Richtlijnen milieueffectrapportage. Hernieuwing en uitbreiding van een varkensbedrijf in Wuustwezel tot vergunde dieren

Transcriptie

1 Vlaamse overheid Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid Dienst Mer Koning Albert II-laan 20, bus BRUSSEL tel: 02/ fax: 02/ Richtlijnen milieueffectrapportage Hernieuwing en uitbreiding van een varkensbedrijf in Wuustwezel tot vergunde dieren Initiatiefnemer: Patrick Uytdewilligen Tolberg Wuustwezel 24 juli 2009 PRMER-0428-RL

2 1. Inleiding De initiatiefnemer Patrick Uytdewilligen wenst zijn veeteeltbedrijf, gelegen aan de Tolweg 9 in Wuustwezel, uit te breiden. Daarvoor zal hij een hernieuwing en uitbreiding van de milieuvergunning voor het bedrijf aanvragen. In de huidige situatie heeft het bedrijf een vergunning tot 24 mei 2026 om 263 zeugen (waarvan 77 kraamzeugen), andere varkens (waarvan 68 opfokzeugen) en 5 beren te houden. Het bedrijf huisvest ook 720 niet-vergunningsplichtige biggen. Voor de toekomstige situatie wenst de initiatiefnemer een vergunning te bekomen voor 370 zeugen (waarvan 100 kraamzeugen), andere varkens (waarvan 84 opfokzeugen en 5 beren. Er zal ook plaats zijn voor niet-vergunningsplichtige biggen. In de toekomstige situatie zal het bedrijf uitbreiden door 2 nieuwe varkensstallen te bouwen. De twee bestaande stallen blijven behouden maar de bezetting zal wijzigen. Voor de nieuwe zeugenstal wordt een ammoniakemissiearme inrichting voorzien: systeem V-2.2 voor het gedeelte met de zeugen en systeem V-3.5 voor de kraamhokken. De vergunde mestopslag voor deze stal zal 835 m³ bedragen. De nieuwe vleesvarkensstal wordt op traditionele wijze gebouwd in het verlengde van de andere stallen en uitgerust met een chemische luchtwasser (systeem S-2). De totale mestopslag onder deze stal zal m³ bedragen. Naast de wijziging van het aantal vergunde dieren van naar wenst de uitbater volgende uitbreidingen of wijzigingen door te voeren: - opslag van l of kg H 2 SO 4 in een dubbelwandige bovengrondse tank; - bijkomende opslag van l stookolie; - uitbreiding van de mestopslag (van m³ naar m³); - bouw van zes bijkomende silo s voor voeder; - uitbreiding van de vergunde grondwaterwinning van m³ per jaar naar m³; - de bestaande terreinverharding wordt vergroot met 520 m² betonverharding. Overeenkomstig de huidige inzichten is deze activiteit onderworpen aan de merplicht volgens rubriek 21c van het besluit van de Vlaamse Regering van 10/12/2004 (BS 17/02/2005), met name: Installaties voor intensieve pluimvee- of varkenshouderij met meer dan 3000 plaatsen voor mestvarkens (van meer dan 20 kg). Het kennisgevingsdossier is door de Dienst Mer van de Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid volledig verklaard op 18 mei De terinzagelegging bij het gemeentebestuur van Wuustwezel liep van 9 juni 2009 tot 8 juli Deze terinzagelegging werd op gepaste wijze aan de bevolking aangekondigd. Er werden geen inspraakreacties ontvangen. Parallel werden de adviezen bij de administraties en openbare besturen gevraagd. Deze richtlijnen zijn opgesteld door de Dienst Mer en ze hebben betrekking op de inhoudsafbakening van het MER. Ontvangen inspraakreacties en adviezen worden hierin meegenomen (zie overzicht als bijlage). Dienst Mer Richtlijnen PR0428 2

