ONDERZOEKSVERSLAG. Rapportage van de toetsing van. Hogeschool Driestar Educatief Opleiding Pedagogiek Croho-registratienummer: 35158

Transcriptie

1 ONDERZOEKSVERSLAG Rapportage van de toetsing van Hogeschool Driestar Educatief Opleiding Croho-registratienummer: aan het NVAO Accreditatiekader De visitatie vond plaats op 5 en 15 oktober 2007 Inhoud van het verslag Identificatie...2 Managementsamenvatting...3 Bevindingen...6 Bijlage 1: Programma...32 Bijlage 2: Documenten...34 Bijlage 3: Domeinspecifiek referentiekader...35 Bijlage 4: Visitatieteam...39 Bijlage 5: Deskundigheid...40 Bijlage 6: Onafhankelijkheidsverklaringen...42 De verantwoordelijke teamleider: J.P.D. Riegen namens deze, M. Lathouwers Certiked-VBI December 2007 Pagina 1 van 42

2 Identificatie Driestar educatief Burg. Jamessingel PD Gouda Telefoon: (0182) Website: Voor kwaliteit verantwoordelijke bestuurder: Drs. L.N. Rottier Kwaliteitsfunctionaris: Dr. N.A. Broer Scope en doel De visitatie heeft betrekking op: Hogeschool Driestar Educatief HBO opleiding Deeltijd Locatie Gouda Doel van het onderzoek is te beoordelen in welke mate het NVAO Beoordelingskader (februari 2003) adequaat worden afgedekt. Teamsamenstelling Teamleider: J.P.D. Riegen RM Extern deskundige: Drs. H.A.M. Aarnink Secretaris: A.J.C. van Noort Studentlid: J.P. Hollestelle Werkwijze De opleiding heeft een zelfevaluatie opgesteld ten aanzien van de gevisiteerde opleiding, en deze doen toekomen aan het visitatieteam in september Het visitatieteam heeft een voorbereidende bijeenkomst gehad. De eerste visitatiedag is uitgevoerd op 5 oktober 2007 en op 15 oktober 2007 is de tweede visitatiedag uitgevoerd. Het conceptrapport is op 15 november 2007 toegezonden aan het management van de opleiding. Op 3 december 2007 zijn schriftelijke reacties opgesteld door de opleiding, die hebben geleid tot onderhavig definitief rapport. In de aanloop naar de visitatie zijn er meerdere bijeenkomsten geweest tussen leden van het visitatieteam en vertegenwoordigers van de Hogeschool. Deze bijeenkomsten hadden alle een voorlichtend en planningstechnisch karakter. Pagina 2 van 42

3 Managementsamenvatting Op 5 en 15 oktober 2007 heeft een visitatieteam van Certiked een visitatie uitgevoerd bij de opleiding van Hogeschool Driestar educatief. Doelstelling was een toetsing uit te voeren van de kwaliteit van de opleiding, gerelateerd aan het NVAO Beoordelingskader. Algemeen beeld Hogeschool Driestar educatief is een relatief grote aanbieder van met name Pabo opleidingen. Daarnaast biedt de Driestar een part time opleiding pedagogiek aan, dat onderwerp is van dit visitatierapport. Het gehele rapport moet gelezen worden tegen de reformatorische achtergrond van de Driestar. Daarin wil de Driestar zich ook nadrukkelijk onderscheiden van andere vergelijkbare hbo opleidingen en krijgt daarmee studenten die veelal nadrukkelijk voor de levensbeschouwing van de Driestar kiezen. In een geseculariseerde omgeving is het geen sinecure om voldoende studenten ingeschreven te krijgen. Desondanks, of wellicht juist daardoor heeft Driestar educatief opleiding te maken met een jaarlijks lichte groei. Het panel heeft gedurende de visitatie op een plezierige wijze kennis gemaakt met de opleiding van de Driestar educatief. Veel is toegelicht over de reformatorische achtergrond, zonder dat deze als dwingend is ervaren. Het was goed om te merken dat studenten die geen achtergrond hebben in de geloofsrichting van de school, zich heel goed thuis voelden. Als gevolg van haar achtergrond heeft Driestar haar eigen beroepsbeeld van de pedagoog ontwikkeld. Afgestudeerden zullen hun werkzaamheden telkens tegen de levensbeschouwelijke achtergrond uitvoeren, ook indien de omgeving daarom niet vraagt. Momenteel is de opleiding in een transitie proces van vernieuwing van het curriculum, met als doel de opleiding meer praktijkgericht te maken. De eerste twee jaren volgen het nieuwe curriculum, het derde jaar is daarmee sinds dit najaar gestart, terwijl de vierde jaar volgend studiejaar zal volgen. Gezien de helderheid van uitleg tussen het oude en nieuwe curriculum heeft het visitatiepanel geen problemen ondervonden met de beoordeling van de opleiding. Het nieuwe curriculum voorziet in ondermeer in een groter aantal stageuren en de invoering van studieloopbaanbegeleiding. Mede door de kleinschaligheid van de opleiding heeft het visitatiepanel kunnen constateren dat er een hechte band bestaat tussen docent en student, die een bijzonder positieve invloed heeft op het individuele studieverloop van elke student. Doordat het hier bovendien een part time opleiding betreft, zijn de meeste docenten ook part time aan de opleiding/school verbonden hetgeen een bijzondere invloed heeft op de praktijkervaring en kennis van de docenten. Daarom is het predikaat goed voor het aspect kwaliteit van het personeel afgegeven. Dat meer gedaan kan worden met de praktijkgerichtheid van de docenten, blijkt uit uitlatingen van studenten en alumni, die de opleiding nogal theoretisch van aard vinden. Diegenen die in de praktijk werkzaam zijn, tillen hier echter niet zo zwaar aan, in tegenstelling tot diegenen die de opleiding volgen om later als pedagoog de arbeidsmarkt te kunnen betreden. Opvallend is wel dat het visitatiepanel signalen uit het werkveld heeft opgevangen over de inzetbaarheid van de afgestudeerde hbo pedagoog. Deze zou in vergelijking tot w.o. afgestudeerden minder goed in pedagogische functies passen vanwege het ontbreken van een diagnostische aantekening, die alleen behaald kan worden door universitair opgeleiden. Pagina 3 van 42

