INHOUDSOPGAVE. Stagemap stage semester Deel 1: Algemene gegevens stageschool, stageklas, student

Transcriptie

1

2 2 INHOUDSOPGAVE Deel 1: Algemene gegevens stageschool, stageklas, student Referentiegegevens kleuterklas Aanwezigheidskaart Volledigheid stagemap: checklist voor student en mentor Volledigheid stagemap: checklist voor lector Deel 2: Weekplanning Formulier weekschema (module 1.4) Voorbereidingen activiteiten in een hoek Deel 3: Dagplanning Uitgebreid dagschema per dag Lesvoorbereidingen Deel 4: Persoonlijk voorbereidend werk Afspraken klasassistenschap Observatie klasmanagement (deel 1 en deel 2) Themaverkenning / webschema (module 1.4) Bronnenlijst (module 1.4) Activiteitenschema (module 1.4) Deel 5: Begeleiding en evaluatie Feedbackformulieren Beoordelingsformulier(en) mentor Beoordelingsformulier(en) bezoekende lector Deel 6: Observatieopdrachten en verslagen Observatie-instrument hoek : 3x (module 1.3) Observatieopdracht betrokkenheid voor een groep kleuters (module 1.3) Deel 7: Reflectieopdrachten en -verslagen Reflectieopdrachten module 1.3 Reflectieopdrachten module 1.4 EXTRA BIJLAGE: VGM-dossier

3 3 Deel 1 Algemene gegevens (stage)school en (stage)klas Het gaat in dit deel om een aantal administratieve gegevens die je kan terugvinden in de klasagenda, de schoolgids of vanuit contact met de kleuteronderwijzer. Deze informatie moet in een stagemap ALTIJD aanwezig zijn.

4 4 REFERENTIEGEGEVENS KLEUTERKLAS bachelor kleuteronderwijs naam student naam stageschool adres stageschool telefoon stageschool naam directie kleuterklas naam kleuteronderwijzer telefoon kleuteronderwijzer klasuren maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag dagen + uren turnen dagen + uren zwemmen samenstelling groep aantal jongens aantal meisjes geboortejaar aantal kleuters van aantal kleuters van aantal kleuters van

5 5 AANWEZIGHEIDSKAART SPEL EN SPELEN (1.3) EN DE WERELD VERKENNEN (1.4) BACHELOR KLEUTERONDERWIJS naam student adres telefoon klas lerarenopleiding leerbegeleider telefoon stageschool stageklas naam mentor telefoon mentor mailadres leeftijd kleuters aantal kleuters Spel en spelen (1.3) handtekening mentor handtekening lector donderdag oriëntatiestage maandag oriëntatiestage maandag dinsdag donderdag vrijdag De wereld verkennen (1.4) handtekening mentor handtekening lector

6 6 donderdag oriëntatiestage woensdag donderdag vrijdag maandag dinsdag Als een stagedag verplaatst wordt, duid je dit duidelijk aan op deze aanwezigheidskaart..

7 7 MODULE 1.3 Checklist volledigheid stagemap voor student en mentor De student is verantwoordelijk voor het voorleggen van de stagemap aan de mentor Onderdeel aanwezig? Aankruisen bij begin van de stage student mentor Deel 1 Algemene gegevens stageschool / stageklas / student - Referentiegegevens kleuterklas - Aanwezigheidslijst - Volledigheid stagemap: checklist ingevuld door student Deel 2 Weekplanning 2 weekvoorbereidingen activiteiten in een hoek Deel 3 Dagplanning - eerste tweedaagse * 2 dagschema s * 4 KA s: luisterspelletjes, vertellen verhaal, bewegingsmoment, kringspel * 1 BA: waardeverhaal - tweede tweedaagse * 2 dagschema s * 3 KA s: muzikaal moment, kringspel, bewegingsmoment - extra * bewegingslied * 6 tussendoortjes Deel 4 Persoonlijk voorbereidend werk - Afspraken rond klasassistentschap - Observatie-instrument klasmanagement (organisatie en routines) luik 1 Deel 5 Begeleiding en evaluatie - Feedbackformulieren mentor - Syntheseformulier mentor - Beoordelingsformulier(en) bezoekende lector(en)

8 8 Checklist volledigheid stagemap 1.3 voor lector Onderdeel aanwezig? Aankruisen bij stagebezoek of inleveren stagemap Ingevulde checklist door student en mentor student lector Deel 6 Observatieopdrachten en verslagen Observatie-instrument hoek (x2) Observatieopdracht betrokkenheid voor een groep kleuters Deel 7 Reflectieopdrachten en verslagen Reflectieopdrachten module 1.3 Reflectietaak 1 Reflectietaak 2 Reflectietaak 3 Reflectietaak 4 BIJLAGE: VGM-dossier

9 9 MODULE 1.4 Checklist volledigheid stagemap voor student en mentor De student is verantwoordelijk voor het voorleggen van de stagemap aan de mentor Onderdeel aanwezig? Aankruisen bij begin van de stage student mentor Deel 1 Algemene gegevens stageschool / stageklas / student - Referentiegegevens kleuterklas - Aanwezigheidskaart - Volledigheid stagemap: checklist ingevuld door student? Deel 2 Weekplanning - Weekschema - 3 lesvoorbereidingen activiteiten in een hoek: hoekenfiche Deel 3 Dagplanning - 5 dagschema s - Lesvoorbereidingen voor elke dag Deel 4 Persoonlijk voorbereidend werk - Afspraken rond klasassistentschap - Observatie-instrument klasmanagement (organisatie en routines) luik 1 luik 2 - Themaverkenning / webschema - Bronnenlijst - Activiteitenschema Deel 5 Begeleiding en evaluatie - Feedbackformulieren mentor - Syntheseformulier mentor - Beoordelingsformulier(en) bezoekende lector(en)

