Dokter, onze zoon/dochter pubert te vroeg/te laat. Dr. R. Zeevaert Kinderarts-endocrinoloog Jessa Ziekenhuis Hasselt
|
|
|
- Lodewijk Jozef van de Brink
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Dokter, onze zoon/dochter pubert te vroeg/te laat Dr. R. Zeevaert Kinderarts-endocrinoloog Jessa Ziekenhuis Hasselt
2 Puberteitsstoornissen Normale puberteitsontwikkeling Vroege puberteit Late puberteit
3 Puberteitsstoornissen Normale puberteitsontwikkeling Vroege puberteit Late puberteit
4 Normale puberteitsontwikkeling Hormonale veranderingen Lichamelijke veranderingen Geslachtskenmerken Groei - botrijping Timing
5 Normale puberteitsontwikkeling Hormonale veranderingen Lichamelijke veranderingen Geslachtskenmerken Groei - botrijping Timing
6 Normale puberteit : hormonale veranderingen LHRH = luteinizerend hormoon releasing hormoon LH = luteinizerend hormoon FSH = follikelstimulerend hormoon
7 Normale puberteit : hormonale veranderingen LHRH = luteinizerend hormoon releasing hormoon LH = luteinizerend hormoon FSH = follikelstimulerend hormoon
8 Normale puberteit : hormonale veranderingen Gonadostat = Pulse-generator LHRH = luteinizerend hormoon releasing hormoon LH = luteinizerend hormoon FSH = follikelstimulerend hormoon
9 Normale puberteit : hormonale veranderingen
10 Normale puberteit : hormonale veranderingen
11 Normale puberteitsontwikkeling Hormonale veranderingen Lichamelijke veranderingen Geslachtskenmerken Groei - botrijping Timing
12 Normale puberteitsontwikkeling Hormonale veranderingen Lichamelijke veranderingen Geslachtskenmerken Groei - botrijping Timing
13 Normale puberteit : lichamelijke veranderingen
14 Normale puberteit : borstontwikkeling M1 M2 M3 M4 M5
15 Normale puberteit : pubisbeharing P1 P4 P2 P5 P3 P6
16 Normale puberteit : lichamelijke veranderingen
17 Normale puberteit : genitalia ontwikkeling G1 G4 G2 G5 G3
18 Normale puberteit : genitalia ontwikkeling
19 Normale puberteit : pubisbeharing P1 P4 P2 P5 P3 P6
20 Normale puberteit : okselbeharing Okselbeharing (axillaire beharing) A1 : geen beharing A2 : eerste, meestal donkere haartjes A3 : volwassen beharing
21 Normale puberteitsontwikkeling Hormonale veranderingen Lichamelijke veranderingen Geslachtskenmerken Groei - botrijping Timing
22 Normale puberteit : groeispurt GH = groeihormoon IGF-I = insuline-like growth factor
23 Normale puberteit : groeispurt Albertsson-Wikland, 1994
24 Normale puberteit : groeispurt
25 Normale puberteit : groeispurt 30 Meisjes SD +1 SD 2 0 SD -1 SD Leeftijd (jaren) 14-2 SD
26 Normale puberteit : groeispurt
27 Normale puberteit : groeispurt 30 Jongens Leeftijd (jaren) SD +1 SD 0 SD -1 SD -2 SD
28 Normale puberteit : groeispurt
29 Normale puberteit : botrijping
30 Normale puberteit : botrijping
31 Normale puberteit : botrijping
32 Normale puberteitsontwikkeling Hormonale veranderingen Lichamelijke veranderingen Geslachtskenmerken Groei - botrijping Timing
33 Normale puberteitsontwikkeling : timing
34 Normale puberteitsontwikkeling : timing Roelants et al., 2009
35 Normale puberteitsontwikkeling : timing Roelants et al., 2009
36 Normale puberteitsontwikkeling : timing
37 Normale puberteitsontwikkeling : timing
38 Normale puberteitsontwikkeling : timing Pubertas praecox Vroeg normaal Mediaan Laat normaal Pubertas tarda Percentiel Jongens G2 < 9,0 9,8 11,4 13,4 > 14,0 Meisjes M2 < 8,0 8,2 10,7 12,7 > 13,0 Menarche < 10,0 10,8 13,0 14,6 > 15,0
39 Puberteitsstoornissen Normale puberteitsontwikkeling Vroege puberteit Late puberteit
40 Puberteitsstoornissen Normale puberteitsontwikkeling Vroege puberteit Pubertas praecox Premature pubarche
41 Normale puberteitsontwikkeling : timing Pubertas praecox Vroeg normaal Mediaan Laat normaal Pubertas tarda Percentiel Jongens G2 < 9,0 9,8 11,4 13,4 > 14,0 Meisjes M2 < 8,0 8,2 10,7 12,7 > 13,0 Menarche < 10,0 10,8 13,0 14,6 > 15,0
42 Pubertas praecox Pubertas praecox Vroeg normaal Mediaan Laat normaal Pubertas tarda Percentiel Jongens G2 < 9,0 9,8 11,4 13,4 > 14,0 Meisjes M2 < 8,0 8,2 10,7 12,7 > 13,0 Menarche < 10,0 10,8 13,0 14,6 > 15,0
43 Pubertas praecox VWVJ, 2005
44 Pubertas praecox : pathofysiologie
45 200 Meisjes SD +1 SD 0 SD -1 SD -2 SD E T M F X X X 4+ Breast Pubic hair Leeftijd (jaren)
46 Pubertas praecox : vormen Centrale pubertas praecox Pseudo-pubertas praecox
