Gemeente Den Haag. aan de voorzitter van de commissie SZWI, mw. T.Lont. Geachte mevrouw Lont,

Transcriptie

1 RIS109063_ Wethouder van Welzijn, Volksgezondheid en Emancipatie mw. drs J. Klijnsma Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus , 2500 DJ Den Haag Uw brief van aan de voorzitter van de commissie SZWI, mw. T.Lont Uw kenmerk Ons kenmerk BOW/ Doorkiesnummer adres Aantal bijlagen Onderwerp kinderopvang in het stadsdeel Leidschenveen-Ypenburg Datum 2 oktober 2003 Geachte mevrouw Lont, In de meeste stadsdelen is de capaciteit van de kinderopvang door de uitbreidingsoperatie fors gegroeid. Helaas geldt dat in veel mindere mate voor Ypenburg en Leidschenveen, daar worden nog steeds grote tekorten ervaren. Ondanks de kapitaalkrachtige vraag naar kinderopvang aldaar, blijven private investeringen in de kinderopvang achter bij de groeiende behoefte. In bijgaande notitie geef ik, mede namens mijn collega Smits, aan op welke wijze wij vorm geven aan de gemeentelijke regie met betrekking tot de kinderopvang in het achtste stadsdeel. Daarmee willen wij bereiken dat de huidige tekorten zo snel mogelijk worden verkleind en dat de voorwaarden worden geschapen voor een beter evenwicht tussen vraag en aanbod in de nabije toekomst. Of er daarmee voldoende kinderopvang komt, kan niet gegarandeerd worden. Voor alle duidelijkheid: gemeenten hebben geen verplichting ervoor zorg te dragen dat er voldoende voorzieningen kinderopvang zijn. Gemeenten hebben slechts een stimulerende rol. In de notitie wordt onder meer aandacht besteed aan het onderzoek dat is verricht naar kinderopvang in het achtste stadsdeel en de acties die naar aanleiding daarvan worden gepleegd. Wij verzoeken u de notitie in de commissie SZWI te agenderen en de leden van de stadsdeelcommissie Ypenburg en Leidschenveen en de vakcommissie VSLY daarvoor uit te nodigen. Met vriendelijke groet, Jetta Klijnsma Inlichtingen bij: Postadres: Postbus , 2500 DJ Den Haag Telefoon Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Telefax Internetadres: adres: ocwinfo@ocw.denhaag.nl

2 2 Stand van zaken kinderopvang in het stadsdeel Leidschenveen-Ypenburg 1 Inleiding In 2002 bleek dat het aanbod kinderopvang in het achtste stadsdeel sterk achter bleef bij de vraag, ondanks de investeringen die zowel door instellingen voor kinderopvang als door de gemeenten Leidschendam, Rijswijk en Pijnacker waren gepleegd. Wanneer bij de bestaande voorzieningen ook de bekende geplande kindercentra 'worden opgeteld' wordt duidelijk dat het tekort zal blijven bestaan. Extra maatregelen zijn dus nodig. De gemeente Den Haag wil in dat kader een stimulerende en regisserende rol vervullen. 2 Gemeentelijke inzet In 2002 waren de stimuleringsmiddelen die op grond van de Rijksregeling Uitbreiding Kinderopvang en Buitenschoolse opvang aan de gemeente Den Haag waren toegekend, reeds vergeven waardoor meer investeringen ten behoeve van het achtste stadsdeel niet mogelijk waren. Na de herindeling zijn niettemin de volgende acties gepleegd. - De gemeenteraad heeft met de nota Gemeentelijke voorzieningen Ypenburg/Leidschenveen rv 276/2002 besloten om (separaat aan de uitbreidingsoperatie) in het achtste stadsdeel nog een aantal kindercentra te realiseren. Deze kindercentra komen in eigendom van de gemeente en worden in principe rendabel verhuurd aan instellingen voor kinderopvang. Het betreft een kindercentrum in De Bras (exploitatie door stichting Triodus), in Bos en Lanen (exploitatie door Stichting Kindercentra Leidschendam) en in deelplan G (exploitant nog niet bekend). De bouw van deze centra is nog niet begonnen. Hiervoor zijn investeringskredieten ter beschikking gesteld. Daarnaast heeft de gemeente een centrum voor naschoolse opvang aan de Weidevogellaan gerealiseerd. Dit kindercentrum is reeds in exploitatie. Naast de gemeente zullen enkele projectontwikkelaars een kindercentrum realiseren. - In de laatste tussenrapportages inzake de uitbreidingsoperatie kinderopvang is het tekort aan kinderopvang in Ypenburg en Leidschenveen aan de orde gesteld en is aangegeven dat nieuw beschikbare rijksmiddelen aangewend zullen worden om het tekort aan kinderopvang aldaar aan te pakken. Het gaat hierbij om de zg. extra plaatsen kinderopvang 2003 (als gevolg van een motie) en om een groot deel van de instandhoudingspremie. De laatstgenoemde middelen heeft het Rijk ter beschikking heeft gesteld als compensatie voor het uistel van de invoering van de Wet Basisvoorziening Kinderopvang (zie de begroting in paragraaf 4). Inmiddels zijn inschrijvingsprocedures gestart opdat ondernemers in de kinderopvang een bijdrage kunnen ontvangen voor kindplaatsen die zij in 2003 en 2004 in het achtste stadsdeel realiseren en waar de gemeente geen financiële betrokkenheid mee heeft. Het gaat om 98 respectievelijk 150 kindplaatsen.

