Wolters Kluwer Belgium

Transcriptie

1

2 Inhoudstafel 1. OPEENVOLGENDE FISCALE HYPOTHECAIRE WOONREGIMES IN DE TIJD Fiscaliteit vóór 1 januari Op welke hypothecaire kredieten heeft deze fiscaliteit betrekking? Klassieke fiscaliteit Op welke hypothecaire kredieten heeft de klassieke fiscaliteit betrekking? Woonbonus Op welke hypothecaire kredieten heeft de woonbonus betrekking? Welke hypothecaire kredieten genieten de woonbonus? Omvang van het fiscaal voordeel met betrekking tot al deze hypothecaire woonregimes 8 2. HYPOTHECAIRE WOONFISCALITEIT VOOR 1 JANUARI Hoe werkt deze fiscaliteit? Hoe werkt de basisaftrek van de interesten? Hoe werkt de belastingvermindering met betrekking tot het afgelost kapitaal? Hoe werkt de belastingvermindering met betrekking tot de premies van individuele levensverzekeringen van tak 21 en/of tijdelijke overlijdens- of schuldsaldoverzekeringen die een hypothecair krediet reconstitueren of waarborgen? KLASSIEKE HYPOTHEEKFISCALITEIT EIGEN/ENIGE WONING: BOUWSPAREN Hoe werkt deze klassieke hypotheekfiscaliteit? Hoe werkt de basisaftrek van de interesten? Hoe werkt de bijkomende interestaftrek? Welke zijn de voorwaarden om de bijkomende interestaftrek te genieten? Welke zijn de bijkomende voorwaarden in geval van renovatie? Hoe werkt de belastingvermindering met betrekking tot het afgelost kapitaal? Hoe werkt de belastingvermindering met betrekking tot de premies van individuele levensverzekeringen van tak 21 en/of tijdelijke overlijdens- of schuldsaldoverzekeringen die een hypothecair krediet reconstitueren of waarborgen? WOONBONUS Hoe de woonbonus genieten ingevoerd op 1 januari 2005? Welke zijn de aftrekbare bestanddelen van de hypotheeklast? Geeft de belastingplichtige het kadastrale inkomen (KI) aan van zijn enige & eigen woning?

3 4.1.3 Welke zijn de fiscale plafonds? Vlaamse gewest Brusselse gewest Waalse gewest Welk is het eerste van de 10 jaar? Vanaf wanneer vervallen de verhoogde aftrekken? Hoe wordt het fiscale voordeel berekend? Aan welke voorwaarden dient het krediet moet voldoen om de woonbonus te genieten? Hypotheekstelling of hypothecair mandaat of hypotheekbelofte? Legt de fiscale wetgeving een minimumlooptijd op? Een maximumlooptijd? Wat dient te worden verstaan onder verwerven en behouden? Welke hoedanigheid dient de verwerver te hebben? Wat wordt er verstaan onder Europese Economische Ruimte? Wat is de definitie van de eigen woning? Wat is de definitie van de enige woning? Aan welke voorwaarden dient de levens-/overlijdensverzekering te voldoen om de woonbonus te genieten? Concrete aandachtspunten en vragen met betrekking tot de toepassingsmodaliteiten van de woonbonus Kan een korf alleen met interesten worden opgevuld? Hoe de korf maximaal opvullen? Is het aangewezen de korf gedeeltelijk op te vullen met periodieke premies van levens-/overlijdensverzekeringen? Kan een tak 26-product de korf opvullen? Wat is het fiscale regime van een tak 26-product? Kunnen partners de hypotheeklasten in de woonbonus vrij verdelen zo de dubbele korf niet opgevuld geraakt? In welk uitzonderlijk geval dient de belastingplichtige het kadastrale inkomen (KI) van zijn enige & eigen woning aan te geven? Heeft het niet langer aangeven van het kadastrale inkomen (KI) van de enige & eigen woning gevolgen? Is het nuttig een krediet op te splitsen in een deel met hypotheekstelling en een deel met hypothecair mandaat of hypotheekbelofte? Voldoet een overbruggingskrediet aan de voorwaarden om de woonbonus te genieten? Voldoet het krediet ter herfinanciering van een overbruggingskrediet aan de voorwaarden om de woonbonus te genieten? Welk criterium is doorslaggevend: de datum van het krediet of die van de hypotheekstelling?

4 Nieuwbouw en oude woning op dezelfde grond Dubbele voorwaarde "enige & eigen" woning: voorbeeld Wat in geval van gedeeltelijk beroepsgebruik van de woning? Waaruit bestaat het keuzerecht in geval van bijkomend hypothecair krediet? Tweede bijkomend hypothecair krediet en keuzerecht: voorbeeld Heeft de verwerving van een tweede woning na 10 jaar woonbonus negatieve fiscale gevolgen? Wat is het fiscale gevolg van het niet langer bewonen van de enige woning? Komt een kangoeroewoning in aanmerking voor de woonbonus? Wat is de impact van de gesplitste aankoop op de woonbonus? Heeft de belastingplichtige eerder belang bij hypotheekoverdracht van zijn lopend krediet van vóór 2005 of bij de vervroegde terugbetaling ervan en het afsluiten van een nieuw krediet onder de woonbonus? Kan een groene lening de woonbonus genieten? CUMUL VAN DE KLASSIEKE WOONFISCALITEIT EN DE WOONBONUS Invloed van de 6 e staatshervorming Welke waren de toepassingsgevallen krachtens de circulaire van 17 juli 2007? Voorafgaande terugbetaling van het lopende krediet Verkoop en nieuwe verwerving Tekoopstelling en nieuwe verwerving Hypotheekoverdracht Verwerving oude woning in mede-eigendom via erfenis Bestonden er nog andere gevallen? FISCALITEIT VAN DE ANDERE DAN DE EIGEN WONING: LANGE TERMIJN SPAREN Hoe werkt deze fiscaliteit? Hoe werkt de aftrek van de interesten? Hoe werkt de belastingvermindering met betrekking tot het afgeloste kapitaal? Hoe werkt de belastingvermindering met betrekking tot de premies van individuele levensverzekeringen van tak 21 en/of tijdelijke overlijdens- of schuldsaldoverzekeringen die het hypothecair krediet wedersamenstellen of waarborgen? Welk regime is in het Vlaamse gewest van toepassing op de eigen woning die niet de enige is? FISCALITEIT VAN DE EIGEN WONING DIE NIET DE ENIGE IS Wie is bevoegd? Vlaamse gewest

