Jantine Spilt, Conferentie SBOwerkverband 2012

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jantine Spilt, Conferentie SBOwerkverband 2012"

Transcriptie

1 Jantine Spilt, Conferentie SBOwerkverband 2012

2 Gedragsproblemen in context

3 Gedragsproblemen in context

4 Gedragsproblemen in context Gedragsproblemen in context

5 PROBLEEM Probleemgedrag 5 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

6 PROBLEEM Probleemgedrag of probleemrelatie? 6 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

7 PROBLEEM Probleemgedrag of probleemrelatie? Probleemgedrag probleemrelatie 7 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

8 PROBLEEMGEDRAG OF PROBLEEMRELATIE Gedrag Houdt zich niet aan de regels Heeft woedeuitbarstingen Vaak ongelukkig, huilt snel Rusteloos, kan niet stil zitten Relatie Dit kind en ik lijken voortdurend strijd te leveren Dit kind wordt (niet) gauw boos op mij Als dit kind verdrietig is zal het (geen) troost bij mij zoeken De omgang met dit kind vergt (niet) veel energie van mij 8 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

9 PROBLEEMGEDRAG OF PROBLEEMRELATIE Stress leerkracht Probleemgedrag Probleemrelatie Stress leerling 9 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

10 LERAARSTRESS Cognities en Emoties Boosheid, hulpeloosheid Rigide beeldvorming ( deze leerling is altijd ) Negatieve attributies probleemgedrag (intentioneel, eenzijdig) Investment return Fysiek Lichaamshouding, gezichtsuitdrukking Gedrag Waarneming (verminderd sensitief voor positief gedrag) Fight: Controle (disciplinerende maatregelen, inperken) or Flight: Loslaten (laks, negeren) 10 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

11 LERAARSTRESS Cognities en Emoties Boosheid, hulpeloosheid Rigide beeldvorming ( deze leerling is altijd ) Negatieve attributies probleemgedrag (intentioneel, eenzijdig) Investment return Fysiek Lichaamshouding, gezichtsuitdrukking Gedrag Waarneming (verminderd sensitief voor positief gedrag) Fight: Controle (disciplinerende maatregelen, inperken) or Flight: Loslaten (laks, negeren) 11 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

12 LERAARSTRESS Cognities en Emoties Boosheid, hulpeloosheid Rigide beeldvorming ( deze leerling is altijd ) Negatieve attributies probleemgedrag (intentioneel, eenzijdig) Investment return Fysiek Lichaamshouding, gezichtsuitdrukking Gedrag Waarneming (verminderd sensitief voor positief gedrag) Fight: Controle (disciplinerende maatregelen, inperken) or Flight: Loslaten (laks, negeren) 12 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

13 LERAARSTRESS Cognities en Emoties Boosheid, hulpeloosheid Rigide beeldvorming ( deze leerling is altijd ) Negatieve attributies probleemgedrag (intentioneel, eenzijdig) Investment return Fysiek Lichaamshouding, gezichtsuitdrukking Gedrag Waarneming (verminderd sensitief voor positief gedrag) Fight: Controle (disciplinerende maatregelen, inperken) or Flight: Loslaten (laks, negeren) 13 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

14

15

16

17

18 (Zelf)Reflectie: professional in de spiegel (bijv. Touw & Beukering)

19 Voor begeleiders is het bespreekbaar maken van relatieproblemen tussen leraar en leerling een heikele kwestie

20 CASUS Uit de praktijk handelingsgerichte diagnostiek in de leerlingbegeleiding 20 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

21 CASUS Leerling groep 3: Druk, snel boos, woede-uitbarstingen, reageert sterk negatief op veranderingen en onvoorspelbaarheid, weigert mee te doen aan activiteiten. Alleen rekenen gaat goed. Leerkracht: Hulpvraag: advies omgang conflicten en verhogen betrokkenheid bij activiteiten Veel ervaring, maar weet niet meer of ze kinderen met een extra hulpvraag nog wel aankan 21 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

22 CASUS Instrumenten Leraar Leerling Relatie Vragenlijst (LLRV; Koomen, Verschueren, & Pianta, 2007) Positief oordeel COTAN Lijst van de Landelijke Commissie Toezicht Indicatiestelling (LCTI) Leerkracht Relatie Interview (LRI; Pianta, 1999; Koomen & Lont, 2004; Spilt & Koomen, 2010) 22 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

23 LLRV Nabijheid normscore 1, percentiel 0,1: zeer laag > Ik voel gemakkelijk aan wat dit kind voelt > Ik heb een hartelijke warme relatie met dit kind Afhankelijkheid normscore 13, percentiel 63: bovengemiddeld Conflict normscore 17, percentiel 91,7: zeer hoog > Dit kind en ik lijken voortdurend strijd met elkaar te leveren > Dit kind ziet mij als iemand die straf en kritiek geeft 23 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

24 LEERKRACHT RELATIE INTERVIEW (LRI) Voorbeeldvragen: Zou u drie woorden kunnen noemen die de relatie tussen u en naam typeren? Ø Zou u voor ieder woord een specifieke belevenis of gebeurtenis kunnen noemen, die dat woord verduidelijken? Kunt u me vertellen over een specifiek moment waarop het echt klikte tussen u en naam? Ø Hoe voelde u zich? Hoe denkt u dat naam zich voelde? Kunt u me over een gebeurtenis vertellen waarbij naam van streek was en naar u toe kwam? Wat deed u toen? Waarom? Ø Hoe voelde u zich in die situatie? Hoe denkt u dat naam zich voelde? 24 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

25 LRI 25 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

26 LRI SCORES Handleiding: 5-7: goed tot zeer goed; 3-4: matig; 1-2; slecht (omgekeerd bij negatieve dimensies) > Sensitiviteit van gedragsregulering: 4 > Perspectief nemen: 4 > Veilige basis: 3 > Effectief leiderschap: 2 > Hulpeloosheid: 5 > Boosheid (vijandigheid): 4 > Vermijding/ontkenning negatieve gevoelens: 2 > Positief affect: 4 26 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