3 2. Vorm en presentatie Met betrekking tot de vorm en presentatie vraagt de Dienst Mer: - recent kaartmateriaal te gebruiken, telkens voorzien van een duidelijke bronvermelding, schaalaanduiding, noordpijl en legende. Waar mogelijk de grenzen van het bedrijfsterrein duidelijk aan te gegeven en door het kaartmateriaal ook duidelijk te maken welke de omringende activiteiten/bedrijven zijn; - na te gaan of informatie op kaarten waarnaar in de tekst van het MER wordt verwezen, ook duidelijk terug te vinden is op de betreffende kaarten. Dit geldt onder andere voor het kadasterplan; - het kaartmateriaal te beperken tot 1 kaart per bladzijde. Figuur 3.3 waar twee kaarten met verschillende schaal en dezelfde legende worden weergegeven is niet duidelijk; - afmetingen toe te voegen aan de kaarten met de bedrijfsinfrastructuur; - het MER te controleren op tikfouten en grammaticale fouten; - na te gaan of de in de kennisgeving vermelde gegevensbronnen, die bij de realisatie van het MER zullen worden gebruikt, nog steeds de meest actuele zijn; - een verklarende woordenlijst, afkortingenlijst en literatuurlijst bij het rapport op te nemen; - nutteloze herhalingen in de tekst te vermijden; - het eigenlijke MER volledig af te stemmen met de tekst van en de niet-technische samenvatting; - alle ingediende eindversies van het rapport door de initiatiefnemer, de coördinator en door alle deskundigen te laten ondertekenen. De definitieve versie van het MER wordt in twee gedrukte (1 losbladig en 1 vast) exemplaren en 1 digitaal exemplaar (CD-ROM) ingediend. De niet-technische samenvatting wordt als een apart document in digitale vorm ingediend. 3. Doelstelling, verantwoording en besluitvorming art ,1, a en b De doelstelling bestaat erin de effecten aan te tonen van de hernieuwing en uitbreiding van een bestaande varkenshouderij in Wuustwezel. Het MER zal bij de vergunningsaanvragen (milieu- en stedenbouwkundige vergunning) voor de uitbreiding gevoegd worden. Relevante gegevens en conclusies uit eventuele milieustudies zullen worden opgenomen in het MER. Relevante voorwaarden uit vorige vergunningen moeten worden opgesomd en er zal aangegeven worden hoe dit MER hierop een antwoord kan geven. Het MER is niet alleen een hulp bij de besluitvorming, maar volgens art van het decreet moeten de conclusies ook doorwerken in de besluitvorming. Het MER zal Dienst Mer Richtlijnen PR0428 3

4 hiermee rekening houden bij de formulering van mogelijke alternatieven, milderende of compenserende maatregelen. 4. Beschrijving project en alternatieven art ,1, c, d en e De volledig verklaarde kennisgeving beschrijft het voorgenomen project op een voldoende wijze. Het MER dient opgave te doen van doelstellingsalternatieven, locatiealternatieven en uitvoeringsalternatieven. Ook het nulalternatief zal in het MER duidelijk worden omschreven. In de huidige situatie worden ongeveer biggen per jaar afgevoerd naar een ander bedrijf van de exploitant. In de gewenste situatie zullen geen biggen meer worden afgevoerd. In het MER zal uitgelegd worden waarom het andere bedrijf geen locatiealternatief is. Wat betreft de uitvoeringsalternatieven dienen de gebruikte en geplande processen en installaties (stallen) geëvalueerd te worden ten opzichte van alle relevante passages uit de Vlaamse BBT-studies (VITO) Veeteelt en de Europese BREF-documenten Intensive Livestock Farming. Alle alternatieven of emissiereducerende technieken die volgens deze bronnen als BBT worden beschouwd zullen in het MER worden opgelijst. De impact van het inzetten van deze technieken op de verwachte milieueffecten zal zoveel mogelijk kwantitatief worden uitgedrukt. Gemotiveerd zal worden waarom in de geplande situatie een bepaalde keuze van techniek wordt gemaakt. Waarom wordt bijvoorbeeld gekozen voor een chemische luchtwasser? Aanvullend op de kennisgeving vraagt de Dienst Mer dat de volgende punten ook aan bod komen/verduidelijkt worden: - Vanaf 2012 moet de mestopslagcapaciteit voldoende zijn om de mest gedurende 9 maanden te kunnen stockeren. Er dient nagegaan te worden of hieraan voldaan wordt en of verdere noodzakelijke maatregelen noodzakelijk zijn om hieraan te voldoen. - In de toekomst dient het bedrijf zijn huishoudelijk afvalwater zelf te zuiveren via een IBA, aangezien het bedrijf niet zal worden aangesloten op het rioleringsnet. Er zal verder verduidelijkt worden welk type IBA zal toegepast worden en in welk oppervlaktewater er geloosd wordt. 