10 10 Checklist volledigheid stagemap 1.4 voor lector Onderdeel aanwezig? Aankruisen bij stagebezoek of inleveren stagemap Ingevulde checklist door student en mentor Deel 6 Observatieopdrachten en verslagen / Deel 7 Reflectieopdrachten en verslagen Reflectieopdrachten module 1.4 Reflectietaak 1 Reflectietaak 2 Reflectietaak 3 Reflectietaak 4 Reflectietaak 5 student lector BIJLAGE VGM-dossier

11 11 Deel 2 Weekplanning Vertrekkend van een gekozen thema ( belangstellingscentrum uit de leefwereld van de kleuter ) zal de kleuteronderwijzer moeten selecteren wat er in een week / een periode aan bod komt. Hij/zij zal daartoe vertrekken vanuit een aantal vaste elementen (activiteiten op vaste tijdstippen). De kleuteronderwijzer laat zich eveneens leiden door een aantal criteria waaraan een goed weekschema moet voldoen zoals bv. het voorzien van impressiemomenten, zorgen voor voldoende lijn, voldoende samenhang tussen de activiteiten per dag (verticale lijn) en tussen de activiteiten van de verschillende dagen (horizontale lijn), voldoende afwisseling, voldoende open momenten,. Uiteindelijk komen we zo tot de opstelling van het WEEKSCHEMA. In dit deel steek je dus je weekschema, samen met de versies waarop je feedback kreeg van je mentor of lector. Steek de definitieve versie vooraan. Na je weekschema(s) volgen je weekvoorbereidingen voor de hoeken die je doorheen de week verrijkt of verder opbouwt/uitwerkt. Deel 2 bestaat bijgevolg uit de volgende documenten: Formulier te gebruiken in module Formulier Voorbereiding activiteiten in een hoek: hoekenfiche Formulier te gebruiken tijdens module Format Weekschema - Formulier Voorbereiding activiteiten in een hoek: hoekenfiche

12 12 Deel 3 Dagplanning Vanaf het begin zal je bezig zijn met schriftelijke voorbereidingen van specifieke activiteiten. Enerzijds maak je een (dag)planning op van wat er op een dag gebeurt in de klas, via een uitgebreid dagschema. Dit dagschema steek je telkens in een plastieken mapje voor de voorbereidingen van die dag (in chronologische volgorde, behalve de hoeken, zie daarvoor deel 2). Op een plattegrond van de klas (cf. deel 4: op een kopie van de klasinrichting = opdracht rond klasorganisatie 1A) kan je aanduiden waar de verschillende activiteiten en spelmomenten zullen doorgaan. Maak een duidelijke plattegrond met legende. Verder maak je ook duidelijk wat je precies gaat doen met de kleuters, via de schriftelijke lesvoorbereidingen. De papieren van 1 voorbereiding bundel je met een nietje. In je moduleboek stage vind je de meer concrete verwachtingen per dag terug. Deel 3 bestaat bijgevolg uit de volgende documenten die per dag in deze volgorde worden geordend: 1. Plattegrond van de klas 2. Een dagschema in plastieken mapje 3. Voorbereidingen: - Voorbereidingen van klasactiviteiten - Voorbereidingen van begeleide groepsactiviteiten - Voorbereidingen zelfstandige activiteiten (module 1.4)

13 13 Deel 4 Persoonlijk voorbereidend werk 1. Je noteert net zoals in het eerste semester de taken die je als klasassistent kan opnemen. Je maakt daarvoor concrete afspraken met je kleuteronderwijzer: Wat kan en mag je doen in de klas? Hoe kan je de leidster behulpzaam zijn? Waar kan je helpen bij de kleuters, Deze afspraken noteer je op het formulier Afspraken rond klas-assistentschap. Daarnaast reflecteer je kort op de taken die je als klas-assistent opnam. 2. Tijdens module 1.3 observeer je de klasorganisatie en de klasroutines in je nieuwe stageklas. Je gebruikt daarbij het formulier Observatie klasmanagement: klasorganisatie en -routines. De bedoeling is dat je een goed zicht krijgt op: Hoe verlopen de rituelen in de stageklas? Hoe wordt er gekozen? Ten laatste na de oriëntatiedag in module 1.4 is het eerste luik van het formulier Observatie klasmanagement volledig ingevuld. In module 1.4 word je zelf verantwoordelijk voor de klasorganisatie en zal je enkele beslissingen moeten nemen: Welke aspecten van klasorganisatie neem ik over? Welke aanpassingen breng ik aan? Je noteert dit in het tweede luik van het formulier Observatie klasmanagement. Dit moet ingevuld zijn vooraleer je de stageweek begint. 3. Bij de voorbereiding van de stageweek ga je het stagethema (belangstellingscentrum uit de leefwereld van de kleuters) verkennen. In eerste instantie ga je dit verkennen vanuit meerdere invalshoeken: - Wat betekent dit thema voor mezelf? Door een themaverkenning op eigen niveau komt de kleuteronderwijzer in contact met één of meerdere aspecten van het thema. Dit kan een uitstekende inspiratiebron zijn voor ideeën. - Wat betekent dit thema voor de kleuters? De kleuteronderwijzer gaat daarbij op zoek naar de betekenis van het thema voor de kleuters. Hij/zij verkent hun interesses, leefwereld en beginsituatie. - Wat zegt het leerplan wereldoriëntatie (of de ontwikkelingsdoelen)? De invalshoeken die in het leerplan beschreven zijn geven steeds mogelijkheden om een thema inhoudelijk uit te bouwen. De verschillende ideeën en associaties monden uit in het WEBSCHEMA. Een webschema geeft een overzicht weer van mogelijkheden die een belangstellingscentrum kan bieden. Op basis van de ideeën in dat webschema kan je nu naar ervaringssituaties of activiteiten gaan zoeken. Je tracht daarbij te komen tot een evenwichtig aanbod waarbij de ontwikkelingsdomeinen evenwaardig vertegenwoordigd zijn binnen het belangstellingscentrum. Dit mondt uit in het ACTIVITEITENSCHEMA.

