Inhoudsopgave. Aanbiedingsbrief Leeswijzer Samenvatting voorstellen voor besluitvorming Financiële samenvatting...

Transcriptie

1 %HJURWLQJ

2

3 Inhoudsopgave Aanbiedingsbrief... 5 Leeswijzer... 9 Samenvatting voorstellen voor besluitvorming...13 Financiële samenvatting...15 Trends en ontwikkelingen...23 BELEIDSBEGROTING...26 PROGRAMMAPLAN...27 Programma 1 Bestuur en dienstverlening...31 Programma 2 Veiligheid...37 Programma 3 Verkeer...43 Programma 4 Maatschappelijke participatie en vastgoed...47 Programma 5 Jeugd...53 Programma 6 Maatschappelijke ondersteuning...59 Programma 7 Wonen...65 Programma 8 Economisch zaken en werkgelegenheid...69 Programma 9 Ruimtelijke ontwikkeling...75 Programma 10 Financiën...83 Paragraaf Bedrijfsvoering...89 Paragraaf Grondbeleid...93 Paragraaf Instandhouding kapitaalgoederen Paragraaf Lokale heffingen Paragraaf Verbonden partijen Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing Treasuryparagraaf FINANCIËLE BEGROTING Bijlage 1: Kerngegevens Bijlage 2: Overzicht OBL kiest positie

4 Bijlage 3: Investeringsplanning Bijlage 4: EMU saldo Bijlage 5: Portefeuilleverdeling Bijlage 6: Samenstelling gemeenteraad Bijlage 7: Overzicht reserves en voorzieningen

5 AANBIEDINGSBRIEF 3

6 4

7 Aanbiedingsbrief Geachte leden van de gemeenteraad, Voor u ligt de Begroting Een begroting die er anders uitziet dan in voorgaande jaren. In de begroting zijn de hoofdlijnen van beleid opgenomen en de concrete maatregelen die we in 2016 willen uitvoeren. Lopende zaken, uitvoering van eerdere besluiten en regulier uitvoerend werk zijn niet opgenomen. Dit heeft tot gevolg dat én de begroting in omvang is teruggebracht én de aandacht is gericht op de meest relevante (beleids)ontwikkelingen. Basis De begroting bouwt verder op de lijn zoals deze bij de start van het college is ingezet. De personele samenstelling van het college is gewijzigd. Echter het collegeprogramma Kijken naar kansen, kiezen met kennis is de basis gebleven. Rol De opgave waar we als Oud-Beijerland voor staan, verplicht ons na te denken over onze eigen rol in relatie tot de eigen kracht van de samenleving. Een samenleving die steeds meer vanuit eigen initiatief wil werken. Een overheid die niet langer meer in staat is op alle terreinen in de samenleving een bepalende rol te vervullen. Het in stand houden van de bestaande voorzieningen én het werken aan de verdere ontwikkeling van Oud- Beijerland, vraagt om andere verhoudingen tussen overheid en samenleving. Gesprek Al enkele jaren voeren we het goede gesprek over het versterken en verbinden van de eigen kracht in de samenleving. In OBL Kiest Positie is een relatie gelegd tussen het realiseren van bezuinigingen en het in stand houden van voorzieningen. In de Begroting komen bezuinigingen naar voren met daarbij de opdracht te werken aan alternatieven zodat voorzieningen behouden kunnen blijven. De Begroting past in de uitwerking van de financiële strategie die in 2013 in gang is gezet. De trajecten waarbij keuzes zijn gemaakt voor besparingen op de bedrijfsvoering, uit OBL kiest positie en versterking van de inkomsten, lopen door. Ambitieniveau Alhoewel er tekenen van economisch herstel zijn, worden deze nog niet zichtbaar in de uitkeringen die gemeenten ontvangen van de rijksoverheid. Met het vaststellen van de perspectiefnota is de belangrijkste richting voor de begroting gegeven. De effecten van de meicirculaire waren destijds nog te onduidelijk om in de perspectiefnota te verwerken. Om de begroting op een gelijk ambitieniveau te houden zoals bij de perspectiefnota is gepresenteerd, is het noodzakelijk een geringe eenmalige OZB verhoging van 2,5 % voor te stellen. Precariorechten Op het moment van aanbieden van deze begroting loopt een onderzoek naar de mogelijkheden tot het heffen van zogenaamde precariorechten op kabels en leidingen. Naar verwachting geeft deze verkenning nog dit jaar duidelijkheid over de mogelijkheden 5

8 om de inkomstenpositie van de gemeente te versterken. Wij hebben deze mogelijke inkomsten niet opgenomen in de nu voorliggende begroting. Een verdere toelichting op het financieel beeld vindt u in de Financiële samenvatting. Met deze begroting vragen wij u het budgetrecht toe te passen voor het jaar 2016 door de benodigde middelen vast te stellen. Voor de bestuurlijke behandeling van de begroting zijnde volgende vergaderingen gepland: - Informatiebijeenkomst/technische toelichting - 03 november Raadsvergadering - 10 november 2015 Met vriendelijke groet, burgemeester en wethouders, Rudie Heintjes secretaris Klaas Tigelaar burgemeester 6

9 LEESWIJZER 7

10 8

11 Leeswijzer Voor de behandeling van de Begroting 2016 is de wettelijke termijn bepalend. De begroting dient namelijk uiterlijk 15 november 2015 bij de provincie in bezit te zijn. De begroting begint met een samenvatting van alle bestuurlijke voorstellen. Daarna volgen de financiële beleidskaders die van invloed zijn op de totstandkoming van de meerjarenbegroting. In een samenvattend financieel overzicht staat een toelichting op de hoofdpunten van het financiële beleid. In de financiële overzichten vindt u, naast de saldi van de meerjarenbegroting, ook de saldi van de vastgestelde Jaarrekening 2014 en de actuele stand van de Begroting Programma s De tien door u vastgestelde programma s zijn: 1. Bestuur en dienstverlening; 2. Veiligheid; 3. Verkeer; 4. Maatschappelijke participatie en vastgoed; 5. Jeugd; 6. Maatschappelijke ondersteuning; 7. Wonen; 8. Economische zaken en werkgelegenheid; 9. Ruimtelijke ontwikkeling; 10. Financiën. Voor deze begroting is gekozen om de trends en ontwikkelingen in een apart hoofdstuk te beschrijven in plaats van per programma een opsomming te geven. Opzet programma s De begroting is qua opzet anders dan eerdere versies. In deze begroting beperken we ons namelijk tot de hoofdlijnen van beleid en de concrete maatregelen die we in 2016 willen uitvoeren. In tegenstelling tot voorgaande jaren zijn lopende zaken, uitvoering van eerdere besluiten en regulier uitvoerend werk niet opgenomen. Per programma geven we een korte toelichting en benoemen we de gemeentelijke rolinvulling en de speerpunten uit het collegeprogramma. In de derde paragraaf benoemen we de doelstellingen. Deze doelstellingen geven antwoord op de vraag: wat willen we bereiken? Enerzijds zijn deze doelstellingen gebaseerd op de speerpunten uit het collegeprogramma en anderzijds vloeien ze voort uit de verantwoordelijkheden die wij als lokale overheid hebben. Ook treft u een overzicht aan van de thema s om de doelstellingen te bereiken. In de vierde paragraaf vindt u ter informatie een overzicht van de productbudgetten die we inzetten om het programma uit te voeren. 9