27 LRI SCORES Handleiding: 5-7: goed tot zeer goed; 3-4: matig; 1-2; slecht (omgekeerd bij negatieve dimensies) > Sensitiviteit van gedragsregulering: 4 > Perspectief nemen: 4 > Veilige basis: 3 > Effectief leiderschap: 2 > Hulpeloosheid: 5 > Boosheid (vijandigheid): 4 > Vermijding/ontkenning negatieve gevoelens: 2 > Positief affect: 4 27 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

28 CONCLUSIES Kwaliteit relatie zeer zorgwekkend (LLRV) Aandeel leraar in problematiek lijkt substantieel Bijv. Gebrek aan veilige basis Negatieve competentiebeleving en stress/hulpeloosheid leerkracht Veranderbaarheid: Er is sprake van openheid en bereidwilligheid aan de kant van de leerkracht. Geen ontkenning negatieve gevoelens. Leerkracht geeft uiting aan positieve gevoelens (al lijken negatieve gevoelens te overheersen). 28 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

29 ADVIES Doelen voor interventie: Herstel veilige basis voor de leerling Herstel competentiebeleving leerkracht; inzicht in eigen negatieve emoties Interventiemogelijkheden Relatiegerichte reflectie (Spilt & Koomen) Banking Time (Driscoll, Pianta et al.) 29 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

30 AMBITIES Relatieproblemen tussen leerkracht en leerling bespreekbaar maken (transactionele benadering): LLRV voor (handelingsgerichte) diagnostiek LRI voor handelingsgerichte diagnostiek, advies en consultatieve leerlingbegeleiding 30 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

31 VERDER LEZEN: q Interacties tussen leraren en leerlingen. In K. Verschueren & H. M. Y. Koomen (Eds.), Handboek Diagnostiek in de leerlingbegeleiding. Antwerpen-Apeldoorn: Garant. q Spilt, J. L. & H. M. Y. Koomen (2010). Het Leerkracht Relatie Interview: Interviews met leerkrachten over hun relaties met gedragsmoeilijke kleuters. Kind en Adolescent, 31(2), q Publiekssamenvatting Leraar leerlingrelaties: Schools leren van leerlingen en welbevinden van leraren. Een samenvatting van twee reviewstudies (NWO PROO). Download PDF: q Touw, H. & Beukering, T. van (2009) Professional in de spiegel. Tijdschrift voor Orthopedagogiek, 48 (11), 461. q Koomen, H., Verschueren, K., & Pianta, R (2007). LLRV Leerling Leerkracht Relatie Vragenlijst: Handleiding. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum q Pianta, R. C. (1999). Enhancing relationships between children and teachers. Washington, DC: American Psychological Association Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

32 Bedankt voor uw aandacht! Met dank ook aan Helma Koomen (UvA) en andere collega s Contact: Jantine Spilt, j.l.spilt@vu.nl 32 Faculteit der Psychologie en Pedagogiek

Onderwijs is overdracht van kennis. Onderwijs is een sociale activiteit.

Onderwijs is overdracht van kennis. Onderwijs is een sociale activiteit. Onderwijs is overdracht van kennis. Onderwijs is een sociale activiteit. Zonder relaties geen prestaties. Kwaliteit van de leraar krijgt weinig aandacht, maar is de sleutel tot betere prestaties. Leraren

Nadere informatie

21 januari 2011 Amsterdam. 1. Stresstheorie. 2. Onderzoek naar probleemgedrag en leraarstress. 3. Affectieve relaties en mentale representaties

21 januari 2011 Amsterdam. 1. Stresstheorie. 2. Onderzoek naar probleemgedrag en leraarstress. 3. Affectieve relaties en mentale representaties Pedagogiek, Onderwijskunde en Lerarenopleiding Johnson et al., 2005: Laag welbevinden and lage arbeidssatisfactie Helma Koomen Probleemgedrag van leerlingen en welbevinden van leraren: Het belang van de

Nadere informatie

11/9/2015. Het belang van leerkracht-leerling relaties. Helma M. Y. Koomen 11 november 2015. Ondertitel: waarom we dit eigenlijk wel weten

11/9/2015. Het belang van leerkracht-leerling relaties. Helma M. Y. Koomen 11 november 2015. Ondertitel: waarom we dit eigenlijk wel weten Het belang van leerkracht-leerling relaties Helma M. Y. Koomen 11 november 2015 On Het belang van leerkracht-leerling relaties Ondertitel: waarom we dit eigenlijk wel weten, maar er onvoldoende naar handelen

Nadere informatie

Leraar leerlingrelaties, schools leren van leerlingen en welbevinden van leraren Een samenvatting van twee reviewstudies

Leraar leerlingrelaties, schools leren van leerlingen en welbevinden van leraren Een samenvatting van twee reviewstudies Publiekssamenvatting Leraar leerlingrelaties, schools leren van leerlingen en welbevinden van leraren Een samenvatting van twee reviewstudies Deze publieksrapportage gaat over twee wetenschappelijke onderzoeken

Nadere informatie

DE KRACHT VAN LEERKRACHTEN

DE KRACHT VAN LEERKRACHTEN DE KRACHT VAN LEERKRACHTEN DE ROL VAN NABIJHEID EN CONFLICT IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS Dr. Maaike Engels Rijksuniversiteit Groningen, afdeling Sociologie Interuniversity Center for Social Science Theory

Nadere informatie

Een cruciaal verschil Gedragsproblemen van kinderen of relatieproblemen met kinderen

Een cruciaal verschil Gedragsproblemen van kinderen of relatieproblemen met kinderen Een cruciaal verschil Gedragsproblemen van kinderen of relatieproblemen met kinderen Jantine Spilt en Helma Koomen Vandaag de dag wordt veel gesproken over de toename van gedragsproblemen van kinderen

Nadere informatie

Samenwerking IB TB: kansen en valkuilen?

