OntdekZelf - geluid. Met bijgaande materialen kunt u (een deel van) onderstaande experimenten uitvoeren, afhankelijk van wat u heeft aangeschaft.
|
|
- Adriaan Smet
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Werkwijze Alle OntdekZelf experimenten zijn bedoeld voor de leerling om zelf te ontdekken. Laat de leerling vanaf het begin werken met zijn materialen en ontdekken hoe hij tot een antwoord of een werkende oplossing komt. Voor u als leraar is er weinig werk te doen, u hoeft alleen te zorgen dat ze de juiste materialen en opdracht krijgen en af en toe (maar alleen wanneer het echt nodig is) uitleg te geven. Het is niet nodig dat u alles gaat verklaren. Het is wel belangrijk dat u de leerling de kans en tijd geeft om tot ontdekken te komen waardoor u bewerkstelligt dat ze gemotiveerd blijven en niet vergeten wat ze allemaal ontdekt hebben. Laat ze kort opschrijven wat ze ontdekt hebben en laat ze aan het eind van de les samen bespreken wat de resultaten waren. Verklaar alleen iets wanneer het echt gevraagd wordt. Qua organisatie kost deze opzet weinig tijd en voorbereiding. Zorg er alleen voor dat de leerling krijgt wat hij voor de vraag/opdracht nodig heeft en teruggeeft wat hij heeft gebruikt. Met bijgaande materialen kunt u (een deel van) onderstaande experimenten uitvoeren, afhankelijk van wat u heeft aangeschaft. 1) Wat is geluid? Geluid is de trilling in de lucht die door een voorwerp wordt gemaakt. Wanneer bijvoorbeeld een gitaarsnaar in beweging wordt gebracht, zorgt de trilling van de snaar ervoor dat de lucht die om de snaar zit in trilling wordt gebracht. Dit trillen wordt veroorzaakt door allerlei verschillende manieren b.v. door blazen, slaan, trillen etc. Probeer eens een geluid met onderstaande materialen te maken. Wat is het verschil? - liniaal Druk het uiteinde van de liniaal met de hand op de rand van de tafel. Laat nu het uitstekende deel bewegen door het naar beneden te trekken en los te laten. Door de snelle trilling van de liniaal ontstaat nu geluid. Of: - stemvork Houd de stemvork vast tussen twee vingers en tik tegen de tafelrand. Het geluid wat je nu hoort is de trilling van de stemvork. Wanneer je het handvat (knopje) tegen je voorhoofd aandrukt, dan hoor je het geluid in je hoofd. Wat is het verschil? Of: - elastiek - kunststof bak Wanneer het koord goed strak wordt gehouden en net als bij een gitaar wordt bewogen (trekken en loslaten) dan hoor je een scherp hoog geluid. Dit is hetzelfde geluid als van een gitaarsnaar. Wat zie je aan de snaar?
2 2) Kun je geluidsgolven zichtbaar maken? Geluidsgolven zijn bewegingen in de lucht. Probeer eens het geluid van de stemvork zichtbaar te maken in het water. Probeer daarna eens met het koord geluidsgolven na te doen. - kunststof bak - water - stemvork Door het uiteinde van de stemvork net iets in het water te houden zie je mooie watergolven ontstaan. Of: Probeer met de veer geluidsgolven na te doen waarbij een van de uiteinden stil moet blijven. Maak grote en kleine golven, maar ook langzame en snelle golven. Benodigdheden ; - spiraalveer cm Laat één eind door iemand goed en stil vasthouden. Houd het andere uiteinde in de hand, trek het uit tot 3 m en maak steeds een zelfde, wat snellere, beweging van boven naar beneden; maximaal 10 cm. Je ziet nu een golfbeweging met een bepaalde golfgrootte. Wat je aan de veer ziet, gebeurt ook in de lucht, maar dan veel sneller en veel kleiner. Wanneer je nu met dezelfde snelheid golfjes van 30 cm maakt, krijg je een grotere golf, deze golf past bij een harder geluid. Wanneer je nu de op en neer beweging versnelt, krijg je meer kleine golven. Dit past bij een hoger geluid. 3) Kun je zelf een simpele geluidsversterker maken? Geluid wordt versterkt (harder gemaakt) door gebruik te maken van een klankkast. - kunststof bak - stemvork Door de stemvork aan te tikken horen we geluid. Wanneer we de stemvork met het handvat (knopje) tegen de bak drukken wordt het geluid versterkt. We maken dan gebruik van een klankkast.
3 4) Kun je zelf een snaarinstrument maken met hoge en lage geluiden? Met behulp van de elastieken en deze opbergbak kun je een gitaar namaken. Probeer dat maar eens en probeer het daarna met allebei de snaren uit. - 2 verschillende snaren (elastieken) - kunststof bak Span het elastiek strak rondom de bak en laat het elastiek trillen. Het geluid wat je nu hoort, is de snaar waarbij de opbergbak de klankkast is. De dikke snaar maakt lage geluiden en de dunne snaar maakt hoge geluiden. Door een snaar strakker te trekken kun je ook de hoogte van het geluid veranderen. 5) Hoe kun je geluid vervoeren? Maak met deze materialen een microfoon en luidspreker op een afstand van ongeveer 3 meter. Probeer daarna met de Slinkyveer geluidsgolven na te doen. Laat alle soorten bewegingen van de veer zien door de veer aan één kant te bewegen en de andere kant stil te houden. - 2 plastic drinkbekertjes - stuk touw van minimaal 3 meter - 2 kruisstukjes Maak een klein gat in de bodem van de drinkbekers en haal daar het koord doorheen, zodat de bekers met de onderkant tegen elkaar aan zitten. Maak nu aan elk uiteinde van het koord een kruisstukje vast. De een houdt de beker aan zijn mond om erin te praten en de ander aan zijn oor om te luisteren. Let erop dat het koord strak staat en dat het koord verder niets aanraakt. Probeer met een iets openstaande deur te werken. Eén persoon ervoor en de ander erachter. De snaar mag niets aanraken, anders werkt het niet.
