ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. NHTV internationale hogeschool Breda Opleiding Logistiek en Economie Croho-registratienummer: 34436

Transcriptie

1 ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de toetsing van internationale hogeschool Breda Opleiding Logistiek en Economie Croho-registratienummer: aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 24 april en 29 mei 2006 Inhoud van het verslag Identificatie...2 Managementsamenvatting...3 Bevindingen...3 Bijlage 1: Programma...3 Bijlage 2: Documenten...3 Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader...3 Bijlage 4: Visitatieteam...3 Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen...3 De verantwoordelijke teamleider: ir. R.S. Kloosterman namens deze, J. Hiwat Certiked Oktober 2006 Pagina 1 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

2 Identificatie internationale hogeschool Breda Mgr. Hopmansstraat JT Breda Postbus DX Breda Telefoon: Website: Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurder: H. Uijterwijk, voorzitter College van Bestuur Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: internationale hogeschool Breda HBO opleiding Logistiek en Economie Voltijd Locatie Breda Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader (februari 2003) adequaat worden afgedekt. Teamsamenstelling Teamleider: Ir. R.S. Kloosterman Extern deskundige: Ir. Ing. H. Visser Secretaris: A.J.C. van Noort Studentlid: W. de Jong Pagina 2 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

3 Werkwijze De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding, en deze doen toekomen aan het visitatieteam in april Het visitatieteam heeft een voorbereidende bijeenkomst gehad op 20 april 2006 waarin is vastgesteld dat het zelfevaluatierapport voldoende basis biedt om de visitatie uit te voeren. De eerste visitatiedag is uitgevoerd op 24 april 2006; en op 29 mei 2006 is de tweede visitatiedag uitgevoerd. Het conceptrapport is op 28 juli 2006 toegezonden aan het management van de opleiding. Op 12 september 2006 zijn schriftelijke reacties opgesteld door de opleiding, die hebben geleid tot onderhavig definitief rapport. In de aanloop naar de visitatie is er eenmaal een bijeenkomst geweest tussen de voorzitter van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de Hogeschool. Deze bijeenkomst had een voorlichtend en planningstechnisch karakter. Pagina 3 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

4 Managementsamenvatting Op 24 april 2006 en 29 mei 2006 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de opleiding Logistiek en Economie van. Doelstelling was een toetsing uit te voeren van de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het NVAO Beoordelingskader. is een hogeschool, die opleidingen op het gebied van toerisme, hospitality, entertainment en mobiliteit verzorgt. Er studeren momenteel in totaal ongeveer studenten. in haar geheel wordt bestuurd door het College van Bestuur. De opleiding Logistiek en Economie (hierna ook te noemen: L&E) vormt samen met de opleidingen Logistiek en Technische Vervoerskunde, Verkeerskunde en Ruimtelijke Ordening en Planologie de Academie voor stedenbouw, logistiek en mobiliteit (hierna: de Academie slm). De drie laatstgenoemde opleidingen vormden in het verleden samen de Verkeersacademie Tilburg. Destijds bestond er een aanzienlijke inhoudelijke verwantschap, maar in de loop der tijd zijn de opleidingen meer los van elkaar komen te staan. Het samenwerkingsverband bevordert een efficiënte organisatie van het onderwijs en biedt mogelijkheden tot synergie op diverse terreinen zoals instroombeleid, didactiek, toetsing en onderwijsvernieuwing. Sinds 2001 is de opleiding L&E van start gegaan, maar vanaf 1979 verzorgt de reeds de opleiding LTV. L&E kiest daarmee een meer op bedrijfseconomische vraagstukken georiënteerde opleiding, die dientengevolge leidt tot de toekenning aan afgestudeerden van de titel Bachelor of Business Administration. Het visitatieteam heeft een goed uitontwikkelde opleiding aangetroffen die een heldere visie heeft op het domein van logistiek en economie. De ondernemende opstelling van het management en het enthousiasme van de medewerkers leiden er onder andere toe dat er veel contacten met toonaangevend regionaal bedrijfsleven zijn aangeknoopt; dit komt de kwaliteit van het onderwijs en de toepasbaarheid van de opleiding zeker ten goede. Bij de opzet van het onderwijs wordt voortgeborduurd op eerdere ervaringen met competentiegericht leren dat men heeft opgedaan bij andere opleidingen binnen de Academie slm. De combinatie van een sterke link met de praktijk en het weldoordacht omvormen naar competentiegericht onderwijs leidt tot een goede vormgeving van het onderwijs. De relatieve kleinschaligheid van de opleiding leidt tot een opvallend snel schakelen als er verbeteringen binnen de opleiding gerealiseerd kunnen worden. Tegelijkertijd vraagt deze kleinschaligheid om aandacht: men dient er alert op te zijn de regelkringen goed vast te houden, opdat zij niet van enkelen afhankelijk zijn. Het visitatieteam constateert dat de opleiding het internationale aspect nog verder kan uitbouwen, bijvoorbeeld door middel van contact met internationale partners teneinde studenten beter te faciliteren zich internationaal te ontwikkelen. Voorts stelt het visitatieteam dat de ten behoeve van studenten gekozen vier profielen van instroom (evenementen, gezondheidszorg, fysieke distributie en productie) voorzien in een behoefte van zowel werkveld als studenten. Deze profilering komt eerst in de tweede helft van het tweede jaar de opleiding goed uit de verf; de eerste anderhalf jaar staan meer in het teken van fysieke distributie. Het visitatieteam geeft de opleiding in overweging om de studenten eerder mogelijkheden te geven om aan deze profilering te gaan werken. Alle facetten van het NVAO kader zijn voor de voltijd hbo-bacheloropleiding Logistiek en Economie als voldoende of goed beoordeeld. Op grond van bovenstaande stelt het Certiked visitatieteam vast dat alle onderwerpen van het NVAO kader positief beoordeeld worden. Pagina 4 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

