FarmaToxLab: overzicht bepalingen TDM en toxicologie

Transcriptie

1 6-MMP/6-TG Niet kritisch LH, 4 ml + EDTA 4 ml voor erytrocyten bepaling 2 dagen x per week op vrijdag; uitslag+advies bekend op dinsdag Bij gebruik van mercaptopurine/azathioprine: - 6-TG: pmol /(8*0 8 RBC) - Ratio 6-MMP/6-TG: 3-8 Bij gebruik van tioguanine: - 6-TG: pmol /(8*0 8 RBC) Bij mercaptopurine / azathioprine: - 6-TG: >630 pmol/(8*0 8 RBC) - 6-MMP: >5700 pmol/8*0 8 RBC Bij gebruik van tioguanine: - 6-TG: > 2800 pmol /(8*0 8 RBC) Abacavir a Niet kritisch 45 dagen x per maand Afhankelijk van stip inname (zie Onbekend Adalimumab a S, 2 dagen x per 2 Therapeutische range RA: > 5 mcg/ml Niet bekend weken Amikacine S, 2 dagen x per dag Dalspiegel: < 5 mg/l Dalspiegel: > 0 mg/l,4 Topspiegel: mg/l Topspiegel: 30 Topspiegel (tuberculose): mg/l min na einde infuus Amitriptyline 0-4 uur na 0 dagen x per week op vrijdag; uitslag bekend op maandag Som amitriptyline en nortriptyline: µg/l Amiodaron a Niet kritisch S, 4 dagen x per week Amiodaron: mg/l Som amiodaron + desethylamiodaron: -4 mg/l Aripiprazol a Atazanavir a Dal, indien niet mogelijk een spiegel zo laat mogelijk in het doseerinterval Carbamazepine Som amitriptyline en nortriptyline: > 500 µg/l Amiodaron: > 2.5 mg/l Som amiodaron + desethylamiodaron: > 4 mg/l S, 4 dagen x per week µg/l > 500 µg/l 2 2 dagen x per 2 weken PI- naïeve patiënten, dalspiegel: > 0.5 mg/l PI- voorbehandelde patiënten: bereken GIQ 5 dagen 2x per week op maandag en donderdag; uitslag volgt zelfde dag Epilepsie: 4-2 mg/l Bipolaire stoornis: - acuut 8-2 mg/l - normale onderhoudsspiegel 6-8 mg/l - lage onderhoudsspiegel 4-6 mg/l - hoge onderhoudsspiegel 8-0 mg/l Carbamazepine epoxide: mg/l Dalspiegel: > 0.76 mg/l, 0 > 2 mg/l Pagina: van 3

2 Ciclosporine a Citalopram a Clobazam a Clomipramine of tenminste 0 uur na inname 0-4 uur na 8 dagen 2x per week Afhankelijk van indicatie en therapieduur > 400 µg/l S, 4 dagen x per week µg/l > 400 µg/l S, 28 dagen x per 2 weken Clobazam: µg/l Desmethylclobazam: µg/l 0 dagen x per week Som clomipramine en op vrijdag; desmethylclomipramine: µg/l uitslag bekend op maandag Som clomipramine en desmethylclomipramine: >600 μg/l Clonazepam a S, 4 dagen x per week µg/l > 00 µg/l 2 Clozapine 2 uur na laatste 6 0 dagen x per week µg/l > 000 µg/l gift bij dd gebruik; bij meerdere daags gebruik dalspiegel ml op vrijdag; uitslag bekend op maandag Coffeïne Niet kritisch S, 2 dagen x per dag Neonatale apneu: 8-20 mg/l > 50 mg/l CYP2C9 a Niet relevant 28 dagen x per 2 weken CYP2C9 a Niet relevant 28 dagen x per 2 weken CYP2D6 a Niet relevant 28 dagen x per 2 weken Darunavir a Niet kritisch 2 dagen x per 2 weken Afhankelijk van stip inname (zie 0 Diazepam a S, 4 dagen x per week Diazepam: µg/l Diazepam: > µg/l 3, 6 Desmethyldiazepam: µg/l Digoxine 6-24 uur na S, 2 dagen x per dag Atrium fibrilleren: µg/l Hartfalen: µg/l > 2.0 µg/l 4,6 Pagina: 2 van 3

