Richtlijnen milieueffectrapportage

Transcriptie

1 Vlaamse overheid Departement Leefmilieu, Natuur en Energie Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid Dienst Mer Koning Albert II-laan 20, bus BRUSSEL tel: 02/ fax: 02/ Richtlijnen milieueffectrapportage Schijnpoort 9 september 2008 PRMER-0356-RL

2 1. Inleiding Dit milieueffectrapport wordt opgesteld met het oog op de hervergunning van de bestaande rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) van Deurne Schijnpoort. De RWZI is vergund voor een capaciteit van IE. De huidige vergunning loopt tot 1 september De RWZI heeft een oppervlakte van 6ha06a93ca. Overeenkomstig de huidige inzichten zijn de activiteiten van de RWZI onderworpen aan de mer-plicht volgens rubriek 17 van bijlage I van het Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectrapportage met name: Rioolwaterzuiveringsinstallaties met een capaciteit van meer dan Inwonersequivalenten zoals gedefinieerd in artikel 2, punt 6, van Richtlijn 91/271/EEG. Initiatiefnemer is Aquafin N.V., Dijkstraat 8-10, 2630 Aartselaar. Het kennisgevingsdossier is door de Dienst Mer van de Afdeling Milieu-, Natuur- en Energiebeleid volledig verklaard op 30 juni De terinzagelegging bij het stadsbestuur van Antwerpen liep van 10 juli 2008 tot en met 10 augustus Deze terinzagelegging werd op gepast wijze aan de bevolking aangekondigd. Tijdens de terinzagelegging werden geen inspraakreacties ontvangen. Parallel werden de adviezen bij de administraties en openbare besturen gevraagd. Deze richtlijnen zijn opgesteld door de Dienst Mer en ze hebben betrekking op de inhoudsafbakening van het MER. Ontvangen inspraakreacties en adviezen worden hierin meegenomen (zie bijlagen). 2. Vorm en presentatie Met betrekking tot de vorm en presentatie vraagt de Dienst Mer: - recent en overzichtelijk kaartmateriaal te gebruiken, voorzien van een duidelijke bronvermelding, schaalaanduiding, noordpijl en legende. De kaart op p. 15 zal vervangen worden door een duidelijker exemplaar (bij voorkeur in kleur); - een afkortingenlijst, verklarende woordenlijst en literatuurlijst in het rapport op te nemen; - achtergrondinformatie in de bijlagen op te nemen; - nutteloze herhalingen in de tekst te vermijden; - in de inleiding de benodigde vergunningen aan te geven, (zowel milieu- als bouwvergunningen) incl. een beschrijving van de gevolgde stappen in het MER-proces en de rol van het MER in het vergunningsproces; - het MER te controleren op tikfouten en grammaticale fouten. - dat alle ingediende eindversies van het rapport door de initiatiefnemer, de coördinator en door alle deskundigen worden ondertekend. - De definitieve versie van het MER wordt in twee gedrukte (1 losbladig en een vast) exemplaren en 1 elektronische exemplaar (CD-ROM) ingediend. De niet-technische samenvatting wordt als een apart pdf-document (inclusief figuren) aangeleverd. Dienst Mer - Richtlijnen 2