5 Overzicht van beoordelingen voltijd opleiding Onderwerp en facet Certiked beoordeling Doelstellingen opleiding Domeinspecifieke eisen Niveau: Bachelor Oriëntatie HBO Programma Eisen HBO Relatie doelstellingen / inhoud Samenhang programma Studielast Instroom Duur Afstemming vormgeving / inhoud Beoordeling en toetsing positief voldoende voldoende voldoende positief goed voldoende voldoende voldoende voldoende voldoende goed voldoende Inzet van personeel positief Eisen HBO Kwantiteit personeel Kwaliteit personeel voldoende voldoende goed Voorzieningen positief Materiële voorzieningen Studiebegeleiding voldoende voldoende Interne kwaliteitszorg positief Evaluatie resultaten Maatregelen tot verbetering Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld voldoende goed goed Resultaten positief Gerealiseerd niveau Onderwijsrendement voldoende voldoende Pagina 5 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

6 Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hieronder de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. Steeds zijn in de blokken de NVAO-criteria aangegeven die bij betreffend onderwerp en facetten horen, is een beschrijving gegeven van de bevindingen en wordt vervolgens een beoordeling ten aanzien van betreffend facet gegeven. 1. Onderwerp: doelstellingen opleiding Ter inleiding: De opleiding Logistiek en economie (hierna: L&E) van vormt samen met de opleidingen Logistiek en Technische Vervoerskunde, Verkeerskunde en Ruimtelijke ordening en planologie de Academie voor stedenbouw, logistiek en mobiliteit (hierna: de Academie slm). De opleidingen vormden samen met LTV (hierna: LTV) in het verleden de Verkeersacademie Tilburg. Destijds bestond er een aanzienlijke inhoudelijke verwantschap, maar in de loop der tijd zijn de opleidingen meer los van elkaar komen te staan. Het samenwerkingsverband bevordert een efficiënte organisatie van het onderwijs en biedt mogelijkheden tot synergie op diverse terreinen zoals instroombeleid, didactiek, toetsing en onderwijsvernieuwing. Sinds 2001 is de opleiding L&E van start gegaan, maar vanaf 1979 verzorgt de reeds de opleiding LTV. 1.1 Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De basis van het curriculum wordt gevormd door het Opleidingsprofiel Logistiek en Economie, dat in 2000 opgesteld is door het Landelijk Platform Logistiek. In dit platform waren de zes hogescholen verenigd die destijds de opleiding Logistiek en Economie aanboden. Het opleidingsprofiel is gebaseerd op het Beroepsprofiel Logistiek, dat door het werkveld en de HBO-Raad is vastgesteld. Het werkveld heeft hier kanttekeningen bij geplaatst die verwerkt zijn, waarna de definitieve versie werd vastgesteld en gevalideerd. Bij de ontwikkeling van de opleiding L&E is de opleiding LTV als uitgangspunt genomen omdat deze opleiding al een logistiek perspectief had. Vervolgens zijn, op basis van het Beroepsprofiel Logistiek, de economische aspecten verzwaard, terwijl het aandeel logistiek gelijk bleef. Pagina 6 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

7 De opleiding wil zich onderscheiden met de eigen visie die de afgelopen jaren ontwikkeld is met betrekking tot het logistieke werkveld. Deze visie wordt kort aangeduid als network logistics. Enerzijds heeft dat betrekking op de ontwikkeling dat netwerkvorming plaatsvindt tussen bedrijven als gevolg van toenemende transparantie, virtualiteit en dynamiek van markten. Dit is mede ingegeven door de komt van internet en e-business. Anderzijds heeft het betrekking op de samenwerking en netwerkvorming tussen bedrijven in de breedte, dat wil zeggen de complete supply chain. Onder andere de bundeling van goederenstromen en regie daarover speelt hierbij een rol. Opleidingsspecifiek gekozen accenten, zoals de visie van network logistics, worden besproken met de werkveldadviescommissie (WAC). De commissie, die drie keer per jaar bijeen komt, heeft een tweeledige taakstelling. In de eerste plaats fungeren ze als klankbord voor hetgeen de opleiding bedenkt. In de tweede plaats geven ze de opleiding input met betrekking tot nieuwe ontwikkelingen in het werkveld. Ten aanzien van network logistics heeft de WAC positief geadviseerd. De commissie is van mening dat deze profilering goed aansluit bij ontwikkelingen in de arbeidsmarkt. In het studiejaar 2003/2004 heeft er binnen de gehele Academie slm onderwijsvernieuwing plaatsgevonden, wat heeft geleid tot een competentiegericht curriculum voor L&E. Daartoe is een competentiematrix ontwikkeld, waarin de vier activiteiten van een beroepsbeoefenaar vermeld zijn, te weten: onderzoeken, maken, sturen en vertalen. Ook wordt in de matrix ten aanzien van de beroepscontext een onderscheid gemaakt tussen instroom, doorstroom en uitstroom. Hiermee wordt gerefereerd aan de binnenkomende, interne en uitgaande goederenstroom (zie bijlage 3: Competentiematrix, inclusief voorbeelden van beroepsproducten). Het vernieuwde studieprogramma is inmiddels ingevoerd tot en met het derde jaar. De huidige vierdejaars studenten volgen het oude studieprogramma. Met ingang van collegejaar 2006/2007 is het competentiegerichte curriculum volledig ingevoerd. De opleiding L&E behoort tot het domein Bachelor of Business Administration (BBA). In 2004 zijn voorlopige domeincompetenties opgesteld (zie bijlage 4: Domeinspecifiek referentiekader). Deze domeincompetenties, die tussen de generieke hbo-kwalificaties en de opleidingscompetenties kunnen worden geplaatst, zijn in belangrijke mate gebaseerd op bestaande opleidingsprofielen, waaronder het profiel L&E. De opleiding L&E maakt deel van de internationale hogeschool. Het internationale karakter van de opleiding is echter minder ontwikkeld. Het opleidingsmanagement voert intern een discussie of en hoe hieraan vorm kan worden gegeven in de toekomst. Ook met de WAC wordt hierover van gedachten gewisseld. De WAC is van mening dat een voorwaarde voor het invoeren van internationalisering is dat de totale opleiding daar beter van wordt. Het doel moet dus verder reiken dan alleen een duidelijker internationale component aan de opleiding toe te voegen. Het moet ook leiden tot een kwaliteitsverbetering (bijvoorbeeld ten aanzien van studenteninstroom en -uitstroom). Binnen bestaat een aantal lectoraten. Bij drie lectoraten is de opleiding L & E betrokken, te weten Personenvervoer, Duurzaam transport en Imagineering. Pagina 7 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

