FarmaToxLab: overzicht bepalingen TDM en toxicologie

Transcriptie

1 6-MMP/6-TG Niet kritisch LH, 4 ml (+ EDTA 4 ml voor erytrocyten bepaling) 0 dagen x per week Bij gebruik van mercaptopurine/azathioprine: - 6-TG: pmol /(8*0 8 RBC) - Ratio 6-MMP/6-TG: 2-0 Bij gebruik van tioguanine: - 6-TG: pmol /(8*0 8 RBC) Bij mercaptuprine/azathioprine: - 6-TG: >200 pmol/(8*0 8 RBC) - 6-MMP: >5700 pmol/8*0 8 RBC Bij tioguanine: - 6-TG: > 5200 pmol / (8*0 8 RBC) Abacavir a Niet kritisch EDTA, 4 ml 45 dagen x per maand Afhankelijk van stip inname (zie Onbekend Adalimumab a S, 3ml 4 dagen x per 2 weken Therapeutische range RA: > 5 mcg/ml Niet bekend Amikacine S, 4 ml 2 dagen x per dag Dalspiegel: < 5 mg/l Dalspiegel: > 0 mg/l,4 Topspiegel: 30 min na einde infuus Topspiegel: mg/l Topspiegel (tuberculose): mg/l Amitriptyline 0-4 uur na S, 4 ml 5 dagen 2x per week Som amitriptyline en nortriptyline: µg/l Som amitriptyline en nortriptyline: > 500 µg/l Amiodaron a Niet kritisch S, 4 ml 0 dagen x per dag Amiodaron: mg/l Som amiodaron + desethylamiodaron: -4 mg/l Aripiprazol a Atazanavir a Dal, indien niet mogelijk een spiegel zo laat mogelijk in het doseerinterval Amiodaron: > 2.5 mg/l Som amiodaron + desethylamiodaron: > 4 mg/l S, 4 ml 0 dagen x per week µg/l > 500 µg/l 2 EDTA, 4 ml 7 dagen x per 2 weken PI- naïeve patiënten, dalspiegel: > 0.5 mg/l PI- voorbehandelde patiënten: bereken GIQ Bupropion a Niet kritisch S, 4 ml* 2 dagen x per 2 weken Som bupropion en hydroxy bupropion mcg/l Carbamazepine S, 4 ml 2 dagen x per dag Epilepsie: 4-2 mg/l Bipolaire stoornis: - acuut 8-2 mg/l - normale onderhoudsspiegel 6-8 mg/l - lage onderhoudsspiegel 4-6 mg/l - hoge onderhoudsspiegel 8-0 mg/l Dalspiegel: > 0.76 mg/l, 0 >2000 mcg/l 2 > 2 mg/l Pagina: van 2

2 Ciclosporine a Citalopram a Clobazam a Clomipramine of tenminste 0 uur na inname 0-4 uur na EDTA, ml 8 dagen 2x per week Afhankelijk van indicatie en therapieduur > 400 µg/l S, 4 ml 0 dagen x per dag µg/l > 400 µg/l S, 4 ml 0 dagen x per week Clobazam: µg/l Desmethylclobazam: µg/l S, 4 ml 5 dagen 2x per week Som clomipramine en desmethylclomipramine: µg/l Som clomipramine en desmethylclomipramine: >600 μg/l Clonazepam a S, 4 ml 0 dagen x per week µg/l > 00 µg/l 2 Clozapine 2 uur na laatste S, 4 ml 5 dagen 2x per week µg/l > 000 µg/l gift bij dd gebruik; bij meerdere daags gebruik dalspiegel Coffeïne Niet kritisch S, 4 ml 2 dagen x per dag Neonatale apneu: 8-20 mg/l > 50 mg/l CYP2C9 a Niet relevant EDTA, 4 ml x per week CYP2D6 a Niet relevant EDTA, 4 ml x per week Darunavir a Niet kritisch EDTA, 4 ml 7 dagen x per 2 weken Afhankelijk van stip inname (zie 0 Diazepam a S, 4 ml 0 dagen x per week Diazepam: µg/l Desmethyldiazepam: µg/l Diazepam: > µg/l 3, 6 Digoxine 6-24 uur na S, ml 2 dagen x per dag Atrium fibrilleren: µg/l Hartfalen: µg/l > 2.5 µg/l Dolutegravir a EDTA, 4 ml 7 dagen x per 2 weken Dalspiegels moeten > 0,0 mg/l zijn bij naïeve patiënten; voor voorbehandelde patiënten zijn hogere spiegels nodig, waarschijnlijk afhankelijk van het aantal integrase mutaties maar dit is nog niet precies bekend Er is geen relatie bekend tussen dolutegravir spiegels en toxiciteit 0 Dosulepine a 0-4 uur na S, 4 ml 0 dagen 2x per week Dosulepine: µg/l Desmethyldosulepine: µg/l Som dosulepine + desmethyldosulepine: > 500 µg/l 4,6 2 Pagina: 2 van 2