12 In de vijfde paragraaf beantwoorden we per programma de vraag: wat mag het kosten? Het gaat hierbij om een financiële vertaling van het programmaplan. In het kader van het budgetrecht stelt de raad de budgetten op dit niveau beschikbaar aan het college. In de tabel Wat mag het kosten? zijn de volgende effecten verwerkt: bestaand beleid: de financiële raming op basis van de financiële kaders die zijn vastgesteld bij de Perspectiefnota 2016; eventueel bijstelling van bestaand beleid; eventueel voorgestelde nieuwe uitgaven; de dotaties en onttrekkingen vanuit de reserves. Op deze wijze krijgen we inzicht in het programmasaldo voor- en nadat we de reserves hebben aangesproken. Omdat de raad over de reserves mag beschikken, specificeren we de begrote mutaties op de reserves. Financiële verschillen Tenslotte geeft het hoofdstuk Financiële specificatie een toelichting op de verschillen tussen de Begroting 2016 en de Jaarrekening 2014, respectievelijk de Begroting 2015 na de eerste begrotingswijziging. Andere onderdelen Naast de programma s bestaat de programmabegroting uit de volgende paragrafen, bijlagen en overzichten: weerstandsvermogen en risicobeheersing; lokale heffingen; treasury; verbonden partijen; bedrijfsvoering; instandhouding kapitaalgoederen - openbaar gebied; - kapitaalgoederen gebouwenbeheer; grondbeleid; financiële overzichten; bijlagen (Tarieven / EMU-saldo begroting 2016 / Reserves en voorzieningen / OBLkiest / Investeringsplanning). Verder krijgt u inzicht in de baten en lasten inclusief een toelichting en uiteenzetting van de financiële positie, zoals de staat van reserves, voorzieningen en de financieringsstaat. In de loop van het jaar bieden wij u eventuele voorstellen over te verlenen subsidies in 2016 en de herziene belasting- en retributieverordeningen afzonderlijk aan. 10

13 SAMENVATTING VOORSTELLEN VOOR BESLUITVORMING 11

14 12

15 Samenvatting voorstellen voor besluitvorming Tijdens de behandeling van de Perpectiefnota 2016 stelde u de kaders voor de begroting vast. Wij vragen u nu om over de resterende voorstellen een beslissing te nemen. Voor de besluitvorming vatten wij deze voorstellen kort samen. Voorstellen Begroting Akkoord te gaan met de in het hoofdstuk Samenvattend financieel overzicht voorgestelde bijstellingen na Perspectiefnota Akkoord te gaan met de in het hoofdstuk Samenvattend financieel overzicht opgenomen dekkingsvoorstel, zijnde een eenmalige stijging van de OZB met 2,5% naast de inflatie correctie. 3. Akkoord te gaan met in bijlage 3 opgenomen investeringsplanning. 4. Kennis te nemen van de genoemde risico s. Kennis te nemen van de totale weerstandscapaciteit. 5. De hieronder eerder op grond van de uitgangspunten vastgestelde tarieven in 2016 alleen te verhogen met 1,2% inflatie, uitgezonderd de bouwleges: rioolheffing, leges algemeen, begrafenis- en onderhoudsrechten, marktgelden, havengelden, parkeerbelastingen(vergunningen), hondenbelasting, gemeentelijke sportaccommodaties en overige accommodaties. 6. De Begroting vast te stellen. 13

16 FINANCIËLE SAMENVATTING 14

17 Financiële samenvatting Inleiding In dit gedeelte van de begroting nemen wij u mee in de financiële ontwikkelingen vanaf de besluitvorming bij de Perspectiefnota 2016 tot en met het financiële beeld, zoals we dat u in deze begroting schetsen. De laatste jaren heeft onze begroting een verarming ondergaan: doorvoeren van bezuinigingen, verlagen reserves en het niet verhogen van de OZB. De bezuinigingstaakstelling van de bedrijfsvoering, OBL kiest en de opgave in het kader van het terugverdienmodel zijn volledig uitgewerkt en vertaald in deze begroting. Ondanks de aantrekkende economie staan de financiën nog steeds onder druk. De crisis van de afgelopen jaren ijlt nog na voor de overheid. Toch zijn wij weer in staat, zoals in de aanbiedingsbrief vermeldt, mede door de uitwerking van de bezuinigingstrajecten van de afgelopen jaren, een structureel en reëel evenwichtige begroting te presenteren. Allereerst treft u het financieel samenvattend overzicht aan. In één oogopslag ziet u het financiële totaalbeeld van de Begroting Aansluitend lichten we de volgende onderdelen toe: bijstellingen na Perspectiefnota, dekkingsmaatregel, bezuinigingstrajecten, houdbare overheidsfinanciën en weerstandsvermogen en risico s. 1. Financieel samenvattend overzicht (Bedragen x 1.000,-) Nr Omschrijving Saldo Perspectiefnota 2016 na verwerking amendementen a Besluiten na Perspectiefnota 1 Afwikkeling subsidie dossier b Uitwerkingen Perspectiefnota 2 Uitwerking uitgangspunten begroting Uitwerking investeringen maatschappelijk nut (BBV wijziging) Jeugdfaciliteit (correctie bezuiniging OBL kiest) Initiatievenfonds (aanpassing op besluit PN) c Ontwikkelingen na Perspectiefnota 6 Effecten meicirculaire Invoering individueel keuze budget (cao afspraak) Eenmalige uitkering salaris (cao afspraak) Verhoging APPA/wachtgeld Eneco verlaging dividend uitkering VPB inschatting (excl effect Grex) Verlagen onttrekking reserve begraven Rente Grex (BBV wijziging) Dekking 3 OZB stijging 2,5% Resultaat Begroting Mutatie algemene reserve Saldo Begroting