3 3. Doelstelling, verantwoording en besluitvorming art ,1, a en b De doelstelling bestaat erin de effecten aan te tonen van de hervergunnnig van de RWZI te Deurne. Het MER zal bij de milieuvergunningsaanvraag voor de hervergunning gevoegd worden. Het MER is niet alleen een hulp bij de besluitvorming maar volgens art van het decreet moeten ook de conclusies "doorwerken in de besluitvorming". Het MER zal bij de formulering van mogelijke alternatieven, milderende of compenserende maatregelen hiermee rekening houden. Relevante vorige vergunningsvoorwaarden zullen weergegeven worden en er zal aangegeven worden hoe dit MER hierop een antwoord kan geven. Aanvullend op de kennisgeving kan hierbij aangegeven worden: het deel Administratieve voorgeschiedenis zal aangevuld worden met o een overzicht van de verschillende relevante Vlarem-rubrieken waaronder de RWZI valt o een opsomming van de eventuele bijzondere voorwaarden waaraan het RWZI onderhevig is o de belangrijkste wijzigingen ten gevolge van de uitgevoerde vergunningsplichtige werken naar aanleiding waarvan in 2001 een MER werd opgemaakt o een uitgebreidere uitleg bij de verschillende milieuvergunningen en de wijzigingen in de milieuvoorwaarden (bv. waarom zijn de vergunningsvoorwaarden gewijzigd bij de vergunning afgeleverd op 20/01/2006, waarom is een groenscherm niet overal nodig volgens de vergunning afgeleverd op 04/04/2005, ) 4. Voorgenomen project en alternatieven art ,1,c, d en e De kennisgeving beschrijft in deel 2 het voorgenomen project. Aanvullend op de kennisgeving kan hierbij nog het volgende aangegeven worden: - Er zal aangegeven worden of er op de RWZI ook industriële IE s aangesloten zijn. Indien het geval zal de herkomst en de verwerkbaarheid verduidelijkt en onderzocht worden. - De capaciteit van de RWZI zal uitgebreider besproken worden. Zo zal aangegeven worden wanneer en hoe de installatie gerenoveerd werd om te voldoen aan de geldende stikstofnorm en zal er verklaard worden waarom de eindcapaciteit ( IE) lager ligt dan de ontwerpcapaciteit ( IE) van de RWZI. - In het MER zal per herkomstplaats weergegeven worden hoe groot de te verwerken hoeveelheden slib zijn en wat de aanvoerfrequentie is. - Indien nodig, zal in het MER het aspect afval besproken worden. Hierbij dient o.a. rekening gehouden te worden met opslag van slib, afzetmarkt, kwaliteit van het slib, verwerking,. - Er zal in het MER aangegeven worden wat er met de afvalstoffen van de RWZI gebeurt (slib, zand, grove bestanddelen, ). Dienst Mer - Richtlijnen 3

4 - In het MER zal aangegeven worden wat de influentsamenstelling is (ontwerpwaarden en gemeten waarden) en waaruit de effluentconcentratie bestaat. Dit zal getoetst worden aan de lozingsnormen. - Het MER zal aangeven hoe hoog het terrein gelegen is (cfr. p. 20: De inplantingsplaats is derhalve in relatie met de hoogteligging van het terrein ideaal ). - In het MER zal verduidelijkt worden wanneer er zal gestart worden met de opmaak van een energieplan in het kader van de hervergunning. Beschikbare resultaten worden opgenomen in het MER (conform het richtlijnenboek lucht). - In het MER zal verduidelijkt worden hoeveel biogas er geproduceerd wordt en hoeveel biogas de droger verbruikt. In de kennisgeving bestaat hierover nog onduidelijkheid (p. 31: voor de droger wordt 40% biogas gebruikt, p. 56: de stookinstallatie van de droger verbruikt 50% biogas). - Het vergistingsproces zal uitgebreider besproken worden (geproduceerde hoeveelheid, opslagplaats, verbruik, veiligheidsmaatregelen, ). Er zal ook aangegeven worden welke mogelijkheden er bestaan om al het slib te vergisten en zo de volledige energiebehoefte van de droger te dekken (nu kan dat niet omdat een gedeelte van het slib in reeds ontwaterde vorm wordt aangeleverd). De voor- en nadelen van de verschillende alternatieven zullen in het MER beschreven en afgewogen worden. Aangezien het enkel een hervergunning betreft, zijn er geen doelstellings, uitvoerings- of locatiealternatieven. Het rapport zal aantonen of het voorgestelde project het best haalbare project is voor het milieu, ook op lange termijn. Ook het nulalternatief wordt onderzocht. 5. Juridische en beleidsmatige context art ,f De kennisgeving doet opgave van het juridische kader dat voor dit MER van belang is, in de vorm van een duidelijke overzichtmatrix. Een overzicht van de beleidsmatige randvoorwaarden ontbreekt echter. Dit zal aangevuld worden in het MER. Het MER zal zorgvuldig nagaan waar de projectrelevantie zich situeert en in het bijzonder ook aangeven of de voorwaarde onderzoekssturend kan zijn dan wel procedurebepalingen bevat of de combinatie van beide. Het is van belang om ook tijdens het opstellen van het MER de stand van zaken hiervan op te volgen. De juridische en beleidsmatige randvoorwaarden met een duidelijke ruimtelijke component dienen duidelijk cartografisch gepresenteerd te worden. In verband met de watertoets zal rekening gehouden worden met het besluit (B.S. 3 november 2006) over de watertoets. Dit besluit geeft de lokale, provinciale en gewestelijke overheden, die een vergunning moeten afleveren, richtlijnen voor de toepassing van de watertoets. Op basis van o.a. de bijlagen bij dit besluit kan aangegeven worden of er schadelijke effecten te verwachten zijn. De ontstane afvalstromen zoals RWZI-slib, zandvangersmateriaal en roostergoed dienen rekening te houden met het uitvoeringsplan slib. Dienst Mer - Richtlijnen 4