Samenwerking IB TB: kansen en valkuilen? Samenwerking IB TB: kansen en valkuilen? Trainingsbijeenkomst Trajectbegeleiders/ Bovenschoolse Pool & Intern Begeleiders t Visnet, Huizen 10 oktober 2017 Programma 14.30 uur Inloop 14.45 Welkom en toelichting

Nadere informatie

Inhoud 20-10-2011. Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg

Inhoud 20-10-2011. Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg 1 Inhoud Gehechtheidstheorie: Cees Janssen Gevaar van chronische stress Bewijs: onderzoek Sterkenburg Praktijk: Tineke Pilon Consequenties voor praktijk: alles is liefde 2 Definitie Gehechtheidsband Met

Nadere informatie

FEEL-E. Vragenlijst over emotieregulatie bij volwassenen. HTS Report. Simon Janzen ID 4589-2 Datum 11.11.2015. Zelfrapportage

FEEL-E. Vragenlijst over emotieregulatie bij volwassenen. HTS Report. Simon Janzen ID 4589-2 Datum 11.11.2015. Zelfrapportage FEEL-E Vragenlijst over emotieregulatie bij volwassenen HTS Report ID 4589-2 Datum 11.11.2015 Zelfrapportage FEEL-E Inleiding 2 / 14 INLEIDING De FEEL-E brengt de strategieën in kaart die volwassenen gebruiken

Nadere informatie

Deze gevoelens en emoties blijven bestaan totdat jij er aan toe bent om ze te uiten.

Deze gevoelens en emoties blijven bestaan totdat jij er aan toe bent om ze te uiten. Ik wil EmoKnallen. Sjoelen en uiten van emoties en gevoelens met jongeren en volwassenen. Benodigdheden: een sjoelbak en sjoelschijven. Te spelen op school, in jongeren en opvangcentra, in het gezin, bij

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

UvA-DARE (Digital Academic Repository) UvA-DARE (Digital Academic Repository) Relationships between teachers and disruptive children in kindergarten : an exploration of different methods and perspectives, and the possibility of change Spilt,

Nadere informatie

Pieternel van Giersbergen & Dieke de Koning EENZAAMHEID / 1

Pieternel van Giersbergen & Dieke de Koning EENZAAMHEID / 1 EENZAAMHEID Pieternel van Giersbergen & Dieke de Koning EENZAAMHEID / 1 Partners 'Aanpak eenzaamheid Hatert' EENZAAMHEID / 2 Programma Wat is eenzaamheid? Signalen Omgaan met EENZAAMHEID / 3 Wat is eenzaamheid?

Nadere informatie

Feedback aan leerkrachten

Feedback aan leerkrachten Feedback aan leerkrachten Studiedag Leerlingenparticipatie 24 april 2013 Paleizenstraat Saskia 90 > 1030 Vandeputte Brussel T 02 215 32 29 > F 02 215 41 78 > www.vsknet.be Wie ben ik? Saskia Vandeputte

Nadere informatie

Succesvol Job Craften Hoe maak je je werk leuk(er)? Interventie bij een Politiekorps

Succesvol Job Craften Hoe maak je je werk leuk(er)? Interventie bij een Politiekorps Succesvol Job Craften Hoe maak je je werk leuk(er)? Interventie bij een Politiekorps Dhr. Karel de Groot, Politie Brabant-Noord Drs. Maggie (Machteld) van den Heuvel, UU Prof. dr. Eva Demerouti, Dr. Maria

Nadere informatie

Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten

Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Christien de Jong, psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Koos van der Knaap,

Nadere informatie

Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel

Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel 1. Uitgangspunten gedrag Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel Schooljaar 2013 Inhoud 2. Preventief handelen om te komen tot gewenst gedrag 3. Interventies om te komen tot gewenst gedrag 4. Stappenplan

Nadere informatie

<prikkelaar toevoegen> Compaen pakt aan.

<prikkelaar toevoegen> Compaen pakt aan. Compaen pakt aan. Ik weet hoe ik jou kan bereiken Versterk je leerkracht: Hoe bereik ik de kinderen in mijn klas? 19 maart 2014 Jelte van der Kooi trainer/ adviseur schoolbegeleider

Nadere informatie

Doelstellingen van PAD

Doelstellingen van PAD Beste ouders, We kozen er samen voor om voor onze school een aantal afspraken te maken rond weerbaarheid. Aan de hand van 5 pictogrammen willen we de sociaal-emotionele ontwikkeling van onze leerlingen

Nadere informatie

Implementatie van een effectief CGt programma voor gedragsproblemen op school Spelen leerkrachten een rol?

Implementatie van een effectief CGt programma voor gedragsproblemen op school Spelen leerkrachten een rol? Implementatie van een effectief CGt programma voor gedragsproblemen op school Spelen leerkrachten een rol? Juliette M.Liber, Gerly M. De Boo & Pier J.M. Prins VGCt 2011, Veldhoven Training is effectief,

Nadere informatie

Wacht maar tot ik groot ben!

Wacht maar tot ik groot ben! www.geerttaghon.be Wacht maar tot ik groot ben! Omgaan met agressie bij kleine kinderen Geert Taghon 2013 Ontwikkeling kleine kind De wereld leren kennen en zich hieraan aanpassen (adaptatie) Processen

Nadere informatie

FEEL-KJ. Vragenlijst over emotieregulatie bij kinderen en jongeren. HTS Report. David-Jan Punt ID 256-4 Datum 27.08.2014.

FEEL-KJ. Vragenlijst over emotieregulatie bij kinderen en jongeren. HTS Report. David-Jan Punt ID 256-4 Datum 27.08.2014. FEEL-KJ Vragenlijst over emotieregulatie bij kinderen en jongeren HTS Report ID 256-4 Datum 27.08.2014 Zelfrapportage FEEL-KJ Profielformulier 3 / 27 PROFIELFORMULIER Vragenlijst over emotieregulatie bij

Nadere informatie

27/01/2016. Identiteit en radicaliteit en de opdracht van de school. Het verhaal van Walid. Sint-Niklaas 27 januari 2016

27/01/2016. Identiteit en radicaliteit en de opdracht van de school. Het verhaal van Walid. Sint-Niklaas 27 januari 2016 Identiteit en radicaliteit en de opdracht van de school Sint-Niklaas 27 januari 2016 Een verhaal van kaders in een perspectief van verbondenheid. 2 Het verhaal van Walid Walidpubert. Heeft het financieel

Nadere informatie

Stellingen en normering leerlingvragenlijst

Stellingen en normering leerlingvragenlijst Stellingen en normering leerlingvragenlijst Expertsysteem ZIEN! voor het primair onderwijs 3.0 oktober 2014 ZIEN! is een product van, in samenwerking met ParnasSys ZIEN!PO leerlingvragenlijst 3.0 Stellingen

Nadere informatie

Het Leerkracht Relatie Interview: Interviews met leerkrachten over hun relaties met gedragsmoeilijke. kleuters. Jantine L. Spilt & Helma M.Y.