8 De eindkwalificaties worden expliciet en impliciet getoetst aan relevante ontwikkelingen in het werkveld. Door middel van de contacten die de docenten onderhouden met het werkveld behoudt men zicht op de ontwikkelingen in de praktijk. Tevens kunnen de docenten beoordelen of de eindkwalificaties in voldoende mate (blijven) aansluiten bij actuele ontwikkelingen. Ook krijgt de opleiding feedback door middel van een arbeidsmarktonderzoek. Eens in de vijf jaar vindt een onderzoek plaats onder afgestudeerden en hun werkgevers waarin gemeten wordt of de eindkwalificaties en studie-inhoud voldoende zijn voor een beginnen beroepsbeoefenaar. In de WAC worden de eindkwalificaties periodiek getoetst. Tenminste een keer per jaar wordt een vergadering gewijd aan trends in de logistiek. Tot slot voert de opleiding een benchmark uit. Hieruit blijkt dat andere L&E-opleidingen zich onder andere profileren op specifieke terreinen zoals havenlogistiek (Hogeschool Rotterdam) of luchtvaartlogistiek (InHolland). profileert zich als een specialistische logistieke opleiding, die zich met het concept van network logistics wil onderscheiden van andere opleidingen. Bovenstaande bronnen kunnen leiden tot bijstelling van de opleidingsspecifieke profilering. Het Landelijk Platform Logistiek, waarin ook vertegenwoordigd is, voert de regie met betrekking tot de wijziging van landelijk vastgestelde eindkwalificaties. Opleidingen kunnen hier hun bevindingen inbrengen die zij hebben verkregen uit contacten met het werkveld, congressen of werkveldcommissies. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt op grond van deze bevindingen de eindkwalificaties van de opleiding als voldoende. Het visitatieteam heeft overwogen dat de opleiding gebruik maakt van diverse vigerende documenten waardoor de eindkwalificaties gebaseerd zijn op relevante kaders, die door vakgenoten en beroepenveld in voldoende mate zijn gevalideerd. Het visitatieteam beoordeelt het facet Domeinspecifieke eisen derhalve als voldoende. 1.2 Niveau De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Richtinggevend voor het curriculum is het opleidingsprofiel van het Landelijk Platform Logistiek in combinatie met de eigen competentiematrix en de eigen profilering ten aanzien van Network logistics. In het opleidingsprofiel zijn de tien generieke hbo-kwalificaties uit het protocol Proefaccreditering (1999) meegenomen bij de formulering van de beroepscompetenties. Hiernaar wordt tevens verwezen in het opleidingsprofiel. De Dublin Descriptoren zijn niet identiek, maar wel vergelijkbaar met de tien generieke hbo-kwalificaties. Daarom is het gerechtvaardigd te concluderen dat de eindkwalificaties voldoende aansluiten bij de Dublin Descriptoren. Daarmee is geborgd dat de eindkwalificaties het vereiste niveau weerspiegelen. In het zelfevaluatierapport is een overzicht opgenomen waaruit duidelijk blijkt op welke manier de Dublin Descriptoren vertaald zijn naar het onderwijsprogramma. Pagina 8 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

9 In het geval er wijzigingen worden aangebracht aan het opleidingsprogramma, wordt gecheckt of de wijzigingen in overeenstemming blijven met de te behalen eindkwalificaties en het beoogde eindniveau bij afronding van de opleiding. Daarvoor betrekt de opleiding informatie die voortkomt uit individuele contacten die docenten onderhouden met het werkveld, maar ook door middel van periodiek onderzoek onder afgestudeerden, overleg met de werkveldadviescommissie, overleg van het Landelijk Platform Logistiek met het werkveld en benchmarking. Het Landelijk Platform Logistiek kan besluiten tot bijstelling van de landelijk vastgestelde kwalificaties. Op opleidingsniveau kan besloten worden tot bijstelling van de profilering. Dit besluit de directeur in overleg met het team. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam concludeert op grond van de bevindingen dat de eindkwalificaties in voldoende mate aansluiten bij het HBO-bachelorniveau. Het visitatieteam baseert zich daarbij op de Dublin Descriptoren voor de HBO-bachelor. Het visitatieteam beoordeelt het facet Niveau daarom als voldoende. 1.3 Oriëntatie HBO De eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleidingskwalificaties sluiten aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. In het opleidingsprofiel is zelfs een onderscheid gemaakt tussen startkwalificaties en doorgroeikwalificaties. De laatste kunnen behaald worden na enkele jaren relevante werkervaring. De opleidingskwalificaties die, op landelijk niveau zijn vastgesteld, zijn in overleg met het werkveld tot stand gekomen. Ook over de opleidingspecifieke profilering voert de opleiding overleg met relevante partijen, zoals de werkveldadviescommissie en alumni. De opleiding krijgt signalen dat de eindkwalificaties goed aansluiten bij het niveau van de beginnend professional. Dit signaal wordt afgegeven door alumni, de werkveldadviescommissie en opdrachtgevers van afstudeeropdrachten. Pagina 9 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

10 Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt de praktijkgerichtheid van het opleidingsprofiel als voldoende en corresponderend met dat van een beginnend beroepsbeoefenaar in het betreffende werkveld. Op basis van de bevindingen beoordeelt zij het facet Oriëntatie HBO als voldoende. Beoordeling van het onderwerp Doelstellingen opleiding Het visitatieteam is van mening dat voor de opleiding een goede basis is gelegd met het gebruikte competentieprofiel. Het profiel, dat in overleg met het werkveld tot stand is gekomen, bevat kwalificaties die behoren bij het bachelorniveau. Ze zijn afgestemd op het niveau van de beginnend beroepsbeoefenaar. Alle facetten van het onderwerp Doelstellingen opleiding zijn als voldoende beoordeeld. Daarom is de beoordeling van het onderwerp in zijn geheel positief. Pagina 10 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

