Aanslagjaar 2012/inkomsten 2011 De fiscaliteit van het hypothecaire woningkrediet

Transcriptie

1 Aanslagjaar 2012/inkomsten 2011 De fiscaliteit van het hypothecaire woningkrediet

2 Hypothecair woningkrediet: de regeling voor de enige eigen woning (de woonbonus) Als u een woning koopt, bouwt of verbouwt en u daarvoor een hypothecair woningkrediet aangaat, geniet u meestal een aantal fiscale voordelen. Sinds 2005 moeten we een onderscheid maken tussen de nieuwe regeling voor de enige eigen woning en de oude regeling. De regeling voor de enige eigen woning is van toepassing op hypothecaire woningkredieten voor de financiering van de enige eigen woning waarvan de krediet- en waarborgakte werd ondertekend op of na 1 januari Wat? Door die regeling worden de gewone interestaftrek, de bijkomende interestaftrek en de belastingvermindering voor kapitaalaflossingen en voor premies van een kredietgebonden overlijdensverzekering (de oude regeling) vervangen door een aftrek van het totale netto inkomen, de zogenaamde woonbonus. Die aftrek voor de enige eigen woning omvat de interesten en kapitaalaflossingen van een hypothecaire lening die u specifiek hebt afgesloten voor het verwerven, behouden of verbouwen van uw eigen en enige woning, én de premies van een kredietgebonden overlijdensverzekering. De voorwaarden De interesten, kapitaalaflossingen en premies zijn aftrekbaar van het totale netto-inkomen als is voldaan aan de volgende voorwaarden: de hypothecaire lening en de eventuele 1 kredietgebonden overlijdensverzekering zijn aangegaan op of na 1 januari 2005; de woning waarvoor de uitgaven zijn gedaan, moet uw enige en eigen woning zijn op 31 december van het jaar waarin de kredietovereenkomst is gesloten; u hebt de hypothecaire lening en de kredietgebonden overlijdensverzekering gesloten bij een instelling die in de Europese Economische Ruimte 2 is gevestigd, met de bedoeling in een lidstaat van de Europese Economische Ruimte uw enige eigen woning te ver- 1 Sinds aanslagjaar 2001 moet de hypothecaire lening niet meer worden gewaarborgd door een kredietgebonden overlijdensverzekering om de fiscale voordelen te kunnen genieten. 2 De Europese Economische Ruimte omvat de EU-lidstaten plus Liechtenstein, Noorwegen en IJsland. 2

3 werven of te behouden; de hypothecaire lening heeft een looptijd van ten minste tien jaar; de kredietgebonden overlijdensverzekering is aangegaan: door uzelf met uitsluitend uzelf als verzekerde; vóór uw 65e verjaardag. De voordelen van het verzekeringscontract bij overlijden zijn bedongen ten gunste van de personen die als gevolg van uw overlijden de volle eigendom of het vruchtgebruik van de woning verwerven. De hoogte van het aftrekbare bedrag Per belastingplichtige en per belastbaar tijdperk is een te indexeren basisbedrag van euro (2 120 euro voor het aanslagjaar 2012 inkomstenjaar 2011) aftrekbaar. Dat basisbedrag geldt tot de lening is terugbetaald en is onafhankelijk van het beroepsinkomen. De aftrek levert een vermindering op tegen het marginale (= hoogste) tarief. Het maximumbedrag van de aftrek wordt verhoogd met 500 euro (geïndexeerd tot 710 euro voor het aanslagjaar 2012) gedurende de eerste tien jaar van de looptijd van de lening. Dat bedrag wordt nog eens verhoogd met 50 euro (geïndexeerd tot 70 euro voor het aanslagjaar 2012) als u drie of meer kinderen ten laste hebt op 1 januari volgend op het jaar waarin de kredietovereenkomst werd afgesloten. Voor wie? Als gehuwden of samenwonenden allebei in aanmerking komen voor de aftrek van de enige eigen woning, hebben ze ook allebei recht op de verhogingen. Als bij gehuwden of wettelijk samenwonenden een gemeenschappelijke aanslag wordt gevestigd, mogen ze de aftrek voor de enige eigen woning volledig vrij onderling verdelen, in zoverre ze het fiscale maximum per persoon niet overschrijden. Om die vrije verdeling te kunnen toepassen, moet voldaan zijn aan de volgende voorwaarden: er moet uiteraard een gemeenschappelijke aanslag gevestigd worden bij de echtgenoten of partners; elke echtgenoot of partner moet mede-eigenaar, vruchtgebruiker, erfpachter of opstalhouder zijn. Uitzonderlijk wordt de aftrek toegestaan aan beide echtgenoten als ze gehuwd zijn onder het wettelijke stelsel, ook als de woning eigendom is van slechts één van hen; beide echtgenoten of partners moeten kredietnemer zijn. Voorbeelden Gehuwden in gemeenschap De enige eigen woning is de volle eigendom van slechts één van beide echtgenoten, gehuwd in gemeenschap (bv. onder het wettelijke stelsel). Overeenkomstig het huwelijksvermogensstelsel komen de inkomsten uit dat onroerend goed in de huwelijksgemeenschap. Als ze allebei kredietnemer zijn voor bijvoorbeeld een verbouwingslening en voldoen aan de basisvoorwaarden, kunnen ze allebei de aftrek voor de enige eigen woning krijgen. Wettelijk samenwonenden We gaan uit van dezelfde situatie, dus de enige eigen woning is eigendom van slechts één van beide partners. Als ze allebei kredietnemer zijn voor bijvoorbeeld een verbouwingslening en voldoen aan de basisvoorwaarden, kan alleen de partner-eigenaar de aftrek voor de enige eigen woning krijgen. 3