Het Leerkracht Relatie Interview: Interviews met leerkrachten over hun relaties met gedragsmoeilijke. kleuters. Jantine L. Spilt & Helma M.Y. 1 Running head: Leerkracht Relatie Interview Het Leerkracht Relatie Interview: Interviews met leerkrachten over hun relaties met gedragsmoeilijke kleuters Jantine L. Spilt & Helma M.Y. Koomen Maart 2010

Nadere informatie

leerlingen sociale veiligheid

leerlingen sociale veiligheid Verslag vragenlijst voor leerlingen over sociale veiligheid juni 2011 OBS De Rolpaal Samenvatting Eens in de 2 jaar wordt er een vragenlijst afgenomen over de sociale veiligheid op school. Dit is in 2009

Nadere informatie

Herstelgericht werken = geloven in de groeikansen van jongeren en begeleiders. Maria Beerten maria.beerten@telenet.be

Herstelgericht werken = geloven in de groeikansen van jongeren en begeleiders. Maria Beerten maria.beerten@telenet.be Herstelgericht werken = geloven in de groeikansen van jongeren en begeleiders Maria Beerten maria.beerten@telenet.be 1 what do you think rapport School kwetst en sluit uit talenten worden verspild Relaties

Nadere informatie

Communiceren met kinderen: een andere benaderingswijze M.C. Franken en C. de Sonneville-Koedoot 1

Communiceren met kinderen: een andere benaderingswijze M.C. Franken en C. de Sonneville-Koedoot 1 Communiceren met kinderen: een andere benaderingswijze M.C. Franken en C. de Sonneville-Koedoot 1 Deel I: Het kind bevestigen Dit document bestaat uit twee delen. In dit eerste deel wordt uitgelegd hoe

Nadere informatie

De begeleider als instrument bij gedragsproblemen

De begeleider als instrument bij gedragsproblemen www.incontexto.nl De begeleider als instrument bij gedragsproblemen Nathalie van Kordelaar Mirjam Zwaan Doel voorlichting Grip krijgen op (probleem) gedrag Evalueren In kaart brengen Uitvoeren Analyse

Nadere informatie

Observatielijst Zelfregulatie in het Onderwijs

Observatielijst Zelfregulatie in het Onderwijs Observatielijst Zelfregulatie in het Onderwijs naam leerling: leeftijd (jaar) geslacht groep: datum: jongen meisje ingevuld door: Taakgericht gedrag 1 Afleidbaarheid: externe prikkels De leerling blijft

Nadere informatie

Executieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven

Executieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Executieve functies en emotieregulatie Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Inhoud 1. Executieve functies en emotieregulatie 2. Rol van opvoeding

Nadere informatie

Het belang van gender in het leerkrachtenteam

Het belang van gender in het leerkrachtenteam Het belang van gender in het leerkrachtenteam Sofie Lietaert, Dimitri Van Maele, Bieke De Fraine, Karine Verschueren, Ferre Laevers IWT SBOproject Gender op School www.steunpuntssl.be De feminizering van

Nadere informatie

Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken

Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken

Nadere informatie

U ontvangt deze brief omdat uw kind bekend is met ADHD.

U ontvangt deze brief omdat uw kind bekend is met ADHD. Betreft: controlespreekuur ADHD Beste ouder (s) en/ of verzorger (s), In Katwijk is een project gestart (ADHD@ease) gericht op het verbeteren van de zorg voor kinderen van 6-18 jaar met ADHD. Het betreft

Nadere informatie

Sociale relaties in de klas

Sociale relaties in de klas Sociale relaties in de klas Uitkomsten van het Groepsdynamica onderzoek uitgevoerd door het PI consortium Fanny de Swart, Onderwijs Entrea Lindenhout & Radboud Universiteit Wendy Nelen, Praktikon 30-11-2018

Nadere informatie

Het spel der democratische opvoeding Wat vooraf ging: Aan de hand van de 4 pijlers deden de ambassadeurs van Triodus samen goed voor later en de werkgroep wat iedere kindwijzerorganisatie deed, inventariseren!

Nadere informatie

Er wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede

Er wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede Er wel/niet zijn voor je pleegkind Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede 22-6-2014 de Zeeuw & Brok Inhoud 1. Lawaaiboek 2. Zorg voor het kind: houdt rekening met gevolgen van Verlating

Nadere informatie

Het empathiequotiënt (eq)

Het empathiequotiënt (eq) Het empathiequotiënt (eq) Het empathiequotiënt (EQ) versie voor volwassenen Hoe moet deze vragenlijst ingevuld worden? In deze vragenlijst staan een aantal stellingen opgesomd. Lees elke stelling aandachtig

Nadere informatie

SIVT. Sociale informatieverwerkingstest. HTS Report. Jeroen de Vries ID Datum SIVT voor adolescenten (13-17) 1.

