LERAAR LAGER ONDERWIJS STAGEGIDS ATELIER EN STAGE 2 ACADEMIEJAAR

Transcriptie

1 LERAAR LAGER ONDERWIJS STAGEGIDS ATELIER EN STAGE 2 ACADEMIEJAAR Lerarenopleiding Mechelen Campus Kruidtuin Lange Ridderstraat Mechelen Leraar lager onderwijs stagegids atelier en stage 2 academiejaar

2 1. Stageconcept en opzet Binnen ons nieuw curriculum wensen wij de studenten onmiddellijk onder te dompelen in de praktijk en zoveel mogelijk te leren op de werkplek zelf. Observeren/participeren en kleine taken van de mentor overnemen wordt van bij de aanvang verwacht. Na Atelier en stage 1 waar de student kennis, vaardigheden en attitudes onder de knie kreeg in eenvoudige (les)opdrachten begeleid door mentor, stagepartner en/of stagebegeleider wordt de stagiair binnen Atelier en stage 2 klaar gemaakt om de volgende stap te zetten. De student krijgt binnen deze stage kennis, vaardigheden en attitudes onder de knie in meer complexe lessen, rekening houdend met de eigenheid van de groep en hij/zij toont daarbij enige autonomie: De studenten lopen voor dit opleidingsonderdeel stage in twee verschillende stagescholen. De stage bestaat uit 2 stageperiodes: stage in semester 1 en stage in semester 2. Tijdens semester 1 zal de student in alle leerjaren kunnen stage lopen, behalve in het 1 ste leerjaar en bij voorkeur in het tweede, derde of vierde leerjaar. In semester 2 zal de stage verplicht doorgaan in een vijfde of zesde leerjaar. Vanaf de contractendag komen de studenten regelmatig 1 dag per week naar de stageschool (lintstage). Tijdens deze lintstage zal de stagiair actief participeren, een aantal activiteiten voorbereiden en begeleiden en af en toe een volledige les zelf ontwerpen en realiseren. De dagen van de lintstage wisselen zodat hij/zij gedurende de periode op verschillende dagen van de week eens heeft meegedraaid in de school en in de klas. Tijdens de aaneensluitende stagedagen (blokstage) in november, maart en mei neemt de stagiair de volledige lesdagen van de mentor over. De studenten kunnen tijdens stagedagen steeds ingezet worden als extra ondersteuning van de mentor binnen de klas of school. Per stageperiode is de planning beschikbaar in bijlage. Op de hogeschool wordt de stage o.a. ondersteund door ateliers en bijeenkomsten van de stagegroep. Tijdens de ateliers zal de student input krijgen, activiteiten uitproberen en vaardigheden kunnen oefenen om mee aan de slag te gaan tijdens de stage op de stageschool. Met alle ervaringen en indrukken die de student opdoet tijdens de stage komt hij/zij naar de stagegroep op de hogeschool waar in kleine groep en onder leiding van de stagebegeleider in gesprek gegaan wordt over bepaalde ervaringen, vragen, casussen, opdrachten, Elke student die Atelier en stage 2 opneemt zal 3 WiWeter-sessies begeleiden. De student is hierop steeds stipt aanwezig en goed voorbereid en hij/zij neemt actief deel aan de sessie. Deze criteria worden mee opgenomen binnen de evaluatie. De student krijgt binnen deze stage de mogelijkheid om een korte internationale uitwisseling te doen van 1 week (International week). Het aanbod wordt tijdig aan de studenten bekend gemaakt en de student kan zich voor de week Leraar lager onderwijs stagegids atelier en stage 2 academiejaar