4 Onroerend inkomen, huwelijk en wettelijke samenwoning Het belastbaar onroerend inkomen van echtgenoten en van wettelijk samenwonenden, die sinds het aanslagjaar 2005 fiscaal worden gelijkgeschakeld, is afhankelijk van hun vermogensrechtelijke situatie. Bij echtgenoten gehuwd in gemeenschap (bijvoorbeeld onder het wettelijke stelsel) worden de inkomsten van de onroerende goederen voor de helft bij het belastbaar inkomen van iedere partner gevoegd. In een huwelijksstelsel van scheiding van goederen en bij wettelijk samenwonenden vormt een persoonlijk onroerend goed daarentegen een belastbaar inkomen van de partner-eigenaar in kwestie. Schulden en lasten die vermogensrechtelijk gemeenschappelijk zijn (bijvoorbeeld in het wettelijk stelsel de interesten van een lening in verband met een persoonlijk onroerend goed) zijn in gelijke helften te verdelen onder de partners. Bij echtgenoten gehuwd met scheiding van goederen en bij wettelijk samenwonenden daarentegen worden de door iedere echtgenoot verschuldigde interesten in eerste instantie afgetrokken van zijn eigen onroerend inkomen. Het begrip enige woning Het moet gaan om de enige woning waarvan u (mede-) eigenaar, vruchtgebruiker, erfpachter of opstalhouder bent op 31 december van het jaar waarin de kredietovereenkomst werd afgesloten. Er wordt geen rekening gehouden met: andere woningen waarvan u door erfenis mede-eigenaar, blote eigenaar of vruchtgebruiker bent; een andere woning die op 31 december van het jaar waarin de kredietovereenkomst wordt afgesloten op de vastgoedmarkt te koop wordt aangeboden, onder voorwaarde dat ze uiterlijk 31 december van het jaar nadien effectief is verkocht. Als dat niet is gebeurd, zult u voor dat tweede jaar geen aftrek onder de woonbonus meer krijgen; andere onroerende goederen die niet het karakter van een woning hebben (bijvoorbeeld bouwgrond, garage, handelspand). Er wordt wel rekening gehouden met: andere woningen waarvan u door erfenis voor 100% eigenaar wordt; andere woningen waarvan u door schenking volle eigenaar, mede-eigenaar, blote eigenaar of vruchtgebruiker wordt. Elk jaar op 31 december wordt nagegaan of het om uw enige woning gaat. Als de eigen woning achteraf haar karakter van enige woning verliest, blijft de basisaftrek bestaan (de toestand op 31 december van het jaar van de lening is daarvoor bepalend), maar verliest u definitief het recht op de verhogingen van het basisbedrag. Als gevolg van de decumulatie wordt de voorwaarde enige woning beoordeeld per echtgenoot en niet per fiscaal gezin. 4

5 Het begrip eigen woning De enige woning moet ook uw eigen woning zijn. Het moet met name gaan om de woning die u betrekt en waarvan u eigenaar, vruchtgebruiker, erfpachter of opstalhouder bent. Als u bijvoorbeeld met vijf mensen gezamenlijk een woning koopt, komt u alle vijf elk voor uw deel van de lening in aanmerking voor de aftrek enige woning, voor zover iedereen voldoet aan de basisvoorwaarden. Op de vereiste dat u de woning moet betrekken, bestaan twee uitzonderingen: U kunt om professionele of sociale redenen de woning niet bewonen (bijvoorbeeld de afstand tot de plaats waar u werkt is te groot, u zorgt voor een zieke ouder en woont daar in). Als u een woning bouwt of koopt en ze enkele jaren verhuurt aan een derde om andere dan beroepsredenen of redenen van sociale aard, mag u de aftrek enige woning dus niet toepassen. U kunt de woning nog niet onmiddellijk bewonen wegens de stand van de (ver)bouwwerkzaamheden of omwille van wettelijke of contractuele redenen (u moet een nog lopende huurovereenkomst nakomen, u koopt een woning en de vorige eigenaar blijft er nog enkele maanden wonen in afwachting dat zijn nieuwe huis is voltooid). In die situaties verleent de wet twee jaar uitstel. Als u nog niet in de woning woont op 31 december van het tweede jaar volgend op het aangaan van het krediet, verliest u het recht op de woonbonus, en valt u terug op het langetermijnsparen. U verkrijgt het recht op de woonbonus weliswaar opnieuw als u de woning bewoont op 31 december van het jaar waarin de werkzaamheden beëindigd zijn, of waarin de contractuele belemmeringen zijn opgeheven. Houd wel rekening met het feit dat de verhoogde aftrek waarop u gedurende de eerste tien jaar recht hebt, loopt vanaf de aktedatum van het krediet. Die termijn wordt niet opgeschort als u gedurende bepaalde jaren niet in aanmerking komt voor de woonbonus. 5

6 Schema 1 Het begrip enige en eigen woning als voorwaarde voor het verkrijgen van de aftrek Heb ik recht op de aftrek in de volgende situaties? 2e woning op Aankoop Schenking Erfenis 31 december van het jaar waarin het krediet werd aangegaan 100% volle eigendom Nee, tenzij u de woning op dat ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna. Nee, tenzij u de woning op dat ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna. Nee, tenzij u de woning op dat ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna. Mede-eigendom Nee, tenzij u de woning op dat Nee, tenzij u de woning op dat Ja ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna. ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna. Vruchtgebruik Nee, tenzij u de woning op dat Nee, tenzij u de woning op dat Ja ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna. ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna. Blote eigendom Nee, tenzij u de woning op dat ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna. Nee, tenzij u de woning op dat ogenblik te koop aanbiedt op de vastgoedmarkt en ze verkocht is voor 31 december van het jaar daarna. Ja Schema 2 Het begrip enige en eigen woning als voorwaarde voor het behoud van de verhoging van 500 en 50 euro Heb ik nog recht op de verhoging? 2e woning op 31 december van om het even welk jaar na het jaar waarin het Aankoop Schenking Erfenis krediet werd aangegaan 100% volle eigendom Nee Nee Nee Mede-eigendom Nee Nee Ja Blote eigenaar Ja Ja Ja Erfpachter Nee Nee Nee Opstalhouder Nee Nee Nee Vruchtgebruiker Nee Nee Ja 6