18 We stellen voor in te stemmen met bovenstaand financieel overzicht en het dekkingsvoorstel. 2. Bijstellingen na Perspectiefnota a. Besluiten na Perspectiefnota 1. Afwikkeling subsidie dossier Als onderdeel van OBL kiest is bij de Begroting 2015 besloten om enkele subsidie relaties te beëindigen. Dit is de uitwerking van afwikkeling van een subsidie dossier (raadsbesluit 18 augustus 2015). b. Uitwerkingen Perspectiefnota 2. Uitwerking uitgangspunten begroting De begroting is gebaseerd op de in de Perspectiefnota 2016 vastgestelde uitgangspunten. Deze uitgangspunten hebben onder meer betrekking op de te verwachte loon- en prijsontwikkeling en de verwachte woningaantallen en inwoneraantal. De financiële effecten hiervan zijn op totaalniveau verwerkt in het saldo van de Perspectiefnota Het in detail uitwerken van deze uitgangspunten, het doorrekenen en controleren van de budgetten leidt tot bijstellingen van de begroting. 3. Uitwerking investeringen maatschappelijk nut (BBV wijziging) Bij de Perspectiefnota 2016 is aangegeven dat door een wetswijziging investeringen met maatschappelijk nut met ingang van 2017 geactiveerd moeten worden. De vrijval van een groot deel van de hiervoor bestemde reserves, te weten ,- zijn bij de perspectiefnota al meegenomen. De structurele effecten waren nog niet in de Perspectiefnota verwerkt, maar zijn nu bij de begroting doorgerekend. 4. Jeugdfaciliteit Dit is een correctie op de bij de Perspectiefnota 2016 ingeboekte bezuiniging vanuit OBL kiest voor het afbouwen van financiële betrokkenheid voor het in stand houden van een ontmoetingsplaats voor jongeren van 12 tot 18 jaar. 5. Initiatievenfonds Bij de Perspectiefnota 2016 is besloten om een initiatievenfonds in te stellen. Het principe van de inzet van het fonds moet nog verder uitgewerkt worden. Wel stellen we voor om al in 2016 middelen beschikbaar te stellen en de bij de perspectiefnota beschikbaar gestelde middelen in de loop der jaren af te bouwen. De hoogte van het initiatievenfonds wordt hiermee als volgt: ,-, ,-, ,- en ,-. c. Ontwikkelingen na Perspectiefnota 6. Meicirculaire De definitieve uitwerking van de meicirculaire heeft een financieel nadelig effect. 7. Invoering individueel keuze budget (cao afspraak) In de CAO zijn sociale partners overeengekomen een individueel keuzebudget (IKB) in te voeren. In het IKB worden diverse op geld te waarderen arbeidsvoorwaarden in de CAO omgezet in een budget. De werknemer kan dit budget binnen de kaders naar eigen keuze(moment) besteden aan zelf te kiezen arbeidsvoorwaardelijke doelen. De reservering van vakantietoeslag leidt door deze wijziging in 2016 tot een incidenteel financieel nadeel (omzetting van het betalingsritme). 16

19 8. Eenmalige uitkering salaris (cao afspraak) Medewerkers van gemeente Oud-Beijerland die een aanstelling of arbeidsovereenkomst hebben op grond van de CAR-UWO, krijgen in oktober 2015 een eenmalige uitkering van 0,74% van het jaarsalaris. In juli 2016 volgt voor deze medewerkers nog een eenmalige uitkering van 0,74% van het jaarsalaris. Deze eenmalige uitkering is het gevolg van een akkoord tussen de VNG en de vakbonden over de besteding van lagere pensioenlasten voor werkgevers. De eenmalige uitkering wordt omgezet in een structurele salarisverhoging als vóór 1 juli 2016 een nieuwe CAO gemeenten is afgesloten. De gesprekken hierover starten in het najaar. 9. Verhoging APPA/wachtgeld In verband met de wijzigingen in het college zijn er middelen nodig voor wachtgeld verplichtingen en verhoging pensioenopbouw. 10. Eneco verlaging dividend uitkering Gelet op de marktomstandigheden verwachten we, zoals ook in 2015, lagere resultaten en dividend uitkering. De meerjarige gevolgen zijn nog onduidelijk, zeker gezien de nog steeds onzekere ontwikkelingen rond de splitsingswet. 11. Invoering VPB inschatting (exclusief effect Grex) Voor de invoering van de vennootschapsbelasting per 1 januari 2016 wordt ingeschat dat we voor een aantal activiteiten VPB plichtig zullen zijn. De werkelijke belastingdruk wordt bepaald na afstemming met de belastingdienst in het eerste helft van Een mogelijk effect van de invoering VBP op de grondexploitaties wordt via het resultaat verrekend met de reserve OBL versterkt. Het effect wordt meegenomen in het Meerjaren Perspectief Gebiedsontwikkelingen. 12. Verlagen onttrekking reserve begraven De voeding van de reserve is niet langer toereikend om nog vanaf 2017 te kunnen onttrekken uit de reserve begraven. Hier speelt ook mee dat vanwege een wetswijziging de reserve begraven (deels) omgezet wordt in een voorziening, waardoor onttrekkingen voor de algemene dienst niet zijn toegestaan. Inmiddels wordt er ook gewerkt aan de kostprijsnotitie begraven. 13. Rente Grex (BBV wijziging) Met ingang van 1 januari 2016 wordt in het BBV een aantal wijzigingen doorgevoerd in grondexploitaties, waaronder de rentetoerekening aan de grondexploitaties. Dit, in combinatie met de herziening van de grondexploitaties in het Meerjaren Perspectief Gebiedsontwikkelingen 2015, levert voor de algemene dienst een rentevoordeel op. Voor de grondexploitaties betekent dit een lager resultaat. 3. Dekkingsmaatregel Na de besluitvorming rond de Perspectiefnota 2016 zijn de uitgangspunten uitgewerkt en hebben er nog diverse ontwikkelingen plaatsgevonden die tot bijstelling van de begroting hebben geleid. Vooral de negatieve ontwikkeling van het gemeentefonds is niet geheel op te vangen met de positieve ontwikkelingen in de begroting. Voorgesteld wordt om eenmalig de OZB-inkomsten met 2,5% te verhogen. 17

20 4. Bezuinigingstrajecten In 2013 is de raad gestart met een lange termijn financiële strategie tot en met Deze strategie mondde uit in de trajecten: voorstellen kostenreductie in de bedrijfsvoering; positioneringsdiscussie Oud-Beijerland kiest positie ; inkomstenverhogende maatregelen. Ook is de opgave in het kader van het terugverdienmodel inzichtelijk gemaakt. Bij de Perspectiefnota zijn de uitwerkingen van de bezuinigingstrajecten, vertaald in de begroting, gepresenteerd. In het overzicht bedrijfsvoering (zie hieronder) is te zien dat er in totaal ruim 1,8 mln. bezuinigd wordt in met ingang van Hiervan heeft betrekking op het terugverdienmodel en is er nog een taakstelling opgenomen van (amendement Perspectiefnota 2016). Vanuit OBL kiest positie (zie bijlage 2) wordt er voor ruim 1,3 mln. met ingang van 2019 bezuinigd. Overzicht bezuiniging Bedrijfsvoering 5. Houdbare overheidsfinanciën Bij de begrotingsbehandeling 2014 is besloten om voortaan te sturen op het EMU saldo en beleid te formuleren hoe wij in de toekomst om willen gaan met onze liquide middelen. Dit actiepunt is ook overgenomen in het coalitieprogramma. De ratio die wij hanteren om te beoordelen of er sprake is van houdbare financiën, netto schuldquote, is één van de kengetallen die vanuit de regelgeving als verplicht te rapporteren ratio is meegenomen. De kengetallen zijn opgenomen in de paragraaf Weerstandsvermogen en risico beheersing. In bijlage 3 is de investeringsplanning opgenomen. 18

