Peiling burgerzin en burgerschapseducatie in de derde graad aso, bso, kso en tso + Vergelijking met ICCS 2016

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Peiling burgerzin en burgerschapseducatie in de derde graad aso, bso, kso en tso + Vergelijking met ICCS 2016"

Samuël Boer
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Peiling burgerzin en burgerschapseducatie in de derde graad aso, bso, kso en tso + Vergelijking met ICCS 2016 Inspiratiedag PAV sessie 5 7 december 2017 Margo Vandenbroeck

2 Overzicht DEEL 1 Peiling burgerzin en burgerschapseducatie DEEL 2 Vergelijking peiling burgerzin en ICCS 2016 DEEL 3 Conclusie en besluit

3 DEEL 1: Peiling burgerzin en burgerschapseducatie

4 Onderzoeksvraag Bereiken leerlingen van het tweede leerjaar van de derde graad aso, bso, kso en tso de vakoverschrijdende eindtermen (VOETen) met betrekking tot burgerzin en burgerschapseducatie?

5 VOETen burgerzin en burgerschapseducatie Kennis Attitudes toetsen vragenlijsten norm geen norm

6 Toetsen Contexten in de VOETen context 1: lichamelijke gezondheid en veiligheid context 2: mentale gezondheid context 3: socio-relationele ontwikkeling context 4: omgeving en duurzame ontwikkeling context 5: politiek-juridische samenleving context 6: socio-economische samenleving context 7: socio-culturele samenleving 1. Socio-economisch en duurzaam handelen 2. Relaties en cultuur 3. Democratisch handelen

7 Vragenlijsten Leerlingen en ouders School Achtergrond- en gezinskenmerken Aspecten van burgerschap Attitudes t.o.v. burgerschapsgerelateerde thema s Beleid Aanbod

8 RESULTATEN Vragenlijsten

nooit of bijna nooit maandelijks wekelijks dagelijks of bijna

9 Interesse en engagement Interesse in actualiteit Politiek of sociaal engagement op sociale media aso aso tkso tkso bso bso nooit of bijna nooit maandelijks wekelijks dagelijks of bijna dagelijks nooit of bijna nooit maandelijks wekelijks dagelijks of bijna dagelijks

10 Wat hebben leerlingen geleerd? politiek economie kritisch denken

11 Zelfconcept t.a.v. burgerzin aso tkso bso helemaal niet goed niet zo goed redelijk goed heel goed

belangrijk niet zo belangrijk eerder belangrijk zeer belangrijk

12 Conventioneel/sociaal burgerschap Conventioneel burgerschap Sociaal burgerschap aso aso tkso tkso bso bso helemaal niet belangrijk niet zo belangrijk eerder belangrijk zeer belangrijk helemaal niet belangrijk niet zo belangrijk eerder belangrijk zeer belangrijk

13 Vertrouwen in instellingen

14 Gelijkheid

15 RESULTATEN Toetsen

16 Percentage leerlingen dat de ET haalt Socio-economisch en duurzaam handelen Relaties en cultuur Democratisch handelen

17 Resultaten per leerlingengroep

18 Resultaten per leerlingengroep

19 Resultaten per studiegebied: bso studiegebied Socio-economisch & duurzaam handelen Relaties & cultuur Democratisch handelen BSO 45% 43% 46% handel 47% 45% 50% mechanica-elektriciteit 45% 36% 43% personenzorg 40% 51% 51% voeding 52% 46% 51% overige 46% 38% 40%

20 DEEL 2: VERGELIJKING PEILING BURGERZIN EN ICCS 2016

21 Vergelijking ICCS en peiling burgerzin ICCS 2016 Tweede jaar SO (a-stroom en b-stroom) Gestratificeerde steekproef 3138 leerlingen uit 160 scholen Cognitieve test, leerling-, school-, leerkrachtvragenlijst Afname: maart 2016 PEILING BURGERZIN Zesde jaar SO (aso, bso, kso, tso) Gestratificeerde steekproef 4111 leerlingen uit 166 scholen Cognitieve test (DH), leerling-, school-, oudervragenlijst Afname: maart leerlingen, uit 527 klassen, uit 326 scholen

22 Onderzoeksvraag Verschillen leerlingen uit het tweede leerjaar van de eerste graad secundair onderwijs van leerlingen uit het tweede leerjaar van de derde graad secundair onderwijs wat wat betreft verschillende burgerschapsuitkomsten? Politieke kennis Vaardigheden en gedrag Attitudes

23 Kanttekening ICCS 2016 PEILING A-stroom B-stroom aso bso kso tso Cross-sectioneel onderzoek, dus geen uitspraken mogelijk over evolutie doorheen de tijd