7 De begrippen verwerven en behouden Met verwerven wordt zowel de aankoop van een bestaande woning als de bouw van een nieuwe woning bedoeld. Ook een lening voor het betalen van het successierecht met betrekking tot de enige en eigen woning komt in aanmerking, met uitzondering van nalatigheidsinterest bij te late betaling. Behouden betekent dat de lening bedoeld moet zijn om de waarde van de woning te verhogen of op hetzelfde peil te houden door verbouwings-, verbeterings-, aanpassings-, moderniserings- of onderhoudswerkzaamheden, of om de woning in bezit te houden (bijvoorbeeld door inkoop in geval van een echtscheiding). Bouwgrond De interesten die verband houden met de financiering van het beroepsgedeelte kunt u fiscaal als beroepskosten in mindering brengen. Verhuur Als u een deel van uw enige eigen woning verhuurt, is de aftrek enige woning niet toegestaan voor het deel van de interest dat betrekking heeft op het verhuurde deel van de woning. Voor die interest is wel een gewone interestaftrek (zie p. 13 Terugbetaalde interest) mogelijk. De terugbetaling van kapitaal en de premies van de kredietgebonden overlijdensverzekering en gemengde levensverzekering komen wel volledig in aanmerking voor de aftrek. Omdat de lening voor de aankoop van een bouwgrond niet wordt gesloten met de bedoeling een eigen woning te verwerven, komt ze niet in aanmerking voor de aftrek enige woning. De interesten van die lening mag u wel aftrekken van het onroerend inkomen van de bouwgrond (en van eventuele andere onroerende goederen in uw bezit). Zolang er geen woning op de grond staat, moet u dat kadastraal inkomen immers aangeven. Als u een lening aangaat om zowel de aankoop van de grond als de bouw van de woning te financieren, komt die lening wel in aanmerking voor de aftrek enige en eigen woning. Gebruik voor beroepsdoeleinden Als u een deel van de woning voor beroepsdoeleinden gebruikt, komen alleen de hypothecaire interesten die geen betrekking hebben op het voor beroepsdoeleinden gebruikte deel van de woning in aanmerking voor de aftrek enige en eigen woning. De kapitaalaflossingen en de premies van de kredietgebonden overlijdensverzekering komen wel volledig in aanmerking voor de aftrek. Gewone interestaftrek vanaf 1 januari 2005 Voor leningen, afgesloten vanaf 1 januari 2005, blijft de gewone interestaftrek van toepassing als de lening niet is aangegaan voor het verwerven of behouden van de enige eigen woning. In de volgende gevallen komt de interest van leningen, aangegaan vanaf 1 januari 2005, in aanmerking voor de gewone interestaftrek: De lening is afgesloten voor het verwerven of behouden van een woning die niet de enige woning is. De lening is afgesloten voor het verwerven of behouden van een enige woning die de belastingplichtige niet zelf gaat bewonen. De lening is afgesloten voor het verwerven of behouden van een onroerend goed dat niet het karakter van een woning heeft. De lening heeft geen minimumlooptijd van tien jaar. De lening is niet hypothecair onderschreven. 7

8 Opmerking: als de lening slechts gedeeltelijk wordt gewaarborgd door een hypothecaire inschrijving, komt het deel van de interesten dat niet onder deze waarborg valt, ook in aanmerking voor de gewone interestaftrek. Dat verklaart de mogelijke combinatie van woonbonus en gewone interestaftrek. Wat met de belastingvermindering voor langetermijnsparen? Als u recht hebt op de aftrek voor de enige eigen woning, kunt u daarnaast nog in beperkte mate de belastingvermindering voor het langetermijnsparen genieten. Het kan bijvoorbeeld gaan om premies van een individuele levensverzekering die niet dient voor de wedersamenstelling of het waarborgen van een hypothecaire lening enige eigen woning. Eerst wordt berekend hoeveel u, rekening houdend met uw netto belastbaar beroepsinkomen, in rekening kunt brengen. Dat is maximaal 15% van de eerste schijf van euro (geïndexeerd tot euro voor het aanslagjaar 2012) van uw totale bedrijfsinkomen, en 6% van alles daarboven, met een algemeen maximum van euro (geïndexeerd tot euro voor het aanslagjaar 2011). Een voorbeeld U betaalt euro aan kapitaal en interesten en komt in aanmerking voor de verhoogde aftrek van euro enige eigen woning. U hebt daarnaast een individuele levensverzekering waarvoor u een premie van 300 euro betaalt. In welke mate kunt u die premie nog fiscaal in mindering brengen? De berekening gebeurt als volgt. Stap 1. U berekent eerst de oude korf, dat wil zeggen het bedrag dat u, rekening houdend met uw belastbare inkomen, maximaal in rekening kunt brengen. Stel dat dat euro is. Stap 2. U berekent de basiskorf enige eigen woning. Dat is het bedrag dat fiscaal in mindering werd gebracht voor de enige eigen woning, maar zonder rekening te houden met de aftrek in de verhoogde korf. In dit geval is dat = euro. Stap 3. Van de oude korf trekt u de basiskorf enige eigen woning af. In dit geval is dat = 210 euro. U kunt de levensverzekeringspremie nog voor 210 euro in mindering brengen voor de oude korf. De resterende 90 euro creëert geen bijkomend fiscaal voordeel. Dat bedrag (de oude korf) wordt verminderd met de aftrek voor de enige eigen woning. Voor die vermindering wordt alleen rekening gehouden met de basisaftrek, niet met de eventuele verhogingen. Het verschil dat u verkrijgt, is het maximale bedrag dat nog recht kan geven op de vermindering voor het langetermijnsparen. 8