4 Of: - slinky veer Doe de proefjes met deze veer alleen op een gladde vloer/tafel, zodat de veer niet kapot gaat. Twee kinderen houden ieder een uiteinde van de veer vast en gaan 3 meter uit elkaar staan. Eén van hen houdt alleen de veer stil, de ander beweegt de veer op en neer en maakt zo golfjes van ongeveer 20cm. Schrijf op wat je ziet in de veer. Doe daarna hetzelfde met bewegingen van links naar rechts. Wat zie je hier allemaal gebeuren? Zo verplaatst het geluid zich ook in de lucht. 6) Hoe kunnen we geluid nog beter horen? Probeer geluid uit je mond te versterken met slang en trechter. - trechter - stuk slang Steek de slang op de smalle tuit van de trechter. Houd het andere uiteinde van de slang voorzichtig bij je oor. Wat is het verschil in geluid met en zonder dit hulpmiddel. Twee personen gaan ongeveer een meter van elkaar staan, één persoon houdt de trechter met slang vast met het uiteinde van de slang aan zijn oor en de ander gaat gewoon hardop spreken. Daarna houdt de spreker de trechter op 10 cm van zijn mond en praat hierdoor. Wat is het verschil?
5 7) Hoe kun je geluid nog versterken? Een trompet versterkt het geluid wat we met onze trillende lippen maken. Hoe werkt dat? - trechter - stuk slang Steek de slang op de smalle tuit van de trechter. Houd het andere uiteinde van de slang in je mond en probeer te blazen als op een trompet. 8) Hoe kun je geluid langer laten klinken? Wanneer het geluid dat je maakt niet wordt afgeremd, zal je het geluid langer horen. - stemvork - elastiekje - liniaal Door de stemvork met een lusje aan het elastiek te hangen krijgen we een soort triangel. Tik je nu de stemvork met een hard voorwerk aan (liniaal), dan zul je horen dat de stemvork veel langer geluid blijft maken. 9) Hoe maak je geluid met je mond? Het geluid dat uit je mond komt, wordt gemaakt door je stembanden. Die stembanden werken hetzelfde als de snaren van een gitaar. We tikken niet tegen deze snaren aan, maar laten er lucht langs lopen, waardoor ze gaan bewegen. Lage geluiden door slappe stembanden, hoge geluiden door strakke stembanden. Probeer dit maar eens na te doen met een ballon. - ballon Blaas de ballon op en laat hem daarna leeglopen terwijl het uiteinde uit elkaar getrokken wordt. Door het uiteinde meer of minder strak te trekken, verandert het geluid.
6 10) Hoe werkt ons oor? Probeer aan de hand van het oormodel en de tekening te ontdekken hoe het oor werkt. - oormodel met tekening Ons oor kan heel goed geluidsgolven opvangen. De geluidsgolven gaan ons oor in via de gehoorgang en raken aan het eind het trommelvlies. Dit trommelvlies en de drie gehoorbeentjes die daar achter liggen gaan daardoor trillen. Deze trillingen brengen een vloeistof in het slakkenhuis in beweging en deze vloeistof zorgt voor een elektrische reactie die via de gehoorzenuw naar de hersenen gaat.
7 Diverse aanvullende vragen: 11) Maak met je stem een geluid dat je maakt wanneer je blij bent. Maak daarna met je stem een geluid dat je maakt wanneer je droevig bent. Wat is het verschil en hoe komt het dat je dit verschil maakt? 12) Hoe maak je met je mond verschillende geluiden? Probeer maar eens uit wat voor verschillende geluiden je met je mond kunt maken en wat je dan voelt. Sissen, fluiten, bubbelen, klikken, klapperen etc. 13) Kun je zelf een echo maken? Wat heb je daarvoor nodig? 14) Kun je geluid ook voelen? 15) Wat is sneller, licht of geluid? Denk daarbij aan de bliksem. 16) Waarom is geluid kunnen horen belangrijk? 17) Welke muziekinstrumenten maken lage geluiden? Maak hierbij verschil tussen slaginstrumenten, blaasinstrumenten en snaarinstrumenten. 18) Wat valt je op bij de grootte van de instrumenten in vergelijking met de toonhoogte die ze maken? Denk b.v. aan de grote trom en een gewone trommel. 19) Kunnen wij mensen alle geluiden horen? 20) Kun je een echte geluidsstilte maken? Probeer maar eens hoe moeilijk dat is.