5 7.3 Brusselse gewest Waalse gewest HERFINANCIERING Welk fiscaal regime is van toepassing in geval van herfinanciering? Hoe het toepasselijk fiscaal regime bewijzen tegenover de belastingadministratie? Herfinanciering van een hypothecair krediet onder een ander stelsel dan dat van de woonbonus Kan een herfinancieringskrediet de woonbonus genieten? VRIJE INDIVIDUELE LEVENSVERZEKERING: LANGE TERMIJN SPAREN Hoe werkt de belastingvermindering van de premies van individuele levens- /overlijdensverzekeringen? Welk begunstigingsbeding bij overlijden dient te worden gebruikt? PENSIOENSPAARVERZEKERING Kan de woonbonus gecombineerd worden met de belastingvermindering op een pensioenspaarverzekeringspremie? Hoeveel bedraagt de belastingvermindering in pensioenspaarverzekering? Met welke doel dient het hypothecair krediet te worden afgesloten om de aanwending mogelijk te maken van de pensioenspaarverzekering als waarborg of ter reconstitutie van het krediet? Welke verzekeringscombinaties zijn toegelaten in pensioenspaarverzekering? Moet de pensioenspaarverzekering behoren tot tak 21 klassiek of flexibel? Is het raadzaam een overlijdensdekking (en meer in het bijzonder een SSV) af te sluiten in het regime van de pensioenspaarverzekering? Voor welk bedrag dient de kredietnemer zich te verzekeren in pensioenspaarverzekering? Welk begunstigingsbeding bij overlijden dient te worden opgenomen in het pensioenverzekeringscontract? Is het toegelaten premies van twee verschillende pensioenspaarverzekeringen af te trekken binnen hetzelfde aanslagjaar? PERSOONLIJKE BIJDRAGEN VAN DE STATUTAIRE GROEPSVERZEKERING BETAALD DOOR DE WERKNEMER Kan de woonbonus gecombineerd worden met de aftrek van de persoonlijke bijdragen van de statutaire groepsverzekering betaald door de werknemer? Hoeveel bedraagt de belastingvermindering op de persoonlijke groepsbijdragen?

6 11.3 Met welke doel dient het hypothecair krediet te worden afgesloten om de aanwending mogelijk te maken van de pensioenspaarverzekering als waarborg of ter reconstitutie van het krediet? VRIJWILLIG AANVULLEND PENSIOEN ZELFSTANDIGEN (VAPZ) Kan de woonbonus gecombineerd worden met de aftrek van het VAPZ? Hoeveel bedraagt de maximum aftrekbare VAPZ-premie? Waaruit bestaat het verschil tussen het gewone en sociale VAPZ? Hoe wordt de premie van het VAPZ afgetrokken? FISCALE ATTESTEN In hypothecair krediet? In individuele levensverzekering woonbonus, bouwsparen of lange termijn sparen? In pensioenspaarverzekering? Voor de persoonlijke bijdragen in het raam van een statutaire groepsverzekering? Wat zal er in de nabije toekomst veranderen? VEREFFENING VAN LEVENSVERZEKERINGSCONTRACTEN OVERGEDRAGEN AAN DE HYPOTHECAIRE SCHULDEISER Het geheel of gedeeltelijk op termijn komen van wedersamenstellingskredieten Wedersamenstelling via een individuele levensverzekering Wedersamenstelling via een reglementaire of statutaire groepsverzekering Vrijwillige vervroegde terugbetaling van reconstitutiekredieten Hoeveel bedraagt de taxatie zo de kredietnemer afkoopt? Is de taxatie in individueel leven dezelfde als in groep? Vervroegde terugbetaling bij overlijden door het toegevoegd (= wedersamenstellend) of aangehecht levensverzekeringscontract Zijn er fiscale gevolgen bij bouw- of lange termijn sparen? Zijn er fiscale gevolgen bij vereffening van een pensioenspaarverzekering? HIERARCHIE VAN DE VERSCHILLENDE BELASTINGVERMINDERINGEN Aan welke fiscaliteit dient voorrang te worden verleend? Is de belastingvermindering van de pensioenspaarverzekering cumuleerbaar met de hypotheekfiscaliteit? Is de belastingvermindering van de persoonlijke bijdragen van de statutaire groepsverzekering cumuleerbaar met de hypotheekfiscaliteit? BELASTINGAANGIFTE EN FISCALE CODES

7 16.1 Welke implicaties heeft de zesde staatshervorming op de fiscale codes? Welke fiscale codes gebruiken in het raam van de fiscaliteit van vóór 1989? Welke fiscale codes gebruiken voor de klassieke fiscaliteit van de eigen/enige woning: bouwparen? Welke fiscale codes gebruiken in geval van woonbonus? Welke fiscale codes gebruiken in geval van fiscaliteit van de andere dan de eigen/enige/enige & eigen woning: lange termijn sparen? Welke fiscale code gebruiken voor de interesten van de groene lening in de mate dat die de woonbonus niet genieten? Welke fiscale codes gebruiken in geval van vrije individuele levensverzekering: lange termijn sparen? Welke fiscale code gebruiken voor de pensioenspaarverzekeringspremie? Welke fiscale code gebruiken voor de persoonlijke bijdragen van de statutaire groepsverzekering? Welke fiscale code gebruiken bij fictieve rente? INDEXATIE VAN FISCALE PLAFONDS BELASTINGADMINISTRATIE INKOMENSBELASTINGEN EN GEWESTELIJKE MAATREGELEN

8 1. OPEENVOLGENDE FISCALE HYPOTHECAIRE WOONREGIMES IN DE TIJD 1.1 Fiscaliteit vóór 1 januari Op welke hypothecaire kredieten heeft deze fiscaliteit betrekking? Op hypothecaire woonkredieten afgesloten vóór 1 januari 1989: alle kredieten wat de interesten betreft alle kredieten wat de reconstitutiepremies betreft in aflossingen: - voor sociale woningen; - voor middelgrote woningen. 1.2 Klassieke fiscaliteit Op welke hypothecaire kredieten heeft de klassieke fiscaliteit betrekking? Op hypothecaire woonkredieten afgesloten vanaf 1 januari 1989 tot 31 december 2004 evenals op hypothecaire kredieten die buiten het toepassingsgebied van de woonbonus vallen. Onder hypothecaire woonkredieten dient te worden verstaan: a. de "eigen" woning van 1 januari 1989 tot 31 december 1992; b. de "enige" woning van 1 januari 1993 tot 31 december Woonbonus Op welke hypothecaire kredieten heeft de woonbonus betrekking? Op hypothecaire kredieten afgesloten vanaf 1 januari 2005 met betrekking tot de enige & eigen woning Welke hypothecaire kredieten genieten de woonbonus? Alleen nieuwe hypothecaire kredieten aangegaan vanaf 1 januari 2005 behoudens: herfinancieringskredieten van kredieten afgesloten vóór 1 januari 2005; bijkomende kredieten voor zover rente wordt afgetrokken met betrekking tot een krediet afgesloten vóór 1 januari 2005; sinds 1 januari 2015 is dit echter niet meer mogelijk in het Vlaamse gewest: ofwel geeft de belastingplichtige alleen het oude krediet van voor 1 januari 2005 aan in de rubrieken bouwsparen en interesten, ofwel alleen het nieuwe krediet in de rubriek woonbonus ; de kredieten afgesloten vanaf 1 januari 2005 met betrekking tot een andere dan de "enige & eigen woning". 1.4 Omvang van het fiscaal voordeel met betrekking tot al deze hypothecaire woonregimes De belastingvermindering wordt berekend aan de marginale aanslagvoet voor kredieten afgesloten vóór 1 januari De fiscaliteit met betrekking tot de eigen woning werd in het raam van de zesde staatshervorming overgeheveld naar de gewesten op 1 juli 2014, wat vertaald werd in de belastingaangifte 2015 (zie 15.1 hierna). Het toepasselijk woonbonusregime wordt bepaald door de aktedatum van het krediet en bijvoorbeeld nooit door die van de voorlopige oplevering bij nieuwbouw. Voor wie vóór 1 januari 2015 een hypothecair krediet onder het regime van de woonbonus heeft afgesloten veranderde er dus in principe niets. Sinds aanslagjaar 2015/inkomen 2014 werden de belastingaftrekken bouwsparen en woonbonus vervangen door een evenwaardige belastingvermindering aan het marginaal tarief. Voor kredietovereenkomsten afgesloten sinds 1 januari 2015 worden de gewestelijke fiscale voordelen niet meer toegekend aan het marginaal tarief maar aan de uniforme voet van 45 of 40 % naargelang van het gewest. 8