3 Doxepine a 0-4 uur na S, 4 ml 0 dagen x per week Som doxepine en desmethyldoxepine: µg/l Som doxepine en desmethyldoxepine: > 400 µg/l 2 Doxycycline a S, 4 ml 4 dage x per week 5-0 (5) mg/l > 30 mg/l 4 DPD genotypering Niet relevant EDTA, 4 ml 8 dagen x per week (maandag) Heterozygoot DPYD*2A: 50% lagere dosis van capecitabine of 5-FU Homozygoot DPYD*2A: andere therapie Efavirenz a Niet kritisch EDTA, 4 ml 7 dagen x per 2 weken mg/l > 4.0 mg/l Elvitegravir a EDTA, 4 ml 7 dagen x per 2 weken >0.3 mg/l Er zijn geen relaties beschreven tussen elvitegravir spiegels en bijwerkingen 0 Emtricitabine a Escitalopram a Ethambutol a Ethosuximide a Tussen de 2 en 2 uur na inname of tenminste 0 uur na inname Dalspiegel en/of topspiegel: 2-4 uur na gift EDTA, 4 ml 45 dagen x per maand Afhankelijk van stip inname (zie Niet bekend 0 S, 4 ml 0 dagen x per dag 0-00 µg/l > 200 µg/l E, 4 ml 4 dagen Op aanvraag Top: 3-5 mg/l > 6 mg/l 4 S, 4 ml 0 dagen x per week mg/l > 250 mg/l 2 Etravirine a Niet kritisch EDTA, 4 ml 7 dagen x per 2 weken Afhankelijk van stip inname (zie 0 Everolimus a EDTA, 4 ml week 2x per week Afhankelijk van indicatie en therapieduur 2 Fenobarbital S, ml 2 dagen x per dag 0-40 mg/l > 50 mg/l Fenytoine Tenminste 6 uur S, ml 2 dagen x per dag 8-20 mg/l > 20 mg/l na Fenytoine (vrije concentratie) a S, 4 ml 2 dagen x per dag mg/l > 2.0 mg/l Pagina: 3 van 2

4 Flecainide a Flucytosine a Flufenazine a Fluoxetine a Flupentixol a Fluvoxamine a of tenminste 4-8 Topspiegel: 2 Topspiegel: 30 min na einde infuus of tenminste 0 uur na inname of tenminste 0 uur na inname S, 4 ml 4 dagen x per week Dalspiegel: µg/l Topspiegel: µg/l S, 5 ml 2 dagen x per dag Dalspiegel: > 25mg/L Topspiegel: mg/l S, 4 ml 5 dagen x per 2 weken -0 µg/l depot 2,5-5 ug/l S, 4 ml 5 dagen x per dag Som fluoxetine en norfluoxetine: µg/l Dalspiegel: μg/l Topspiegel: μg/l Topspiegel: > 00 mg/l ug/l 4 Som fluoxetine en norfluoxetine: >500 µg/l S, 4 ml 5 dagen x per 2 weken -20 µg/l > 20 µg/l 6,8 S, 4 ml 5 dagen x per dag µg/l > 650 µg/l Fosamprenavir d Niet kritisch EDTA, 4 ml 7 dagen x per 2 weken PI-naieve patiënten, dalspiegel: > 0,4 mg/l, zie onbekend 0 2 Gabapentine a Gentamicine Haloperidol a Topspiegel: 30 min na staken infuus S, ml 0 dagen x per week Dalspiegel: 2-20 mg/l > 25 mg/l 2 S, 4 ml 2 dagen x per dag Dalspiegel: < mg/l Topspiegel: 5-20 mg/l Dalspiegel: > mg/l S, 6ml 0 dagen x per week µg/l > 20 µg/l 2 Pagina: 4 van 2