11 2. Onderwerp: programma 2.1 Eisen HBO Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding is opgebouwd met behulp van cursussen. In de cursussen verwerven de studenten niet zozeer competenties, meer krijgen zij (theoretische) bouwstenen aangereikt. Door deze aangeleverde kennis toe te passen, kan de student aantonen de betreffende competentie te beheersen. Binnen de opleiding is er sprake van vier profileringsmogelijkheden voor studenten, wat inhoudt dat de algemene logistiek in een specifiieke context wordt geplaatst. Het gaat om de volgende profileringsmogelijkheden: evenementen, zorglogistiek, fysieke distributie en productie. Aan het begin van het tweede jaar maken de studenten hun keuze kenbaar. Om ervaring op te doen binnen de gekozen profilering krijgen de studenten vervolgens in de tweede helft van het tweede jaar een project aangeboden dat daarbij past, evenals een cursus op dit gebied. Hieruit blijkt of de student voldoende gevoel heeft voor deze richting en of zijn keuze dus juist was. In het derde jaar kan de student zich dan verder specialiseren door middel van de stages. Dit hoeft niet, maar mag wel. Uit gesprekken met de studenten is gebleken dat in eerdere cohorten op een later moment is gestart met de profilering dan tegenwoordig het geval is. De huidige tweedejaars studenten gaven bijvoorbeeld aan dat zij zich pas in het derde bimester van het tweede jaar konden profileren, terwijl ze er behoefte aan hadden hiermee eerder in de opleiding te beginnen. De opleiding heeft dit ter harte genomen en biedt de eerstejaars nu via de vrije studieruimte de mogelijkheid om zelf al aan een profileringskeuze te werken. Vanuit de opleiding wordt een cursus Kennismaking met de evenementenlogitsiek aangeboden. Niettemin is het visitatieteam van mening dat de profilering nog verder doorgevoerd kan worden. Bijvoorbeeld door vaker in het curriculum profileringsmogelijkheden te bieden, en/of door profielspecifieke theorie aan te bieden. Ook zou de opleiding kunnen overwegen om voor vaste differentiaties te kiezen, waardoor de inhoud van de profilering substantiëler wordt en aan kracht kan wint. Daar waar de profilering nu meer het karakter heeft van een uitgebreide oriëntatie, zou dit zich meer kunnen ontwikkeling in de richting van specialisatie. Van de vier opleidingspecifieke competenties komen onderzoeken en uitvoeren voornamelijk aan de orde in de eerste twee studiejaren. De competenties sturen en vertalen komen met name in het derde en vierde jaar tot hun recht door middel van de stages en de afstudeeropdracht. De grootste ontwikkeling die gaande is in het werkveld is het doorvoeren van Supply Chain Management. Het gaat daarbij met name om de internationale flows, omdat in toenemende mate de regionale focus langzamerhand verdwijnt. Tevens is de trend zichtbaar dat niet alleen in de bedrijfskolom, maar ook in de bedrijfstak netwerken ontstaan. Network logistics, de opleidingspecifieke profilering richting de arbeidsmarkt, gaat daar op in. Pagina 11 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

12 De opleiding heeft er bewust voor gekozen de relatie met de beroepspraktijk voor de studenten zichtbaar te maken. In de uitvoering van het programma is hieraan vorm gegeven door de vakinhouden en vaardigheden te relateren aan het werk van de logisticus. Ter ondersteuning van de theoretische cursussen wordt gebruik gemaakt van voorbeelden uit de beroepspraktijk. Na elk bimester (het eerste en tweede studiejaar zijn opgedeeld in vier bimesters) evalueert de opleiding onder andere in hoeverre de aansluiting met het werkveld zichtbaar is voor de student. De studenten beoordelen dit als voldoende tot goed. De opleiding probeert tevens de relatie met de praktijk zichtbaar te maken door middel van gastcolleges en excursies in alle jaren. In dit kader wordt in het bijzonder de reflectieweek uit het eerste jaar vermeld. Voor deze week wordt een totaalprogramma gemaakt met gastsprekers en excursies. Oud-studenten verzorgen gastcolleges. Dit blijkt zeer informatief te zijn voor de eerstejaars studenten. De oud-studenten informeren de eerstejaars over de inhoud en relevantie van de studie en de beroepsmogelijkheden na de studie. Studenten worden uitgedaagd om te reflecteren op hun keuze voor de studie L&E. De reflectieweek en de excursies in latere jaren krijgen hoge waarderingen van de studenten. De relatie met de praktijk wordt tevens zichtbaar gemaakt aan de hand van projecten die in de eerste twee studiejaren worden uitgevoerd. De projecten worden gevormd door opdrachten die geformuleerd zijn door de beroepspraktijk of ze zijn ontleend aan (actuele) vraagstukken uit de beroepspraktijk. Reeds op de allereerste dag starten eerstejaars studenten met een kennismakingsproject. Binnen de profilering in het tweede studiejaar volgt de student een cursus en een project. In dit project maakt de student kennis met een echte opdrachtgever. De looptijd van het project is een semester (in tegenstelling tot andere projecten die niet langer dan een bimester duren). Tijdens de twee stages in het derde studiejaar en de afstudeeropdracht in het vierde studiejaar gaan de studenten de praktijk in. Zij zoeken in principe zelf een stage- en afstudeerplek. De studenten voeren gedurende deze perioden zelfstandig een project uit. Het niveau van de opdrachten wordt vooraf beoordeeld door de stage- en afstudeercoördinator. Ter afsluiting van de opleiding heeft de student een examen, wat bestaat uit een afstudeerscriptie als neerslag van de afstudeerstage, en een mondeling examen waarin hij de scriptie verdedigt voor een afstudeercommissie. Om te bepalen of de student voldoet aan de eindkwalificaties, is er in de afstudeercommissie een gecommitteerde uit de beroepspraktijk opgenomen die de kwaliteit namens het werkveld bewaakt. Om de samenwerking tussen de opleiding en het bedrijfsleven te intensiveren is in samenwerking met een externe partner het bedrijf CPvision opgericht. Het doel hiervan is tweeledig. In de eerste plaats wil men serieus genomen worden door het werkveld. Het werkveld krijgt via CPvision namelijk meer zicht op de binnen de opleiding bestaande kennis en kwaliteit van de studenten. In de tweede plaats biedt CPvision de mogelijkheid om docenten in te zetten in de praktijk. Ook studenten kunnen in het kader van projecten of stage actief zijn voor CPvision. Ten tijde van de visitatie participeerde een aantal studenten in projecten. Dit gebeurde onder supervisie van een consultant van CPvision en een docent. Omdat het gaat om bijzondere projecten, maakt een assessment deel uit van het selectietraject van de studenten. De opleiding maakt gebruik van voldoende relevante en actuele vakliteratuur. De literatuur is hoofdzakelijk Nederlands, maar is aangevuld met enkele Engelstalige boeken. Voor een aantal studieonderdelen stellen docenten zelf readers samen of maken ze eigen lesmateriaal. Om te stimuleren dat studenten naast de verplichte boeken ook andere bronnen raadplegen, wordt soms expliciet aanbevolen literatuur vermeld in de studiegids. Uit gesprekken die het visitatieteam voerde met studenten, bleek dat ze de opleiding praktijkgericht vinden door de vele stages (drie). De opleiding wordt ook als erg breed bestempeld, wat de studenten positief vinden. Tevens zijn de studenten tevreden over het projectonderwijs. Pagina 12 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

