Geachte voorzitter, RIS Aan de voorzitter van de Commissie Samenleving. Ton Benning. Onderwijs, Cultuur en Welzijn.

Transcriptie

1 Typ teksttyp teksttyp tekst Rabin S. Baldewsingh Wethouder van Sociale Zaken, Werkgelegenheid, Wijkaanpak en Sport 060 Retouradres: Postbus 12600, 2500 DJ Den Haag Aan de voorzitter van de Commissie Samenleving Datum 3 november 2016 rm- RIS Contactpersoon Ton Benning Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn Afdeling Productgroep Participatie Telefoonnummer adres Onderwerp voortgang Taal in de Buurt Geachte voorzitter, Op 8 december 2015 heb ik u geïnformeerd over Taal in de Buurt inclusief de aanbieding van de uitkomsten van het onderzoek naar Taal in de Buurt. Ik heb u toegezegd om u na het zomerreces 2016 te informeren over de voortgang van Taal in de Buurt. In 2015 heeft een evaluatie van Taal in de Buurt door KET (Kwaliteitsgroep Educatie Taal) plaatsgevonden. Aan de hand van dit rapport is besloten Taal in de Buurt op een aantal punten te actualiseren en meer in te richten naar de wensen van deze tijd, maar met behoud van de sterke punten van Taal in de Buurt. Uitgangspunten zijn een lage drempel, kwaliteit, aandacht voor een moeilijk bereikbare doelgroep, een eerste stap in de taalontwikkeling als aanvulling op het bestaande taalaanbod in de stad. Met Taal in de Buurt willen we mensen bereiken die nog niet door bestaande taalaanbieders (b.v. Mondriaan) worden bereikt. Ook wordt het project ingezet als instrument voor integratie. Kennis van de Nederlandse taal is immers essentieel voor participatie in de samenleving. De organisaties betrokken bij Taal in de Buurt bereiken inwoners in wijken van Den Haag die anders niet bereikt zouden worden. Dit is een groot goed en dat willen we graag bewaken. Het nieuwe concept Taal in de Buurt is het eerste half jaar in 2016 verder uitgewerkt en gecommuniceerd met de bestaande en betrokken Taal in de Buurt organisaties. In mijn brief van 8 december 2015 heb ik voor het nieuwe Taal in de Buurt concept benadrukt dat kwaliteit, efficiency en samenwerking van groot belang zijn om van Taal in de Buurt een groter succes te maken. De inrichting van Taalscholen zouden daar in belangrijke mate in kunnen voorzien. De samenwerking met de Bibliotheek is versterkt waardoor ook door de inzet van de locaties van bibliotheken betere en meer mogelijkheden zijn ontstaan om niet alleen organisaties gratis te huisvesten, maar ook gebruik te laten maken van bestaande professionele voorzieningen. De Bibliotheek heeft een belangrijke functie op het terrein van educatie in de wijken, dit was de reden de Bibliotheek de coördinatie van Taal in de Buurt te laten verzorgen. Vanaf 1 april 2016 is de Bibliotheek hiermee gestart. Gemeente Den Haag Postbus T Spui DJ Den Haag Den Haag

2 Veranderingen ten opzichte van de vorige versie Taal in de Buurt zijn: Meer rendement van de lessen verkrijgen door de deelnemers op leerniveau en leerbaarheid in een groep in te delen door middel van toetsing vooraf (en achteraf); Het maken van een kwaliteitsslag wat betreft de locaties (taalscholen) en leermiddelen (uniform). De docent zal een gekwalificeerd NT2 docent zijn, de vrijwilliger gespecialiseerd tot taalvrijwilliger; er wordt geïnvesteerd in scholing van vrijwilligers en NT2 docenten; De doorstroom van deelnemers stimuleren zodat meer mensen gebruik kunnen maken van Taal in de Buurt door enerzijds een scheiding binnen het project tussen taallessen en conversatielessen en anderzijds een limiet van 2x 20 lessen voor iedere deelnemer; Het verbeteren van cohesie tussen Taal in de Buurt en ander taalaanbod in de stad èn met andere welzijnsactiviteiten in de Buurt; Een efficiëntere aansturing van het project door het beter afstemmen van rollen en verantwoordelijkheden van de partners die bij dit taalaanbod betrokken zijn. Hoe ziet Taal in de Buurt 2.0 er uit? Bij de evaluatie werd geconstateerd dat het niveau van de deelnemers binnen de groep van Taal in