4 Met betrekking tot de inhoud en samenhang van het programma zijn geen bijzonderheden die in deze samenvatting vermeldenswaard zijn. Studenten ervaren het curriculum logisch opgebouwd en menen ook dat de studeerbaarheid te doen is. In het didactisch concept is veel ruimte opgenomen om over vele onderwerpen eigen werkstukken te maken. De student wordt hierbij uitgedaagd om aan de hand van een aantal richtlijnen een eigen invulling te geven aan bepaalde onderwerpen. Hier is de invloed van de student zelf, en de achtergrond van de opleiding het meest zichtbaar. De studenten vinden de toetsen aansluiten bij de bestudeerde stof, wat een positief punt is. Het vier-ogen principe is inmiddels geïntroduceerd, maar wordt nog niet optimaal toegepast. Dit vormt een aandachtspunt. Met betrekking tot materiële voorzieningen, kwaliteitszorg en rendementen zijn geen opvallende aspecten te vermelden. Concluderend kan gesteld worden dat het visitatiepanel een opleiding heeft aangetroffen die in alle opzichten haar reformatorische achtergrond in het programma, de lessen, de studiestof en de werkstukken op een plezierige manier wil laten doorklinken. Het was nodig om vanuit de voorkennis van het zelfevaluatierapport tijdens de visitatie veel aan te scherpen en inzicht te krijgen in hoe één en ander werkelijk werkt. Dat is goed gelukt en daarom ziet het visitatiepanel terug op een plezierige visitatie van de opleiding pedagogiek van de Driestar educatief in Gouda. Pagina 4 van 42

5 Overzicht van beoordelingen deeltijd opleiding Onderwerp en facet Certiked beoordeling Doelstellingen opleiding Domeinspecifieke eisen Niveau: Bachelor Oriëntatie HBO positief voldoende voldoende voldoende Programma Eisen HBO Relatie doelstellingen / inhoud Samenhang programma Studielast Instroom Duur Afstemming vormgeving / inhoud Beoordeling en toetsing positief voldoende voldoende voldoende voldoende voldoende voldoende voldoende voldoende Inzet van personeel Eisen HBO Kwantiteit personeel Kwaliteit personeel positief goed goed goed Voorzieningen Materiële voorzieningen Studiebegeleiding positief voldoende voldoende Interne kwaliteitszorg Evaluatie resultaten Maatregelen tot verbetering Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld positief voldoende voldoende voldoende Resultaten Gerealiseerd niveau Onderwijsrendement positief goed voldoende Pagina 5 van 42

6 Bevindingen Voor de NVAO-onderwerpen zijn hieronder de bevindingen van het visitatieteam weergegeven. Steeds zijn in de blokken de NVAO-criteria aangegeven die bij betreffend onderwerp en facetten horen, is een beschrijving gegeven van de bevindingen en wordt vervolgens een beoordeling ten aanzien van betreffend facet gegeven. Pagina 6 van 42

7 1. Onderwerp: doelstellingen opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Hogeschool Driestar educatief hanteert een eigen beroepsbeeld van de pedagoog. Dit beroepsbeeld heeft als basis het landelijke beroepsprofiel van de hbo pedagoog gebruikt, dat in 2005 in opdracht van het Landelijk Platform is geactualiseerd. Het beroepsbeeld van Driestar educatief wijkt op drie punten af van het landelijke beroepsprofiel. In de eerste plaats betreft het de identiteit. Driestar educatief is een christelijke instelling die haar opleidingen verzorgt voor studenten met overwegend eenzelfde levensbeschouwelijke achtergrond. De HBO pedagoog die opgeleid is door Hogeschool Driestar educatief doet zijn werk ten behoeve van opvoeders, kinderen en jongeren tegen deze christelijke achtergrond. Mét de christelijke achtergrond worden studenten opgeleid voor het brede pedagogische werkveld en zijn zij voldoende bekwaam om ook bij niet-christelijke instellingen te werken. In de opleiding HBO van Driestar educatief krijgen studenten elementen aangereikt waarmee zij voor zichzelf een referentiekader kunnen ontwikkelen van waaruit zij hun werk als HBO pedagoog kunnen doen. Zijn zorg- en hulpverlening moet doortrokken zijn van Christus: wat Christus deed voor, met en aan mensen, is een voorbeeld ter navolging voor mensen die Zijn Naam dragen. Het tweede punt betreft het tweedelijns karakter van het beroep van de HBO pedagoog en als derde geldt dat het competentieprofiel voor de pedagogiekopleiding van Driestar educatief meer is uitgewerkt en meer houvast biedt voor de vormgeving van het programma. In het beroepsbeeld zijn drie competentiegebieden van de hbo pedagoog opgenomen, namelijk werken met en voor cliënten, werken in een organisatie en in de maatschappij, en werken aan professionalisering. Deze zijn verder uitgewerkt in acht kerncompetenties, waarin kennis, vaardigheden en houding bij elkaar komen. De kerncompetenties zijn verder uitgewerkt naar gedragsindicatoren. De essentie van het beroepsbeeld met de kerncompetenties is opgenomen in bijlage 3. Het door Driestar educatief ontwikkelde beroepsbeeld is tot stand gekomen na een analyse van het werkveld en de beroepspraktijk van de HBO pedagoog. Het landelijke beroepsprofiel, dat zoals hierboven is beschreven is gebruikt als basis voor het eigen beroepsbeeld, is gevalideerd door het werkveld. Ter aanvulling op het beroepsbeeld heeft Driestar educatief het document aangevuld met casuïstiek, die aangeleverd is door studenten vanuit hun eigen ervaringen in de beroepspraktijk. Deze casuïstiek vormt een illustratie bij en ondersteuning van de inhoud van het beroepsbeeld. Pagina 7 van 42

