VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV CSG Jan Arentsz voor vmbo-havo-ath-gymn

Transcriptie

1 VO RAPPORT VAN BEVINDINGEN OV 2013 CSG Jan Arentsz voor vmbo-havo-ath-gymn Plaats : Alkmaar BRIN-nummer : 02TD Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : Datum vaststelling : 11 april 2013

2 Pagina 2 van 12

3 INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 17 januari en 6 maart 2013 op het Jan Arentsz, afdeling vmbo-gt, een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. Het doel van dit onderzoek is om een beeld te vormen van de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling op een aantal kernindicatoren. Daarmee geldt dit onderzoek als het bezoek dat de inspectie op alle scholen voor voortgezet onderwijs ten minste eens in de vier jaar aflegt. Daarnaast heeft dit onderzoek tot doel informatie te verzamelen over kwaliteitsaspecten waarover de inspectie rapporteert in het onderwijsverslag Deze aspecten hebben naast de kernindicatoren betrekking op de onderwerpen waarover afspraken zijn gemaakt in het bestuursakkoord (omgaan met verschillen, opbrengstgericht werken en leraarschap) en op de wijze waarop schoolleiding en bestuur sturing geven aan behoud en verbetering van de kwaliteit van het onderwijs. De bevindingen uit dit onderzoek worden gebruikt om te bezien of het bestaande basisarrangement kan worden gehandhaafd. Eventueel geconstateerde tekortkomingen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse. Onderzoeksopzet De inspectie heeft de kernindicatoren onderzocht op de aspecten: de opbrengsten, het onderwijsproces, de kwaliteitszorg, leraarschap en bestuurlijke kwaliteitszorg. Daarnaast zijn enkele aspecten van de wet- en regelgeving onderzocht. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd en tijdens het schoolbezoek heeft overhandigd. Schoolbezoek, waarbij in een aantal lessen de onderwijspraktijk is geobserveerd. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met het management en het bestuur. Op uw school is verder een gesprek gevoerd met docenten, leerlingen, de zorgcoördinator, een mentor en een remedial teacher. Pagina 3 van 12

4 Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en bestuur. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het Toezichtkader voortgezet onderwijs In het jaarwerkplan verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht. Deze documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 zijn de bevindingen uit het onderzoek naar de onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het vigerende toezichtarrangement weer. Pagina 4 van 12

5 BEVINDINGEN Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Of de school wel of niet voldoet aan deze wettelijke vereisten wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. Leeropbrengsten De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-gt De leerlingen van de opleiding vmbo-gt behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding vmbo-gt zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. Het schoolklimaat is ondersteunend en gericht op een brede vorming De school kent een op ondersteuning en begeleiding gerichte cultuur. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw De leerlingen krijgen een begrijpelijke uitleg. Pagina 5 van 12

6 Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De leerlingen zijn actief betrokken. De leraren stemmen hun didactisch handelen af op verschillen tussen leerlingen De leraren gebruiken bij de vormgeving van hun onderwijs de analyse van de prestaties van de leerlingen De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces De leraar stemt de instructie af op verschillen tussen leerlingen De leraar stemt de verwerking af op verschillen tussen leerlingen. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen De school heeft doelen gesteld die erop gericht zijn om achterstanden te bestrijden De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. Nalevingsindicatoren 2013 Onvoldoende Voldoende N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WVO, art. 24c en 24a). Pagina 6 van 12

7 Nalevingsindicatoren 2013 Onvoldoende Voldoende N2 N4 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (art. 24c en 24 WVO). Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en deze documenten bevatten de verplichte onderdelen (Eindexamenbesluit art. 31). Toelichting bij kwaliteitsprofiel Algemeen beeld De kwaliteit van het onderwijs op de CSG Jan Arentsz, afdeling vmbo-gt, is op de onderzochte onderdelen grotendeels van voldoende niveau. De opbrengsten zijn, afgemeten aan de prestaties van de leerlingen over de afgeopen drie jaar, voldoende. Het onderwijsleerproces is eveneens van voldoende kwaliteit. De school werkt in haar kwaliteitszorg met betrekking tot de opbrengsten voldoende systematisch en planmatig. Dit aspect van kwaliteitszorg is als voldoende tot goed beoordeeld. De kwaliteitszorg ten aanzien van het onderwijsproces biedt voldoende waarborgen voor kwaliteitshandhaving en kwaliteitsverbetering, maar biedt door de fase van ontwikkkeling nog geen volledige beleidscyclus. De school leeft de onderzochte wet- en regelgeving na. Het bovenstaande algemene oordeel wordt hieronder toegelicht. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: de opbrengsten, het onderwijsproces, de kwaliteitszorg (waaronder de thema s leraarschap en bestuurlijke kwaliteitszorg) en de wet- en regelgeving. Opbrengsten De inspectie beoordeelt de opbrengsten aan de hand van vier indicatoren: het onder- en bovenbouwrendement, de gemiddelde examencijfers en het verschil tussen schoolexamencijfer en cijfer voor het centraal examen. Minimaal twee van de vier indicatoren moeten voldoende zijn voor een voldoende totaaloordeel over de opbrengsten. De vmbo-gt-afdeling van de CSG Jan Arentsz slaagt er over meerdere jaren bekeken in voldoende opbrengsten te realiseren. Het rendement in de onder- en in de bovenbouw is over drie jaar bekeken voldoende. Het verschil tussen de cijfers voor het schoolexamen en het centraal examen blijft goed binnen de normen die de inspectie daarvoor hanteert: over drie jaar en alle vakken Pagina 7 van 12

