Bijlage 5.1 Tweede Tussenrapportage 2017

Transcriptie

1 Bijlage 5.1 Tweede Tussenrapportage Inleiding De Tweede Tussenrapportage 2017 wordt tegelijkertijd met de Begroting 2018 aan de Raad aangeboden. Beide stukken zijn in financieel opzicht met elkaar verbonden. De Tweede Tussenrapportage 2017 gaat in op de financiële wijzigingen ten opzichte van de stand Begroting 2017 na wijzigingen (de stand na verwerking van de Eerste Tussenrapportage 2017 en diverse Raadsbesluiten). In paragraaf 2 wordt het financiële beeld van de Tweede Tussenrapportage 2017 geschetst. Vervolgens worden in paragraaf 3 de (belangrijkste) mutaties per programma nader toegelicht. 2. Financieel beeld Tweede Tussenrapportage 2017 Onderstaande tabel geeft de ontwikkeling weer van het saldo van baten en lasten als gevolg de mutaties in de Tweede Tussenrapportage De mutaties leiden in de jaren tot het volgende beeld. Mutaties Tweede Tussenrapportage 2017 (bedragen x ) Programma Bestuur Burgerdiensten Openbare orde en veiligheid Openbare ruimte Economie Onderwijs en kinderopvang Cultuur, recreatie en sport Maatschappelijke participatie Maatschappelijke zorg Milieu Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Overhead Totaal geraamd saldo lasten / baten (+ = voordeel / - = nadeel) o De mutaties in de Tweede Tussenrapportage 2017 hebben in het lopende begrotingsjaar 2017 een verbetering van het begrotingssaldo tot gevolg. Dit wordt met name veroorzaakt door de (fors) positieve doorwerking van de Meicirculaire In 2018 is sprake van een verslechtering van het begrotingssaldo. De jaren laten een lichte verslechtering zien. De doorwerking van de Tweede Tussenrapportage 2017 naar de jaren 2018 tot en met 2012 wordt verwerkt in de Aanbiedingsbrief bij de Begroting 2018 en de Meerjarenraming

2 o o In de Tweede Tussenrapportage 2017 zijn op diverse programma s en taakvelden de mutaties verwerkt die voortvloeien uit de besluitvorming rondom het Subsidieprogramma 2018 (Collegebesluit d.d. 29 augustus 2017). Deze mutaties zijn per saldo budgettair neutraal en hebben dus geen invloed op het begrotingssaldo. De verwerking van Collegebesluit d.d. 9 mei 2017 inzake de exploitatie van MFA De Dussenaar leidt tot mutaties in lasten en baten op diverse programma s en taakvelden. Ook deze mutaties zijn per saldo budgettair neutraal en beïnvloeden het begrotingssaldo dus niet. o Op basis van de afspraken over het sociaal domein (Raadsbesluit d.d. 4 juli 2017) vormen programma 8 en 9 samen het sociaal domein. Er is sprake van één stelpost sociaal domein. Alle mutaties binnen programma 8 en 9 worden met deze stelpost verrekend. Dit heeft tot gevolg dat de mutaties op programma 8 en 9 samen per saldo budgettair neutraal zijn en derhalve het begrotingssaldo niet beïnvloeden. o Voor het lopende begrotingsjaar 2017 zijn de effecten van de Meicirculaire 2017 en de Septembercirculaire 2017 op de uitkeringen uit het gemeentefonds (algemene uitkering en integratie-uitkering sociaal domein) in de Tweede Tussenrapportage 2017 verwerkt. De doorwerking van de Meicirculaire 2017 naar de jaren 2018 tot en met 2021 is in de Begroting 2018 meegenomen. De gevolgen van de Septembercirculaire 2017 voor de jaren zijn verwerkt in de Aanbiedingsbrief bij de Begroting Toelichting per programma op taakveldniveau Onder de overzichten van mutaties per programma worden op taakveldniveau de (belangrijkste) mutaties toegelicht. Programma 1. Bestuur 0.1 Bestuur Totaal lasten Bestuur Totaal baten Saldo van lasten en baten Storting in reserves programma Onttrekking aan reserves programma Saldo mutaties reserves programma Geraamd saldo programma

3 Taakveld 0.1 Bestuur. De raming van de lasten die samenhangen met de fractievergoedingen wordt op basis van de verwachte uitgaven over 2017 met neerwaarts bijgesteld. Minder onderzoek in 2017 door de Rekenkamercommissie Land van Heusden en Altena leidt in 2017 tot een te verwachten onderuitputting van Tegelijkertijd betekent de actualisatie van diverse gegevens dat een hogere storting in de voorziening wethouderspensioenen noodzakelijk is. Dit leidt incidenteel in 2017 tot hogere lasten. Programma 2. Burgerdiensten 0.2 Burgerzaken Begraafplaatsen en crematoria Totaal lasten Burgerzaken Begraafplaatsen en crematoria Totaal Baten Saldo van lasten en baten Storting in reserves programma Onttrekking aan reserves programma Saldo mutaties reserves programma Geraamd saldo programma Taakveld 7.5 Begraafplaatsen en crematoria. Op dit taakveld worden in het kader van onderhoud van begraafplaatsen in 2017 incidenteel hogere lasten geraamd in verband met diverse beschadigingen en reparaties daarvan aan de draaipoort Borcharenweg. Programma 3. Openbare orde en veiligheid Op programma 3 (Openbare orde en veiligheid) doen zich geen mutaties voor.