47 Pubertas praecox : vormen
48 Pubertas praecox : vormen
49 Centrale pubertas praecox : oorzaken
50 Aantal patiënten Centrale pubertas praecox : incidentie in België Jaar BESPEED, 2015
51 Centrale pubertas praecox : etiologie in België Etiologie Meisjes Jongens Jongen/meisje Organisch /4 Idiopatisch /41 Adoptie /29 BESPEED, 2005
52 Centrale pubertas praecox : prevalentie 0,8 % 0,01 % Teilmann et al., 2009
53 Leeftijd M2/G2 (jaren) Centrale pubertas praecox : Jessa Ziekenhuis idio adopt org Jaar
54 Pubertas praecox : vormen
55 Pseudopubertas praecox : oorzaken
56 Pubertas praecox : differentiaal diagnostiek Premature thelarche Premature pubarche Premature menarche
57 Pubertas praecox : differentiaal diagnostiek Partsch et al., 2002
58 Pubertas praecox : diagnostiek Initiële diagnostiek Anamnese, anterieure groeigegevens Biometrie : lengte, gewicht Lichamelijk onderzoek (puberteitsstadia) RX-linker hand en pols (skeletleeftijd) Aanvullend onderzoek LHRH-test, geslachtssteroïden Echografie van de inwendige genitalia Op indicatie NMR hypothalamus/hypofyse regio Gericht onderzoek op pseudo-pubertas praecox
59 Pubertas praecox : differentiaal diagnostiek
60 Pubertas praecox : differentiaal diagnostiek
61 Pubertas praecox : diagnostiek 20 LH, FSH (IU/L) LH FSH Lutrelef 100 µg tijd (minuten)
62 Pubertas praecox : diagnostiek
63 Pubertas praecox : behandeling Indicaties Ongunstige eindlengte prognose Psychosociale factoren Langwerkende GnRH agonist (Decapeptyl )
64 Pubertas praecox : behandeling 274,08
65 Pubertas praecox : behandeling
66 200 Meisjes SD +1 SD 0 SD -1 SD -2 SD E T M F GnRH-start X X X X 4+ Breast Pubic hair Leeftijd (jaren)
67 200 Meisjes SD +1 SD 0 SD -1 SD -2 SD E T M F 140 GnRH-stop 120 GnRH-start X X X X X 4+ Breast X 4+ Pubic hair X 3+ X Leeftijd (jaren)
68 200 Meisjes SD +1 SD 0 SD -1 SD -2 SD E T M F 140 GnRH-stop 120 GnRH-start 100 X X X Breast X X Pubic hair X X X X X Leeftijd (jaren)
69 Puberteitsstoornissen Normale puberteitsontwikkeling Vroege puberteit Pubertas praecox Premature pubarche
70 Pubarche en adrenarche Pubarche fenotype van adrenarche ontwikkeling van schaamhaar en okselhaar, beginnend rond de mediane leeftijd van 11,0 jaar bij meisjes en 11,9 jaar bij jongens Adrenarche begin van de productie van DHEA en DHEA-S in de zona reticularis van de bijnier vanaf de leeftijd van 6 8 jaar biochemische adrenarche : DHEA-S 40 µg/dl
71 Premature pubarche Pubarche puberteit VWVJ, 2005
72 Premature pubarche : differentiaal diagnose
73 Premature pubarche : differentiaal diagnose
74 Premature pubarche : behandeling Typische premature pub/adrenarche normale groei en botrijping traag progressief verloop geen behandeling nodig Atypische premature adrenarche systemische androgeen effecten lage dosis hydrocortisone metformine?
75 Puberteitsstoornissen Normale puberteitsontwikkeling Vroege puberteit Late puberteit
76 Normale puberteitsontwikkeling : timing Pubertas praecox Vroeg normaal Mediaan Laat normaal Pubertas tarda Percentiel Jongens G2 < 9,0 9,8 11,4 13,4 > 14,0 Meisjes M2 < 8,0 8,2 10,7 12,7 > 13,0 Menarche < 10,0 10,8 13,0 14,6 > 15,0
77 Pubertas tarda Pubertas praecox Vroeg normaal Mediaan Laat normaal Pubertas tarda Percentiel Jongens G2 < 9,0 9,8 11,4 13,4 > 14,0 Meisjes M2 < 8,0 8,2 10,7 12,7 > 13,0 Menarche < 10,0 10,8 13,0 14,6 > 15,0
78 Pubertas tarda VWVJ, 2005
79 Pubertas tarda VWVJ, 2005
80 Pubertas tarda : pathofysiologie
81 200 Jongens +2 SD +1 SD F SD E T -1 SD M -2 SD Leeftijd (jaren)
82 30 Jongens Leeftijd (jaren) SD +1 SD 0 SD -1 SD -2 SD
83 Pubertas tarda : differentiaal diagnose
84 Pubertas tarda : differentiaal diagnose hypogonadisme
85 Pubertas tarda : differentiaal diagnose hypogonadisme
86 Pubertas tarda : differentiaal diagnose
87 Pubertas tarda : differentiaal diagnose hypogonadisme
88 Pubertas tarda : differentiaal diagnose
89 Pubertas tarda : diagnostiek Initiële diagnostiek Anamnese, anterieure groeigegevens Biometrie : lengte, gewicht Lichamelijk onderzoek (puberteitsstadia) RX-linker hand en pols (skeletleeftijd) Op indicatie Algemeen screenend bloedonderzoek LH, FSH, geslachtssteroïden LHRH-test Gericht onderzoek bij hypogonadisme