3 Dolutegravir a * 2 dagen x per 2 weken Dalspiegels moeten > 0,0 mg/l zijn bij naïeve patiënten; voor voorbehandelde patiënten zijn hogere spiegels nodig, waarschijnlijk afhankelijk van het aantal integrase mutaties maar dit is nog niet precies bekend Er is geen relatie bekend tussen dolutegravir spiegels en toxiciteit Dosulepine a 0-4 uur na S, 4 dagen x per week Dosulepine: µg/l Desmethyldosulepine: µg/l Som dosulepine + desmethyldosulepine: > 500 µg/l 2 Doxepine a 0-4 uur na S, 28 dagen x per 2 weken Som doxepine en desmethyldoxepine: µg/l Som doxepine en desmethyldoxepine: > 400 µg/l 2 DPD 8 dagen x per week Zie TDM document DPD genotypering genotypering i (maandag) Duloxetine a S, 4 dagen x per week µg/l 240 µg/l 2 Efavirenz a Niet kritisch 2 dagen x per 2 weken mg/l > 4.0 mg/l Elvitegravir a 2 dagen x per 2 weken >0.3 mg/l Er zijn geen relaties beschreven tussen elvitegravir spiegels en bijwerkingen 0 Escitalopram a of tenminste 0 uur na inname S, 4 dagen x per week 0-00 µg/l > 200 µg/l Ethambutol a Ethosuximide a Everolimus a Fenobarbital Dalspiegel en/of topspiegel: 2-4 uur na gift 4 dagen Op aanvraag Top: 3-5 mg/l > 6 mg/l 4 S, 4 dagen x per week mg/l > 250 mg/l 2 0 dagen 2x per week Afhankelijk van indicatie en therapieduur 2 5 dagen 2x per week op maandag en donderdag; uitslag volgt zelfde dag 0-40 mg/l > 50 mg/l 0 Pagina: 3 van 3

4 Fenytoine Tenminste 6 uur na Fenytoine (vrije concentratie) a Flecainide a of tenminste 4-8 Topspiegel: 2 Flucytosine a Topspiegel: 30 min na einde infuus Flufenazine a Fluoxetine a of tenminste 0 uur na inname Flupentixol a Fluvoxamine a of tenminste 0 uur na inname Fosamprenavir d Niet kritisch 5 dagen 2x per week op 8-20 mg/l > 20 mg/l maandag en donderdag; uitslag volgt zelfde dag 7 dagen x per dag mg/l > 2.0 mg/l S, 4 dagen x per week Dalspiegel: µg/l Topspiegel: µg/l S, 2 dagen x per dag Dalspiegel: > 25mg/L Topspiegel: mg/l S, 2 dagen x per 2 weken -0 µg/l depot 2,5-5 ug/l S, 4 dagen x per week Som fluoxetine en norfluoxetine: µg/l Dalspiegel: μg/l Topspiegel: μg/l Topspiegel: > 00 mg/l ug/l 4 Som fluoxetine en norfluoxetine: >500 µg/l S, 2 dagen x per 2 weken -20 µg/l > 20 µg/l 6,8 S, 4 dagen x per week µg/l > 650 µg/l 2 dagen x per 2 weken PI-naieve patiënten, dalspiegel: > 0,4 mg/l, zie onbekend 0 2 Gabapentine a S, week 3x per week Dalspiegel: 2-20 mg/l > 25 mg/l 2 Pagina: 4 van 3

