Samen werken aan een taalbeleid voor nieuwkomers - van compensatorisch naar inclusief? -

Transcriptie

1 Samen werken aan een taalbeleid voor nieuwkomers - van compensatorisch naar inclusief? - Maaike Hajer Utrecht, Taalschool/LOWAN bijeenkomst ambulant begeleiders, 22 januari 2019

2 Het fascinerende fenomeen van natuurlijke (T1- en T2-) taalontwikkeling Observatie Nienke, 22m. Hannah, De Tuimelaar (blogspot)

3 NRC 15 maart 2018

4 Een extra zetje nodig: Een meerjarig integratiemodel Plannen overgang van DAT naar CAT Expliciet en impliciet taalonderwijs in alle vakken Functioneel veeltalig leren Zie

5 Grote spreiding maakt doelgroep minder zichtbaar (c) M. Hajer 2018 De Staat van Nederland

6 HUIDIGE OVERGANG APARTE NT2 GROEP EXPLICIET NT2 INTEGRATIE IN REGULIERE GROEP ENIGE AMBULANTE ONDERSTEUNING

7 In internationaal perspectief: Compensatorisch ( medisch ) of inclusief model Vergelijking Nederland Vlaanderen Zweden (Hajer, Kootstra, Van Popta 2018)

8 Veeltalig werken

9 Taalverwerving gestuurd of ongestuurd? Binnenschools buitenschools Impliciet expliciet Sturen op functie, inhoud, vorm? Verhouding mondeling schriftelijk? Groepsgewijs- individueel?

10

11 CAT DAT

12 Inclusive Science Education Vier typen steun voor (meertalige) leerlingen: Een ontwerponderzoek in het basisonderwijs (Noorwegen, Zweden, Nederland)

13 Welke taal scaffolden bij geluid? Dagelijkse taal Hard geluid, klank, beker, elastiek, klinken. Hard, zacht, oor, hoog/laag. Het geluid komt in m n oor Schooltaal Materiaal, verplaatsing, lengte, hoe groter...hoe harder, oorzaak, beïnvloeden Vaktaal Trilling, toonhoogte, frequentie, volume, klankkast, aambeeld, slakkenhuis, geluid heeft een medium nodig, het verplaatst zich door lucht

14 Interactie uitlokken

15 Geplande scaffolding Spreek- en schrijfkaders Voorbeeld schrijfkader verslag experiment: Kopje Hulpwoorden/zinnen/tekens Inhoud Materialen Nummeren of streepjes gebruiken Wat had je er bij nodig Vraag en hypothese We wilden weten We dachten dat Wat wilde je weten? Procedure Ten eerste, daarna, tenslotte Wat deed je allemaal Resultaten We vonden dat, nu weten we dat. Wat gebeurde er op het eind Conclusie Onze conclusie is dat. Wat is het antwoord op de vraag Discussie Dit betekent dat, we denken nu. Waarover twijfel je nog

16 Scaffolding bij het lezen Leerlingen lezen een tekst, en/of een vereenvoudigde versie. Nieuwe geplande scaffolding strategieën zijn: Voorkennis activeren vóór het lezen Samen stukjes lezen en bespreken Plaatjes en omschrijvingen bij lastige woorden zoeken Samen een schematische samenvatting maken

17 Scaffolding-strategieën Voorbeelden A Herformuleer leerlinguitingen (gesproken of geschreven) [In reactie op geluid heeft een ding nodig om ] Geluid heeft inderdaad een medium nodig om zich te verplaatsen B Vraag leerlingen gesproken of geschreven taal te verbeteren Wat bedoel je met 'een ding'?" C Herhaal correcte formuleringen van leerlingen Precies, geluid kan zich verplaatsen D Introduceer of herinner aan specifieke woorden en formuleringen En dat [ ] noemen we: een trilling produceert een geluid. Vorige keer bespraken we dat we dan bij N&T zeggen: een trilling produceert een geluid. E Maak de kwaliteit van taaluitingen expliciet Dat was heel goed uitgelegd, nu snappen we allemaal wat je wilde zeggen F Vraag leerlingen om zelfstandig een verklaring, onderbouwing etc te verwoorden (in gesproken of geschreven taal) Kun je nu zelf verwoorden waarom de toon hoger is dan net?

18 Beschreibe die Verdauung

19 Beschreibe die Verdauung

20 Twee talen, een hoofd Cummins 1979 (c) M. Hajer 2018 De Staat van Nederland

21

22 1. When you put the paper in the glass and dip it down into the water then the water does not get in only in the outside Teacher [comes over to the group]: Reem, would you like to begin telling Pupil 2: I ve forgotten Teacher: It s ok. It doesn t matter. Just orally. Pupil 2: When the paper is in the glass, if we not, if we, then, Teacher: Do you know it in English? Pupil 2: Pupil 4: In English? [says it in English] Pupil 2: the air takes place in glass, then we have, laid in water, then paper, it will not be wet Teacher: Yes. Good. 2. When the paper is in the glass then the air takes space. 3. When the paper is in the glass then it stays dry. 4. When the paper is in the glass then it stays dry. In the middle space: When the paper is in the glass then it stays dry.

23 Functioneel meertalig werken in basisonderwijs Bij de start inbreng via eigen taal uitlokken Thuis info laten vragen (over instrumenten bv) Vooraf Tijdens Ruimte voor overleg in T1 Experimenten beschrijven in T1 Uitleg met T1-volwassene/ co teacher Uitleg zoeken op internet in T1 Woordenlijstjes geven Verwerkingsactiviteit in T1 en T2 Tweetalige teksten Zichtbaar en hoorbaar maken meertaligheid in de klas en school Bij afronding

24 Wie kan wat, op leerlingniveau, schoolniveau, regio, tot (inter-) nationale context

25 Waar zien jullie kansen? Voorwaarden voor tweetalige ontwikkeling en leren scheppen Balans in (completerende)vormen van taalonderwijs Verbinden nieuwkomers breder taalbeleid Visie op inclusief werken, ambities t.a.v. elk kind Bredere agendering in de regio

26 Waar is visieontwikkeling mogeijk? Balans in taalonderwijs Gestuurd en/of ongestuurd? Binnenschools buitenschools Impliciet expliciet - Sturen op functie, inhoud, vorm? Verhouding mondeling schriftelijk? - Groepsgewijs- individueel?

27 Welk gewicht leggen we op de balans?