5 Dalspiegel S, 4 ml 4 dagen x per week Q-koorts: µg/l Hydroxychloroquine > 2500 µg/l 4 a Malaria: µg/l Reuma: µg/l Steady state (na 6 mnd): µg/l Imatinib a LH, 4 ml 0 dagen x per week > 000 µg/l 2,8 Imipramine 0-4 uur na Infliximab a Isoniazide a Spiegel 6 uur na inname Topspiegel: Itraconazol a. Steady state na 7-4 dagen; eerdere spiegelafname niet zinvol Lacosamide a Lamivudine a Tussen de en 7 Lamotrigine a Levetiracetam Lithium -2 keer daags gebruik 3 keer daags gebruik: dalspiegel S, 4 ml 5 dagen 2x per week Som imipramine + metaboliet desipramine: µg/l S, 6ml 2 dagen x per 2 weken S, 4 ml * 4 dagen Op aanvraag 6 : < 2 mg/l Topspiegel: 3-7(0) mg/l (Dal net voor nieuwe gift: niet meetbaar) S, 4 ml 4 dagen x per week Therapeutisch: dal itraconazol + hydroxy itraconazol - 4 mg/l Als profylaxe: dal itraconazol + hydroxy itraconazol > 0.5 mg/l Som imipramine + desipramine: > 500 µg/l 3-8 mg/l (bij IBD) onbekend 9 6 : > 2 mg/l Topspiegel: > 20 mg/l Dal itraconazol + hydroxy itraconazol > 6 mg/l LH, 4 ml 0 dagen > 5 mg/l 8 EDTA, 4 ml 45 dagen x per maand Afhankelijk van stip inname (zie onbekend S, 4 ml 0 dagen x per week mg/l > 20 mg/l S, 4 ml 2 dagen x per dag 5-25 mg/l Er is een toename van bijwerkingen geconstateerd bij spiegels > 45 mg/l S, 4 ml 2 dagen x per dag Volwassenen <60 jaar: - Profylaxe: mmol/l - Acute manie: mmol/l Ouderen 60 jaar: mmol/l Volwassenen <60 jaar:.2mmol/l Ouderen 60 jaar:.0 mmol/l 4 4 Pagina: 5 van 2

6 Lopinavir a Maprotiline a EDTA, 4 ml 7 dagen x per 2 weken PI- naïeve patiënten, dalspiegel: >.0 mg/l PI- voorbehandelde patiënten, dalspiegel: bereken GIQ S, 4 ml 0 dagen x per week Maprotiline: ug/l Som maprotiline desmethylmaprotiline: µg/l Geen duidelijke relatie tussen spiegels en bijwerkingen (zie Maprotilline 500 ug/l Som maprotiline desmethylmaprotiline: > µg/l Maraviroc a LH, 0 ml 0 dagen x per week > 0,050 mg/l Geen duidelijke relatie tussen 0 spiegels en bijwerkingen Metformine a Niet kritisch S, 4 ml 2 dagen x per 2 weken -4 mg/l > mg/l 4 Methotrexaat Zie verpleegkundig behandelprotocol S, ml 2 dagen Op aanvraag Zie verpleegkundig oncologisch behandelprotocol Zie verpleegkundig oncologisch behandelprotocol,2 Methylfenidaat a Topspiegel: -2 Bij vertraagde afgifte: spiegel na 6-8 uur Mirtazepine a Mitotaan a Mycofenolzuur a voor de gift Bij voorkeur: korte curve: afnemen dal, t=0.5 en t=2 uur na toediening alternatief: dalspiegel S, 4 ml* 2 dagen x per 2 weken Topspiegel (na inname van 20mg oraal): (5)0-60 µg/l Bij vertraagde afgifte (na inname van 0-30 mg oraal) na 6-8 uur: 8-25 µg/l S, 4 ml 0 dagen x per week µg/l Som mirtazepine en desmethylmirtazepine: µg/l,0 > 500 µg/l 4 Som mirtazepine en desmethylmirtazepine: > 000µg/L S, 4 ml 0 dagen x per week 4-20 mg/l > 20 mg/l 5 EDTA, 4 ml 4 dagen x per dag AUC tussen de 30 en 60 mg*l/h Dalspiegel: afhankelijk van indicatie, therapieduur en co-medicatie 2 4, 6 Dal > 5 mg/l 2 Pagina: 6 van 2