3 3 - De gemeente heeft een onderzoek laten verrichten naar de kinderopvang in het achtste stadsdeel. Hieronder wordt nader op het onderzoek ingegaan. 3 Onderzoek Vinexlocaties kennen een eigen dynamiek inzake bevolkingssamenstelling en -groei en de daarmee verband houdende noodzakelijke voorzieningen. De situatie in het achtste stadsdeel is extra gecompliceerd doordat het om gebieden gaat waarvoor tot 2002 het beleid van de gemeenten Leidschendam, Rijswijk, Nootdorp en Pijnacker van toepassing was. De instellingen voor kinderopvang die actief zijn in Ypenburg en Leidschenveen werden als gevolg daarvan ná de herindeling geconfronteerd met afwijkende Haagse kwaliteitseisen, andere subsidievoorwaarden en een andere vorm van contact met de gemeente. Om in het achtste stadsdeel regie te kunnen voeren is het noodzakelijk te beschikken over voldoende relevante informatie. In 2002 is daarom aan een extern bureau de opdracht gegeven om: 1 aan de hand van de meest recente modellen (SCP en Deloitte & Touche) prognoses op te stellen van de behoefte aan dagopvang en naschoolse opvang in het achtste stadsdeel in de komende jaren. Gezien de verschillen tussen Ypenburg en Leidschenveen dienen de prognoses voor de afzonderlijke wijken opgesteld te worden; 2 in kaart te brengen bij wie welke plannen bestaan om kindercentra te realiseren en welke mogelijkheden er zijn om extra kindercentra - met name - in de buurt van basisscholen te bouwen; 3 aanbevelingen op te stellen voor het starten van aanbestedingsprocedures opdat meerdere instellingen voor kinderopvang de mogelijkheid krijgen - conform de wens van de raad - om bij te dragen aan de uitbreiding van de kinderopvang. De belangrijkste punten uit het onderzoek zijn: In totaal worden in Ypenburg en Leidschenveen woningen gebouwd waarvan het overgrote deel op Haagse grondgebied. Voor beide gebieden geldt dat er een piek rond 2005 wordt verwacht van de 0-4 jarigen met daarna een lichte daling en een zeer sterk stijgende groep van 4 tot 12 jarigen tot Op grond van nu vaststaande capaciteitsuitbreiding zal tot de piek een tekort aan kindplaatsen in de dagopvang zijn en een overschot na afloop ervan. Voor de naschoolse opvang wordt op grond van de nu vaststaande capaciteitsuitbreiding een groot tekort verwacht tot na In de komende jaren wordt nog een aantal kindercentra gerealiseerd en vooruitlopend daarop is tijdelijke huisvesting nodig. Daarnaast zal voor de naschoolse opvang extra inzet gepleegd moeten worden.

4 4 Prognoses en mogelijkheden 1 Ypenburg In Ypenburg worden circa woningen gebouwd, waarvan 80% op Haags grondgebied. In Ypenburg wordt op grond van het model van het SCP en D&T voor 2005 een tekort aan 135 kindplaatsen verwacht, een tekort aan 200 naschoolse opvangplaatsen en een tekort aan 4 groepen peuterspeelzaalwerk. De tekorten worden het meest gevoeld in de wijken 113 (Singels) en 114 (Waterwijk) omdat daar de meeste woningen worden gerealiseerd. De mogelijkheden voor extra kinderopvang en naschoolse opvang zijn beperkt. Ontwikkelgebieden en bedrijventerreinen grenzend aan de snelwegen zijn geen optie. Wel zijn er schoollokalen die vrijkomen en bestaan er mogelijkheden in deelplan 9 voor circa 80 kindplaatsen. Ook ontwikkelen enkele projectontwikkelaars nieuwe voorzieningen. In Deelplan 3 west ontwikkelt Ceres een kindercentrum waarbinnen extra naschoolse opvang noodzakelijk is van 36 kindplaatsen. Ook basisschool De Startbaan kan uitgebreid worden met 36 plaatsen naschoolse opvang, wellicht aansluitend bij het tijdelijk kindercentrum in deelplan 9. 2 Leidschenveen In Leidschenveen worden circa woningen gebouwd. Een groot deel daarvan, woningen, is inmiddels in Waterland gerealiseerd. De bevolkingsprognoses laten zien dat er een groei is van 0 tot 4 jarigen met een piek in Na 2005 neemt het aantal kinderen in deze leeftijdscategorie licht af, en na 2010 zet de daling scherper in dan daarvoor. Het aantal 4- tot 12 jarigen blijft stijgen tot Het tekort aan kindplaatsen is in 2005 bijna 200 en het tekort aan naschoolse opvangplaatsen loopt zelfs op tot meer dan 300. Daar staat tegenover dat de planningen op de langere termijn weer wel voldoen aan de vraag. Het aantal peuterspeelzaalgroepen komt overeen met de verwachte vraag. In Leidschenveen is momenteel één aanbieder actief op het gebied van de kinderopvang, in de nabije toekomst worden meer aanbieders actief. Uitbreidingsmogelijkheden zijn er in tijdelijke huisvesting (bij Basisschool Balans) en bij de ontwikkeling van nieuwe scholen zoals de Montessoribasisschool en de Openbare basisschool in Lanen. Woningen die tijdelijk gebruikt worden voor naschoolse opvang zijn een goede optie in de buurt van kindercentrum 't Kompas. Het verdient de voorkeur om één tijdelijk centrum te realiseren en op termijn een plek te vinden in de geplande definitieve plannen voor na 2006.