4 Programma 4. Openbare ruimte 2.1 Verkeer en vervoer Openbaar groen en (openlucht) recreatie Totaal lasten Verkeer en vervoer Openbaar groen en (openlucht) recreatie Totaal baten Saldo van lasten en baten Storting in reserves programma Onttrekking aan reserves programma Saldo mutaties reserves programma Geraamd saldo programma Taakveld 2.1. Verkeer en vervoer. Op dit taakveld is sprake van hogere lasten door het toevoegen van extra borstelrondes in verband met het behalen van de door de Raad vastgestelde B-kwaliteit. Voor 2017 betekent dit één extra ronde, hetgeen in dat jaar leidt tot hogere lasten. Voor de jaren vanaf 2018 zijn drie borstelrondes nodig, in plaats van de twee die nu in het bestek zijn opgenomen. Dit betekent vanaf 2018 structureel hogere lasten. In het kader van de maatregelen tegen wateroverlast zijn twee extra veegronden toegevoegd. De lastenraming wordt daarvoor structureel met verhoogd. Taakveld 5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie. Op dit moment worden natuurlijke oevers één keer per jaar gemaaid. Omdat sprake is van een toenemend aantal meldingen van ongedierte, zoals ratten, worden deze oevers met ingang van 2017 twee keer per jaar gemaaid. De lastenraming hiervoor wordt vanaf 2017 structureel met verhoogd. In 2017 is daarnaast sprake van eenmalig hogere lasten voor het onderhoud van groen door de aanpassing van het bestek in verband met toegevoegde werkzaamheden wegens toename areaal en aanpassingen in het bestek.

5 Programma 5. Economie 2.3 Recreatieve havens Economische havens en waterwegen Openbaar vervoer Economische ontwikkeling Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen Economische promotie Openbaar groen en (openlucht) recreatie Totaal lasten Recreatieve havens Economische havens en waterwegen Openbaar vervoer Economische ontwikkeling Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen Economische promotie Openbaar groen en (openlucht) recreatie Totaal baten Saldo van lasten en baten Storting in reserves programma Onttrekking aan reserves programma Saldo mutaties reserves programma Geraamd saldo programma Taakveld 2.4. Economische havens en waterwegen. Op dit taakveld zijn mutaties verwerkt die verband houden met de binnenhaven van Werkendam In 2017 is sprake van eenmalig lagere lasten van vanwege de vrijval van geraamde middelen voor de aanpassing van stroomkasten in de haven (Collegebesluit d.d. 5 september 2017). Daarnaast is op dit taakveld sprake van structureel hogere lasten van voor elektriciteit terreinen en gebouwen in verband met toenemend verbruik. Dit leidt op dit taakveld tegelijkertijd voor hetzelfde bedrag tot hogere baten. Taakveld 5.7. De stroomkast ten behoeve van evenementen bij Werkina blijkt versleten en daardoor onveilig. Deze moet vervangen worden. Hiervoor worden in 2017 eenmalig hogere lasten geraamd van Taakveld 0.10 (Onttrekking reserves programma 5). In 2017 wordt minder dan geraamd onttrokken aan de reserve Kapitaalwerken in verband met niet aanpassen van stroomkasten in de haven (Collegebesluit d.d. 5 september 2017). Zie ook de toelichting bij taakveld 2.4 op dit programma.