3 naar keuze kandidaat stellen. Per student wordt dan in samenspraak met de stageverantwoordelijke bepaald welke en hoeveel stagedagen hij/zij hiervoor in semester 2 niet moet uitvoeren. Dit wordt zo snel mogelijk ook gecommuniceerd met de stageschool. Atelier en stage 2 is een jaarvak van 15 studiepunten. Om verderop in het traject andere stages te kunnen opnemen moet de student geslaagd zijn voor atelier en stage 2. Het is niet mogelijk om dit opleidingsonderdeel in tolerantie te zetten. 2. Focus Zoals beschreven in de stageleerlijn (in bijlage) ligt de focus binnen op volgende competenties, gegroepeerd per rol: Coach van zichzelf Leergierigheid Kritische ingesteldheid Spontaan initiatief nemen Taalcompetenties Coach van leren en leven van kinderen Algemene beginsituatie Leerkrachtstijl Lesontwerp en realisatie Taalontwikkeling stimuleren Inspelen op onderwijsbehoeften Coach van groepen Organisatie leef en werkklimaat Teamspeler Samenwerking Administratie In de leerlijn en het observatieformulier (in bijlage) worden de competenties verder geconcretiseerd en is het duidelijk dat voor Atelier en stage 2 de klemtoon zal liggen op: Stageperiode semester 1 + semester 2: - doelgerichte lessen maken en kritisch hanteren van handboeklessen - doelgerichte lessen realiseren - betrokkenheidskansen Stageperiode semester 1: - klasmanagement - hoekenwerk en coöperatieve werkvormen Leraar lager onderwijs stagegids atelier en stage 2 academiejaar

4 Stageperiode semester 2: - differentiatie - vakgeïntegreerd werken - inhoudelijke expertise derde graad 3. Atelier stagegroep stage 3.1. Atelier Ateliers zijn activiteiten op de hogeschool waar de student input krijgt, activiteiten uitprobeert en vaardigheden kan oefenen om mee aan de slag te gaan tijdens de stage op de stageschool. De ateliers worden gepland doorheen het semester. De algemene ateliers en werkateliers zijn verplicht omdat tijdens die ateliers o.a. de verplichte stageopdrachten meer invulling en toelichting krijgen, vaardigheden worden ingeoefend of ondersteuning wordt aangeboden bij het voorbereiden van lessen. Daarnaast worden er ook vrijblijvende ateliers en feedbackateliers geroosterd. De inhoud van de vrijblijvende ateliers wordt afgestemd op de noden die de stagebegeleiders bij hun studenten opmerken. Tijdens de feedbackateliers kunnen de studenten feedback krijgen op de voorbereide lessen. Deze ateliers zijn uiteraard niet verplicht maar wel aan te raden als er nood is aan bepaalde extra ondersteuning. Ateliers semester 1 TITEL ZILL i3learnhub muvo expressie (onder voorbehoud) werkateliers feedbackatelier ATELIERBEGELEIDER Maarten Dupont Anneke Verbeek (i3 technologies) Tine Van den Eynde Lia Frederickx Anneleen Hermans verschillende docenten verschillende docenten De planning van de ateliers en het ondersteunend materiaal per atelier vindt de student op de digitale leeromgeving in het atelierboekje. Leraar lager onderwijs stagegids atelier en stage 2 academiejaar