7 Nevirapine a Nortriptyline Bij 2 keer daagse toediening of MVA tabletten: niet kritisch Bij keer daagse toediening: dalspiegel 0-4 uur na EDTA, 4 ml 7 dagen x per 2 weken > 3.0 mg/l Geen duidelijke relatie tussen spiegels en bijwerkingen (zie S, 4 ml 5 dagen 2x per week µg/l > 500 µg/l Olanzapine a Niet kritisch S, 4 ml 0 dagen x per week µg/l > 00 µg/l 2 Oxcarbazepine a S, 4 ml 0 dagen x per dag Metaboliet monohydroxy-carbazepine: Monohydroxy-carbazepine: 7-35 mg/l > 50 mg/l Oxazepam a S, 4 ml 0 dagen x per dag -2 mg/l > 3-5 mg/l 3,4,6 Paliperidon a S, 4 ml 2x per week 2-60 µg/l > 80 µg/l 4 Paroxetine a of tenminste 0 uur na inname S, 4 ml 0 dagen x per dag µg/l > 300 µg/l Pazopanib a EDTA, 4 ml 7 dagen x per 2 weken Dalspiegel > 20.5 mg/l Onbekend 7 Penfluridol a S, 4 ml 7 dagen 2x per week -0 µg/l > 20 µg/l 8 Pentobarbital a Niet kritisch S, 4 ml 4 dagen Op aanvraag Bij verhoogde intracraniele druk: > 50 mg/l mg/l Perfenazine a S, 4 ml 0 dagen x per week µg/l > 50 µg/l 4 Pimozide a S, 4 ml 0 dagen x per week -20 µg/l onbekend 4 Pipamperon a S, 4 ml 0 dagen x per week µg/l > 600 µg/l 4 Pagina: 7 van 2

8 Primidon a S, 4 ml 0 dagen Primidon: 0-5 mg/l Fenobarbital (actieve metaboliet): - 2 maal de concentratie primidon (bij monotherapie) tot 2-5 maal de concentratie primidon (bij combinatie met andere anti-epileptica) Primidon: > 5 mg/l 8, S, 4 ml 0 dagen x per week mg/l onbekend 7 Pyrazinamide a Topspiegel: 2 uur na gift Quetiapine a S, 4 ml 0 dagen x per week µg/l > 500 µg/l 3 Raltegravir a Niet kritisch EDTA, 4 ml 7 dagen x per 2 weken Afhankelijk van stip inname (zie Geen relatie spiegel / toxiciteit 7,0 bekend Ribavirine a Niet kritisch LH, 0 ml 20 dagen x per 2 weken 2.0 mg/l 7 Rifampicine a S, 4 ml * 20 dagen x per 2 weken Dalspiegel (som rifampicine en Dalspiegel: > 0 mg/l 4 desacetylrifampcine): 0.5- mg/l Topspiegel: > 20 mg/l Topspiegel: -4 Topspiegel (som rifampicine en desacetylrifampcine): 5-20 mg/l Rilpivirine a Niet kritisch EDTA, 4 ml 7 dagen x per 2 weken Dalspiegel > 0,040 mg/l. Voorts afhankelijk van stip inname (zie Risperidon a Niet kritisch S, 4 ml 0 dagen x per week Som risperidon en 9-OH-risperidon: µg/l Saquinavir a Niet kritisch EDTA, 4 7 dagen x per 2 weken Afhankelijk van stip inname (zie ml Sertindol a Dalspiegel 0 dagen µg/l Dihydrosertindol: ug/l Sertraline a Sirolimus a Tacrolimus a of tenminste 0 uur na inname Som risperidon en 9-OH-risperidon: > 20 µg/l > 200 µg/l S, 4 ml 0 dagen x per week µg/l Geen duidelijke relatie tussen spiegels en bijwerkingen EDTA, 4ml week x per dag Afhankelijk van indicatie en therapieduur Dalspiegel: > 20 µg/l 4 EDTA, 4ml week x per dag Afhankelijk van indicatie en therapieduur Dalspiegel: > 20 µg/l Teicoplanine a S, 4 ml 4 dagen x per dag Bij ernstige infecties: mg/l Dalspiegel: > 60 mg/l 4 Minder ernstige infecties: 0-20 mg/l Tenofovir a Niet kritisch EDTA, 4 ml 45 dagen x per maand mg/l, 0 7,0 2 7,0 Pagina: 8 van 2