de Buurt nogal kan verschillen. Deze niveauverschillen hebben invloed op de leerprestaties van de groepen. Naast het niveau speelt het leervermogen van de deelnemer een grote rol. Tenslotte kan het doel van de deelnemer om lessen te volgen belangrijk zijn. Het resultaat van de lessen verbetert als deelnemers van hetzelfde niveau, dezelfde leerbaarheid en mogelijk ook met dezelfde scholingsdoelen bij elkaar in de groep zitten. In Taal in de Buurt 2.0 onderscheiden we dan ook conversatielessen en de NT2 taallessen. Binnen deze twee zijn ook weer niveaus aan te brengen. Bij aanvang van de lessen worden alle deelnemers getoetst, wanneer uit de toets blijkt dat de deelnemer niet op zijn of haar plaats zit, wordt naar een andere lesgroep binnen de wijk gezocht. Conversatielessen Conversatielessen zijn zeer laagdrempelig en zijn bedoeld voor deelnemers die niet of nauwelijks Nederlands spreken. De leerbaarheid van de deelnemer is laag te noemen, daarnaast zijn de doelen meer gericht op sociaal contact, integratie en zelfredzaamheid. De setting van conversatielessen is informeel, de locatie is binnen de wijk. Door Taal aan Zee getrainde taalvrijwilligers begeleiden de groepen. Naast het oefenen van de Nederlandse taal is tijdens de lessen ook de mogelijkheid om digitale vaardigheden op te doen met het programma Oefenen.nl. Dit programma wordt verzorgd door ROC Mondriaan. Als onderdeel van de conversatielessen worden buitenactiviteiten (bezoek Bibliotheek, musea) georganiseerd om kennis van de voorzieningen in Den Haag te vergroten en ter bevordering van de zelfredzaamheid. De conversatielessen worden gegeven aan groepen van 8-10 personen. De deelnemers volgen 2x 20 weken 2 uur les. Daarnaast is er de mogelijkheid om aanvullend af te spreken dat er ruimte wordt geboden om te oefenen. Taallessen (NT2 lessen) De taallessen zijn voor deelnemers bedoeld die in hun eigen taal geletterd zijn. Zij willen de Nederlandse taal leren spreken, lezen en schrijven. De deelnemer zal na de 2x 20 weken NT2-les doorstromen naar andere taalaanbieders. Groepen bestaan uit minimaal 15 en maximaal 20 deelnemers die ongeveer hetzelfde niveau hebben en dezelfde leerdoelen. De lessen worden gegeven door een gecertificeerde NT2 docent, al dan niet geassisteerd door een taalvrijwilliger. Ook hier vindt een begintoets en eindtoets plaats die wordt afgenomen door ROC Mondriaan. De deelnemers volgen 2x20 weken 2 uur les. Ook kan er een keuze worden gemaakt om 2x10 weken 4 uur les te volgen. 2/5

3 Daarnaast is er de mogelijkheid om aanvullend af te spreken dat er ruimte wordt geboden om te oefenen. (Samenwerkings)partners Taal in de Buurt nieuwe stijl kent een aantal partners. Het zijn organisaties die een rol vervullen in het bereiken van de gestelde doelen. (Zelf) organisaties Taal in de Buurt dankt haar succes aan het bereiken van deelnemers die anders niet in aanraking komen met taalonderwijs. De mensen van de (zelf) organisaties ( Sabr, Moeder en Dochter, Union Cultural en vele anderen) spelen hier een cruciale rol in, zij kennen de doelgroep als geen ander, weten welke taalvragen er leven en werken vanuit verschillende buurten in Den Haag. De belangrijkste rol van de (zelf) organisaties is dan ook het bereiken en enthousiasmeren van mensen die een start maken met het leren van de Nederlandse taal. Iedere (zelf) organisatie kan subsidie aanvragen, ook bepaalt de organisatie de locatie en het tijdstip van de lessen. ROC Mondriaan In Taal in de Buurt speelt ROC Mondriaan een belangrijke rol als het gaat om het verhogen van de kwaliteit van de taallessen. Voor deze lessen, gericht op doorstroom naar het regulier NT2 onderwijs, worden professionele docenten ingezet die NT2 gecertificeerd moeten zijn. De rol van ROC Mondriaan is enerzijds kwaliteitsbeheer van de lessen en docenten. Anderzijds is het ROC expert in het bepalen van het taalniveau en de leerbaarheid van de deelnemers. ROC Mondriaan is daarom verzocht om de begintoets aan