5. Juridische en beleidsmatige context art ,1, f De kennisgeving heeft voldoende opgave gedaan van het juridische/beleidsmatige kader dat voor dit MER van belang is, in de vorm van een duidelijke overzichtmatrix. Het MER zal zorgvuldig nagaan waar de projectrelevantie zich situeert en in het Dienst Mer Richtlijnen PR0428 4

5 bijzonder ook aangeven of de voorwaarde onderzoekssturend kan zijn dan wel procedurebepalingen bevat of de combinatie van beide. Het is van belang om ook tijdens het opstellen van het MER de stand van zaken hiervan op te volgen. De juridische en beleidsmatige randvoorwaarden met een duidelijke ruimtelijke component dienen cartografisch gepresenteerd te worden. Volgende relevante randvoorwaarden dienen bijkomend te worden aangepast, opgevolgd of aangevuld: - Gezien de ligging van het bedrijf in vogelrichtlijngebeid zal conform het Natuurdecreet een passende beoordeling opgemaakt worden in het kader van dit MER. - Zoals blijkt uit de indelingsrubriek van de toekomstige situatie, zal na de uitbreiding het bedrijf door de bodemsaneringsregeling beschouwd worden als een onderzoeksplichtige risico-inrichting. Hierbij behoort de Vlarebo-rubriek tot categorie A. Dit betekent dat een oriënterend bodemonderzoek verplicht is bij overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening, en om de twintig jaar. - De waterbeleidsnota, die de visie van de Vlaamse regering overeenkomstig art. 32 van het decreet betreffende het integraal waterbeleid van 18 juli 2003 bevat, moet mee opgenomen worden in het juridisch-beleidsmatige kader. - Het Visiedocument voor administratief overleg De weg naar een duurzaam geurbeleid moet worden geactualiseerd, door 2 navolgende documenten die samen moeten gelezen worden (vormen samen de basis voor de implementatie van het geurbeleid): Visiedocument De weg naar een duurzaam geurbeleid versie september 2008 voor maatschappelijk overleg; Advies van de Minaraad van 29 april 2009 bij het Visiedocument duurzaam geurbeleid. - Het zoneringsplan van de gemeente Wuustwezel zal opgenomen te worden als randvoorwaarde. Dienst Mer Richtlijnen PR0428 5

6 - De verwijzingen naar de Beleidsbrief Landbouw en de Beleidsbrief (bedoeld: Beleidsnota) Leefmilieu en Natuur kunnen weggelaten worden. In nieuwe dossiers naar beleidsnota's van verwijzen heeft niet veel zin. Beleidsbrieven 2 gelden slechts voor één jaar en doorkruisen de timing van een MER. Mogelijk is het relevant om naar beleidsnota's te verwijzen maar die zijn wellicht pas half oktober klaar. Voor stallen zijn er verschillende beleidsnota's die in beeld komen (leefmilieu, landbouw, ruimtelijke planning, energiebeleid ). Het valt af te wachten wat de inhoud van de verschillende beleidsnota's zal zijn om te weten of het zinvol is deze te vermelden. 6. Bestaande toestand van het milieu en milieueffecten art ,1, g en art ,2, a, b, c Als referentiesituatie moet het gebied met zijn omgeving zoals het er momenteel uitziet worden beschreven. Per discipline wordt aangegeven welke de huidige milieuwaarden en milieukwaliteiten zijn. Het MER moet de methodologische aanpak en de gebruikte informatiebronnen (ook eventuele klachten) waarop gesteund wordt voor de bepaling van de referentiesituatie in voldoende detail beschrijven. Er zal aangegeven worden welk jaar als referentiejaar wordt gehanteerd. Als geplande situatie wordt de hernieuwing en uitbreiding onderzocht. Relevante ontwikkelingsscenario s dienen te worden