5 5 De belangrijkste aanbevelingen: a b c Het aanwijzen van een aantal geschikte definitieve lokaties en toedelen aan de hand van aanbestedingen De gemeente Den Haag wijst -voor zover het binnen haar mogelijkheden ligt- geschikte definitieve locaties voor kinderopvang en naschoolse opvang aan. Dat zijn vooralsnog de tijdelijke en definitieve huisvesting in deelplan G-Ypenburg en naschoolse opvang bij De Startbaan in Ypenburg. Deze locaties worden via een aanbesteding aan aanbieders voorgelegd om te komen tot verschillende soorten aanbod in het achtste stadsdeel. In Leidschenveen tracht de gemeente uitbreiding van naschoolse opvang De Velden te realiseren door in overleg met projectontwikkelaars in woningen naschoolse opvang aan te besteden. Deze aanbeveling neem ik over Tijdelijke huisvesting De gemeente Den Haag reserveert middelen voor kosten voor tijdelijke huisvesting kinderopvang/naschoolse opvang die niet gedekt kunnen worden uit huurinkomsten. Voor de kinderopvang zou tijdelijke huisvesting moeten worden gerealiseerd in samenspraak met ontwikkelaars die voorzien hebben in definitieve huisvesting op termijn, teneinde het gat tussen aanbod en vraag tot 2010 op te vangen. Deze aanbeveling neem ik over. Bij de vaststelling van de huur wil ik uitgaan van de door het Waarborgfonds kinderopvang gehanteerde huurbedragen. Inzetten van de 98 extra kindplaatsen 2003 in het achtste stadsdeel De gemeente Den Haag stelt aan de aanbieders een stimuleringsbijdrage beschikbaar uit de extra bijdrage kinderopvang voor Het gaat om een bijdrage van 1768,-- per kindplaats. Deze aanbevelingen is overgenomen 4 Financiën Voor de uitvoering van de aanbevelingen en de inschrijvingsprocedure, zoals hiervoor aangegeven, zijn de volgende middelen beschikbaar in de begroting extra kindplaatsen (bron: extra kindplaatsen 2003) inschrijving 150 kindplaatsen (bron: instandhoudingspremie 2003) kosten projectleiding idem bijdragen tijdelijke voorzieningen en bijdragen onrendabele top idem totaal

6 6 5 Tot slot De economische teruggang en de kostenstijgingen in de kinderopvang doen de vraag naar kinderopvang in het algemeen afnemen. Recent is in de media aandacht besteed aan instellingen voor kinderopvang die daardoor gedwongen worden om kindercentra te sluiten. Het ministerie van SZW heeft onderzoek laten verrichten naar de financiele positie van instellingen voor kinderopvang en de resultaten geven geen positief beeld. Instellingen voor kinderopvang worden voorzichtiger alvorens zij investeringen plegen respectievelijk nieuwe kindercentra exploiteren. Dit geldt extra voor de naschoolse opvang, een vorm van kinderopvang die door de lage bezetting en de hoge kosten minder makkelijk rendabel zijn te maken. In hoeverre een en ander van invloed is in Ypenburg en Leidschenveen is nog niet duidelijk. Ik hoop u hiermee voldoende te hebben geinformeerd. Met vriendelijke groet, Jetta Klijnsma

7 7 De schema s In onderstaande schema s is aangegeven welke capaciteitsuitbreiding vaststaat. Daarnaast zijn er nog enkele initiatieven in een pril stadium. Grafiek verschil tussen prognoses en verwachte capaciteit kinderopvang Ypenburg Grafiek plaatsen naschoolse opvang en prognoses Ypenburg

8 8 Grafiek: verschil tussen benodigde capaciteit en verwachte capaciteit kinderopvang Leidschenveen Grafiek: verschil tussen benodigde capaciteit en verwachte capaciteit NSO Leidschenveen

9 9