5 Gentamicine Haloperidol a Topspiegel: 30 min na staken infuus S, 2 dagen x per dag Dalspiegel: < mg/l Topspiegel: 5-20 mg/l Dalspiegel: > mg/l S, 6mL 4 dagen x per week µg/l > 20 µg/l 2 Dalspiegel S, 4 dagen x per week Q-koorts: µg/l Hydroxychloroquine > 2500 µg/l 4 a Malaria: µg/l Reuma: µg/l Steady state (na 6 mnd): µg/l Imatinib a 2 dagen x per 2 weken > 000 µg/l 2,8 Imipramine Infliximab 0-4 uur na Isoniazide a Spiegel 6 uur na inname Topspiegel: Itraconazol a. Steady state na 7-4 dagen; eerdere spiegelafname niet zinvol Lacosamide a Lamivudine a Tussen de en 7 0 dagen x per week op vrijdag; uitslag bekend op maandag Som imipramine + metaboliet desipramine: µg/l S, 6mL 7 dagen x per 2 weken op woensdag; uitslag+advies bekend op donderdag S, * 4 dagen x per week 6 : < 2 mg/l Topspiegel: 3-7(0) mg/l (Dal net voor nieuwe gift: niet meetbaar) S, 4 dagen x per week Therapeutisch: dal itraconazol + hydroxy itraconazol - 4 mg/l Als profylaxe: dal itraconazol + hydroxy itraconazol > 0.5 mg/l Som imipramine + desipramine: > 500 µg/l 3-8 mg/l (bij IBD) onbekend 9 6 : > 2 mg/l Topspiegel: > 20 mg/l Dal itraconazol + hydroxy itraconazol > 6 mg/l S, 4 dagen x per week > 5 mg/l 8 45 dagen x per maand Afhankelijk van stip inname (zie onbekend 4 4 Pagina: 5 van 3

6 Lamotrigine Levetiracetam a Lithium a Lopinavir a Maprotiline a -2 keer daags gebruik 3 keer daags gebruik: dalspiegel 5 dagen 2x per week op mg/l > 20 mg/l maandag en donderdag; uitslag volgt zelfde dag week 2 x per week 5-25 mg/l Er is een toename van bijwerkingen geconstateerd bij spiegels > 45 mg/l S, 2 dagen x per dag Volwassenen <60 jaar: - Profylaxe: mmol/l - Acute manie: mmol/l Ouderen 60 jaar: mmol/l 2 dagen x per 2 weken PI- naïeve patiënten, dalspiegel: >.0 mg/l PI- voorbehandelde patiënten, dalspiegel: bereken GIQ S, 4 dagen x per week Maprotiline: ug/l Som maprotiline desmethylmaprotiline: µg/l Volwassenen <60 jaar:.2mmol/l Ouderen 60 jaar:.0 mmol/l Geen duidelijke relatie tussen spiegels en bijwerkingen (zie Maprotilline 500 ug/l Som maprotiline desmethylmaprotiline: > µg/l Metformine a Niet kritisch S, 2 dagen x per 2 weken -4 mg/l > mg/l 4 Methotrexaat Zie verpleegkundig behandelprotocol S, 2 dagen Op aanvraag Zie verpleegkundig oncologisch behandelprotocol Zie verpleegkundig oncologisch behandelprotocol,2 Methylfenidaat a Topspiegel: -2 Bij vertraagde afgifte: spiegel na 6-8 uur Mirtazepine a S, * 2 dagen x per 2 weken Topspiegel (na inname van 20mg oraal): (5)0-60 µg/l Bij vertraagde afgifte (na inname van 0-30 mg oraal) na 6-8 uur: 8-25 µg/l S, 4 dagen x per week µg/l Som mirtazepine en desmethylmirtazepine: µg/l,0 > 500 µg/l 4 Som mirtazepine en desmethylmirtazepine: > 000µg/L 2 4, 6 Pagina: 6 van 3

7 Mycofenolzuur a Nevirapine a Nortriptyline Bij voorkeur: korte curve: afnemen dal, t=0.5 en t=2 uur na toediening alternatief: dalspiegel Bij 2 keer daagse toediening of MVA tabletten: niet kritisch Bij keer daagse toediening: dalspiegel 0-4 uur na 4 dagen x per week AUC tussen de 30 en 60 mg*l/h Dalspiegel: afhankelijk van indicatie, therapieduur en co-medicatie Dal > 5 mg/l 2 2 dagen x per 2 weken > 3.0 mg/l Geen duidelijke relatie tussen spiegels en bijwerkingen (zie 0 dagen x per week op vrijdag; uitslag bekend op maandag µg/l > 500 µg/l Olanzapine a Niet kritisch S, ** 4 dagen x per week µg/l > 00 µg/l 2 Oxcarbazepine a S, 4 dagen x per week Metaboliet monohydroxy-carbazepine: Monohydroxy-carbazepine: 7-35 mg/l > 50 mg/l Oxazepam a S, 0 dagen x per dag -2 mg/l > 3-5 mg/l 3,4,6 Paliperidon a S, 28 dagen x per 2 weken 2-60 µg/l > 80 µg/l 4 Paroxetine a of tenminste 0 uur na inname S, 4 dagen x per week µg/l > 300 µg/l Pazopanib a 2 dagen x per 2 weken Dalspiegel > 20.5 mg/l Onbekend 7 Pentobarbital a Niet kritisch S, 4 dagen Op aanvraag Bij verhoogde intracraniele druk: mg/l > 50 mg/l Perfenazine a S, 4 dagen x per week µg/l > 50 µg/l 4 Pagina: 7 van 3