14 14 Deel 4 bestaat bijgevolg uit de volgende documenten: In module 1.3 * Afspraken klas-assistentschap * Observatie klasmanagement luik 1 In module 1.4 * Observatie klasmanagement luik 2 * Bronnenlijst * Webschema * Activiteitenschema

15 Afspraken rond klasassistentschap Afspraken met je kleuteronderwijzer met betrekking tot module Hieronder noteer je welke ervaringen je opgedaan hebt bij het uitvoeren van je taken als klas-assistent. Hieronder staan een aantal vragen waarrond je kan reflecteren: - Wat was jouw taak? - Wat vond je voor jezelf een uitdaging? Waarom? - Wat lukte al goed? Wat liep er juist goed? - Waar heb je het nog moeilijk mee? Hoe komt dit? - Welke uitdaging zie je naar de volgende stagedag met betrekking tot het opnemen van taken als klas-assistent? -... Ervaringen als klasassistent tijdens en na module 1.3

16 16

17 Observatie klasmanagement : klasorganisatie en -routines Richtvragen om de bestaande situatie te beschrijven en aan te passen Luik 1 Beschrijving van de bestaande situatie A. Klasinrichting Teken een plattegrond van de klas (hoeken, materialen, ) Voeg een legende bij voor aanwezig materiaal (globaal aangeven) B Klasgewoonten 1. Onthaal (rituelen, kalenders, aanwezigheidsregister, takenbord...) Hoe verloopt het onthaal? Beschrijf zo concreet mogelijk. 2. Overgangsmomenten (= melk drinken, toilet, aan- en uitkleden, ) * Hoe wordt het aangekondigd? * Wanneer vindt dit plaats? * Zijn kleuters zelfstandig? * Wat doet de kleuteronderwijzer? 3. Klasorganisatie bij groepsactiviteiten a) Aanbod (zie zones vrij kleuterinitiatief) * Welk aanbod is er? * Uit hoeveel activiteiten kunnen kleuters kiezen? * In welke mate kunnen kleuters kiezen: verplichte activiteiten, beperkte keuze, onbeperkte keuze,? * Mogen kleuters ook in de hoeken spelen? Hoe worden open/gesloten hoeken aangeduid (bv. met groene vlag, met deurtje, )? * Zijn er moet -opdrachten of contactwerk? * b) Voorstellen van groepsactiviteiten en motiveren * Hoe worden de groepsactiviteiten voorgesteld (bv. met behulp van klaspop, met materiaal, )? * Demonstreert / toont de kleuteronderwijzer wat de kleuters moeten doen? Wat doet ze? * Waar wordt dit voorgesteld? * Welk materiaal heeft de kleuteronderwijzer bij de hand? *

18 18 c) Keuzeproces (= kleuters kiezen zelf) * Is er een keuzebord? Zijn er moet-opdrachten? * Op welke manier gebeurt het kiezen (L. duidt kleuter per kleuter aan en vraagt wat ze willen doen, L. trekt 1 voor 1 het symbooltje van de kleuters die dan mogen kiezen, L. zegt activiteit en kleuters steken vinger op, * L. duidt zelf aan wie wat doet, )? * Hoe helpt de kleuteronderwijzer de kleuters kiezen? * Op welke manier maken kleuters hun keuze bekend (bv. ze krijgen bv. verfborstel in kring, ze hangen symbool aan keuzebord, ze gaan reeds aan de tafel staan, )? * Is het mogelijk dat een kleuter zijn keuze niet krijgt omdat deze vol zit? Wat doet kleuteronderwijzer dan? * Hoe zorgt de kleuteronderwijzer ervoor dat niet altijd dezelfde kleuters dezelfde activiteit krijgen? * Zorgt de kleuteronderwijzer er soms voor dat er bepaalde kleuters bij haar een begeleide activiteit met sterke sturing (BA) volgen? Hoe doet ze dit? * d) Opvolgen van keuzes door de kleuteronderwijzer * Op welke manier krijgt de kleuteronderwijzer een overzicht (over een langere periode) van wat de kleuters kiezen (moet-opdrachten, aantekenlijst per hoek, aantekenlijst voor de kleuteronderwijzer, )? * e) Opstarten groepsactiviteiten * Wanneer verlaten kleuters de kring (samen op startsein, direct nadat ze keuze hebben gemaakt, )? * Maakt de kleuteronderwijzer afspraken per activiteit? Welke? Waar? * Worden de afspraken gevisualiseerd (bv. met pictogrammen, )? * Hoe, door wie en wanneer wordt het materiaal aangehaald (de kleuters nemen het zelf, het materiaal ligt klaar op de tafel, )? * Welke activiteiten mogen de kleuters zelfstandig beginnen? Voor welke activiteiten moeten de kleuters wachten tot de kleuteronderwijzer hen op weg zet? * Krijgen de kleuters van de begeleide activiteit met sterke sturing (BA) een opdracht als de kleuteronderwijzer nog bezig is met opstart van de zelfstandige activiteiten (ZA s)? Welke opdracht is dit? * f) Begeleiden van de groepsactiviteiten * Hoe gebeurt de begeleiding van de ZA s? Wat doet de kleuteronderwijzer? * Welke afspraken worden er gemaakt met de ZA s? * Wanneer voorziet de kleuteronderwijzer begeleiding voor de ZA s (als kleuter met vraag komt, L. gaat regelmatig rond, )? * Wordt er een opdracht gegeven aan de BA (met sterke sturing van de L) wanneer de kleuteronderwijzer naar de ZA s gaat?