8 Aan de opleiding is sinds 2007 een werkveldcommissie verbonden die bestaat uit vier leden. De leden vormen een representatieve vertegenwoordiging van het werkveld van de HBO pedagoog. Ook instellingen zonder christelijke grondslag hebben zitting in de commissie. De commissie was ten tijde van de visitatie één keer bij elkaar gekomen, maar het is de bedoeling om meerdere keren per jaar te overleggen. In de werkveldcommissie wordt gesproken over actuele ontwikkelingen in het werkveld die van belang zijn voor de opleiding. De opleiding informeert de werkveldcommissie over relevante ontwikkelingen en vraagt haar advies. Het beroepsbeeld is bijvoorbeeld ook aan de werkveldcommissie voorgelegd. De commissie bevestigde dat de eindkwalificaties aansluiten bij de eisen uit de beroepspraktijk. Ondanks dat de commissie nog niet vaak bijeen is geweest verwacht zij een bijdrage te kunnen leveren aan de opleiding. Haar eerste indruk van de opleiding en het opleidingsmanagement is dat zij de opleiding verder willen verbeteren en dat ze bereid zijn een gepast vervolg te geven aan opmerkingen, suggesties en adviezen van de werkveldcommissie. Er heerst een constructieve grondhouding bij alle betrokkenen wat de werkveldcommissie veel vertrouwen geeft. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding heeft op basis van de landelijke eindkwalificaties en met input vanuit het werkveld een eigen profiel ontwikkeld. De uitwerking van het profiel is voldoende specifiek en maakt een degelijke indruk. Aan de opleiding is sinds kort een werkveldcommissie verbonden, waarin nieuwe ontwikkelingen periodiek aan de orde worden gesteld. Het visitatieteam beoordeelt het facet Domeinspecifieke eisen als voldoende. 1.2 Niveau De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Het programma is gericht op het bereiken van de kerncompetenties voor de pedagoog op bachelor niveau, zoals verwoord in de Dublin Descriptoren. Dit heeft de opleiding inzichtelijk gemaakt aan de hand van het volgende schema. Hierin zijn de acht kerncompetenties uit het beroepsbeeld gekoppeld aan de Dublin Descriptoren. Pagina 8 van 42

9 DUBLIN DESCRIPTOREN KERNCOMPETENTIES KERNTAKEN Kennis en inzicht: Heeft aantoonbare kennis en inzicht van een vakgebied, waarbij wordt voortgebouwd op het niveau bereikt in het voortgezet onderwijs en dit wordt overtroffen; functioneert doorgaans op een niveau waarop met ondersteuning van gespecialiseerde handboeken, enige aspecten voorkomen waarvoor kennis van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied is vereist. 1. Planmatig handelen 2. Cliëntgericht werken 7. Innoveren Preventie geven Begeleiden van (mede)opvoeders Beleid maken / adviseren Toepassen kennis en inzicht: Is in staat om zijn/haar kennis en inzicht op dusdanige wijze toe te passen, dat dit een professionele benadering van zijn/haar werk of beroep laat zien, en beschikt verder over competenties voor het opstellen en verdiepen van argumentaties en voor het oplossen van problemen op het vakgebied. 1. Planmatig handelen 3. Verantwoord handelen 6. Interdisciplinair samenwerken Preventie geven Begeleiden van (mede)opvoeders Beleid maken / adviseren Coördineren en afstemmen Oordeelsvorming: Is in staat om relevante gegevens te verzamelen en interpreteren (meestal op het vakgebied) met het doel een oordeel te vormen dat mede gebaseerd is op het afwegen van relevante sociaalmaatschappelijke, wetenschappelijke of ethische aspecten 3. Verantwoord handelen 5. Beïnvloeden Preventie geven Begeleiden van (mede)opvoeders Beleid maken / adviseren Leiding geven Communicatie: Is in staat om informatie, ideeën en oplossingen over te brengen op een publiek bestaande uit specialisten of niet-specialisten. 4. Presenteren en rapporteren 6. Interdisciplinair samenwerken Begeleiden van (mede)opvoeders Beleid maken / adviseren Coördineren en afstemmen Leervaardigheden: Bezit de leervaardigheden die noodzakelijk zijn om een vervolgstudie die een hoog niveau van autonomie veronderstelt aan te gaan. 8. Professionaliseren Eigen deskundigheid bevorderen Beroepsinnovatie Zorg voor eigen loopbaan Pagina 9 van 42

10 Het visitatieteam heeft tevens kennis genomen van een overzicht waarin inzichtelijk is gemaakt welke programmaonderdelen bijdragen aan de realisatie van welke kerncompetenties. De relatie tussen eindkwalificaties, Dublin Descriptoren en modules is op deze wijze aangetoond en maakt zichtbaar dat het niveau is geborgd. In het kader van borging van het eindniveau kan ook worden opgemerkt dat bij herziening van de eindkwalificaties wordt beoordeeld of zij nog steeds aansluiten bij de Dublin Descriptoren. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam concludeert op grond van de bevindingen dat de eindkwalificaties in voldoende mate aansluiten bij het hbo-bachelorniveau. Het visitatieteam baseert zich daarbij op de Dublin Descriptoren voor de hbo-bachelor. Het visitatieteam beoordeelt het facet Niveau daarom als voldoende. Pagina 10 van 42