13 Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam stelt vast dat beroeps- en praktijkgerichtheid sterk verweven zijn in het programma. Door de projecten wordt de theorie geïntegreerd, waardoor een goede koppeling ontstaat tussen theorie en praktijk. Er is een goede balans aangebracht tussen de hoeveelheid theorie en de hoeveelheid projecten; de opleiding heeft doelbewust en doelgericht partners uit het bedrijfsleven om zich heen verzameld teneinde de praktijkoriëntatie verder uit te bouwen. Daarom beoordeelt het visitatieteam het facet eisen HBO als goed. Wel geeft het visitatieteam de opleiding in overweging om meer invulling te geven aan de profileringsmogelijkheden voor studenten en dit verder door te voeren in de opleiding. 2.2 Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Bij de vormgeving van de opleiding zijn de competenties leidend geweest. Daarnaast heeft de opleiding nog een aantal inhoudelijke doelstellingen gekozen: - De praktijk vormt een belangrijk speerpunt voor de opleiding; - De opleiding wil de student de mogelijkheid geven om een eigen richting te kiezen. Dit heeft geleid tot vier profileringsmogelijkheden: evenementen, gezondheidszorg, fysieke distributie en productie. - Internationale oriëntatie, waaraan vorm is gegeven door Engels, een tweede moderne vreemde taal, een buitenlandse excursie en internationalingsaspecten binnen cursussen. Reeds in het eerste jaar wordt hiermee begonnen door middel van het project Benelux distributieland. Dit is een project met een internationale context. - Binnen de opleiding wordt expliciete aandacht besteed aan communicatieve vaardigheden, zowel mondeling als schriftelijk. - Studenten kunnen door middel van vrije studieruimte een eigen invulling geven aan een deel van het studieprogramma van het eerste en tweede studiejaar. Dit kunnen ze doen door middel van onder andere cursussen (binnen of buiten de opleiding L&E) of een oriënterende stage. De vrije keuzeruimte heeft in de eerste twee jaar in totaal een omvang van 4 studiepunten. - De opleiding maakt deel uit van de Academie SLM waartoe ook de opleidingen Logistiek en Technische vervoerskunde,verkeerskunde en Ruimtelijke ordening en planologie behoren. In het tweede project van het eerste jaar werken de studenten van de vier opleidingen gezamenlijk aan een multidisciplinair project. Het doel hiervan is de student te leren wat multidisciplinair samenwerken is, maar ook over de grenzen van het eigen vakgebied te kijken en de relatie te zien tussen de drie vakgebieden. Pagina 13 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

14 Ten tijde van de visitatie speelde internationalisering in de zin van realiseren van studentenuitwisselingen en verwerven van buitenlandse stageplaatsen een minder prominente rol, omdat er in de afgelopen tijd voorrang is gegeven aan de onderwijsvernieuwing. Als onderdeel van een internationale hogeschool heeft de opleiding zich ten doel gesteld om een inhaalslag te maken. De opleiding zal met ingang van het schooljaar 2006/2007 starten met een internationale propedeuse. Wel wordt nu al gebruik gemaakt van enkele internationale componenten als bouwstenen voor de leerlijnen. In het eerste en tweede jaar draagt een aantal blokken hier aan bij. In het eerste jaar is hiervan een voorbeeld het project Benelux distributieland. Ook speelt internationalisering een rol bij de tweedejaars vakken Internationale betrekkingen, Economie en Supply Chain Management. In het derde jaar draagt bijvoorbeeld het blok Ketenregie bij aan internationalisatie. Engels, de tweede vreemde taal en de excursies dragen ook bij aan de internationale component in het curriculum, evenals het inzetten van gastdocenten die iets vertellen over hun internationale praktijk. Tevens kunnen studenten hun (afstudeer)stage doen bij internationale bedrijven. De opleiding heeft met internationalisering niet altijd de focus gericht op `over de grens` maar wel op bedrijven die een internationale context hebben. De opleiding probeert wel zorgvuldig internationale contacten op te bouwen. Studenten geven aan dat internationalisering niet echt een rol speelt in het curriculum. Er worden wel Engelstalige boeken gebruikt, maar de tentamens en de colleges zijn in het Nederlands. Er bestaat wel een mogelijkheid om in het buitenland stage te lopen, maar er zijn geen buitenlandse stageadressen beschikbaar. Kortom: studenten die zich niet internationaal willen oriënteren, missen de internationale component niet. Voor studenten die dit wel willen, zijn er weinig faciliteiten. Het opdoen van internationale ervaring, bijvoorbeeld door middel van stage en/of afstuderen, wordt niet actief gestimuleerd. De studenten zijn enthousiast over de open structuur van de instelling en de behulpzaamheid van de docenten. Wat hen betreft zouden er in de opleiding wel meer managementvakken in relatie tot veranderingsprocessen mogen zitten, omdat een logistiek manager continu bezig is met verandering en verbetering. Het visitatieteam is van mening dat dit een goede suggestie is, maar heeft tegelijkertijd geconstateerd dat het geheel aan leerdoelen dekkend is voor de eindkwalificaties en voldoende aansluit bij de domeinkwalificaties van Business Administration. Binnen structurele overleggen wordt geëvalueerd of de inhoud van het programma en de doelstellingen nog voldoende overeenstemmen of dat aanpassing gewenst c.q. noodzakelijk is. - Actualisering van het programma wordt besproken in het tweewekelijkse docentenoverleg (leerplanoverleg). Indien wenselijk wordt tussentijds een overleg ingepland met het hele team. Docenten bespreken in dit overleg ook hun ervaringen vanuit stagecontacten en andere werkzaamheden in de praktijk. - De opleidingscommissie discussieert met docenten en studenten over de inrichting en bijstelling van het leerplan. - De werkveldadviescommissie geeft de opleiding input met betrekking tot ontwikkelingen in de praktijk. Met hen wordt ook regelmatig het programma en de actualisering ervan besproken. - Bij examens en de afstudeeropdracht worden gecommitteerden ingezet, die de gelegenheid hebben om te reageren op de inhoud en inrichting van het programma. - Externe stagebegeleiders voorzien de opleiding eveneens van input. Zij beoordelen bijvoorbeeld de praktijkgerichtheid van de opleiding en het niveau en de inzetbaarheid van de studenten. - Afgestudeerden wordt gevraagd een oordeel te geven over de mate waarin de opleiding aansluit bij de praktijk. Ze kunnen iets zeggen over aansluiting van de eindkwalificaties bij de wensen vanuit het werkveld. Pagina 14 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