9 Schema 3 Hypothecair kredieten na Voor de enige 2 eigen 3 woning 4 Aftrek Kapitaal, interesten en premies kredietgebonden overlijdensverzekering tot euro + gedurende de eerste tien jaar: ( ) 6 euro Fiscaal Marginaal tarief voordeel Wie? Volle eigenaar, vruchtgebruiker, erfpachthouder of opstalhouder 7 Hypotheek Voldoende om de aftrek in te vullen en de indexatie op te vangen Kredietgebonden woning verkrijgt bij overlijden in Begunstigde: degene die de overlijdensverzekering gebruik volle eigendom of in vrucht- Nooit voor meer dan het hypothecaire deel van de lening Voor een tweede woning of een niet-eigen woning Kapitaal en premies kredietgebonden overlijdensverzekering: belastingvermindering maximaal euro (afhankelijk van het inkomen) Interestaftrek op het kadastraal inkomen van de niet-eigen woning(en) en andere onroerende goederen Nooit bijkomende interestaftrek Kapitaal en kredietgebonden overlijdensverzekering: verbeterd gemiddeld tarief (tussen 30% en 40%) Rente: marginaal tarief Kapitaal en kredietgebonden overlijdensverzekering: volle eigenaar Rente: volle eigenaar, vruchtgebruiker, opstalhouder, erfpachter Tot euro Begunstigde 1 De levensverzekering dient als waarborg voor een lening voor 1 een onroerend goed 1 a) voor het gedeelte dat dient als waarborg voor de lening: 1 a) degene die de woning in volle eigendom of vruchtgebruik 1 a) verwerft; 1 b) voor het saldo: de echtgenoot / wettelijk samenwonende 1 b) partner of bloedverwanten tot en met de 2e graad 2 In alle andere gevallen: de echtgenoot /wettelijk samenwonende 2 partner of bloedverwanten tot en met de 2e graad 1 Aktedatum op of na 1 januari Enige woning: wat telt, is de situatie op 31 december van het jaar waarin het krediet wordt aangegaan; voor het begrip enig: zie schema 1 enige en eigen woning; worden nooit meegeteld: onroerende goederen die niet het karakter van een woning hebben. 3 Eigen woning: de woning waarin u zelf woont; of waarin u om beroeps- of sociale redenen niet kunt wonen; of die u door overmacht nog niet onmiddellijk kunt bewonen: bijvoorbeeld in aanbouw, nog lopend huurcontract dat u moet nakomen. 4 Woning: een krediet voor een bouwgrond komt fiscaal niet in aanmerking, tenzij de lening voor de grond en het bouwen in hetzelfde voorschot zitten. 5 Verhoging met 70 euro op voorwaarde dat u drie kinderen ten laste hebt op 1 januari na het jaar waarin het krediet werd aangegaan. Gehuwden en wettelijk samenwonende partners hebben allebei recht op de verhoging. 6 De periode van tien jaar begint te lopen in het jaar waarin het krediet wordt afgesloten. De verhoging gaat definitief verloren als u op 31 december van om het even welk volgend jaar een tweede woning hebt. Voor het begrip enige woning in deze context: zie schema 2. 7 Bij echtgenoten gehuwd onder het wettelijke stelsel heeft ook de echtgenoot die niet-eigenaar is, maar die mee ontleent, recht op de aftrek. Opmerking: werd de lening al afgesloten door de echtgenoot die eigenaar is vóór het huwelijk of vóór het jaar van de gemeenschappelijke aanslag, dan zal de echtgenoot die niet-eigenaar is en die zich nadien ten aanzien van de bank mede solidair schuldenaar verklaart, pas recht hebben op de aftrek vanaf het inkomstenjaar van inbreng in de huwelijksgemeenschap. Is men gehuwd onder het stelsel scheiding van goederen of is men wettelijk samenwonend, dan zal de partner die niet-eigenaar is en die mee solidair schuldenaar is geworden eveneens de aftrek kunnen genieten als hij een eigendomsaandeel in de woning verwerft (via aankoop of schenking, ongeacht het eigendomspercentage). 9

10 Schema 4: Alleen kredieten van vóór 2005 Zolang de lening loopt, behoudt u de vroegere belastingverminderingen en/of aftrekken (bouwsparen, interestaftrek en eventueel bijkomende interestaftrek). Schema 5: Krediet voor 2005 én krediet na 2005 voor de enige eigen woning Keuze: Beide kredieten inbrengen volgens de oude regeling: bouwsparen, interestaftrek, bijkomende interestaftrek: de voorwaarden erkende aannemer, minimaal bedrag moeten dan wel vervuld zijn. Of alleen het nieuwe krediet aangeven: aftrek woonbonus Voorbeeld van fiscale besparingen Situatie Jef en Els zijn gehuwd en hebben twee kinderen. Ze hebben nog geen woning en willen nu graag een eigen woning bouwen. Zij vragen een krediet van euro met een looptijd van twintig jaar en gelijkblijvende betalingen tegen een rentevoet van 4%. Het krediet wordt volledig gewaarborgd door een hypotheek. De maandelijkse terugbetaling bedraagt 602,22 euro. De marginale (hoogste) aanslagvoet bedraagt 50% voor Jef en 45% voor Els, in beide gevallen nog te verhogen met de gemeentebelasting. Stappenplan (geïndexeerde bedragen voor het aanslagjaar 2012, inkomsten 2011) Stap 1 Bepaal het maximaal fiscaal aftrekbare bedrag per echtgenoot: euro basisbedrag per echtgenoot euro verhoogde korf gedurende de eerste 10 jaar = euro. Totaal: euro x 2 = euro. Stap 2 Bepaal de effectief betaalde bedragen die voor aftrek in aanmerking komen. Dat zijn de bedragen die effectief op het hypothecair gewaarborgde krediet terugbetaald worden. In dit voorbeeld is het volledige krediet (namelijk euro) hypothecair gewaarborgd. Het volledige maandbedrag komt dus in aanmerking voor fiscale aftrek. Effectief jaarlijks betaald bedrag: 602,22 euro x 12 = 7 226,64 euro. 10