11 1.3 Oriëntatie HBO De eindkwalificaties van de opleiding zijn mede ontleend aan de door of met het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. Een HBO-bachelor heeft de kwalificaties voor het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of in een samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist of dienstig is. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: In het beroepsbeeld wordt een HBO pedagoog omschreven als iemand die in staat is en bereid is vanuit een breed repertoire aan kennis en vaardigheden verantwoord en kritisch opvoeders te ondersteunen in hun omgang met kinderen en jongeren. De eindkwalificaties sluiten hier op aan en weerspiegelen daarmee het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. De eindkwalificaties zijn afgestemd op de beroepspraktijk door middel van validatie van het landelijke profiel door het werkveld. Aan het eind van het eerste leerjaar wordt studenten in een zogenaamd propedeusegesprek gevraagd welk beeld ze hebben gekregen van het beroep van HBO-pedagoog. Studenten geven over het algemeen aan dat dit beeld redelijk helder is geworden. Naar aanleiding met een gesprek met de werkveldcommissie worstelt Certiked met het gegeven dat enerzijds de eindkwalificaties zijn afgestemd met het werkveld en dus representatief zijn voor het niveau van de beginnend beroepsbeoefenaar. Anderzijds komt uit de werkveldcommissie het geluid dat HBO pedagogen moeilijk inzetbaar zijn doordat ze niet over een diagnostische aantekening beschikken. Deze aantekening kunnen alleen universitair geschoolde pedagogen behalen. De praktijk is daardoor dat HBO pedagogen bijzonder goede krachten zijn op MBO werkplekken, want het kennisniveau van de MBO ers is beduidend lager, evenals de toepassingsvaardigheden. Certiked wil hierbij nadrukkelijk de opmerking plaatsen dat dit een landelijk beeld is en niet alleen van toepassing is op afgestudeerden van de Driestar-opleiding. De leden van de werkveldcommissie onderschrijven dat. Kortom: Certiked constateert dat de opleiding studenten aflevert die het niveau en de eindkwalificaties behalen waarover in overleg met het werkveld overeenstemming is bereikt. In de praktijk blijkt echter dat toch de voorkeur uitgaat naar een pedagoog die afkomstig is uit het wetenschappelijk onderwijs, vanwege de diagnostische aantekening. Weliswaar is dit een landelijk beeld, maar Certiked adviseert de opleiding hierin het voortouw te nemen en daarom in overleg te treden met het werkveld, i.c. de werkveldcommissie, om meer duidelijkheid te krijgen over de specifieke plek van de HBO pedagoog in het werkveld. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Vanuit het werkveld lijkt een wisselend signaal te worden afgegeven over de eindkwalificaties waaraan een HBO pedagoog moet voldoen. Er is discrepantie tussen waarover men het in theorie met elkaar eens is (het beroepsprofiel) en de praktijk. De verwachtingen die de praktijk heeft van de HBO pedagoog worden daarentegen volledig waargemaakt, echter op functies waarvoor men in feite overgekwalificeerd is. Ondanks dit gegeven is het visitatieteam van mening dat het niveau van de eindkwalificaties correspondeert met dat van een beginnend beroepsbeoefenaar in het betreffende werkveld. Op basis van de bevindingen beoordeelt zij het facet Oriëntatie HBO als voldoende. Pagina 11 van 42

12 Beoordeling van het onderwerp Doelstellingen opleiding De eindkwalificaties zijn in overleg met het werkveld tot stand gekomen en sluiten in de basis aan bij de eisen die door de beroepspraktijk gesteld worden. De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van de hbo bachelor. Het visitatieteam heeft alle facetten met voldoende beoordeeld. Daarom beoordeelt zij het onderwerp als geheel positief. Pagina 12 van 42

13 2. Onderwerp: programma 2.1 Eisen HBO Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De literatuur die in de opleiding wordt gebruikt beoordeelt het visitatieteam als redelijk actueel (alle literatuur zijn na 1990 uitgegeven) en zeker van voldoende niveau. Jaarlijks beoordelen de docenten de relevantie en actualiteit van de literatuur en doen waar nodig voorstellen ter vervanging. Eventueel wordt gebruik gemaakt van aanvullend lesmateriaal, zoals readers. Er wordt geen gebruik gemaakt van buitenlandse literatuur. Enerzijds beoordeelt het visitatieteam dat niet als noodzakelijk gezien het werkveld waarvoor wordt opgeleid een sterke nationale oriëntatie heeft. Anderzijds zou het visitatieteam het passend vinden om bijvoorbeeld Engelstalige literatuur in te zetten. Een overweging van de docenten om dat niet te doen, is omdat er in het Nederlandse boeken zijn die kwalitatief gelijkwaardig zijn. Het is dus geen principiële keuze om geen buitenlandse literatuur te gebruiken. In het programma wordt aandacht besteed aan actuele ontwikkelingen in maatschappij en werkveld, bijvoorbeeld door middel van de modules Mediapedagogiek en Interculturele pedagogiek. In de lessen worden actuele praktijkvoorbeelden ingebracht door docenten en studenten. Een substantieel deel van de docenten is werkzaam in het beroepenveld van de pedagoog. Nieuwe ontwikkelingen kunnen daardoor tijdig worden gesignaleerd. De andere docenten zijn werkzaam vanuit hun specifieke terrein of deskundigheid. Binnen de opleiding vindt zes keer per jaar overleg plaats, over onder andere de uitkomsten van de werkveldcommissie en studentenevaluaties. Naar aanleiding hiervan worden acties ondernomen om de opleiding te actualiseren als dat noodzakelijk of wenselijk blijkt te zijn. Studenten worden ieder jaar in contact gebracht met de beroepspraktijk. In eerste jaar moet de student geproefd hebben van alle werkvelden. Dit betekent dat de student, gestuurd vanuit SLB, activiteiten formuleert die hij gaat doen in de verschillende werkvelden. Er zijn in totaal vijf werkvelden (kinderopvang, onderwijs(-ondersteuning), opvoedingsondersteuning, jeugdhulpverlening en gehandicaptenzorg, en jeugdbeleid/algemeen). Het is niet toegestaan steeds hetzelfde werkveld te kiezen. De activiteiten zijn primair gericht om de doelgroepen te leren kennen, maar hierbij is het wel noodzakelijk dat er ook contact is met de pedagoog, om zo een beeld te krijgen wat deze voor de doelgroep betekent. In het tweede jaar loopt de student stage in het werkveld van de differentiatie die hij wil gaan volgen. Aan de stageplek worden vooral eisen gesteld aan de begeleiding. Er moet een begeleider zijn en er moeten minimaal losse beroepstaken van een pedagoog uitgevoerd kunnen worden. De begeleiding zal meer leerprocesbegeleiding zijn. Pagina 13 van 42