8 Inhoud van de startset geluid Functie Stemvork, 120 mm lang, met etui, 2 stuks Algemeen gebruik Slinky veer, 75 mm diameter Geluidsgolven zichtbaar maken Ballonnen, 10 stuks Aantonen van hoge en lage tonen Trechter, 65 mm diameter, 2 stuks Geluid versterken Rubberslang, 8 x 12 mm, 2 meter Algemeen Kunststof liniaal, 20 cm lang, 2 stuks Geluid maken d.m.v trillingen Microfoon- en luidsprekermodel, zelfbouwset Geluid vervoeren Oormodel, platte uitvoering van hardschuim Aantonen hoe het oor werkt in kleur, in 6 delen uitneembaar Elastiekjes, 10 dikke en 10 dunne. Snaren Opbergkoffer met deksel, handleiding leraar en vragenboekje leerlingen.
Proeven geluid. Wat is geluid? Doel: Met dit proefje ervaar je wat geluid is. Materiaal: -Ballon -Eigen stem
Proeven geluid Wat is geluid? Doel: Met dit proefje ervaar je wat geluid is. -Ballon -Eigen stem Blaas de ballon op en knoop hem dicht. Houd de ballon nu tussen je handen en praat tegen de ballon. Wat
Nadere informatie> Lees Hoe praten we?
LB 8-70. Trillende lucht > Lees Hoe praten we? > Lees Dat klinkt mooi! Maak de zin af. Geluid is Zet de volgende zinnen in de goede volgorde. Zet er het juiste cijfer voor. Je borstkas versterkt het geluid.
Nadere informatieGeluid & tonen. Inlage
Geluid & tonen Inlage Proef 1 Wat hoor ik toch? - Werkblad 1-1 CD (nr. 5) - CD speler - Pen Luister naar de nummers 1 t/m 6 van de cd. Maak je werkblad. Proef 2 Trillen - 1 Klankkast (nr. 3) - 1 Golfstrip
Nadere informatieLesmateriaal Geluid. Tijdsduur: 50 minuten
Lesmateriaal Geluid Welke voorkennis hebben de leerlingen nodig? Deze les maakt deel uit van een lessenserie over In de les voor de onderbouw stonden de volgende doelen centraal: Vakinhoudelijk doel: Leerlingen
Nadere informatieGeluid. 1 Wat zie gebeuren met het stipje van de laser? ... 2 Leg uit waardoor dat komt. ...
Hiernaast is het dier te zien dat waarschijnlijk het allerhardste geluid maakt in de dierenwereld. Het is de Coqui, een boomkikker van Puerto Rico. Zijn roep bestaat uit twee korte toontjes. Hoewel hij
Nadere informatieGa je mee om de wonderlijke wereld van de zintuigen te ontdekken? Linda van de Weerd
Ga je mee om de wonderlijke wereld van de zintuigen te ontdekken? 1 Linda van de Weerd Inhoud Moet je horen! 3 Trillingen 4 Luister! 5 Hard en zacht 6 Dichtbij en ver weg 7 Hoog en laag 8 Doof zijn 9 Moeilijke
Nadere informatieOntdekZelf - magnetisme
Werkwijze Alle OntdekZelf experimenten zijn bedoeld voor de leerling om zelf te ontdekken. Laat de leerling vanaf het begin werken met zijn materialen en ontdekken hoe hij tot een antwoord of een werkende
Nadere informatie4 Geluid 81213-4. Noordhoff Uitgevers bv
4 Geluid 76 81213-4 In een stadion kan het soms heel stil zijn. Je kunt dan even praten met je buurman. Maar vaak is er een zee van geluid. Het publiek moedigt met zingen en spreekkoren de spelers aan.
Nadere informatieOntdekdoos Geluid voor groep 5 en 6. docentenhandleiding
Ontdekdoos Geluid voor groep 5 en 6 docentenhandleiding Uitgave: Amsterdams NME Centrum Ontdekdoos Geluid Docentenhandleiding Het lesmateriaal mag vrij gekopieerd worden voor gebruik op school en is gratis
Nadere informatieKernvraag: Hoe verplaatst geluid zich en hoe horen we dit?
Kernvraag: Hoe verplaatst geluid zich en hoe horen we dit? Naam: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Kan geluid dingen verplaatsen? Bouw een trommeltje. Span een stukje dun rubber (bijvoorbeeld
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
EEN ADEMBENEMEND INSTRUMENT Een liedje fluiten is niet zo makkelijk. Je lippen en je tong moet je in allerlei bochten wringen. Met een muziekinstrument gaat het al een stukje makkelijker. Even blazen en
Nadere informatieOpdrachtenfiche mijn orkest
Opdrachtenfiche mijn orkest PER TWEE/IN GROEP In een orkest spelen instrumenten samen. Elk instrument werkt op een andere manier en geeft een ander soort geluid. Hier kan je vijf leuke instrumenten in
Nadere informatielesbrieven geluidsgolven avonturenpakket de uitvinders en het leerkrachtenbestand Lesbrief 3:
lesbrieven leerkrachtenbestand Lesbrief 3: geluidsgolven avonturenpakket de uitvinders en het VERBORGEN OOG Copyright De Uitvinders Uitgave 2014 Versie 3.0 KAPITEINS LOGBOEK derde Logboekbericht De kok
Nadere informatieWerkbladen In de klas. Tijdreis Wetenschap. Naam. School. groep 7-8. Klas
Werkbladen In de klas Tijdreis Wetenschap Naam groep 7-8 School Klas Wetenschap in alle tijden Vandaag de dag kunnen we heel veel vragen beantwoorden over de wereld om ons heen. Waarom valt een appel naar
Nadere informatieKernvraag: Wat is geluid?