5 3.2. Stagegroep Een stagegroep is een groep van ongeveer 8 studenten die doorheen heel het jaar opgevolgd worden door eenzelfde stagebegeleider. Op geregelde tijdstippen komen deze studenten samen om concreet aan de slag te gaan met planning, stageopdrachten, feedback, problemen, vragen of casussen van op de werkvloer, onder begeleiding van de stagebegeleider. Aan het einde van de stageperiode heeft de student een individueel gesprek met de stagebegeleider Stage Stageopdrachten semester 1 De eerste dagen zal de student vooral observeren en participeren in de stageklas om de klas, de kinderen en de werking goed te leren kennen. Gericht observeren doe hij/zij aan de hand van van de leidraad beschreven in de opdracht Beginsituatie in kaart brengen. Hiervan maak de student een verslag en dat neemt hij/zij op in het stageportfolio. De student neemt zelf initiatief om te participeren en heeft hiervoor een inspiratielijst met participatieactiviteiten ter beschikking. Actief participeren helpt de student de klaswerking te leren kennen en een band op te bouwen met de klasgroep. Op die manier is de stagiair ook een helpende hand voor de mentor. De student houdt voor elke dag kort bij welke participatieopdrachten hij/zij uitvoerde en duidt dit aan in het STAP binnen het stageportfolio. Zowel in semester 1 als in semester 2 zal de student vanuit de hogeschool een aantal verplichte stageopdrachten meekrijgen. De bedoeling is dat hij/zij deze opdrachten gedurende de stageperiode uitvoert. De student plant dit in in overleg met de mentor. In de planning worden een aantal lesvrije dagen voorzien waarop de studenten niet verwacht worden op de hogeschool. Deze dagen kunnen volledig ingezet worden voor stagevoorbereiding. Tijdens deze dagen kunnen de stagiairs ook extra naar de stageschool gaan als dat nodig is (bv. voor het afgeven of ophalen van lesvoorbereidingen) en is er mogelijkheid om op de hogeschool op afspraak feedback te krijgen bij lesvoorbereidingen. VERPLICHTE OPDRACHTEN LINTSTAGE + BLOKSTAGE SEMESTER 1 1. Algemene beginsituatie in kaart brengen De student beschrijft de algemene beginsituatie en gebruikt daarvoor de leidraad toegelicht tijdens het atelier. De items die aan bod moeten komen zijn de school, de omgeving van de school en de context, de materiële infrastructuur, de klas als groep, de leerlingen en de leerkracht en zichzelf als leerkracht. Om deze opdracht goed te kunnen uitvoeren zal de stagiair zowel gericht observeren als vragen stellen aan de mentor. Een aantal aspecten zal de stagiair pas goed in kaart kunnen brengen naarmate hij/zij actief zal participeren en zo de klas, de school en de kinderen beter leert kennen. Leraar lager onderwijs stagegids atelier en stage 2 academiejaar

6 De lesspecifieke beginsituatie zal de stagiair moeten beschrijven bij het ontwerpen van lessen in semester 2. In het stageportfolio komt het verslag van deze opdracht. 2. Contrastmomenten / tussendoortjes voorzien Met het oog op bewegingsgezinde toekomstige leerkrachten verwachten we dat de stagiair in het klaslokaal zinvolle tussendoortjes organiseert gericht op compensatie (voor het lange stilzitten, om de sfeer te bevorderen, om tot rust te komen of om tegemoet te komen aan andere bewegings- en belevingsbehoeften van de leerlingen). Deze korte activiteiten staan nog los van de andere vakken (geen integratie van de beweging ten dienste van de cognitieve ontwikkeling). In het stageportfolio presenteert de student op het einde van het academiejaar (dus na beide stageperiodes) een systeem waarin hij/zij minstens 20 tussendoortjes verzamelt met een korte eigen gekozen voorbereiding. De student wordt uitgedaagd om een systeem te ontwikkelen en gebruiken dat zinvol en doelgericht kan ingezet worden in de klas. VERPLICHTE OPDRACHTEN LINTSTAGE SEMESTER 1 1. Teambouwers / klasbouwers De student voorziet voor de stagedag van 15 oktober een activiteit om het ijs te breken. De activiteit draagt bij tot het vormen van een zorgzame gemeenschap van actief lerenden en creëren een wij-gevoel en beoogt 5 mogelijke doelen: 1. Elkaar écht leren kennen: people bingo, schakels, zoek de valse, verjaardagen, 2. Bouwen aan een groepsidentiteit met een eigen naam, leuze, lied/kreet, logo, vlag, groepsdeur, 3. Wederzijdse ondersteuning onderling vertrouwen creëren: bijv. geheim vriendje, kind van de week, mystery hero, bucket filler, vriendschapsketting, tutoring, 4. Verschillen waarderen: stellingenspel rond waarden en normen, 5. Synergie ontwikkelen: eerst alleen dan samen laten ervaren, Inspiratie kan de student opdoen tijdens het opleidingsondereel Thema 5 breek uit je klas en via of In het stageportfolio beschrijft de stagiair de gekozen actitiveit en zijn/haar ervaringen hiermee. De student wordt uitgedaagd om hiermee verder te gaan doorheen de stage en dit ook in te zetten als tussendoortje om op klasniveau of groepsniveau verbinding te bevorderen (zie ook opdracht tussendoortjes). 2. Een muzische activiteit/les voorbereiden en uitvoeren Op dinsdag 6 november voorziet de stagiair een muzische activiteit/les. De student kan hiervoor putten uit het aanbod aangeboden op de hogeschool tijdens het opleidingsonderdeel muzische vorming 1. De studenten kiezen ofwel om een (les)activiteit die ze al deden tijdens hun vorige stage opnieuw te doen, aangepast aan de stageklas en de beginsituatie ofwel kiezen ze om een nieuwe activiteit uit het aanbod te voorzien. Leraar lager onderwijs stagegids atelier en stage 2 academiejaar