uitgewerkt. Naast het voorgenomen project is het ook nodig informatie en kennis te vergaren over activiteiten, projecten of plannen die vergund en/of gepland zijn en redelijkerwijze in de onmiddellijke toekomst worden uitgevoerd in de nabije omgeving en die samen met het voorgenomen project cumulatieve effecten kunnen teweegbrengen. De kennisgeving geeft een behoorlijke projectgerichte beschrijving per milieuthema 3 van de wijze waarop de effecten zullen worden onderzocht en beoordeeld. De kennisgeving geeft aan dat volgende milieuthema s zullen worden onderzocht: - geurhinder, - verzuring, - vermesting, - landschappelijke aspecten, - geluidshinder, - zwevend stof, 1 Beleidsnota's van de Vlaamse Regering Bij het begin van een nieuwe regeerperiode van de Vlaamse Regering, maakt elke Vlaamse minister voor zijn bevoegdheidsdomein een beleidsnota op. De beleidsnota's bevatten de grote strategische keuzen en opties van het beleid voor de komende regeerperiode. Deze beleidsnota's worden tegen een vastgestelde datum ingediend bij de voorzitter van het Vlaams Parlement. In de daaropvolgende weken worden ze in het parlement besproken en wordt er over gestemd. Alle beleidsnota's voor de vorige regeerperiode werden op 15 oktober 2004 ingediend bij het Vlaams Parlement. 2 Beleidsbrieven van de Vlaamse Regering van De Vlaamse ministers, leden van de Vlaamse Regering, dienen elk jaar één of meer beleidsbrieven in bij het Vlaams Parlement. Een beleidsbrief bevat een overzicht van de uitvoering van de begroting voor het lopende begrotingsjaar en een prognose over de beleidsinvulling tijdens het volgende begrotingsjaar. 3 Door de VMM wordt gevraagd gebruik te maken van de disciplinegerichte benadering zodat het MER eenvoudig bruikbaar is voor de verdere vergunningsprocedure en raadpleegbaar m.b.t. het aspect water. De Dienst Mer vraagt om er voor te zorgen dat er een correcte effectvoorspelling voor de discipline Water uitgevoerd wordt met een globaal overzicht en beoordeling, zonder uitspraak te doen over welke methode (disciplinegericht of thematisch) hiervoor moet worden toegepast. Dienst Mer Richtlijnen PR0428 6

7 - verstoring van de waterhuishouding, - bodemverstoring, - verontreiniging van oppervlaktewater, - verstoring biodiversiteit, - klimaatverandering, - verspreiding van bestrijdingsmiddelen. Belangrijk is dat in het MER voor elke onderzochte effectgroep duidelijk de gebruikte methodologie wordt uiteengezet en dat er gestreefd wordt naar een maximale kwantitatieve beschrijving van het effect. In de kennisgeving wordt een zevendelige schaal voorgesteld voor de inschatting van de effecten in de algemene zin. Er wordt verduidelijkt hoe de significantie per effect/effectgroep zal worden ingeschat. In het MER moet het bepalen van de waardering van de ernst van het effect op basis van de 7-delige waarderingsschaal voldoende transparant zijn. Indien wordt afgeweken van de significantiekaders die in de kennisgeving zijn opgenomen, dient dit te worden gemotiveerd. Indien uit het effectenonderzoek blijkt dat er milieueffecten zijn, moeten milderende maatregelen worden voorgesteld en uitgewerkt. In ieder geval zal het MER alle milderende maatregelen die BBT zijn oplijsten en evalueren. Dit houdt onder meer een kwantitatieve inschatting in van de reële reductie als gevolg van de milderende maatregelen en een beschrijving van de wijze waarop ze de significantie van de effecten beïnvloeden. Het richtlijnenboek Mer deel 2 geeft verdere aanbevelingen met betrekking tot het gebruik van begrippen en de invulling ervan. Tijdens het opstellen van het MER dient men gebruik te maken van (de recentste versies) van de disciplinespecifieke delen van de Richtlijnenboeken. Aanvullend