SIVT. Sociale informatieverwerkingstest. HTS Report. Jeroen de Vries ID Datum SIVT voor adolescenten (13-17) 1. SIVT Sociale informatieverwerkingstest HTS Report ID 3348-850 Datum 28.03.2019 SIVT voor adolescenten (13-17) 1. Editie INLEIDING SIVT 2/21 Inleiding De SIVT is een test om de sociale informatieverwerking

Nadere informatie

Omgaan met ADHD en/of PDD-NOS

Omgaan met ADHD en/of PDD-NOS Omgaan met ADHD en/of PDD-NOS Iedere leerling maakt wel eens ruzie in de klas of op het schoolplein. Maar soms loopt dit uit de hand en wordt er gevochten, geslagen of gedreigd. Wat doe je dan? TRAffic

Nadere informatie

FEEL-KJ. Vragenlijst over emotieregulatie bij kinderen en jongeren. HTS Report. Joris van Doorn ID 5107-5881 Datum 04.04.2016.

FEEL-KJ. Vragenlijst over emotieregulatie bij kinderen en jongeren. HTS Report. Joris van Doorn ID 5107-5881 Datum 04.04.2016. FEEL-KJ Vragenlijst over emotieregulatie bij kinderen en jongeren HTS Report ID 5107-5881 Datum 04.04.2016 Zelfrapportage FEEL-KJ Inleiding 2 / 27 INLEIDING De FEEL-KJ brengt de strategieën in kaart die

Nadere informatie

Lerend Netwerk. Leidsche Rijn / Utrecht West. 14 november 2017

Lerend Netwerk. Leidsche Rijn / Utrecht West. 14 november 2017 Lerend Netwerk Leidsche Rijn / Utrecht West 14 november 2017 Welkom Fijn dat jij er bent! Programma 09.00-10.25 Professionalisering thema gedrag 10.25-10.45 Pauze 10.45-12.00 Presentatie Buurtteam Filmpje

Nadere informatie

Bijlage Stoere Schildpadden

Bijlage Stoere Schildpadden Bijlage Stoere Schildpadden Deze bijlage hoort bij de beschrijving van de interventie Stoere Schildpadden, zoals die is opgenomen in de databank Effectieve Jeugdinterventies. Meer informatie: www.nji.nl/jeugdinterventies

Nadere informatie

Schokbrekers in de communicatie met de patiënt en hun naasten

Schokbrekers in de communicatie met de patiënt en hun naasten Schokbrekers in de communicatie met de patiënt en hun naasten Christien de Jong Psychotherapeut / trainer Eigen praktijk / Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie Christien de Jong, psychotherapeut

Nadere informatie

Narratieve Exposure Therapie

Narratieve Exposure Therapie Narratieve Exposure Therapie MANP jubileumcongres Patricia Strijk Even voorstellen Wat doet Stichting Centrum 45: Diagnostiek en behandeling complexe psychotraumaklachten VS-GGZ: Werkzaam op de polikliniek

Nadere informatie

Vragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012

Vragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012 Vragenlijst leerlingen Eureka! Oberon & Eureka!, januari 2012 Toelichting Beste leerling, Jij zit in de Eureka!-klas. We zijn benieuwd naar jouw mening. Die kun je geven in deze vragenlijst. Die bestaat

Nadere informatie

Betrokkenheid. Competentie. De behoefte aan competentie wordt vervuld.

Betrokkenheid. Competentie. De behoefte aan competentie wordt vervuld. Betrokkenheid Autonomie Competentie Relatie leerkracht Relatie leerlingen De behoefte aan autonomie De behoefte aan competentie De behoefte aan een goede relatie met de leerkracht De behoefte aan goede

Nadere informatie

1.1 Relatie verslaving

1.1 Relatie verslaving 1.1 Relatie verslaving Typering Iemand wordt relatieverslaafd genoemd als hij denkt niet zonder relatie te kunnen leven. Soms zijn mensen zo afhankelijk van een relatie, dat ze er alles voor doen om die

Nadere informatie

1 SITUATIE 2 TEST. Als ik luister denk ik niet aan andere zaken. Ik laat mensen uitpraten. Ik plaats wat ik hoor in een duidelijk kader

1 SITUATIE 2 TEST. Als ik luister denk ik niet aan andere zaken. Ik laat mensen uitpraten. Ik plaats wat ik hoor in een duidelijk kader LUISTEREN drs. W. Bontenbal 1 SITUATIE Wanneer u naar een lied luistert, luistert u dan naar de tekst of naar de muziek? Stelt u zich voor dat u zojuist bij een enerverende vergadering vandaan komt, u

Nadere informatie

Doe mij maar een gewoon leven

Doe mij maar een gewoon leven Triple C model Doe mij maar een gewoon leven Het Relationeel Competentiemodel Triple C is binnen ASVZ niet meer weg te denken in de omgang met cliënten die intensieve begeleiding vragen. Daarnaast wordt

Nadere informatie

Haïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010

Haïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010 Haïti Anneke Vinke, 19 januari 2010 Opzet Korte introductie Feiten en verder Morgen... PAUZE --> daarna vragen/discussie 2 Situatie: RAMP in Haïti TV beelden & leed: zien van pijn van kinderen niet te

Nadere informatie

Werken met jouw eigen omgangsstijl. Arno Willems, GZ-psycholoog MFCG awillems@koraalgroep.nl 06-51396341

Werken met jouw eigen omgangsstijl. Arno Willems, GZ-psycholoog MFCG awillems@koraalgroep.nl 06-51396341 Werken met jouw eigen omgangsstijl Arno Willems, GZ-psycholoog MFCG awillems@koraalgroep.nl 06-51396341 Begeleiderscongres oktober 2011 1 MFCG Multi-Functioneel Centrum voor mensen met een verstandelijke

Nadere informatie

Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten

Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Schokbrekers in de communicatie met patiënten en hun naasten Christien de Jong, psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Distress rond overgangen

Nadere informatie

diabetes kwaliteit van leven Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity

diabetes kwaliteit van leven Health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity In samenwerking met Het meten van Kwaliteit van Leven Ondersteund door: DAWN - Youth Verbeteren van school support Leeftijdsgerichte psychosociale diabetes zorg Ondersteuning van ouders en gezinnen Koppelen

Nadere informatie

Deel 1: Positieve psychologie

Deel 1: Positieve psychologie Deel 1: Positieve psychologie Welkom bij: Positieve gezondheid. Jan Auke Walburg 2 Carla Leurs 3 4 Bloei Bloei is de ontwikkeling van het fysieke en mentaal vermogen. Welbevinden en gezondheid Verschillende

Nadere informatie

Internationale classificatie van het menselijk functioneren of ICF- CY 1

Internationale classificatie van het menselijk functioneren of ICF- CY 1 Internationale classificatie van het menselijk functioneren of ICF- CY 1 ICF 2 staat voor International Classification of Functioning, Disability and Health en is een classificatiesysteem van de Wereldgezondheidsorganisatie.