9 Tegen inkomensjaar 2017 zullen drie grondig verschillende woonbonusregimes ontstaan (Vlaamse, Waalse en Brussels hoofdstedelijke gewest) rekening houdend met de specifieke budgettaire mogelijkheden en arbitrages/prioriteiten in hoofde van elk gewest. De gewesten zullen in ieder geval de fiscale voordelen voor lopende hypothecaire kredieten moeten eerbiedigen. 2. HYPOTHECAIRE WOONFISCALITEIT VOOR 1 JANUARI Hoe werkt deze fiscaliteit? Deze fiscaliteit maakt een duidelijk onderscheid tussen de interesten enerzijds en de kapitaalaflossingen en/of de levens-/overlijdensverzekeringspremies anderzijds. 2.2 Hoe werkt de basisaftrek van de interesten? Hiervoor verwiijzen we naar vraag 3.2 hierna. 2.3 Hoe werkt de belastingvermindering met betrekking tot het afgelost kapitaal? Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de sociale en de middelgrote woning: in geval van sociale woning genieten de kapitaalaflossingen volledig de belastingvermindering; in geval van middelgrote woning worden de kapitaalaflossingen met betrekking tot een schijf van 9.915,74 ( BEF) in aanmerking genomen; in voorkomend geval dient de proportionele regel (afgelost kapitaal x 9.915,74 /kapitaal van de lening) te worden toegepast; de schijf van 9.915,74 wordt verhoogd tot à ,70 ( BEF) in geval van krediet afgesloten vanaf 1 mei 1986 tot 31 december 1988 om die woning te bouwen of in nieuwe staat te verwerven onder het BTW-stelsel. Worden als middelgrote woningen beschouwd de woningen met een waarde vastgesteld door een schatter van ,80 ( BEF) in geval van zuivere aankoop en van ,67 in geval van bouw of aankoop met verbouwingen Hoe werkt de belastingvermindering met betrekking tot de premies van individuele levensverzekeringen van tak 21 en/of tijdelijke overlijdens- of schuldsaldoverzekeringen die een hypothecair krediet reconstitueren of waarborgen? Hiervoor verwijzen we naar vraag 3.5 hierna. 3. KLASSIEKE HYPOTHEEKFISCALITEIT EIGEN/ENIGE WONING: BOUWSPAREN 3.1 Hoe werkt deze klassieke hypotheekfiscaliteit? Deze fiscaliteit maakt een duidelijk onderscheid tussen de interesten enerzijds en de kapitaalaflossingen en/of de levens-/overlijdensverzekeringspremies anderzijds. 3.2 Hoe werkt de basisaftrek van de interesten? Van het onroerend inkomen, hetzij het kadastrale inkomen (KI) van de woning, zijn aftrekbaar de interesten van schulden specifiek aangegaan om onroerende goederen te verkrijgen of te behouden. Deze schulden hoeven niet noodzakelijk hypothecair te zijn gewaarborgd. Voorschotten op levensverzekeringspolis of consumentenkredieten aangegaan met dit doel komen bijgevolg in aanmerking. Buiten dit doel is er geen enkele andere voorwaarde. De duurtijd van de schuld of het krediet heeft geen belang. Zolang de schuld of het krediet loopt kunnen interesten worden afgetrokken. 3.3 Hoe werkt de bijkomende interestaftrek? De boven de basisaftrek betaalde interesten kunnen onder bepaalde voorwaarden worden afgetrokken van het globaal belastbaar inkomen. Hierdoor bekomt de belastingplichtige een besparing aan het marginaal tarief plus gemeentebelasting. 9

10 De aftrek wordt proportioneel aangerekend op de netto globaal belastbare inkomsten van ieder van de echtgenoten. Het marginaal tarief van toepassing op het inkomen van iedere echtgenoot is niet noodzakelijk hetzelfde. De belastingvermindering aan de marginale aanslagvoet wordt vanaf aanslagjaar 2013/inkomen 2012 vervangen door de uniforme voet van 45 % (onder voorbehoud van wettelijke bekrachtiging) zodat beide partners van dan af op identieke wijze zullen behandeld worden Welke zijn de voorwaarden om de bijkomende interestaftrek te genieten? a. het krediet moet hypothecair gewaarborgd zijn; een hypothecaire volmacht of een hypothecair mandaat volstaat dus niet; b. het krediet moet zijn afgesloten met als doel: het bouwen of verwerven in nieuwe staat van een woning onder het BTW-stelsel; het verbouwen van een bestaande woning gelegen in de Europese Economische Ruimte (EER); zie hieromtrent ; c. het krediet moet zijn afgesloten na 1 mei De aftrek is in de praktijk alleen nog mogelijk voor een verbouwingskrediet afgesloten na 1 januari 2005 voor zover rente wordt afgetrokken met betrekking tot een krediet afgesloten vóór 1 januari 2005; d. het moet gaan om de enige woning van de belastingplichtige(n); deze voorwaarde wordt beoordeeld op 31 december van elk jaar; e. het krediet moet een minimumlooptijd hebben van tien jaar Welke zijn de bijkomende voorwaarden in geval van renovatie? a. de woning dient voor het eerst tenminste 15 jaar (20 jaar voor kredieten afgesloten vóór 1 november 1995) vóór het aangaan van het krediet in gebruik te zijn genomen door de belastingplichtige of een voorganger; b. de totale kostprijs van de verbouwingswerken, btw inbegrepen, moet minstens (basis 1992) of geïndexeerd (inkomen 2014/aanslagjaar 2015) bedragen; c. de werken moeten worden uitgevoerd door één of meer aannemers; een doe-het-zelver heeft dus geen recht op deze aftrek. De bijkomende aftrek wordt toegepast op een eerste geïndexeerde schijf van het krediet, die evolueert naargelang het aantal kinderen ten laste op 1 januari van het jaar volgend op dat waarin het krediet werd afgesloten: Kinderen ten laste Basisschijf 1992 Geen kind Eén kind Twee kinderen Drie kinderen Vier en meer kinderen Geïndexeerde schijf (inkomen 2014/ aanslagjaar 2015) De aftrek wordt gespreid over twaalf jaar vanaf het jaar waarin het KI wordt opgenomen in de belastingaangifte of de verbouwingswerken werden beëindigd, en gebeurt tegen de volgende percentages: 80% gedurende de eerste vijf jaren; 70% het zesde jaar; 60% het zevende jaar; 50% het achtste jaar; 40% het negende jaar; 30% het tiende jaar; 20% het elfde jaar; 10