21 We stellen voor in te stemmen met de in de bijlage opgenomen investeringsplanning. 6. Weerstandsvermogen en risico s Om een compleet beeld te geven van waar we financieel als gemeente Oud-Beijerland staan is het ook van belang, naast het begrotingssaldo, om inzicht te hebben in ons weerstandsvermogen, het verloop hiervan en mogelijke risico s. Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen is ons vermogen om (toekomstige) onverwachte tegenvallers op te vangen, waardoor deze geen directe consequenties hebben voor ons huidige beleid en/of daaraan verbonden activiteiten. Het weerstandsvermogen is van belang voor de mate waarin we risico s kunnen opvangen, waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen of waarvoor we geen verzekeringen hebben afgesloten. Om te beoordelen of de gemeente voldoende vermogen heeft om risico s in te kunnen dekken, wordt er een vergelijking gemaakt tussen de aanwezige weerstandscapaciteit en de actuele risicowaarde. Belangrijk voor het weerstandsvermogen is de algemene reserve. Hieronder ziet u het verloop van de algemene reserve. De weerstandscapaciteit wordt berekend uit de algemene reserve, onvoorzien en de onbenutte belastingcapaciteit. Een meer gedetailleerd inzicht kunt u vinden in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing. Onze totale weerstandscapaciteit ultimo 2015 bedraagt afgerond 3,9 miljoen. Risico s Op basis van de geïnventariseerde risico s (zie paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing) komen we uit op een totale risicowaarde van afgerond 3,9 miljoen euro. De volledige uitwerking van het weerstandsvermogen in relatie tot bestaande actuele risico s vindt u terug in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing. Hieronder kort de belangrijkste risico s. Decentralisaties AWBZ-taken/nieuwe Wmo-taken Het uitgangspunt is dat deze nieuwe Wmo-taken budgetneutraal worden ingevoerd, maar er is nog geen zekerheid dat de korting op de overgehevelde middelen geheel kan worden opgevangen. De voorbereidingen zijn nog in volle gang, waarbij ook de beheersmaatregelen (nog) worden ingevuld. 19

22 Uitvoeringsorganisatie WIHW Per 1 januari 2016 wordt ten behoeve van de uitvoering van de Pariticipatiewet een GR opgericht, de WIHW (Werk en Inkomen Hoeksche Waard). De GR heeft een sluitende meerjarenbegroting 2016 ev gepresenteerd, echter deze bevat meerdere stelposten, taakstellingen en inzet van reserves. Aanvullend lopen we als gemeente het risico dat mocht het aantal uitkeringsgerechtigden toenemen het eerste deel voor rekening van de gemeenten komt. Regionaal bedrijventerrein Met de jaarrekening 2014 is aan u voorgesteld om wederom een storting te doen in een risicovoorziening voor het regionale bedrijven terrein. De door het Bedrijvenpark Hoeksche Waard uitgevoerde risicoanalyse laat een kans van 85% zien dat het eindresultaat van de grondexploitaties 4.2 miljoen negatief is. Op grond hiervan is voor het percentage van ons aandeel (26%) een voorziening ( ) getroffen. Rivieroevers Onvoorziene kosten van het onderhouden en monitoren van de bescherming van de oevers. Aan de noordrand van Oud-Beijerland liggen Het Spui en de Oude Maas. Een gedeelte van de oeverbeschermingen en oevervoorzieningen vallen onder het beheer en onderhoud van de gemeente. 20

23 TRENDS EN ONTWIKKELINGEN 21

24 22

25 Trends en ontwikkelingen Alles verandert, behalve het veranderen zelf; dat verandert niet! Het is ontegenzeggelijk waar: de verzuchting dat alles om ons heen zo razendsnel snel verandert en ontwikkelingen elkaar in sneltreinvaart opvolgen, is van alle tijden. Maar in het huidige tijdsgewricht lijkt het of alles - lokaal, regionaal, nationaal en mondiaal in beweging is. En worden we ook niet regelmatig geconfronteerd met het zogenaamde butterfly effect, de ijzeren wet die bepaalt dat de kleinste wijziging in het verleden een enorme weerslag kan hebben op de toekomst? Trends Trends en ontwikkelingen in de maatschappij. Ze zijn er volop, dienen zich met grote frequentie aan en doen, zowel kwantitatief als kwalitatief niet voor elkaar onder. Belangrijke maatschappelijke trends zijn onder meer participatie (groeiende behoefte aan meedenken en meedoen), dematerialisering (groeiende behoefte aan zingeving, onthaasting en kwaliteit van leven), duurzaamheid (groeiende behoefte aan hergebruik en energiebesparing), authenticiteit (mensen willen een eerlijk en transparant verhaal; geen gebakken lucht), informatisering (overkill aan informatie, grote behoefte aan structuur en overzicht), regionalisering (groeiende behoefte aan wij-gevoel), vergrijzing. Het voert uiteraard te ver om uitvoerig op alle trends en ontwikkelingen in te gaan. We beperken ons daarom tot het schetsen van enkele vergezichten. Bevolkingsdaling Bevolkingsdaling speelt in ons land op grote schaal. En krimp, demografische krimp om precies te zijn, is een onderwerp dat al enkele jaren regelmatig op de beleidspolitieke agenda s van Rijk, provincies en gemeenten prijkt. Tegelijkertijd doen zich processen voor van urbanisatie, vergrijzing en ontgroening. En allerwege klinkt de boodschap dat we ons moeten voorbereiden op demografische veranderingen. Anticipeerregio De Hoeksche Waard is één van de anticipeerregio s in Nederland, waarin volgens recente prognoses van Rijk en provincies, sprake is van ontgroening en vergrijzing. Naar verwachting neemt de totale bevolkingsomvang in de Hoeksche Waard af. Het aantal inwoners tot 65 jaar daalt gestaag, terwijl het aantal 65-plussers tot 2020 toeneemt met ruim 40 procent. Na 2020 neemt het aantal 75-plussers fors toe (in de periode met circa 75 procent. In 2040 is deze bevolkingsgroep ruim 195 procent groter dan in 2005 (landelijk is dit 140 procent). Ook de ontgroening in de Hoeksche Waard ligt boven het gemiddelde in Nederland. In 2040 is er zo n 27 procent 0-19 jarigen minder in de Hoeksche Waard dan in Over heel Nederland ligt dit percentage op 4 procent. Deze ontwikkelingen hebben gevolgen voor de woningvraag, het voorzieningenniveau en het arbeidsaanbod. De concrete gevolgen laten zich moeilijk voorspellen, maar dat er iets verandert, is duidelijk. Werken aan een sterke regio is meer dan ooit nodig. Maatschappelijke partners en regio slaan de handen ineen om dit onderwerp op de agenda te zetten. Met als doel te werken aan een toekomstwaardige Hoeksche Waard! 23