6 Programma 6. Onderwijs en kinderopvang 4.1 Openbaar basisonderwijs Onderwijshuisvesting Onderwijsbeleid en leerlingzaken Samenkracht en burgerparticipatie Totaal lasten Openbaar basisonderwijs Onderwijshuisvesting Onderwijsbeleid en leerlingzaken Samenkracht en burgerparticipatie Totaal baten Saldo van lasten en baten Storting in reserves programma Onttrekking aan reserves programma Saldo mutaties reserves programma Geraamd saldo programma Taakveld 4.2 Onderwijshuisvesting. In verband met de exploitatie van MFA De Dussenaar op het gebied van onderwijs worden op dit taakveld vanaf 2017 hogere lasten geraamd (Collegebesluit d.d. 9 mei 2017). In 2017 gaat het om , vanaf 2018 bedragen de hogere lasten structureel Verder is op dit taakveld sprake van hogere lasten voor basisschool Het Baken / huur gedeelte SamSam. Deze hogere lasten ( in 2017, structureel vanaf 2018) komen ten laste van de reserve Huisvesting MFA s (zie ook de toelichting bij taakveld 0.10 op dit programma). De hogere baten van structureel op dit taakveld houden eveneens verband de exploitatie van MFA De Dussenaar. Taakveld 4.3 Onderwijsbeleid en leerlingzaken. Conform de besluitvorming inzake het Subsidieprogramma 2018 wordt de lastenraming voor de subsidie aan Trema in het kader van maatschappelijke stages met ingang van 2018 onder taakveld 6.1 op programma 9 verantwoord (Collegebesluit d.d. 29 augustus 2017). Taakveld 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie. In verband met de exploitatie van MFA De Dussenaar op het gebied van kinderopvang worden op dit taakveld vanaf 2017 hogere lasten en baten geraamd (Collegebesluit d.d. 9 mei 2017). Taakveld 0.10 Mutaties reserves programma 6. In verband met de hogere lasten voor basisschool het Baken worden vanaf 2017 meer middelen aan de reserve Huisvesting MFA s onttrokken dan geraamd. Zie ook de toelichting bij taakveld 4.2.

7 Programma 7. Cultuur, recreatie en sport 5.1 Sportbeleid en activering Sportaccommodaties Cultuurpresentatie, cultuurproductie en -participatie Musea Cultureel erfgoed Media Openbaar groen en (openlucht) recreatie Totaal lasten Sportbeleid en activering Sportaccommodaties Cultuurpresentatie, cultuurproductie en -participatie Musea Cultureel erfgoed Media Openbaar groen en (openlucht) recreatie Totaal baten Saldo van lasten en baten Storting in reserves programma Onttrekking aan reserves programma Saldo mutaties reserves programma Geraamd saldo programma Taakveld 5.1 Sportbeleid en activering. De mutaties op dit taakveld zijn het gevolg van de verwerking van de besluitvorming over het Subsidieprogramma 2018 (Collegebesluit d.d. 29 augustus 2017). Het betreft hier de subsidies voor overige buitensport, kleine zaalsport, overige zaalsport, tennisverenigingen alsmede het Sportgala. Taakveld 5.2 Sportaccommodaties. Op dit taakveld zijn mutaties verwerkt die verband houden met de exploitatie van MFA De Dussenaar (Collegebesluit d.d. 9 mei 2017). Vanuit het Subsidieprogramma 2018 (Collegebesluit d.d. 29 augustus 2017) vinden op dit taakveld eveneens mutaties plaats. Het gaat dan om subsidies voor de zwembaden Werkina en Bijtelskil en de sportcomplexen Gr Zuideveld (Dussen), De Schiethoek (Hank), De Zwaaier (Werkendam), De Roef (Sleeuwijk) en Altena (Nieuwendijk). Verder is sprake van hogere lasten in verband met de kapitaallasten die het gevolg zijn van de overschrijding van het krediet voor de renovatie van De Crosser (Collegebesluit d.d. 12 september 2017). Voor de jaren 2017 tot en met 2021 gaat het om de volgende bedragen: 4.575, 4.534, 4.493, en Deze hogere lasten worden gedekt uit de reserve Huisvesting MFA s (zie ook onder taakveld 0.10 op dit programma). Tot slot zijn in verband met de overname van de

8 inventaris van de huidige beheerder van De Crosser en de afrekening van huur over september-oktober 2017 de lasten in hoger. Dekking van deze hogere lasten vindt plaats ten laste van de reserve Kapitaalwerken (zie ook taakveld 0.10 op dit programma). Aan de batenkant wordt de raming van baten in verband met de exploitatie van MFA De Dussenaar vanaf 2017 structureel met verlaagd (Collegebesluit d.d. 9 mei 2017). Daarnaast is sprake van lagere baten als gevolg van met ingang van september 2017 wegvallende huurinkomsten uit het sportcafé van De Crosser. Het gaat om in 2017 en structureel vanaf Taakveld 5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en -participatie. Op dit taakveld zijn de mutaties uit hoofde van het Subsidieprogramma 2018 verwerkt (Collegebesluit d.d. 29 augustus 2017). Het betreft subsidies op het gebied van kunst en cultuur alsmede muziek, zang en toneel. De mutaties uit het Subsidieprogramma 2018 zijn per saldo budgettair neutraal. Taakveld 5.5 (Cultureel erfgoed) en taakveld 5.6 (Media). Ook op deze taakvelden zijn de mutaties volgend uit het Subsidieprogramma 2018 verwerkt (Collegebesluit d.d. 29 augustus 2017). Op taakveld 5.6 gaat het om de subsidie voor torenuurwerken ( 3.600), op taakveld 5.6 gaat het om de subsidie voor de bibliotheken ( ) en de lokale omroep ( 239). Taakveld 0.10 Mutaties reserves programma 7. Op dit taakveld is de onttrekking van aan de reserve Kapitaalwerken verwerkt voor de hogere lasten die samenhangen met de overname van de inventaris van de huidige beheerder van De Crosser. Tevens is de onttrekking aan de reserve Huisvesting MFA s ( in 2017, in 2018, in 2019, in 2020 en in 2022) verwerkt, die dient als dekking voor de hogere kapitaallasten die het gevolg zijn van de overschrijding van het krediet voor de renovatie van De Crosser (Collegebesluit d.d. 12 september 2017). Zie verder zie ook de toelichting bij taakveld 5.2.