19 19 * Wat mogen kleuters doen als ze klaar zijn met hun opdracht (zelf andere ZA kiezen, L. kiest andere ZA, spelletjeskast, boekje, op keuzebord vrije plaats zoeken, )? * g) Wisselen van activiteiten * Hoe verloopt het wisselen? * Wanneer gebeurt dit? Gebeurt het op initiatief van de kleuters of de kleuteronderwijzer? * Hoe wordt dit moment aangekondigd? * Hoe kiezen kleuters de nieuwe activiteit? * h) Aanpak i.v.m. vlinderen of kleuters die niet kunnen kiezen * Wat zijn de verwachtingen/afspraken i.v.m. het blijven in een hoek/activiteit? * Wat doet de kleuteronderwijzer met kleuters die vlinderen? * i) Opruimen * Hoe wordt het opruimen aangekondigd (bv. eerst individuele aankondiging en nadien klassikaal met opruimlied, opruimkleuters, )? * Wanneer wordt er opgeruimd? * Ruimen de kleuters zelfstandig op? Wat doet de kleuteronderwijzer? Welke aanwijzingen geeft ze? * Zijn er vaste afspraken voor het opruimen van de hoeken (bv. poppenhoek, )? * Wat doen de kleuters die gedaan hebben met opruimen? * Beperkt iedere kleuter zich tot het opruimen van zijn eigen spelmateriaal? * Hoe en waar wordt er verzameld na het opruimen? * 4. Afsluiten van de dag + afsluiten van de week * Hoe wordt de dag afgesloten? * Waar zitten de kleuters? * Welke rituelen worden er gehanteerd? * Gebruikt de kleuteronderwijzer materialen (dagkalender, weekkalender, werkjes, )? * Op welke manier waardeert de kleuteronderwijzer de werkjes/kleuters? * Hoe gebeurt het terugblikken? Welke accenten legt de kleuteronderwijzer? * 5. Andere klasgewoonten * Hoe wordt een verjaardag gevierd? *

20 Luik 2 aanpassingen/gehanteerde werkwijze door de student De wijzigingen die je wil aanbrengen tijdens je week stage, beschrijf je hier. Je hoeft alleen die elementen te noteren die je tijdens je stage dus zal wijzigen. Klasgewoonten Onthaal (rituelen, kalenders, aanwezigheidsregister, takenbord...) Overgangsmomenten Klasorganisatie bij groepsactiviteiten Afsluiten van de dag + afsluiten van de week Andere klasgewoonten

21 Bronnenlijst Noteer hieronder je verzamelde bronnen. Maak een onderscheid tussen gepubliceerde bronnen (informatieve bronnen op eigen niveau, pedagogisch-didactisch materiaal in functie van kleuterleeftijd en/of BC, literaire bronnen in functie van kleuterleeftijd en/of BC) en meer concrete bronnen (bv. Een uitspraak van een kleuter of leidster over het BC, een foto, een prent, een tekening, ). Refereer correct (zie APA-systeem!)

22 22 Deel 5 Begeleiding en evaluatie 1. De ervaring van de mentor en haar/zijn begeleiding zijn een enorme hulp voor jou. Je mentor geeft regelmatig mondelinge feedback. Hij/zij zal praktische tips geven, positief stimuleren, de aandacht vestigen op enkele problemen en op die manier jou helpen bij het formuleren van positieve punten en werkpunten. Je noteert de feedback van de mentor dagelijks op het feedbackformulier (net zoals in semester 1). Je zorgt dat je voldoende feedbackformulieren print en in je stagemap steekt. Samen met de mentor spreek je telkens 1 werkpunt af. De mentor checkt de volgende keer of je de feedback goed begrepen en duidelijk neergeschreven hebt door dit aan te kruisen en haar/zijn handtekening te plaatsen. 2. Na de stageperiode (einde module 1.3, einde module 1.4) volgt telkens een synthesefeedback van de betreffende stageperiode door je mentor. Hij/zij feedbackt dan jouw stage aan de hand van een aantal rollen uit de competentiematrix. 3. Ook bezoekende lectoren beoordelen je stage aan de hand van een beoordelingsformulier met dezelfde rollen als op het syntheseformulier van de mentor. Zorg ervoor dat je per stageperiode minstens 2 beoordelingsformulieren voor lectoren in deel 5 hebt zitten. Vul de hoofding ervan vooraf in. Vóór je je stagemap indient op het DLO, zorg je dat je alle ingevulde formulieren uit deel 5 voor jezelf gekopieerd hebt. De originelen komen immers in je dossier op DLO terecht en de feedback die erop staat, kan je ondersteunen bij volgende stages. Bij betwisting over het al dan niet ingeleverd hebben van deze formulieren zal je gevraagd worden een kopie af te geven van de kopijen die je voor jezelf nam. Stagemap 1 BaKO UCLL (Heverlee) semester 2