11 10% het twaalfde jaar. Met kinderen ten laste na 1 januari van het tweede jaar volgend op dat waarin het krediet werd afgesloten wordt geen rekening gehouden. 3.4 Hoe werkt de belastingvermindering met betrekking tot het afgelost kapitaal? De kapitaalaflossingen geven recht op een belastingvermindering tot beloop van een eerste schijf van BEF of ,10 of van geïndexeerd (inkomen 2004/aanslagjaar 2005). Zo het kapitaal van het krediet hoger uitvalt dan dit bedrag dient de proportionele regel te worden toegepast, hetzij afgelost kapitaal x /kapitaal van het in 2004 gerealiseerde krediet. Voor ieder van de echtgenoten mag het jaarlijkse totaal van de kapitaalaflossingen die in aanmerking komen voor de belastingvermindering: a. nooit meer bedragen dan 15 % van de eerste schijf van (basis 1992) of geïndexeerd (inkomen 2013/aanslagjaar 2014) van het netto-beroepsinkomen van de belastingplichtige, en 6 % van het overblijvende deel; b. nooit meer bedragen dan het maximum van euro (basis 1992) of geïndexeerd (inkomen 2013/aanslagjaar 2014). Het krediet moet aan de volgende voorwaarden voldoen: a. een minimumlooptijd hebben van tien jaar; een maximumlooptijd bestaat niet; hoe langer het krediet loopt hoe langer belastingvermindering genoten wordt; b. door een hypotheekstelling zijn gewaarborgd; een hypothecair mandaat of hypotheekbelofte volstaat niet; c. bestemd zijn voor het bouwen, aankopen en/of verbouwen van een in de Europese Economische Ruimte (EER) gelegen woning; d. aangegaan zijn bij een instelling gevestigd in de Europese Economische Ruimte (EER). Zo het krediet betrekking heeft op de a. "eigen" woning voor kredieten afgesloten vóór 1 januari 1993 b. "enige" woning voor kredieten afgesloten van 1 januari 1993 tot 31 december 2004 wordt het regime bouwsparen van toepassing en wordt bijgevolg voormelde schijf van ,70 (basis 1992) of geïndexeerd (inkomen 2004/ aanslagjaar 2005) opgetrokken naargelang het aantal kinderen ten laste op 1 januari van het jaar volgend op dat waarin het krediet werd afgesloten; Kinderen ten laste Basisschijf 1992 Geen kind Eén kind Twee kinderen Drie kinderen Vier en meer kinderen Geïndexeerde schijf (inkomen 2004/ aanslagjaar 2005) Voorbeeld: De belastingvermindering van een hypothecair krediet van afgesloten in 2004 door een koppel met twee kinderen slaat op het afgeloste kapitaal x / te verdelen tussen beide partners. de belastingvermindering berekend aan de marginale aanslagvoet voor kredieten gerealiseerd vóór 1 januari 2015 en aan de uniforme voet van 45 % voor nieuwe kredieten gerealiseerd. vanaf 1 januari

12 3.5 Hoe werkt de belastingvermindering met betrekking tot de premies van individuele levensverzekeringen van tak 21 en/of tijdelijke overlijdens- of schuldsaldoverzekeringen die een hypothecair krediet reconstitueren of waarborgen? Wat in 3.4. hiervoor beschreven staat, is eveneens van toepassing op de premies van deze levens- en/of overlijdensverzekeringen. Bovendien moet aan de hiernavolgende voorwaarden worden voldaan: a. het verzekeringscontract moet door de belastingplichtige kredietnemer worden afgesloten als verzekeringnemer die tegelijkertijd ook de verzekerde moet zijn; b. vóór de leeftijd van 65 jaar zowel voor mannen als vrouwen; c. met een minimumlooptijd van tien jaar; d. met als begunstigde bij leven de belastingplichtige vanaf 65 jaar (zowel voor mannen als vrouwen sinds 1 januari 2002); e. en bij overlijden "de personen die ingevolge het overlijden van de verzekerde de volle eigendom of het vruchtgebruik van de woning verwerven". 4. WOONBONUS 4.1 Hoe de woonbonus genieten ingevoerd op 1 januari 2005? Welke zijn de aftrekbare bestanddelen van de hypotheeklast? Kunnen worden afgetrokken van het netto-belastbaar inkomen: de kapitaalaflossingen van het hypothecair krediet; de interesten van het hypothecair krediet; de aan het hypothecaire krediet gekoppelde levens/overlijdensverzekeringspremies, voor zover als nodig. Deze drie bestanddelen vormen samen de aftrekbare korf Geeft de belastingplichtige het kadastrale inkomen (KI) aan van zijn enige & eigen woning? De belastingplichtige geeft het kadastrale inkomen (KI) van zijn enige & eigen woning niet meer aan Welke zijn de fiscale plafonds? De aftrek heeft per echtgenoot, wettelijk samenwonende of alleenstaande (eventueel feitelijk samenwonende) betrekking op volgende bedragen: 12

13 Vlaamse gewest De bedragen die de belastingvermindering genieten werden fel verminderd en de voet van de belastingvermindering werd van 45 tot 40 % verminderd. Te indexeren basisbedrag 1992 Geïndexeerd bedrag van de aftrekbare korf ( ) Inkomens-/aanslagjaar Duur 2014/2015 (*) 2015/2016 en 2016/2017 ( ) Basisschijf tijdens de volledige duur van het krediet Verhoogde schijf tijdens de eerste 10 jaar ( ) Totaal Verhoogde schijf tijdens de eerste 10 jaar ( ) voor 3 kinderen of meer ten laste op 31 december van het jaar van het afsluiten van het krediet; een zwaar gehandicapt kind telt voor twee Totaal ( ) de plafonds worden niet meer geïndexeerd, noch voor de kredieten afgesloten vóór 1 januari 2015, noch voor die afgesloten sinds 1 januari 2015; het betreft een permanente maatregel (*) belastingvermindering aan marginale aanslagvoet ( ) belastingvermindering aan de voet van 40 % ( ) het jaar, waarin het krediet wordt afgesloten, is het eerste van de 10 jaar, zelfs in geval van bouw Voor kredieten afgesloten vanaf 1 januari 2016 (aanslagjaar 2017) geldt de woonbonus eveneens voor de eigen woning die niet de enige is. Die woonbonus blijft beperkt tot de basisschijf van per kredietnemer aan 40 %. Dit regime valt minder gunstig uit dan het lange termijn sparen tot beloop van per kredietnemer aan 30%. 13