24 RESULTATEN

25 Verschillen tussen onderwijsvormen - Kennis Politieke kennis 70,0 58,34 60,0 52,26 51,90 50,0 44,67 45,75 43,97 40,19 40,0 30,0 20,0 *** *** *** 10,0 0,0 ns: not significant; * p < 0.05; ** p < 0.01; *** p < *** Het zesde jaar scoort significant hoger dan het tweede jaar wat betreft politieke kennis. In het tweede jaar scoort de A-stroom significant hoger dan de B-stroom. In het zesde jaar scoort aso significant hoger dan tkso en bso, en scoort tkso significant hoger dan bso.

26 Verschillen tussen onderwijsvormen - Vaardigheden 4,0 Electorale participatie * 4,0 Politiek internetgebruik *** 3,5 3,0 2,89 2,94 2,86 2,96 3,21 2,92 2,70 3,5 3,0 2,5 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 ns *** *** 2,0 1,5 1,0 0,5 1,22 1,20 1,30 1,17 1,16 1,16 1,20 ** ns ns 0,0 0,0

27 Verschillen tussen onderwijsvormen - Attitudes 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Conventioneel burgerschap Sociaal burgerschap *** *** 4,0 2,54 2,56 2,65 2,45 2,63 2,42 2,27 3,5 3,0 2,83 2,86 2,85 2,5 2,44 2,53 2,45 2,34 2,0 * *** *** 1,5 1,0 ns ** ** 0,5 0,0 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Politiek vertrouwen 2,76 2,79 2,80 ns 2,50 2,63 2,52 2,34 *** *** 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Vertrouwen in sociale media *** *** 2,30 2,24 2,55 2,03 1,91 1,98 2,19 *** ns ***

28 DEEL 3: CONCLUSIE EN BESLUIT

29 Peiling burgerzin en burgerschapseducatie Globaal heel goede resultaten ( 80%) Maar grote verschillen tussen onderwijsvormen in: o Behalen van ET (toetsen) Zeer goede resultaten voor aso, kso en tso Zwakke resultaten voor bso (43% tot 46%) ~ resultaten PAV o Aspecten en attitudes t.a.v. burgerzin Aso hoogst Bso laagst

30 Peiling burgerzin en burgerschapseducatie Belang van leerlingen gezinskenmerken o Geslacht Meisjes doen het minder goed op de kennistoetsen dan jongens Maar ze vertonen wel een hogere mate van sociaal burgerschap en gelijkheid o Thuistaal Leerlingen met een andere thuistaal doen het minder goed op de toetsen dan leerlingen die thuis Nederlands spreken Maar ze scoren wel hoger op de attitudes, uitgezonderd vertrouwen

31 Peiling burgerzin en burgerschapseducatie Belang van leerlingen gezinskenmerken o Thuisomgeving Stimulerend thuisklimaat en cultureel kapitaal hangen sterk samen met de prestaties op de toetsen en met de scores op de attitudeschalen Interesse van de ouders in politieke en sociale onderwerpen (en de mate waarin ze belang hechten aan conventioneel en sociaal burgerschap) vertonen vooral een positieve samenhang met de attitudes van de leerlingen

32 Vergelijking peiling met ICCS 2016 Leerlingen uit het tweede jaar en het zesde jaar verschillen van elkaar inzake burgerschapscompetenties Leerlingen uit verschillende onderwijsvormen verschillen van elkaar inzake burgerschapscompetenties (b-stroom en bso minst gunstige resultaten) Gevonden verschillen tussen onderwijsvormen zesde jaar kondigen zich al aan in het tweede jaar! Potentieel kwetsbare groep leerlingen in B-stroom/bso

33 Vergelijking peiling met ICCS 2016 Leerlingen uit beroepsonderwijs scoren (wel) hoger voor vertrouwen in sociale media (tweede/zesde) en politiek internetgebruik (tweede) Sensibilisering van deze groep voor gevaren Al significante verschillen tussen onderwijsstromen in het tweede jaar (politieke kennis, conventioneel burgerschap, vertrouwen in sociale media, politiek internetgebruik) Politieke socialisatie start vroeg

34 Vragen?

Vergelijkbare documenten

peiling burgerzin en burgerschapseducatie in de derde graad aso, bso, kso en tso

peiling burgerzin en burgerschapseducatie in de derde graad aso, bso, kso en tso colloquium 7 juni 2017 dr. Eef Ameel overzicht de peiling burgerzin en burgerschapseducatie beschrijving van de steekproef