90 Pubertas tarda : behandeling Indicaties Medische redenen? Psychosociale factoren Puberteitsinducerende/-stimulerende behandeling Jongens : depot-testosterone (Sustanon ) 50 mg I.M., 1 x per maand gedurende 6 maanden Meisjes : oestrogenen (ethinyloestradiol) 0,05 µg/kg per dag
91 Pubertas tarda : behandeling
92 200 Jongens +2 SD +1 SD F SD E T -1 SD M -2 SD Treatment1-start Average testis X Leeftijd (jaren)
93 200 Jongens +2 SD SD 0 SD E T F -1 SD M -2 SD Treatment1-stop Treatment1-start Average testis X Pubic hair X Genitalia X Leeftijd (jaren)
94 200 Jongens +2 SD +1 SD F SD T -1 SD M -2 SD Treatment1-stop Treatment1-start Average testis 12+ X X Pubic hair 3+ X 2+ X X 60 Genitalia X X Leeftijd (jaren)
95 Puberteitsstoornissen Normale puberteitsontwikkeling Vroege puberteit Late puberteit
96 Dank u voor uw aandacht
Centrale pubertas praecox. Onderwijs huisartsen Floor Neijens 20-05-2014
Centrale pubertas praecox Onderwijs huisartsen Floor Neijens 20-05-2014 Puberteit Toename centrale pulsatiele afgifte GnRH Secretie LH en FSH door hypofyse Verdere ontwikkeling gonaden Productie geslachtshormonen
Dokter, onze zoon/dochter is te klein/te groot. Prof. Dr. G. Massa Kinderarts-endocrinoloog Jessa Ziekenhuis Hasselt
Dokter, onze zoon/dochter is te klein/te groot Prof. Dr. G. Massa Kinderarts-endocrinoloog Jessa Ziekenhuis Hasselt Groei en groeistoornissen Normale groei Evaluatie van de groei Kleine lengte en groeiachterstand
Puberteit. H.J. van der Kamp Kinderarts-endocrinoloog 15 januari 2019, NVKC
Puberteit H.J. van der Kamp Kinderarts-endocrinoloog 15 januari 2019, NVKC Disclosure Geen (potentiële) belangenverstrengeling Opzet van de presentatie 1. Casus Sanne 2. Normale puberteit 3. Vroege puberteit
Diabetes en Puberteit
Diabetes en Puberteit Hormonale veranderingen en Diabetes Dr. R. Zeevaert, MD, PhD 21/03/2019 Diabetes en Puberteit Hormonale veranderingen en diabetes 1. Normale puberteit 2. Invloed van puberteit op
Opsporing en verwijzing van puberteit - stoornissen in het CLB
Opsporing en verwijzing van puberteit - stoornissen in het CLB Prof dr. Jean De Schepper Vakgroep Pediatrie & Genetica 1 Agenda Inleiding Indeling Definities Parameters & Instrumenten Verwijsrichtlijnen
Pubertas praecox en pubertas tarda
Kinderendocrinologie en diabetes Pubertas praecox en pubertas tarda Eelco Schroor Dr. E.J. Schroor, kinderarts, Amalia Kinderafdeling, Isala klinieken, Zwolle Leerdoelen Na lezing van dit artikel: kunt
TRAGE OF AFWEZIGE PUBERTEIT BIJ MEISJES. Symposium VWVJ Leuven Dr Hilde Dotremont Kinderendocrinologie UZ Antwerpen
TRAGE OF AFWEZIGE PUBERTEIT BIJ MEISJES Symposium VWVJ Leuven 14-6-2019 Dr Hilde Dotremont Kinderendocrinologie UZ Antwerpen MENARCHE: SECULAR TREND Horm Res Paediatr 138 2012;77:137 145 Sorensen/Juul
De kliniek van de mannelijke (in)fertiliteit. dr W. de Ronde, endocrinoloog VU Medisch Centrum Amsterdam
De kliniek van de mannelijke (in)fertiliteit dr W. de Ronde, endocrinoloog VU Medisch Centrum Amsterdam Rol endocrinoloog beperkt De oorzaak van mannelijke sub / infertiliteit is vaak onbekend Slechts
KLINISCHE AANPAK BIJ KINDEREN MET EEN (TE) GROTE GESTALTE
KLINISCHE AANPAK BIJ KINDEREN MET EEN (TE) GROTE GESTALTE XO XX XXX XXXX XY XYY XXY SHOX=Short stature HomeobOX-containing gene REGULATIE VAN DE GROEI GENETISCH:SHOX,multigenetisch VOEDING HORMONAAL:groeihormoon,schildklierhormoon,
\ \\. De puberteit III I. r! II II!! i i. dr. $. M. Po F. de Muinck Keizer-$chrama
\ \ ', I A A A puis ~.. \ \ \, 'I! III I III I c De puberteit dr. $. M. Po F. de Muinck Keizer-$chrama 2.9 INLEIDING Puberteitsontwikkeling omvat de groei en ontwik. keling van de gonaden en van de inwendige
STANDAARD GROEI EN PUBERTAIRE ONTWIKKELING
Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging voor Jeugdgezondheidszorg 2005 STANDAARD GROEI EN PUBERTAIRE ONTWIKKELING Dr. Katelijne Van Hoeck Wetenschappelijk medewerker VWVJ Prof. Dr. Karel Hoppenbrouwers Voorzitter
OEFENVRAGEN VERPLEEGKUNDIGE VERVOLGOPLEIDING OBSTETRIE & GYNAECOLOGIE(docent dhr.r.schats)
OEFENVRAGEN VERPLEEGKUNDIGE VERVOLGOPLEIDING OBSTETRIE & GYNAECOLOGIE(docent dhr.r.schats) 1. Welke van onderstaande beweringen is onjuist? A. Patiënten met testiculaire feminisatie hebben als chromosomenpatroon
Wanneer spreken wij van grote lengte? Wat is de oorzaak van de grote lengte?