9 Programma 8. Maatschappelijke zorg 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie Inkomensregelingen Begeleide participatie Arbeidsparticipatie Maatwerkdienstverlening Totaal lasten Samenkracht en burgerparticipatie Inkomensregelingen Begeleide participatie Arbeidsparticipatie Maatwerkdienstverlening Totaal baten Saldo van lasten en baten Storting in reserves programma Onttrekking aan reserves programma Saldo mutaties reserves programma Geraamd saldo programma Taakveld 6.3 Inkomensregelingen. Op dit taakveld zijn mutaties verwerkt op het gebied van de bijstandsverlening (WWB en BBZ) alsmede het minimabeleid. De lastenraming voor de inkomensvoorziening WWB (bijstand) wordt op basis van actualisaties structureel met verhoogd. Het aantal aanvragen blijft ook in 2017 stijgen, mede door het stijgende aantal aanvragen door statushouders. De raming van de lasten op het gebied van het minimabeleid wordt verhoogd. Door de toename van verstrekkingen met betrekking tot de vergoeding VGZ/CZ stijgen de lasten vanaf 2017 structureel met Het Activiteitenfonds voldoet boven verwachting. De lasten worden vanaf 2017 daarom structureel met verhoogd. Uit hoofde van het Subsidieprogramma 2018 vindt vanaf 2018 een structurele lastenverhoging plaats van 667. Aan de batenkant is sprake van een hogere batenraming van Enerzijds is op basis van voorlopige cijfers van het Rijk het Inkomensdeel WWB 2017 aangepast. Anderzijds wordt rekening gehouden met de verhoging van de vangnetuitkering 2017 (voorlopig). Taakveld 6.4 Begeleide participatie. In de Meicirculaire 2017 is de integratie-uitkering voor het onderdeel WSW voor het jaar 2017 met verlaagd. Op basis hiervan wordt de lastenraming op het taakveld

10 Begeleide participatie met ditzelfde bedrag verlaagd. Vanaf 2018 is de verlaging verwerkt in de Begroting Conform hetgeen in de Kadernota 2018 reeds als risico is gemeld, wordt de raming van de bijdrage aan WAVA/GO! vanaf het jaar 2018 structureel verhoogd. Dit op basis van de door het AB van WAVA/GO! op 6 juli 2017 goedgekeurde Begroting 2018 van WAVA/GO! en de daarin opgenomen meerjarenraming voor Taakveld 6.5 Arbeidsparticipatie. Op het gebied van inburgering is in 2017 sprake van hogere lasten in verband met een nabetaling subsidie Vluchtelingenwerk van Dit bedrag wordt uit verschillende budgetten gedekt (Collegebesluit d.d. 15 augustus 2017). Voor een bedrag van volgt dekking binnen taakveld 6.5. De baten zijn in 2017 met verhoogd. Dit hangt samen met een in 2017 over 2016 ontvangen nabetaling van het COA. Dit bedrag wordt ingezet als dekking voor de hierboven genoemde nabetaling van de subsidie Vluchtelingenwerk. Met ingang van oktober 2017 wordt de gewijzigde Wet Inburgering van kracht. Op grond hiervan vindt vanaf dat moment de bijdrage voor maatschappelijke begeleiding niet meer plaats via het COA, maar via een decentralisatie-uitkering binnen de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Vooralsnog is alleen voor 2017 de verlaging van de COA-bijdrage met geraamd. Dit omdat eerst in de Meicirculaire 2018 bekend zal worden gemaakt om welke bedragen het voor 2018 en volgende jaren gaat. Taakveld 6.71 Maatwerkdienstverlening 18+. Op dit taakveld is op het gebied van schuldhulpverlening in 2017 sprake van hogere lasten van in verband met het project Vroeg Eropaf Altena. Dekking van deze eenmalig hogere lasten vindt plaats ten laste van de stelpost Sociaal domein (Collegebesluit d.d. 11 juli 2017). De eenmalige lasten voor dit project voor 2018 en de dekking daarvan ad zijn conform het Raadsbesluit d.d. 4 juli inzake de Jaarrekening 2016 in de Begroting 2018 verwerkt. Taakveld 0.10 Mutaties reserves programma 8. Op dit taakveld is de onttrekking van aan de reserve Sociaal domein verwerkt. Dit bedrag is ingezet als dekking voor de lasten in verband met de nabetaling subsidie Vluchtelingenwerk (zie ook de toelichting bij taakveld 6.5). Programma 9. Maatschappelijke zorg 1.2 Openbare orde en veiligheid Samenkracht en burgerparticipatie Wijkteams Maatwerkvoorzieningen (WMO) Maatwerkdienstverlening Maatwerkdienstverlening Geëscaleerde zorg Geëscaleerde zorg Volksgezondheid Totaal lasten