26 Toename aantal vluchtelingen Ten opzichte van voorgaande jaren is de taakstelling voor het huisvesten van statushouders in 2015 verdubbeld door onder meer de onrust in Syrië. Recente ontwikkelingen laten daarnaast een onvoorziene hoge instroom zien van asielzoekers uit Eritrea. Naar verwachting wordt hierdoor de taakstelling in 2016 nog verder verhoogd. Als gemeente zijn wij verplicht de huurderving op te vangen die ontstaat tussen het reserveren van een woning totdat de statushouder het contract met de verhuurder tekent. Door de hogere taakstelling worden daarom meer kosten verwacht. Eigen verantwoordelijkheid Het inzicht groeit dat inwoners en organisaties in staat moeten zijn verantwoordelijkheid te nemen en te dragen voor zichzelf en hun directe leefomgeving. Belangrijk hierbij is dat er zoveel mogelijk gebruik gemaakt wordt van de kennis en ervaring van de samenleving. Dit betekent nadrukkelijk niet dat de overheid haar verantwoordelijkheden afwentelt. Immers, de overheid moet de kwetsbaren in de samenleving een vangnet bieden en alert zijn op overvraging. Inwoners en hun sociale verbanden krijgen meer verantwoordelijkheid en zeggenschap. Minder overheid, meer inwoner Door de focus op eigen kracht wordt een groter beroep gedaan op de inwoner en zijn sociale netwerk (Participatiesamenleving). Zaken die eerder als vanzelfsprekend door de gemeente werden georganiseerd, worden nu - waar mogelijk - aan de inwoners zelf overgelaten. Dit betekent een andere opstelling c.q. rol van de gemeente: van hulpverlenend naar coachend. Dit vraagt wel om een intensieve(re) samenwerking met onder meer het maatschappelijk middenveld. Veranderend aanbod vrijwilligers Het aanbod aan vrijwilligers is gevarieerder dan ooit. En daarmee ook de motivatie om vrijwilligerswerk te doen. De traditionele vrijwilliger, die zich inzet voor de ander vanuit sociaal motief, bestaat uiteraard nog steeds. Maar ook krijgt vrijwilligerswerk voor sommige groepen een min of meer verplichtend karakter, bijvoorbeeld in het kader van maatschappelijk verantwoord ondernemen, maatschappelijke stage of re-integratie. Hierdoor ontbreekt simpelweg af en toe echte motivatie. De houding van de vrijwilliger zelf is ook aan verandering onderhevig. Vrijwilligers zijn kritisch bij het afwegen van de taken die ze op zich nemen. Vrijwilligerswerk moet steeds vaker inpasbaar zijn en matchen met andere activiteiten. Uit onderzoek van Sportservice Zuid-Holland blijkt dat verenigingen in Oud-Beijerland de afgelopen jaren meer moeite hebben om vrijwilligers te vinden. Niet alleen voor bestuursfuncties, maar ook (technisch) kader. Voorschoolse voorzieningen Het kabinet heeft bepaald dat de (kwaliteits)eisen voor het peuterspeelzaalwerk gelijk worden gesteld aan de kinderopvang. Dit harmonisatietraject is afgerond op 1 januari Vanaf die datum bestaat er voor de wet geen peuterspeelzaalwerk meer, maar alleen nog kinderopvang. De regionale visie daarbij is dat bij de voorschoolse voorzieningen de ontwikkeling van het kind centraal staat. Nieuwe Omgevingswet Op 1 juli 2015 heeft de Tweede Kamer het wetsvoorstel aangenomen. De Omgevingswet bundelt 26 wetten op het gebied van de fysieke leefomgeving, waaronder de Wet ruimtelijke ordening (Wro), in één wet. De wet behelst vergaande decentralisatie van de 24

27 regels voor de leefomgeving. Vernieuwing BBV Naar verwachting wordt in het najaar 2015 een concept wijzigingsbesluit van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) aangeboden. Een door de VNG ingestelde adviescommissie, bestaande uit vertegenwoordigers van de VNG, het ministerie van BZK en vertegenwoordigers van gemeenten en provincies, heeft deze wijzigingen opgesteld. De rode draad in de voorgenomen wijzigingen in het BBV is een versterking van de horizontale sturing door de raad. Het doel is meer transparantie van het besluitvormingsproces rond begroting en verantwoording, voor alle betrokkenen beschikbare en hanteerbare informatie over zowel de beoogde als gerealiseerde beleidsresultaten en een betere vergelijkbaarheid van kosten en beleidsresultaten. 25

28 BELEIDSBEGROTING 26

29 PROGRAMMAPLAN 27

30 28

31 PROGRAMMA 1 BESTUUR EN DIENSTVERLENING 29

32 30

33 Programma 1 Bestuur en dienstverlening Het programma Bestuur en Dienstverlening gaat over de externe dienstverlening van de gemeentelijke organisatie en de ondersteuning van het bestuur. Hoewel de interne dienstverlening aan de orde komt in de paragraaf Bedrijfsvoering, komen de aspecten bedrijfsvoering die een directe relatie hebben met de externe dienstverlening of de ondersteuning van het bestuur wel aan bod. Het programma bestaat uit de volgende beleidsterreinen: burger en bestuur; dienstverlening; bestuurlijke samenwerking. Gemeentelijke rolinvulling In de positioneringsdiscussie Oud-Beijerland kiest positie is onderstaande gemeentelijke rolinvulling geformuleerd voor programma 1. Dienstverlening: wij zorgen ervoor dat de wettelijke taken uitgevoerd worden en leveren producten en diensten voor inwoners, bedrijven en instellingen. Bij de uitvoering van de dienstverlening zetten we sterk in op vernieuwing en gaan we uit van de eigen kracht van de inwoners. Daarnaast werken we actief samen met externe partijen en omliggende gemeenten. Omdat het contact met de inwoners cruciaal is, maken we dankbaar gebruik van de mogelijkheden die de diverse digitale media ons bieden. Wij stellen ons open en transparant op. De inwoner kiest de manier van contact; wij stellen producten zoveel mogelijk digitaal beschikbaar. Wij zijn oplossingsgericht. Dit houdt in dat we doorvragen om het totaalplaatje in beeld te brengen, zodat onze klant maar één vraag hoeft te stellen. (Strategische) communicatie: Oud-Beijerland verbindt zich met alle lokale partijen om het merk Oud-Beijerland consistent uit te dragen. Wij gebruiken onze communicatie als middel om inwoners en overige partners te verleiden en te motiveren om eigen kracht en talenten in te zetten voor het dorp. Organisatie en samenwerking: De organisatie is flexibel en vernieuwend. Oud-Beijerland zoekt actief naar samenwerkingsmogelijkheden met regiogemeenten, partners en andere overheden. Hierbij kiezen we voor de meest effectieve wijze van samenwerken. Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen in 2016? De doelstellingen die wij willen bereiken, zijn: Oud-Beijerland blijft zich ontwikkelen, zodat een duurzame samenleving ontstaat waaraan iedereen vanuit eigen kracht kan meedoen. Dienstverlening: digitaal indien mogelijk, persoonlijk, kwalitatief hoogwaardig en zo nodig op maat. Oud-Beijerland levert een positieve, constructieve en effectieve bijdrage aan de totstandkoming van een nieuwe versterkte bestuurlijke samenwerkingsvorm voor de regio. 31