8 bekeken is het verschil gemiddeld De gemiddelde examencijfers lagen de afgelopen twee jaar onder het landelijk gemiddelde, maar zijn gemiddeld over drie jaar nog als voldoende beoordeeld. De school heeft veel aandacht voor de opbrengsten, de bewaking daarvan en de eventuele noodzakelijke verbeteringen die nodig zijn om de opbrengsten op niveau te houden. Ieder jaar worden uitgebreide trendanalyses gemaakt van de opbrengsten, die vastgelegd worden in een beleidsnotitie met de titel 'De inspectie vóór...'. Er is daarnaast een Plan van Aanpak opgesteld om de opbrengsten te verbeteren en opbrengsten zijn een belangrijk onderwerp van gesprek tussen schoolleiding/teamleiding en secties. Het onderwijsproces Om stelseluitspraken te kunnen doen over de kwaliteit van het voortgezet onderwijs is in dit onderzoek gekeken naar de kwaliteit van de basisvaardigheden van leraren alsook naar de meer zogenaamde complexe vaardigheden van leraren. Bij het laatste gaat het om de vraag of leraren in hun didactisch handelen rekening weten te houden met verschillen tussen leerlingen en of zij bij de inrichting van hun lessen werken volgens de principes van opbrengstgericht werken. Op de CSG Jan Arentz, afdeling vmbo-gt, beheersen de leraren de basisvaardigheden zeker in voldoende mate. De lessen hebben een strakke structuur, een duidelijke opbouw, en een lesdoel dat past bij het niveau van de leerlingen. Docenten proberen hun uitleg zodanig te geven dat leerlingen de stof begrijpen, en controleren ook of dit wel gelukt is. Dit sluit aan bij de keuze van de school om het onderwijsconcept 'Leren in Veiligheid' te hanteren. De school werkt deels met leerpleinen. De door de inspectie geobserveerde lessen op de leerpleinen gaven een positief beeld: leerlingen bleken er hard en doelgericht te werken, en zich goed aan de regels van 'zelfstandig werken - zelfstandig fluisteren' te houden. Docenten bleken de mogelijkheden die deze onderwijssituatie biedt voor extra uitleg en ondersteuning aan individuele leerlingen goed te benutten. In de reguliere lessen beheersen de leraren de meer complexe vaardigheden daarentegen nog in onvoldoende mate, of in elk geval geven ze er geen uitdrukking aan. Dat is dan ook de reden dat de indicatoren die te maken hebben met differentiatie als onvoldoende zijn beoordeeld. De zorg is goed georganiseerd en de school biedt ruim voldoende faciliteiten om leerlingen die zorg te bieden die ze nodig hebben binnen de school. Indien nodig zijn handelingsplannen opgesteld, die adequaat antwoord geven op het wat en hoe van de zorg voor de betreffende leerling. De zorgcoördinator is druk doende Pagina 8 van 12

