Cultuureducatie met vitamines

Transcriptie

1 Cultuureducatie met vitamines Plan van het primair onderwijs Hoogeveen Cultuureducatie met kwaliteit 2013/2014 en 2014/2015 Stuurgroep Cultuurmenu Hoogeveen, april

2 1. Inleiding De Stuurgroep Cultuurmenu Hoogeveen dient namens alle basisscholen en het speciaal onderwijs in Hoogeveen voor 1 mei een gezamenlijk plan in op gemeentelijk niveau. Het plan gaat vergezeld met de formats per individuele school waarin de plannen en uitwerking zichtbaar zijn. De scholen hebben zichzelf ingedeeld in een scenario en gaan in de komende vier jaar het cultuuronderwijs steviger onderdeel maken van het curriculum. De Stuurgroep heeft de formats gebundeld. De scholen onderschrijven daarmee hun deelname aan het gezamenlijke plan. Voor het speciaal onderwijs is de deelname betrekkelijk nieuw, om die reden willen zij eerst in gesprek met de coördinatie van de Stuurgroep. De verwachting is dat ook zij een aanvraag indienen voor 1 juli. In bijlage 2 een overzicht van de ingeleverde formats d.d. 29 april Naschrift: 37 scholen hebben een aanvraag ingediend. 32 scholen van 1 juli zijn bevestigd. 5 scholen krijgen voor 1 oktober bericht. 2. Achtergrond Kunst & Cultuur Drenthe heeft van 2000 t/m 2012 het cultuurmenu gecoördineerd voor de basisscholen in Hoogeveen. De culturele instellingen verzorgden onderdelen van het cultuurmenu. Het huidige contract tussen gemeenten, onderwijs en K&C loopt af in schooljaar 2012/2013. De culturele organisaties, het onderwijs en de gemeente hebben besloten het cultuurmenu op lokaal niveau zelf te organiseren. De coördinatie Cultuureducatie wordt door de Bibliotheek Hoogeveen ingevuld in opdracht van de gemeente. De Stuurgroep zorgt voor een stevige basisstructuur waarin de culturele instellingen het cultuurmenu met CMK in opdracht van de scholen gaan uitvoeren. Het lokale aanbod en de vraag van de scholen is geïnventariseerd met behulp van een quickscan en de Klankbordgroep erfgoededucatie is uitgebreid met cultuurcontactpersonen voor cultuureducatie. We sluiten aan bij de Drentse visie Cultuureducatie met Kwaliteit en groeien van cultuureducatie naar cultuuronderwijs. Uitgangspunten: - de vraag van het onderwijs staat centraal en de kwaliteit staat voorop - een goede afstemming en samenhang tussen lokale cultureel-educatieve initiatieven in Hoogeveen en omgeving - een duurzame en intensieve samenwerking tussen het lokale onderwijs en de culturele instellingen - een onderwijskundige visie die de culturele ontwikkeling van het kind centraal stelt (in plaats van korte aanbod-gerichte kennismakingen) 1

3 2. Wat doen de scholen nu? In februari heeft de Stuurgroep een Quickscan uitgevoerd met 90% respons. Samenvatting van de uitkomsten: Beleid: - Scholen hebben niet of nauwelijks visie in het schoolplan vastgelegd - Overzicht van de cultuuractiviteiten meestal gebaseerd op het oude K&C kunstmenu - 4 scholen in Hoogeveen hebben een ICC-er - met certificaat - Taakuren variëren van 0 tot 5 tot 10 uur per jaar. - Er is voornamelijk sprake van incidentele losstaande activiteiten - Culturele activiteiten nu voornamelijk in vakoverstijgende projecten ondergebracht. - Methode Moet je doen wordt genoemd, maar wordt niet altijd actief ingezet - Alle scholen doen aan voorbereiding en verwerking van de activiteit - Voorkeur voor lesmateriaal is gebruik naar eigen inzicht Top-6 Waar moet een culturele activiteit aan voldoen? - Persoonlijke ontwikkeling stimuleren (zelfbeeld, sociale vaardigheden) - Talentontwikkeling stimuleren - Aansluiten bij bestaande activiteiten op school - Het moet cumulatief zijn: het bouwt wat betreft kennis en vaardigheden voort op wat eerder is gedaan - Integratie met andere vakgebieden - De activiteiten moeten dichtbij school plaatsvinden Cultuurontmoetingen verbinden met : - Kunstzinnige vorming (beeldend, muziek, drama, dans) - Taal - Samenleving - Geschiedenis - Aardrijkskunde Top- 6 Ondersteuning: - Voorbeelden doorgaande lijnen - Overzicht aanbod culturele activiteiten - Uitvoering culturele activiteiten - Maken van een schoolcultuurplan - Hulp bij ontwikkeling visie en beleid - Praktijkvoorbeelden 3. Doelstelling van de Stuurgroep Cultuurmenu Hoogeveen In 2016 hebben 30 scholen in Hoogeveen in het schoolleerplan een visie op cultuureducatie met horizontale en verticale doorgaande lijnen en hebben alle scholen een gecertificeerde/ deskundige interne cultuurcoördinator (per school of per cluster). De vraag staat centraal en deskundigheidsbevordering is een onderdeel van de structurele netwerken, waarin scholen en de lokale instellingen samenwerken. 2