15 De opleiding heeft signalen van de stakeholders gebruikt om daadwerkelijk aanpassingen in het programma aan te brengen. Zo is er meer aandacht gekomen voor ketenintegratie, ICT, supply chain management (met name aansturing en beheersing ervan) en digitale ontwikkelingen. Ook is op basis van marktontwikkelingen en vraag van de studenten de profielkeuze Zorglogistiek toegevoegd. Ook Network Logistics is in de opleiding gedaald doordat deze ontwikkelingen zichtbaar waren op de arbeidsmarkt. De blokken Supply Chain Management en Economie dragen hier in het eerste jaar aan bij. In het tweede jaar wordt aan de voorwaarden gewerkt. In het derde jaar wordt expliciet aandacht besteed aan Netwok Logistics in het gelijknamige vak en in het aanpalende vak E-logistics. In het vierde jaar wordt dit verder uitgebouwd. Voorheen waren de profileringsmogelijkheden voor studenten beperkt tot de laatste jaren. Omdat studenten aangaven dat ze er behoefte aan hadden al eerder te starten met de profilering, kan de student zich daar nu al vanaf het eerste jaar op oriënteren. De opleiding zou kunnen overwegen de profilering nog verder door te voeren, door de aandacht hiervoor binnen het curriculum te vergroten. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding heeft bij de vormgeven van de opleiding doelstellingen geformuleerd. Het visitatieteam heeft kunnen vaststellen dat er sprake is van voldoende relatie tussen de doelstellingen van de opleiding en de inhoud van het programma: de doelstellingen worden door de inhoud adequaat afgedekt. Het visitatieteam beoordeelt het facet Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma dan ook als voldoende. Het visitatieteam constateert dat de opleiding het internationale aspect nog verder kan uitbouwen, bijvoorbeeld door middel van contact met internationale partners. Er is in dit kader geen sprake van het dwingend opleggen van internationalisering, maar men moet eerder denken aan het faciliteren van studenten die internationale kennis en ervaring willen opdoen. 2.3 Samenhang programma Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding is vormgegeven volgens het leerlijnenmodel van De Bie en De Kleijn (zie facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud). De leerlijnen komen in ieder bimester terug. Het derde studiejaar is opgedeeld in drie trimesters. In het eerste en derde trimester loopt de student stage, in het tweede trimester volgt hij cursussen. Het vierde studiejaar bestaat uit twee periodes. In de eerste periode volgt de student cursussen en in de tweede periode doet de student zijn afstudeerstage. Zoals ook bij facet 2.1 vermeld, zouden de profileringsmogelijkheden voor studenten verder doorgevoerd kunnen worden. De wijze waarop de profilering nu ingevuld wordt, spreekt de student aan. Pagina 15 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

16 Er is sprake van een geleidelijke opbouw in het programma. Ieder studiejaar heeft een ander accent meegekregen. In het eerste jaar ligt het accent op kennismaking met logistiek. In het tweede jaar is er sprake van verdieping met ruimte voor de eigen profilering ter voorbereiding op de stage. De student oriënteert zich op een speciaal terrein van de logistiek en volgt gedeeltelijk een keuzeprogramma in het kader van het profileringsdeel. Binnen dit profileringsdeel werkt hij onder andere aan een project met een externe opdrachtgever. In het derde jaar wordt de student de mogelijkheid geboden om ervaring op te doen met een individuele aanpak van logistieke opdrachten in de praktijk. In het vierde jaar ligt het accent op verdieping ten aanzien van het zelfstandig functioneren in de beroepspraktijk. De bimesters zijn thematisch ingericht. De bimesters bestaan uit zowel theorie (cursussen) als projecten. De cursussen zijn toeleverend voor de projecten. Bij projecten zijn meerdere docenten betrokken. In het wekelijkse projectoverleg bespreken deze docenten onder andere de afstemming van de cursussen. De onderdelen in de opleiding bouwen op een logische wijze op elkaar voort, waarbij de complexiteit toeneemt naarmate de opleiding vordert. Dit is niet alleen herkenbaar in het theoretisch deel van de opleiding, maar ook in de praktijkcomponent. Opmerkingen van studenten ten aanzien van de samenhang in het oude programma hebben geleid tot wijzigingen bij de samenstelling van het nieuwe programma. Ten aanzien van het oude programma merkten studenten op dat de verticale samenhang (samenhang tussen vakken uit verschillende studiejaren) wel zichtbaar was, maar de horizontale samenhang (tussen vakken binnen een studiejaar of een periode binnen een studiejaar) was onvoldoende herkenbaar. Het nieuwe programma heeft een competentiegericht curriculum, waarmee de horizontale samenhang is verbeterd. Dit is te wijten aan het feit dat kleine vakken zijn samengevoegd, waardoor ze nu meer geïntegreerd worden aangeboden. Uit evaluaties is gebleken dat zowel docenten als studenten positief zijn over deze verbeteringen. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Op grond van haar bevindingen stelt het visitatieteam vast dat er sprake is van een samenhangend curriculum. Er is sprake van toenemende complexiteit in zowel theorie als praktijk. Het profileringsdeel kan nog verder doorgevoerd worden. Alles overwegende beoordeelt het visitatieteam het facet Samenhang als voldoende. 2.4 Studielast Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Er is een vaste leerroute opgesteld waarbinnen de vakken één keer per jaar gedoceerd worden. In de studiegids wordt een beschrijving gegeven van elk studieonderdeel (project, cursus of training). Zo wordt de student duidelijk gemaakt wat hij kan verwachten tijdens het lopende studiejaar en de jaren daarna. De studiegids wordt jaarlijks geactualiseerd. Pagina 16 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

