ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. NHTV internationale hogeschool Breda Opleiding Facility management Croho-registratienummer: 34500

Transcriptie

1 ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de toetsing van NHTV internationale hogeschool Breda Opleiding Facility management Croho-registratienummer: aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 6 april en 30 mei 2006 Inhoud van het verslag Identificatie...2 Managementsamenvatting...4 Bevindingen...6 Bijlage 1: Programma...6 Bijlage 2: Beoordeelde documenten...6 Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader...6 Bijlage 4: Visitatieteam...6 Bijlage 5: Onafhankelijkheidsverklaringen...6 De verantwoordelijke teamleider: ir. R.S. Kloosterman namens deze, M.I. van de Velde Certiked November 2006 Pagina 1 van 59 NHTV - Facility Management Def.

2 Identificatie NHTV internationale hogeschool Breda Sibeliuslaan CA Breda Postbus DX Breda Telefoon: Website: Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurder: H. Uijterwijk, voorzitter College van Bestuur NHTV Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: NHTV internationale hogeschool Breda HBO opleiding Facility management Voltijd Locatie Breda Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader (februari 2003) adequaat wordt afgedekt. Teamsamenstelling Teamleider: ir. R.S. Kloosterman Extern deskundige: J. Wardenier Secretaris: A.J.C. van Noort Tweede secretaris (tweede visitatiedag): drs. T. Buising Studentlid: J.A.M. van Velthoven Pagina 2 van 59 NHTV - Facility Management Def.

3 Werkwijze De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding, en deze doen toekomen aan het visitatieteam in maart Het visitatieteam heeft een voorbereidende bijeenkomst gehad op 28 maart 2006 waarin is vastgesteld dat het zelfevaluatierapport voldoende basis biedt om de visitatie uit te voeren. De eerste visitatiedag is uitgevoerd op 6 april 2006; en op 30 mei 2006 is de tweede visitatiedag uitgevoerd. Het conceptrapport is op 21 juli 2006 toegezonden aan het management van de opleiding. Op 11 oktober 2006 zijn schriftelijke reacties opgesteld door de opleiding, die hebben geleid tot onderhavig definitief rapport. In de aanloop naar de visitatie is er driemaal een bijeenkomst geweest tussen de voorzitter van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de Hogeschool. Deze bijeenkomsten hadden alle een voorlichtend en planningstechnisch karakter, waarbij onder andere de werkwijze is toegelicht, de teamsamenstelling is besproken en het programma tot stand is gekomen. Pagina 3 van 59 NHTV - Facility Management Def.

4 Managementsamenvatting Op 6 april 2006 en 30 mei 2006 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de opleiding Facility management van NHTV. Doelstelling was een toetsing uit te voeren van de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het NVAO Beoordelingskader. NHTV is een hogeschool, die opleidingen op het gebied van toerisme, hospitality, entertainment en mobiliteit verzorgt. Er studeren momenteel in totaal ongeveer studenten. NHTV in haar geheel wordt bestuurd door het College van Bestuur. De opleiding Facility Management (hierna ook te noemen: FM) wordt aangestuurd door een opleidingsdirecteur. De opleiding FM is met als werktitel Meer beleving in het onderwijs opgezet en gestart in 2002, zodat in de zomer 2006 de eerste studenten zullen afstuderen. De opleiding is voorts op een vergelijkbare leest ontwikkeld en gestart als de zusteropleiding Hoger Hotelonderwijs, die een jaar eerder van start ging. Bij het opzetten van de opleiding FM is het management bewust een minder traditionele weg gaan bewandelen. Het feit dat de opleiding geheel nieuw was, creëerde de kans om het direct en geheel competentiegericht op te zetten. En voorts is vanaf het eerste moment de interactie met de beroepspraktijk het leidende uitgangspunt geweest, zowel bij het opzetten van de opleiding als nu ook bij het draaien ervan. Het visitatieteam heeft zeer veel waardering voor bijvoorbeeld de assessments die de ruggengraat vormen van het toetsingsbeleid, en waarbij het facilitair bedrijfsleven nauw en zorgvuldig betrokken is. Deze verwevenheid van opleiding en werkveld ziet het visitatieteam als een sterk punt met belangrijke meerwaarde voor de studenten. De jonge opleiding doet het goed in de studentenmarkt. De groei is groot en vanaf 2006 zal er gewerkt gaan worden met een numerus fixus; voorts staat de opleiding in de Keuzegids hoger Onderwijs 2005/2006 op de tweede plaats van de FM-opleidingen; een prestatie waar het management terecht trots op is. Het visitatieteam heeft, naast deze positieve bevindingen, met name kritisch gekeken naar de breedte van het curriculum. Daar waar Facility Management uit zichzelf al een breed vakgebied is, constateert het visitatieteam dat enkele onderwerpen (met name human resource management in relatie tot leiderschapsaspecten) een steviger plaats in het curriculum verdienen. Het als rode draad gedefinieerde Imagineering wordt welhaast als los onderwerp binnen FM gepresenteerd en minder als rode draad. Met daarbij de waarneming dat de scripties van bijna-afgestudeerden kunnen winnen aan overtuigingskracht, ligt de conclusie voor de hand dat een nadere focus in het curriculum kan helpen bij het nog verder verstevigen van de opleiding en de positie die zij als runner-up 1 inneemt. Alles overwegend heeft het visitatieteam zeer veel waardering voor de opleiding, waarbij de vernieuwende gedachten en de osmose met het relevante bedrijfsleven een uitstekende bijdrage leveren aan de praktijkgerichte ontwikkeling van de studenten. Alle facetten van het NVAO kader zijn voor de voltijd hbo-bacheloropleiding Facility Management als voldoende of goed beoordeeld. Op grond van bovenstaande stelt het Certiked visitatieteam vast dat alle onderwerpen van het NVAO kader positief beoordeeld worden. 1 Bron: Keuzegids Hoger Onderwijs 05/06 Pagina 4 van 59 NHTV - Facility Management Def.