14 Het derde jaar in de tweede periode start de grote stage (16 EC). Deze stage loopt door tot in het vierde jaar. In deze fase dient de student te het totale hulpverlening-/begeleidingsproces in samenhang te leren en daarbij ook samen te kunnen werken met de verschillende disciplines binnen de organisatie. De ervaringen van studenten worden besproken binnen intervisiegroepen in de nieuw opgezette SWS-structuur (SWS = Studieloopbaanbegeleiding, Werkveldoriëntatie en Stage). In het vierde jaar start de student met het afstuderen. Als het goed is heeft de student dan een vanuit de stage zicht gekregen op de knelpunten die er in een organisatie en in de omgeving bestaan. In een afstudeerproject dat gerelateerd is aan een instelling kan dan gezocht worden naar oplossingen van dit probleem en een bijdrage geleverd worden aan de implementatie van de gekozen methode. Het aantal uren dat de student stage loopt binnen de opleiding acht Certiked voldoende voor studenten die al over relevante praktijkervaring beschikken. De opleiding heeft ook een aantal studenten dat de opleiding volgt zonder toekomstig beroepsperspectief: ze hebben de studie gekozen voor verdieping, zonder de ambitie te hebben in de toekomst een beroep in het pedagogisch werkveld uit te oefenen. Certiked vraagt zich echter af of de omvang van de stage ook voldoende is voor de mensen die, bijvoorbeeld wegens verplichtingen in de privé-sfeer, niet beschikken over actuele praktijkervaring maar die de opleiding wel volgen met een beroepsperspectief. De combinatie van stage en het SWS-programma geeft het visitatieteam wél een positief gevoel over de ingezette lijn. Het is een goede aanzet tot een meer praktijkgericht programma, dat op zich vertrouwen geeft voor de toekomst. De onderwerpen van de afstudeerscripties zijn gerelateerd aan concrete onderwerpen uit het werkveld. Ze kunnen gericht zijn op verkenning of analyse van de praktijk en het helpen oplossen van problemen die zich daarin voordoen. De opleiding is in de beleving van de studenten te weinig praktijkgericht. Sinds de start van de opleiding heeft een zwaar accent op theorie gelegen. Momenteel zit de opleiding in een overgangsfase naar een meer beroepsgerichte opleiding. SWS is aan de opleiding toegevoegd om zodoende een stevige beroepsgerichte component aan te brengen. Dit is ingevoerd in voor zowel de eerste- als tweedejaars. Uit gesprekken die Certiked voerde met de studenten bleek dat de eerste- en tweedejaars de opleiding nu als meer praktijkgericht ervaren. Ook de ouderejaars studenten, die nog het oude programma volgen, zijn enthousiast over de veranderingen die de opleiding heeft doorgevoerd. In de ogen van de studenten van het oude programma zijn deze veranderingen duidelijk verbeteringen. De beroepsgerichtheid zal ook de komende tijd nog onderwerp van gesprek zijn in de werkveldcommissie. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam is van mening dat in de afgelopen jaren de nodige veranderingen binnen de opleiding zijn doorgevoerd met het doel deze meer praktijkgericht te maken. Het is een proces dat nog gaande is, maar dat in eerste aanzet goed verloopt en positief wordt ontvangen door de studenten. Als deze ontwikkeling hier echter stagneert, zal het te weinig praktijkgericht blijven. Het proces dat nog loopt moet wel blijven ontwikkelen. De studenten komen, vanwege het feit dat het een deeltijd opleiding is, weinig in aanraking met de praktijk binnen de opleiding, maar ze zijn dan ook al vaak werkzaam in een relevant beroep. Binnen het theoretisch gedeelte van de opleiding wordt voldoende relatie gelegd met de beroepspraktijk. De opleiding zou meer internationale literatuur kunnen gebruiken, maar het feit dat dit niet gebeurt wordt door Certiked niet gezien als lacune. Op grond van het voorgaande beoordeelt het visitatieteam het facet Programma daarom als voldoende. Pagina 14 van 42

15 2.2 Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt de studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Voor alle modules zijn moduleboeken ontwikkeld. Hierin staat vermeld welke toelatingscriteria eventueel van kracht zijn, welke leerdoelen aan het eind van de module behaald moeten zijn, de relatie tussen de betreffende module en de competenties van de HBO pedagoog, de verplichte en aanbevolen literatuur en de wijze waarop de module wat toetsing betreft wordt afgesloten. De uitwerking maakt een degelijke indruk op het visitatieteam. De leerdoelen zijn zodanig geformuleerd dat ze toetsbaar zijn. Certiked heeft vastgesteld dat de leerdoelen ook voldoende diepgang en breedte hebben. Het visitatieteam heeft tevens kennis genomen van een overzicht waarin inzichtelijk is gemaakt welke programmaonderdelen bijdragen aan de realisatie van welke kerncompetenties. De relatie tussen eindkwalificaties, Dublin Descriptoren en modules is op deze wijze aangetoond en maakt zichtbaar dat het niveau is gewaarborgd en dat alle eindkwalificaties zijn gedekt. Ook in de moduleboeken wordt expliciet aangegeven wat de relatie is tussen de betreffende module en de competenties. Certiked heeft kunnen vaststellen dat de eindkwalificaties evenwichtig gespreid zijn over de opleiding. Internationale uitwisseling zou kunnen worden gefaciliteerd als daar behoefte aan blijkt te zijn. Tot op heden is daar echter geen belangstelling voor geweest. De deeltijd studenten hebben vaak andere verplichtingen waardoor buitenlandse activiteiten niet mogelijk zijn. Om die reden wordt internationale uitwisseling ook niet actief gestimuleerd door de opleiding. Certiked heeft hier begrip voor. Door middel van module-evaluaties wordt bij studenten periodiek en systematisch geëvalueerd hoe zij het niveau van het programma beoordelen. Als uitkomsten van evaluaties daarvoor aanleiding geven dan wordt waar nodig een programmaonderdeel het jaar erop bijgesteld. Uit de evaluaties blijkt dat studenten het niveau van de opleiding in zeer ruime mate vinden passen bij een HBO-opleiding (score 4,36 op een vijfpuntsschaal). Studenten vinden dat de opleiding goed aansluit bij hun vooropleiding. De opleiding en het studiemateriaal vinden ze van goed niveau. De aansluiting van de opleiding op actuele ontwikkelingen zouden beter kunnen. Nader onderzoek wees uit dat met name vierdejaars studenten deze mening hebben. Dat is begrijpelijk aangezien zij het oude programma volgen. Het nieuwe programma is meer praktijkgericht. De opleiding heeft door zijn reformatorische grondslag een bepaalde kleur. Voor studenten is het gebruik van de christelijke kindvisie en het christelijke mensbeeld een belangrijke factor bij de keuze voor deze opleiding. Binnen de opleiding wordt aan hun verwachting voldaan. De opleiding staat tevens open voor studenten zonder christelijke achtergrond. Ook zij voelen zich welkom, zo bleek uit gesprekken die het visitatieteam voerde met studenten. Mét de christelijke achtergrond worden studenten opgeleid voor het brede pedagogische werkveld en zijn zij voldoende bekwaam om ook bij niet-christelijke instellingen te werken. Alumni bevestigen dat ze met de opleiding prima terecht kunnen bij neutrale organisaties. Pagina 15 van 42