17 Met studenten die tussentijds uitvallen wordt een exitgesprek gevoerd. Naar aanleiding van deze gesprekken is een aantal aanpassingen aangebracht aan het programma. In combinatie met de studieloopbaancoaching lijkt dit vooralsnog goed uit te pakken; het aantal tussentijdse uitvallers is afgenomen. Ook wordt nu het vak Wiskunde in verschillende snelheden aangeboden. Voor een aantal studenten bleek exactheid een probleem. Door de verschillende snelheden krijgt iedere student de begeleiding die hij nodig heeft. Uit gesprekken die het visitatieteam voerde bleek dat studenten over het algemeen positief zijn over de studiebelasting. Afhankelijk van de vooropleiding vinden ze de opleiding redelijk pittig tot goed te doen. Wel is van het derde bimester in het tweede jaar aangegeven dat de werkdruk te hoog is., onder andere door de cursus Operations research in combinatie met twee projecten. Met ingang van september 2006 is de cursus Operations research daarom in het eerste bimester geplaatst. Uitval van docenten leidt tot verschuivingen in het programma. Docenten kunnen niet voor elkaar waarnemen. Dit is inherent aan de kleinschaligheid van de opleiding, waardoor er meer sprake is van docentafhankelijkheid. Het gevolg hiervan is dat in een dergelijke situatie een grote studiebelasting ontstaat voor de studenten. Door middel van evaluaties onderzoekt de opleiding in welke mate de studenten het programma studeerbaar vinden. Scores van het studiejaar 2004/2005 hebben geleid tot verbetermaatregelen: studieonderdelen zijn geruild waardoor een evenwichtiger opbouw in het programma is gerealiseerd. De decaan zorgt regelmatig voor een overzicht van studenten die een studieachterstand hebben opgelopen. De studieloopbaancoaches hebben de taak studenten te coachen om deze achterstand in te halen. In het kader van de onderwijsvernieuwing, die heeft geleid tot aanpassingen in het programma, is een overgangsregeling vastgesteld. Dit wordt door de decaan gedaan, in overleg met docenten en de onderwijskundige. De studie heeft drempels ingebouwd om de studenten te prikkelen hun achterstand te beperken. Eén van die drempels wordt gevormd door het bindend negatief studieadvies in het eerste jaar. Als een student minder 46 studiepunten heeft behaald, dan mag hij zijn studie niet vervolgen. Een andere drempel ligt bij de aanvang van de eerste stage. De student kan pas aan zijn stage beginnen als hij een vastgesteld aantal studiepunten heeft gehaald in het tweede jaar. Om aan zijn afstudeerstage te mogen beginnen, moet de student alle studiepunten van het tweede en derde jaar hebben behaald. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding is alert op factoren die de studielast en studeerbaarheid beïnvloeden, maar mag meer aandacht besteden aan de werkdruk voor de studenten in situaties waarin er sprake is van uitval van docenten. De studiebelasting wordt afhankelijk van de vooropleiding wisselend ervaren, maar is passend bij het hbo bachelorniveau. Daarom beoordeelt het visitatieteam het facet Studielast als voldoende. Pagina 17 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

18 2.5 Instroom Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Aspirant-studenten havo met de profielen C&M en E&M en vwo-leerlingen met het profiel E&M zijn zonder meer toelaatbaar voor de opleiding. Voor de havo-profielen N&G en N&T en de vwo-profielen N&G, N&T en C&M geldt als aanvullende eis economie 1. Met een vwo-opleiding is het mogelijk de opleiding in drie jaar te doorlopen. De vwo-ers participeren, voorafgaand aan de propedeuse, in een week Summerschool. Hierin wordt logistieke basiskennis uit het eerste studiejaar aangeboden. Tevens bestuderen de vwo-ers een basisboek, waarvan de inhoud in de eerste collegeweek getentamineerd wordt. Bij voldoende resultaat krijgt de student een vrijstelling voor de twee eerstejaars projecten. De rest van het studiejaar wordt vrijgesteld op basis van de resultaten in het tweede studiejaar. Monitoring van de studieresultaten vindt plaats na elk bimester. Mochten de resultaten onvoldoende zijn, dan stapt de vwo-er over naar het eerste studiejaar. Sinds 2003 hebben er in totaal vijf studenten deelgenomen aan het verkorte traject. Van allen zijn de studieresultaten goed. Drie studenten zullen in juli 2006, na drie jaar studie, hun opleiding afronden. Ook met een goed aansluitende mbo-opleiding op niveau 4 is het mogelijk de opleiding in drie jaar te doorlopen. Mbo-studenten met een logistieke opleiding die hiervoor in aanmerking willen komen, leggen voorafgaand aan de propedeuse een assessment af waarin gekeken wordt naar een aantal essentiële vaardigheden. Ook aantal, niveau en uitvoering van de mbo-stages is een toelatingscriterium. Tevens wordt een intakegesprek gevoerd met deze studenten. Ze volgen het volledige tweede jaar, maar moeten daarnaast uit de propedeuse nog de cursussen Calculeren 1 en 2 volgen, evenals de cursus Schrijfvaardigheid. Bij tegenvallende resultaten in het tweede studiejaar stappen de studenten over naar het eerste studiejaar. De opleiding is gericht op een toename van de instroom. Om die reden is er een speciaal programma voor mbo-ers ontwikkeld dat in de plaats is gekomen van het hiervoor beschreven assessment. Dit programma houdt in dat de studenten in hun derde studiejaar van het mbo een hbo-project kunnen volgen. Dit project, dat door is ontwikkeld, is bedoeld om de mbo-studenten kennis te laten maken met een hbo-aanpak en inhoud van een project. Mbo-ers die dit project in hun derde studiejaar doen, volgen in het laatste jaar van hun mbo-opleiding één dag in de week lessen bij (de cursussen Calculeren, Methoden van onderzoek en Schrijfvaardigheid). Het doel hiervan is om de aansluiting met het hbo te verbeteren. Tevens werken ze aan het logistiek project uit het eerste studiejaar. Als de resultaten voldoende zijn, ontvangt de student voor deze cursussen een vrijstelling in het eerste studiejaar. Aspirant-studenten die niet voldoen aan de formele eisen kunnen een gemotiveerd verzoek doen aan de toelatingscommissie om toch te worden toegelaten. Voor aspirant studenten N&G en N&T (havo, vwo) en C&M (vwo) zonder economie 1 is -breed een toelatingstoets ontwikkeld. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Op grond van het bovenstaande beoordeelt het visitatieteam het facet Instroom als voldoende. Pagina 18 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