5 Overzicht van beoordelingen voltijd opleiding Onderwerp en facet Certiked beoordeling Doelstellingen opleiding Domeinspecifieke eisen Niveau: Bachelor Oriëntatie HBO Programma Eisen HBO Relatie doelstellingen / inhoud Samenhang programma Studielast Instroom Duur Afstemming vormgeving / inhoud Beoordeling en toetsing positief voldoende voldoende goed positief excellent goed goed voldoende voldoende voldoende goed goed Inzet van personeel positief Eisen HBO Kwantiteit personeel Kwaliteit personeel goed voldoende goed Voorzieningen positief Materiële voorzieningen Studiebegeleiding voldoende goed Interne kwaliteitszorg positief Evaluatie resultaten Maatregelen tot verbetering Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld goed goed goed Resultaten positief Gerealiseerd niveau Onderwijsrendement voldoende voldoende Pagina 5 van 59 NHTV - Facility Management Def.

6 Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hieronder de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. Steeds zijn in de blokken de NVAO-criteria aangegeven die bij betreffend onderwerp en facetten horen, is een beschrijving gegeven van de bevindingen en wordt vervolgens een beoordeling ten aanzien van betreffend facet gegeven. 1. Onderwerp: doelstellingen opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Het hart van de opleiding wordt gevormd door de servicegerichtheid naar doelgroepen (of doelgroepgericht handelen). De doelgroep wordt gevormd door de interne klant, de leverancier en/of de bezoeker van een evenement. Bij de start van de opleiding in 2002 werden 33 competenties gehanteerd die inhoudelijk gebaseerd waren op het Beroeps- en opleidingsprofiel Facilitaire dienstverlening 1999 dat was opgesteld door het LOOFD (Landelijk Overleg Opleidingen Facilitaire Dienstverlening). Dit beroeps- en opleidingsprofiel is erkend door het werkveld. Het aantal competenties bleek te omvangrijk om goed te kunnen toetsen en over te brengen aan de studenten. Mede daardoor heeft de opleiding in 2003 zeven kerncompetenties ontwikkeld. Daarbij worden drie beroepsrollen onderscheiden: die van performance manager, (verander)manager en zelfstuurder. De performance manager creëert beleving van dienstverlening. De (verander)manager analyseert en bepaalt doelen, maakt vervolgens plannen om deze te bereiken, organiseert en coördineert de uitvoering ervan, evalueert deze en stelt ze bij. De zelfbestuurder stuurt de eigen professionele ontwikkeling en levert een bijdrage aan het beroep. In september 2005 is een nieuw Facility management competentieprofiel ontwikkeld in aansluiting op het nieuwe competentieprofiel voor Bachelor of Business Administration. De negen FM-competenties die zijn afgeleid van het BBA-profiel sluiten beter aan bij de opvattingen over competentie-leren van de opleiding dan het oude profiel. Dit is voor de opleiding aanleiding om op basis hiervan vanaf de instroom van studiejaar 2006/2007 het competentieprofiel van de opleiding FM te herijken om aansluiting op actuele ontwikkelingen te waarborgen. Het nieuwe Facility management competentieprofiel is erkend door het werkveld. Facility management is een brede opleiding. Het doel is dan ook niet om specialisten af te leveren maar om breed opgeleide deskundigen te laten instromen op de arbeidsmarkt. Het uitgangspunt van de opleiding is de ondersteuning van het primaire proces van een organisatie en hoe je dit primaire proces goed kunt managen. De speerpunten van de opleiding worden gevormd door imagineering (het creëren van een beleving bij de gast) en visitormanagement. Pagina 6 van 59 NHTV - Facility Management Def.

7 Aan de opleiding is een werkveldadviescommissie verbonden, die meerdere keren per jaar bij elkaar komt. Deze commissie heeft zowel een klankbord- als een signaalfunctie. Ze adviseren de opleiding over vraagstukken die hen worden voorgelegd, maar eveneens brengen ze het management van de opleiding op de hoogte van de ontwikkelingen in het werkveld. De werkveldadviescommissie geeft aan dat de opleiding deze adviezen ter harte neemt en er ook iets mee doet. Imagineering (gerelateerd aan de eerste competentie) wordt door de opleiding als zeer belangrijk bestempeld. Imagineering heeft een toegevoegde waarde voor het primaire proces en/of het facilitaire proces. De essentie is door beleving in faciliteiten te brengen uiteindelijk te komen tot een besparing op processen. De werkveldadviescommissie ondersteunt de visie van het opleidingsmanagement. Leden van de werkveldadviescommissie worden bij de assessments betrokken als beoordelaars. Niet iedereen werkt aan alle assessments mee. Een aantal leden heeft naar aanleiding van de assessments een auditverslag geschreven, waarin kritisch naar het assessment, het proces en de procedure wordt gekeken. Een van de leden heeft bijvoorbeeld de kritische vraag gesteld hoe assessors aan de hand van het gesprek kunnen bepalen of de competenties wel worden behaald. Naar aanleiding hiervan heeft de opleiding besloten om op voorhand meer informatie over de student ter beschikking te stellen aan de assessors. De assessors die aan het derde- en vierdejaars assessment meewerken, krijgen een training. De leden van de werkveldadviescommissie vinden dat de combinatie met de opleiding Hoger Hotelonderwijs een meerwaarde biedt voor de opleiding FM, met name in relatie tot gastvrijheid. Internationalisering zien zij als welkome aanvulling omdat Nederland weliswaar klein is, maar wel een internationaal karakter heeft. Internationalisering, maar ook imagineering, is noodzakelijk voor het ambitieniveau van NHTV als het gaat om de mensen die ze willen afleveren. De docenten benoemen de volgende elementen als onderscheidend ten opzichte van andere FMopleidingen: imagineering, de kleinschaligheid, het internationale karakter, de toepassingsgerichtheid die de student bezit na afronding van de opleiding, het contact met het werkveld, de individuele begeleiding en de kennis en achtergrond van de medewerkers. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding heeft zich bij de ontwikkeling van het curriculum gebaseerd op het meest actuele competentieprofiel. Dit profiel is gevalideerd door een relevante vertegenwoordiging van het werkveld. Inhoudelijk wordt structureel input gevraagd aan vertegenwoordigers van de beroepspraktijk door middel van overleg met de werkveldadviescommissie. Daarom beoordeelt het visitatieteam het facet Domeinspecifieke eisen als voldoende. Pagina 7 van 59 NHTV - Facility Management Def.