11 1.2 Openbare orde en veiligheid Samenkracht en burgerparticipatie Wijkteams Maatwerkvoorzieningen (WMO) Maatwerkdienstverlening Maatwerkdienstverlening Geëscaleerde zorg Geëscaleerde zorg Volksgezondheid Totaal baten Saldo van lasten en baten Storting in reserves programma Onttrekking aan reserves programma Saldo mutaties reserves programma Geraamd saldo programma Taakveld 1.2 Openbare orde en veiligheid. De mutatie vanaf 2018 op dit taakveld vloeit voort uit het Subsidieprogramma Het betreft de subsidie aan Radar in het kader van antidiscriminatie (Collegebesluit 2018). Taakveld 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie. Op dit taakveld is vanaf 2017 sprake van een aantal mutaties. De raming van de lasten op dit taakveld die samenhangen met de exploitatie van MFA De Dussenaar is verlaagd (Collegebesluit d.d. 9 mei 2017). Het gaat om een bedrag van in 2017 en structureel vanaf Op dit taakveld is ook de besluitvorming inzake het Subsidieprogramma 2018 verwerkt (Collegebesluit d.d. 29 augustus 2017). Dit leidt tot een hogere lastenraming van structureel vanaf Op basis van Collegebesluit d.d. 5 september 2017 wordt in 2017 de lastenraming eenmalig met verhoogd in verband met meerkosten voor Taptoe Sleeuwijk en Biesbosch-boerenmonument. Dekking vindt voor een bedrag van plaats ten laste van dit taakveld. Op grond van de notitie 'Meerjarenopdracht aan Veilig Thuis West-Brabant' wordt de bijdrage aan Veilig Thuis West-Brabant met verhoogd (Collegebesluit d.d. 12 september 2017). Zie hiervoor ook de toelichting bij taakveld 6.2 hieronder. Dekking van dit bedrag vindt voor een bedrag van plaats binnen dit taakveld. Vanaf 2018 wordt de lastenraming voor exploitatie en onderhoud van de nieuwe MFA Werkendam en de Brede School Sleeuwijk structureel met verhoogd. Dit betreft de correctie van een eerder doorgevoerde aframing van het exploitatie- / onderhoudsbudget van de accommodaties Gymzaal Vlietstraat en Dorpshuis De Kwinter. Deze aframing vond destijds plaats in verband met de verwachte sloop van deze gebouwen. Abusievelijk is toen vergeten om voor de nieuwe accommodaties daar weer voldoende budget voor op te voeren.