5 6. Bestaande toestand en milieueffecten Als referentiesituatie dient het gebied met zijn omgeving zoals het er momenteel uitziet te worden beschreven. Per discipline wordt aangegeven welke de huidige milieuwaarden en milieukwaliteiten zijn. De volledig verklaarde kennisgeving geeft een beschrijving per discipline van de wijze waarop de effecten zullen onderzocht en beoordeeld worden en geeft aan dat in functie van het effectenonderzoek milderende maatregelen zullen voorgesteld en uitgewerkt worden. De afbakening van het studiegebied dient grondig geargumenteerd te worden. Belangrijk is dat in de tekst van het MER voor elke onderzochte effectgroep duidelijk de gebruikte methodologie wordt uiteengezet en dat er gestreefd wordt naar een maximale kwantitatieve beschrijving van het effect. Algemeen dienen over de verschillende disciplines heen de significantiekaders te worden afgestemd (aantal categorieën, benaming ervan) om de vergelijkbaarheid en de eindintegratie zo transparant mogelijk te maken. In elke discipline zal aangegeven worden wanneer en hoe men besluit dat er significante effecten zich zouden voordoen. Indien wordt afgeweken van de significantiekaders die in de kennisgeving zijn opgenomen, dient dit te worden gemotiveerd. Relevante ontwikkelingsscenario s dienen te worden uitgewerkt. Zo ook dienen disciplineoverschrijdende ontwikkelingsscenario s weergegeven te worden. Indien er tijdens het opstellen van het MER andere ontwikkelingsscenario s naar voor zouden komen, dienen deze toegevoegd te worden aan het afwegingskader. Daarnaast zal het MER ook de autonome ontwikkeling beschrijven. Het richtlijnenboek Mer deel 2 geeft verdere aanbevelingen met betrekking tot het gebruik van begrippen en de invulling ervan. Tijdens het opstellen van het MER dient men ook gebruik te maken van (de recentste versies) van de disciplinespecifieke delen van het Richtlijnenboek Mer. De Dienst Mer vraagt om bij de beschrijving van de bestaande toestand en milieueffecten, als aanvulling op de volledigverklaarde kennisgeving, voldoende aandacht te besteden aan het volgende: Met betrekking tot de discipline bodem en grondwater: - De huidige grondwaterkwaliteit en bodemkwaliteit binnen het studiegebied dient beschreven te worden. Resultaten uit oriënterende bodemonderzoeken kunnen hiervoor gebruikt worden. De noodzaak tot opstellen van een beschrijvend bodemonderzoek dient nagegaan en beschreven te worden. Verontreinigde zones zullen op kaart gesitueerd worden. - Het verdient aanbeveling om in het licht van de voorgenomen activiteit na te gaan in hoeverre reeds vastgestelde bodemverontreiniging het dossier kunnen beïnvloeden. - Indien er calamiteiten optreden die impact kunnen hebben op de bodem, dienen zo snel mogelijk de nodige acties ondernomen te worden om de verontreiniging weg te nemen. De nodige controlestalen bij calamiteiten dienen genomen te worden. - De diepte van het grondwater zal gespecificeerd worden alsook de grondwaterstromingsrichting. - Op p. 64 wordt er aangegeven dat de site omringd is door een ondoorlatende wand. Deze wand zal uitgebreider besproken worden in het MER (diepte, functie, effect, ). Dienst Mer - Richtlijnen 5