11 Hypothecair woningkrediet: de oude regeling Stap 3 Bepaal het effectief maximaal fiscaal aftrekbare bedrag. In deze stap vergelijken we het maximaal aftrekbare bedrag per kredietnemer met de effectief betaalde bedragen die voor aftrek in aanmerking komen. Effectief jaarlijks betaald bedrag: 7 226,64 euro Maximaal aftrekbaar bedrag: euro Concreet: het eerste jaar kan de fiscale pot van euro volledig benut worden. Stap 4 Verdeel het effectief maximaal fiscaal aftrekbare bedrag tussen beide belastingplichtigen. In dit voorbeeld is dat eenvoudig: beiden kunnen elk hun maximaal aftrekbare bedrag (namelijk euro) inbrengen. De oude regelgeving voorziet in een gewone en een bijkomende interestaftrek, en in een belastingvermindering bouwsparen of langetermijnsparen voor de kapitaalaflossingen en voor premies van de kredietgebonden overlijdensverzekering. Wanneer is de regeling van toepassing? De oude regelgeving blijft van toepassing voor: leningen aangegaan voor 2005; leningen afgesloten vanaf 1 januari 2005 voor de herfinanciering van een lening, aangegaan voor 1 januari 2005; leningen aangegaan vanaf 1 januari 2005, terwijl voor dezelfde woning nog een hypothecaire lening in aanmerking komt voor de belastingvermindering langetermijnsparen of bouwsparen (het gaat onder andere om verbouwleningen) en die laatste lening verder in mindering wordt gebracht in de personenbelasting. Stap 5 Bereken het belastingvoordeel Man: euro x 45% = euro Vrouw: euro x 45% = 1 273,50 euro Totaal = 2 688,50 euro Op dat bedrag is bovendien geen gemeentebelasting verschuldigd. Die leningen, afgesloten voor het verwerven, bouwen of verbouwen van de woning, komen in aanmerking voor de belastingvermindering langetermijnsparen of bouwsparen. De interesten komen in aanmerking voor de gewone interestaftrek en kunnen in aanmerking komen voor de bijkomende interestaftrek. Hoe zit het met nieuwe hypothecaire leningen en kredietgebonden overlijdensverzekeringen die werden afgesloten op of na 1 januari 2005, maar die niet voldoen aan de voorwaarden voor de woonbonus en die niet zijn opgesomd hierboven? De terugbetalingen van kapitaal en/of de kredietgebonden overlijdensverzekeringen van die leningen komen in aanmerking voor de belastingvermindering langetermijnsparen. De interesten komen in aanmerking voor de gewone interestaftrek. 11

12 Premie voor de kredietgebonden overlijdensverzekering Voordat de premie voor de kredietgebonden overlijdensverzekering in aanmerking komt voor een fiscaal voordeel, moet voldaan zijn aan de volgende voorwaarden. U bent zowel de verzekeringnemer als de verzekerde. U moet jonger zijn dan 65 jaar op het ogenblik dat u een kredietgebonden overlijdensverzekering sluit. De begunstigde(n) van de polis moet(en), voor het deel dat dient als waarborg voor de lening, de persoon of personen zijn die door het overlijden de volle eigendom of het vruchtgebruik van de enige eigen woning verwerft(ven). Voor het saldo moeten dat de echtgenoot / wettelijk samenwonende partner of bloedverwanten tot en met de 2e graad zijn. Als die voorwaarden vervuld zijn, geeft de premie recht op een belastingvermindering. Die vermindering wordt berekend tegen de verbeterde gemiddelde aanslagvoet als de lening waaraan de verzekering verbonden is, in aanmerking komt voor het langetermijnsparen. Ze wordt berekend tegen de marginale aanslagvoet als de lening waaraan de verzekering verbonden is, recht geeft op een belastingvermindering voor het bouwsparen. Als de verzekeringspremie in aanmerking komt voor de verhoogde vermindering voor het bouwsparen, is de belastingvermindering tegen het marginale tarief voor die premie slechts mogelijk in de mate dat ze verbonden is aan het toepasselijke grensbedrag van de lening. Als u een groter kapitaal verzekert dan het grensbedrag dat van toepassing is voor uw lening, komt de premie die betrekking heeft op het deel boven het grensbedrag slechts in aanmerking voor een belastingvermindering tegen de verbeterde gemiddelde aanslagvoet, dat wil zeggen een belastingvermindering onder het langetermijnsparen. Terugbetaald kapitaal 3 De terugbetaling van kapitaal voor een woningkrediet kan recht geven op een belastingvermindering. Die vermindering bedraagt 30 tot 40% van de terugbetalingen als u meer dan een woning bezit. Het gaat in dat geval om een vermindering tegen de verbeterde gemiddelde aanslagvoet voor het langetermijnsparen. Het voordeel is groter als u maar één woning hebt. Voor de enige woning wordt een verhoogde belastingvermindering (bouwsparen) verleend. Het moet gaan om een lening die is aangegaan tussen 1 januari 1993 en 31 december 2004, of om een herfinancieringslening of verbouwlening aangegaan vanaf 1 januari 2005 voor de enige woning. Bij een verbouwlening mag bovendien de aftrek woonbonus niet worden gevraagd. De belangrijkste voorwaarde is dat het krediet bestemd moet zijn voor de bouw, aankoop of verbouwing van een woning in de Europese Economische Ruimte. Het krediet moet een looptijd hebben van minstens tien jaar en er moet een hypotheek worden genomen een hypothecaire volmacht is niet voldoende. Berekening van het fiscale voordeel: de lening Het fiscale voordeel wordt berekend op basis van het kapitaal dat u in één kalenderjaar terugbetaalt en op basis van de totale som van de lening. Voor leningen aangegaan voor 2005, of voor herfinancieringsleningen of verbouwleningen waarbij geopteerd wordt voor de oude fiscale regeling, zijn de terugbetalingen beperkt tot een bepaald grensbedrag. Het gaat om het grensbedrag dat van toepassing is op 1 januari van het jaar volgend op het jaar van het afsluiten van de lening. Hierna vindt u meer informatie over het bouwsparen, het langetermijnsparen en de toepassing van de grensbedragen. 3 De vermelde geïndexeerde bedragen zijn die voor aanslagjaar 2012 inkomstenjaar