8 1.2 Niveau De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Voor de opleiding zijn de volgende zeven kerncompetenties geformuleerd: 1. Creëren van beleving van de dienstverlening: 2. Analyseren en doelen bepalen; 3. Plannen maken; 4. Organiseren en coördineren; 5. Evalueren en bijstellen; 6. Sturen van de eigen professionele ontwikkeling; 7. Bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het beroep. Deze competenties zijn gerelateerd aan drie beroepsrollen: performance manager, verandermanager en zelfstuurder. De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau dat vereist mag worden van een beginnend beroepsbeoefenaar op hbo-bachelor niveau. De opleiding heeft in een schematisch overzicht de Dublin Descriptoren gerelateerd aan de zeven competenties. Uit het schema blijkt het volgende. Kennis en inzicht: De in Breda afgestudeerde student FM beschikt over een brede, multidisciplinaire basis en bezit kennis en inzicht op het gebied van Facility Management. Op basis van de kennisaandachtsgebieden behorende bij de competenties is invulling gegeven aan kennis/inzicht aspecten in het curriculum. Uitgangspunt hierbij is dat de student aan het eind van de studie op hoofdlijnen kennis van en inzicht in de kennisaandachtsgebieden in relatie tot het vakgebied moet hebben, zoals aangeboden in de verplichte literatuur, colleges, studiereizen en gastcolleges. Toepassen kennis en inzicht: Door het competentiegerichte onderwijs waarin opdrachten uit de beroepspraktijk centraal staan, oefenen studenten in het voortdurend toepassen van de verworven kennis, vaardigheden en inzicht. In de loop van de studie worden de problemen steeds complexer, terwijl de ondersteuning afneemt. Hierdoor kan de student aan het eind van de opleiding als beginnend beroepsbeoefenaar zelfstandig aan de slag. De uitwerkingen van de competenties zijn gebaseerd op beroepsproducten zodat de toepassing van kennis en inzicht voor de aanpak van opdrachten in het werkveld, duidelijk naar voren komt. Voorbeelden van beroepsproducten zijn analyseverslagen en de blauwdruk voor een evenement. Oordeelsvorming: Hierbij gaat het bijvoorbeeld over de competenties Analyseren en doelen bepalen, Evalueren en bijstellen en Bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het beroep. Tot de beroepsproducten behoort bijvoorbeeld een adviesplan met betrekking tot de strategie-implementatie van een facilitaire organisatie en een bijbehorend communicatieplan. Pagina 8 van 59 NHTV - Facility Management Def.

9 Communicatie: De in Breda afgestudeerde student FM beschikt over een breed scala aan communicatieve vaardigheden. Aspecten hiervan komen aan de orde in de competenties Beleving van dienstverlening, Analyseren en doelen bepalen, Plannen maken, Organiseren en coördineren, Evalueren en bijstellen en Bijdrage leveren aan de ontwikkeling van het beroep. Het betreft zowel mondelinge als schriftelijke communicatie, evenals interne en externe communicatie. Leervaardigheden: De context van de competenties gaat van (niveau 1) school /groepsgewijze opdrachten naar (niveau 3) werkelijk bedrijf met werkelijke zelfstandige opdrachten waardoor de overgang naar de beroepspraktijk soepel kan verlopen en een vervolgstudie aan te gaan die een hoog niveau van autonomie veronderstelt. Aan dit aspect wordt bij de zeven competenties aandacht besteed in de competentie sturen van de eigen professionele ontwikkeling. Zoals in bovenstaande toelichting duidelijk wordt, zijn de Dublin Descriptoren zodanig herkenbaar in de zeven kerncompetenties terug te vinden, dat hiermee het bachelorniveau van de opleiding inzichtelijk wordt. In het geval er wijzigingen worden aangebracht aan het opleidingsprogramma, wordt gecheckt of de wijzigingen in overeenstemming blijven met de te behalen eindkwalificaties en het beoogde eindniveau bij afronding van de opleiding. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Uit de analyse kan worden afgeleid dat de eindkwalificaties van de opleiding aansluiten bij het niveau van HBO-bachelor, zoals in de Dublin descriptoren weerspiegeld. De opleiding biedt de student voldoende handvatten om in de beroepspraktijk de drie beroepsrollen op zich te kunnen nemen. Er is in het curriculum een aanmerkelijk deel praktijk, maar zonder dat dat ten koste gaat van de aandacht voor theorie. Op basis van de bovenstaande bevindingen beoordeelt het visitatieteam het facet Niveau als voldoende. 1.3 Oriëntatie HBO De eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: In het competentieprofiel is aangegeven aan welke kwalificaties de beginnend beroepsbeoefenaar voldoet en welke beroepsproducten hij kan maken als hij een competentie voldoende beheerst. De eindkwalificaties zijn afgeleid van het landelijke beroepsprofiel dat erkend is door het werkveld. Pagina 9 van 59 NHTV - Facility Management Def.

10 De werkveldadviescommissie is betrokken bij de vaststelling van de opleidingskwalificaties. Doordat in alle studiejaren werkvelddeskundigen (niet alleen leden van de werkveldadviescommissie) worden ingezet als beoordelaar van presentaties, opdrachten en assessments, hebben zij goed zicht op het niveau van de eindkwalificaties. De opleiding heeft zo de mogelijkheid gecreëerd om structureel input vanuit het werkveld te ontvangen ten aanzien van de inhoud en het niveau van de eindkwalificaties en de mate waarin dit aansluit bij de wensen vanuit het werkveld. De opleiding heeft hierover positieve reacties ontvangen. De ontwikkeling van competenties en de uitwerking hiervan in niveaus is een doorlopend proces geweest. Sinds 2005 is het evalueren en bijstellen van de competenties een taak van de in dat jaar opgerichte curriculumcommissie. Aanvullend wordt reeds onder studenten de duidelijkheid van de eisen aan een beginnend beroepsbeoefenaar onderzocht, evenals het niveau van de opleiding. Uit het NHTV-brede Studenttevredenheidsonderzoek dat plaatsvond in 2004 bleek dat de opleiding FM hierop bovengemiddeld scoort ten opzichte van andere NHTV-opleidingen. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam beoordeelt de praktijkgerichtheid van het competentieprofiel als voldoende en corresponderend met dat van een beginnend beroepsbeoefenaar in het betreffende werkveld. Op basis van de bevindingen beoordeelt zij het facet Oriëntatie HBO als goed. Beoordeling van het onderwerp Doelstellingen opleiding Het visitatieteam is van mening dat voor de opleiding een goede basis is gelegd met het gebruikte competentieprofiel. Het profiel, dat in overleg met het werkveld tot stand is gekomen, bevat kwalificaties die behoren bij het bachelorniveau. Ze zijn afgestemd op het niveau van de beginnend beroepsbeoefenaar. Alle facetten van het onderwerp Doelstellingen opleiding zijn als voldoende of goed beoordeeld. Daarom is de beoordeling van het onderwerp in zijn geheel positief. Pagina 10 van 59 NHTV - Facility Management Def.