16 Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam heeft kunnen vaststellen dat er sprake is van een relatie tussen de doelstellingen van de opleiding en de inhoud van het programma: de doelstellingen worden door de inhoud afgedekt. Evaluatie van de modules vindt in voldoende mate plaats. Het feit dat er weinig invulling wordt gegeven aan het aspect internationalisering vindt Certiked begrijpelijk gezien de achtergrond van de studenten. Wel wordt door studenten aangegeven dat Engelstalige literatuur positief zou zijn, om de mogelijkheden om door te stromen naar een master opleiding beter realiseerbaar te maken. Alles samengenomen beoordeelt het visitatieteam het facet Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma als voldoende. 2.3 Samenhang programma Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend studieprogramma. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding kent een geïntegreerd onderwijsprogramma dat bestaat uit zowel een kernals een differentiatieprogramma. Het kernprogramma bestaat uit drie clusters, namelijk pedagogische, ondersteunende en professionele vakken. Deze clusters hebben een omvang van respectievelijk 46, 74 en 90 EC. Per cluster worden meerdere modules aangeboden, die op elkaar voortbouwen. Ook binnen de modules is sprake van een logische opbouw. Gedurende het eerste jaar van de studie maakt de student kennis met de opleiding. Alle drie de clusters komen aan bod. In de jaren erna is sprake van verbreding en verdieping. Ook maakt de student in het eerste jaar kennis met het beroep door middel van de drie werkveldoriëntaties. Grofweg de eerste 2,5 jaar van de opleiding hebben een algemeen vormend karakter. Het differentiatieprogramma start halverwege het derde jaar. De student maakt een keuze voor een van de drie minoren: leerlingbegeleiding, opvoedingsondersteuning of onderwijsontwikkeling. In het vierde jaar gebruikt de student kennis, kunde en vaardigheden die hij in de voorgaande drie jaar heeft verworven voor zijn stage en eindscriptie. Zes keer per jaar vindt er overleg plaats tussen docenten. Dit overleg heeft onder andere ten doel om een goede afstemming te bereiken tussen alle modules wat betreft literatuur en eventueel inhoudelijke overlap of lacunes. De samenhang wordt periodiek geëvalueerd door middel van de module-evaluaties. Resultaten hiervan wijzen uit dat studenten tevreden zijn over de samenhang in het onderwijsprogramma. Er wordt echter niet altijd een logische volgorde van de modules ervaren. Dit geldt met name voor de studenten die het oude programma volgen. Bij de ontwikkeling van het nieuwe programma is veel aandacht geschonken aan een logischer volgorde van de modules. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Op grond van haar bevindingen stelt het visitatieteam vast dat er sprake is van een samenhangend curriculum. Onderdelen van het programma bouwen logisch op elkaar voort en de moeilijkheidsgraad neemt geleidelijk toe. Alles overwegende beoordeelt het visitatieteam het facet Samenhang als voldoende. Pagina 16 van 42

17 2.4 Studielast Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De hogeschool voert regelmatig een beoordeling uit van de invulling van het onderwijsprogramma, de tentamens, studielast en benodigde studeertijd. Dit wordt tijdig voor de start van het nieuwe collegejaar gedaan. Jaarlijks wordt, voor de aanvang van het studiejaar, het onderwijsaanbod openbaar gemaakt. Dit gebeurt door middel van de studiegids, waarmee de student geïnformeerd wordt over de jaarplanning van de vakken, toetsen en herkansingen. Aanvullend krijgen studenten iedere twee weken een digitaal studentenbulletin met actuele mededelingen. Het cijferprogramma is door studenten via het internet in te zien. De studeerbaarheid wordt door de opleiding op verschillende manieren geëvalueerd. In de eerste plaats wordt er systematisch en periodiek geëvalueerd door middel van studenttevredenheidsonderzoeken. Hieruit blijkt dat de studenten de studie in voldoende mate studeerbaar vinden. In de tweede plaats vinden er gesprekken plaats met studenten waar de onderwerpen studeerbaarheid en studielast worden besproken. Twee keer per jaar vindt er overleg plaats met de klassenvertegenwoordigers. Daarnaast hebben alle studenten aan het einde van hun eerste jaar een propedeusegesprek. In de derde plaats wordt bij studieproblemen overleg met de studieleider. Er wordt in dat overleg onderzocht hoe de studievoortgang gewaarborgd kan worden. Uit evaluaties blijkt dat studenten tevreden zijn over de spreiding van de studielast. Over de keuzemogelijkheden in het programma is men minder tevreden. Dit signaal wordt met name afgegeven door studenten uit de eerste twee studiejaren. De opleiding vindt dit begrijpelijk aangezien er in die periode nauwelijks keuzemogelijkheden zijn. Die zijn er wel vanaf het derde jaar. In dat jaar zijn studenten wél tevreden over de keuzemogelijkheden. Studenten die voortijdig de opleiding verlaten ontvangen een exitformulier. Uit de uitkomsten van deze formulieren blijkt dat studenten de studie vaak beëindigen vanwege persoonlijke omstandigheden. In enkele gevallen is het niveau van de opleiding aanleiding om de studie te staken. Dit geldt met name voor de studenten die instromen met een MBO-diploma. Om die reden wordt aan dit onderwerp nadrukkelijk aandacht aan besteed in de voorlichting. Over het algemeen vinden studenten dat hun vooropleiding in voldoende mate aansluit op de opleiding. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Op basis van bovenstaande bevindingen beoordeelt het visitatieteam het facet Studielast als voldoende. Pagina 17 van 42