14 Brusselse gewest Het woonbonusregime zal ongewijzigd blijven tot 31 december 2016 en de plafonds blijven geïndexeerd. Voor kredieten afgesloten vanaf 1 januari 2017 wordt de woonbonus afgeschaft en deels gecompenseerd door een gevoelige verhoging van het abattement op de registratierechten. Te indexeren basisbedrag 1992 Geïndexeerd bedrag van de aftrekbare korf ( ) Inkomens-/aanslagjaar 2014/2015 (*) 2015/2016 ( ) Duur Basisschijf tijdens de volledige duur van het krediet Verhoogde schijf tijdens de eerste 10 jaar ( ) Totaal Verhoogde schijf tijdens de eerste 10 jaar ( ) voor 3 kinderen of meer ten laste op 31 december van het jaar van het afsluiten van het krediet; een zwaar gehandicapt kind telt voor twee Totaal ( ) de plafonds blijven geïndexeerd: en 770 = voor inkomensjaar 2016/aanslagjaar 2017 (*) belastingvermindering aan marginale aanslagvoet ( ) belastingvermindering aan de voet van 45% voor het Brusselse gewest en 40 % voor het Waalse gewest ( ) het jaar, waarin het krediet wordt afgesloten, is het eerste van de 10 jaar, zelfs in geval van bouw 14

15 Waalse gewest Het woonbonusregime blijft ongewijzigd voor kredieten afgesloten voor 1 januari 2016 wat de bedragen betreft die de belastingvermindering genieten maar de voet van die vermindering wordt verminderd tot 40 %; de plafonds worden niet verder geïndexeerd. Te indexeren basisbedrag 1992 Geïndexeerd bedrag van de aftrekbare korf ( ) Inkomens-/aanslagjaar 2014/2015 (*) 2015/2016 ( ) Duur Basisschijf tijdens de volledige duur van het krediet Verhoogde schijf tijdens de eerste 10 jaar ( ) Totaal Verhoogde schijf tijdens de eerste 10 jaar ( ) voor 3 kinderen of meer ten laste op 31 december van het jaar van het afsluiten van het krediet; een zwaar gehandicapt kind telt voor twee Totaal ( ) de plafonds werden voor de laatste maal geïndexeerd voor inkomensjaar 2015/aanslagjaar 2016 (*) belastingvermindering aan marginale aanslagvoet ( ) belastingvermindering aan de voet van 40 % ( ) het jaar, waarin het krediet wordt afgesloten, is het eerste van de 10 jaar, zelfs in geval van bouw In het Waalse gewest verandert de belastingvermindering voor de enige & eigen woning grondig voor kredieten afgesloten vanaf 1 januari Het voorontwerp van decreet, dat retroactief per 1 januari 2016 in werking treedt, is nog in de maak. De woonbonus wordt per belastingplichtige kredietnemer vervangen door een wooncheque of belastingkrediet, dat bestaat uit: een forfaitair voordeel van 125 per kind ten laste; een veranderlijk voordeel afhankelijk van het inkomen: - van voor een netto-belastbaar inkomen tot ; - voor een inkomen van tot wordt het voordeel van teruggeschroefd door van dit het bedrag het inkomen boven vermenigvuldigd met 1,275 % af te trekken; - voor een inkomen vanaf wordt geen voordeel toegekend. De wooncheque wordt maximaal gedurende 20 jaar toegekend, wordt na 10 jaar gehalveerd en is gekoppeld aan de belastingplichtige kredietnemer en niet aan een bepaalde woning. Bij de verkoop van zijn woning, gefinancierd door een hypothecair krediet, na 20 jaar, kan de belastingplichtige de wooncheque niet opnieuw genieten voor een nieuwe vastgoedtransactie gefinancierd door een nieuw hypothecair krediet. 15

16 4.1.4 Welk is het eerste van de 10 jaar? Het eerste jaar is dat van het krediet. Wie in het begin van het jaar een hypothecair krediet afsluit heeft het bijgevolg gemakkelijker om de korf op te vullen dan wie dit op het einde van het jaar doet Vanaf wanneer vervallen de verhoogde aftrekken? De verhoogde aftrekken vervallen zodra de kredietnemer eigenaar, bezitter, erfpachter, opstalhouder of vruchtgebruiker wordt van een tweede woning ; de basisaftrek blijft echter verworven. Het verval van de verhoogde aftrek wordt beoordeeld per echtgenoot of partner Hoe wordt het fiscale voordeel berekend? De aftrek levert een belastingvermindering op aan het marginaal tarief vermeerderd met de gemeentebelasting. Onder marginaal tarief wordt verstaan de belastingvoet op de hoogste schijf. Zo verkrijgt de kredietnemer bij een marginaal tarief van 50 % en een aanvullende gemeentebelasting van 8 % een aftrek van 50,00 + 4,00 (8% x 50) = 54,00 %. Voor kredieten afgesloten vanaf 1 januari 2015 wordt het uniform tarief van 45 % gehanteerd in het Brusselse gewest en van 40 % in het Vlaamse en Waalse gewest Aan welke voorwaarden dient het krediet moet voldoen om de woonbonus te genieten? Het krediet moet: a. hypothecair gewaarborgd zijn; b. een looptijd van minstens tien jaar hebben; c. als doel hebben het verwerven of behouden van een in de Europese Economische Ruimte (EER) gelegen "enige & eigen woning"; d. afgesloten worden bij een instelling binnen de Europese Economische Ruimte (EER) Hypotheekstelling of hypothecair mandaat of hypotheekbelofte? Een hypothecair mandaat of een hypotheekbelofte volstaat niet. Dergelijke technieken zijn minder kostelijk (mandaat) of zelfs gratis (belofte) voor de kredietnemers maar het gebruik ervan kan verstrekkende negatieve gevolgen hebben op fiscaal vlak. Bij afwezigheid van hypotheekstelling geldt de aftrek "enige & eigen woning" niet. De kredietgever heeft er belang bij aan de kredietaanvragers correcte fiscale informatie te verstrekken zodat zijn aansprakelijkheid niet in het gedrang zou komen. Noch de kapitaalaflossingen, noch de rente, noch de aan het krediet gekoppelde levens-/overlijdensverzekeringspremies kunnen worden afgetrokken in het regime "enige en eigen woning". Interesten kunnen zelfs de gewone interestaftrek van de klassieke leenfiscaliteit niet genieten vermits het kadastrale inkomen van die woning niet meer wordt aangegeven. Alleen de levens/overlijdensverzekeringspremies kunnen desgevallend in aanmerking komen voor de belastingvermindering voor het lange termijn sparen Legt de fiscale wetgeving een minimumlooptijd op? Een maximumlooptijd? De minimumlooptijd bedraagt 10 jaar; in een maximumlooptijd wordt niet voorzien. Hoe langer het krediet loopt, hoe langer de kredietnemers de basisbelastingvermindering kunnen genieten, behalve in het Waalse gewest in het raam van het nieuwe woonchequeregime (zie in fine) Wat dient te worden verstaan onder verwerven en behouden? Onder verwerven wordt verstaan kopen of bouwen. Onder behouden het uitvoeren van verbouwings-, verbeterings-, aanpassings-, moderniserings- of onderhoudswerken of het in bezit houden, zoals het betalen van successie- of schenkingsrechten met betrekking tot de enige & eigen woning. Worden uitgesloten als werken deze die niet betrekking hebben op de eigenlijke woning zoals aanleg van tuinen, opritten, zwembaden, sauna s, tennisterreinen,, het oprichten van afsluitingen, enz Welke hoedanigheid dient de verwerver te hebben? Die van volle eigenaar, volle mede-eigenaar, opstalhouder, vruchtgebruiker of erfpachter maar niet die van naakte eigenaar. 16