7 Studenten die het opleidingsonderdeel muzische vorming 2 volgen en het aandurven, worden uitgedaagd al iets uit te voeren uit het aanbod van dat opleidingsonderdeel. Tijdens het atelier op 5 november krijgen de studenten nog feedback op hun voorbereide opdracht. De studenten voegen de voorbereiding van deze activiteit en de reflectie erop toe aan hun stageportfolio. Ze mogen sporen van deze muzische activiteiten bewaren in hun muzenbox voor het opleidingsdonderdeel muzische vorming. 3. Minstens 1 les zelf ontwerpen en realiseren Tijdens de lintstage en bij voorkeur op donderdag 15 november geeft de student al minstens één zelfontwerpen les. Dit geeft de stagiair de mogelijkheid om zich gerichter voor te bereiden op de blokstage aan de hand van de feedback op de voorbereiding en de realisatie. De student mag, in samenspraak met de mentor, ook al meer lessen voorbereiden en realiseren tijdens de lintstage. In het stageportfolio neemt de student de lesvoorbereiding van 1 les en de reflectie op. De reflectie gebeurt aan de hand van de reflectievragen beschikbaar op Toledo. VERPLICHTE OPDRACHTEN BLOKSTAGE SEMESTER lesuren Tijdens de blokstage neemt de student alle lessen/activiteiten over die tijdens dezeperiode geroosterd zijn. De mentor bezorgt de stagiair liefst voor de herfstvakantie de lesdoelen voor (een deel van) de blokstage zodat de student tijd heeft om zich voor te bereiden. Deze stageperiode hanteren we de 24-uurregel: de student geeft tijdens de blokstage minimum 24 lesuren van 50 minuten zelf voorbereide lessen met een volledige klasgroep (minstens de helft van de kinderen). Indien het minimum aantal eigen lessen niet wordt bereikt tijdens de voorziene stagedagen, kan er een inhaalstage gepland worden in overleg met de mentor en de stagecoördinator. De student geeft alle gewone lesactiviteiten van het lessenrooster van de opgegeven stagedagen, inclusief lesuren LO*, en participeert bij speciale activiteiten (klasuitstappen, klasoverstijgende activiteiten, bibliotheekbezoek, activiteiten met derden, ) die doorgaan onder leiding van de klasmentor, ook als hij/zij hierdoor aan meer dan 24 lesuren zou komen. *Bewegingslessen LO: De student dient doorheen een gevarieerd en toch zeer samenhangend en doelgericht aanbod, de bewegingsintensiteit en vooral de bewegingsbeleving van de leerlingen centraal te stellen (geen sportspecifieke vaardigheden oefenen of werken met grote (turn)materialen). Zwemmen: De student geeft deze lessen, liefst beperkt tot eenvoudige zwemactiviteiten. Dit domein kwam op de hogeschool (in beperkte mate) aan bod. We gaan ervan uit dat dezelfde principes als in een les LO (zowel op vlak van voorbereiding als realisatie) kunnen gehanteerd worden als de focus niet op techniciteit moet liggen. Leraar lager onderwijs stagegids atelier en stage 2 academiejaar