op de kennisgeving vraagt de Dienst Mer om: - in het MER duidelijk op te nemen dat het grondwater enkel voor hoogwaardige toepassingen mag worden gebruikt en dat het kuiswater en waswater voor de luchtwassers afkomstig moet zijn van alternatieve watervoorzieningen zoals hemelwater. Het aanboren van grondwatervoorraden moet zoveel mogelijk beperkt worden en het gebruik van grondwater moet beperkt worden tot die toepassingen waar het onontbeerlijk is voor het productieproces. De winning van grondwater uit de zanden van Berchem wordt voorbehouden voor hoogwaardige toepassingen. Dit strookt niet met het waterschema op p. 23 waar wordt aangegeven dat grondwater van hoogwaardige kwaliteit eveneens zal gebruikt worden als reinigingswater. - voor het aspect infiltratie minstens te voldoen aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening van 1 oktober 2004 inzake hemelwaterputten e.a. (GSV) en op die manier aan te tonen dat de schadelijke effecten van twee bijkomende constructies en een betonverharding van 520 m² worden ondervangen. Prioriteit moet uitgaan naar hergebruik, en vervolgens naar infiltratie boven buffering met vertraagde afvoer. Er wordt in het dossier geen opvang van hemelwater voorzien, enkel infiltratie en buffering in een gracht. Dienst Mer Richtlijnen PR0428 7

8 Het is onduidelijk wat de dimensies van deze gracht zijn en in hoeverre het opgegeven volume effectief als buffervolume kan worden gebruikt. Het volume dat onder de voorjaarsgrondwaterstand gelegen is, kan immers niet meegerekend worden als effectieve compensatie. - het aspect verdroging doorheen de tekst van het MER uit te werken. Verdroging wordt nu niet vermeld op p.27 (fauna en flora), p.29 (fauna en flora), p.35 (kwetsbaarheid voor verdroging komt niet aan bod). Verdroging komt wel aan bod in tabel 5.1 (verdroging en verstoring van de biodiversiteit) en p.45 (verstoring biodiversiteit). - in het MER de impact van de grondwaterwinning voldoende nauwkeurig uit te werken door de invloedstraal en het effect op de stijghoogte te bepalen. Daarnaast moet bekeken worden in hoeverre er bij de aanleg van de ondergrondse constructies bronbemalingen nodig zijn en naar het effect van deze bronbemalingen. Indien nodig moeten gepaste milderende maatregelen worden voorgesteld. - het hoofdstuk 7 Elementen ter beoordeling van effecten op het watersysteem ten behoeve van de watertoets dat voorzien is in de voorgestelde inhoudstafel volwaardig uit te werken. Overeenkomstig art. 8 4 van het decreet betreffende het integraal waterbeleid d.d. 18/07/2003 met betrekking tot de integratie van de watertoets in de milieueffectrapportage moet de analyse en evaluatie van het al dan niet optreden van een schadelijk effect en voorwaarden om dat effect te vermijden, te beperken of te herstellen of te compenseren in dit rapport zijn opgenomen. Deze gegevens dienen dan ook op een overzichtelijke wijze gebundeld te worden in het MER zodat in de verdere besluitvorming en vergunningsprocedure deze informatie eenvoudig raadpleegbaar is. - maatregelen te vermelden die voorzien zijn om mogelijke incidenten/lekken bij aanleg of uitbating te vermijden. Indien er calamiteiten optreden die impact kunnen hebben op de bodem, dienen zo snel mogelijk de nodige acties ondernomen te worden om de verontreiniging weg te nemen. - met betrekking tot het aspect grondwaterkwaliteit wordt gevraagd om grondwaterverontreinigingen door eventuele lekkage uit ondergrondse of bovengrondse opslagtanks of door het gebruik van bepaalde schadelijke reinigings-, ontsmettings- en bestrijdingsmiddelen te behandelen in het MER. - bij tabel 5.2i eveneens het aspect grondwaterkwaliteit op te nemen; - het grondverzet en de bemaling tijdens de constructiefase te bespreken, rekening houdend met de toepasselijke reglementering; - de noodzaak tot opmaak van een oriënterend bodemonderzoek te beschrijven. Het MER dient te verduidelijken of er in het verleden reeds een bodemonderzoek is uitgevoerd en wat de periodieke onderzoeksplicht is. Verdere noodzakelijk stappen hieromtrent dienen aangegeven te worden (zie eerder). Dienst Mer Richtlijnen PR0428 8

