring. Ad 2. Zoals de inspecteur aangeeft heeft de commissie geen verslag van haar bevindingen uitgebracht. Uit een interview met een aantal voormalige leden van de begeleidingscommissie blijkt dat: - de opdracht van de begeleidingscommissie zich met name richtte op de implementatiefase; - de noodzaak de verdere ontwikkeling van de vadercentra te begeleiden ontbrak gezien de professionaliteit van de uitvoerende instellingen; - uit de door deze instellingen geleverde informatie kon worden opgemaakt, dat de doelstellingen met betrekking tot het bereik werden gerealiseerd. De begeleidingscommissie is dan ook na een paar bijeenkomsten opgehouden te bestaan. Ad 3. Ik heb de inspecteur verzocht om een praktijkinspectie op de voorzieningen en activiteiten van de stichting Welzijn Laak, uit te voeren. In dit kader kan de inspecteur een uitspraak doen over de feitelijke situatie in dit centrum. Ik concludeer dat wat betreft het bereik de Vadercentra ruimschoots aan de verwachtingen hebben voldaan. Zowel de aantallen bezoekers als de tevredenheidonderzoeken onder de vaders zelf geven dit aan. Gegeven de laagdrempeligheid van de voorziening is er echter geen concrete uitspraak te doen over het daadwerkelijk realiseren van alle geformuleerde doelstellingen. Vanzelfsprekend zal ik het Vadercentrum mee laten nemen in het kader van het raadsvoorstel Welzijnssubsidiëring en zal ik een praktijkinspectie laten uitvoeren. De activiteiten van de vadercentra zijn inmiddels onderdeel van de productafspraken met de Stichting Welzijn Laak en de Stichting Welzijn Escamp. Financiën In het kader van het bestedingsprogramma is met ingang van 2004 een bedrag van ,00 beschikbaar voor de exploitatie van de twee vadercentra in onze gemeente. Moedercentra In onze stad kennen wij reeds enige jaren de zogenoemde moedercentra. Moedercentra zijn ontmoetingsplaatsen in de wijk, waar vrouwen, ongeacht cultuur, klasse, geloof, leeftijd of burgerlijke

5 staat, met hun kinderen terecht kunnen. Moedercentra vormen een brug tussen (geïsoleerd) thuiszitten en buitenshuis werken en/of actief zijn. Momenteel zijn in onze stad vijf moedercentra operationeel, te weten twee in Laak (De Koffiepot en de Framboos), een in Scheveningen in de Harstenhoek, een in Escamp in Sterrenoord en een in de Schilderswijk in de Tuimelaar. Nog in 2004 start in de Haagse Hout (in buurtcentrum De Horst) een moedercentrum en zal het moedercentrum Rumoer (in Escamp) in een geschikte accommodatie worden ondergebracht. Naast de eerder genoemde moedercentra kennen wij in Transvaal het vrouwencentrum Bario. In Segbroek/Loosduinen worden Ouder & Kind centra geëxploiteerd. Wij kunnen u van harte een bezoek aan Samenstap aanbevelen. Samenstap is gesitueerd in het voormalige Buuthuis aan de Gaslaan. In deze accommodatie zijn verschillende voorzieningen voor ouders en kinderen samengebracht, te weten een speel-o-theek, een peuterspeelzaal waarin ook Samenspel en Samentaal activiteiten worden aangeboden voor ouders, een kinder- en tienerruimte en buitenspeelmogelijkheden. Ook kunnen ouders in dit centrum terecht voor cursussen "opvoeden zo!" en voor opvoedingsondersteuning. Met bovenstaande voorzieningen is de doelstelling om per stadsdeel een accommodatie voor vrouwen en hun kinderen in onze stad te stichten zo goed als gerealiseerd. Alleen 'ons stadsdeel in aanbouw' Leidschenveen-Ypenburg kent (nog) geen voorziening waarin de eerder genoemde functies specifiek voor vrouwen en hun kinderen bijeen worden gebracht. Per 1 januari 2004 besteden wij circa ,00 aan de exploitatie van de moeder- en ouder & en kind centra in onze gemeente. Conclusie Vader- en moedercentra zijn een belangrijk onderdeel van het emancipatiebeleid van onze gemeente. Dit blijkt temeer uit het gebruik dat grote groepen mannen en vrouwen maken van deze centra en de bijdrage die deze voorzieningen leveren aan de zelfredzaamheid en ontplooiingsmogelijkheden van deze vrouwen en mannen. JETTA KLIJNSMA