17 Wat wordt er verstaan onder Europese Economische Ruimte? De Europese Economische Ruimte, afgekort EER, omvat de 28 EU-lidstaten, IJsland, Liechtenstein en Noorwegen. Sinds 1 juli 2014 werd Kroatië de 28 e EU-lidstaat. De favoriete EU-lidstaten van Belgen zijn in afnemende orde Frankrijk, Spanje, Italië en Portugal. Het is belangrijk te onderlijnen dat Zwitserland, Turkije en Marokko niet behoren tot de EER Wat is de definitie van de eigen woning? De eigen woning is de woning die de belastingplichtige per 31 december van het jaar waarin het krediet werd afgesloten zelf bewoont behoudens beroepsredenen of redenen van sociale aard. De belastingplichtige beschikt over een aanvullende termijn van 2 jaar om zijn enige woning zelf te betrekken omwille van wettelijke of contractuele belemmeringen (goed nog bewoond door een huurder of door de verkoper) de stand van de bouw- of verbouwingswerkzaamheden (nieuwbouw of verbouwing), die het hem onmogelijk maken de woning vroeger te betrekken. Betrekt hij zijn enige woning nog niet per 31 december van het tweede jaar volgend op dat van afsluiting van het krediet, dan vervalt de gunstige belastingaftrek "enige & eigen woning" en wordt vanaf dat jaar de klassieke belastingvermindering voor een andere dan de enige en eigen woning type lange termijn sparen van toepassing. Deze regeling kan aanleiding geven tot onbillijke toestanden wanneer de kredietnemers bij voorbeeld geconfronteerd worden met het faillissement van hun aannemer. Het is nochtans mogelijk om de woonbonus opnieuw te genieten vanaf het belastbaar tijdperk waarin de belemmeringen zijn weggevallen en de kredietnemer zijn enige woning effectief bewoont. Deze herinstap is wel verbonden aan de voorwaarde dat de belastingplichtige zijn intrek neemt in de woning zodra dit mogelijk is Wat is de definitie van de enige woning? Wat is de definitie van de enige woning? De enige woning is de woning die op 31 december van het jaar van waarin het krediet is afgesloten, de enige woning van de belastingplichtige is. Hierbij wordt geen rekening gehouden met andere woningen waarvan de kredietnemer mede-eigenaar, naakte eigenaar of vruchtgebruiker is in gevolge erfenis, dus niet in gevolge schenking of aankoop. De kredietnemer die op 31 december van het jaar waarin het krediet wordt aangegaan: volle eigenaar is van een andere woning ingevolge erfenis of mede-eigenaar, naakte eigenaar of vruchtgebruiker krachtens schenking of aankoop kan bijgevolg de voordelen van de nieuwe fiscaliteit "enige en eigen woning" niet genieten. Die andere woning kan trouwens in het buitenland zijn gelegen. Met een zuivere handels- of industriële eigendom wordt evenmin rekening gehouden. Deze voorwaarde wordt beoordeeld per echtgenoot of partner zodat de aftrek "enige & eigen woning" kan gelden in hoofde van één echtgenoot en niet in hoofde van de andere. Deze termijn wordt verlengd met 1 jaar voor zover de kredietnemer bewijst dat op 31 december van het jaar van afsluiting van het krediet de eerste woning op de vastgoedmarkt te koop werd aangeboden en hij dit goed het daaropvolgende jaar ook effectief voor notaris verkoopt. Is het goed nog steeds niet daadwerkelijk verkocht per 31 december van het jaar volgend op dat waarin het krediet werd gesloten, dan kan hij slechts de klassieke leenfiscaliteit voor een andere dan de enige en eigen woning genieten. Deze termijn kan te kort uitvallen wanneer een belastingplichtige een nieuwbouwproject opstart en zijn huidige woning wenst te betrekken tot op het ogenblik dat de nieuwbouw bewoonbaar is. De bestaande woning moet dus tijdig verkocht worden zodat in het slechtste geval de belastingplichtige tijdelijk huurder moet worden van zijn oude woning of erger nog tijdelijk naar een ander huurpand moet verhuizen. 17

18 Aan welke voorwaarden dient de levens-/overlijdensverzekering te voldoen om de woonbonus te genieten? De polis moet: a. door de belastingplichtige worden afgesloten vóór zijn 65 jaar zowel voor mannen als voor vrouwen; b. bij leven aan een aantal voorwaarden voldoen: een minimumlooptijd hebben van 10 jaar; ten vroegste aflopen op 65 jaar zowel voor mannen als vrouwen; de gelijkschakeling van mannen en vrouwen (voorheen gold 60 jaar voor vrouwen) werd ingevoerd voor alle nieuwe levensverzekeringscontracten afgesloten vanaf 1 januari 2002; als begunstigde de verzekerde belastingplichtige voorzien. c. bij overlijden als begunstigde voorzien "de personen die in gevolge het overlijden van de verzekerde de volle eigendom of het vruchtgebruik van die woning verwerven"; d. uitsluitend dienen tot waarborg of weder samenstelling van het hypothecaire krediet "enige & eigen woning". 4.2 Concrete aandachtspunten en vragen met betrekking tot de toepassingsmodaliteiten van de woonbonus Kan een korf alleen met interesten worden opgevuld? Ja, dit is perfect mogelijk. Denken we bijvoorbeeld maar aan bullet-kredieten (vaste termijn kredieten) en kredieten weder samengesteld door een statutaire groepsverzekering, een individuele pensioentoezegging, enz. Voorbeeld: Twee kredietnemers (echtgenoten of wettelijk samenwonenden) verwerven samen een "enige & eigen woning" in het Brusselse gewest door middel van een hypothecair krediet van met duurtijd 20 jaar aan de vaste rentevoet van 0,222 % per maand (2,70 % per jaar). Zij hebben 2 kinderen ten laste. De maandlast aan rente bedraagt 277,50. De akten van verwerving en hypothecair krediet gingen door per 26 januari Er worden geen premies voor overlijdensverzekeringen betaald. De kredietnemers betalen in rentevervaldagen en kunnen in totaal 458,75 x 11 = 3.052,50 aftrekken zodat het maximumbedrag van 2 x = niet wordt gehaald en bovendien de indexatie ervan gedurende de eerste 10 jaar niet opvangt. In deze hypothese zal het niet aangewezen zijn om het krediet op te spitsen in een deel met hypotheekstelling en een deel met hypothecair mandaat of hypotheekbelofte; zie hieromtrent vraag Hoe de korf maximaal opvullen? Deze situatie komt veel voor bij kredietnemers die hun krediet op het einde van het jaar afsluiten. De kredietnemer die het eerste jaar - het jaar van het krediet dus - weinig of geen interesten of kapitaalaflossingen betaalde kan de korf opvullen met: de koopsom van een levens-/overlijdensverzekering, bijvoorbeeld een schuldsaldoverzekering bij aflossingskredieten of een tijdelijke overlijdensverzekering met constant kapitaal bij bullet- en weder samenstellingskredieten; een gedeeltelijke vervroegde terugbetaling in kapitaal; dit veronderstelt in de praktijk dat een hoger bedrag dient te worden ontleend; een gedeeltelijke vervroegde terugbetaling wordt gelijkgesteld met een contractuele kapitaalaflossing in tegenstelling tot een volledige vervroegde terugbetaling; een combinatie van beide, zo bijvoorbeeld de koopsom niet volstaat. Voorbeeld: Wij gaan voort op het voorbeeld beschreven in vraag met dit verschil dat het krediet wordt afgesloten op 30 november De vervaldag van 31 december 2015 zal pas begin januari 2014 worden betaald via domiciliëring. De kredietnemers kunnen helemaal niets aftrekken voor het eerste jaar. 18