13 Als het om de enige woning gaat, kan het grensbedrag hoger liggen als u kinderen ten laste hebt. Het gaat om het aantal kinderen ten laste op 1 januari van het jaar volgend op het jaar waarin de krediet- en waarborgakte werd verleden. Het grensbedrag wordt niet verhoogd voor kinderen ten laste in de mate dat de terugbetalingen slechts in aanmerking komen voor de belastingvermindering langetermijnsparen. Grensbedragen voor een krediet aangegaan in 2011 Geen kinderen ten laste euro 1 kind ten laste euro 2 kinderen ten laste euro 3 kinderen ten laste euro 4 of meer kinderen ten laste euro Berekening van het fiscale voordeel: uw beroepsinkomen 4 Naast een beperking van het leningsgedeelte dat recht geeft op belastingvermindering, is er nog een tweede beperking. Die varieert al naargelang van het bedrag van uw netto belastbaar beroepsinkomen. De belastingvermindering wordt berekend op maximaal 15% van de eerste euro van het beroepsinkomen van elke partner + 6% van het gedeelte daarboven. Bovendien is er een algemeen maximum vastgesteld, dat op euro per jaar ligt. Voor een gezin bedraagt het maximale bedrag dat voor de belastingvermindering in aanmerking komt dus tweemaal euro of euro. In dat bedrag zitten niet alleen de terugbetalingen van kapitaal, maar ook de premies voor de kredietgebonden overlijdensverzekering en voor eventuele andere levensverzekeringen. woning, mogen het terugbetaalde kapitaal dat in aanmerking komt voor belastingvermindering naar goeddunken verdelen over de twee partners. Met andere woorden: wat de ene niet in mindering mag brengen, kan de andere in mindering brengen, zij het zonder dat het toepasselijke maximum bij elke partner overschreden mag worden. Terugbetaalde interest 4 Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de gewone interestaftrek en de bijkomende interestaftrek. De gewone interestaftrek geldt zowel bij aankoop als bij de bouw of verbouwing van een woning, en blijft beperkt tot het bedrag van de onroerende inkomsten. Die aftrek wordt vooral interessant als u meerdere onroerende goederen bezit. Als u naast het eigen woonhuis ook nog andere onroerende goederen bezit, worden die laatste namelijk zwaarder belast, en wel tegen het marginale tarief (maximaal 50% + bijkomende gemeentebelasting). Als u een tweede woning wilt aanschaffen, wordt het dankzij de gewone interestaftrek dikwijls interessant om daarvoor opnieuw een lening aan te gaan. De bijkomende interestaftrek is pas mogelijk als u een woning bouwt of koopt onder het btw-stelsel, of verbouwt. Bijkomende voorwaarden zijn dat u geen andere woning mag bezitten, dat u een hypotheek moet nemen en dat uw krediet een looptijd van minstens tien jaar moet hebben. Voor leningen aangegaan vanaf 1 januari 2005 is de bijkomende interestaftrek nog alleen van toepassing voor verbouwleningen. Voor verbouwingen komen daar nog een paar voorwaarden bovenop: de woning moet minstens vijftien jaar oud zijn en u moet voor minstens euro (btw inbegrepen) facturen van geregistreerde aannemers kunnen voorleggen. Bovendien is de bijkomende interestaftrek slechts moge- Gehuwden en wettelijk samenwonenden die samen een woningkrediet aangaan voor de gemeenschappelijke 3 De vermelde geïndexeerde bedragen zijn die voor aanslagjaar 2012 inkomstenjaar

14 lijk voor het bedrag waarvoor facturen van geregistreerde aannemers kunnen worden voorgelegd. Voor een verbouwlening kunt u rente aftrekken op maximaal euro van het geleende bedrag. Dat maximum ligt hoger naargelang u meer kinderen ten laste hebt. Interesten van leningen aangegaan voor 1 januari 2005 voor een nieuwbouw (inclusief de aankoop van een woning onder het btw-stelsel) kunnen in aanmerking komen voor bijkomende interestaftrek. Voor een nieuwbouwlening kunt u interest aftrekken op maximaal het grensbedrag dat van toepassing is op 1 januari van het jaar volgend op het jaar waarin het krediet werd afgesloten. Leningen aangegaan vanaf 1 januari 2005 voor het bouwen van een nieuwe woning of het kopen van een woning met btw geven geen recht meer op bijkomende interestaftrek. Voor die leningen geldt in principe de regeling van de woonbonus als alle voorwaarden vervuld zijn. Hoeveel precies? De interesten die nog overblijven na de toepassing van de gewone interestaftrek, kunnen in aanmerking komen voor de bijkomende interestaftrek. Die aftrek impliceert dat u een bepaald percentage van die interesten mag aftrekken van uw totale belastbaar inkomen. De eerste vijf jaren, te rekenen vanaf het jaar waarin u het kadastraal inkomen voor het eerst bij uw belastbaar inkomen hebt geteld, mag u 80% aftrekken van de rente die u hebt betaald op de respectieve grensbedragen. Voor het zesde jaar is dat nog 70%, voor het zevende jaar 60%, enz. In totaal hebt u gedurende twaalf jaar recht op de bijkomende interestaftrek. Wat met verbouwingen? Voor verbouwingen van uw enige woning mag u ook de premie voor de kredietgebonden overlijdensverzekering, het terugbetaalde kapitaal en de gewone interestaftrek in rekening brengen. Voor de bijkomende interestaftrek wordt het af te trekken bedrag berekend op een lening van maximaal euro in plaats van euro. Dat bedrag kan hoger liggen als u meer kinderen ten laste hebt: 1 kind ten laste euro 2 kinderen ten laste euro 3 kinderen ten laste euro 4 kinderen of meer ten laste euro Kinderen die gehandicapt zijn, tellen dubbel. Voorwaarden zijn wel dat de werkzaamheden minstens euro kosten, btw inbegrepen, dat ze worden uitgevoerd door een geregistreerde aannemer en dat de woning minstens vijftien jaar oud is. Ook hier wordt de bijkomende interestaftrek geleidelijk afgebouwd van 80% voor de eerste vijf jaren naar 70% in het zesde jaar, 60% in het zevende jaar, enz. 14