11 2. Onderwerp: Programma 2.1 Eisen HBO Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding maakt gebruik van relevante en actuele vakliteratuur op hbo-niveau. De opleiding is bewust praktijkgeoriënteerd. Dit wordt gedaan onder het motto; Een dag zonder inbreng van het beroepenveld, is een verloren dag. De opleiding heeft dan ook goede aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het belang van de praktijk en de rol van de praktijk neemt per jaar toe. Gedurende de projecten krijgt de student te maken met casussen uit zowel de profit als de non-profit sector. Dit geeft de student de gelegenheid om af te tasten wat het beste bij hem past. In het eerste jaar komt de oriëntatie op de praktijk aan bod, in de vorm van een meeloopstage en projecten waarbij een concreet beroepsproduct moet worden opgeleverd. Voorbeeld hiervan is het thema huisvesting waarbij een huisvestingsplan moet worden opgesteld, waarvoor een casus wordt aangeleverd door een relevante organisatie uit de beroepspraktijk (bijvoorbeeld Interpolis, gemeente, kinderdagverblijven, etc). In dit kader worden diverse integrale beroepsproducten opgeleverd waarbij alle andere thema s van het eerste jaar geïntegreerd zijn (interne klant, visitormanagement, leveranciersmanagement, etc). In het tweede jaar vindt verdieping plaats. Er wordt gewerkt met reële casussen / projecten. De projecten slaan een directe brug naar de praktijk. Opdrachten uit het werkveld worden ingebracht in het onderwijs. Hierbij wordt concreet gewerkt aan het oplossen van werkelijke problemen / vraagstukken van opdrachtgevers uit het beroepsveld. Een van de onderdelen van het 2 e jaar is het facilitair evenement dat de studenten in zijn geheel moeten organiseren (bijvoorbeeld kerstfeest voor alle NHTV medewerkers, modeshow en DJ Contest). Aan het einde van het tweede jaar en het begin van het derde jaar volgen de studenten een praktijkstage. Voorbeelden zijn invoering van een barcode systeem voor kleding bij een grote zorginstelling, opstellen van een productendienstencatalogus van een gemeente. Hiernaast wordt in het tweede en derde jaar ook met concrete opdrachten / casussen uit de praktijk gewerkt, zoals bijvoorbeeld bij het onderdeel strategie & communicatie in het derde jaar. Het restant van het derde jaar heeft een academisch karakter. De studenten krijgen gastcolleges aangeboden en maken individuele cases die ondersteund worden door experts. Er zijn in totaal zes expertgroepen die gerelateerd zijn aan branches, twee van de zes expertgroepen zijn Engelstalig. De expertgroepen worden door een docent voorgezeten. De expertgroepen bieden de studenten de mogelijkheid om ervaring en kennis uit te wisselen en om vragen te stellen aan de docent. Het doel van de expertgroepen is dat de student een verbinding legt tussen de zelf geworven case en de inhoud van de colleges. Daarnaast bieden de expertgroepen de mogelijkheid om praktijkontwikkelingen te volgen, wat kan leiden tot aanpassingen in het curriculum. Pagina 11 van 59 NHTV - Facility Management Def.

12 Het vierde jaar is vraaggestuurd. De student kan het onderwijs dan zelf invullen. De student bepaalt in het derde jaar welke omgeving hij nodig heeft om de competenties op het beoogde niveau te behalen. De context waarin dat gebeurt kan per student verschillen. In de praktijk blijkt dat de meeste studenten voor een stage van een half jaar kiezen, aangevuld met een afstudeeropdracht. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om minoren te volgen bij NHTV of andere onderwijsinstellingen. Ook op andere manieren wordt de praktijk in de opleiding gebracht. Studenten worden verplicht in het eerste jaar binnen het leerbedrijf van de instelling zogenaamde servicepunten te verdienen. Dit kan door binnen het leerbedrijf activiteiten te doen gericht op de beleving van gastvrijheid of dienstverlening. Ook extern kunnen servicepunten verdiend worden, door bijvoorbeeld mee te werken aan de evenementen die door de ouderejaars worden georganiseerd. Tevens worden er studiereizen naar het buitenland georganiseerd waarbij kennismaking met het werkveld een belangrijk onderdeel is. Ook door middel van gastcolleges en werkbezoeken zoekt de opleiding aansluiting bij ontwikkelingen in het werkveld. Voor een stageplek voor de tweede/derdejaars stage kunnen de studenten terecht bij het praktijkbureau. Dit bureau zorgt voor het merendeel van de stages. In enkele gevallen zoekt de student zelf een stageplaats. Het is bij de student bekend aan welke criteria de stageplaats moet voldoen om goedgekeurd te worden door de opleiding. Voor de eventuele stage in het vierde jaar is de student zelf verantwoordelijk voor het vinden van een stageplaats / afstudeerplaats. Een grote betrokkenheid met het werkveld heeft altijd voorop gestaan, door alle jaren heen. Dit is concreet in de opleiding terug te vinden in de cases die uit de beroepspraktijk komen en de gastcolleges. Het werkveld is hiernaast ook betrokken als beoordelaar en opdrachtgever bij veel studieonderdelen. Dit betreft onder andere de beoordeling van eerstejaarspresentaties, opdrachtgever en beoordelaar bij tweedejaarsprojecten, opdrachtgever, begeleider en beoordelaar van stages, onderwerp van derdejaarscasus strategie & communicatie, gastdocent en assessor bij alle assessments. Ook worden er periodiek netwerkbijeenkomsten georganiseerd waar het werkveld bij betrokken is en is er een werkveldcommissie waar belangrijke beleidsonderwerpen besproken worden. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding is vanaf het eerste jaar zeer praktijkgericht en geeft daar vervolgens in alle studiejaren op verschillende manieren vorm aan. De betrokkenheid van het werkveld is ook gedurende de hele opleiding uitstekend georganiseerd en neemt afwisselende vormen aan. Het visitatieteam beoordeelt het facet Eisen HBO daarom als excellent. Pagina 12 van 59 NHTV - Facility Management Def.

