Indeling De metingen De groeicurven De limieten van normale groei en puberteit De varianten van normale groei en puberteit De verwijscriteria binnen h

Transcriptie

1 Inleidende module De groei en ontwikkeling II. de referenties en normale varianten Prof dr. Jean De Scheppper UZ Brussel

2 Indeling De metingen De groeicurven De limieten van normale groei en puberteit De varianten van normale groei en puberteit De verwijscriteria binnen het CLB

3 De meting van de lichaamslengte met meetbak -gestrekt liggend -horizontale hoofdstand -neergedrukte knieën -aflezing op 0,1 cm nauwkeurig -met weinig mobiele brede eindplaten

4 De meting van de lichaamsgestalte met vaste -gestrekt staande zonder schoenen meetlat -platte haartooi/zonder sokken -horizontale hoofdstand -hielen/billen/schouders tegen meetlat -aflezing op 0,1 cm nauwkeurig -met meetlat vast aan de muur en best met brede hoofdplank

5 De meting van de lichaamsgestalte met mobiele -best met steun tegen tafel de muur en met brede voet/hoofdplank meetlat

6 De meting van het lichaamsgewicht -in ondergoed -op 0,1 kg nauwkeurig - met digitale zelfcalibrerende weegschaal R

7 De meting van de schedelomtrek -over protuberantia occipitalis en boven de ogen -op 0,1 cm nauwkeurig -met niet-rekbare lintmeter

8 De meting van de beenlengte Staande Vanaf bovenzijde pubisbeen tot grond Met niet-rekbare lintmeter of segmometer Aflezing op 0,1 cm nauwkeurig

9 De meting van het onderbeen R met een segmometer tussen het mediale proximale beenderig uitsteeksel van de tibia en het distale uitsteeksel van de malleolus internus worden gemeten. aflezing op 0,1 cm nauwkeurig

10 De meting van de taille omtrek Staande Op het einde van de uitademhaling Tussen de heupkam en onderste ribbenboord Op het niveau van de smalste omtrek Aflezing op 0,1 cm nauwkeurig

11 De meting van de armspan Volledig gestrekte armen Van middenvinger tot middenvinger Handruggen vlak tegen muur Meting met lintmeter aan de achterzijde van het kind Aflezing op 0,1 cm nauwkeurig

12 De meting van de tricipitale Neerhangende re arm Midden van de arm huidplooi Opheffen de huidplooi tussen duim en wijsvinger Aflezen enkele seconden na loslaten van huidplooi Aflezing op 1mm nauwkeurig

13 De meting van het testes volume Opspannen van het scrotum Isoleren van de testis tss duim en wijsvinger Naastleggen van Prader orchidometer en visueel opzoeken vergelijkbare ellipsoïd Keuze van meest concordant volume

14 De volumes van de Prader orchidometer 4ml puberteitsaanvang 6-8 ml spermaturie ml groeispurtaanvang ml fertiliteit

15 De meting van de penislengte Bovenzijde van de penis Met een meetlat of met tongspatel of wattestokje bij zuigeling Wegduwen van pubisvetweefsel Lichte tractie op penis tussen duim en wijsvinger Aflezen op 0.1cm nauwkeurig

16 Het scoren van de pubertaire ontwikkeling volgens Tanner Door inspectie Vergelijking met kaarten voor borstontwikkeling, genitale ontwikkeling en pubisbeharing Onderscheid tussen M2 en adipomastie door palpatie Onderscheid tussen G1 en G2 vnl door testisvergroting in G2 Onderscheid tussen M1 en M2 door opheffing groter dan areola in M3

17 Indeling De metingen De groeicurven De limieten van normale groei en puberteit De varianten van normale groei en puberteit

18 definitie grafische weergave volgens leeftijd van de normale spreiding v/e groeiparameter in de populatie (door middel van (klassiek negen) percentiellijnen of (klassiek zeven) standaard deviatiescores

19 overeenkomst tss percentiel en SD verdeling

20 de klassieke groeicurve titel een biometrisch kenmerk gestalte, gewicht, de tijd weken, maanden, jaren de spreiding - percentielen - standaard deviatie scores 20 het doelwitgebied