23 23 Deel 6 Observatieopdrachten en -verslagen 6.1 Observatie-instrument hoeken (module 1.3) Dit observatie-instrument wordt gebruikt tijdens de eerste oriëntatiedag van module 1.3 (16/02/2017). Ter oriëntering op de nieuwe klas, bekijk je de kleuterklas en de hoeken in hun geheel: Welke hoeken zijn er? Waar wordt er veel gespeeld? Zijn er duidelijke grenzen en afspraken in verband met spel in de hoeken. Je observeert tijdens het verdere dagverloop in drie hoeken: de bouwhoek en de twee hoeken die jij in het BC zal verrijken (voor keuze zie moduleboek stage semester 2 p. 14/15). Aan de hand van het observatie-instrument hoeken probeer je enerzijds de gekozen hoeken in kaart te brengen door de verschillende onderdelen en materialen te onderscheiden en te situeren ten aanzien van elkaar. Anderzijds ga je deze hoek verder grondig observeren. Gebruik voor elke hoek een andere document. In totaal neem je dus drie lege observatie-instrumenten mee naar de eerste oriëntatiedag. De bedoeling is dat je op basis van de verkregen informatie beter in staat bent om hoeken zelf te kunnen inrichten en uitbouwen. Dat zal immers één van je opdrachten zijn tijdens de volgende tweedaagse stages. Nadien voeg je de verkregen informatie en observatiegegevens toe bij het onderdeel observatieopdrachten in je stagemap, deel 6. Je observatieverslagen breng je eveneens mee naar het hoekentraject van module 1.3 spel en spelen.

24 24 Opdracht deel 1: schets van de hoekinrichting HOEK =.. Maak een stand van zaken op van hoe de hoek op dit moment is ingericht of ingedeeld. SCHETS/ FOTO S VAN DE HOEKINRICHTING

25 25 Opdracht deel 2: onderzoek van de gekozen hoek Aan de hand van een checklist breng je de hoek beter in kaart. Vier aspecten komen aan bod: de indeling, het spelmateriaal/aanbod, het spel van kleuters en de spelbegeleiding/impulsen van de KO. Geef voor elk item een beoordeling. Licht grondig toe wat je geobserveerd hebt. Bij elk item noteer je dus meerdere relevante concrete voorbeelden of argumenten. Eveneens kan je eigen ideeën die bij je opkomen toevoegen. INRICHTING De grenzen van de hoek worden aangegeven. Er is voldoende bewegingsruimte / plaats in de hoek. De kleuter kan zelfstandig werken in de hoek (alles op ooghoogte, vlot materiaal pakken, opruimen, ). De vloer en het meubilair is afgestemd op de soort hoek (bv. vlakke ondergrond voor bouwhoek, gezellige sfeer in boekenhoek, )

26 26 Er is gezorgd voor een ruimte om de producten van de kinderen tentoon te stellen. Er zijn duidelijke afspraken. Deze worden aan de kinderen kenbaar gemaakt. Dit is een veilige hoek (stopcontacten, breekbare/scherpe materialen, elektrische apparaten, ) Het is voor de kleuter duidelijk hoe deze hoek moet opgeruimd worden.

27 27 SPELMATERIAAL / AANBOD Het spelmateriaal is overzichtelijk. De hoek is niet volgepropt. In de hoek is er voldoende materiaal voor alle kleuters. Er is voldoende materiaal dat actief geëxploreerd en gemanipuleerd kan worden. Hier valt iets te beleven! Het materiaal daagt uit tot rijk spel: Materialen zijn verscheiden en vullen elkaar aan. In de hoek is ongestructureerd materiaal aanwezig (dat op veel verschillende manieren kan gebruikt worden).

28 28 In de hoek zijn er echte materialen aanwezig. Het aanbod verandert regelmatig op basis van het spel van de kinderen. Het aanbod wordt verrijkt op basis van het belangstellingscentrum en/of een specifiek ontwikkelingsaspect Het is duidelijk dat je in deze hoek werkt aan 1 of enkele specifieke ontwikkelingsdomeinen/aspecten.

29 29 SPEL VAN KLEUTERS De kleuters kunnen hier zelf dingen uitproberen. Ze mogen zelf initiatief nemen. Er zijn veel kansen om te ontdekken, uit te proberen, te maken, Het spel van kleuters evolueert naar vrij complex spel (rolneming, interactie, plannen maken, problemen oplossen, ) De kleuters gebruiken actief taal binnen het spel/opdrachten.

30 30 SPELBEGELEIDING / IMPULSEN VAN KO Je neemt tijd om de kleuters te observeren. Je weet daardoor wat kleuters in de hoek doen, spelen, denken, nodig hebben. Je geeft de kleuters ruimte om te spreken. Je past het aanbod aan met nieuwe materialen, spelimpuls, taalaanbod, op basis van wat kleuters aanbrengen/nodig hebben. Je geeft impulsen in de hoek om de beoogde ontwikkelingsdoelen te bereiken.

31 31 Opdracht deel 1: schets van de hoekinrichting HOEK=. Maak een stand van zaken op van hoe de hoek op dit moment is ingericht of ingedeeld. SCHETS/ FOTO S VAN DE HOEKINRICHTING

32 32 Opdracht deel 2: onderzoek van de gekozen hoek Aan de hand van een checklist breng je de hoek beter in kaart. Vier aspecten komen aan bod: de indeling, het spelmateriaal/aanbod, het spel van kleuters en de spelbegeleiding/impulsen van de KO. Geef voor elk item een beoordeling. Licht grondig toe wat je geobserveerd hebt. Bij elk item noteer je dus meerdere relevante concrete voorbeelden of argumenten. Eveneens kan je eigen ideeën die bij je opkomen toevoegen. INRICHTING De grenzen van de hoek worden aangegeven. Er is voldoende bewegingsruimte / plaats in de hoek. De kleuter kan zelfstandig werken in de hoek (alles op ooghoogte, vlot materiaal pakken, opruimen, ). De vloer en het meubilair is afgestemd op de soort hoek (bv. vlakke ondergrond voor bouwhoek, gezellige sfeer in boekenhoek, )

33 33 Er is gezorgd voor een ruimte om de producten van de kinderen tentoon te stellen. Er zijn duidelijke afspraken. Deze worden aan de kinderen kenbaar gemaakt. Dit is een veilige hoek (stopcontacten, breekbare/scherpe materialen, elektrische apparaten, ) Het is voor de kleuter duidelijk hoe deze hoek moet opgeruimd worden.