9 de mentoren meer verantwoordelijkheid te geven in het zorgproces en meer zaken vast te leggen. Wat betreft de (cognitieve) ondersteuning en begeleiding van leerlingen biedt de school onder meer PEP-uren en plusuren, waar leerlingen door de mentor naar doorverwezen kunnen worden. Leerlingen ervaren deze begeleiding als iets dat een zekere vrijblijvendheid heeft, of in elk geval mentorafhankelijk is. De begeleiding in de klas, waardoor echt begeleiding-op-maat zou kunnen plaatsvinden, kan nog een impuls krijgen. De school houdt via genormeerde toetsen goed in de gaten wat de ontwikkeling van leerlingen is. Zo nemen ze in de brugklas de drempeltoets af, waarna RTgroepen gevormd worden en indien nodig handelingsplannen opgesteld worden. In het kader van de referentieniveaus neemt de school CITO toetsen af. De kwaliteitszorg en sturing op leraarschap De kwaliteitszorg van de opbrengsten is zonder meer goed te noemen. De school maakt jaarlijks trendanalyses (die onder de naam 'De inspectie vóór...' worden vastgelegd) op het niveau van vakken/secties, en indien nodig op individueel docentenniveau. Mocht er aanleiding toe zijn dan wordt aan vakken verzocht een verbeterplan op te stellen. Daarnaast zijn de opbrengsten terugkerend onderwerp van gesprek in de teams. De kwaliteitscyclus van 'plan do check act' wordt wat betreft de opbrengsten duidelijk waarneembaar doorlopen, vandaar dat de inspectie kwaliteitsaspect 12 als voldoende tot goed heeft beoordeeld. De kwaliteitszorg van het onderwijsproces is als voldoende gewaardeerd, op de systematische evaluatie na. De school is druk bezig met veranderingen in het onderwijsproces en heeft een aantal waarborgen ingebouwd om de kwaliteit van het onderwijsproces te meten en te bewaken. De verantwoordelijkheden zijn vooral bij de teams en de teamleiders neergelegd, maar op schoolniveau zijn de kaders bepaald. Een voorbeeld hiervan is dat schoolbreed is afgesproken de uitgangspunten van het onderwijsconcept 'Leren in Veiligheid' in de lessen naar voren te laten komen; het bewaken van de naleving van deze afspraak ligt vooral bij de teamleiders. Hetzelfde geldt voor RTTI: schoolbreed is afgesproken tot implementatie van RTTI over te gaan, de organisatie en bewaking hiervan ligt bij de teams en de teamleiders. Omdat deze structuur nog in ontwikkeling is (sinds dit schooljaar zijn de nieuwe teams van start gegaan) is het nog te vroeg om systematische evaluaties te kunnen leveren, vandaar dat 13.1 nog als onvoldoende is beoordeeld. Pagina 9 van 12

10 Voor het onderwijsverslag is gekeken naar de mate waarin schoolleiding en bestuur sturen op de kwaliteit van leraren. Hieronder een korte beschrijving van de bevindingen van dit onderdeel. Professionele ruimte De schoolleiding geeft docenten ruim voldoende mogelijkheden om zich te ontwikkelen en te professionaliseren, uiteraard passend bij de visie en de ontwikkeldoelen van de school. Voor dit jaar ligt schoolbreed het accent op de implementatie van RTTI, maar daarnaast wordt ook veel ruimte geboden voor individuele ontwikkeling van docenten. Schoolleiding en teamleiding zitten dicht bij het primaire proces en sturen zodanig dat er sprake is van een evenwichtig samenspel tussen sturing enerzijds en ruimte voor docenten anderzijds. Van docenten wordt verwacht dat zij zich met name naar hun team verantwoorden over de bereikte resultaten van hun professionaliseringsactiviteiten. Er wordt veel geïnvesteerd in creëeren van draagvlak voor veranderingen bij docenten, en als aangrijpingspunt voor verandering worden de nieuwe teams ingezet. Leraren geven er blijk van goed op de hoogte te zijn van wat de school voorstaat en de inspectie heeft kunnen waarnemen dat geformuleerde doelstellingen (zoals bijvoorbeeld het 'zelfstandig werken/zelfstandig fluisteren' daadwerkelijk tot uiting komen in het onderwijs op deze school. Bestuurlijke kwaliteitszorg Het College van Bestuur van de CSG Jan Arentsz bestaat uit één persoon, die ruime ervaring in het onderwijs en onderwijsmanagement heeft. Het bestuur heeft goed zicht op de kwaliteit van de vier scholen van de Jan Arentsz, houdt deze kwaliteit goed in de gaten en beschikt daartoe over adequate, door de locatiedirecties aangeleverde, managementinformatie. Het bestuur geeft in de wijze waarop zij haar bestuurlijke verantwoordelijkheid vorm geeft blijk van een 'zinnige betrokkenheid'. Het bestuur maakt afspraken met de schoolleiding over resultaten wat betreft opbrengsten en onderwijskwaliteit, en treedt daarbij ook faciliterend op. De professionele ontwikkeling van de schoolleiding, de docenten en de overige personeelsleden vormt een duidelijk onderdeel van de taakuitoefening van het bestuur. Via jaarverslagen en informatie in Vensters voor Verantwoording worden verantwoordingen van het bestuur geleverd. Pagina 10 van 12

11 Wet- en regelgeving De schoolgids, het schoolplan en het Examenreglement en het PTA zijn naar de inspectie gestuurd en bevatten de verplichte onderdelen. Pagina 11 van 12

12 TOEZICHTARRANGEMENT Kwaliteit De inspectie concludeert dat de kwaliteit van het onderwijs op de CSG Jan Arentsz, afdeling vmbo-gt, op de onderzochte onderdelen grotendeels op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de school op die gebieden nauwelijks tekortkomingen kent. Om die reden wordt het reeds aan de school toegekende basisarrangement gehandhaafd. De bevindingen zullen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse. Naleving De inspectie concludeert tevens dat er geen tekortkomingen zijn in de naleving van de wettelijke voorschriften die zijn gecontroleerd. Pagina 12 van 12