Grote lengte Uw kind wordt verwezen met een grote lengte. In deze folder willen wij u en uw kind informatie geven over mogelijke oorzaken, onderzoeken en behandelingsmogelijkheden. Voor een goede beoordeling
Premature pubarche is niet altijd onschuldig
Klinische les Premature pubarche is niet altijd onschuldig Manouk Backes, Nitash Zwaveling-Soonawala en Gerdine A. Kamp Dames en Heren, Premature pubarche is het vervroegd optreden van schaambeharing en
Chapter 9. Samenvatting
Samenvatting Samenvatting (summary in Dutch) De blauwdruk voor de lengtegroei van de mens wordt gedefinieerd de genetische achtergrond van het individu, maar wordt eveneens beïnvloed door hormonale, psychosociale,
STANDAARD GROEI EN PUBERTAIRE ONTWIKKELING
Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging voor Jeugdgezondheidszorg 2005 STANDAARD GROEI EN PUBERTAIRE ONTWIKKELING Dr. Katelijne Van Hoeck Wetenschappelijk medewerker VWVJ Prof. Dr. Karel Hoppenbrouwers Voorzitter
Groei van Nederlandse kinderen
Groei van Nederlandse kinderen (leerlingentekst) Auteurs: André Heck (AMSTEL Instituut) André Holleman (Bonhoeffer college, leraar in onderzoek bij AMSTEL Instituut) 1 AMSTEL Instituut. Verder gebruik
Studie naar effecten van de behandeling van kinderen met pubertas praecox met triptoreline (een depot GnRH analoog) in het UZ Gent
UNIVERSITEIT GENT Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Academiejaar 2010-2011 Studie naar effecten van de behandeling van kinderen met pubertas praecox met triptoreline (een depot GnRH analoog)
Primaire amenorroe: constitutioneel vertraagde puberteit of hormonale stoornis
Primaire amenorroe: constitutioneel vertraagde puberteit of hormonale stoornis J.C. van der Heyden, aios kindergeneeskunde, L.P.F. Janssens, kinderarts en prof. dr. S.L.S. Drop, kinderarts-endocrinoloog
BEHANDELING VAN KLEINE LENGTE BIJ KINDEREN MET GROEIHORMOONDEFICIËNTIE
BEHANDELING VAN KLEINE LENGTE BIJ KINDEREN MET GROEIHORMOONDEFICIËNTIE RICHTLIJN opgesteld door de Adviesgroep Groeihormoon van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, bedoeld voor kinderarts-endocrinologen
Pubertas praecox, een mogelijke bijwerking van valproïnezuur
Nancy Broos, Eugène van Puijenbroek Mw. N. Broos MSc, apotheker, Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb, s-hertogenbosch Dr. E.P. Van Puijenbroek, huisarts, Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb, s-hertogenbosch
Intervisie voor coördinatoren groei & pub. Agenda. Werkkaarten THEORIE. Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging voor Jeugdgezondheidszorg
Intervisie voor coördinatoren groei & pub Vlaamse Wetenschappelijke Vereniging voor Jeugdgezondheidszorg Vuistregels theorie Materiaal Aan de slag Agenda Werkkaarten THEORIE 1 Doelstelling van de standaard
Wanneer en hoe testosteron toedienen? Dr Inge Gies Dr David Unuane
Wanneer en hoe testosteron toedienen? Dr Inge Gies Dr David Unuane Overzicht Fysiologie: Aanmaak van testosteron Effecten van testosteron Testosteron op kinderleeftijd Normale productie Gegevens bij Klinefelter
INTERUNIVERSITAIRE GGS-OPLEIDING JEUGDGEZONDHEIDSZORG
KU LEUVEN UNIVERSITEIT GENT UNIVERSITEIT ANTWERPEN VU BRUSSEL INTERUNIVERSITAIRE GGS-OPLEIDING JEUGDGEZONDHEIDSZORG EVALUATIE VAN DE PRAKTISCHE TOEPASSING VAN DE STANDAARD GROEI EN PUBERTAIRE ONTWIKKELING
Deel 1. Theoretische achtergrond bij de standaard Groei & Pubertaire Ontwikkeling
Deel 1 Theoretische achtergrond bij de standaard Groei & Pubertaire Ontwikkeling VWVJ - Standaard Groei en Pubertaire Ontwikkeling (deel 1) - 2005 Inhoudstafel THEORETISCHE ACHTERGROND BIJ DE STANDAARD
De Vlaamse groeistudie 2004
De Vlaamse groeistudie 2004 logische samenhang met De standaard groei en pubertaire ontwikkeling 2005 Prof Dr. Jean De Schepper Dienst Kinderendocrinologie Academisch Ziekenhuis VUB Het opvolgen van de
Evaluatie en behandeling van lange gestalte
Evaluatie en behandeling van lange gestalte Samenvatting Wouter de Waal, Emile Hendriks en Sten Drop Dr. W.J. de Waal, kinderarts, Diakonessenhuis, Utrecht Drs. A.E.J. Hendriks, artsonderzoeker, Erasmus