8 Pimozide a Pipamperon a Posaconazol a Primidon a. Eerste dalspiegel 5 tot 7 dagen na start behandeling afnemen S, 4 dagen x per week -20 µg/l onbekend 4 S, 4 dagen x per week µg/l > 600 µg/l 4 S, 8 dagen 2x per week Behandeling dal >,5 mg/l Als profylaxe: dal > 0,7 mg/l onbekend 4 S, 4 dagen x per week Primidon: 0-5 mg/l Fenobarbital (actieve metaboliet): - 2 maal de concentratie primidon (bij monotherapie) tot 2-5 maal de concentratie primidon (bij combinatie met andere anti-epileptica) Primidon: > 5 mg/l 8, S, 4 dagen x per week mg/l onbekend 7 Pyrazinamide a Topspiegel: 2 uur na gift Quetiapine a S, 4 dagen x per week µg/l > 500 µg/l 3 Raltegravir a Niet kritisch 2 dagen x per 2 weken Afhankelijk van stip inname (zie Geen relatie spiegel / toxiciteit 7,0 bekend Ribavirine a Niet kritisch 2 dagen x per 2 weken 2.0 mg/l 7 Rifampicine a S, * 2 dagen x per 2 weken Dalspiegel (som rifampicine en Dalspiegel: > 0 mg/l 4 desacetylrifampcine): 0.5- mg/l Topspiegel: > 20 mg/l Topspiegel: -4 Topspiegel (som rifampicine en desacetylrifampcine): 5-20 mg/l Rilpivirine a Niet kritisch 2 dagen x per 2 weken Dalspiegel > 0,040 mg/l. Voorts afhankelijk van stip inname (zie Risperidon a Niet kritisch S, 4 dagen x per week Som risperidon en 9-OH-risperidon: µg/l Saquinavir a Niet kritisch 7 dagen x per 2 weken Afhankelijk van stip inname (zie Som risperidon en 9-OH-risperidon: > 20 µg/l 7,0 2 7,0 Pagina: 8 van 3

9 Sertindol a Dalspiegel S, 4 dagen x per week µg/l > 200 µg/l Dihydrosertindol: ug/l Sertraline a of tenminste 0 uur na inname S, 4 dagen x per week µg/l Geen duidelijke relatie tussen spiegels en bijwerkingen Sirolimus a week x per dag Afhankelijk van indicatie en therapieduur Dalspiegel: > 20 µg/l 4 Sunitinib a Tacrolimus a 3 weken x per 2 weken Som sunitinib + metaboliet SU µg/l bij intermitterend gebruik (4 wk op, 2 wk af) Som sunitinib + metaboliet SU µg/l bij continu gebruik Dalspiegel > 90 µg/l 7 week x per dag Afhankelijk van indicatie en therapieduur Dalspiegel: > 20 µg/l Niet kritisch LH, 4 ml 3 weken x per 2 weken Endoxifen spiegel >6 nmol/l Tamoxifen + Onbekend 3 Endoxifen a (Gemiddelde tamoxifen spiegel nmol/l; tamoxifen spiegel geen relatie met effectiviteit) Teicoplanine a S, 4 dagen x per dag Bij ernstige infecties: mg/l Minder ernstige infecties: 0-20 mg/l Dalspiegel: > 60 mg/l 4 Tenofovir a Niet kritisch 45 dagen x per maand mg/l, 0 Theofylline S, 2 dagen x per dag 5-5 mg/l > 20 mg/l Thiopental a Niet kritisch S, ** 4 dagen Op aanvraag Afhankelijk van indicatie > 50 mg/l Tobramycine Topiramaat a Topspiegel: 30 min na staken infuus S, 2 dagen x per dag Dalspiegel: < mg/l Topspiegel (sepsis): 5-20 mg/l Topspiegel (Cystische Fibrose): mg/l TPMT Niet relevant genotypering a Dalspiegel: > mg/l week 3x per week 2-20 mg/l > 25 mg/l 2 4 dagen x per week Pagina: 9 van 3