12 De hogere batenraming op dit taakveld hangt samen met de exploitatie van MFA De Dussenaar (Collegebesluit d.d. 9 mei 2017). Taakveld 6.2 Wijkteams. Op dit taakveld worden de lasten die samenhangen met het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) verwerkt. De verwerking van de besluitvorming rondom het Subsidieprogramma 2018 leidt tot vanaf 2018 tot een structureel lagere lastenraming van Op grond van de notitie 'Meerjarenopdracht aan Veilig Thuis West-Brabant' wordt de bijdrage aan Veilig Thuis West-Brabant met verhoogd (Collegebesluit d.d. 12 september 2017). Dekking van dit bedrag vindt plaats ten laste van andere taakvelden. Taakveld 6.6 Maatwerkvoorzieningen (Wmo). Naar aanleiding van het doorzetten van de extramuralisatie WLZ in combinatie met het overheidsbeleid ten aanzien van langer zelfstandig thuiswonen wordt de lastenraming voor woonvoorzieningen vanaf 2017 structureel met verhoogd. De lastenraming voor rolstoelvoorzieningen wordt op basis van de verwachte realisatie over 2017 structureel met verhoogd. Taakveld 6.71 Maatwerkdienstverlening (18+). Er is sprake van een aantal mutaties op de stelpost Sociaal domein. o Inzet als dekking voor het project Vroeg Eropaf Altena ( ). Zie toelichting bij taakveld 6.71 op programma 8. o Inzet als dekking voor de structurele bijdrage van voor Beschermd Wonen aan Breda voor mensen met een licht verstandelijke beperking (Collegebesluit d.d. 29 augustus 2017). o Om in 2017 geen negatieve stelpost Sociaal domein over te houden wordt de stelpost in 2017 eenmalig met verhoogd. Dekking van deze verhoging vindt plaats ten laste van de reserve Sociaal domein. o Op basis van de Meicirculaire 2017 wordt in 2017 de stelpost Sociaal domein met verhoogd. De Septembercirculaire 2017 leidt in 2017 tot een verlaging van de stelpost met Zie ook de toelichting bij taakveld 0.7 op programma 12. o Conform het advies van de Commissie Inwoners d.d. 9 mei 2017 en het Raadsbesluit ter zake d.d. 4 juli 2017 wordt het toegenomen begrote tekort op programma 8 en 9 (nadat alle mutaties zijn verwerkt) gedekt ten laste van de stelpost Sociaal domein. In verband met een toename van zwaardere indicaties (van licht naar midden) wordt de lastenraming voor 2017 met verhoogd. (De ramingen voor 2018 en verdere jaren liggen reeds op het hogere niveau). De lastenraming voor PGB-Begeleiding wordt op basis van verwachte realisatie 2017 met ingang van 2017 structureel met verlaagd. Taakveld 6.72 Maatwerkdienstverlening 18-. Omdat een daling zichtbaar is wordt de lastenraming voor PGB-Jeugd voor 2017 met verlaagd. De lastenraming voor PBG-Jeugd wordt met ingang van 2018 op grond van ervarings- en realisatiecijfers structureel met verlaagd. De ontstane budgettaire ruimte wordt gebruikt ter dekking van de verhoging bijdrage aan Veilig Thuis West-Brabant (Collegebesluit d.d. 12 september 2017). Zie ook de toelichting bij taakveld 6.2 op dit programma. Op basis van de realisatie in 2017 tot nu toe wordt voor dit jaar de lastenraming voor ambulante specialistische jeugdzorg zonder verblijf met verlaagd. Voor 2018 en verdere jaren is het mogelijk de lasten met structureel te verlagen. Jeugdzorg plus. Op basis van de realisatie over 2016 en de stijging van de lasten over het eerste kwartaal van 2017 wordt de lastenraming vanaf 2017 structureel met

13 verhoogd. Het gaat hier om een interne verschuiving van budgetten, zie ook de hierboven genoemde mutatie. Kosten landelijke functies. Op grond van de realisatie over 2016 en de verwachte realisatie over 2017 worden de lasten structureel met verhoogd. Taakveld 6.81 Geëscaleerde zorg 18+. Conform Collegebesluit d.d. 29 augustus 2017 wordt een bedrag van ingezet als structurele bijdrage aan Breda voor Beschermd Wonen voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Dekking van deze hogere lasten vindt plaats ten laste van de stelpost Sociaal Domein (zie ook taakveld 6.71 op dit programma). Taakveld 6.82 Geëscaleerde zorg 18-. Op basis van realisatiecijfers over 2015 en 2016 en vanuit het streven om zoveel mogelijk pleeggezinnen te krijgen wordt de lastenraming voor pleegzorg vanaf 2018 structureel met verhoogd. Crisiszorg ambulant en opvang. De eerste cijfers over 2017 laten zien dat de geraamde lasten voor crisiszorg ambulant en opvang niet toereikend zullen zijn. De lasten voor 217 worden daarom eenmalig met verhoogd. Taakveld 7.1 Volksgezondheid. Op basis van de begroting voor 2018 en verdere jaren van de GGD wordt de gemeentelijke bijdrage aan de GGD vanaf 2018 structureel met verhoogd. In verband met de verhoogde asielinstroom is in 2017 sprake van een eenmalige verhoging van de bijdrage aan de GGD. Hiertegenover staat een incidentele verhoging van de algemene uitkering uit het gemeentefonds (verwerkt in de raming op taakveld 0.7 op programma 12). In de Meicirculaire 2018 wordt duidelijk of hier structurele middelen voor worden toegekend. Vanuit het Subsidieprogramma 2018 worden de lastenraming voor de subsidie aan EHBO-verenigingen met 297 verhoogd (Collegebesluit d.d. 29 augustus 2017). Op basis van de begroting voor 2018 en verdere jaren van de GGD wordt de gemeentelijke bijdrage aan de GGD voor integrale jeugdgezondheidszorg vanaf 2018 structureel met verlaagd. Taakveld 0.10 Mutaties reserve. Op dit taakveld is in 2017 de onttrekking van aan de reserve Sociaal domein verwerkt die als dekking dient voor het tekort op de stelpost Sociaal domein. Zie ook de toelichting onder taakveld 6.71 op dit programma. Programma 10. Milieu 7.2 Riolering Afval Milieubeheer Totaal lasten