Nadere informatie

Vragenlijst Depressie

Vragenlijst Depressie Vragenlijst Depressie Deze vragenlijst bestaat uit een aantal uitspraken die in groepen bij elkaar staan (A t/m U). Lees iedere groep aandachtig door. Kies dan bij elke groep die uitspraak die het best

Nadere informatie

Inhoud. Vechten voor wie je bent! Illustratie van een docent 11

Inhoud. Vechten voor wie je bent! Illustratie van een docent 11 Inhoud Vechten voor wie je bent! Illustratie van een docent 11 Leidinggevende wie ben je? Inleiding op het centrale thema 13 Dolf van den Berg, namens alle auteurs en andere betrokkenen Wie is het die

Nadere informatie

Van activerend ondersteunen naar gedeelde verantwoordelijke

Van activerend ondersteunen naar gedeelde verantwoordelijke Van activerend ondersteunen naar gedeelde verantwoordelijke Achtergrond (Toekomstige) leraren voelen zich niet voorbereid (o.a. Cook 2001, Loreman e.a., 2005) Handelingsverlegenheid Consequenties naar

Nadere informatie

Emoties, wat is het signaal?

Emoties, wat is het signaal? Emoties, wat is het signaal? Over interpretatie en actieplan dr Frits Winter Functie van Emoties Katalysator, motor achter gedrag Geen emoties, geen betrokkenheid, geen relaties Te veel emoties, te veel

Nadere informatie

De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen. De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen. De wijsheid om het verschil te zien

De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen. De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen. De wijsheid om het verschil te zien De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen De wijsheid om het verschil te zien De psychologie van pijn. Sint-Jozefkliniek Bornem - Willebroek Barbara

Nadere informatie

INTERACTIEVE STUDIEDAG GEDRAG

INTERACTIEVE STUDIEDAG GEDRAG INTERACTIEVE STUDIEDAG GEDRAG VANDAAG: PLANMATIG HANDELEN BUMPY MOMENTS GOED ONDERWIJS AAN JONGE KINDEREN COGNITIEVE BOUWSTENEN PLANMATIG HANDELEN ALS HET ANDERS GAAT (PREVENTIE, ESCALATIECURVE EN GFA)

Nadere informatie

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme

Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effecten van contactgericht spelen en leren op de ouder-kindrelatie bij autisme Effects of Contact-oriented Play and Learning in the Relationship between parent and child with autism Kristel Stes Studentnummer:

Nadere informatie

Gemaakt door: Kelly.

Gemaakt door: Kelly. De kanjertraining. Gemaakt door: Kelly. Inhoud. Inhoud. 1 Inleiding. 2 Wat is de Kanjertraining? 3 Hoe en wanneer is de Kanjertraining ontstaan? 4 Wanneer ga je naar de Kanjertraining? 6 Welke stappen

Nadere informatie

1 Aanbevolen artikel

1 Aanbevolen artikel Aanbevolen artikel: 25 november 2013 1 Aanbevolen artikel Ik kan het, ik kan het zélf, ik hoor erbij Over de basisingrediënten voor het (psychologisch) welzijn Een klassieke motivatietheorie toegelicht

Nadere informatie

Persoonlijkheidsstoornissen Kortdurend Behandelaanbod

Persoonlijkheidsstoornissen Kortdurend Behandelaanbod Persoonlijkheidsstoornissen Kortdurend Behandelaanbod U bent niet de enige Een op de tien Nederlanders heeft te maken met een persoonlijkheidsstoornis of heeft trekken hiervan. De Riagg Maastricht is gespecialiseerd

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Leerlingbespreking m.b.v. de Klimaatschaal en de SIGA. Woensdag 11 december 2013. Ad Donkers en Danielle Langenhuijsen. Klimaatschaal SIGA.

Leerlingbespreking m.b.v. de Klimaatschaal en de SIGA. Woensdag 11 december 2013. Ad Donkers en Danielle Langenhuijsen. Klimaatschaal SIGA. Klimaatschaal SIGA Leerlingbespreking m.b.v. de Klimaatschaal en de SIGA door Ad Donkers en Danielle Langenhuijsen Woensdag 11 december 2013 Programma Inleidende video: Theoretische achtergronden van de

Nadere informatie

Toelichting voor scholen bij het. Schoolondersteuningsprofiel van Q3

Toelichting voor scholen bij het. Schoolondersteuningsprofiel van Q3 Toelichting voor scholen bij het Schoolondersteuningsprofiel van Q3 December 2012 1 1 Vooraf Uw school gaat werken met het schoolondersteuningsprofiel van Q3. Deze toelichting geeft aan welke stappen de

Nadere informatie

14-7-2012. Carol Dweck. Wat is Intelligentie?