13 2.2 Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Het onderwijs is ingericht rond zeven competenties, die in elk van de vier jaren in meer of mindere mate terugkomen. De zeven competenties dienen gedurende de vier jaar op drie niveaus te worden bereikt, waarbij complexiteit, transfer en verantwoordelijkheid gedurende de drie niveaus toenemen. In het eerste jaar ligt de nadruk op het bereiken van competentie niveau 1. In het tweede jaar op niveau 2. De laatste twee jaar wordt gewerkt aan competentieverwerving op niveau 3. De opbouw van het programma is gebaseerd op thema s. Een thema is een bundeling van vakdisciplines onder een gemeenschappelijke paraplu. Binnen de thema s wordt gewerkt aan de verschillende competenties en worden concrete beroepsproducten opgeleverd. In factsheets worden de thema s beschreven naar leerdoelen, lesperioden, betrokkenen, studiemethoden, opdrachten, studiebelasting en toetswijze. De factsheets vormen voor de studenten een informatiebron en zijn toegankelijk via de elektronische leeromgeving N@tschool. Hiernaast zijn er trainingen op het gebied van communicatie, interactie en managementvaardigheden. Deze hebben tot doel de studenten kennis, vaardigheden etc bij te brengen. Er worden ook onderdelen als Engels, Financieel management en Organisatiekunde gegeven. Het eerste jaar kent zeven thema s (inclusief meeloopstage), het tweede jaar zes (inclusief praktijk), het derde jaar twee (inclusief stage). In de eerste drie jaar van de opleiding is het onderwijsprogramma voor alle studenten identiek. Het vierde jaar wordt volledig vraaggestuurd ingevuld. Dit betekent dat de studenten zelf, met behulp van een persoonlijk ontwikkelplan dat in het derde jaar wordt opgesteld, definiëren op welke wijze de afstudeerfase wordt ingevuld. Dit kan op verschillende manieren plaatsvinden: een minorstudie aan een andere instelling, in combinatie met een afstudeerstage; verdieping van kennis door bijvoorbeeld in het verlengde van de tweede / derdejaarsstage een verdieping op een specifiek kennisgebied te ontwikkelen; of verbreding van kennis waarbij de student kiest voor een stage op een gebied waar hij / zij nog geen ervaring heeft. Uit het gesprek van het visitatieteam met de afstudeerders is gebleken dat het vierde jaar inderdaad verschillend wordt ingevuld, afhankelijk van de doelstellingen van de student. Hierbij geldt als gemene deler dat nagenoeg alle studenten een stage van minimaal een half jaar opnemen in het programma. De opleiding beslaat de volle breedte van het vak. In het gesprek van het visitatieteam met studenten is naar voren gebracht dat studenten het brede karakter van de opleiding waarderen. Imagineering is een speerpunt van de opleiding. Daarbij zijn de interne en externe klant belangrijk. Imagineering is gericht op beleving, wat verder gaat dan service. Het gaat er niet om dat de student (of afgestudeerde) nadenkt over wat hij doet, maar juist over wat er gebeurt en hoe dat wordt ervaren. Dit heeft consequenties voor een aantal disciplines. In Imagineering wordt met name creativiteit getraind. Dit krijgt binnen de opleiding met name zijn beslag binnen het thema Imagineering. Pagina 13 van 59 NHTV - Facility Management Def.

14 Internationalisering is een belangrijk aandachtspunt van de opleiding. Dit komt in de opleiding naar voren in Engelstalig onderwijs (in beperkte mate), Engelse les in de eerste drie jaar, de mogelijkheden voor een buitenlandse stage (in studiejaar 2005/2006 zijn twee tweedejaars studenten op uitwisseling naar het buitenland gegaan en hebben zeven studenten toestemming kregen na assessment 3 in het buitenland te studeren, twaalf studenten hebben in dit jaar stage gelopen in het buitenland), studiereizen en samenwerking met FM-opleidingen in het buitenland. Internationalisering is onderdeel gemaakt van het kwaliteitsbeleid. Doelen inclusief kritische succesfactoren zijn opgenomen in de Balanced Score Card. Jaarlijks vindt evaluatie plaats (zie ook facet 5.1 Evaluatie resultaten). De curriculumcommissie bewaakt de aansluiting tussen het competentieprofiel en de curriculumblauwdruk. Zij initiëren en organiseren periodieke herijking van de aansluiting van competenties en curriculumblauwdruk op het werkveld. Tevens beoordelen zij voorstellen tot curriculumwijzigingen en ze adviseert het kernteam over gewenste veranderingen. Bestudering van de documenten heeft geleerd dat het geheel aan leerdoelen dekkend is voor de eindkwalificaties. De leerdoelen zijn vooraf voldoende helder voor de studenten. De opleiding is erop gericht de student zelfstandigheid bij te brengen. De zelfstandige en individuele benadering nemen toe naarmate de opleiding vordert. Bij stagebedrijven is bekend dat de opleiding zelfstandige studenten aflevert, dus dat wordt ook verwacht als ze een stagiair in het bedrijf nemen. De vierdejaars studenten vinden dat ze voldoende toegerust zijn om de arbeidsmarkt te betreden. Ze vermoeden dat de praktijk wel pittig zal zijn, maar hebben er vertrouwen in dat ze het kunnen. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft kunnen vaststellen dat er sprake is van een goede relatie tussen de doelstellingen van de opleiding en de inhoud van het programma: de doelstellingen worden door de inhoud goed afgedekt. Het visitatieteam heeft geconstateerd dat het programma vele zijpaden biedt die recht doen aan het brede karakter van de opleiding. Het visitatieteam beoordeelt het facet Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma daarom als goed. Het visitatieteam bevestigt het brede karakter van de opleiding. Dit past bij het gekozen profiel en wordt goed uitgewerkt in het programma. Ten aanzien van de continuïteit van de opleiding in de toekomst wordt aanbevolen blijvend te bewaken of het programma in zijn geheel dekkend is (met name aspecten op het gebied van personeelsmanagement en financieel management kunnen naar de waarneming van het visitatieteam steviger aangezet worden). Tegelijkertijd dient men ervoor te waken dat een nog verdere verbreding niet gaat leiden tot een verdunning. Men ontkomt op die wijze er niet aan om een nadere focus voor de opleiding uit te werken. Verder adviseert het visitatieteam het volgende. Het aandeel Imagineering in het programma oogt wat losstaand; het wordt als het ware als een onderwerp binnen Facility Management gepresenteerd. Vanuit het oogpunt dat Imagineering een door de opleiding benoemd speerpunt is, verdient het een meer geïntegreerde plaats als rode draad. Pagina 14 van 59 NHTV - Facility Management Def.