6 Met betrekking tot de discipline oppervlaktewater: - Er zal in het MER beschreven worden hoe de RWZI na 2011, wanneer de versoepeling niet meer geldt, de verplichte verwijderingsrendementen zal halen - De impact op het ontvangende oppervlaktewater dient nagegaan te worden. Hierbij dient naast gemiddelde concentratie en vuilvracht ook uitgegaan te worden van pieklozingen van de RWZI. - De rendementen van de zuiveringsinstallatie zullen berekend worden. - Er zal onderzocht worden of schuimvorming de werking van de RWZI kan verstoren. Er zal aangegeven worden welke maatregelen/aanpak uitgevoerd worden bij schuimvorming. Met betrekking tot de discipline geluid en trillingen: - De (bestaande) meetpunten zullen op kaart worden aangegeven. De keuze van de meetpunten zal gemotiveerd worden. - Er zal aangetoond worden of de resultaten van de geluidsstudie in 2001 nog representatief zijn voor de huidige situatie. - Geluidscontouren zullen op kaart weergegeven worden en dienen gestaafd te worden met voldoende bronmetingen. - De beoordeling van de significantie van geluid wordt weergegeven op p. 63 in een tabel. Er zal in het MER verduidelijkt worden op welke basis deze redenering gebaseerd is. De beoordeling van significantie lijkt vrij ruim. Met betrekking tot de discipline lucht: - De voornaamste procesonderdelen waarbij geuremissies kunnen optreden zijn de ontvangst, de primaire zuivering en de slibverwerking. Voornamelijk de slibverlading en verwerking en de potentiële maatregelen om de geuremissies ervan te beperken vragen de nodige aandacht in het MER. - Bij de opmaak van het MER dient gebruik gemaakt te worden van volgende recente informatiebronnen, waarbij de sector van RWZI s steeds als pilootsector werd behandeld (op aanvraag te bekomen bij de dienst Hinder en Risicobeheer): o LDR Milieuadvocaten et al. (2006). Effectentoets voor specifieke beleidsmaatregelen en regelgeving ter beheersing van geurhinder veroorzaakt door hinderlijek inrichtingen o UGent, PRG,Eco2 (2002). Voorstellen van een geschikte methode om nuleffectniveaus van geurhinder te vertalen naar normen en toepassing op 5 pilootsectoren o STOWA (2004). Stankoverlast en bestrijding bij de verlading van ontwaterd slib. Rapport nr Het is niet duidelijk of de geuruitstoot indicatief zal worden ingeschat op basis van gekende emissiekengetallen, of dat de geuruitstoot op basis van snuffelmetingen zal worden bepaald. De laatste methode verdient de voorkeur ingeval uit een indicatieve berekening blijkt dat mogelijks het aanvaardbaarheidsniveau voor geurhinder wordt overschreden. - Aanvullend aan de voorziene berekeningen dient ook gebruik gemaakt te worden van het evaluatieschema waarvan Aquafin nv reeds verschillende jaren gebruik maakt om de hinder naar omwonenden in te schatten. - Er zal een afzonderlijk significantiekader voor geur voorgesteld worden. - De impact van aan- en afrijdend verkeer op lucht zal mee bekeken worden. - Er wordt een emissiemeting van de droger van de CSVI vernoemd waarbij ook CO, NO X en SO 2 gemeten zijn. Het is niet duidelijk of er ook emissiemetingen van de andere verbrandingsinstallaties plaatsvinden. Dit zal verduidelijkt worden in het MER. Resultaten Dienst Mer - Richtlijnen 6

7 zullen opgenomen worden. Hoeveel bedroeg tijdens metingen de hoeveelheid stof? Welke parameters zullen per verbrandingsinstallatie gemeten worden? Met betrekking tot de discipline mens: - Bij de bespreking van deze discipline zal gebruik worden gemaakt van de vijf stappen van de gezondheidsrisicoanalyse zoals voorgesteld in de praktische handleiding MERdiscipline mens, uitgewerkt door de Dienst Mer in samenwerking met het voormalige Afdeling Preventieve en Sociale Gezondheidszorg. De discipline mens zal worden opgesteld a.d.h.v. het richtlijnenboek. Dat is nu niet het geval. - Veiligheidsaspecten zullen besproken worden (o.a. ivm de productie van biogas). - Ook het aspect mobiliteit dient beoordeeld te worden. - Gezien de ligging van de RWZI zal een deskundige mens dienen toegevoegd te worden aan het team van deskundigen. Met betrekking tot de discipline fauna en flora: - Relevante zones met een hoge faunistische of floristische waarde in het studiegebied zullen beschreven en effecten hierop onderzocht worden. - Zoals aangegeven in de kennisgeving zal de aquatische ecotoxicologie bekeken worden indien relevant. Met betrekking tot de discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie: - Er zal nagegaan worden of lichthinder voorkomt. - Er bevinden zich wel degelijk beschermde landschappen en/of stadsgezichten in de omgeving van het projectgebied. Dit zal aangepast worden in het MER (p 15). Het gaat om volgende: - Beschermd landschap Sint Fredeganduskerkhof Deurne op ca. 750 m - Beschermd stadsgezicht omgeving watertorens NMBS station Antwerpen Schijnpoort op ca. 300 m - Beschermd stadsgezicht Koraalplaats op ca m - Er zal nagegaan worden of een verbetering van de integratie wenselijk en mogelijk is. Het groenscherm dient geëvalueerd te worden. 6.2.Vergelijking van de alternatieven art ,2, e De alternatieven zoals voorgesteld in 4 van deze richtlijnen zullen op een objectieve manier worden afgewogen. De methodologie ter vergelijking van de verschillende alternatieven zal beschreven worden. Andere alternatieven kunnen tijdens het verloop van de MER-studie voorgesteld worden. 7. Leemten in de kennis art ,4 Het MER dient opgave te doen van de leemten in kennis die tijdens het uitvoeren van het onderzoek werden vastgesteld. Deze leemten kunnen opgedeeld worden naar aard van de leemte waarbij dan onderscheid dient gemaakt te worden tussen leemten m.b.t. project, m.b.t. inventarisatie en aangaande methode en inzicht. Het MER zal eveneens aangeven hoe met deze leemten is omgegaan en hoe zij kunnen doorwerken naar de besluitvorming. Dienst Mer - Richtlijnen 7