Resultaten PWS studie
Resultaten PWS studie Adrenarche, functie van de geslachtsorganen, cognitie, psychosociale aspecten en de effecten van groeihormoon bij kinderen met het Prader-willi syndroom 1 Kind en Groei Kenniscentrum
Recent is breeduit gesproken over de jongere
www.tijdschriftvoorseksuologie.nl Puberteitsontwikkeling van nederlandse kinderen Dick Mul Afdeling Kindergeneeskunde / Subafdeling Endocrinologie Erasmus Medisch Centrum / Sophia Kinderziekenhuis Rotterdam
Beperking van de uiteindelijke lengte met hormonen
Sophia Kinderziekenhuis Beperking van de uiteindelijke lengte met hormonen Voor sommige beroepen is het een voordeel om lang te zijn: vrouwelijke fotomodellen bijvoorbeeld zijn in het algemeen minstens
Vruchtbaarheid na hoge doses geslachtshormonen ter groeiremming
Nieuwsbrief Vruchtbaarheid na hoge doses geslachtshormonen ter groeiremming Drs. A.E.J. Hendriks, Prof. J.S.E. Laven, Drs. W.P.A. Boellaard, Dr. A.M. Boot en Prof. S.L.S. Drop. Met deze nieuwsbrief willen
BEHANDELING VAN KLEINE LENGTE BIJ KINDEREN MET GROEIHORMOONDEFICIËNTIE
BEHANDELING VAN KLEINE LENGTE BIJ KINDEREN MET GROEIHORMOONDEFICIËNTIE RICHTLIJN opgesteld door de Adviesgroep Groeihormoon van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, bedoeld voor kinderarts-endocrinologen
Gestalte. Groeisnelheid. Leeftijd 4-10-2010
Inleidende module De groei en ontwikkeling I. de fysiologie Prof dr. Jean De Schepper UZ Brussel Agenda Algemene begrippen Parameters van de lichaamsgroei Parameters van de lichaamsmaturatie Lengtegroei
Sexhormonen. Michael Fouraux & François Verheijen
Sexhormonen Michael Fouraux & François Verheijen Herhaling Endo I hypothalamus + - hypofyse + - klier hormoon Schildklier uit Endo I TRH + - TSH + - T4 & T3 Acties van hormoon Schildklier uit Endo I Endocrinologie
Pubertas tarda - Diagnostiek en Behandeling. Sas en Oostdijk 1 februari 2015
Pubertas tarda - Diagnostiek en Behandeling. Sas en Oostdijk 1 februari 2015 Definitie: Pubertas tarda = verlate puberteit Meisjes : M1 op leeftijd 13 jr Jongens : testis volume < 4 ml en/of uitblijven
GROEIHORMOONBEHANDELING VAN KINDEREN MET HET PRADER-WILLI SYNDROOM
GROEIHORMOONBEHANDELING VAN KINDEREN MET HET PRADER-WILLI SYNDROOM RICHTLIJN opgesteld door de Adviesgroep Groeihormoon van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde, bedoeld voor kinderarts-endocrinologen
Verschillen bij Klinefelter Syndroom. M.De Rademaeker Centrum Medische Genetica
Verschillen bij Klinefelter Syndroom M.De Rademaeker Centrum Medische Genetica Verschillen bij KS patienten Inleiding KS Verschil: chromosomale abnormaliteit Verschil: tijdstip diagnose, genetische diagnostiek
De standaard groei & de nieuwe contactmomenten Ann Keymeulen & Katelijne Van Hoeck
De standaard groei & de nieuwe contactmomenten 2018 Ann Keymeulen & Katelijne Van Hoeck NOVEMBER Agenda van de dag Doelstellingen Algemene principes Richtlijnen lengte en puberteit Richtlijnen gewicht
WEEK 7 & 8: PUBERTAS PRAECOX...
AthenaSummary Universiteit van Amsterdam Faculteit der Geneeskunde Bachelorjaar 1 Ontwikkeling, voortplanting en veroudering I Inhoudsopgave WEEK 7 & 8: PUBERTAS PRAECOX... 2 HOOFDSTUK 29: BASIS HORMONEN
Leven met borstkanker
Leven met borstkanker 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 Vandaag begonnen met de behandeling Colofon 2008 Abbott B.V. Alle rechten voorbehouden www.abbottnederland.nl Copyright
Bijlage VMBO-GL en TL
Bijlage VMBO-GL en TL 2018 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie. GT-0191-a-18-1-b Puberteit Gebruik informatie 1 tot en met 5 om vraag 44 tot en met 54 te beantwoorden. Informatie
Nederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting nederlandse samenvatting De groei en de ontwikkeling van diverse orgaansystemen en regelmechanismen in de foetus tijdens de periode in de baarmoeder worden verstoord door vroeggeboorte.
Leven met borstkanker
Leven met borstkanker Inhoud: Voorwoord 3 Borstkanker en hormonale therapie 4 Wat is Lucrin? 8 Vaak gestelde vragen 9 Meer informatie VOORWOORD Uw arts heeft u een behandeling met Lucrin voorgeschreven.