Kernvraag: Wat is geluid? Naam leerling: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1. Hoe worden geluiden gemaakt? Het is niet moeilijk om geluid te maken maar soms is het moeilijk om te zien hóe die
Nadere informatieDieDrie. Lesbrief bij de voorstelling Zeg het met muziek
DieDrie Lesbrief bij de voorstelling Muziekles (deel1) ±35 minuten (incl. filmpjes) (uitleg en filmpjes) Groep 3 t/m 8 Hoe? In groepjes op 1 of meer computers (met internet), of klassikaal met beamer of
Nadere informatieLesmateriaal Geluid. deel 1. Tijdsduur: 30 minuten
Lesmateriaal Geluid deel 1 Welke voorkennis hebben de leerlingen nodig? Deze les maakt deel uit van een lessenserie over In de les voor de middenbouw stonden de volgende doelen centraal: Vakinhoudelijk
Nadere informatielesbrieven werkbladen Lesbrief 3: avonturenpakket de uitvinders en het
lesbrieven werkbladen Lesbrief 3: GELUIDSGOLVEN avonturenpakket de uitvinders en het VERBORGEN OOG Copyright De Uitvinders Uitgave 2014 Versie 3.0 geluidsgolven Geluid Proef 1 Geluid door je vingers en
Nadere informatie4 Geluid. 4.1 Een knikker als lawaaimaker 4.3 Zelf een muziekinstrument maken
4 Geluid DO-IT Datum 4. Een knikker als lawaaimaker 4.3 Zelf een muziekinstrument maken PARAGRAFEN Datum 4. Opdrachten -9 4.2 Opdrachten -24 4.3 Opdrachten -27 4.4 Opdrachten -8 Test jezelf 4 PRACTICUM
Nadere informatieTevens is deze proefles ideaal als voorbereiding op de Mad Science workshop Geluidsgolven die via deze link te boeken is.
Lesbrief Geluidsgolven : Voor u ligt een begeleidende lesbrief van Mad Science die u in uw eigen klas kunt gebruiken. De les bevat enkele experimenten die de kinderen zelf in de klas uit kunnen proberen.
Nadere informatieNaSk overal en extra opgaven
NaSk overal en extra opgaven Opg. 1. Extra opgaven Deel 1: Opgave 1: In de les heeft je docent een experiment uitgevoerd, waarbij een metalen liniaal in trilling gebracht werd. Bij het eerste experiment
Nadere informatieOpgave 2 Amplitude = afstand tussen de evenwichtsstand en de uiterste stand.
Uitwerkingen 1 Als dit heen en weer beweegt om de evenwichtsstand. Amplitude = afstand tussen de evenwichtsstand en de uiterste stand. Een trilling = de beweging van een voorwerp tussen twee opeenvolgende
Nadere informatie7-8. Fietsbel. Waarvoor worden geluiden gebruikt?
Waar vind je geluid? Geluid wordt veroorzaakt door trillingen. Deze trillingen zijn een vorm van beweging die je kunt horen. Dit kan je terug vinden in verschillende toonhoogtes. Voorbeelden zijn: vogels
Nadere informatieHoofdstuk 4 De Klankkast
Gitaar Hoofdstuk 1 De Gitaar De gitaar is een snaarinstrument, je kunt er leuke muziek mee maken. Door met je vingers over de snaren te gaan. En met je andere hand akkoorden of noten te maken. Doordat
Nadere informatieKernvraag: Hoe maken we geluid?
Kernvraag: Hoe maken we geluid? Naam leerling: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Geluid voelen Je kunt ook zelf geluid maken. Probeer maar. Houd je vingers tegen je keel als je neuriet. Wat
Nadere informatieG E L U I D --------------------------------------------- Obs Jaarfke Torum 15 SCHEEMDA --------------------------------------------- Hans Rendering
N A T U U R E N T E C H N I E K G E L U I D --------------------------------------------- Obs Jaarfke Torum 15 SCHEEMDA --------------------------------------------- Hans Rendering INLEIDING In dit meesterstuk
Nadere informatieSamenvatting NaSk H7 geluid
Samenvatting NaSk H7 geluid Samenvatting door F. 1082 woorden 30 september 2017 5,4 15 keer beoordeeld Vak Methode NaSk Nova 1. Geluidsbron = een voorwerp dat geluid maakt. Geluidsgolf = een afwisselende
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS
LESBRIEVEN LEERLINGEN WERKBLAD LESBRIEF 3: VLIEGEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 3) Vliegen Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Ontwerp een vliegmachine Proefvliegen: drijven op
Nadere informatieWerkbladen In de klas. Proefjes. Naam. groep 7-8. School. Klas. Versie A
Proefjes groep 7-8 Naam School Werkbladen In de klas Versie A Klas Onderzoek in de klas Wetenschappelijk onderzoek wordt vaak in een laboratorium gedaan. Maar sommige onderzoeken kun je ook thuis of in
Nadere informatieProefjes. Jouw werkbladen in de klas. In de klas. versie A. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:
Proefjes Jouw werkbladen in de klas In de klas Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! versie A Onderzoek in de klas Groep 7-8 Leerlingen In de klas versie 04-2014 1 Onderzoek
Nadere informatieHoofdstuk 9 Golven. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal
Hoofdstuk 9 Golven Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 9.1 Lopende golven Transversale en longitudinale golven Rekenvoorbeeld Welk van de onderstaande afbeeldingen kan absoluut geen transversale
Nadere informatie. Dat kun je het beste doen in een donkere ruimte. Dan gebruik je een stroboscooplamp die de hele korte licht fitsen maakt van 0,5 sec.