14-7-2012. Carol Dweck. Wat is Intelligentie? Carol Dweck Wat is Intelligentie? 1 Wat is Intelligentie? Wat is Intelligentie? Meervoudige Intelligentie - Gardner 2 Voorlopige conclusie In aanleg aanwezig potentieel (50% erfelijk bepaald) Domeinspecifiek

Nadere informatie

Als stemmen niet gehoord worden.. Communiceren de palliatieve fase

Als stemmen niet gehoord worden.. Communiceren de palliatieve fase Als stemmen niet gehoord worden.. Communiceren de palliatieve fase Christien de Jong psychotherapeut / trainer Amsterdams Instituut voor Gezins- en Relatietherapie christiendejong@hetnet.nl Casus 1 Mevrouw

Nadere informatie

SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING

SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING SOCIAAL-EMOTIONELE ONTWIKKELING We meten op onze school twee keer per jaar het sociaal-emotionele functioneren van onze leerlingen mee. Dat doen we met VISEON van Cito. Viseon staat voor Volg Instrument

Nadere informatie

18-11-2013. Even voorstellen. Inhoud. De visual cliff experiment. Pleegzorg voor jonge kinderen, meer dan opvoeden alleen. De aanleiding tot de PPI

18-11-2013. Even voorstellen. Inhoud. De visual cliff experiment. Pleegzorg voor jonge kinderen, meer dan opvoeden alleen. De aanleiding tot de PPI Even voorstellen Pleegzorg voor jonge kinderen, meer dan opvoeden alleen De waarde van de Pleegouder Pleegkind Interventie (PPI) Hans van Andel Kinder- en Jeugdpsychiater Dimence Directeur GGZ, eerste

Nadere informatie

Reactieve hechtingsstoornis; een diagnose in beweging. Band Gedrag Interactie Relatie Stoornis Mentale representatie

Reactieve hechtingsstoornis; een diagnose in beweging. Band Gedrag Interactie Relatie Stoornis Mentale representatie Carlo Schuengel, Orthopedagogiek VU Reactieve hechtingsstoornis; een diagnose in beweging Signaleren verstoord gehechtheidsgedrag Verschillende betekenissen van gehechtheid Band Gedrag Interactie Relatie

Nadere informatie

REFLECTIE VANUIT HET PERSPECTIEF VAN KINDEREN EN JONGEREN

REFLECTIE VANUIT HET PERSPECTIEF VAN KINDEREN EN JONGEREN GEZIN EN SCHOOL-SAMEN OPVOEDEN IN VERSCHIL-Vlor-16 mei 2012 Workshop 1 Een gedeelde en gedragen visie over de relatie gezin-school REFLECTIE VANUIT HET PERSPECTIEF VAN KINDEREN EN JONGEREN door Hilde Lauwers

Nadere informatie

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Leony Coppens Carina van Kregten Symposium Pleegzorg 2014 Waar blijft het kind? 11 maart 2014 Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij?

Nadere informatie

3. Rouw en verliesverwerking

3. Rouw en verliesverwerking 3. Rouw en verliesverwerking 29 Voor de trainer De belangrijkste begrippen van dit gedeelte zijn: Grote verschillen tussen verschillende getroffenen Breuk in de levenslijn Rouw/Verliesverwerking/chronische

Nadere informatie

VISIE: DE EMOTIONEEL BESCHIKBARE BEGE- LEIDER ALS PEDAGOGISCHE BASISHOUDING

VISIE: DE EMOTIONEEL BESCHIKBARE BEGE- LEIDER ALS PEDAGOGISCHE BASISHOUDING VISIE: DE EMOTIONEEL BESCHIKBARE BEGE- LEIDER ALS PEDAGOGISCHE BASISHOUDING Inhoud VISIE: DE EMOTIONEEL BESCHIKBARE BEGELEIDER... 1 1. INLEIDING... 2 2. EMOTIONEEL BEGRIJPEN ÉN EMOTIONEEL AFSTEMMEN...

Nadere informatie

Hoogbegaafdheid in de praktijk

Hoogbegaafdheid in de praktijk Hoogbegaafdheid in de praktijk De ervaringen en meningen van ruim 2600 leraren basis en voortgezet onderwijs Paulien Bakker Talent Nico van Kessel ITS Nijmegen Robert Sikkes Het Onderwijsblad Februari

Nadere informatie

STAPPENPLAN PREVENTIE VAN EENZAAMHEID IN DE EERSTE LIJN

STAPPENPLAN PREVENTIE VAN EENZAAMHEID IN DE EERSTE LIJN STAPPENPLAN PREVENTIE VAN EENZAAMHEID IN DE EERSTE LIJN Doelen Het voorkomen, oplossen en/of verwerken van eenzaamheid bij ouderen: 1. Het vaststellen van de mate van eenzaamheid; 2. Het onderscheiden

Nadere informatie

Netwerkbijeenkomst Gezonde School Mentale Gezondheidsbevordering 10 mei 2012

Netwerkbijeenkomst Gezonde School Mentale Gezondheidsbevordering 10 mei 2012 Netwerkbijeenkomst Gezonde School Mentale Gezondheidsbevordering 10 mei 2012 Dr. Rinka van Zundert Orthopedagogiek Gezin & Gedrag Radboud Universiteit Nijmegen Positieve psychologie Geluk, optimaal functioneren,

Nadere informatie

Doe mij maar een gewoon leven

Doe mij maar een gewoon leven Triple C model Doe mij maar een gewoon leven Het Relationeel Competentiemodel Triple C is binnen ASVZ niet meer weg te denken in de omgang met cliënten die intensieve begeleiding vragen. Daarnaast wordt

Nadere informatie

Passend Onderwijs voor de kinderen op school: samen met ouders en leerkracht

Passend Onderwijs voor de kinderen op school: samen met ouders en leerkracht Passend Onderwijs voor de kinderen op school: samen met ouders en leerkracht Vanaf 1 augustus is de Wet passend onderwijs van kracht. De school van uw kind/uw school is aangesloten bij het samenwerkingsverband

Nadere informatie

Opleiders in de school: Els Hagebeuk elshagebeuk@de-gouw.nl Sjef Langedijk sjeflangedijk@de-gouw.nl. Begeleiden van pabostudenten

Opleiders in de school: Els Hagebeuk elshagebeuk@de-gouw.nl Sjef Langedijk sjeflangedijk@de-gouw.nl. Begeleiden van pabostudenten Opleiders in de school: Els Hagebeuk elshagebeuk@de-gouw.nl Sjef Langedijk sjeflangedijk@de-gouw.nl Begeleiden van pabostudenten Dit stuk geeft je handvatten bij de begeleiding van een pabostudent. Als

Nadere informatie

Internationale classificatie van het menselijk functioneren of ICF- CY 1

Internationale classificatie van het menselijk functioneren of ICF- CY 1 Internationale classificatie van het menselijk functioneren of ICF- CY 1 ICF 2 staat voor International Classification of Functioning, Disability and Health en is een classificatiesysteem van de Wereldgezondheidsorganisatie.