ENDOCRINOLOGIE. * laboratorium Vasculaire Geneeskunde Bd-236a 50
ENDOCRINOLOGIE ACTH 2,2-40,7 pmol/l pasgeborenen
SAMENVATTING. Chapter 13
13 SAMENVATTING 197 Chapter 13 Chapter 13 Dit proefschrift bevat de resultaten van meerdere studies naar de gevolgen op langere termijn van myeloablatieve conditionering voor hematopoietische cel transplantatie
Mijn kind is te dik Oorzaak, gevolg en behandeling. Rintveld, Altrecht
Mijn kind is te dik Oorzaak, gevolg en behandeling Rintveld, Altrecht Medisch contact nr 49 In een nieuwe multidisciplinaire richtlijn is afgesproken dat obesitas een chronische ziekte is. Dit heeft niet
Vervroegde puberteit na uitheemse adoptie: epidemiologie en mechanismen
UNIVERSITEIT GENT Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen Academiejaar 2011-2012 Vervroegde puberteit na uitheemse adoptie: epidemiologie en mechanismen Masterproef voorgelegd tot het behalen
Hersenontwikkeling tijdens adolescentie
Hersenontwikkeling tijdens adolescentie Een longitudinale tweelingstudie naar de ontwikkeling van hersenstructuur en de relatie met hormoonspiegels en intelligentie ALGEMENE INTRODUCTIE Adolescentie is
PATIËNTENINFORMATIE. ADRENOGENITAAL SYNDROOM Informatie voor ouders/verzorgers
PATIËNTENINFORMATIE ADRENOGENITAAL SYNDROOM Informatie voor ouders/verzorgers 2 ADRENOGENITAAL SYNDROOM Informatie voor ouders/verzorgers Met deze informatiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren
Klinisch denken en beslissen in de praktijk. Een 7-jarige jongen met snelle groei en pubisbeharing. Voor de praktijk
literatuur 1 Chandrasekharappa SC, Guru SC, Manickam P, Olufemi SE, Collins FS, Emmert-Buck MR, et al. Positional cloning of the gene for multiple endocrine neoplasia-type 1. Science 1997;276:404-7. 2
Vrouwelijke (sub)fertiliteit
Vrouwelijke (sub)fertiliteit Annemiek Nap, gynaecoloog Ziekenhuis Rijnstate Arnhem Universitair Medisch Centrum St.Radboud Nijmegen Fysiologie van de voortplanting Het materiaal: Ovarium Endometrium
Groeihormoonbehandeling in kinderen met het Prader-Willi syndroom Van baby tot volwassene
Groeihormoonbehandeling in kinderen met het Prader-Willi syndroom Van baby tot volwassene Kind en Groei 2 PWS team Prof. dr. A.C.S. Hokken-Koelega, kinderarts-endocrinoloog, projectleider Dr. N.E. Bakker,
Oefeningen en reflecties uit de intervisies groei en puberteit 2009-10
Oefeningen en reflecties uit de intervisies groei en puberteit 2009-10 In het werkjaar 2009-10 werd er per provincie een intervisie voor artsen georganiseerd met als doel van elkaar te leren bij de interpretatie
STANDAARD LENGTEGROEI & PUBERTAIRE ONTWIKKELING DEEL 1: THEORIE
STANDAARD LENGTEGROEI & PUBERTAIRE ONTWIKKELING DEEL 1: THEORIE KATELIJNE VAN HOECK KAREL HOPPENBROUWERS VWVJ 2005 Inhoud Inhoudsopgave I. DE NORMALE GROEI EN PUBERTAIRE ONTWIKKELING... 3 A. GROEI... 3
Richtlijn Primaire Amenorroe
1 2 3 Richtlijn Primaire Amenorroe 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 INITIATIEF Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie MET ONDERSTEUNING VAN Orde van Medisch
een puberteitsonderzoek De LHRH-test
een puberteitsonderzoek De LHRH-test Wilhelmina Kinderziekenhuis Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar 4 Een puberteitsonderzoek de LHRH-test 6 Tips
BDS-protocol. JGZ-richtlijn Seksuele Ontwikkeling
BDS-protocol JGZ-richtlijn Seksuele Ontwikkeling Versie BDS: 3.2.3 Versie protocol: 1.0 Status: DEFINITIEF Dit BDS-protocol geeft aan hoe handelingsaanbevelingen ten behoeve van de zorg voor het kind conform
Indeling De metingen De groeicurven De limieten van normale groei en puberteit De varianten van normale groei en puberteit De verwijscriteria binnen h
Inleidende module De groei en ontwikkeling II. de referenties en normale varianten Prof dr. Jean De Scheppper UZ Brussel Indeling De metingen De groeicurven De limieten van normale groei en puberteit De
Een puberteitsonderzoek: de LHRH-test
Een puberteitsonderzoek: de LHRH-test 2 Inhoudsopgave Wat doen hormonen?...6 Vóór de LHRH-test...9 Hoe doen we een LHRH-test?... 10 Na de LHRH-test... 11 De uitslag... 11 Tips... 11 Wil je meer weten?...
Sexhormonen. Michael Fouraux & François Verheijen
Sexhormonen Michael Fouraux & François Verheijen Herhaling Endo I hypothalamus + - hypofyse + - klier hormoon Schildklier uit Endo I TRH + - TSH + - T4 & T3 Acties van hormoon Schildklier uit Endo I Endocrinologie
Oriënterend fertiliteitsonderzoek 2 2. Hoe groot is de kans op een spontane zwangerschap?
OFO is de afkorting van oriënterend fertiliteitsonderzoek. OFO is een basisonderzoek dat uit verschillende testen bestaat met als doel het opsporen van stoornissen die het ontstaan van een zwangerschap
Introductie in de Kinderendocrinologie. Prof Paul van Trotsenburg 15 januari 2019
Introductie in de Kinderendocrinologie Prof Paul van Trotsenburg 15 januari 2019 Lokatie DATUM DISCLOSURE (Potentiële) Belangenverstrengeling Zie hieronder Honorarium/vergoeding organisatie 14 e Reflectorium
LHRH-test. Informatie voor ouders/verzorgers. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op
LHRH-test Informatie voor ouders/verzorgers Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. 1 Inleiding Binnenkort wordt bij uw kind een onderzoek gedaan naar de puberteitsontwikkeling.
primaire geslachtkenmerken Geslachtskenmerken die al bij de geboorte aanwezig zijn
Vragen bij paragraaf 2.2 en 2.3 Puberteit Periode waarin hormonale veranderingen zorgen voor ontwikkeling van kind tot volwassene hormonale stelsel Orgaanstelsel dat hormonen aanmaakt hormonen Signaalstofffen
BIJNIER. Dr. Frank Nobels Apr. Biol. Lieve Van Hoovels. OLVZiekenhuis Aalst-Asse-Ninove
BIJNIER Dr. Frank Nobels Apr. Biol. Lieve Van Hoovels OLVZiekenhuis Aalst-Asse-Ninove INLEIDING CASUS man, 54 jaar Kliniek: reumapatiënt Therapie: langdurig medrol, geleidelijk afbouwen Laboratorium: onder
WAT GEBEURT ER MET ME?