18 2.5 Instroom Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: VWO, HAVO, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Studenten worden toegelaten tot de opleiding HBO als zij minimaal beschikken over een havo- of een MBO-diploma (niveau 4). Studenten die ouder zijn dan 21 jaar en niet over de juiste vooropleiding beschikken kunnen een toelatingstoets doen. Deze toets bestaat uit drie onderdelen, namelijk een tekst Nederlands, een rekenvaardigheidstoets en een digitale cognitieve capaciteitentoets. Als twee van de drie onderdelen voldoende zijn en de op capaciteitentoets minimaal een 4 wordt gescoord, dan wordt de kandidaat toegelaten. Studenten met een bachelor- of masterdiploma kunnen in de opleiding instromen. Op basis van een andere opleiding of aantoonbare EVC s kunnen studenten in aanmerking komen voor vrijstellingen. Vrijstellingen dienen schriftelijk aangevraagd te worden bij de studieleider. Hun aanvraag dient onderbouwd te worden met bijvoorbeeld cijferlijsten, werkervaringsgegevens en informatie uit studiegidsen. Hij wint advies in bij de betreffende docent waarna de studieleider een beslissing neemt. De studieleider koppelt de toe- of afwijzing van de aanvraag gemotiveerd aan de student terug. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Op grond van het bovenstaande beoordeelt het visitatieteam het facet Instroom als voldoende. 2.6 Duur De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: 240 studiepunten. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding HBO omvat 240 EC s. De opleiding wordt gedurende een periode van vier jaar in deeltijd gegeven. Het kernprogramma omvat 160 EC s, het differentiatieprogramma is 80 EC s. Modules hebben een aantal contacturen en bestaan voor een groot deel uit zelfstudie. De opleiding past voor het bepalen van het aantal college-uren minimaal de factor twee toe. Dit betekent dat voor iedere studiepunt minimaal twee college-uren worden gegeven. Pagina 18 van 42

19 Na iedere module vindt er evaluatie plaats onder de studenten. Een onderdeel hiervan is het meten van de studielast en duur. Hieruit blijkt dat de studenten de studiebelasting als voldoende beoordelen. Studenten geven aan dat ze gemiddeld niet meer tijd hebben besteed aan de module dan hier in uren, door middel van de toegewezen credits, tegenover stond. Concreet gaat het om een studiebelasting van 12 tot 20 uur per week, maar vlak voor de tentamens neemt het aantal studie-uren verder toe. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding voldoet aan de formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum. Het aantal contacturen is laag, maar dat is passend bij het karakter van een deeltijd opleiding. Daarom beoordeelt het visitatieteam het facet Studieduur als voldoende. 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: De opleiding onderscheidt een kernprogramma (2,5 jaar, 160 studiepunten) en een differentiatieprogramma (1,5 jaar, 80 studiepunten). In het kernprogramma is een driedeling aangebracht in de modules: er worden pedagogische, ondersteunende en professionele vakken onderscheiden. Het didactisch concept van de opleiding is een gematigde vorm van competentiegericht onderwijs. Daarbij ligt een sterk accent op de theoretische deel van de opleiding, iets dat door management, docenten én studenten wordt gezien als kracht van de opleiding. Studenten geven expliciet aan een grote behoefte te hebben aan een sterk theoretisch fundament. Dat is voor hen ook een reden om de opleiding te kiezen. De opleiding in oude én nieuwe vorm voorziet in deze behoefte. Naast het theoretisch deel is in de vernieuwde opleiding beduidend meer aandacht gekomen voor de praktijkgerichtheid, beroepsvaardigheden en beroepshouding. SWS (Studieloopbaanbegeleiding, Werkveldoriëntatie en Stage) speelt daarbij een cruciale rol. Het vormt een verbindende schakel tussen inhoudelijke modules en stage-ervaringen. Er worden werkvormen gehanteerd die bij de inhoud van het programma passen en die beurtelings het accent op begrijpen, integreren en toepassen leggen. Welke werkvormen worden gehanteerd, wordt in de moduleboeken beschreven. Bij de meer theoretische modules wordt vooral gebruik gemaakt van hoor- en werkcolleges. Bij de praktische modules worden bijvoorbeeld rollenspellen gedaan. Andere werkvormen die regelmatig worden gebruikt zijn projectgroepen en presentaties. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De opleiding maakt gebruik van verschillende werkvormen. Het didactisch concept, dat door de studieleiding wordt omschreven als gematigd competentiegericht, is nog beperkt uitgewerkt. De achterliggende keuze is wel helder en blijkt voor studenten een belangrijke rol te spelen bij de keuze voor de opleiding. Alles overwegende beoordeelt het visitatieteam het facet Afstemming tussen vormgeving en inhoud als voldoende. Pagina 19 van 42

20 2.8 Beoordeling en toetsing Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Iedere module wordt afgesloten met een toets. Om te bevorderen dat de toetsen voldoende diepgang, complexiteit en zwaarte vertonen is er een toetsbeleid geformuleerd. De uitgangspunten bij het ontwikkelen van toetsen zijn: - Een toets moet docentonafhankelijk zijn. Daarom wordt hierbij in beginsel het vier-ogen principe gehanteerd: toetsen worden door een collega-docent bekeken voordat de toets wordt afgenomen. Tijdens de visitatie is Certiked gebleken dat het vier-ogen principe nog niet optimaal wordt toegepast. - Voor de toetsen vanaf cursusjaar is een toetsmatrijs ontwikkeld. Hieruit blijkt de verhouding tussen kennis, inzicht en vaardigheden. Certiked beoordeelt de toetsmatrijs als degelijk. - In de toetsen wordt gebruik gemaakt van realistische contexten, gerelateerd aan de praktijk, voor zover van toepassing op het terrein dat de module bestrijkt. Dat komt overeen met het beeld dat Certiked heeft na bestudering van de toetsen. - Vanaf leveren alle docenten hun toetsen aan met een correctiemodel, normering en cesuur. De opleiding heeft zelf vastgesteld dat dit tot op heden nog te incidenteel gebeurde. Certiked beoordeelt de geformuleerde maatregel als adequaat. De toetsen zijn evenwichtig gespreid over het programma. Na iedere collegeperiode is er een toetsweek waarin schriftelijke toetsen plaatsvinden. Na de volgende collegeperiode vinden de hertentamens plaats. Er worden verschillende toetsvormen toegepast, waaronder open vragen, meerkeuzevragen, rollenspellen, reflectieverslagen, verslagen en take home-tentamens. De onderwijs- en examenregeling maakt voor de studenten inzichtelijk welke procedure voor correctie van toetsingen en herkansingen wordt gehandhaafd. Uit de module-evaluaties blijkt dat de studenten de toetsen goed vinden aansluiten bij de inhoud van de modules. Ze zijn tevreden over de aansluiting van de toetsen op het onderwijs. Ook de tijd die voor een tentamen is gereserveerd en de mogelijkheden voor herkansing scoren hoog. Over het inzien van tentamens zijn studenten minder tevreden. De opleiding ziet als mogelijke verklaring hiervoor de beperkte contacttijd die inherent is aan een deeltijd opleiding. Naar aanleiding van het beoordelen van een aantal toetsen heeft Certiked vastgesteld dat een groot aantal meerkeuzevragen wordt gebruikt. Sommige tentamens bestaan volledig uit mc-vragen. Gezien het feit dat de opleiding meer competentiegericht is ingericht, vindt Certiked dat de opleiding een hierbij behorend, meer competentiegericht toetsbeleid dient te ontwikkelen. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: De tentamens zijn door het visitatieteam beoordeeld en adequaat bevonden qua niveau en complexiteit. Het visitatieteam is van mening dat de opleiding over het geheel genomen voldoende breed en diep toetst. Alles overwegend beoordeelt het visitatieteam het facet Beoordeling en toetsing daarom als voldoende. Pagina 20 van 42