de start van alle Taal in de Buurt-trajecten, dus zowel de conversatielessen als de taallessen en de monitor na 20 weken uit te voeren. Bij een eerste cyclus lessen wordt een tussenmeting gedaan, als hierop geen vervolgaanvraag wordt gedaan door de (zelf) organisatie en het bij 20 lessen blijft, verzorgt het ROC de eindtoets. Op basis hiervan geeft het ROC advies in welke groep de deelnemer terecht zou moeten komen. De coördinator (bibliotheek) stelt in overleg met de betrokken organisaties de groepen samen. Daarnaast speelt het ROC een doorslaggevende rol in de advisering rond doorstroom na 20 of 40 weken taalonderwijs. Taal aan Zee Taal aan Zee houdt zich binnen het project bezig met de scholing van de vrijwilligers. Zij geeft desgevraagd advies over de inzet van vrijwilligers aan de coördinator Taal in de Buurt. Taal aan Zee biedt aan om de vrijwilligers te blijven begeleiden gedurende de lessen, feedback en advies te geven tijdens lesbezoeken. Taal aan Zee heeft aangeboden om themabijeenkomsten voor taalvrijwilligers te verzorgen. Daarnaast kunnen deelnemers aan individuele taaltrajecten van Taal aan Zee doorstromen naar Taal in de Buurt. Ook andersom kunnen andere taaltrajecten van Taal aan Zee functioneren als uitstroommogelijkheid na Taal in de buurt. Welzijnsorganisaties, o.a. Xtra De welzijnsorganisaties, o.a. Xtra, signaleren taalvragen en verwijzen mensen met een taalvraag door naar de bibliotheek of (zelf) organisaties, nog voordat het officiële Taal in de Buurt traject start. Xtra heeft locaties waar verschillende taalaanbieders, waaronder Taal in de Buurt organisaties, gebruik van maken. Dit heeft als groot voordeel dat organisaties ten behoeve van een op de behoefte afgestemd taalaanbod makkelijker kunnen samenwerken. Xtra (en ook andere welzijnsorganisaties)houdt de samenhang met andere welzijnsactiviteiten in de Buurt in de gaten. Xtra maakt waar mogelijk verbinding tussen Taal in de Buurt en andere taalaanbieders en andere (sociaal-culturele) activiteiten met als doel de integratie van de deelnemer te stimuleren. 3/5

4 PEP PEP regelt de uitbetaling van NT2 docenten. Bibliotheek De Bibliotheek Den Haag heeft de coördinatie van Taal in de Buurt en onderhoudt de contacten met de partners en (zelf) organisaties. Voordat een (zelf)organisatie een subsidie aanvraagt wordt contact opgenomen met de bibliotheek om te bespreken welk niveau deelnemers hebben. In overleg worden de deelnemers, na advies van de begintoets van het ROC, in geschikte groepen geplaatst. De bibliotheek is verantwoordelijk voor de organisatie van de docenten (via ROC Mondriaan)- en vrijwilligerspool. Door pools in te richten is het beter mogelijk om vervanging te regelen en groepen samen te voegen bij uitval. Verder bewaakt de bibliotheek de samenhang met andere taalactiviteiten in de wijken en zorgt voor ontwikkel mogelijkheden van de Taal in de Buurt vrijwilligers. Het lesmateriaal, voor zowel de conversatielessen als de NT2 lessen wordt ook door de bibliotheek verzorgd in samenspraak met de docenten. Doorstroom Taal in de Buurt is vooral bedoeld als eerste stap voor mensen met een taalvraag/behoefte en waarvoor andere taalaanbieders (nog) een te grote stap is. Na maximaal twee keer 20 lessen Taal in de Buurt is het de bedoeling dat deelnemers doorstromen naar vervolg taaltrajecten. Dit om andere mensen ook de kans te geven ook gebruik te maken van het laagdrempelige Taal in de Buurt-project. Zo worden jaarlijks circa 1250 unieke deelnemers voor de taallessen bereikt, waarvan 500 via een NT2 groep en 750 via conversatie. Het is niet wenselijk dat de deelnemers die 2x een traject Taal in de Buurt hebben gevolgd in niemandsland terecht komen. Uiteindelijk is het doel om inwoners beter te laten participeren in de Haagse samenleving en de kansen te vergroten naar (betaald of onbetaald) werk. Voor degene die de taallessen hebben gevolgd is het een mogelijkheid om bij ROC Mondriaan, Taal aan Zee of commerciële