8 In het stageportfolio toont de stagiair een selectie van lesvoorbereidingen met reflectie. We verwachten een lesvoorbereiding voor elk vakgebied: Wiskunde Taal Frans (indien gegeven) Levensbeschouwing Muzische vorming LO (indien gegeven) Wereldoriëntatie 2. Hoekenwerk De stagiair werkt voor de blokstage een hoekenwerk uit: een hoekencircuit, een wachthoek, keuzehoekenwerk, een hoek binnen het contractwerk, In het stageportfolio reflecteert de stagiair hierop (zowel voorbereiding als realisatie) aan de hand van de WEIprincipes en de theorie behandeld in het opleidingsonderdeel Thema 5 breek uit je klas. 3. Coöperatieve werkvormen Tijdens de blokstage probeert de stagiair minstens 3 coöperatieve werkvormen uit. In het stageportfolio beschrijft de stagiair hierbij voor de 3 gekozen werkvormen welke een succeservaring en/of welke een leerrijke mislukking waren aan de hand van enkele hulpvraagjes: - Wat zijn de werkende elementen? - Wat heeft bijgedragen tot het succes? - Wat verklaart de mislukking? - Wat leer je uit de mislukking? Stageopdrachten semester 2 De stageopdrachten voor de lintstage en blokstage van semester 2 zullen nog worden aangevuld Extra taken Om ruimte te hebben om tijdens pauzes het bord, lokaal en materiaal klaar te maken voor de volgende lessen, moet de stagiair nog geen speelplaats- en/of refterbewaking doen of rijen begeleiden buiten de schoolpoort. De taken zijn daarom beperkt tot: - samen met de mentor (graag elke dag) aanwezigheidsregister en klasagenda invullen; - leerlingen ophalen van de speelplaats; Leraar lager onderwijs stagegids atelier en stage 2 academiejaar

9 - leerlingenagenda s laten invullen na overleg met mentor; - schriften en gemaakte werkjes verbeteren volgens de gewoontes van de mentor tegen de volgende lesdag Afspraken lesvoorbereidingen De mentor mag met de student afspraken maken i.v.m. het afgeven, ophalen, eventueel aanpassen, herwerken of opnieuw tonen van de lesvoorbereidingen. In de planning wordt een suggestie gedaan voor het meedelen van de lesdoelen en het afgeven en ophalen van de lesvoorbereidingen maar hier kan van afgeweken worden als de mentor dat wil. De student zorgt er steeds voor dat de afspraken op papier staan en dat hij/zij de gemaakte afspraken naleeft. Bij het ophalen van de lesvoorbereidingen bespreekt de mentor met de student de nagekeken lesvoorbereidingen. 4. Digitaal stageportfolio Studenten stellen een digitaal stageportfolio samen. Dit portfolio wordt gedurende de stage aangevuld en met de stagebegeleiders gedeeld via Sharepoint. Op Toledo vinden de studenten een handleiding om hiermee vlot aan de slag te kunnen gaan. Het stageportfolio wordt gebruikt om: de nodige administratie te verzamelen en te bewaren het bewijs van de verplichte stageopdrachten in te dienen observatiegegevens te delen (peer)feedback te verzamelen Elk portfolio wordt opgebouwd volgens dezelfde structuur: Personalia = foto en contactgegevens van de stagiair Stageovereenkomst Stagerooster = STAP (stage-activiteitenplan) met dag en weekroosters Lesvoorbereidingen = selectie van lesvoorbereidingen die een stagiair indient na de stage volgens de afspraken beschreven in de stageopdrachten. Elke lesvoorbereiding is 1 document m.i.v. alle bijlagen opgeslagen als pdffile. Opdrachten = output van de stageopdrachten zoals beschreven hierboven. De stagiair maakt hierin zelf een mapje per stageopdracht. Verslagen van mentor en bezoekende docenten = observatieverslagen ingevuld door mentor en bezoekende docent. Verwerking (peer)feedback = korte neerslag van alle gekregen feedback bv. van mentor, stagepartner, vakdocent, stagebegeleider, in het aangeboden sjabloon. Extra = alles wat de stagiair nog extra wil tonen of inbrengen om aan te tonen dat hij/zij de gestelde competenties heeft verworven. Leraar lager onderwijs stagegids atelier en stage 2 academiejaar