19 De kredietnemers sluiten ieder een tijdelijke overlijdensverzekering af voor een constant kapitaal van gedurende 20 jaar. De koopsom van de ene bedraagt 2.100, die van de andere en dienen beide uiterlijk op 31 december 2015 effectief betaald te zijn en boekhoudkundig verwerkt door de verzekeraar. Wij raden de kredietnemers bovendien aan tijdig (de terugbetaling dient uiterlijk op 31 december 2015 op de financiële rekening van de kredietgever te staan!) een vervroegde terugbetaling uit te voeren van 2.024, hetzij 2 x = om zo samen met de koopsommen de korf volledig op te vullen Is het aangewezen de korf gedeeltelijk op te vullen met periodieke premies van levens-/overlijdensverzekeringen? Meestal niet want in heel wat gevallen raakt de korf vanaf het tweede jaar opgevuld met interesten en kapitaalaflossingen alleen. Dikwijls kan die periodieke premie slechts het eerste jaar de korf nuttig opvullen. Daar tegenover staat echter een fiscale sanctie; in geval van vervroegde vereffening door overlijden zal de begunstigde een belasting moeten betalen onder de vorm van een fictieve rente. Het volstaat om één premie af te trekken opdat die belasting zou geheven worden. Dezelfde redenering geldt voor fiscaal aftrekbare reconstitutiepremies bij vereffening op de contractuele termijn. De belastingvermindering op één enkele premie maakt het volledige contract belastbaar Kan een tak 23-verzekering de korf opvullen? Nee; tak 23-premies genieten nooit belastingvermindering noch als vrije polis noch als een aan een hypothecair krediet toegevoegde polis Kan een tak 26-product de korf opvullen? Nee; een tak 26-product is een kapitalisatieverrichting en geen verzekering; dit product bevat geen overlijdensdekking Wat is het fiscale regime van een tak 26-product? De interesten en de winstdeling zijn onderworpen aan de roerende voorheffing. De stortingen zijn niet onderworpen aan de taksen op de levensverzekeringscontracten. De stortingen komen niet in aanmerking voor de woonaftrek, klassiek of nieuw, noch voor lange termijn sparen noch voor pensioensparen Kunnen partners de hypotheeklasten in de woonbonus vrij verdelen zo de dubbele korf niet opgevuld geraakt? Deze situatie komt opnieuw veel voor het 1 e jaar. Gehuwden en wettelijk samenwonenden, die een gezamenlijke belastingaangifte indienen, kunnen de lasten vrij verdelen voor zover zij samen eigenaar zijn van de woning en dit ongeacht ieders eigendomsaandeel; 1 % volstaat. Feitelijk samenwonenden, die ieder afzonderlijk hun belastingaangifte indienen, kunnen dit niet want de verdeling gebeurt voor hen in verhouding tot hun respectieve eigendomsrechten In welk uitzonderlijk geval dient de belastingplichtige het kadastrale inkomen (KI) van zijn enige & eigen woning aan te geven? In het geval dat de woning nog verhuurd is in afwachting van het verstrijken van de aan de huurder betekende opzeg. De nieuwe eigenaar beschikt over een termijn lopende tot 31 december van het tweede jaar volgend op dat van het afsluiten van het krediet (zie ) Heeft het niet langer aangeven van het kadastrale inkomen (KI) van de enige & eigen woning gevolgen? Ja, want de verrekening van de onroerende voorheffing tot beloop van 12,5 % van de afgetrokken interesten, geplafonneerd tot het kadastraal inkomen van de "enige & eigen woning", vervalt. De interesten maken trouwens deel uit van de korf Is het nuttig een krediet op te splitsen in een deel met hypotheekstelling en een deel met hypothecair mandaat of hypotheekbelofte? Ja, voor een krediet van een voldoende hoog bedrag ( of meer) kan het interessant zijn het krediet op te splitsen in twee delen: 19

20 één met hypotheekstelling en fiscale optimalisering; één met hypothecair mandaat zonder fiscale voordelen. Rekening houdend met een aantal parameters van het krediet (duurtijd, rentevoet en wijze van terugbetaling), die desgevallend in de tijd kunnen evolueren, is het mogelijk het minimumbedrag met hypotheekstelling te bepalen dat de fiscale optimalisering toelaat; in voorkomend geval moet ook rekening worden gehouden met de jaarlijkse indexering van de fiscale plafonds. Interesten betaald op het deel met mandaat zoals die van andere niet-hypothecaire kredieten met onroerende bestemming - bijvoorbeeld een voorschot op polis - kunnen worden afgetrokken van de onroerende inkomsten, andere dan het kadastrale inkomen van de "enige & eigen woning" dat niet wordt aangegeven. De kredietnemer kan bijvoorbeeld later onroerende goederen - geheel of gedeeltelijk - erven Voldoet een overbruggingskrediet aan de voorwaarden om de woonbonus te genieten? Een overbruggingskrediet komt nooit in aanmerking voor de woonbonus omdat het een kortlopend krediet (meestal 12 maand, één maal verlengbaar met 12 maand) betreft dat niet hypothecair gewaarborgd is Voldoet het krediet ter herfinanciering van een overbruggingskrediet aan de voorwaarden om de woonbonus te genieten? De belastingplichtige die een overbruggingskrediet aangaat om de verwerving van zijn enige woning te financieren, nadien zijn vorige bestaande woning verkoopt en dan pas een hypothecair krediet afsluit die uitsluitend dient om een het overbruggingskrediet gedeeltelijk terug te betalen, heeft geen recht op de woonbonus. Het afgesloten hypothecair krediet heeft immers niet als doel om de enige en eigen woning te verwerven of te behouden maar om een krediet dat niet in aanmerking kwam voor de woonbonus terug te betalen. Noch de interesten noch de kapitaalaflossingen komen in aanmerking voor belastingvermindering Welk criterium is doorslaggevend: de datum van het krediet of die van de hypotheekstelling? De technieken van de kredietopening en van de hypotheek voor toekomstige schuldvorderingen (de zogenaamde alle sommen hypotheek of omnibushypotheek) houden in dat een belastingplichtige bij dezelfde kredietgever verschillende kredieten aangaat zonder telkens een nieuwe hypotheek te moeten stellen. Die oorspronkelijke hypotheek waarborgt dan niet alleen het krediet toegestaan op het ogenblik dat die hypotheek werd gevestigd maar ook latere kredieten en/of wederopnames. De rang van de hypotheek wordt uitsluitend bepaald door de datum van effectieve inschrijving op het bevoegde hypotheekkantoor en dit ongeacht de tijdstippen waarop de latere gewaarborgde schuldvorderingen ontstaan. De belastingadministratie aanvaardt dat elk krediet waarvoor een geldig ingeschreven hypotheek voor toekomstige schuldvorderingen tot zekerheid dient, wordt beschouwd als een hypothecair gewaarborgd krediet tot beloop van een bedrag van maximaal het hypothecair ingeschreven bedrag. De datum van het krediet is bijgevolg doorslaggevend voor het toepasselijke fiscale stelsel Nieuwbouw en oude woning op dezelfde grond Sommige belastingplichtigen kopen een oude woning aan die zij tijdelijk bewonen met de bedoeling deze op termijn te slopen en te vervangen door een nieuwbouw. Op dezelfde grond bouwen zij bijgevolg een nieuwe woning die zij na afwerking of voorlopige oplevering effectief gaan bewonen. Het hypothecair krediet afgesloten voor de financiering van die nieuwbouw geniet slechts de woonbonus zo de oude woning op 31 december van het jaar van dit nieuwbouwkrediet is afgebroken. De belastingadministratie houdt zich aan de letter van de wet en aanvaardt de bijkomende termijn van 2 jaar zoals voor zuivere nieuwbouw niet. Een parlementaire vraag met een positief antwoord van de bevoegde Minister die best uitmondt in een circulaire of desnoods een wetswijziging dringt zich op. Het gaat immers om belastingplichtigen die nooit de bedoeling hebben gehad twee woningen te verwerven Dubbele voorwaarde "enige & eigen" woning: voorbeeld Nu de kinderen het familienest hebben verlaten, kocht een gehuwd paar 50-plussers in januari 2015 op plan een penthouse met terras aan dat ze willen betrekken zodra het afgewerkt is. Met het oog hierop gaat het paar een nieuw hypothecair krediet aan met een looptijd van 10 jaar. 20