4 4. Centraal stellen van de vraag Het oude cultuurmenu van Kunst & Cultuur Drenthe bestond jaarlijks uit één Kunstontmoeting (theatervoorstelling) en een kunsteducatief project in samenwerking met een lokale culturele instelling. De scholen hadden geen keuze en kregen allemaal hetzelfde programma, gebaseerd op kennismaking met de roulerende disciplines. Het onderwijsprogramma moest worden aangepast aan het cultuurmenu. In de komende 2 jaar gaan we een overgang maken van een vast menu naar een vrij menu, waarbij scholen activiteiten kunnen kiezen die aansluiten bij het eigen onderwijsprogramma. Het cultuurmenu gaat zich aanpassen aan het onderwijsprogramma. Vast menu Het vaste aanbod biedt continuïteit en volledigheid. Het is een programma met een verticale ervaringslijn waarbij kinderen kennismaken met theater, muziek, dans, beeldend, literatuur, nieuwe media en erfgoed. Groep 1/ 2 Theater + Muziek of Dans + Erfgoed Groep 3/ 4 Theater + Beeldend of literatuur + Erfgoed of Nieuwe media Groep 5/ 6 Theater + Muziek of Dans + Erfgoed Groep 7/ 8 Theater + Beeldend of Nieuwe media of Literatuur + Erfgoed De school heeft echter wel een keuze binnen het vaste menu: per discipline bieden we minimaal 2 keuzes aan. Vrije menu Het vrije aanbod geeft de gelegenheid om keuzes te maken die het beste passen bij het eigen cultuureducatiebeleid, thema s en actualiteit. De school gaat daarmee naar eigen keuze een lijn opbouwen: workshops gekoppeld aan kerndoelen, tussendoelen en competenties kunstdisciplines, erfgoed en nieuwe media in thematische samenhang kunstdisciplines, erfgoed en media geïntegreerd met een ander vakgebied lessenserie/ blokken van een kunstdiscipline op zichzelf structurele ruimte voor cultuuronderwijs in de weekplanning koppeling onderwijsaanbod en talentontwikkeling Met het vaste menu en het vrije menu brengen we een groeimodel aan voor 2 jaar. Na twee jaar maken we de balans op en besluiten de Stuurgroep en Klankbordgroep, die de scholen vertegenwoordigen, of ze willen bijstellen. Na twee jaar is ook het moment voor Compenta om herziene plannen CMK in te dienen voor de schooljaren ,

5 Groeimodel - vast menu en vrij menu 2013/ cursus ICC - Ontwikkeling scenario / vast menu en vrij menu - cursus ICC - scenario 2 en / vrij menu - scholing plus - scenario 2 en / vrij menu - scenario 2, 3 en 4 - deskundigheidsbevordering - schoolcultuurplannen - deskundigheidsbevordering - schoolcultuurplannen - leerlijnen - leerlijnen Na vier jaar zitten de scholen in het gewenste scenario, waarvoor zij zelf de keuze maken. De opzet van het plan is dat de culturele instellingen de scholen ondersteunen om tot een eigen cultuureducatie invulling te komen. 5. Deskundigheidsbevordering De Stuurgroep heeft als doel dat alle scholen in Hoogeveen over vier jaar een visie op cultuureducatie hebben en een gecertificeerde/ deskundige (bovenschoolse) interne cultuurcoördinator. In de quickscan hebben alle scholen aangegeven behoefte te hebben aan ondersteuning. Zie ook hoofdstuk 2. De Stuurgroep regelt de cursus Interne cultuurcoördinator op maat in de eerste twee jaar. De ICC-er 1 is na de cursus in staat om cultuureducatie te coördineren in de school, doet dit in samenwerking met directie, schoolteam en de culturele omgeving, zodat cultuureducatie structureel is opgenomen in het curriculum van de school, wat blijkt uit een visie/schoolcultuurplan en daaruit volgend een activiteitenplan. Tijdens iedere bijeenkomst wordt er gewerkt aan een gedeelte van het schoolcultuurplan. In overleg met directie en het bovenschools management wordt het landelijke programma ICC toegesneden op de lokale situatie, doelgericht en efficiënt op maat gemaakt. Zo weinig mogelijk extra werkbelasting voor de scholen en ondersteuning vanuit de bovenschoolse organisatie. Scholen kunnen ook kiezen voor een post-hbo scholing. De doorgaande lijnen zijn een belangrijke component in de cursus ICC op maat. Daarnaast nodigen we jaarlijks gastsprekers uit, die kunnen informeren over de diverse doorgaande lijnen en actuele onderwerpen. Voor de bestaande ICC-ers is dit een plus-scholing. 1 We houden de ontwikkelingen o.a. op de PABO s met betrekking tot de scholing voor cultuurcoördinatoren nauwlettend bij en adviseren en informeren het onderwijs. 4