8 8. Monitoring en evaluatie art ,2, d In het MER zal per discipline/thema aangegeven worden of er eventueel opvolgingsmaatregelen voor te stellen zijn, bijvoorbeeld vanuit de vergunningsreglementering of vanuit de leemte in de kennis. 9. Integratie en eindsynthese art ,2, e In een afzonderlijk deel zal het rapport een disciplineoverschrijdende, leesbare samenvatting geven over de verwachte gevolgen voor het milieu en hoe en in welke mate de voorgestelde maatregelen deze kunnen milderen. De elementen en informatie ten behoeve van het uitvoeren van de watertoets uit het Decreet Integraal Waterbeleid dienen afzonderlijk samengevat te worden. Tevens zal men in deze synthese aangeven of het project een voor het milieu haalbaar project is of welke maatregelen nodig zijn om het project haalbaar te maken. 10. Tewerkstelling, investering en gebruikte materialen art ,3 In dit hoofdstuk geeft het rapport aan welke de verwachte tewerkstellings- en investeringseffecten zijn van de voorgenomen activiteit. In dit hoofdstuk zal tevens worden aangegeven welke materialen (aard en hoeveelheid) er voor dit project zullen worden gebruikt, indien dit nog niet beschreven werd bij de projectbeschrijving. 11. Niet-technische samenvatting art ,5 De niet-technische samenvatting vormt een afzonderlijk leesbaar deel van het rapport dat de essentie van de overige delen beknopt en correct weergeeft. De tekst moet zodanig geschreven zijn dat hij begrijpelijk is voor een gemiddelde lezer. Figuren, kaarten of tekeningen dienen ter ondersteuning van de tekst in deze samenvatting te zijn opgenomen. 12. Team van erkende deskundigen Het team van erkende deskundigen zoals het in de volledigverklaarde kennisgeving wordt voorgesteld, wordt door de Dienst Mer niet aanvaard. Het team dient aangevuld te worden met een deskundige mens. Tenslotte wordt aanbevolen tijdens het opstellen van het rapport contact te houden met de Dienst Mer en met de overige instanties, in het bijzonder in functie van de verwerking in het MER van hun adviezen. Brussel, 9 september 2008 Voor het afdelingshoofd afwezig, Pascal Van Ghelue Diensthoofd BGP Dienst Mer - Richtlijnen 8

9 Bijlagen Bijlage 1: Inspraakreacties tijdens terinzagelegging: in de stad Antwerpen: geen Bijlage 2: Lijst van de aangeschreven administraties, overheidsinstellingen en openbare besturen die reageerden en waarmee rekening werd gehouden in deze richtlijnen: LNE, Afdeling Lucht, Hinder, Milieu & Gezondheid, Dienst Hinder en Risicobeheer (Gunther Van Broeck) ANB (Mario De Block) OVAM (Jozef Vervoort) VMM, buitendienst Mechelen (J. Van der Meulen) Agentschap R-O Vlaanderen, Onroerend Erfgoed Antwerpen (Alde Verhaert) Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, Afdeling Toezicht Volksgezondheid (Gertjan Houben) Lijst van de administraties, overheidsinstellingen en openbare besturen die werden uitgenodigd om reactie te geven maar die niet reageerden en waarmee dus ook geen rekening werd gehouden in deze richtlijnen (deze zullen ook geen ontwerptekst meer ontvangen tenzij zij aan de Dienst Mer verzoeken om deze toch te ontvangen): Afdeling Milieuvergunningen Dienst Lucht en Klimaat VMM, Afdeling Operationeel Waterbeheer Agentschap R-O Vlaanderen, Cel Ruimtelijke Ordening Antwerpen VMM hoofdbestuur VLM Ontvangen wel een ontwerptekst: Provinciebestuur Antwerpen Stad Antwerpen Op basis van het bovenstaande zullen er 9 ontwerpteksten nodig zijn. Dienst Mer - Richtlijnen 9