DE KRACHT VAN LEERKRACHTEN

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "DE KRACHT VAN LEERKRACHTEN"

Magdalena Beckers
4 jaren geleden
Aantal bezoeken:

Maaike Engels Rijksuniversiteit Groningen, afdeling

1 DE KRACHT VAN LEERKRACHTEN DE ROL VAN NABIJHEID EN CONFLICT IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS Dr. Maaike Engels Rijksuniversiteit Groningen, afdeling Sociologie Interuniversity Center for Social Science Theory and Methodology (ICS)

2 LEREN ALS INTERACTIEF PROCES Leerling 13/12/2018 2

3 LEREN ALS INTERACTIEF PROCES Leerling Leerkracht 13/12/2018 3

4 LEERKRACHT-LEERLING RELATIES Gehechtheidstheorie Ouder-kind relaties Leerkracht-leerling relaties Emotionele veiligheid Ontdekken schoolse omgeving Positieve en negatieve dimensies 13/12/2018 4

5 NABIJHEID Gekenmerkt door (Verschueren & Koomen, 2012): Veilige basis Warmte Steun Open communicatie Meer schoolse betrokkenheid en betere schoolprestaties (Hughes & Cao, 2018; Roorda et al., 2011, 2017; Engels et al., 2015, 2018) 13/12/2018 5

6 CONFLICT Gekenmerkt door (Verschueren & Koomen, 2012): Gebrek aan emotionele veiligheid Negatief Wantrouwen Strijd Minder schoolse betrokkenheid en slechtere schoolprestaties (Hughes & Cao, 2018; Roorda et al., 2011, 2017; Engels et al., 2015, 2018) 13/12/2018 6

7 PRIMAIR VS. SECUNDAIR ONDERWIJS Verschillen: Eén vs. meerdere leerkrachten Kleinere vs. grotere scholen Gevolg? ook Leerkrachten minder belangrijk voor het schools functioneren van leerlingen in het secundair onderwijs?! 13/12/2018 7

8 POSITIEVE VS. NEGATIEVE RELATIES Voorgaand onderzoek affectieve relaties: Primair onderwijs Relatieve impact? Negatief relaties belangrijker, want negatieve interacties stapelen zich op en verergeren over tijd (Rubie-Davies et al., 2014) Positieve relaties belangrijker, want adolescenten extra gevoelig voor steun en warmte (Roorda et al., 2011) 13/12/2018 8

9 SCHOOLS FUNCTIONEREN Leerprestaties Schoolse betrokkenheid 13/12/2018 9

10 BETROKKENHEID Gedragsmatig vs. Emotioneel Betrokkenheid vs. Onbetrokkenheid GEDRAG EMOTIES Aandacht Passief Enthousiasme Verveeld Initiatief Ongeconcentreerd Interesse Ongeïnteresseerd Volhouden Afwezig Plezier Angst Concentratie Onvoorbereid Tevredenheid Frustratie 13/12/

11 BETROKKENHEID Van den Branden, LiSO-studiedag 2016; Wang et al., 2015; Engels, /12/

12 MODEL Nabijheid Conflict Betrokkenheid Wiskunde prestaties 1 ste - 3 de leerjaar 13/12/

13 STEEKPROEF Data verzameld sept juni e tot en met 3 e jaar van secundair onderwijs 5309 adolescenten Gemiddeld 13 jaar oud (variërend van 11.5 tot 15.5 jaar) 48.9% jongens Verspreid over 244 klassen en 29 scholen 92.2% geboren in België (80.1% van hun ouders) 13/12/

14 METINGEN Leerkracht-leerling relaties Klastitularis: Leerling Leerkracht Relatie Vragenlijst (Koomen et al., 2007): 6 items op 5-puntsschaal Voorbeeld: Nabijheid: Ik heb een hartelijke, warme relatie met deze leerling. Conflict: De omgang met deze leerling vergt veel energie van mij. Betrokkenheid Leerling: Student Report on Engagement Versus Disaffection with Learning (Skinner et al., 2008): 20 items op 5-puntsschaal Voorbeeld: Gedragsmatige betrokkenheid: Ik werk zo hard als ik kan in de klas. Gedragsmatige onbetrokkenheid: Wanneer ik in de klas ben, dwalen mijn gedachten af. Emotionele betrokkenheid: Ik vind het fijn om nieuwe dingen te leren in de klas. Emotionele onbetrokkenheid: Wanneer ik een taak maak in de klas, verveel ik mij. 13/12/