9 - ook de emissies van alle installaties voor de (niet-vergunningplichtige) biggen en van de biggen zelf in het MER mee in rekening te brengen; - naast de voedersilo s ook stofvorming als gevolg van diverse activiteiten te bespreken (vb. vervoer, gebouwverwarming, beweging van de dieren zelf, voederwijze, afbraak en opbouw van de gebouwen zelf); - bij de inschatting van de fijn stof emissies door het bedrijf graag aandacht voor zowel geleid als diffuus stof. Gevraagd wordt zowel aandacht te besteden aan PM10 als aan PM2,5. - er over te waken dat ook de woningen in agrarisch gebied meegenomen worden bij de evaluatie van de geurhinder. De beoordeling in het kader van het significantiekader kan afzonderlijk gebeuren (gewestplanbestemming agrarisch woongebied met landelijk karakter - woongebied), maar er moet wel een totaalbeeld gegeven worden van het aantal gehinderde woningen; - het beoordelingskader voor verzuring, vermesting en verandering van biodiversiteit (tabellen 5.2b, 5.2c en 5.2j) aan te passen. Het eenvoudig stellen van de overschrijding van de kritische last voor zeer kwetsbare vegetaties voor verzuring, vanuit één bedrijf, als zijnde een negatief effect, is niet aanvaardbaar. Men houdt op die manier immers geen rekening met cumulatieve lasten van verzurende bronnen in de omgeving en verderaf. Literatuur (o.a. VMM, 2006) leert dat tot bijna de helft van vermestende en verzurende deposities van langere afstand afkomstig is. In een gebied met een betekenisvolle concentratie aan veeteeltbedrijven zoals de omgeving van dit bedrijf, kan een specifieke bijdrage van 10% ten opzichte van de kritische lasten van de onderscheiden vegetaties, maatgevend zijn voor het significantiekader (negatief effect vanaf die waarde; tussen 5% en 10% specifieke bijdrage kan dan als matig negatief worden gesteld). Op die manier laat men in de omgeving van het bedrijf (voor ammoniakuitstoot is benaderend een afstand van drie kilometer relevant, voornamelijk in zuidwestelijke richting, gezien hoofdstroom wind) bij benadering een vijftal intensieve veeteeltbedrijven toe met bijdragen tot genoemde percentages, hetgeen op basis van de bestaande situatie realistisch lijkt. - beoordelingstabellen af te stemmen. Nu maakt men in de beoordelingstabellen een onderscheiden weging voor de overschrijding van kritische lasten van zeer, gewoon tot weinig voor verzuring kwetsbare vegetaties, wat in voorstel (tabellen 5.2b en 5.2c) respectievelijk tot negatieve, matig negatieve tot gering negatieve effecten leidt. Het overschrijden van de respectievelijke kritische lasten van deze groepen vegetaties hangt echter op zich reeds samen met duidelijk stijgende kritische lasten, wat bij overschrijding voor elk van deze vegetaties tot één gezamenlijk en gelijkaardig te scoren negatief effect zorgt: het niet verder duurzaam kunnen overleven. Het is daarom pas zinvol op dit vlak effecten als afnemend negatief of significant te stellen wanneer het voor eenzelfde depositiewaarde gaat over stelselmatig minder zeldzame, minder verzurings- en/of vermestingsgevoelige vegetaties, die in regel ook minder zeldzaam of beter vervangbaar zijn, en in regel ook minder druk kennen in termen van versnippering. Dienst Mer Richtlijnen PR0428 9