taalaanbieder zoals bijvoorbeeld Sagenn, Up2learn of Capabel lessen te gaan volgen. Gegevens hierover zijn nog niet beschikbaar. Ik verwacht deze pas medio 2017, na een eerste volledige periode Taal in de Buurt 2.0, beschikbaar te hebben. Voor deelnemers aan Taal in de Buurt, met name conversatielessen, is het belangrijk dat er een vervolg mogelijkheid is om door te gaan met het leren van de Nederlandse taal. Zij zijn het meest gebaat bij taalonderhoud: zoveel mogelijk Nederlands spreken. Huidige stand van zaken Er zijn 58 groepen actief. Het aantal organisaties dat subsidie aanvraagt is nog beperkt. Tot nu toe zijn groepen actief die voorheen ook al actief waren binnen Taal in de Buurt. De komende periode wordt ingezet om nieuwe groepen/organisaties te interesseren voor Taal in de Buurt. Er is al een start gemaakt met een nieuwe website, maar ook andere vormen van communicatie gaan ingezet worden om nieuwe groepen (o.a. Afrikaanse groepen) te stimuleren deel te nemen aan Taal in de Buurt. De ambitie is 50 groepen NT2 en 150 groepen Conversatie op jaarbasis te realiseren. Dit betekent totaal 2500 deelnemers. Dit zijn echter geen unieke personen. Als we dit doorrekenen voor unieke deelnemers komen we op een aantal van 1250, waarbij het uitgangspunt is dat iedere unieke deelnemer tweemaal aan een traject deelneemt. Een belangrijk discussiepunt in Taal in de Buurt is het aantal lesuren voor NT2 lessen dat een docent vergoed krijgt. Op dit moment is dat 2 uur per week. In het vorige concept was dit 4 uur per week. Met minder lesuren per week is het de bedoeling te stimuleren dat deelnemers met vrijwilligers parallel aan de professionele les oefenen met de taal. Tegelijkertijd kunnen dan meer groepen gebruik maken van de faciliteiten binnen Taal in de Buurt. In een evaluatie van het nieuwe concept Taal in de Buurt, die ik begin 2017 wil presenteren, zal dit als punt worden meegenomen. 4/5

5 We zijn intensief met de organisaties in gesprek om alle veranderingen in het nieuwe concept te bespreken en veranderingen door te voeren. Een derde belangrijk punt is het vervolgaanbod na Taal in de Buurt. De ambitie is om te stimuleren dat mensen beter kunnen in-, door- en uitstromen. Het niveau van het Nederlands is vaak nog vrij laag en is er veel behoefte om aanvullend na een taaltraject te kunnen blijven oefenen, met name als het gaat om conversatie. Niet alleen na Taal in de Buurt, maar ook na inburgering is het belangrijk dat mensen kunnen doorgaan om Nederlands te leren. Omdat Taal in de Buurt nu is gelimiteerd tot 2 maal 20 lessen zal er een aanvullend aanbod moeten zijn dat voorziet in taalonderhoud. Ik wil de komende periode investeren in een Taaloffensief om te stimuleren dat meer mensen het Nederlands leren. Communicatie In de maand augustus is gestart om de communicatie over Taal in de Buurt over de stad uit te rollen. Op korte termijn betekent dat er informatie is geplaatst op de websites Denhaag.nl en Edubiebdenhaag.nl. Daarnaast wordt aandacht besteed aan Taal in de Buurt via flyers. Ook is er een mailing verstuurd naar organisaties in de stad met informatie over Taal in de Buurt. Conclusie De start van het nieuwe Taal in de Buurt is een feit. Een nieuw begin is voor alle betrokkenen zeker niet makkelijk en we zijn er zeker nog niet. Het begin is zeker veelbelovend. De betrokkenheid van de organisaties is absoluut bewonderenswaardig, maar ook noodzakelijk. Zonder hen is er geen Taal in de Buurt. De toetsen die Mondriaan afneemt zullen een goede indicatie kunnen geven over de kwaliteit en voortgang. Mondriaan toetst zowel bij aanvang van een groep als bij de afronding het niveau van alle deelnemers. Daarmee krijgen we goed inzicht in de progressie. Zodra hier meer bekend over is zal ik u daar nader over informeren. Begin 2017 wil ik u ook informeren over de plannen betreffende het Taaloffensief, inclusief een uitwerking van het concept Taalschool. Met vriendelijke groet, Rabin Baldewsingh wethouder 5/5