Samenvatting door Jelino 1367 woorden 19 oktober 2015 7 3 keer beoordeeld Vak NaSk Natuur-scheikunde H7 + H8 7.1 beweging vastleggen Bewegingen vastleggen doe je met een stroboscoopcamera. Dat kun je het
Nadere informatieGoed voorbeeld is muziekinstrumenten. Snaar gitaar trilt, blokfluit lucht trilt, trommel, vlies trilt.
Samenvatting door een scholier 1120 woorden 21 maart 2005 6,1 89 keer beoordeeld Vak NaSk Horen en gehoord worden (geluid) Geluid heeft alles te maken met trillingen hoeft niet altijd direct te worden
Nadere informatieAls de lijn een sinusvorm heeft spreek je van een harmonische trilling of een zuivere toon.
muziek; trillingen en golven Geluidsbron: alles dat geluid maakt. Een geluidsbron maakt geluid door te trillen. Periodieke beweging: een heen en weer beweging van een geluidsbron. Een zo een heen en weer
Nadere informatieInstrumentenleer klas 2
Klas 2 Instrumentenleer Er zijn ontzettend veel muziekinstrumenten, je hebt ze in allerlei soorten en maten. Allemaal maken ze geluid. Hoe dit geluid klinkt (de klankkleur van een instrument), is afhankelijk
Nadere informatievoorbeelden geven dat je geluid kunt versterken met een klankkast.
Oefentoets Hieronder zie je leerdoelen en toetsopdrachten. Kruis de leerdoelen aan als je denkt dat je ze beheerst. Maak de toetsopdrachten om na te gaan of dit inderdaad zo is. Na leren van paragraaf
Nadere informatieDe kracht van Archimedes
1 Studie dag en KVCV De kracht van Archimedes DEEL 1 Korte omschrijving van het lesonderwerp Door een paar originele experimenten, de kracht van Archimedes ontdekken en de gegevens waarnemen die de grootte
Nadere informatieHoofdstuk 9 Golven. Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal
Hoofdstuk 9 Golven Gemaakt als toevoeging op methode Natuurkunde Overal 9.1 Lopende golven Transversale en longitudinale golven Rekenvoorbeeld Welk van de onderstaande afbeeldingen kan absoluut geen transversale
Nadere informatieOren om te horen. 1. Leesopdracht
1. Leesopdracht Lees de onderstaande tekst goed door. De tekst gaat over de werking van het gehoor en is erg handig voor maken van de overige opdrachten in dit boekje. Oren om te horen Je oren zijn er
Nadere informatieSuggesties voor demo s golven
Suggesties voor demo s golven Paragraaf 1 Demo s verschillende trillingsvormen Denk aan een massa-veer-systeem, een slinger, een liniaal die aan een kant op de tafel is geklemd. Projectie van cirkelbeweging
Nadere informatieHet luisterende oor. groep 1/2. Welke Team maakt samen de mooiste muziek en wint de geluidenmemory? het luisterende oor
Het luisterende oor De opdracht Welke Team maakt samen de mooiste muziek en wint de geluidenmemory? Als je allemaal heel stil bent en heel goed luistert dan hoor je van alles. Het is vrijwel nooit helemaal
Nadere informatieThema 1 Natuurlijke verschijnselen
Naut samenvatting groep 6 Mijn Malmberg Thema 1 Natuurlijke verschijnselen Samenvatting Energie is overal Je lichaam krijgt energie uit eten. Je gebruikt die energie om te bewegen, te groeien, na te denken
Nadere informatieHaal de bliksem in huis!
Hiernaast zie je gravure van een bolbliksem, één van de vijf soorten bliksem die er zijn. Lange tijd dachten wetenschappers dat het een bestaan van de bolbliksem een fabeltje was maar tegenwoordig denkt
Nadere informatieHierin is λ de golflengte in m, v de golfsnelheid in m/s en T de trillingstijd in s.