34 34 SPELMATERIAAL / AANBOD Het spelmateriaal is overzichtelijk. De hoek is niet volgepropt. In de hoek is er voldoende materiaal voor alle kleuters. Er is voldoende materiaal dat actief geëxploreerd en gemanipuleerd kan worden. Hier valt iets te beleven! Het materiaal daagt uit tot rijk spel: Materialen zijn verscheiden en vullen elkaar aan. In de hoek is ongestructureerd materiaal aanwezig (dat op veel verschillende manieren kan gebruikt worden).

35 35 In de hoek zijn er echte materialen aanwezig. Het aanbod verandert regelmatig op basis van het spel van de kinderen. Het aanbod wordt verrijkt op basis van het belangstellingscentrum en/of een specifiek ontwikkelingsaspect Het is duidelijk dat je in deze hoek werkt aan 1 of enkele specifieke ontwikkelingsdomeinen/aspecten.

36 36 SPEL VAN KLEUTERS De kleuters kunnen hier zelf dingen uitproberen. Ze mogen zelf initiatief nemen. Er zijn veel kansen om te ontdekken, uit te proberen, te maken, Het spel van kleuters evolueert naar vrij complex spel (rolneming, interactie, plannen maken, problemen oplossen, ) De kleuters gebruiken actief taal binnen het spel/opdrachten.

37 37 SPELBEGELEIDING / IMPULSEN VAN KO Je neemt tijd om de kleuters te observeren. Je weet daardoor wat kleuters in de hoek doen, spelen, denken, nodig hebben. Je geeft de kleuters ruimte om te spreken. Je past het aanbod aan met nieuwe materialen, spelimpuls, taalaanbod, op basis van wat kleuters aanbrengen/nodig hebben. Je geeft impulsen in de hoek om de beoogde ontwikkelingsdoelen te bereiken.

38 38 Opdracht deel 1: schets van de hoekinrichting HOEK=. Maak een stand van zaken op van hoe de hoek op dit moment is ingericht of ingedeeld. SCHETS/ FOTO S VAN DE HOEKINRICHTING

39 39 Opdracht deel 2: onderzoek van de gekozen hoek Aan de hand van een checklist breng je de hoek beter in kaart. Vier aspecten komen aan bod: de indeling, het spelmateriaal/aanbod, het spel van kleuters en de spelbegeleiding/impulsen van de KO. Geef voor elk item een beoordeling. Licht grondig toe wat je geobserveerd hebt. Bij elk item noteer je dus meerdere relevante concrete voorbeelden of argumenten. Eveneens kan je eigen ideeën die bij je opkomen toevoegen. INRICHTING De grenzen van de hoek worden aangegeven. Er is voldoende bewegingsruimte / plaats in de hoek. De kleuter kan zelfstandig werken in de hoek (alles op ooghoogte, vlot materiaal pakken, opruimen, ). De vloer en het meubilair is afgestemd op de soort hoek (bv. vlakke ondergrond voor bouwhoek, gezellige sfeer in boekenhoek, )

40 40 Er is gezorgd voor een ruimte om de producten van de kinderen tentoon te stellen. Er zijn duidelijke afspraken. Deze worden aan de kinderen kenbaar gemaakt. Dit is een veilige hoek (stopcontacten, breekbare/scherpe materialen, elektrische apparaten, ) Het is voor de kleuter duidelijk hoe deze hoek moet opgeruimd worden.

41 41 SPELMATERIAAL / AANBOD Het spelmateriaal is overzichtelijk. De hoek is niet volgepropt. In de hoek is er voldoende materiaal voor alle kleuters. Er is voldoende materiaal dat actief geëxploreerd en gemanipuleerd kan worden. Hier valt iets te beleven! Het materiaal daagt uit tot rijk spel: Materialen zijn verscheiden en vullen elkaar aan. In de hoek is ongestructureerd materiaal aanwezig (dat op veel verschillende manieren kan gebruikt worden).

42 42 In de hoek zijn er echte materialen aanwezig. Het aanbod verandert regelmatig op basis van het spel van de kinderen. Het aanbod wordt verrijkt op basis van het belangstellingscentrum en/of een specifiek ontwikkelingsaspect Het is duidelijk dat je in deze hoek werkt aan 1 of enkele specifieke ontwikkelingsdomeinen/aspecten.

43 43 SPEL VAN KLEUTERS De kleuters kunnen hier zelf dingen uitproberen. Ze mogen zelf initiatief nemen. Er zijn veel kansen om te ontdekken, uit te proberen, te maken, Het spel van kleuters evolueert naar vrij complex spel (rolneming, interactie, plannen maken, problemen oplossen, ) De kleuters gebruiken actief taal binnen het spel/opdrachten.

44 44 SPELBEGELEIDING / IMPULSEN VAN KO Je neemt tijd om de kleuters te observeren. Je weet daardoor wat kleuters in de hoek doen, spelen, denken, nodig hebben. Je geeft de kleuters ruimte om te spreken. Je past het aanbod aan met nieuwe materialen, spelimpuls, taalaanbod, op basis van wat kleuters aanbrengen/nodig hebben. Je geeft impulsen in de hoek om de beoogde ontwikkelingsdoelen te bereiken.