15 Voorbeeld van fiscale besparingen Situatie Jef en Els zijn gehuwd en hebben twee kinderen. In 1995 hebben ze een bestaande woning gekocht, oorspronkelijk gebouwd in Daarvoor zijn ze een krediet van euro aangegaan met een looptijd van vijftien jaar. In het jaar 2009 hebben ze euro kapitaal en euro rente terugbetaald. Het nog terug te betalen saldo bedraagt euro. De premie voor de kredietgebonden overlijdensverzekering bedroeg 250 euro voor Jef en 150 euro voor Els. Omdat het inkomen van Jef hoger ligt, is hij voor een groter kredietbedrag ( euro) verzekerd dan Els ( euro). In 2009 besloten Jef en Els hun keuken en badkamer volledig te vernieuwen en enkele bijkomende renovatiewerkzaamheden te laten uitvoeren. Daarvoor gingen ze een bijkomend krediet van euro aan, waarvan de akte in 2009 werd verleden. Een nieuwe hypotheek was niet nodig: ze konden de bestaande hypotheek van het oude krediet hergebruiken. De maandelijkse kredietlasten voor dat tweede krediet bedragen 457,68 euro. De eerste twaalf maanden betaalden ze dus 3 375,14 euro rente en 2 117,32 euro kapitaal terug. Het geïndexeerde kadastraal inkomen van de woning bedraagt euro. Jef heeft een netto belastbaar beroepsinkomen van euro, Els van euro. De marginale (hoogste) aanslagvoet bedraagt 50% voor Jef en 45% voor Els. We veronderstellen dat de verbeterde gemiddelde aanslagvoet 35% bedraagt voor Jef en 30% voor Els. Berekening van het belastingvoordeel volgens de oude regeling 1 Premie kredietgebonden overlijdensverzekering en terugbetaald kapitaal Stap 1 Bepaal het maximaal in te brengen bedrag per belastingplichtige, afhankelijk van het inkomen. Jef Els 15% op het eerste deel van euro van zijn netto 15% op het eerste deel van euro van haar netto belastbaar beroepsinkomen = 265,50 euro belastbare beroepsinkomen = 265,50 euro + 6% op het gedeelte daarboven ( euro) = + 6% op het gedeelte daarboven ( euro) = 2 593,80 euro 1 393,80 euro Totaal = 2 859,30 euro Totaal = 1 659,30 euro Dat bedrag wordt beperkt tot het maximumbedrag van euro. 15

16 Stap 2 Bepaal het effectieve kredietbedrag dat in aanmerking komt voor een belastingvoordeel. Het geïndexeerde grensbedrag bedraagt voor 1995 (het jaar waarin het krediet werd aangegaan) en met twee kinderen ten laste ,23 euro. Het nieuwe krediet komt niet in aanmerking voor een belastingvermindering omdat het kredietbedrag van 1995 hoger is dan het grensbedrag. Omdat het bedrag volledig wordt gewaarborgd door een hypotheek, is het kredietbedrag dat in aanmerking komt gelijk aan het grensbedrag, dus ,23 euro. Stap 3 Bereken het bedrag dat in aanmerking komt voor belastingvermindering. Formule: terugbetaald kapitaal van het oude krediet x grensbedrag / totaal kredietbedrag x ,23 / = 2 399,61 euro. Stap 4 Bereken per belastingplichtige het premiebedrag van de kredietgebonden overlijdensverzekering dat in aanmerking komt voor een belastingvoordeel bouwsparen. Formule: premiebedrag x grensbedrag (beperkt tot het verzekerde bedrag) / verzekerd kapitaal Opmerking: het deel van de premie dat boven het grensbedrag ligt, kan worden gebruikt om een belastingvermindering voor het langetermijnsparen te verkrijgen. Jef Els Bouwsparen Bouwsparen 250 x ,23 / = 199,97 euro 0 euro Langetermijnsparen Langetermijnsparen ,97 = 50,03 euro 150 euro Stap 5 Verdeel het belastingvoordeel optimaal. Jef Els Maximaal euro Maximaal 1 659,30 euro Bouwsparen Bouwsparen Premie kredietgebonden overlijdensverzekering Premie kredietgebonden overlijdensverzekering (kov): 199,97 euro (zie stap 4) (kov): 0 euro Terugbetaald kapitaalmaximumbedrag - premie kov Terugbetaald kapitaaleffectief kredietbedrag uit = euro stap 2 - terugbetaald kapitaal dat al bij Jef wordt ingebracht 2 399, = 529,61 euro Langetermijnsparen Langetermijnsparen Premie kov (rest): 50,03 euro Premie kov 150 euro 16