10 - Extra aandacht is nodig voor recente literatuur inzake dosis-effectwaarden en kritische lasten 4 inzake verzuring en vermesting. - verdere emissiebeperkende maatregelen (in het bijzonder op bestaande stallen) te modelleren wanneer de bedrijfsspecifieke bijdrage voor vermesting of verzuring negatief is, m.a.w. 10% of meer bedraagt van de kritische lasten van aanwezige vegetaties. - duidelijk aan te geven wat het emissiereducerend effect is op de geuremissies, ammoniakemissies en fijn stof emissies van het gekozen stalsysteem in de geplande situatie t.o.v. de bestaande situatie; - ANB vraagt om naar het voorbeeld van doorgerekende cumulatieve geuremissies, cumulatieve vermestende en verzurende lasten vanuit gekende bedrijven in de buurt door te rekenen wanneer de specifieke bijdrage vanuit het bedrijf groter is dan 10% van de kritische lasten. Dit is immers een aanduiding van de milieugebruiksruimte ten aanzien van kwetsbare natuur die nu al wordt ingevuld door gekende aanwezige bronnen. Gezien de ligging binnen Vogelrichtlijngebied is deze vraag voor ANB relevant. - bij de beoordeling van de perceptieve kenmerken verder in te gaan op de oriëntatie, vormgeving, het kleurgebruik en de materiaalkeuze van de geplande stalvolumes. Deze zijn samen met het aanplantingsplan bepalend voor de goede landschappelijke integratie; - het thema verkeer volwaardig op te nemen en uit te werken doorheen het MER. Er zijn niet alleen transportbewegingen als gevolg van de aanvoer van grondstoffen maar ook door vervoer van intermediaire, afgewerkte en restproducten. Mogelijke effecten gaan verder dan geluidshinder. 7. Vergelijking van de alternatieven art ,2, e De alternatieven zoals voorgesteld in het MER zullen op een objectieve manier worden afgewogen. De methodologie ter vergelijking van de verschillende alternatieven zal beschreven worden. In het MER worden alle mogelijke maatregelen ter beperking van emissies naar het milieu besproken en getoetst aan de stand van zaken met betrekking tot de Best Beschikbare Techniek (BBT). Op basis van het onderzoek kan men alternatieven aanvoeren om de mogelijke effecten op de omgeving verder te beperken en de milieuvriendelijke werking van het bedrijf te optimaliseren. 4 Staelens et al. (2006, INBO), RIVM Rapport (Alberts et al., 2001), RIVM Rapport en Alterra-rapport 1698 zowel als 1654 (specifiek N-gerelateerde kritische lasten voor de diverse types habitats) leveren terzake bijvoorbeeld recente info. Bij gebruik van het document van Albers et al., dient rekening gehouden te worden met de bodemsituatie in het gemodelleerde impactgebied. Vaak worden immers mediane waarden gebruikt, waar deze situaties voor een veelheid aan bodemtypes samenvatten. Dit leidt vaak tot aanname van te hoge referentiewaarden. Het projectgebied wordt getypeerd door vaak zandige bodems. Dienst Mer Richtlijnen PR

11 Als aan de hand van de resultaten van het effectenonderzoek de noodzaak blijkt om bijkomende alternatieven te onderzoeken, moet dit in het MER ook gebeuren. 8. Leemten in de kennis art ,4 Het MER dient opgave te doen van de leemten in kennis die tijdens het uitvoeren van het onderzoek werden vastgesteld. Deze leemten kunnen opgedeeld worden naar aard van de leemte waarbij dan onderscheid dient gemaakt te worden tussen leemten m.b.t. project, m.b.t. inventarisatie en aangaande methode en inzicht. Het MER zal eveneens aangeven hoe met deze leemten is omgegaan en hoe zij kunnen doorwerken naar de besluitvorming. 9. Monitoring en evaluatie art ,2,d In het MER zal per discipline/thema aangegeven worden of er eventueel opvolgingsmaatregelen voor te stellen zijn, bijvoorbeeld vanuit de vergunningsreglementering of vanuit de leemte(n) in de kennis. 