10 Tranylcypromine a Topspiegel: -2 Trazodon a Ustekinumab a Valproïnezuur Valproïnezuur vrije concentratie Vancomycine Venlafaxine a Vigabatrine a Voriconazol a Zidovudine a Tussen de en 7 Zuclopentixol a S, 2 dagen x per 2 weken Dalspiegel: 5-40 µg/l Topspiegel: µg/l > 300 µg/l 4 S, 0 dagen x per week mg/l > 4 mg/l 4,6 S, 2 dagen x per 2 weken Dalspiegel na minimaal 26 weken behandelen > 4.5 mcg/ml Onbekend 4 S, 2 dagen x per dag Epilepsie: mg/l > 20 mg/l Bipolaire stoornis: - acuut mg/l - onderhoudsbehandeling mg/l S, 2 dagen x per dag Epilepsie: 4-2 mg/l > 5 mg/l,7 S, 2 dagen x per dag Dalspiegel: 5-20 mg/l Bij continue toediening: 7-25 mg/l Dalspiegel: > 20 mg/l Bij continue toediening: > 25 mg/l,2 S, 4 dagen x per week Som venlafaxine en Som venlafaxine en,2 desmethylvenlafaxine: desmethylvenlafaxine > 000 µg/l µg/l S, week 3x per week 5-20 mg/l > 40 mg/l 8 S, 8 dagen 2x per week Therapie pulmonale aspergillose: mg/l Moeilijk penetrabel gebied: mg/l > 6.0 mg/l 45 dagen x per maand Afhankelijk van stip inname (zie onbekend 0 S, 4 dagen x per week 0-50 µg/l > µg/l 4,6 Pagina: 0 van 3

11 Toxicologie bepalingen Drugsscreening: -Amfetamines -Barbituraten -Benzodiazepine -Cannabis -Cocaïne -Methadon -Opiaten -XTC(MDMA) PCP a (fencyclidine) GHB (gamma hydroxy boterzuur) 4 uur tot enkele dagen na inname 4 uur tot enkele dagen na inname Zie opmerking bij GHB in bloed op volgende pagina Ethylglucuronide Tot 3-5 dagen na gebruik van alcohol is ethylglucuronide aantoonbaar in urine Diuretica screening a : < 24 uur na vermoedelijk gebruik Therapeutische range Toxisch vanaf U, 5 ml < dag Urine dient minimaal 4 uur na vermoedelijk gebruik te worden afgenomen. Afhankelijk van de drug en intensiteit van het gebruik, kan de stof dagen tot weken na het laatste gebruik nog aantoonbaar zijn. U, 5 ml 7 dagen x per dag extern U, 5 ml 3 dagen Binnen 3 dagen na monstername U, 5 ml 4 dagen 2x per week De test die wordt uitgevoerd levert geen kwantitatief resultaat. Derhalve wordt de uitslag gerapporteerd als negatief of positief. Voor volwassenen en kinderen van 0 jaar of ouder geldt dat een kreatinine concentratie in urine < 2 mmol/l een aanwijzing is voor directe of indirecte verdunning van het urinemonster. Indien de kreatinine concentratie onder deze kritische waarde ligt wordt gerapporteerd: urine zeer waterig: analyse niet mogelijk. U, 5 ml 6 weken x per maand Er vindt onderzoek plaats op de aanwezigheid van de volgende diuretica: Bumetanide, chloortalidon, furosemide, hydrochloorthiazide, indapamide, spironolacton, triamtereen Laxantia screening a : < 24 uur na vermoedelijk gebruik U, 5 ml 6 weken x per maand Er vindt onderzoek plaats op de aanwezigheid van de volgende laxantia: bisacodyl en senna VOOR TOXICOLOGIE IN BLOED ZIE VOLGENDE PAGINA Pagina: van 3