15 2.3 Samenhang programma Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Alle thema s binnen de opleidingen dragen bij aan de ontwikkeling van vooraf vastgestelde competenties. Zowel tussen als binnen thema s is er sprake van samenhang. Van samenhang tussen thema s is bijvoorbeeld sprake als voor bepaalde beroepsproducten de kennis van thema s gecombineerd moet worden. Doordat in verschillende studiejaren thema s op deze manier met elkaar verweven zijn, is er sprake van een geïntegreerd onderwijsprogramma. Ook binnen thema s dienen verschillende vakdisciplines met elkaar samen te hangen om integratie van het onderwijsprogramma te bewerkstelligen. Wat betreft de mate waarin dit gebeurt, onderscheidt de opleiding twee gradaties van onderwijsintegratie: semi-onderwijsintegratie (waarbij verschillende vakdisciplines onafhankelijk en parallel aan elkaar aan de orde komen en op het einde van het thema, bij de concrete vormgeving van het beroepsproduct, geïntegreerd worden, zoals in het tweedejaarsproject huisvesting) en helix integratie (waarbij de verschillende vakdisciplines elkaar op verschillende momenten gedurende een thema raken en van input voorzien, zoals het onderdeel research in het tweedejaars thema imagineering of het onderdeel Engels in het thema visitormanagement). Semi-onderwijsintegratie is de minimale vorm die voor alle onderdelen geldt. De inhoudelijke samenhang komt ook naar voren in de verschillende competenties. Ieder thema richt zich op een aantal van te voren vastgestelde competenties, waarbij beroepsproducten die in een thema worden opgeleverd ook bijdragen aan de samenhang tussen de thema s. De onderwijsintegratie neemt toe in de loop van de vier jaar. Dit komt tot uitdrukking in de omvang van de thema s, die worden groter en in de complexiteit van de thema s. Ook dit sluit aan bij de gewenste competentieontwikkeling van de studenten, waarbij het uiteindelijke doel is dat de studenten de competenties op niveau 3 beheersen (dat van beginnende beroepsbeoefenaar). Ook de bij de thema s behorende beroepsproducten worden gedurende de vier jaar steeds complexer. Ook voor het flankerend onderwijs (waartoe de trainingen op het gebied van communicatie worden gerekend) geldt dat de moeilijkheidsgraad oploopt gedurende de opleiding. Uit het studenttevredenheidsonderzoek (2004) blijkt dat studenten de samenhang in het programma als positief beoordelen (de score van FM ligt hoger dan de gemiddelde scores voor de NHTV als geheel). De onderdelen sluiten inhoudelijk op elkaar aan, de studenten ervaren samenhang in het programma en de aansluiting tussen de propedeuse en de hoofdfase is goed. Ook uit gesprekken die het visitatieteam voerde met de studenten is gebleken dat zij de samenhang in het programma herkennen. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam is van mening dat sprake is van een goed samenhangend curriculum. Dit komt onder andere tot uitdrukking in de verschillende vormen van integratie die de opleiding onderscheidt. Hiernaast komt de inhoudelijke samenhang ook nadrukkelijk naar voren in de toenemende complexiteit van de competenties en de beroepsproducten. Op basis hiervan beoordeelt het visitatieteam het facet Samenhang van het programma als goed. Pagina 15 van 59 NHTV - Facility Management Def.

16 2.4 Studielast Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: In het programma wordt uitgegaan van een studieweek van 40 uur. Deze 40 uur zijn gevuld met het volgen van onderwijs, uitwerken van beroepsproducten (zelfstandig en onder begeleiding), toetsen en assessments. Het aantal instructie / contacturen neemt gedurende de vier jaar af en het aantal uren dat men besteedt aan beroepsproducten neemt gedurende de studie toe. In het derde jaar heeft de voorbereiding op toetsen en assessments veel aandacht omdat de student zich in het derde jaar met het opstellen van het POP voorbereidt op het vierde jaar. Met uitzondering van het tweede jaar volgen gedurende de gehele opleiding de verschillende thema s elkaar op. In het tweede jaar lopen twee projecten en het facility event gelijktijdig. In de eerste drie jaar van de opleiding is het onderwijsprogramma voor alle studenten identiek. Het vierde jaar wordt volledig vraaggestuurd ingevuld. Zoals eerder aangegeven wordt voor elk thema een factsheet opgesteld. Hierin wordt ingegaan op leerdoelen, lesperioden, betrokkenen, studiemethoden, opdrachten, studiebelasting en wijze van toetsing (inclusief herkansingsmogelijkheden). Dit factsheet is openbaar en dient onder andere als informatievoorziening naar de studenten en wordt via N@tschool gepubliceerd. Studiepunten worden alleen toegekend als assessments met een positief resultaat zijn afgesloten. De assessments vinden gedurende de opleiding in totaal vier keer plaats (twee in het eerste studiejaar, één aan het eind van het derde studiejaar en de laatste aan het eind van het vierde studiejaar, zie verder facet 2.8 Beoordeling en toetsing). Dit heeft potentieel tot gevolg dat de student bij het niet behalen van het assessment grote studievertraging oploopt. Als assessment twee niet gehaald wordt, volgt hieruit een bindend negatief studieadvies aan de student. Bij het niet behalen van assessment drie en vier ondervindt de student studievertraging. De opleiding heeft geprobeerd ervoor te zorgen dat studievoortgang belemmerende factoren toch zoveel mogelijk worden weggenomen. Bij het niet voldoen aan de instapvoorwaarden voor assessment drie, zijn er herkansingsmogelijkheden. Als de problemen daarmee niet opgelost zijn, kan de examencommissie besluiten dat de student een gedeelte over moet doen. Wanneer de student kan worden toegelaten tot het assessment, maar dit niet met goed gevolg aflegt, dan volgt enkele maanden laten een herkansing. Als het vierde assessment niet succesvol is doorlopen, maakt de student in overleg met de afstudeerbegeleider een plan en doet hij individueel opnieuw assessment als hij daar aan toe is. Bij tussentijdse uitvallers wordt op verzoek van de student een deel van een assessment afgenomen door de examencommissie. Als dit met goed gevolg is afgelegd, wordt een aantal EC s toegekend. Tevens bestaat voor de student de mogelijkheid om een verklaring te ontvangen van de toetsen die eerder met succes zijn doorlopen. De opleiding onderzoekt en analyseert de aansluiting met de verschillende vooropleidingen. Eerstejaarsstudenten hebben gedurende de hele propedeuse gesprekken met de studieloopbaanbegeleider. De studievoortgang is daarbij ook onderwerp van gesprek. Indien de studievoortgang achterblijft, worden extra gesprekken gepland of kan worden doorverwezen naar de decaan. Pagina 16 van 59 NHTV - Facility Management Def.