14 7.2 Riolering Afval Milieubeheer Totaal baten Saldo van lasten en baten Storting in reserves programma Onttrekking aan reserves programma Saldo mutaties reserves programma Geraamd saldo programma Taakveld 7.3 Afval. De mutaties in de lasten op deze functie hebben betrekking op de lasten voor inzameling en verwerking van afval. Een deel van de werkzaamheden op het gebied van afvalbeleid verschuift van 2017 naar De daarmee samenhangende verschuiving van lasten ad is op dit taakveld verwerkt ( lagere lasten in 2017 en hogere lasten in 2018). Daarnaast wordt in 2017 een bedrag van aan de voorziening egalisatie afvalstoffenheffing onttrokken, hetgeen leidt tot hogere lasten. In 2018 is sprake van een hogere storting in deze voorziening van , hetgeen leidt tot hogere lasten. Vanaf 2019 bedraagt de hogere storting structureel Tot slot worden in verband met de gedaalde marktprijs voor oud ijzer op dit taakveld de lasten voor de verwerking van metalen vanaf 2017 structureel met verhoogd. Aan de batenkant is op deze functie door lagere markttarieven de raming van baten uit de inzameling en verwerking van textiel structureel met verlaagd. Taakveld 7.4 Milieubeheer. Op dit taakveld zijn de baten uit de terugontvangst van in 2017 van de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant in de raming verwerkt. Programma 11. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting 0.2 Burgerzaken Beheer overige gebouwen en gronden Verkeer en vervoer Fysieke bedrijfsinfrastructuur Ruimtelijke ordening Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen) Wonen en bouwen Totaal lasten

15 0.2 Burgerzaken Beheer overige gebouwen en gronden Verkeer en vervoer Fysieke bedrijfsinfrastructuur Ruimtelijke ordening Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen) Wonen en bouwen Totaal baten Saldo van lasten en baten Storting in reserves programma Onttrekking aan reserves programma Saldo mutaties reserves programma Geraamd saldo programma Taakveld 8.1 Ruimtelijke ordening. In het kader van de woonbestemmingen in het buitengebied wordt aan nieuwe bestemmingsplannen gewerkt. Voor het gebied Werkendam zal daartoe nog een aanvullend onderzoek nodig zijn. Dit leidt in 2018 tot een hogere lastenraming van De baten op dit taakveld worden in totaal met neerwaarts bijgesteld. Op basis van de realisatie tot nu toe wordt verwacht dat de geraamde legesinkomsten en terugontvangsten uit ruimtelijke ordeningplannen in 2017 lager zullen uitvallen. Taakveld 8.3 Wonen en bouwen. In de Eerste Tussenrapportage 2017 zijn abusievelijk de baten uit hoofde van de aflossing van BNG/NHG-depot op dit taakveld afgeraamd. Dit wordt nu hersteld. Programma 12. Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 0.5 Treasury Economische promotie OZB woningen OZB niet-woningen Belastingen overig Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds Overige baten en lasten Vennootschapsbelasting (Vpb) Resultaat van de rekening van baten en lasten Totaal lasten

16 0.5 Treasury Economische promotie OZB woningen OZB niet-woningen Belastingen overig Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds Overige baten en lasten Resultaat van de rekening van baten en lasten Totaal baten Saldo van lasten en baten Storting in reserves programma Onttrekking aan reserves programma Saldo mutaties reserves programma Geraamd saldo programma Taakveld 0.9 (Lasten). De raming van de lasten voor de afdracht van vennootschapsbelasting over 2017 wordt op basis van de voorlopige aangifte over 2016 met verhoogd. Taakveld 0.7 Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds. Op dit taakveld zij de mutaties in de diverse uitkeringen uit het gemeentefonds die voortvloeien uit de Meicirculaire 2017 en de Septembercirculaire 2017 verwerkt. De mutatie in 2017 van in totaal is als volgt opgebouwd. Uit hoofde van de Meicirculaire 2017 vindt in 2017 een positieve bijstelling van de baten uit de algemene uitkering en overige uitkeringen uit het gemeentefonds van plaats. Het meerjarige effect van de Meicirculaire 2017 is verwerkt in de Begroting Per saldo wordt de integratie-uitkering sociaal domein op basis van de Meicirculaire 2017 met positief bijgesteld. Deze extra baten worden toegevoegd aan de stelpost sociaal domein op programma 9 (zie ook de toelichting bij taakveld 6.71 aldaar). De meerjarige ontwikkeling van de integratie-uitkering sociaal domein vanaf 2018 is verwerkt in de Begroting Daarnaast wordt in 2017 eenmalig ontvangen uit hoofde van de verrekening van de algemene uitkering uit het gemeentefonds over oude jaren. De Septembercirculaire 2017 leidt in 2017 tot een daling van de algemene uitkering met De integratie-uitkering Sociaal domein neemt op basis van de Septembercirculaire 2017 met af. De meerjarige doorwerking van de Septembercirculaire 2017 vanaf 2018 wordt meegenomen in de Aanbiedingsbrief bij de Begroting Taakveld 0.10 Onttrekking aan reserves programma 12. Onttrekking aan de reserve Huisvesting MFA s in verband met de exploitatie van MFA De Dussenaar (Collegebesluit d.d. 9 mei 2017). Het gaat om een bedrag van in 2017 en vanaf 2018.