45 Observatie-instrument betrokkenheid voor een groep kleuters (module 1.3) Opdracht Dit observatie-instrument om de betrokkenheid van een groep kleuters tijdens hun spel in een hoek na te gaan, wordt gebruikt in module 1.3. Aan de hand van dit observatie-instrument observeer je de mate van betrokkenheid bij een aantal kleuters tijdens de spelmomenten in de hoek die jij uitgekozen hebt om te verrijken. Je richt je vooral op de wijze waarop de kleuters reageren op jouw impulsen tijdens hun spel in die hoek. Je observeert op 20/03 en 21/03 een groep kleuters; dit hoeven niet telkens dezelfde kleuters te zijn. Het is niet de bedoeling om de betrokkenheid van elke kleuter individueel te observeren, maar om een meer globaal beeld te krijgen in welke mate jouw impulsen aanslaan bij de kleuters en dus betrokkenheid stimuleren. In de linkerkolom noteer je de (objectieve) gedragingen die je bij de kleuters observeert. Beschrijf de gedragingen zo concreet en objectief mogelijk. In de rechterkolom geef je je interpretatie van deze gedragingen weer. In je conclusie tracht je een antwoord te formuleren op volgende vragen: Waren de kleuters betrokken bezig in de hoek? Wat waren goede impulsen? Wat maakte dat er veel of weinig betrokkenheid bij de kleuters tot stand kwam? Welke acties wil je ondernemen om de betrokkenheid bij de kleuters te verhogen? Welke veranderingen ga je aanbrengen in de hoek? Op deze manier zoek je naar nieuwe impulsen om de betrokkenheid bij de kleuters te verhogen. Je voegt de invulformulieren met betrekking tot betrokkenheid toe bij het onderdeel observatieopdrachten in je stagemap, deel 6.

46 46 MODULE 1.3 OBSERVATIE-INSTRUMENT BETROKKENHEID VOOR GROEP KLEUTERS bachelor in kleuteronderwijs Naam student Datum /03/2017 Uur Spel in hoek observatie interpretatie / signaal conclusie

47 47 MODULE 1.3 OBSERVATIE-INSTRUMENT BETROKKENHEID VOOR GROEP KLEUTERS bachelor in kleuteronderwijs Naam student Datum /03/2017 Uur Spel in hoek observatie interpretatie / signaal conclusie

48 48 Deel 7 Reflectieopdrachten en -verslagen Bij de planning en de uitwerking van de activiteiten kan je je laten leiden door vroegere ervaringen. Door te reflecteren ( waar ben ik nu eigenlijk mee bezig? wat is het effect van mijn handelen? waarop moet ik volgende keer gaan letten?. ) leer je van je eigen ervaringen en probeer je je klaspraktijk te verbeteren. Om dit reflecteren te bevorderen, krijg je regelmatig reflectieopdrachten en reflectievragen (zie: de formulieren achter dit blad). Door systematisch stil te staan bij je praktijk, wordt reflecteren een gewoonte en is de kans groot dat je dit later ook blijft doen tijdens je onderwijspraktijk. Tijdens de studietrajectbegeleiding komen studenten in kleine groepjes samen met hun studietrajectbegeleider en wordt het reflectieproces verder gestimuleerd o.a. aan de hand van deze reflectieopdrachten. De bedoeling is dat je aan de hand van vragen, een concreet verslag maakt van je opgedane ervaringen en zo terugblikt op de activiteiten om er leerconclusies uit te trekken. Je maakt voor het grondig uitschrijven van deze reflecties gebruik van het ondersteuningsinstrument bij schriftelijke stagereflecties (cf. lessen communicatieve vaardigheden +ook te vinden op de course Stage I (MKH11a). Het best werk je ook digitaal zodat je een spelling- en grammaticachecker kan inschakelen.

49 49 MODULE REFLECTIETAAK 1 na oriëntatiestage 16 februari en 13 maart 2017 bachelor in kleuteronderwijs Naam student Leeftijd kleuters Welke bekommernissen heb je aan het begin van deze stage? Wat baart je zorgen? Waarvoor heb je schrik? Welke verschillen merk je op tussen deze klas en je vorige stageklas? Hoe ga je hiermee rekening houden? Waar kijk je naar uit? Welke activiteiten lijken je leuk om te begeleiden? Welke activiteiten schrikken je wat af? Waarom?

50 50 MODULE REFLECTIETAAK 2 na STB-sessie 5 16 maart 2017 bachelor in kleuteronderwijs Naam student Leeftijd kleuters Wat onthoud je uit de studietrajectbegeleidingssessie? Welke concrete stappen wil je ondernemen om de moeilijkheden die je voorziet zo goed mogelijk te voorkomen of op te vangen? Op welk werkpunt wil je in de volgende stage vooral focussen? Waarom?

51 51 MODULE REFLECTIETAAK 3 Aan beginnen na de 2 eerste stagedagen en aanvullen na de 4 stagedagen 20, 21, 23 en 24 maart 2017 bachelor in kleuteronderwijs Naam student Leeftijd kleuters 1. Opdrachten in de hoeken Welke verrijkingen (materialen of impulsen) lokten betrokkenheid bij de kleuters? Waaraan merkte je dat? Heb je er een verklaring voor? Welke verrijkingen lokten weinig of geen betrokkenheid bij de kleuters? Waaraan merkte je dat? Heb je een idee hoe dat komt? Wat vond je moeilijk aan het opstellen van een goede basishoek / het verrijken van een hoek? Leg uit. Wat leer je hieruit voor de tweede tweedaagse?

52 52 Welke impulsen op het vlak van MISC en TVO bij het begeleiden van het spel in de hoeken heb je voor ogen gehouden? Hoe is dat verlopen? Welke bijkomende spelimpulsen / aandachtspunten op het vlak van MISC en TVO neem je mee naar de tweede tweedaagse? Welke aandachtspunten met betrekking tot het verrijken van een hoek houd je voor ogen in functie van de stage in module 1.4? Welke aspecten met betrekking tot het begeleiden van spel in de hoeken krijgen jouw expliciete aandacht in functie van de stage in module 1.4?