15 METINGEN Wiskunde prestaties Test scores op gestandaardiseerde wiskunde test (Dockx et al., 2017) 4 gebieden (35-36 vragen): Data- en informatieverwerking Metend rekenen Getallenleer Meetkunde Controle variabelen Geslacht (0 = meisjes; 1 = jongens) Sociaaleconomische status (d.w.z. opleiding, beroep, inkomen en werksituatie van de ouders; Vandenbroeck et al., 2017) 13/12/

16 RESULTATEN 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 Gedragsmatige betrokkenheid Gedragsmatige onbetrokkenheid Emotionele betrokkenheid Emotionele onbetrokkenheid 1,5 1, Leerjaar Wiskunde prestaties 13/12/

17 RESULTATEN Nabijheid Conflict Betrokkenheid Wiskunde prestaties 1 ste - 3 de leerjaar 13/12/

18 RESULTATEN Nabijheid Conflict GEDRAG EMOTIES 13/12/

19 RESULTATEN Nabijheid Conflict Betrokkenheid Wiskunde prestaties 1 ste - 3 de leerjaar 13/12/

20 RESULTATEN 1 e leerjaar Gedragsmatige en emotionele betrokkenheid Gedragsmatige en emotionele onbetrokkenheid Wiskunde prestaties 13/12/

21 RESULTATEN 1 e 3 e leerjaar Meer gedragsmatige onbetrokkenheid Meer emotionele betrokkenheid Slechtere/Betere wiskunde prestaties 13/12/

betrokkenheid voor (de ontwikkeling van) schoolprestaties.

22 CONCLUSIE Dalingen in schoolse betrokkenheid en stijgingen in onbetrokkenheid Impact van positieve en negatieve leerkracht-leerling relaties Belang van schoolse betrokkenheid voor (de ontwikkeling van) schoolprestaties. Meer gedragsmatige onbetrokkenheid Slechtere prestaties Meer emotionele betrokkenheid Betere prestaties 13/12/

23 BEPERKINGEN Andere perspectieven op de leerkracht-leerling relatie? Andere aspecten van de leerkracht-leerling relatie? Meerdere leerkrachten? Globale schoolse betrokkenheid of vakspecifieke betrokkenheid? Wederzijds proces: Leerling Leerkracht 13/12/

24 PRAKTISCHE IMPLICATIES Belang van schoolse betrokkenheid voor leerprestaties: Promoten van betrokkenheid! Authentiek, uitdagend, praktisch en aansluitend bij belevingswereld met ruimte voor zelfstandigheid en eigen keuze Belang positieve relaties: Signaleren van onbetrokkenheid inzetten op positieve relaties. Ook tijdens (of juist) het secundair onderwijs! Voorbeeld interventies: Check & Connect (Christenson et al., 2012) Interpersoonlijke vaardigheidstraining (IST; Roorda et al., 2013) Relatiegerichte reflectie (Spilt et al., 2012) Banking Time (Driscoll & Pianta, 2010) Samen-Spel (Vancraeyveldt et al, 2015) 13/12/

25 Coauteurs: Prof. Dr. Karine Verschueren Prof. Dr. Bieke de Fraine Prof. Dr. Jantine

Vergelijkbare documenten

Klasbetrokkenheid bij jongens en meisjes bij de start van het secundair onderwijs: de cruciale rol van leerkrachtstijl

Klasbetrokkenheid bij jongens en meisjes bij de start van het secundair onderwijs: de cruciale rol van leerkrachtstijl Klas bij jongens en meisjes bij de start van het secundair onderwijs: de cruciale rol van leerkrachtstijl Sofie Lietaert Debora Roorda Bieke De Fraine Karine Verschueren Ferre Laevers Centrum voor Onderwijseffectiviteit