9 Theofylline S, ml 2 dagen x per dag 5-5 mg/l > 20 mg/l Thiopental a Niet kritisch S, 4 ml ** 4 dagen Op aanvraag Afhankelijk van indicatie > 50 mg/l Tobramycine S, 4 ml 2 dagen x per dag Dalspiegel: < mg/l Dalspiegel: > mg/l Topspiegel: 30 min na staken infuus Topspiegel (sepsis): 5-20 mg/l Topspiegel (Cystische Fibrose): mg/l Topiramaat a S, ml week x per dag 2-20 mg/l > 25 mg/l 2 TPMT Niet relevant EDTA, 4 4 dagen x per week genotypering a Tranylcypromine a Topspiegel: -2 Trazodon a Valproïnezuur Valproïnezuur vrije concentratie Vancomycine Venlafaxine a Vigabatrine a Voriconazol a S, 4 ml 2 dagen x per 2 weken Dalspiegel: 5-40 µg/l Topspiegel: µg/l > 300 µg/l 4 S, 4 ml 0 dagen x per week mg/l > 4 mg/l 4,6 S, ml 2 dagen x per dag Epilepsie: mg/l Bipolaire stoornis: - acuut mg/l - onderhoudsbehandeling mg/l > 20 mg/l S, 4 ml 2 dagen x per dag Epilepsie: 4-2 mg/l > 5 mg/l,7 S, ml 2 dagen x per dag Dalspiegel: 5-20 mg/l Bij continue toediening: 7-25 mg/l Dalspiegel: > 20 mg/l Bij continue toediening: > 25 mg/l,2 S, 4 ml 0 dagen x per week Som venlafaxine en Som venlafaxine en,2 desmethylvenlafaxine: desmethylvenlafaxine > 000 µg/l µg/l S, ml 0 dagen x per week 5-20 mg/l > 40 mg/l 8 S, 4 ml 5 dagen 2x per week Therapie pulmonale aspergillose: mg/l Moeilijk penetrabel gebied: mg/l > 6.0 mg/l Pagina: 9 van 2

10 Zidovudine a Tussen de en 7 Zuclopentixol a E, 4 ml 45 dagen x per maand Afhankelijk van stip inname (zie onbekend 0 S, 4 ml 0 dagen x per week 0-50 µg/l > µg/l 4,6 Toxicologie bepalingen Drugsscreening: -Amfetamines -Benzodiazepine -Cannabis -Cocaïne -Methadon -Opiaten -XTC(MDMA) 4 uur tot enkele dagen na inname U, 5 ml < dag x per dag Therapeutische range Toxisch vanaf Een drugsscreening in urine omvat een analyse op de aanwezigheid van 7 drugs, elke drug kan ook apart worden aangevraagd. Urine dient minimaal 4 uur na vermoedelijk gebruik te worden afgenomen. Afhankelijk van de drug en intensiteit van het gebruik, kan de stof dagen tot weken na het laatste gebruik nog aantoonbaar zijn. De test die wordt uitgevoerd levert geen kwantitatief resultaat. Derhalve wordt de uitslag gerapporteerd als negatief of positief. Voor volwassenen en kinderen van 0 jaar of ouder geldt dat een kreatinine concentratie in urine < 2 mmol/l een aanwijzing is voor directe of indirecte verdunning van het urinemonster. Indien de kreatinine concentratie onder deze kritische waarde ligt wordt gerapporteerd: urine zeer waterig: analyse niet mogelijk. Toxicologische screening Niet kritisch S, 6 ml 4-5 uur Op aanvraag Met behulp van het STIP screeningssysteem kan op aanvraag toxicologisch onderzoek worden verricht. Dit onderzoek omvat een screening naar de aan/afwezigheid van circa 000 geneesmiddelen en andere toxische stoffen. Van veel van deze stoffen kan een benadering van de concentratie worden gegeven. Alcoholen: -Ethanol -Methanol -Aceton -Ethyleenglycol Niet kritisch S, 4 ml < dag Op aanvraag > 200 mg/l [3] > 200 mg/l [4] > 200 mg/l [3] Pagina: 0 van 2