Nadere informatie

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur

WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT. Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur WORD GROTER DAN DAT WAT JOU KLEIN HOUDT Ann Weiser Cornell en Egbert Monsuur 1 Les één Welkom bij deze e-cursus waarin we je zullen laten zien hoe jij groter kunt worden en je problemen kleiner! Zijn er

Nadere informatie

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen

KOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?

Nadere informatie

Bijlage 3: Gesprek met de leerling

Bijlage 3: Gesprek met de leerling Bijlage 3: Gesprek met de leerling Spreken met (jonge) kinderen vraagt het inschakelen van activiteiten en het afwisselen van praten en spelen. Tegen het einde van de lagere school is dit minder nodig

Nadere informatie

Opbrengstgericht Werken in de praktijk. De leerkracht aan het woord

Opbrengstgericht Werken in de praktijk. De leerkracht aan het woord Opbrengstgericht Werken in de praktijk. De leerkracht aan het woord Schoolpsychologencongres, Amsterdam 15 maart 2013 Drs. Klaartje Kuitenbrouwer kkuitenbrouwer@hetabc.nl Opbrengstgericht Werken (OGW)

Nadere informatie

Het belang van een goede relatie met de leerkracht voor betrokkenheid en presteren Helma M. Y. Koomen

Het belang van een goede relatie met de leerkracht voor betrokkenheid en presteren Helma M. Y. Koomen Het belang van een goede relatie met de leerkracht voor betrokkenheid en presteren Helma M. Y. Koomen Congres Succesvol lezen in het onderwijs, Binnenkomer: Leraar Paul (VO) Een goede relatie met je leerlingen

Nadere informatie

De rol van het sociale netwerk bij (v)echtscheidingen

De rol van het sociale netwerk bij (v)echtscheidingen De rol van het sociale netwerk bij (v)echtscheidingen Catrin Finkenauer, Margreet Visser, Kim Schoemaker, Justine van Lawick, Esther Kluwer, Rachel van der Rijken, & Annelies de Kruiff Kwaliteit contact

Nadere informatie

Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling - Relatie met andere kinderen

Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling - Relatie met andere kinderen Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling - Relatie met andere kinderen 1. Kijkt veel naar andere kinderen. 1. Kan speelgoed met andere kinderen 1. Zoekt contact met andere kinderen 1. Kan een emotionele

Nadere informatie

Borderline in het gezin. Koos Krook, sr. preventiefunctionaris GGZ Midden Brabant

Borderline in het gezin. Koos Krook, sr. preventiefunctionaris GGZ Midden Brabant Borderline in het gezin. Koos Krook, sr. preventiefunctionaris GGZ Midden Brabant Inleiding - Stellingen. - Ontstaan psychiatrische aandoeningen. - Wat zien naastbetrokkenen. - Invloed van borderline op

Nadere informatie

Omgaan met verschillen in de klas: Onderzoeksresultaten

Omgaan met verschillen in de klas: Onderzoeksresultaten Omgaan met verschillen in de klas: Onderzoeksresultaten Jolien Geerlings PhD Onderzoeker J.Geerlings@uu.nl Overzicht 1) Inleiding 2) Wat hebben we precies onderzocht? 3) Hoe gaan we om met verschillen

Nadere informatie

De leerling-leerkrachtrelatie in het Voortgezet Speciaal Onderwijs (cluster 4)

De leerling-leerkrachtrelatie in het Voortgezet Speciaal Onderwijs (cluster 4) UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM FACULTEIT DER MAATSCHAPPIJ- EN GEDRAGSWETENSCHAPPEN De leerling-leerkrachtrelatie in het Voortgezet Speciaal Onderwijs (cluster 4) Een onderzoek naar de psychometrische kwaliteit

Nadere informatie

7-10-2013. Emotieherkenning bij CI kinderen en kinderen met ESM

7-10-2013. Emotieherkenning bij CI kinderen en kinderen met ESM 7--3 Sociaal-emotioneel functioneren van kinderen met een auditieve/ communicatieve beperking Emotieherkenning bij kinderen en kinderen met Rosanne van der Zee Meinou de Vries Lizet Ketelaar Rosanne van

Nadere informatie

Handycard Zorgmonitor 1 SDQ en KIDSCREEN-27

Handycard Zorgmonitor 1 SDQ en KIDSCREEN-27 Handycard Zorgmonitor 1 SDQ en KIDSCREEN-27 SDQ (Strenghts and Difficulties Questionnaire) Meet de psychosociale aanpassing van de jeugdige. De SDQ wordt ingevuld door jeugdigen zelf (11-17 jaar) en ouders

Nadere informatie

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave

Nadere informatie

Inhoud Inleiding 15 1. Puberteit: algemene ontwikkelingskenmerken 19 2. Puberteit en adoptie 39

Inhoud Inleiding 15 1. Puberteit: algemene ontwikkelingskenmerken 19 2. Puberteit en adoptie 39 Inhoud Inleiding 15 1. Puberteit: algemene ontwikkelingskenmerken 19 1.1 Inleiding 19 1.2 Prepuberteit (9-12 jaar): veranderingen 21 1.2.1 Fysieke en hormonale veranderingen 21 1.2.2 Hersengroei 22 1.2.3

Nadere informatie

Onze cliënten aan het woord

Onze cliënten aan het woord Onze cliënten aan het woord Instrument om ervaringen van cliënten in kaart te brengen Naam cliënt : Naam invuller vragenlijst : Woning cliënt : Datum : 1 Toelichting Inleiding Naam instelling wil graag

Nadere informatie

Handleiding bouwstenen zorgpaden basis ggz

Handleiding bouwstenen zorgpaden basis ggz Handleiding bouwstenen zorgpaden basis ggz 3. Zorgpad Signaleren en Screenen Handleiding bouwstenen zorgpaden 2012-12 27 Signaleren en screenen van psychische klachten Inleiding 29 1. Signaleren en screenen

Nadere informatie