17 Studielast en studeerbaarheid zijn vaste onderdelen bij verschillende evaluaties. Het komt aan de orde binnen het opleidingsteam, de opleidingscommissie en de module-evaluaties. Uitkomsten worden geanalyseerd en kunnen tot aanpassing van het programma, of andere maatregelen leiden. Uit het studenttevredenheidsonderzoek (2004) blijkt dat studenten de studielast (studeerbaarheid en keuzemogelijkheden) in het programma als positief beoordelen (de score van FM ligt hoger dan de gemiddelde scores voor de NHTV als geheel). Dit betreft zowel de verdeling van de studielast over het collegejaar als de begeleiding bij problemen in de studievoortgang. Uit de HBO keuze gids (2004) blijkt dat de FM-studenten van de NHTV de samenhang en de studeerbaarheid positief beoordelen. In vergelijking met de overige FM-opleidingen is de beoordeling van het onderdeel studeerbaarheid echter aan de lage kant. Uit het gesprek van het visitatieteam met de studenten is gebleken dat de studenten op dit gebied geen knelpunten ervaren. De studie is in het eerste jaar goed te doen. Het tweede en derde jaar worden door de studenten als zwaarder ervaren. Met name door de projecten en door de case Strategie & Communicatie. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam vindt dat op grond van het bovenstaande dat de opleiding afdoende omgaat met studievoortgang belemmerende factoren. Daarom beoordeelt het visitatieteam het facet Studielast als voldoende. 2.5 Instroom Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Instroom vindt plaats vanuit HAVO, VWO en MBO. Instroom vanuit MBO niveau 4 wordt direct toegelaten. Studenten met een havo diploma Cultuur & Maatschappij of Economie & Maatschappij of een vwo diploma Economie & Maatschappij worden direct toegelaten tot de opleiding. Voor havo / vwo studenten met een van de andere profielen geldt Economie I als toelatingseis. Voor verwante instroom (MBO opleiding Facilitaire Dienstverlening) bestaat de mogelijkheid van een verkort traject. Met elke MBO-FD student vindt een intake gesprek plaats. Ook voor VWO instroom is vanaf september 2006 een verkort traject gestart. De instroomeisen van de opleiding sluiten aan bij de eindkwalificaties van HAVO, VWO, en MBO-vooropleidingen. Zij-instroom is ook mogelijk wanneer het een economische opleiding betreft. Hierbij wordt getoetst of de eindkwalificaties van de opleiding vergelijkbaar zijn met de eindkwalificaties van de propedeuse van FM. Tot nog toe is dit echter nagenoeg niet voorgekomen. Pagina 17 van 59 NHTV - Facility Management Def.

18 Met elke FM student die stopt wordt een exit gesprek gehouden door de decaan. Het beëindigen van de studie is vaak het gevolg van persoonlijke factoren of het niet voldoen van de studie aan de verwachtingen. Dit laatste hangt samen met een onvoldoende beeld van de opleiding hetzij door onvoldoende oriëntatie van de student zelf hetzij door onvolledige informatie over de studie door de opleiding. De opleiding heeft een aantal verbeterpunten geformuleerd gericht op het verbeteren van de instroom. Dit betreft onder andere het intensiveren van de contacten met de toeleverende scholen, het terugkoppelen van de resultaten van studenten aan de toeleverende ROC s, het voeren van round table gesprekken met studenten die een verkort traject volgen en het verbeteren van de coördinatie van de instroom. Uit het gesprek van het visitatieteam met de studenten is gebleken dat de instroom divers is, zowel vanuit MBO, HAVO als VWO. Het visitatieteam heeft in het gesprek met de studenten geen problemen geconstateerd ten aanzien van de instroom in de opleiding en de aansluiting met de vooropleiding. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Op basis van bovenstaande bevindingen is het visitatieteam van mening dat de opleiding ernaar streeft om het programma adequaat aan te laten sluiten bij de kwalificaties van de instromende studenten. De opleiding heeft acties geformuleerd die gericht zijn op het verbeteren van de instroom. Het visitatieteam beoordeelt het facet Instroom daarom als voldoende. 2.6 Duur De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: 240 studiepunten. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Het onderwijsprogramma omvat voor havo/vwo/mbo studenten een vierjarig programma met een omvang van 240 EC s. Vwo- en mbo-studenten met een verwante vooropleiding komen in aanmerking voor vrijstellingen ter waarde van 60 EC s. Zij volgen op grond hiervan een driejarig programma. De opleiding is opgebouwd uit 8 semesters, verdeeld over 4 onderwijseenheden. Elk semester heeft een omvang van 30 EC s. Aan het einde van elke onderwijseenheid vindt een assessment plaats. Als de student voor dit assessment een voldoende haalt, krijgt de student de bijbehorende studiepunten. Door middel van N@tschool wordt de voortgang van de student gevolgd. In evaluaties, onder andere bij alumni, wordt onderzocht hoe men de studielast ervaart in relatie tot de studieduur Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot omvang van het curriculum. Daarom beoordeelt het visitatieteam het facet Studieduur als voldoende. Pagina 18 van 59 NHTV - Facility Management Def.