12 Toxicologie bepalingen Ethanol Niet kritisch S, < dag Op aanvraag Therapeutische range Toxisch vanaf Ethyleenglycol Niet kritisch 4 ml Methanol Niet kritisch 4 ml GHB Plasma: (gammahydroxy- Aantoonbaar 4 ml boterzuur) indien afgenomen terwijl patiënt comateus is Urine: 2 uur langer dan in serum Paracetamol Salicylzuur Toxicologische screening in bloed > 4 uur na inname < dag Op aanvraag nvt > 200 mg/l [3] < dag Op aanvraag nvt > 200 mg/l [3] 3 dagen Binnen 3 dagen na aanvraag In urine wordt positief of negatief gerapporteerd. In serum gelden de volgende grove concentratie effect relaties: mg/l: concentraties na gebruik bij house party s: euforie, verhoogd libido mg/l: slaap, spontane bewegingen, af en toe openen ogen mg/l: coma, reageert op pijnprikkels - > 250 mg/l: diep coma niet reagerend op pijnprikkels, ernstige ademhalingsdepressie [3] S, < dag Op aanvraag Afhankelijk van stip van inname: interpretatie in overleg met dienstdoende ziekenhuisapotheker S, < dag Op aanvraag mg/l [3] Volwassenen: > 400 mg/l Kinderen: > 300 mg/l [3] > 2 uur na inname Niet kritisch S, 4-5 uur Op aanvraag Met behulp van het STIP screeningssysteem kan op aanvraag toxicologisch onderzoek worden verricht. Dit onderzoek omvat een screening naar de aan/afwezigheid van circa 000 geneesmiddelen en andere toxische stoffen. Van veel van deze stoffen kan een benadering van de concentratie worden gegeven. - Pagina: 2 van 3

13 Afkortingen S = Stolbuis zonder gel (serum) E = EDTA buis LH = Lithium-heparine buis zonder gel Algemene opmerkingen Dalspiegels worden vlak voor de volgende gift afgenomen. Een dalspiegel is de laagste aanwezig concentratie in het bloed van een patiënt. Een dalspiegel kan tussen 2 en 0 uur vóór de nieuwe gift worden afgenomen. Buiten kantooren kunnen spiegels op aanvraag worden bepaald in overleg met de dienstdoend ziekenhuisapotheker. * Op ijs afnemen, gekoeld afdraaien en bevroren versturen. ** Gekoeld transporteren. De referentiewaarden van lithium zijn gebaseerd op 2-uurs spiegels bij 2 maal daagse inname van lithium. Omdat lithium bij maal daagse inname meestal s avonds wordt ingenomen, is het bij deze patiënten gebruikelijk om ook een 2-uurs spiegel te prikken. De referentiewaarde moet bij deze patiënten eigenlijk vermenigvuldigd worden met een factor,2 (bijvoorbeeld: mmol/l wordt mmol/l). Evenzo moeten de referentiewaarden bij 3 maal daagse inname vermenigvuldigd worden met een factor 0.9 (dus wordt mmol/l). Externe laboratoria a. Deze bepaling wordt uitbesteed aan een extern laboratorium Referenties [] Monografie Rijnstate, Kwaliteitsplein [2] NVZA TDM monografie [3] Toxicologie.org [4] UMCG bepalingenwijzer ( [5] Farmalab UMCU ( [6] Bepalingenwijzer VieCuri 2009 [7] RadboudUMC bepalingenoverzicht [8] VU bepalingenoverzicht [9] Sanquin [0] [] TDM protocollen via kennisplein NVZA (VU) [2] Hiemke C et al. AGNP Consensus Guidelines for Therapeutic Drug Monitoring in Psychiatry. Pharmacopsychiatry 20; 44: [3] Madlensky et al. Clin Pharmacol Ther. 20; 89(5): Pagina: 3 van 3