10. Integratie en eindsynthese art ,2,e In een afzonderlijk deel zal het rapport een disciplineoverschrijdende, leesbare samenvatting geven over de verwachte gevolgen voor het milieu en hoe en in welke mate de voorgestelde maatregelen deze kunnen milderen. De elementen en informatie ten behoeve van het uitvoeren van de watertoets uit het Decreet Integraal Waterbeleid en de passende beoordeling uit het Natuurdecreet moeten hierin opgenomen worden (voor verdere informatie hieromtrent zie het betreffende disciplinespecifieke richtlijnenboek). Tevens zal men in deze synthese aangeven of het project een voor het milieu haalbaar project is of welke maatregelen nodig zijn om het project haalbaar te maken. Volgens het kennisgevingsdossier zijn rekening houdend met de ligging van het bedrijf geen noemenswaardige grensoverschrijdende effecten te verwachten. De kortste afstand (in vogelvlucht) tot aan de Nederlandse grens bedraagt ongeveer 2,5 kilometer. Op basis van de afbakening van het studiegebied lijken grensoverschrijdende effecten op voorhand uit te sluiten. Indien tijdens het opstellen van het MER toch effecten zouden blijken op Nederlands grondgebied kan in een latere fase Nederland alsnog betrokken worden bij het Mer-proces. Dienst Mer Richtlijnen PR

12 11. Tewerkstelling, investering en gebruikte materialen art ,3 In dit hoofdstuk geeft het rapport aan welke de verwachte tewerkstelling- en investeringseffecten zijn van de voorgenomen activiteit. In dit hoofdstuk zal tevens worden aangegeven welke materialen (aard en hoeveelheid) er voor dit project zullen worden gebruikt, indien dit nog niet beschreven werd bij de projectbeschrijving. 12. Niet-technische samenvatting art ,5 De niet-technische samenvatting vormt een afzonderlijk leesbaar deel van het rapport dat de essentie van de overige delen beknopt en correct weergeeft. De tekst moet zodanig geschreven zijn dat hij begrijpelijk is voor een gemiddelde lezer. Figuren of kaarten worden ter ondersteuning van de tekst in deze samenvatting opgenomen. Brussel, 24 juli 2009 Voor het afdelingshoofd, afwezig Geert Pillu Dienst Mer Richtlijnen PR

13 Bijlagen Bijlage 1: Lijst van inspraakreacties tijdens de terinzagelegging bij de gemeente: - Wuustwezel: geen Bijlage 2: Lijst van de aangeschreven administraties, overheidsinstellingen en openbare besturen die reageerden en waarmee rekening werd gehouden in deze richtlijnen: - VMM, Afdeling Operationeel Waterbeheer (Bram Vogels) - OVAM (Natalie Hoffmann) - Agentschap voor Natuur en Bos, Buitendienst Antwerpen (Mario De Block) Lijst van de administraties, overheidsinstellingen en openbare besturen die hebben laten weten geen opmerkingen te hebben op de inhoudsafbakening en methodologie: - Departement Landbouw en Visserij Duurzame Landbouwontwikkeling Antwerpen (Marc Candries) - College van burgemeester en schepenen van Wuustwezel - Agentschap R-O Vlaanderen, Onroerend Erfgoed Antwerpen (Alde Verhaert) Lijst van de administraties, overheidsinstellingen en openbare besturen die werden uitgenodigd om reactie te geven maar die niet reageerden (deze zullen ook geen ontwerptekst meer ontvangen tenzij zij aan de Dienst Mer verzoeken om deze toch te ontvangen): - LNE, Afdeling Milieuvergunningen, buitendienst Antwerpen - LNE, Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu en Gezondheid, Dienst Hinder en Risicobeheer - LNE, Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu en Gezondheid, Dienst Lucht en Klimaat - Agentschap R-O Vlaanderen, Ruimtelijke Ordening Antwerpen - VMM, Afdeling Ecologisch Toezicht - Vlaamse Landmaatschappij Ontvangen wel een ontwerptekst: - Gouverneur van de provincie Antwerpen Op basis van het bovenstaande + 1 exemplaar voor de Dienst Mer zullen er 8 ontwerpteksten nodig zijn. Dienst Mer Richtlijnen PR