17 Onttrekking aan de reserve Huisvesting MFA s in verband met het Subsidieprogramma 2018 (Collegebesluit d.d. 29 augustus 2017). Het gaat vanaf 2018 om structureel Onttrekking aan de reserve Organisatiekosten in verband met de inhuur van een ambtenaar Openbare orde en veiligheid (zie ook de toelichting op programma 13 ter zake). In 2017 gaat het om , in 2018 om Programma 13. Overhead 0.4 Overhead Totaal lasten Overhead Totaal baten Saldo van lasten en baten Storting in reserves programma Onttrekking aan reserves programma Saldo mutaties reserves programma Geraamd saldo programma Programma 13 is een nieuw programma, voortvloeiend uit de wijzigingen in de BBV-regels die met ingang van de Begroting 2017 zijn doorgevoerd. In de beleidsprogramma s mogen alleen de baten en lasten opgenomen worden die betrekking hebben op het primaire proces. De baten en lasten die samenhangen met overhead worden afzonderlijk gepresenteerd in het programma Overhead. Onderstaand wordt de opbouw van de mutaties in 2017 en 2018 in de lasten en baten van overhead gegeven.

18 Mutaties lasten en baten overhead 2017 en Personeelslasten Meerkosten Inkoopbureau West-Brabant Ondersteuning VPB en BTW-onderzoek Inhuur AOV Werkendam vooruit IKB Archief op orde brengen Totaal mutatie lasten overhead Inkomsten uit detachering Terugontvangsten salarissen Totaal mutatie baten overhead Onttrekking reserve seniorenbeleid Totaal mutatie reserves Totaal mutatie overhead Personeelslasten De raming voor de personeelslasten in 2017 wordt door de stijging van de pensioenpremie en als gevolg van de nieuwe cao-afspraken. De structurele gevolgen hiervan zijn voor 2018 en verdere jaren in de Begroting 2018 verwerkt. Aanpassingen in het Individueel Keuzebudget leiden in 2017 tot hogere lasten. In de Begroting 2018 is deze lastenverhoging vanaf 2018 meerjarig verwerkt. Aan de batenkant is op het gebied van personeel sprake van terugontvangsten uit salarissen en UWV-uitkeringen. Gemeenschappelijke regeling Stichting Inkoopbureau West-Brabant Voorzien is dat in 2017 meer gebruik gemaakt zal worden van de advisering door het inkoopbureau. De meerkosten van hangen samen met een grotere afname van het aantal dagdelen. Kostenplaats Financiën Conform Collegebesluit d.d. 11 juli 2017 zijn de hogere lasten verwerkt die voortvloeien uit verdere ondersteuning bij de implementatie van de vennootschapsbelasting alsmede een BTW-onderzoek. Kostenplaats BMO Op deze kostenplaats zijn de hogere lasten verwerkt die samenhangen met de inhuur van een ambtenaar openbare orde en veiligheid. Dekking van deze lasten vindt plaats ten laste van de reserve Organisatiekosten (zie ook de toelichting bij taakveld 0.10 op programma 12). Werkendam vooruit Om te voorkomen dat medewerkers van de gemeente Werkendam in aanloop naar de herindeling voortijdig vertrekken is een aantal initiatieven ontwikkeld. Dekking van de

19 hiermee samenhangende lasten van in zowel 2017 als 2018 vindt plaats ten laste van de reserve Seniorenbeleid. Kostenplaats Informatiemanagement De werkzaamheden voor het in orde maken en overbrengen van de archieven kunnen niet door eigen personeel verricht worden. Deze zullen via een aanbesteding op de markt gezet moeten worden. Het betreft hier achterstallig archiefwerk dat voor de herindeling op 1 januari 2019 weggewerkt moet zijn. De hiermee gemoeide kosten in 2018 zijn door een gespecialiseerd bureau geraamd op Mutaties in reserves Op taakveld 0.10 Mutaties reserves programma 13 is de onttrekking van in 2017 en 2018 voor de initiatieven in het kader van Werkendam vooruit verwerkt. Zie ook de toelichting hierboven.