21 Het paar heeft dus tot 31 december nagenoeg drie jaar - om deze penthouse effectief te bewonen. Het paar is ook eigenaar van de huidige woning, een woonhuis met tuin. Het is van plan hun vrij en onbelast woonhuis te verkopen. Het paar moet dus ter gelegenheid van de belastingaangifte 2016/inkomsten 2015 kunnen bewijzen dat hun woonhuis uiterlijk op 31 december 2015 te koop werd aangeboden op de vastgoedmarkt. Bovendien moet het woonhuis per 31 december 2017 daadwerkelijk notarieel zijn verkocht. Het paar beschikt voor het naleven van deze voorwaarde in dit voorbeeld over bijna twee jaar. In de veronderstelling dat het penthouse op de dag van de definitieve verkoop van het woonhuis nog niet bewoonbaar zou zijn, moet het ofwel tijdelijk huurder blijven van het verkochte woonhuis ofwel tijdelijk verhuizen naar een huurpand. Gaat de aankoop op plan van het penthouse pas door in december 2015, dan worden beide termijnen met nagenoeg één jaar ingekort. Een nieuwe woonst in opbouw kan dus beter in het begin dan op het einde van het jaar worden aangekocht. Besluit: verwar dus de bijkomende termijn van 1 jaar voor de enige woning niet met die van 2 jaar voor de eigen woning Wat in geval van gedeeltelijk beroepsgebruik van de woning? De interesten, die betrekking hebben op het beroepsgedeelte, worden afgetrokken als beroepskosten. De interesten, die betrekking hebben op het privégedeelte van de woning, en de volledige kapitaalaflossing kunnen worden ingebracht in het raam van de aftrek "enige & eigen woning". Deze situatie komt veel voor bij beoefenaars van een vrij beroep Waaruit bestaat het keuzerecht in geval van bijkomend hypothecair krediet? De kredietnemer die een hypothecair krediet afsloot vóór 1 januari 2005 en na 1 januari 2005 een bijkomend krediet afsloot heeft de keuze tussen: ofwel de klassieke fiscale belastingaftrek van, enerzijds, interesten van het kadastraal inkomen (in voorkomend geval gecombineerd met de bijkomende interestaftrek van het beroepsinkomen voor nieuwbouw of verbouwingswerken) en, anderzijds, belastingvermindering op kapitaalaflossingen en in voorkomend geval op levensverzekeringspremies met betrekking tot beide kredieten binnen de vastgelegde plafonds in het Brusselse en Waalse gewest of met betrekking tot het oude krediet in het Vlaamse gewest; ofwel de nieuwe belastingaftrek met betrekking tot het bijkomend krediet alleen. De kredietnemer moet die keuze kenbaar maken in de belastingaangifte met betrekking tot de inkomsten van het jaar waarin het bijkomende krediet wordt aangegaan. Die keuze is definitief, onherroepelijk en bindend voor de belastingplichtige. Hij maakt die keuze kenbaar door de gepaste codes van vak VIII van de belastingaangifte al dan niet in te vullen. Bij gezamenlijke aanslag moeten beide echtgenoten of wettelijk samenwonenden dezelfde keuze maken. Zo de kredietnemer opteert voor de woonbonus en hij het eerste jaar niets kan aftrekken mag hij niet nog één keer de aftrek op de oorspronkelijke lening aangeven, hoewel de verleiding groot is. Voorbeeld: Twee kredietnemers sloten in 2003 een hypothecair krediet af dat in aanmerking komt voor bouwsparen onder het stelsel van de klassieke fiscaliteit voor de verwerving van een woning in het Brusselse gewest. Einde 2015 sloten zij een bijkomend hypothecair krediet af voor renovatiewerken. In 2015 betaalden zij noch rente, noch contractuele kapitaalaflossingen en zij vullen de korf niet op een andere manier op (zie vraag 4.2.2). Zij opteren voor de woonbonus. Hoewel zij in de belastingaangifte 2016/inkomsten 2015 niets kunnen inbrengen als woonbonus, mogen zij evenmin de interesten en de kapitaalaflossingen van het krediet van 2003 inbrengen. Zij kunnen dus gedurende één jaar geen enkele belastingvermindering bekomen op hun kredieten. Doen zij dit toch, dan kiezen zij automatisch voor de toepassing van de klassieke fiscaliteit op beide kredieten Tweede bijkomend hypothecair krediet en keuzerecht: voorbeeld Twee kredietnemers die in 1994 een hypothecair krediet afsloten en een bijkomend verbouwingskrediet in 2006 kozen bij de aangifte 2007/inkomsten 2006 voor de toepassing van de klassieke fiscaliteit op beide kredieten. In 2009 kwam het krediet van 1994 op termijn en in 2015 sloten zij een tweede - belangrijk - verbouwingskrediet af. Zij kunnen dus nu bij gelegenheid van de aangifte 2016/inkomsten 2015 kiezen voor de toepassing van de klassieke fiscaliteit op beide verbouwingskredieten in het Brusselse en Waalse 21