6 6. Netwerken In de Stuurgroep Cultuurmenu Hoogeveen, een bestaand gemeentelijk netwerk, zit een vertegenwoordiging van de directies van Openbare, Protestants Christelijke scholen, de buitendorpen, een bijzonder neutrale school en vijf lokale culturele instellingen. De communicatie is aangescherpt en de afspraak is gemaakt dat alle directies en cultuurcontactpersonen de stukken van de Stuurgroep ontvangen. De bestaande Klankbordgroep erfgoededucatie is in maart/april uitgebreid met leerkrachten/ contactpersonen cultuureducatie en de 4 ICC-ers voor het samenstellen van het jaarlijkse programma, evaluatie, kennisdeling en terugkoppeling van en naar de teams. Ter voorbereiding van dit plan hebben we 2 informatiebijeenkomsten georganiseerd, met als doel draagvlak, motivatie en een haalbare keuze voor het ambitieniveau van de scholen. We maken dus gebruik van bestaande netwerken, contacten en afspraken. De website Cultuurenschoolhoogeveen.nl gaan we doorontwikkelen en de toegankelijkheid vergroten, zodat er één herkenbaar informatiepunt is voor het onderwijs en de aanbieders over het vaste en vrije cultuurmenu. 7. Culturele onderwijsmarkt Sinds 2010 organiseert de Bibliotheek in samenwerking met de culturele instellingen in mei een culturele onderwijsmarkt. Voor de scholen de gelegenheid om kennis te maken met de lokale culturele instellingen, (beroeps) kunstenaars en (amateur)verenigingen. Een markt voor leerkrachten, directies, ouderraden, culturele aanbieders en educatieve medewerkers. Tijdens de markt zullen de certificaten worden uitgereikt aan de nieuwe ICC-ers en inspirerende sprekers worden uitgenodigd. Op de culturele onderwijsmarkt mei 2013 is de wetenschapsjournalist Mark Mieras uitgenodigd om te vertellen over het belang van cultuureducatie voor de ontwikkeling van kinderen. Belangrijke hersenfuncties als luisteren, kijken, verhalen, vertellen worden ondersteund door muziek, dans, drama, beeldende kunst en literatuur. Een boeiende spreker die de gezamenlijkheid van de nieuwe plannen in Hoogeveen stimuleert. 8. Deskundigheid culturele aanbieders De culturele instellingen ontwikkelen activiteiten op het gebied van cultuureducatie. Maar wat is de kwaliteit hiervan? De culturele instellingen leggen zichzelf langs de meetlat van o.a. de volgende indicatoren: Positie: In hoeverre is cultuureducatie geïntegreerd in de organisatie? Welke ervaring hebben we met het onderwijs? Welke kennis is aanwezig of gewenst over het onderwijs? Samenwerking: Wordt er samen gewerkt met andere partijen? Wie zijn dit? En hoe ziet deze samenwerking er uit? Bereik: Hoeveel kinderen worden bereikt? En wie zijn dit? (leerlingen, volwassenen, mensen die veel of weinig aan cultuur doen) Doelstelling: Waarom biedt een organisatie cultuureducatieve activiteiten? Wordt voornamelijk naar de eigen instelling gekeken (binnenhalen van meer bezoekers) of wordt er een breder doel nagestreefd zoals een bijdrage leveren aan cultureel burgerschap? Evaluatie: Wordt er geëvalueerd? Hoe leren we van eerdere activiteiten? Hoe doen we dit? Is dit structureel? We hebben als doel de Cursus Cultuur op maat op lokaal niveau te organiseren voor de Hoogeveense aanbieders. De cursus is bedoeld voor cultuuraanbieders die hun aanbod (nog) beter willen afstemmen op het basisonderwijs. 5