10 5. Evaluatie 5.1. Rol van de mentor Als begeleider van één of meerdere studenten heeft de mentor een taak van onschatbare waarde. Wat willen we vragen van de mentor? De mentor is in de eerste plaats begeleider, observator en verzamelaar. Hij/zij verzamelt voor de stagebegeleider het gedrag dat de student stelt op stage. Aan de hand van het observatieverslag (in bijlage) beschrijft de mentor zo uitgebreid mogelijk het gedrag van de student per ankercompetentie. Hij/zij noteert concrete vaststellingen die de opleiding duidelijke informatie geven over wat hij/zij heeft gezien, gehoord en wat het effect was van de handelingen van de student op het gedrag van de leerlingen. De mentor omschrijft voorbeelden die het beschreven gedrag bevestigen. De vette doelstellingen zijn nieuwe doelstellingen in vergelijking met vorige stageperiodes en eigen aan de deze opleidingsfase van de lerarenopleiding lager onderwijs. PRIOR doelstellingen zijn belangrijke doelen tijdens deze stage en dus zeker belangrijk op te nemen in uw observaties. Het observatieverslag We beschouwen dit observatieformulier als een aanvulverslag. De mentor noteert namelijk gedurende de gehele stageperiode op het formulier. Hij/zij kan er ook voor kiezen om dagelijks de notities op een andere plaats te verzamelen en dit later op het observatieformulier te synthetiseren. Concrete tips mogen rechtstreeks met de student gedeeld te worden en hoeven niet mee opgenomen te worden op het observatieformulier. De mentor maakt het formulier bij voorkeur digitaal met het oog op een vlotte en voldoende uitgebreide beschrijving van het gedrag van de student. De student bezorgt aan de mentor op vraag een papieren versie indien hij/zij wenst manueel aan de slag te gaan. Bij voorkeur bespreekt de mentor dagelijks de observaties met de student. Tijdens de gehele stagebegeleiding kan de mentor steeds rekenen op de ondersteuning van de stagebegeleider. Deze neemt bij aanvang van de stageperiode zo spoedig mogelijk contact op ter kennismaking. Bij vragen, bezorgdheden of suggesties neemt de mentor zo snel mogelijk contact op met de stagebegeleider. Om deze observatietaak van de mentor te ondersteunen zorgt de opleiding voor: hulpvragen geformuleerd op het verslag: bv. Wat heb je gezien en niet gezien, gehoord, effect bij kinderen opgemerkt dat te maken heeft met [in te vullen doelstelling]? een voorbeeldverslag(en) van collega- mentoren terug te vinden op de stagewebsite. Het geeft een idee wat concreet bedoeld wordt met gedrag beschrijven. Leraar lager onderwijs stagegids atelier en stage 2 academiejaar

11 een filmpje beschikbaar op de stagewebsite waarin dit proces wordt verduidelijkt door één van onze docenten. Met dit filmpje proberen we mentoren te inspireren en stimuleren gedrag zo uitgebreid mogelijk te beschrijven in het verslag. een gesprek met de stagebegeleider tijdens het stagebezoek Flitsmomenten Meer beoordelaars inschakelen maakt een stagebeoordeling alvast objectiever. Wij zetten dan ook dit jaar graag in op het gebruik van flitsmomenten. Flitsmomenten zijn korte (15 à 20 minuten), extra bezoeken door minimum 1 collega van de mentor per semester. In deze stage kan dit door o.a. door de zorgleerkracht, zorgcoördinator, directie, ondersteuner netwerk, parallelcollega, turnleerkracht, gebeuren. Ook zij beschrijven kort wat ze zien, waardoor we meer informatie krijgen. Deze extra observatoren (extra paar ogen) verzamelen hun observaties in een zelfgeschreven document en bezorgen het aan de mentor die de informatie dan mee kan bezorgen aan de student en de hogeschool Van observatie naar evaluatie Alle observaties worden op de hogeschool door de stagebegeleider verzameld en gesynthetiseerd in een evaluatieformulier (syntheseverslag). Op basis van het observatieverslag van de mentor, het verslag van de bezoekende docent en het stageportfolio van de student wordt een beoordeling toegekend aan de student. Deze beoordeling is een weerspiegeling van de prestaties die de student leverde in deze stageperiode en wordt bepaald aan de hand van een generieke beoordelingsschaal waarin de mogelijke eindbeoordelingen (cijfers) beschreven staan. Leraar lager onderwijs stagegids atelier en stage 2 academiejaar