1 WAT GEBEURT ER MET ME? de complexe puberteit David is een jongen van twaalf die in groep 8 zit. Davids ouders en leraren zien hem nog echt als een kind, en dat is hij natuurlijk ook: hij houdt van buitenspelen,
Kinderen met obesitas en afbuigende lengtegroeicurve: ziekte van Cushing?
Klinische les Kinderen met obesitas en afbuigende lengtegroeicurve: ziekte van Cushing? Esther M. van Wezel, Hanneke M. van Santen, Wouter R. van Furth, Liesbeth Reneman, Peter H. Bisschop en A.S. Paul
Ontwikkelingspsychologie. Overzicht lessen. Inleiding 16/04/13. Puberteit adolescen7e (Tom Vermeylen)
Ontwikkelingspsychologie Puberteit adolescen7e (Tom Vermeylen) Overzicht lessen Ø Inleiding: situering en terminologie Ø : biologische en seksuele ontwikkeling Ø Cogni7eve ontwikkeling Ø Sociaal emo7onele
Informatie voor de huisarts over
Informatie voor de huisarts over Adrenogenitaal syndroom (AGS) Bijnier vereniging nvacp Algemene aandachtspunten bij de begeleiding van patiënten met zeldzame ziekten Afhankelijk van het ziektebeeld kunnen
Examentrainer. Vragen. Geslachtskenmerken. De placenta
Examentrainer Vragen Geslachtskenmerken 1p 1 In een folder staat: Rond de puberteit ontstaan onder invloed van hormonen bij jongens onder andere een zwaardere stem, zwaardere spieren, baardgroei en haargroei
Protocol Obesitas St. Antonius Ziekenhuis. Gera Hoorweg-Nijman & Marja van der Vorst kinderartsen
Protocol Obesitas St. Antonius Ziekenhuis Gera Hoorweg-Nijman & Marja van der Vorst kinderartsen Kinderen en adolescenten met obesitas 1. Definities 2. Indicatie verwijzing 3. Poliklinische verwijzing
INFO VOOR PATIËNTEN KLEINE GESTALTE ERFELIJKHEIDSONDERZOEK
INFO VOOR PATIËNTEN KLEINE GESTALTE ERFELIJKHEIDSONDERZOEK INHOUD 01 Wat is een kleine gestalte? 4 02 Wat bepaalt de uiteindelijke gestalte? 4 03 Inschatting uiteindelijke gestalte 5 04 Verklaring voor
Bijnierinsufficiëntie
Bijnierinsufficiëntie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Uw hoofdbehandelaar is: Internist / endocrinoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen 08.30-17.00 uur bereikbaar
Richtlijn Signalering en verwijscriteria bij kleine lichaamslengte (2010)
Richtlijn Signalering en verwijscriteria bij kleine lichaamslengte (2010) 1. Begripsbepaling en definities Hiervoor is gebruikgemaakt van de Handleiding bij het meten en wegen van kinderen en het invullen
Substudie: Aanbeveling inzake de opsporing en verwijzing van het te kleine kind.
INTERUNIVERSITAIRE GGS-OPLEIDING JEUGDGEZONDHEIDSZORG 2006 Evaluatie van de praktische toepassing van de standaard groei en pubertaire ontwikkeling in de centra voor leerlingenbegeleiding Substudie: Aanbeveling
Tweelingen in de groei
Tweelingen in de groei Henriëtte A. Delemarre-van de Waal Zoals bekend ontstaat een twee-eiige tweeling wanneer tegelijkertijd twee eicellen worden bevrucht door twee zaadcellen. Beide embryo s hebben
Primaire amenorroe: constitutioneel vertraagde puberteit of hormonale stoornis
Patiënt B, een jonge vrouw van 18 jaar oud, presenteerde zich op het kinderendocrinologisch spreekuur met primaire amenorroe. De tractusanamnese vermeldde geen bijzonderheden, met name geen cardiale, renale
een puberteitsonderzoek De LHRH-test
Wilhelmina Kinderziekenhuis een puberteitsonderzoek De LHRH-test Wat staat er in deze folder Inleiding voor ouders 2 Informatie voor jongeren vanaf 12 jaar 4 Een puberteitsonderzoek de LHRH-test 6 Tips
Adrenogenitaal syndroom (AGS) - Etiologie & Pathofysiologie vs. Fysiologie
Adrenogenitaal syndroom (AGS) - Etiologie & Pathofysiologie vs. Fysiologie Paul van Trotsenburg kinderarts-endocrinoloog AMC Inhoud Adrenogenitaal syndroom (AGS) - Definitie Bijnieren: -anatomie, embryologie
een puberteitsonderzoek De LHRH-test
een puberteitsonderzoek De LHRH-test Onder ouders verstaan wij ook verzorger(s), pleeg- of adoptieouder(s) U kunt wijzigingen of aanvullingen op deze informatie doorgeven per E-mail: patienteninformatiewkz@umcutrecht.nl
De wetenschap achter igro
De wetenschap achter igro igro is een interactief hulpmiddel dat artsen helpt bij het evalueren van groeiresultaten bij patiënten die een behandeling met groeihormoon (GH) ontvangen. Deze pagina's bieden
3.1. DIAGNOSTIEK BIJ EEN NEONAAT MET AMBIGUE GENITALIA
3. DIAGNOSTIEK BIJ VERDENKING OP AGS Indicatie Diagnostiek naar AGS kan geindiceerd zijn in 3 situaties: 1. Een neonaat met ambigue genitalia 2. Afwijkende neonatale screeningsuitslag voor AGS 3. Potentiële