53 53 2. Klasactiviteiten Welke klasactiviteiten geven je een tevreden gevoel? Wat liep er goed? Wat onthoud je eruit? Welke klasactiviteiten liepen niet zoals gepland? Hoe kwam dat? Wat zou je in de toekomst anders aanpakken? Met welke vragen of problemen i.v.m. het leiden en organiseren van klasactiviteiten worstel je? Hoe hoop je ze te voorkomen in de toekomst? Wees zo concreet mogelijk.

54 54 MODULE REFLECTIETAAK 4 na STB-sessie 6-30 maart 2017 bachelor in kleuteronderwijs Naam student Wat onthoud je uit de studietrajectbegeleidingssessie?

55 55 MODULE REFLECTIETAAK 1 na oriëntatiestage - 20 april 2017 bachelor in kleuteronderwijs Naam student Leeftijd kleuters Deze reflectietaak heeft als doel je te laten nadenken over jezelf als toekomstig kleuteronderwijzer. Ga na wat je sterke punten en werkpunten zijn op de verschillende rollen uit de competentiematrix. Je kan hiervoor putten uit je eigen ervaringen, maar laat je ook inspireren door de feedback van je mentor en de lectoren. Breng dit verslag mee naar de individuele studietrajectbegeleidingssessie (sessie 7) op 21/04. Rol 1: een positief en veilig leefklimaat realiseren Positieve punten Werkpunten Rol 2: een ontwikkelingsstimulerende en krachtige speelleeromgeving realiseren Positieve punten Werkpunten

56 56 Rol 3: leer- en ontwikkelingsprocessen begeleiden Positieve punten Werkpunten Rol 5: partner van het team Positieve punten Werkpunten Rol 10: funtioneren als lid van de onderwijsorganisatie Positieve punten Werkpunten

57 57 MODULE REFLECTIETAAK 2 na STB-sessie 7 27 april 2017 bachelor in kleuteronderwijs Naam student Leeftijd kleuters Na de studietrajectbegeleidingssessie heb je een beter zicht gekregen op je sterke punten en je werkpunten. Denk voor jezelf eens na hoe je deze aspecten zou kunnen inzetten of verbeteren in de volgende stageperiode. Op welke manier kunnen de sterktes op de verschillende competenties je ondersteunen in de volgende stage? Hoe wil je gebruik maken van die dingen die je al goed onder de knie hebt? Met welke aspecten van werken in de kleuterklas en professionele houding heb je het nog moeilijk? Waar voel je je nog niet helemaal/voldoende op voorbereid? Waar maak je je ongerust over?

58 58 Welke concrete stappen wil je ondernemen om de moeilijkheden die je voorziet zo goed mogelijk te voorkomen of op te vangen? Op welk werkpunt wil je in de volgende stage vooral focussen?

59 59 MODULE REFLECTIETAAK 3 na de stageweek (van 17 tot 23 mei 2017) bachelor in kleuteronderwijs Naam student Leeftijd kleuters Situatie uit de stage Tijdens de stage gebeurt er af en toe iets waar je mee in je maag blijft zitten: omdat je vindt dat je niet goed gehandeld hebt, omdat je niet goed weet hoe je met een bepaalde situatie moet omgaan, omdat een bepaalde activiteit in het water viel en je niet goed weet hoe het anders zou kunnen,... Schrijf aan de hand van onderstaande vragen een brief aan een medestudent waarin je zo concreet mogelijk de situatie beschrijft. Wat gebeurde er concreet? Wat deed je / wat deden de kleuters? Wat wilde je / de kleuters? Wat voelde je / de kleuters? Wat dacht je / wat dachten de kleuters, de mentor,...? Breng deze beschrijving mee naar studietrajectbegeleiding 8.

60 60 MODULE REFLECTIETAAK 4 na de stageweek (van 17 tot 23 mei 2017) bachelor in kleuteronderwijs Naam student Leeftijd kleuters Aan het einde van je eerste opleidingsjaar heb je veel indrukken opgedaan. Je bent in een aantal competenties gegroeid, met andere sta je misschien nog minder ver. Om het geheel af te sluiten en ook al even vooruit te kijken naar het volgende jaar geven we je nog de volgende vragen mee: Voor welke competenties sta je al sterk aan het eind van dit opleidingsjaar? Waarom vind je dat? Kruis aan en noteer erachter wat jij al goed kan. Rol 1: een positief en veilig leefklimaat realiseren Rol 2: een ontwikkelingsstimulerende en krachtige speelleeromgeving realiseren Rol 3: leer- en ontwikkelingsprocessen begeleiden Rol 5: partner van het team Rol 10: functioneren als lid van de onderwijsorganisatie

61 61 a) Voor welke competenties zie je werkpunten? Kruis aan en noteer concreet wat het knelpunt is. b) Hoe wil je daar zo concreet mogelijk aan werken? Geef telkens een voorbeeld! c) Welk werkpunt krijgt daarin voor jou prioriteit? Onderstreep. Waarom? Rol 1: een positief en veilig leefklimaat realiseren Rol 2: een ontwikkelingsstimulerende en krachtige speelleeromgeving realiseren Rol 3: leer- en ontwikkelingsprocessen begeleiden Rol 5: partner van het team Rol 10: functioneren als lid van de onderwijsorganisatie

62 62 MODULE REFLECTIETAAK 5 na STB-sessie 8 bachelor in kleuteronderwijs Naam student Leeftijd kleuters Wat onthoud je uit de studietrajectbegeleidingssessie?