21 verschil in oude en recente groeicurves

22 verschil in Vlaamse en Marokkaanse populatie

23 de soorten lengtegroeicurven in de klinische praktijk De standaard lengte, gewicht- en BMI curve De groeisnelheidscurve De conditionele groeicurve ( prematuriteit/ ouderlijke lengte/ vertraagde puberteit) De syndroom specifieke groeicurve (Down syndroom/turner syndroom) De mathematische groeicurve (ICP model)

24 Groeicurve voor borstgevoede kinderen

25 Groeicurve voor prematuur geboren kinderen

26 Groeicurve voor genetische syndromen

27 Mathematische lengtegroeicurve

28 De beschikbare percentiel curves in het CB titel

29 de beschikbare percentiel curves in het CLB percentiel curven voor Lengte en Gewicht: van jaar. percentiel curven voor BMI: van 2 tot 20jaar percentiel curven voor jaarlijkse groeisnelheid : van 3 tot 18 jaar

30 de lengte- en gewichtscurve jaar

31 de BMI curve jaar

32 de curve van de jaarlijkse toename in gestalte : 3 tot 18 jaar

33 Indeling De metingen De groeicurven De limieten van normale groei en puberteit De varianten van normale groei en puberteit

34 De limieten van de lengtegroei

35 De limieten van de BMI

36 De limieten van de groeisnelheid

37 De limieten van de pubertaire stadia

38 De limieten van de Tanner stadia STAGE P3 P10 P25 P50 P75 P90 P97 Girls P2 P3 P4 P * * M2 M3 M4 M * * MENARCHE Boys P2 P3 P4 P * G2 G3 G4 G5 6.51* * T T T T T T T * unreliable estimates; NA: not available (> 18 years of age) NA NA NA

39 De limieten van de testisvolumes STAGE P3 P10 P25 P50 P75 P90 P97 T4 T T8 T10 T12 T15 T NA NA NA NA, not available, volume estimates become unreliable for children older than 18 years of age

40 Indeling De metingen De groeicurven De limieten van normale groei en puberteit De varianten van normale groei en puberteit

41 De varianten in de lengte groei Afwijkingen van lengte percentielcurve mogelijk door: channeling (< 3jaar) overgang liggende/staande meettechniek timing van puberteit (> 9jaar) inhaalgroei gewichtsveranderingen overgang van meettoestel meetfout

42 Meetfouten bij gestaltemeting Meettoestel: verkeerde ijking,slijtage Meettechniek: tijdstip in de dag ochtend/ namiddag (1cm) manier van stretching (0,5-1cm) inter-observer variatie ( tot 1,5cm)

43 Normale varianten van lengtegroei afwijking door kanalisering in de eerste 3 jaren

44 Normale varianten van lengtegroei afwijking door kanalisering in de eerste 3 jaren

45 Normale varianten van de lengtegroei Afwijking door moment van puberteitsaanvang

46 Normale varianten van lengtegroei Afwijking door inhaalgroei

47 Normale varianten van lengtegroei Afwijking door gewichtsveranderingen

48 De varianten in puberteitscores Testisvolume kan soms > 3ml zijn bij G1 Penisvergroting kan soms pas in G3 optreden P2 kan soms B2 voorafgaan (10%) Groeiversnelling kan soms B2 voorafgaan of soms maar in B3 optreden Sommige meisjes behouden een B4

49 Indeling De metingen De groeicurven De limieten van normale groei en puberteit De varianten van normale groei en puberteit De verwijscriteria binnen het CLB

50 Beslisboom verwijzing te kleine gestalte

51 Beslisboom verwijzing te grote gestalte

52 Beslisboom verwijzing vertraagde groei bij meisjes < 8 jaar en jongens < 9 jaar

53 Beslisboom verwijzing versnelde groei bij meisjes < 8 jaar en jongens < 9 jaar

54 Beslisboom verwijzing vervroegde puberteit P2 en / of G2( >= 4 ml) voor de leeftijd van 9 jaar P2 en / of M2 voor de leeftijd van 8 jaar OF menarche voor de leeftijd van 10 jaar verwijzen verwijzen

55 Beslisboom verwijzing verlate en vertraagde puberteit Elk meisje dat op 13 jaar geen M2 vertoont of > dan 5 jaar tussen M2 en menses of primaire amenorree op 16 jaar Elke jongen die op 14 jaar geen G2 (>= 4 ml)vertoont of > dan 4 jaar tussen G2 en G5 (= 25 ml) verwijzen verwijzen