34 Doelstelling Oud-Beijerland blijft zich ontwikkelen, zodat een duurzame samenleving ontstaat waaraan iedereen vanuit eigen kracht kan meedoen Jeugdlintje Thema s In 2016 komen we met een uitgewerkt voorstel voor het toekennen van een jeugdlintje (gebaseerd op de door de raad ingediende motie). Dit lintje is bedoeld voor jongeren die een bijzondere maatschappelijke bijdrage hebben geleverd in en/of voor gemeente Oud-Beijerland. Bijkomend voordeel is de voorbeeldfunctie van de jeugdige gedecoreerden voor hun leeftijdsgenoten. Ontwikkeltraject bestuur en organisatie (OBL bedoelt) Uitvoering geven aan een leertraject voor het bestuur en de ambtelijke organisatie. In dit leertraject zoeken we naar werkwijzen, die erop gericht zijn zoveel mogelijk gebruik te maken van de eigen kracht van de samenleving. Strategische agenda Toekomstvisie 2025 In beeld brengen van de relatie tussen de in de 2012 vastgestelde Toekomstvisie 2025 en de maatregelen vanuit OBL Versterkt, OBL kiest positie en OBL bedoelt. Thema: Inzetten op marketingcommunicatie Door marketingcommunicatiecampagnes vooral te richten op potentiële inwoners en bezoekers, neemt de bekendheid van en de motivatie om voor Oud-Beijerland te kiezen toe. Het effect van de campagnes versterken we door ons eigen netwerk zo volledig mogelijk in te zetten. En hen te motiveren ook eigen netwerken te benutten om zó gezamenlijk de ambities uit de Toekomstvisie 2025 te realiseren. Doelstelling Dienstverlening: digitaal indien mogelijk, persoonlijk, kwalitatief hoogwaardig en zo nodig op maat Doorontwikkelen dienstverlening Thema s De regionale visie (met uitvoeringsagenda) op de dienstverlening bepaalt de koers voor de komende jaren van de vijf Hoeksche Waardse gemeenten. In 2016 zetten we daarvoor de volgende stappen in Oud-Beijerland: Versterken van de organisatiebrede dienstverlening en dit - waar mogelijk - Hoeksche Waard-breed oppakken (digitalisering). Optimaliseren één-loket-functie publiekszaken. Efficiëntere openingstijden en stimuleren werken op afspraak (bezuiniging OBL kiest positie). Vervanging telefonievoorziening en verbeteren telefonische bereikbaarheid. Optimaliseren van telefonie- en receptiefunctie. Daarnaast zet Oud-Beijerland in 2016 in op het Hoeksche Waard-breed bestuurlijk vaststellen van het ambitieniveau voor dienstverlening. 32

35 Toetsen regels aan veranderende omgeving De komende periode kijken we kritisch kijken naar onze regels. Welke zijn echt noodzakelijk om een product te leveren en welke niet? Na inventarisatie van alle gemeentelijke regelgeving en beleidsregels bekijken we per regeling de mogelijkheid van vereenvoudiging óf afschaffing. We houden hierbij rekening met: rolinvulling; effect (veiligheidsaspect en bescherming); invloed afschaffing op andere regelgeving; wet- en regelgeving hogere overheden; procesoptimalisatie.in 2016 starten we met de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) als experiment. Voldoen aan wettelijke verplichtingen Om te voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving-taken stellen we één Hoeksche Waardse verordening VTH-taken vast. Doelstelling Oud-Beijerland levert een positieve, constructieve en effectieve bijdrage aan de totstandkoming van een nieuwe versterkte bestuurlijke samenwerkingsvorm voor de regio Versterken bestuurlijke samenwerking Thema s De keus voor de samenwerkingsvorm in de Hoeksche Waard hangt af van de uitkomst van de vergadering van 17 december

36 Welke budgetten worden hiervoor ingezet? Mutaties reserves ( x 1.000) Reserve Omschrijving vastgesteld Stortingen Incidenteel Reserve automatisering Aanschaf I-pads Raad BS ' Reserve automatisering Aanschaf I-pads collegeleden BW Ontrekkingen structureel Res. Huisvesting gem. organisatie Jaarlijkse bijdrage begroting Prog.begr Ontrekkingen Incidenteel Res. Automatisering Vrijval PPN 2016 PPN Saldo programma

37 PROGRAMMA 2 VEILIGHEID 35

38 36

39 Programma 2 Veiligheid Het programma Veiligheid is gericht op het verbeteren van de sociale veiligheid en het verminderen van criminaliteit en overlast. Het programma bestaat uit de volgende beleidsterreinen: veiligheid algemeen; bevolkingszorg; handhaving. Gemeentelijke rolinvulling In de positioneringsdiscussie Oud-Beijerland kiest positie is onderstaande gemeentelijke rolinvulling geformuleerd voor programma 2. In het kader van openbare orde en veiligheid wordt meer en meer ingezet op de eigen verantwoordelijkheid en eigen kracht van onze inwoners. Immers, veiligheid is niet alleen de verantwoordelijkheid van de gemeente. Ook inwoners en ondernemers kunnen daar veel aan bijdragen en spelen daarin een niet geringe rol. De sociale controle is de laatste decennia afgenomen. De gemeente spoort inwoners daarom aan zich gezamenlijk verantwoordelijk te voelen voor de leefbaarheid en veiligheid in de wijk. De gemeente wil samenwerking tussen partners (politie, horecaondernemers, uitgaanspubliek) stimuleren en faciliteren, maar daarin niet (meer) het voortouw nemen. Burgerinitiatieven om sociale samenhang en leefbaarheid te bevorderen, willen we stimuleren zonder verdere gemeentelijke bemoeienis. Handhaving is gericht op naleving van de regels. Dit draagt namelijk in belangrijke mate bij aan de leefbaarheid en veiligheid van de omgeving. Hierbij kijken we niet alleen naar de regels, maar vooral ook naar de totale situatie om tot duurzame oplossingen te komen. Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen in 2016? De doelstellingen die wij willen bereiken, zijn: Oud-Beijerland hoort bij de veiligste gemeenten van Nederland en dat willen we graag zo houden. Om dit te realiseren, zetten we in 2016 op het versterken van veilige en leefbare wijken, minder vernielingen en overlast en het intensiveren van de regionale samenwerking. Doelstelling Veilige en leefbare wijken Betrokken burgers Thema s Door het toepassen van burgerparticipatie in verschillende verschijningsvormen voelen mensen zich over het algemeen veiliger, verantwoordelijker en meer betrokken. In Oud- Beijerland geven we dit onder meer vorm door de inzet van buurtbemiddeling, Buurt Bestuurt en het versterken van toezicht in de wijk. Periodiek onderzoeken we de 37

40 veiligheidsbeleving onder de inwoners van Oud-Beijerland. Doelstelling Minder vernielingen en overlast Organisatie nieuwjaarsfeest Thema s De periode rond de jaarwisseling zorgt jaarlijks weer voor vernielingen en overlast. Om dit te verminderen, wordt het nieuwjaarsfeest georganiseerd. De organisatie hiervan zien we niet langer als een gemeentelijke taak. We bieden daarom ondernemers en inwoners ruimte om zelf initiatieven te ontwikkelen voor een nieuwjaarsfeest. Om dit te ondersteunen, bouwen we de financiële bijdrage gefaseerd af. In 2016 kijken we op welke wijze we de door de raad aangenomen motie hiertoe goed kunnen uitvoeren. Veiligheid centrum In de aanpak van veiligheidsproblemen werkt de gemeente daar waar mogelijk samen met andere partijen. Eén daarvan is een particulier beveiligingsbedrijf. Vanaf 2017 is het budget hiervoor gehalveerd. In 2016 onderzoeken we daarom op welke wijze de beveiliging zo effectief en efficiënt mogelijk kan worden ingezet. Doelstelling Regionale samenwerking Thema s Veranderingen binnen Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid Wij monitoren de voortgang van de bezuinigingstaakstellingen van de veiligheidsregio, de overdracht van de brandweerkazerne, de reorganisatie van de veiligheidsregio en de positionering van Bureau Gemeenten en doorontwikkeling van de gemeentelijke kolom. Welke budgetten worden hiervoor ingezet? 38