11 Toxicologie bepalingen Diuretica: -Bumetanide -Chloortalidon -Furosemide -Hydrochloorthiazide -Indapamide -Spironolacton -Triamtereen GHB (gammahydroxyboterzuur) Laxantia: -Bisacodyl -Senna Paracetamol Salicylzuur < 24 uur na vermoedelijk gebruik Serum: Aantoonbaar indien afgenomen terwijl patient comateus is Urine: 2 uur langer dan in serum < 24 uur na vermoedelijk gebruik > 4 uur na inname > 2 uur na inname U, 5 ml Op aanvraag S, 4 ml/ U, 5 ml Therapeutische range Toxisch vanaf < dag Op aanvraag mg/l: concentraties na gebruik bij house party s: euforie, verhoogd libido mg/l: slaap, spontane bewegingen, af en toe openen ogen mg/l: coma, reageert op pijnprikkels - > 250 mg/l: diep coma niet reagerend op pijnprikkels, ernstige ademhalingsdepressie [3] U, 5 ml Op aanvraag S, 4 ml < dag Op aanvraag Afhankelijk van stip van inname: interpretatie in overleg met dienstdoende ziekenhuisapotheker S, 4 ml < dag Op aanvraag mg/l [] Volwassenen: > 400 mg/l Kinderen: > 300 mg/l [] Pagina: van 2

12 Afkortingen S = Stolbuis zonder gel (serum) E = EDTA buis LH = Lithium-heparine buis zonder gel Algemene opmerkingen Dalspiegels worden vlak voor de volgende gift afgenomen. Een dalspiegel is de laagste aanwezig concentratie in het bloed van een patiënt. Een dalspiegel kan tussen 2 en 0 uur vóór de nieuwe gift worden afgenomen. Buiten kantooren kunnen spiegels op aanvraag worden bepaald in overleg met de dienstdoend ziekenhuisapotheker. * Op ijs afnemen, gekoeld afdraaien en bevroren versturen. ** Gekoeld transporteren. De referentiewaarden van lithium zijn gebaseerd op 2-uurs spiegels bij 2 maal daagse inname van lithium. Omdat lithium bij maal daagse inname meestal s avonds wordt ingenomen, is het bij deze patiënten gebruikelijk om ook een 2-uurs spiegel te prikken. De referentiewaarde moet bij deze patiënten eigenlijk vermenigvuldigd worden met een factor,2 (bijvoorbeeld: mmol/l wordt mmol/l). Evenzo moeten de referentiewaarden bij 3 maal daagse inname vermenigvuldigd worden met een factor 0.9 (dus wordt mmol/l). Externe laboratoria a. Deze bepaling wordt uitbesteed aan een extern laboratorium Referenties [] Monografie Rijnstate, Kwaliteitsplein [2] NVZA TDM monografie [3] Toxicologie.org [4] UMCG bepalingenwijzer ( [5] Farmalab UMCU ( [6] Bepalingenwijzer VieCuri 2009 [7] RadboudUMC bepalingenoverzicht [8] VU bepalingenoverzicht [9] Sanquin [0] [] TDM protocollen via kennisplein NVZA (VU) [2] Hiemke C et al. AGNP Consensus Guidelines for Therapeutic Drug Monitoring in Psychiatry. Pharmacopsychiatry 20; 44: Pagina: 2 van 2