19 2.6 Duur De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: 240 studiepunten. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Het onderwijsprogramma omvat een vierjarig programma en beslaat 240 creditpoints. Studenten van een verwante mbo-opleiding of met een vwo-vooropleiding kunnen een vrijstelling krijgen ter waarde van 60 creditpoints. Het eerste en tweede studiejaar bestaan uit vier bimesters van 15 EC s, het derde jaar kent drie trimesters van 20 EC s en het laatste studiejaar beslaat twee semesters van elk 30 EC s. Door middel van de elektronische leeromgeving N@tschool wordt de voortgang van de student gevolgd. De opleiding evalueert per periode de werkelijke studielast van de afzonderlijke modulen. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum. Daarom beoordeelt het visitatieteam het facet Studieduur als voldoende. 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De hoeveelheid en soort begeleiding zijn afgestemd op de gebruikte onderwijsvormen. Tevens is de onderwijsvorm bepalend geweest voor de hoeveelheid individueel werk en groepswerk en voor de wijze waarop getoetst wordt. De eerste twee jaren van de opleiding zijn vormgegeven volgens het leerlijnenmodel van De Bie en De Kleijn. Dit model biedt de mogelijkheid verschillende werkvormen in het programma te combineren en het onderwijs te structureren in onderwijsvormen waarin het verwerven van competenties en beroepsgereedschappen centraal staat. De opleiding onderscheidt vier leerlijnen: de integrale, conceptuele, vaardigheden- en studieloopbaanleerlijn. In de integrale leerlijn verwerven de studenten de competenties. Daartoe worden projecten aangeboden. Binnen het curriculum wordt een aanzienlijk aandeel vormgegeven door projectonderwijs. Alvorens een project wordt goedgekeurd worden de onderwijskundige uitgangspunten ervan geëvalueerd. De toetsing van de projecten vindt plaats door middel van het groepsproduct, de procestoetsing (die overigens alleen een voorwaardelijke functie heeft, er wordt geen cijfer voor gegeven) en de individuele beoordeling in de vorm van een projecttoets of een verslag. Pagina 19 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)

20 De conceptuele leerlijn is erop gericht dat studenten beroepsgereedschappen verwerven. Dit wordt bereikt door middel van de cursussen. Het accent ligt op kennisinhoud, maar dit wordt zoveel mogelijk in verband gebracht met de beroepspraktijk. Ook in de vaardighedenleerlijn verwerven studenten beroepsgereedschappen. Tot deze leerlijn worden de trainingen gerekend. De vaardigheden worden binnen de trainingen altijd gerelateerd aan het functioneren van de logisticus in de praktijk. Onder andere de vreemde talen en (mondelinge en schriftelijke) communicatie maken hier deel van uit. In de studieloopbaanleerlijn leert de student op de competenties te reflecteren. Studenten worden uitgedaagd zelf verantwoordelijk te worden voor hun studie en zelf richting te geven aan hun carrière en daar al vanaf het begin aan te denken en te werken. Voornamelijk door het maken van reflectieverslagen en actieplannen na elk bimester leren ze om hun eigen ervaringen, resultaten en belangstelling te volgen en aan elkaar te koppelen. De vrijekeuzeruimte is gekoppeld aan de studieloopbaanleerlijn. De studieloopbaancoach, die twee jaar gekoppeld is aan de student, begeleidt de student ook bij de invulling van zijn vrije keuzeruimte in de het eerste en tweede jaar. Met de invulling van de vrije keuzeruimte kan de student zijn belangstelling volgen en heeft hij de mogelijkheid zich te onderscheiden van andere studenten. De praktijkleerlijn omvat de reflectieweek in het eerste jaar en de excursieweek in het tweede jaar. De student reflecteert hierop en bespreekt dit met de studieloopbaancoach. Gedurende hun opleiding leggen de studenten een portfolio aan en vullen dit met reflectieverslagen, ingevulde competentiekaarten waaruit blijkt dat ze de competentie(s) hebben behaald, stageverslagen en actieplannen. Het is echter afhankelijk van de studieloopbaancoach wat er met de inhoud gebeurt. Het nut van het portfolio is niet echt duidelijk voor studenten en daarom wordt het in evaluaties ook laag gewaardeerd. De uitvoering van projecten binnen het onderwijs vindt plaats in projectgroepen, die bestaan uit maximaal acht studenten. In het eerste jaar zit de coach twee uur per week (twee keer één uur) bij de groep. In de eerste bijeenkomst wordt een samenwerkingsovereenkomst gesloten, waarin de studenten zich committeren aan een inspanningsverplichting. De docent is als projectbegeleider/coach aanwezig bij deze groepsbijeenkomsten om het proces te kunnen volgen en daarover feedback te geven. De studenten worden uitgenodigd om elkaar ook feedback te geven. De docent is echter de enige die beoordeelt. In het logboek leggen de studenten individueel hun vorderingen vast. De docent kan de logboeken monitoren via de elektronische leeromgeving. Uit het didactisch concept vloeit voort dat individueel werk wordt afgewisseld met groepswerk. Ook bij groepswerk wordt er altijd een vorm van individuele toetsing gebruikt. Op deze wijze wordt voorkomen dat studenten meeliftgedrag vertonen. Uit gesprekken die het visitatieteam voerde met studenten bleek dat het didactisch concept voldoende herkenbaar is. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Binnen de opleiding staan praktijkgerichte opdrachten centraal en de werkvormen worden hier op afgestemd. Kenmerkend voor de uitwerking van het didactisch concept is dat er gewerkt wordt aan de ontwikkeling van competenties en beroepsgereedschappen. Mede gezien de sterke praktijkoriëntatie beoordeelt het visitatieteam het facet Afstemming tussen vorm en inhoud als goed. Pagina 20 van 42 LE (s-d-z-t-s-t-k-s)