41 Mutaties reserves 39

42 40

43 PROGRAMMA 3 VERKEER 41

44 42

45 Programma 3 Verkeer Het programma verkeer gaat over een goede bereikbaarheid van Oud-Beijerland en de voorzieningen die wij hebben. Bijzondere aandacht gaat uit naar de verkeersveiligheid, leefbaarheid, het stimuleren van fietsgebruik, de parkeervoorzieningen en het sturen van de verkeersstromen. Het programma bestaat uit de volgende beleidsterreinen: verkeersveiligheid; verkeersstructuur; parkeren. Gemeentelijke rolinvulling In de positioneringsdiscussie Oud-Beijerland kiest positie is onderstaande gemeentelijke rolinvulling geformuleerd voor programma 3. Als wegbeheerder zijn we verantwoordelijk voor een veilig en duidelijk ingericht verkeersnetwerk. De gemeente ondersteunt initiatieven uit de samenleving om de verkeersveiligheid en -gedrag, bereikbaarheid en de leefbaarheid te verbeteren. Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen in 2016? De doelstellingen die wij willen bereiken zijn: veiligheid voor alle verkeerstromen; goede bereikbaarheid van Oud-Beijerland. Doelstelling Veiligheid voor alle verkeerstromen Goede bereikbaarheid van Oud-Beijerland Thema s Bereikbare en klantvriendelijke parkeervoorzieningen We voeren de maatregelen uit het herziene parkeerbeleid Centrum uit, dat op dit moment wordt voorbereid (besluitvorming 2015/2016). Oud-Beijerland bereikbaar en verkeersveilig We gaan het verouderde verkeersstructuurplan herzien en stellen een uitvoeringsplan op. Verder breiden we de 30 km zones uit en onderzoeken de mogelijkheden om kruispunten veilig(er) te maken. Stimuleren fietsgebruik en openbaar vervoer Opstellen van het fietsparkeerplan voor het centrum en faciliteren van infrastructuur voor innovatieve voertuigen. 43

46 Welke budgetten worden hiervoor ingezet? Mutaties reserves 44

47 PROGRAMMA 4 MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE EN VASTGOED 45

48 46

49 Programma 4 Maatschappelijke participatie en vastgoed Wij hechten belang aan maatschappelijke participatie en burgerkracht. Dit betekent dat waar mogelijk zaken aan inwoners zelf wordt overgelaten. Het programma Maatschappelijke Participatie en vastgoed is gericht op het in standhouden van basisvoorzieningen, het ontwikkelen van lokaal onderwijsbeleid, de zorg voor de onderwijshuisvesting en het ondersteunen en stimuleren van activiteiten op het terrein van cultuur, kunst, sport en recreatie. Daarnaast richt dit programma zich op efficiënt gebruik, beheer en onderhoud van accommodaties. Het programma bestaat uit de volgende beleidsterreinen: sport; cultuur; sociaal-cultureel werk en vrijwilligerswerk; subsidies verenigingen en instellingen; onderwijsbeleid; onderwijshuisvesting; voor- en naschoolse opvang; gemeentelijk vastgoedbeleid. Gemeentelijke rolinvulling In de positioneringsdiscussie Oud-Beijerland kiest positie is onderstaande gemeentelijke rolinvulling geformuleerd voor programma 4. Oud-Beijerland is een aantrekkelijke en leefbare gemeente met een goed voorzieningenniveau. De gemeente vindt dat de verantwoordelijkheid voor maatschappelijke participatie in principe bij de inwoners zelf ligt. De gemeente nodigt daarom inwoners en partijen uit zelf met initiatieven te komen om hun participatie te vergroten/verbeteren en is bereid deze initiatieven tijdelijk te faciliteren. Indien nodig ondersteunt de gemeente collectieve voorzieningen die een bijdrage leveren aan de maatschappelijke participatie van onze inwoners én die ertoe bijdragen dat de gewenste maatschappelijke effecten worden bereikt. Wij zorgen voor goede onderhuisvesting, waardoor scholen optimaal onderwijs kunnen bieden. Hoewel de gemeente haar verantwoordelijkheid serieus neemt, laat zij voorzieningen die maatschappelijke participatie stimuleren, los als die doelen aantoonbaar ook op andere wijze gerealiseerd kunnen worden. Wij kiezen voor de regierol binnen het vastgoedbeleid. Dit houdt in dat de gemeente in principe geen eigenaar is van vastgoed (behalve als het een strategische waarde heeft), maar een kaderstellend beleid opstelt en dat actief uitdraagt. Daar waar mogelijk geven we de uitvoering van dit beleid uit handen. 47

50 Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen in 2016? De doelstellingen die wij willen bereiken, zijn: bijdrage leveren aan kwalitatief goed onderwijs; een levendige en zorgzame samenleving; sport om te ontmoeten en gezond te blijven; duidelijke keuzes maatschappelijk vastgoed. Doelstelling Bijdrage leveren aan kwalitatief goed onderwijs Goede onderwijshuisvesting Thema s Gezamenlijk met de schoolbesturen bereiden we de start van het kenniscentrum voor speciaal (voortgezet) onderwijs en speciaal basisonderwijs voor. We voeren het MIOH2 (investeringsprogramma onderwijshuisvesting) uit, waaronder het werken met een nieuwe (financiële) beheerssystematiek, het uitvoeren van nog te maken keuzes (eind 2015) over de huisvesting van het Actief College en de scholen in het centrum. Stimuleren doorgaande leerlijnen Uitbouwen van het (voor)school-directeurenoverleg. Met dit overleg werken alle (basis)scholen, voorscholen, CJG en DG&J gezamenlijk aan het verbeteren van de doorgaande (leer)lijn en de optimale ontwikkeling en ondersteuning van kinderen. Uitvoering van de in 2015 vastgestelde visie voorschool Hoeksche Waard. Doelstelling Een levendige en zorgzame samenleving Aanbod cultuureducatie Thema s In 2016 onderzoeken we of we in regionaal verband cultuur- en expliciet muziekeducatie kunnen faciliteren, zodat dit beschikbaar blijft voor inwoners. Daarnaast werken we in 2016 in Oud-Beijerland aan de ontwikkeling van een nieuwe subsidieregeling, die in 2017 in moet gaan, voor initiatieven voor cultuur- en muziekonderwijs. Vanaf dat jaar is hiervoor een apart budget beschikbaar. Thema: Ondersteunen van vrijwilligerswerk op maat Door inwoners actief te benaderen en te bemiddelen, worden inwoners toegeleid naar vrijwilligerswerk. De stichting Welzijn HW voert dit namens ons uit. Wij monitoren of de gemaakte afspraken worden behaald. Aanvullend zetten we in samenwerking met alle organisaties in de Hoeksche Waard die te maken hebben met vrijwilligers in 48