7 9. Productontwikkeling Op vraag van meerdere scholen ontwikkelen de culturele instellingen cultuureducatieve producten. Dé mogelijkheid voor onervaren lokale culturele aanbieders om in samenwerking met ervaren organisaties een product te ontwikkelen. We stimuleren culturele aanbieders deel te nemen aan de informatiebijeenkomst Ondernemen met kwaliteit. Scholen overleggen met elkaar in de klankbordgroep welke projecten zij graag willen ontwikkelen en kunnen aanbieders hiervoor vragen. 10.Financiën Het vaste en het vrije menu wordt zoals vanouds gefinancierd uit de bijdrage van de scholen en de gemeente. Scholen worden door het Rijk ondersteund op het gebied van cultuur om een stevig fundament te bieden. Scholen ontvangen jaarlijks 10,90 euro per leerling voor cultuureducatie. Deze middelen worden in Hoogeveen besteed aan het vaste en vrije menu. De extra gelden van CeMK (8,55) worden gebruikt voor: extra culturele activiteiten in het vrije menu, deskundigheidsbevordering, productontwikkeling en materialen. Daarnaast zijn de scholen van oudsher gewend gelden in te zetten voor een bijdrage van de organisatie van het cultuurmenu en de erfgoededucatie. De gemeente matcht deze bedragen. Verdeel % per leerling Vaste menu Per ll % Schoolbijdrage activiteiten vaste menu 9,40 63% Schoolbijdrage organisatie 2,50 17% Gemeentelijke bijdrage 3,10 20% Erfgoededucatie Gemeentelijke bijdrage erfgoededucatie 1,75 50% Schoolbijdrage erfgoed 1,75 50% CeMK Schoolbijdrage activiteiten vrije menu /materialen cemk 6,50 60% Bijdrage school deskundigheid cemk 3,45 30% 11.Jaarlijkse verantwoording De scholen zijn verplicht om verslag te doen aan het Ministerie van de resultaten en de daarvoor ingezette middelen voor de inzet van de 10,90. De Stuurgroep coördineert op lokaal niveau de evaluatie en verantwoording van de jaarlijkse activiteiten van het cultuurmenu en de activiteiten CeMK voor de gemeente en Compenta. Iedere individuele school neemt deel aan de monitoring vanuit Compenta. 6

8 Bijlage 1 Gegevens Stuurgroep Cultuurmenu Hoogeveen Leontien Hagevoort Gemeente Hoogeveen Gea Verburg Bijeen Openbaar Onderwijs Tjeerd de With PricoH Genardus Schalk Neutrale basisschool Het Blokland, N Schut Douwe Zeldenrust Scala, Centrum voor de Kunsten Femmy Benjamins Theater De Tamboer Harm Jan Endema Het Podium Ida Henstra Museum De 5000 Morgen Jolien de Vries Bibliotheek (notulist) Jannie ten Hove Bibliotheek (Coördinator Cultuurmenu) Klankbordgroep Cultuurmenu Sandra van Iterson Lydia Wellen Alice Bieringa Femmy Veuger-Kerssies Wubbo Bremmer Richard Winter Marjan Petstra Wytske Wienen / Gerda Bakker Femmy Benjamins Harm Jan Endema Ida Henstra Jolien de Vries Jannie ten Hove Juliana van Stolberg Prof. Titus Brandsma Het Spectrum Mozaïek Hollandscheveld (werkgroep erfgoededucatie) De Sprong (werkgroep erfgoededucatie) De Driesprong (werkgroep erfgoededucatie) De Weidebloem Johannes Calvijn Scala/ Theater De Tamboer Het Podium Museum 5000M Bibliotheek Bibliotheek (Coördinatie Cultuurmenu) Contactadres en informatie: Bibliotheek Hoogeveen Jannie ten Hove Willemskade AV Hoogeveen

9 Bijlage 2: Overzicht deelnemende scholen Bijeen Stichting openbaar primair onderwijs 1. OBS Apollo 2. OBS De Driesprong 3. OBS De Goudvink 4. OBS De Posthoorn 5. OBS De Schuthoek 6. OBS De Zandloper 7. OBS Hoeltien Rahder 8. OBS Hoeltien Oostenbrink 9. OBS Hoeltien Vogelvlucht 10. OBS Het Rastholt 11. OBS Spectrum 12. OBS Kienholt 13. Villa Kakelbont PricoH Protestants Christelijk Onderwijs Hoogeveen 14. PCBS Juliana van Stolbergschool 15. PCBS t Kofschip 16. PCBS De Krullevaar 17. PCBS De Morgenster 18. PCBS Het Palet 19. PCBS De Sprong 20. PCBS De Weidebloem 21. PCBS De Regenboog Overig 22. De Akker - Pesse 23. Het Blokland - Noordscheschut 24. RK Prof. Titus Brandsma 25. GBS Johannes Calvijn 26. Het Mozaïek Hollandscheveld EN3 Vereniging voor PCO 27. De Hoeksteen - Nieuweroord 28. De Regenboog - Noordscheschut 29. De Hoeksteen Nieuwlande 30. Palm Elim Aanvraag voor 1 juli: 31. EBS Fontein 32. SO G.J. van der Ploegschool en De Windroos (vso) 33. SO Carrousel 34. Montessorischool Hoogeveen Definitief geen deelname: 35. SO Kameleon 36. Reformatorische school Eben Haëzer 8