17 Stap 6 Bereken het belastingvoordeel. Jef Els Maximaal euro Maximaal 1 659,30 euro Bouwsparen Bouwsparen Premie kov: 199,97 x 50% = 99,99 euro Premie kov: 0 euro Terugbetaald kapitaal: x 50% = 935 euro Terugbetaald kapitaal: 529,61 x 45% = 238,32 euro Langetermijnsparen Langetermijnsparen Premie kov: 50,03 x 35% = 17,51 euro Premie kov: 150 x 30% = 45 euro Totaal belastingvoordeel: 99, , , = 1 335,82 euro 2 Gewone interestaftrek Stap 1 Bepaal het totaal belastbaar onroerend inkomen. = euro Stap 2 Bepaal het bedrag aan rente dat in aanmerking komt voor de gewone interestaftrek. = euro (dat bedrag vullen we op met de rente van het oude krediet) Stap 3 Bereken het belastingvoordeel van de gewone interestaftrek, waarmee de onroerende voorheffing voor 12,50% wordt gerecupereerd. Voor de eigen woning (Jef en Els hebben geen andere woning in eigendom) 12,50% x = 225 euro 3 Bijkomende interestaftrek Stap 1 Bepaal het bedrag dat in aanmerking komt voor de bijkomende renteaftrek. De rente, betaald voor het oude krediet, komt niet in aanmerking omdat het niet om een bouw, verbouwing of aankoop onder het btw-stelsel ging. De rente, betaald voor het nieuwe krediet, komt wel in aanmerking: 3 375,14 euro Stap 2 Bereken het grensbedrag dat in aanmerking komt voor de bijkomende interestaftrek. Formule: bedrag dat in aanmerking komt voor de bijkomende interestaftrek x grensbedrag / kredietbedrag 3 375,14 x / = 1 835,59 euro Stap 3 Pas de fiscale begrenzing van de aftrek toe. De fiscale begrenzing van de aftrek bedraagt de eerste vijf jaar 80% ,59 x 80% = 1 468,47 euro Stap 4 Verdeel de bijkomende interestaftrek over de belastingplichtigen, afhankelijk van hun inkomen. Jef Els 1 468,47 x / = 944,02 euro 1 468,47 x / = 524,45 euro Stap 5 Bereken het belastingvoordeel. Jef Els 944,02 x 50% = 472,01 euro 524,45 x 45% = 236,00 euro Totaal = 708,01 euro 17

18 4 Overzicht van het belastingvoordeel met de oude regeling Terugbetaald kapitaal en premies klv 1 335,82 euro Gewone interestaftrek 225,00 euro Bijkomende interestaftrek 708,01 euro Totaal 2 268,83 euro Berekening van het belastingvoordeel volgens het nieuwe systeem (woonbonus) Belastingaftrek met de woonbonus Stap 1 Bepaal het maximaal fiscaal aftrekbare bedrag. Basisbedrag: (Jef) (Els) = euro Verhoogde aftrek: 710 (Jef) (Els) = euro Totaal = euro Stap 2 Bereken de effectief betaalde bedragen die voor aftrek in aanmerking komen. Jaarlijkse kredietlasten: 457,68 x 12 = 5 492,16 euro Premies kredietgebonden overlijdensverzekering: 0 euro (er is geen levensverzekering voor het nieuwe krediet) Totaal = 5 492,16 euro Stap 3 Bepaal het effectieve maximaal fiscaal aftrekbare bedrag. Het effectief betaalde bedrag dat voor aftrek in aanmerking komt, ligt lager dan het fiscaal aftrekbare maximumbedrag. Daarom wordt dat effectief betaalde bedrag genomen. = 5 492,40 euro Stap 4 Verdeel het effectieve maximaal fiscaal aftrekbare bedrag tussen beide belastingplichtigen. Maximumbedrag: 5 492,16 euro Jef: euro Els: 2 662,16 euro Stap 5 Bereken het belastingvoordeel. Jef: x 50% = euro Els: 2 662,16 x 45% = 1 197,97 euro Totaal = 2 612,97 euro Omdat de nieuwe regeling (woonbonus) voordeliger is dan de oude, namelijk een belastingvoordeel van 2 612,97 euro tegenover 2 268,83 euro, kiezen Jef en Els voor de woonbonus. Ze brengen dus hun oude krediet fiscaal niet langer in. 18

19 Gelijktijdige toepassing Het KBC-Kredietadvies In sommige gevallen is de gelijktijdige toepassing van enerzijds de oude regeling van de belastingvermindering voor het bouwsparen en anderzijds het nieuwe stelsel van de woonbonus toch mogelijk. Neem daarvoor contact op met uw KBC-bankkantoor. Als u bij KBC Bank & Verzekering een hypothecair krediet aangaat, krijgt u in uw KBC-bankkantoor een nauwkeurige projectie van de te verwachten nettolasten voor de komende vijftien, twintig of dertig jaar. Dat kredietadvies, gemaakt met een computerprogramma, houdt rekening met uw plannen, uw inkomen en uw budget. Opletten met leningen binnen de familie Soms springen familieleden zoals ouders of grootouders bij met een onderhandse lening. Houd er rekening mee dat de begunstigde van de lening op de rente die hij eventueel betaalt roerende voorheffing moet inhouden.nhouden. Er zijn verschillende simulaties mogelijk: aankoop van een bouwgrond, zowel onderhands als openbaar; aankoop van een woning, zowel onderhands als openbaar; bouw van een woning; vernieuwbouw. Er is zelfs een simulatie mogelijk voor combinaties, bijvoorbeeld aankoop bouwgrond + nieuwbouw of aankoop woning + verbouwingen. Zo kunnen we voor u de voordeligste combinatie vinden. KBC Bank & Verzekering houdt alle formaliteiten en voorwaarden voor u in het oog. Automatisch krijgt u van ons ook alle nodige attesten om uw aangifte in te vullen. 19

20 20 Overheidspremies en fiscale voordelen