Inhoud... 2 Opgave: Golf in koord... 3 Interferentie... 4 Antigeluid... 5 Staande golven... 5 Snaarinstrumenten... 6 Blaasinstrumenten... 7 Opgaven... 8 Opgave: Gitaar... 8 Opgave: Kerkorgel... 9 1/10
Nadere informatieStemwerkschrift. Inhoud
Stemwerkschrift Inhoud Allerlei dingen, die slecht zijn voor je stem Schreeuwen Voor je ouders Schreeuwen Schrapen en kuchen Voor je ouders Schrapen en kuchen Gekke stemmetjes nadoen Voor je ouders Gekke
Nadere informatieHandleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland
Handleiding bij de website van het lesmateriaal van de SamenDOOR!-dag met philharmonie zuidnederland Op 27 juni vindt de SamenDOOR!-dag plaats. Jullie leerlingen treden samen met philharmonie zuidnederland
Nadere informatieTrommelvliesbuisjes bij kinderen
Trommelvliesbuisjes bij kinderen Inhoudsopgave Het oor en hoe het werkt... 1 Wat zijn de klachten... 2 Behandeling... 2 Operatie... 2 De voorbereiding... 3 Advies... 3 Tot slot... 4 Het oor en hoe het
Nadere informatieBekers vastzuigen met koffiefilter
A1 1 Bekers vastzuigen met koffiefilter 2 bekers 1 koffiefilter 1 schaar 1 waxinekaarsje Lucifers Waarom gaat het kaarsje uit? Hoe kan het dat je de onderste beker op kunt tillen zonder deze aan te raken
Nadere informatieZintuigen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/58369
Auteur Iris Kikkert Laatst gewijzigd 11 March 2015 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/58369 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieMAAK ZELF JE EIGEN MUZIEKINSTRUMENT VOOR 10 MAART
MAAK ZELF JE EIGEN MUZIEKINSTRUMENT VOOR 10 MAART De kinderen met een handicap die door het Liliane Fonds geholpen worden komen uit arme landen. Zij hebben meestal geen geld om een muziekinstrument te
Nadere informatieAan de slag bij het orkest
Aan de slag bij het orkest Een introductie van het symfonieorkest Groep 7-8 en VO onderbouw Docentenhandleiding Vooraf Voor u ligt de docentenhandleiding bij de educatieve website Introductie van het symfonieorkest
Nadere informatie4VMBO H5 LES.notebook January 27, Geluid. BINAStabellen: 6, 7, 8, 27, 28, 29 en 30. Luidspreker. Drukverschillen
Geluid BINAStabellen: 6, 7, 8, 27, 28, 29 en 30 Luidspreker Drukverschillen Snaar Snaar Snaar Snaar Snaar Snaar Snaar Snaar Oor Trommelvlies met daarachter hamer aambeeld, stijgbeugel trilhaartjes met
Nadere informatieMondharmonica is gemerkt: G (De laagste bluesharp) G# A A# B C C# D D# E F F# (De hoogste Bluesharp)
Introductie Veel bluesmuzikanten zijn autodidact. Dat past goed in de traditie en de sfeer van de bluesmuziek. Een beetje hulp kan natuurlijk altijd handig zijn. Er zijn bluesharplessen te vinden op het
Nadere informatieVoer deze proefjes alleen uit met je juf of meester erbij.
Voer deze proefjes alleen uit met je juf of meester erbij. Waxinelichtje en een glas - Een waxinelichtje - Een schoteltje - Een lucifer - Een glas Zet in het midden van de kring een schoteltje neer met
Nadere informatiewerken met water - waterbladen
werken met water - waterbladen inhoud inhoud VVaterblad 1 Waterblad 2 Waterblad 3 Waterblad 4 Waterblad 5 Waterblad 6 Waterblad 7 Een boot laden De stevigheid van het wateroppervlak Een gat in de waterleiding
Nadere informatie- Een voorwerp waarmee een tempo aangegeven kan worden. B.v. een stokje en een woodblock of blikje.
Muziekles klappen Groep: Groep 5-6 Groep 7-8 Werkvorm: Kleine groepjes Klassikaal Benodigdheden: - Een voorwerp waarmee een tempo aangegeven kan worden. B.v. een stokje en een woodblock of blikje. Korte
Nadere informatieDE INSTRUMENTENTOCHT. Muiekale voorseling van het Noord Nederlands Orket voor kinderen in groep 3 en 4 LESMATERIAAL
DE INSTRUMENTENTOCHT Muiekale voorseling van het Noord Nederlands Orket voor kinderen in groep 3 en 4 LESMATERIAAL Beste docent, Binnenkort geven een acteur en vier musici van het Noord Nederlands Orkest
Nadere informatieToets Communicatie (eindtoets) 1
Toets Communicatie (eindtoets) 1 De toets bij het hoofdstuk communicatie. Maak in elk geval de toets passend bij de route die je hebt gedaan. Maak ook nog een toets voor een andere route. Probeer zo goed
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: WATER VERZAMELEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan
Nadere informatieBASISSCHOOL ONDERZOEKSKIST (009KIT) GEBRUIKERSHANDLEIDING
BASISSCHOOL ONDERZOEKSKIST (009KIT) GEBRUIKERSHANDLEIDING CENTRUM VOOR MICROCOMPUTER APPLICATIES http://www.cma-science.nl KORTE BESCHRIJVING De CMA Basisschool Onderzoekskist (Art. Nr 009kit) ondersteunt
Nadere informatieDe Techniek en de praktijk
De Techniek en de praktijk De inhoud van dit werkboek komt LETTERLIJK van de geweldige site: http://www.ballonfigurensite.nl/ (Op die site staan nog tientallen andere voorbeelden! Neem maar eens een kijkje.)
Nadere informatieWorkshop Pbones Een project van philharmonie zuidnederland voor de groepen 5 t/m 8 van het basisonderwijs
Workshop Pbones Een project van philharmonie zuidnederland voor de groepen 5 t/m 8 van het basisonderwijs Inhoud Voorwoord 1 Lesactiviteit 1: Introductie op het project en de trombone 3 Lesactiviteit 2:
Nadere informatieLaat de kinderen ook opzoeken in een woordenboek en/of spreekwoorden boek
Voorbereiding: Materialen verzamelen Voor de les alles al klaarzetten. De tafels in groepjes van vier zetten zodat je elk proefje eventueel twee keer kan klaar leggen. De werkbladen kopiëren De opdrachtvellen
Nadere informatieAlles wat je wilt weten!