19 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding heeft gekozen voor een sociaal-constructivistische benadering van het onderwijs. Volgens deze benadering is leren een constructief, actief en interactief proces, wat het beste geschiedt in een zinvolle context. Er wordt een krachtige leeromgeving gecreëerd met een hoog gehalte aan authenticiteit, waarbinnen de student wordt uitgedaagd om samen met anderen actief te leren, met een duidelijk zicht op de functionaliteit van het geleerde. Nieuwe kennis wordt steeds in verband gebracht met bestaande kennis. De basis voor het didactisch concept van de opleiding is het competentiegerichte onderwijs. De ondersteuning die de student krijgt is afgestemd op de fase van de opleiding waarin de student zich bevindt. De opleiding heeft bewust gekozen voor het hanteren van verschillende werkvormen per jaar met het oog op het einddoel en eindniveau van de student. In het eerste jaar wordt groepsgericht probleemgestuurd onderwijs als werkvorm gehanteerd. In het tweede jaar groepsgericht projectgestuurd onderwijs, in het derde jaar individuele academische oriëntatie en het vierde jaar wordt volledig vraaggestuurd ingevuld. Door deze stappen wordt bereikt dat de student verandert van een middelbare schoolstudent naar een student die steeds meer het leerproces in eigen hand neemt. Naarmate de opleiding vordert komt er meer nadruk op individualisering. De relatie met de praktijk wordt gedurende de vier jaren intensiever. In het eerste jaar ligt de nadruk op oriëntatie op de beroepspraktijk (probleemgestuurd), in het tweede jaar zijn alle projecten gebaseerd op een reële casus uit de beroepspraktijk (projectgestuurd). In het tweede / derde jaar gaan de studenten op stage. De tweede helft van het derde jaar heeft een academisch karakter. Studenten werken hierbij aan een case op het gebied van strategie en communicatie. Het vierde jaar is volledig vraaggestuurd ingevuld. Dit betekent dat de student, in overleg met de begeleider, aan het einde van het derde jaar een persoonlijk ontwikkelplan opstelt. In dit plan geeft de student aan welke competenties tot dan toe op welk niveau bereikt zijn, wat de student wil en wat de student in de afstudeerfase, het vierde jaar gaat doen (welke competenties en welk interessegebied centraal staan). In de praktijk betekent dit dat de studenten instructie / onderwijs contacturen volgen. Dit neemt in de loop van de vier jaar af (met uitzondering van de academische oriëntatie tijdens de tweede helft van het derde jaar). Hiernaast werken de studenten zelfstandig en onder begeleiding aan het ontwikkelen van de beroepsproducten. En werken de studenten zelfstandig of onder begeleiding aan de (voorbereiding van de) toetsen en assessments. In de eerste drie jaar worden diverse thema s onderscheiden (de stages worden ook als thema beschouwd). Ieder thema richt zich op een of meerdere competenties en leidt tot een concreet beroepsproduct. Pagina 19 van 59 NHTV - Facility Management Def.

20 Hiernaast vinden er in de eerste drie jaar diverse trainingen plaats (bijvoorbeeld gericht op presentatietechnieken, onderhandelen, leidinggeven, etc). In het gesprek van het visitatieteam met de studenten is naar voren gekomen dat studenten de opbouw van zelfstandigheid in het programma en de verschillende werkvormen die hierbij gehanteerd worden, bewust ervaren. In het eerste jaar is er sprake van veel begeleiding en ondersteunen de studenten elkaar, in het vierde jaar werken de studenten zelfstandig. Studenten vinden het competentiegerichte onderwijs uitdagend, omdat ze zelf op zoek moeten gaan naar kennis. Het wordt ze niet op een presenteerblaadje aangereikt. De kennis moeten ze gelijk toepassen in projecten. Om de projecten te kunnen uitvoeren, moeten ze de kennis dus wel opdoen want anders kunnen ze niet verder. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het gehanteerde didactisch concept is in lijn met de doelstellingen van de opleiding en de gekozen werkvormen sluiten hier nauw op aan. Het visitatie team waardeert de afwisseling in werkvormen, elk jaar heeft een eigen primaire werkvorm en hierdoor een eigen karakter. Ook de relatie met de beroepspraktijk wordt op deze wijze opgebouwd over een periode van vier jaar. Waarbij deze relatie elk jaar op een andere, bij de betreffende werkvorm passende wijze, wordt vormgegeven. Daarom beoordeelt het visitatieteam het facet Afstemming tussen vormgeving en inhoud als goed. 2.8 Beoordeling en toetsing Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding hanteert drie vormen van toetsing: voorwaardelijke toetsen in de vorm van toetsing van groepsopdrachten, niet voorwaardelijke toetsing in de vorm van kennis/inzicht tentamens en competentie-examens in de vorm van assessments. Elke onderwijseenheid (4 in totaal) wordt afgesloten met een assessment. De EC s worden toegekend na het positief afronden van een assessment. Per assessment wordt voor de verschillende kennistoetsen en vaardigheden / attitude toetsen de cesuur aangegeven. Voor ieder assessment zijn instapvoorwaarden gedefinieerd. Globaal komt het er voor assessment 1 tot en met 3 op neer dat de cesuur voor de toetsen van kennis, vaardigheden en attitude is bepaald op minimaal een 5,5. Om tot een 5,5 te komen kunnen themaresultaten met elkaar gemiddeld worden. Ten aanzien van Engels dient het gemiddelde cijfer minimaal een 4,0 te bedragen. Dit zal op korte termijn worden aangepast naar een 5,5 (waarbij een minimaal resultaat per toets een 4,0 moet bedragen). De visitatiecommissie heeft hier met verwondering op gereageerd. Afgestudeerden komen in een werkveld dat steeds internationaler wordt (onder andere door internationalisering van bedrijven en internationale leveranciers) en de opleiding is onderdeel van een internationale hogeschool. Daarom verwacht het visitatieteam dat een student zijn Engels voldoende beheerst. In de optiek van het visitatieteam is er bij een cijfer van 4,0 sprake van onvoldoende beheersing. De opleiding heeft wel geborgd dat de taalbeheersing van de student aan het eind van zijn opleiding voldoende is Pagina 20 van 59 NHTV - Facility Management Def.