21 Certiked adviseert de opleiding het vier-ogen-principe consequenter toe te passen en een meer competentiegericht toetsbeleid te ontwikkelen, dat in lijn is met de keuze voor een meer praktijkgericht curriculum. Beoordeling van het onderwerp Programma Het programma van de opleiding, waarin de eindkwalificaties adequaat verwerkt zijn is samenhangend en van hbo-niveau. Werkvormen sluiten aan bij de didactische uitgangspunten. De toetsen zijn van voldoende zwaarte en complexiteit. Alle facetten zijn voldoende beoordeeld. Daarom is de beoordeling voor het onderwerp Programma positief. Pagina 21 van 42

22 3. Onderwerp: inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Het onderwijs wordt voor een belangrijk deel verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Alle docenten van de opleiding hebben een deeltijdbenoeming. Meer dan de helft van de docenten is daadwerkelijk werkzaan in de beroepspraktijk, waardoor ze een verbinding kunnen leggen tussen theorie en praktijk. De andere docenten worden ingezet vanwege hun specifieke expertisegebied. Het overgrote deel van de docenten is actief in de begeleiding van de stages van studenten, waardoor er regelmatig contact is met het werkveld. Via de stagiaires hebben docenten contacten met werkgevers en de begeleiders op de werkplekken. Er is structureel contact met docenten van andere pedagogiekopleidingen door deelname van de studieleider aan het Landelijk Platform opleidingen (LPP). Er zijn contacten met het werkveld via de werkveldcommissie. In deze commissie zitten zowel afgestudeerden als werkgevers van pedagogen. De commissie komt twee keer per jaar bijeen en gaat in gesprek met de studieleider van de opleiding en de manager van de lerarenopleidingen voortgezet onderwijs. Aan de hand van krantenknipsels en discussies proberen de docenten een brug te slaan met de praktijk. Studenten geven aan dat dit het beeld van de praktijk voor hen verlevendigt. Er wordt goed aangesloten bij actuele ontwikkelingen in het werkveld. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Het visitatieteam is van mening dat aan de opleiding wordt vormgegeven door betrokken docenten, waarvan het merendeel werkzaam is in het pedagogisch werkveld. De verbinding tussen de opleiding en de praktijk wordt door hen goed gelegd. Waar nodig worden docenten met specifieke expertise ingezet. Op grond van het voorgaande beoordeelt het visitatieteam het facet Eisen HBO als goed. Pagina 22 van 42

23 3.2 Kwantiteit personeel Er wordt voldoende personeel ingezet om de opleiding met de gewenste kwaliteit te verzorgen. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Aan de opleiding zijn 11 docenten verbonden, die bij elkaar 1,14 fte vervullen. De opleiding heeft als beleid om het aantal docenten op natuurlijke wijze omlaag te brengen en tegelijkertijd de taakomvang van de blijvende docenten te verhogen. Het doel hiervan is om de betrokkenheid van docenten en de samenhang in het curriculum te maximaliseren en de relatie met studenten te optimaliseren. Het aantal docenten wil men niet te klein laten worden om te voorkomen dat men erg kwetsbaar wordt. Daarbij wil men de benodigde expertise in het team behouden. De opleiding richt zich op een uiteindelijk aantal van 6 tot 10 docenten. Aan het begin van het studiejaar bedroeg de docent-student ratio 1: 8,91. Deze verhouding is gunstig en de ervaring leert dat door uitval van studenten gedurende het studiejaar de verhouding alleen nog maar gunstiger wordt. De docent-student ratio zal wel anders worden bij groei van het aantal studenten, hetgeen wordt verwacht door het onderwijsmanagement. Uitval van colleges komt slechts sporadisch voor. Door onderlinge flexibiliteit en uitwisselbaarheid kan men de uival van een docent flexibel opvangen. Beoordeling door het Certiked visitatieteam: Er wordt voldoende personeel ingezet. Binnen het team is voldoende flexibiliteit om uitval op te vangen. Mede door de gunstige docent-student ratio beoordeelt het visitatieteam het facet Kwantiteit personeel als goed. 3.3 Kwaliteit personeel Het personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Bevindingen: Het visitatieteam heeft op grond van de gevoerde gesprekken en de bestudering van de verstrekte informatie het navolgende kunnen vaststellen: Bij het werven en aanstellen van nieuwe docenten wordt gewerkt met duidelijke functie-eisen. Alle docenten voldoen hieraan. Alle docenten hebben een universitaire studie afgerond. Verdere professionalisering door middel van scholing is altijd mogelijk. Met de vaste medewerkers worden functioneringsgesprekken gehouden. Met de overige medewerkers vinden werkgesprekken plaats. In de lessen passen de docenten verschillende werkvormen toe. Deze staan in de moduleboeken beschreven. De verschillende werkvormen zijn gericht op actieve participatie van en interactie met studenten. Studenten geven aan dat er naar hun mening soms nog te weinig sprake is interactie, maar dat vinden ze geen bezwaar. Zoals een student zei: Er is weinig interactie, maar er is voldoende activiteit. Pagina 23 van 42