WELKOM BIJ IN10LESSEN Alles wat je wilt weten! VOORDELEN 1. IN 10 LESSEN KUN JE 80% VAN DE MUZIEK SPELEN! 2. OEFENEN WANNEER HET JOU UITKOMT! 3. GEEN REISTIJD! 4. GEEN DURE LESSEN! 5. DUIDELIJKE UITLEG
Nadere informatieTabellenboek. Gitaar
4T versie 1 Natuur- en scheikunde 1, Geluid Werk netjes en nauwkeurig Geef altijd een duidelijke berekening of een verklaring Veel succes, Slj en Zan Tabellenboek 1. Neem de volgende tabel netjes over
Nadere informatielesbrieven vervuild water avonturenpakket de uitvinders en het werkbladen Lesbrief 2:
lesbrieven werkbladen Lesbrief 2: vervuild water avonturenpakket de uitvinders en het VERBORGEN OOG Copyright De Uitvinders Uitgave 2014 Versie 3.0 vervuild water WAter zuiveren Proef 1 Bezinken Materialen
Nadere informatieTrommelvliesbuisjes bij volwassenen
Trommelvliesbuisjes bij volwassenen Uw afspraak Plaats : d.d om uur : de afdeling Dagverpleging Inhoudsopgave Het oor en hoe het werkt... 2 Wat zijn de klachten... 2 Behandeling... 2 Voorbereiding...
Nadere informatieThema: Multimedia/IT. Audio
Audio OPDRACHTKAART MM-02-07-01 Wat is geluid? Voorkennis: Je hebt Multimedia-opdrachten 1 tot en met 4 (MM-02-03 t/m MM-02-06) afgerond. Intro: Een multimediaproductie zonder geluid is bijna niet voor
Nadere informatieOp zoek naar muziek Een introductie van de instrumenten van het symfonieorkest Groep 5-6 Docentenhandleiding
Op zoek naar muziek Een introductie van de instrumenten van het symfonieorkest Groep 5-6 Docentenhandleiding Vooraf Voor u ligt de docentenhandleiding bij de educatieve website Introductie van het symfonieorkest
Nadere informatiePapier recyclen. Inlage
Inlage A1 Papier maken Voor deze opdracht heb je de volgende materialen nodig: A - 1 Drielenzige loep B - 3 Bladen viltpapier C - 1 Reinigingsdoek D - 1 Zeef E - 1 Scheprand F - Stapel oude kranten G -
Nadere informatieTheorie: Eigenschappen van geluid (Herhaling klas 2)
Theorie: Eigenschappen van geluid (Herhaling klas 2) Geluidsbron, tussenstof en ontvanger Een geluidsbron is een voorwerp dat trilt. Dat kan in principe ieder voorwerp zijn. Of je een geluid kan horen
Nadere informatieInleiding In deze lesweek wordt de basis besproken van het gitaarspelen. Hoe zit ziet een gitaar eruit en hoe werkt deze eigenlijk?
Inleiding In deze lesweek wordt de basis besproken van het gitaarspelen. Hoe zit ziet een gitaar eruit en hoe werkt deze eigenlijk? Bekijk eerst de video: De basis Hoofdstuk 1 De gitaar Een gitaar is een
Nadere informatieGolven. 4.1 Lopende golven
Golven 4.1 Lopende golven Samenvatting bladzijde 158: Lopende golf Transversale golf http://www.pontes.nl/~natuurkunde/vwogolf164/transversale_golfsimulation.html Longitudinale golf http://www.pontes.nl/~natuurkunde/vwogolf164/longitudinale_golfsimulation.html
Nadere informatieGeluid - oscilloscoop
banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres P.J. Dreef 11 may 2017 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/99348 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatieErnstig meervoudig gehandicapten. muziek
Ernstig meervoudig gehandicapten & muziek Ellen Bom Muziektherapeute De Compaan Den Haag Activiteitencentrum Kijkduin 2007 Inleiding In deze brochure wordt ingegaan op hoe muziek kan worden ingezet om
Nadere informatieOp zoek naar mooie geluiden. Lerarenhandleiding Basisonderwijs groep 1, 2, 3 en 4
Op zoek naar mooie geluiden Lerarenhandleiding Basisonderwijs groep 1, 2, 3 en 4 Geachte leerkracht, Binnenkort gaan uw leerlingen met onze slagwerker Joep Everts Op zoek naar mooie geluiden tijdens een
Nadere informatieinhoud blz. Lucht 1. Lucht is leven 2. Adem 3. Vieze lucht 4. Warme lucht 5. Wind: lucht beweegt 6. Lucht is sterk 7. Boeren en winden 8.
Lucht inhoud blz. Lucht 3 1. Lucht is leven 4 2. Adem 5 3. Vieze lucht 6 4. Warme lucht 7 5. Wind: lucht beweegt 8 6. Lucht is sterk 9 7. Boeren en winden 10 8. Vliegen 11 9. Lucht en muziek 12 10. Bellen
Nadere informatieOntdek je talent! Geef je op en doe mee!
Ontdek je talent! Elk kind heeft talent! Of dat nu dansen, schilderen, muziek maken, proefjes doen of acrobatiek is, iedereen is wel ergens goed in! Ontdekken waar je goed in bent of wat je leuk vindt,
Nadere informatieHet weer. Expertgroep 5 : Donder en bliksem. Naam leerling:... Leden expertgroep:..