51 het activeren van deze doelgroep. Toekomstbestendige bibliotheekfunctie In 2014 hebben wij besloten de gemeentelijke bijdrage voor de bibliotheek fors te verlagen. Gezamenlijk kijken wij naar de mogelijkheden om de bibliotheekfunctie in stand te houden en deze te laten aansluiten op de toekomstige behoeften. De bibliotheek werkt toe naar kleine decentrale vestigingen en naar de ontwikkeling van het concept Bibliotheek op School. Initiatievenfonds We stellen een fonds in om initiatieven, waarbij inwoners zich voor elkaar én hun leefomgeving inzetten, te (onder)steunen. We hanteren hierbij een procedure die eenvoudig, laagdrempelig en snel is. Doelstelling Sport en cultuur om te ontmoeten en gezond te blijven Thema s Stimuleren sport- en cultuurdeelname inwoners Sinds eind 2012 zijn er combinatiefunctionarissen actief in Oud-Beijerland. Zij leggen de verbindingen tussen onderwijs, sport en cultuur. Met ingang van 2017 zet de gemeente in op een andere wijze van financieren van de combinatiefunctionarissen. In 2016 moet duidelijk worden op welke wijze - in samenwerking met de scholen en verenigingen - de doelstelling op een ander manier bereikt kan worden. De gemeente faciliteert in 2016 het sportnetwerk door de inzet van middelen en ambtelijke ondersteuning. Doelstelling Regierol gemeentelijk vastgoed en accommodaties Thema s Toekomstperspectief maatschappelijke voorzieningen uit gemeentelijk vastgoedbeleid Opstellen van een toekomstvisie voor cultureel centrum De Lindenhoeve waarin specifiek aandacht is voor de gemeentelijke rolinvulling en de kracht van de samenleving. Afweging vervanging sporthallen Oosterse Gorzen en het Paradijs (mede in relatie tot MIOH2 en visie Beijersehof die in 2015/2016 worden opgesteld/vastgesteld). Verkleinen gemeentelijke vastgoedportefeuille In 2016 zetten wij in op besluitvorming over een nieuwe bestemming - maatschappelijk of commercieel voor het Oude Raadhuis. Wij voeren dit besluit ook in 2016 uit. 49

52 Welke budgetten worden hiervoor ingezet? Mutaties reserves 50

53 PROGRAMMA 5 JEUGD 51

54 52

55 Programma 5 Jeugd Het programma jeugd gaat over integraal lokaal en regionaal jeugdbeleid. Over het jeugdbeleid voert de gemeente de regie op het functioneren van de keten van uitvoerende instanties. Dit programma hangt nauw samen met programma 1 (veiligheid en overlast), programma 4 (onderwijs) en programma 6 (maatschappelijke ondersteuning). Gemeentelijke rolinvulling In de positioneringsdiscussie Oud-Beijerland kiest positie is onderstaande gemeentelijke rolinvulling geformuleerd voor programma 5. De gemeente vindt goede ontwikkelingsmogelijkheden voor kinderen belangrijk. Ouders zijn primair verantwoordelijk voor de opvoeding, welzijn en ontwikkeling van hun (eigen) kinderen. Wij stimuleren organisaties rondom het kind om hun verantwoordelijkheid te nemen op het gebied van ontwikkeling, signalering en preventie. Wij doen dit door de regie te nemen in de jeugdketen om zo te komen tot een sluitende aanpak op Hoeksche Waards niveau. Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen in 2016? Wanneer ouders niet in staat zijn zorg te dragen voor opvoeding, welzijn en ontwikkeling van hun kinderen, ondersteunen we hen daarbij. Wij stimuleren organisaties rondom het kind hun verantwoordelijkheid te nemen op het gebied van ontwikkeling, signalering en preventie. Wij doen dit door de regie te nemen in de jeugdketen om zo te komen tot een sluitende aanpak op Hoeksche Waards niveau. De doelstellingen die wij willen bereiken, zijn: kinderen groeien gezond en veilig op (aandacht voor psychosociale problemen, middelengebruik, overgewicht); een positief en prettig opgroei- en opvoedklimaat (aandacht voor jonge mantelzorgers); jongeren zijn maatschappelijk betrokken. 53

56 Doelstelling Kinderen en jongeren groeien gezond en veilig op Thema s Adequate, toegankelijke en betaalbare Jeugdhulp Het verder ontwikkelen van de jeugdteams (waaronder Jeugdteam Oud-Beijerland). Daarnaast bevorderen we de samenhang tussen de jeugdteams en de toegang tot de Wmo. Ook werken we voortdurend aan een betere aansluiting bij (of omvorming van) basisvoorzieningen en bestaande (zorg)netwerken, zoals het lokaal zorgnetwerk, de Zorgadviesteams (ZAT) op scholen, huisartsen, kerken et cetera. De gemeenten gaan van sturen op uren of activiteiten naar sturen op resultaten. Hier geeft de Serviceorganisatie Jeugd Zuid-Holland Zuid (ZHZ) uitvoering aan. Een belangrijk uitgangspunt bij deze vorm van sturing is dat we het zorgen voor omvormen tot het zorgen dat. Het versterken van de eigen kracht van ouders en hun netwerk is daar belangrijk onderdeel van. Regionaal preventief jeugdbeleid De komende jaren gaan we preventie en vroegsignalering structureel versterken. In Hoeksche Waards verband werken we aan een Preventieprogramma Jeugd Dit moet zorgen voor een dekkend aanbod van effectieve preventieactiviteiten in de Hoeksche Waard. Doelstelling Er is een positief en prettig opvoed- en opgroeiklimaat Thema s Faciliteren initiatieven voor activiteiten/evenementen voor de jeugd vanaf 15 jaar Initiatieven voor het organiseren van bijvoorbeeld alcoholvrije feesten voor jongeren in de leeftijdscategorie jaar faciliteren wij waar mogelijk graag. Gezonde en weerbare jeugd Wij voeren de nieuwe nota gezondheidsbeleid Zuid-Holland Zuid en de lokale paragraaf uit. Belangrijk is het stimuleren en faciliteren van een gezonde leefstijl bij - vooral - laagopgeleide jongeren. Ook zetten wij in op het versterken van de mentale weerbaarheid van de jeugd. Jongerenwerk We bouwen onze subsidie voor het jongerencentrum af. Het (financieel) in stand houden van een ontmoetingsplaats voor jongeren van 12 tot 18 jaar zien wij niet langer als een gemeentelijke taak. Stimuleren van jongeren in hun ontwikkeling Het stimuleren van de zelfredzaamheid van jongeren moet voorkomen dat jongeren (duurdere) professionele begeleiding nodig hebben. Bij de stimulering van jongeren in hun ontwikkeling fungeert het jongerenwerk als intermediair. Echter, in plaats van het aanbieden van activiteiten door jongerenwerk, willen wij dat het accent vanaf 2016 meer 54