Hormoon verstorende stoffen
Hormoon verstorende stoffen Dr. Vera Nelen, Directeur PIH Antwerpen Woordvoerder Steunpunt milieu en gezondheid 1-10/20/2014 Inhoud Wat zijn hormonen, Waarom zijn ze belangrijk Hormoonverstorende stoffen,
Samenvatting (Dutch summary)
(Dutch summary) Het beeld dat we van anderen en onszelf vormen, wordt deels bepaald door het uiterlijk. Uit onderzoek naar de sociale effecten van lengte is gebleken dat lange mensen meer gezag uitstralen,
Bijnierinsufficiëntie
Bijnierinsufficiëntie Albert Schweitzer ziekenhuis februari 2015 pavo 1189 Uw hoofdbehandelaar is: Internist / endocrinoloog dr. Uw specialist is op werkdagen tussen 08.30 17.00 uur bereikbaar via de polikliniek
Urine incontinentie bij de hond. Urine incontinentie bij de hond
Urine incontinentie bij de hond Marjanne D. Zaal Specialist Chirurgie VSC De Wagenrenk Urine incontinentie bij de hond Presentatie van patiënt Sfinctermechanisme incompetentie (SMI( SMI) Castratie gerelateerde
Evaluatie van de richtlijn late of vertraagde puberteit
Evaluatie van de praktische toepassing van de standaard groei en pubertaire ontwikkeling in de centra voor leerlingenbegeleiding Evaluatie van de richtlijn late of vertraagde puberteit Onderzoeker Dr Kristin
Vrouwelijke factoren 1/3. Mannelijke factoren 1/3. Gemengde factoren 1/3. Onbekende Oorzaken 10 %
Vrouwelijke factoren 1/3 Mannelijke factoren 1/3 Gemengde factoren 1/3 Onbekende Oorzaken 10 % -Ovulatie stoornissen (PCOS) -Tubaire pathologie -Infectie (PID) -Endometriosis -Uteriene afwijkingen -Cervicale
Turner en puberteit, hoe zit dat?
Turner en puberteit, hoe zit dat? Informatie voor meisjes met syndroom van Turner in de puberteit Dit werk is auteursrechtelijk beschermd. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar
Zorgdomein nieuwsbrief
Tot onze grote vreugde kunnen we melden dat bij Longgeneeskunde op 26 juli j.l. de 100 ste combinatie afspraak is geregistreerd. De 4 nieuwe combinatieafspraken astma,hoesten, copd en dyspnoe zijn gerealiseerd
Doping en Sport. Douwe de Boer Centraal Diagnostisch Laboratorium, Maastricht Universitair Medisch Centrum
Doping en Sport Douwe de Boer Centraal Diagnostisch Laboratorium, Maastricht Universitair Medisch Centrum Lezing Gezondheidsuniversiteit december 2015 Lance Armstrong Professioneel wielrenner Meervoudig
Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3
Samenvatting 12 Samenvatting Groei is een complex proces, dat wordt gereguleerd door verschillende externe en interne factoren. Een afwijking van het normale groeipatroon kan een aanwijzing zijn voor
Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen. David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek
Het syndroom van Klinefelter: Screening en opvolging van metabole afwijkingen David Unuane Endocrinologie Klinefelter Kliniek Achtergrond Het Klinefelter syndroom(ks): Genetisch kenmerk extra X-chromosoom:
De transgenderzorg voor kinderen en adolescenten in Nederland Winst voor de één, verlies voor de ander
Over een zoektocht, acceptatie en weer verder gaan De transgenderzorg voor kinderen en adolescenten in Nederland Winst voor de één, verlies voor de ander Kennis- en Zorgcentrum voor Genderdysforie Maryse.
Normale cyclus. Poli Gynaecologie
00 Normale cyclus Poli Gynaecologie De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Andere folders en brochures op het gebied
Gynaecologie hormonen RozenbergSport.nl 5 maart 2012 pagina 1 / 5
Rozenberg.nl 5 maart 2012 pagina 1 / 5 Inhoud Zwangerschap Bloedverlies Contraceptie Menopauze E FSH LH Oestrogeen ovaria LH regulering menstruele cyclus endometrium proliferatie estradiol 17β: FFA mobilisatie
(Patho)fysiologie van premenopauzaal bloedverlies en echodiagnostiek
(Patho)fysiologie van premenopauzaal bloedverlies en echodiagnostiek Klaartje Manders (gynaecoloog Elkerliek) Diederik Veersema (gynaecoloog DvU) RTA premenopauzaal bloedverlies 1 Inhoudsopgave Fysiologie
Richtlijn Primaire Amenorroe
Richtlijn Primaire Amenorroe INITIATIEF Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie MET ONDERSTEUNING VAN Orde van Medisch Specialisten FINANCIERING De richtlijnontwikkeling werd gefinancierd
Behandeling van kinderen met adrenogenitaal syndroom (AGS)
Behandeling van kinderen met adrenogenitaal syndroom (AGS) Bij uw kind is de diagnose adrenogenitaal syndroom (AGS) gesteld en hij of zij gaat starten met medicijnen. De dosering varieert van kind tot