Naam leerling:...... Leden expertgroep:.. De voorbereiding Iedereen heeft het wel eens meegemaakt: onweer! Sommige kinderen vinden het eng en zien het liever niet, anderen vinden het juist spannend en
Nadere informatielesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1:
lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 1: water verzamelen Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan
Nadere informatieLogopedie Sophie Gortzak maart 2010
Logopedie Sophie Gortzak maart 2010 Inleiding Ik doe mijn werkstuk over logopedie omdat ik het een interessant onderwerp vond en mijn moeder is logopedist. Mijn hoofdstukken zijn: 1Wat is logopedie? 2Wie
Nadere informatieNaam Klas: Repetitie trillingen en geluid HAVO ( 1 t/m 6)
Naam Klas: Repetitie trillingen en geluid HAVO ( 1 t/m 6) Vraag 1 Een luidspreker en een microfoon zijn in principe op dezelfde manier opgebouwd. Alleen werken ze in omgekeerde richting. Wat bij een luidspreker
Nadere informatieluchtdruk opdrachtkaart Onderdeel A - Rond de aanwezigheid van de lucht les 6.6 Opdracht 1 - Slaan op de liniaal Opdracht 2 - Stromend water?
Onderdeel A - Rond de aanwezigheid van de lucht Opdracht 1 - Slaan op de liniaal -- liniaal/latje -- krant -- tafel Leg een liniaal of een lat op de tafel. Zorg dat de liniaal of de lat iets over de tafel
Nadere informatieProefjes. Leerkrachtenhandleiding. Lesmateriaal groep 7-8. Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO
Proefjes Leerkrachtenhandleiding Lesmateriaal groep 7-8 Dit lesmateriaal is voor gebruik in de klas én in NEMO Informatie bij dit lesmateriaal NEMO en onderwijs NEMO heeft een uitgebreid gratis educatief
Nadere informatie1.2 Het oor, opvangen van geluiden HB p.32-35
1.2 Het oor, opvangen van geluiden HB p.32-35 1.2.1 Wat is geluid? Geluid: trillingen veroorzaakt door een geluidsbron Middenstof: stof die de trillingen geleidt. Resonantie: het overdragen van een trilling
Nadere informatieBOUW JE EIGEN WEERSTATION
BOUW JE EIGEN WEERSTATION Als je wilt weten wat voor weer het is, dan moet je de verschillende weerselementen kunnen meten. Met enkele heel gewone dingen kan je jouw eigen weerstation bouwen. De thermometer
Nadere informatieZintuigen. zien ruiken. horen. voelen. proeven
Zintuigen horen proeven zien ruiken voelen inhoud 1. Zintuigen 3 2. Je ogen 4 3. Je oren 6 4. Je neus 8 5. Je tong 11 6. Je huid 12 7. Filmpje 14 Pluskaarten 15 Bronnen en foto s 17 Colofon en voorwaarden
Nadere informatieDe proefjeskist. Wat moet er voor de les gebeuren:
De proefjeskist De proefjeskist is een kist waarin alle benodigdheden zitten om zes scheikundige/biologische proefjes te doen. De proefjes worden door groepjes in circuit vorm uitgevoerd. De kist is bedoeld
Nadere informatieHier en daar een bui
Hier en daar een bui Soms klopt de voorspelling van de weerman. Maar vaak ook helemaal niet. Donkere wolken in plaats van de hele dag zon. Kunnen jullie dat beter? Jullie gaan een eigen weerstation bouwen
Nadere informatieLiefde voor muziek. Deze bundel is van:
Liefde voor muziek Deze bundel is van: Hou jij van muziek? Zeker weten! Op de radio hoor je elke dag leuke liedjes. Maar er is ook muziek die een beetje anders klinkt: klassieke muziek. Ze wordt niet gespeeld
Nadere informatieMondharmonica spelen in 7 lessen!
Mondharmonica spelen in 7 lessen! Hét handboek voor mensen die altijd al een instrument wilden bespelen, maar er nog nooit aan begonnen zijn! In zeven weken leer je de belangrijkste aspecten van de harmonica
Nadere informatieuitleg proefje 1 spiegelbeeld schrijven
proefje 1 spiegelbeeld schrijven Misschien ziet je naam er een beetje kronkelig of gek uit, maar waarschijnlijk is het je wel een gelukt om je naam te schrijven. Het is moeilijk om de letters in spiegelbeeld
Nadere informatieSamenvatting project natuur zintuigen
Samenvatting project natuur zintuigen Let op: De plaatjes hoef je niet te leren! Samenvatting van de huid Hoe voel je? In je huid zitten drukreceptoren die gestimuleerd worden door jouw vinger. Ze sturen
Nadere informatievan beugel tot burn-out
vier kant reeks van beugel tot burn-out 20 verhalen over gezondheid Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Oren Je ziet op straat vaak mensen met een koptelefoontje in hun oren. Ze luisteren bijvoorbeeld naar
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Hoofdstuk
Samenvatting Natuurkunde Hoofdstuk 5.5 + 7 + 8 Samenvatting door R. 1364 woorden 27 juni 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Natuurkunde 5.5 elektrisch energieverbruik Elektrische apparaten in stroomkringen
Nadere informatie