!!! D66 Cultuureducatie en talentontwikkeling nota stadsdeel Oost

Transcriptie

1 D66 Cultuureducatie en talentontwikkeling nota stadsdeel Oost Analyse en voorstel voor een nieuwe opzet van het cultuureducatie- en talentontwikkelingsbeleid van stadsdeel Oost NicoJanssen Amsterdam,oktober2012 oktober2012 FractieD66AmsterdamOost

2 BIJLAGEIV:ANALYSEBASISPAKKETCULTUUREDUCATIE Inleiding EenvoorstelvoorverbeteringvandekwaliteitènhetstructurelekaraktervancultuureducatieinAmK sterdamwaaraanalsinds2008wordtgewerktendathethuidigecollegeinhetprogramakkoord2010k 2014 heeft opgenomen, is een centraal georganiseerd Basispakket Cultuureducatie,metlanglopende leerlijnenmuziek,beeldendevormingenerfgoed.hetonderwijsbinnenditbasispakketdient(alsuitk gangspunt)dooreenkunstvakdocentverzorgdtegegeven.hetvoornemenvoorhetbasispakketiso.a. opgenomenindelokaleeducatieveagenda2010k2014eninhetprogrammajongamsterdam 152.Om hetbasispakketintevoerenishetcollegevanplaneenconvenantaftesluitenmetdestadsdelenen schoolbesturen.ookheefthetcollegealsvoorwaardegesteldvoorinvoeringvanhetbasispakketfinank cieelwordtondersteunddoorhetrijk. HetBasispakketrichtzichprimairopdefase KennismakenenOntwikkelen van de talentontwikkeling piramide.debedoelingisdatoptermijnallescholeninhetprimaironderwijsinamsterdamzichaanhet Basispakketconformerenendatpergroep,perweekdrieuurcultuureducatieindedisciplinesmuziek, beeldendenerfgoedwordenverzorgd. OpditmomentrichthetCollegezichalseerstestapopinvoeringvan1uurmuziekeducatieinhetpriK maironderwijsinamsterdam.hiervoorwordtopditmomenteenpilot(muziekeducatie)uitgevoerdbij 80scholen. Leerlijnenenraamleerplannenmuziekeducatie EenbelangrijkonderdeelvandepilotMuziekeducatieisoperationaliseringenuitvoeringvaneendoorlopende leerlijnmuziek.hoewelervanuitdestichtingleerplanontwikkelingencultuurnetwerkalstandaardraamleerk plannen muziek beschikbaar zijn (zie: enhttp:// gemeente Amsterdam afgelopen jaren besloten zelf ook een eigen raamleerplan te ontwikkelen. Aangestuurd dooreenexterneprocesbegeleiderisinsamenwerkingmet14amsterdamsemuziek(educatie)instellingenen7 geselecteerdebasisscholeninamsterdameenraamleerplanmuziekuitgewerktvoorhetprimaironderwijs.inhet lichtvandebeschikbaarheidvanopenbareraamleerplannenenleerlijnenmuziekviacultuurnetwerknederland, de Stichting Leerplan Ontwikkeling en ook de site energie en tijd te steken in ontwikkeling van eigen leerlijnenen en raamleerplannen muziek merkwaardig te noemen. ProblemenenbezwarentenaanzienvaninvoeringvanhetBasispakketCultuureducatie Een verplicht BasispakketCultuureducatie,opbasisvanraamleerplannen,verzorgddoorkunstvakdoK centenlijktopheteerstegezichteenaantrekkelijkeneffectiefinstrumentomcultuureducatieinamk sterdam naar een structureel hoger niveau te tillen. De plannen voor een basispakket ontmoetten in eersteinstantiedanookdenodigesupportvanschoolbesturenenschooldirecties.hetbasispakketzou eenuitbreidingen verdieping vandealoudemuziekluisterlessenenkunstkijkurenbetekenenenniet enkelmeertotgroep7en8beperktblijven.invoeringvaneenvolgensvastgeformuleerdeleerlijnen georganiseerdbasispakketstuitechteropeengrootaantal(fundamentele)bezwarenenontmoetook bijscholensteedsmeerweerstand. Er+zijn+onvoldoende+/+geen+financiële+middelen+voor+invoering+van+het+Basispakket+Cultuureducatie+ OpditmomentisvolkomenonduidelijkwaardefinancieringvoorbredeinvoeringvanhetBasispakket vandaan moet komen. Brede invoering van het Basispakket kost naar schatting jaarlijks minimaal ZieCommissieflap Terbesprekingenterkennisnemingpunt voordecommissievergaderingvan28maart2012cultuureducatie 2013K2016:ambitieenuitgangspunten. -92-

3 miljoeneuro 153.OpditmomentzijnerzowelvanuitdecentralestadalsstadsdelengeenmiddelenbeK schikbaarvoorinvoeringvanhetbasispakket.welwordterdrukopdestadsdelenuitgeoefendommidk delen uit afbouw van de Kunstkijkuren, de voormalige Muziekluisterlessen en andere lokale cultuureducatie en talentontwikkeling programma s in te zetten voor invoering van het Basispakket. VanuitdecentralestadisMoccagevraagdomeendeelvandeorganisatieKencoördinatiekostenvoor invoeringvanhetbasispakketopzichtenemen.ookopvanuithetkunstenplangesubsidieerde toelevek rende instellingenwordtdrukuitgeoefendom gratis middelenbeschikbaartestellenvoorinvoering vanhetbasispakket.hieropzalverderopdieperinwordtgegaan.vanuitdecentralestadisdebeschikk baarheidvanmiddelenvooruitvoeringenontwikkelingvanhetbasispakketonduidelijk.budgettendie eerderdoordecentralestadvoorbredetalentontwikkelingwarengereserveerd,zoalshetapolloloket, dexxxskpas,middelenvoortalentmakelaarse.d.zijnvrijwelallemaalwegbezuinigd. Er+zijn+onvoldoende+ICC2uren+en+goede+vakdocenten+met+ervaring+met+het+PO+beschikbaar++ OokgaatbredeinvoeringvaneenbasispakketuitvandeveronderstellingdatervoldoendekunstvakdoK centenmetpokervaringingenoemdedisciplinesinamsterdambeschikbaarzijnendaticc ersovervolk doendetijd,kennisenmiddelenbeschikkenominvoeringvanhetbasispakketinhunschooladequaatte begeleiden.beideaannamenzijnvolgensgeconsulteerdebetrokkenenopditmomentweinigrealistisch. ErzijnopditmomentinderegioAmsterdamveelteweinigkunstvakdocentenmetdevereistekwalificaK tiesbeschikbaaromallescholentebedienenenookvooricc ersgeldtdatzeinhetalgemeen(veel)te weinigtaakurenhebbenominvoeringvanhetbasispakkettebegeleiden. Het+Basispakket+staat+haaks+op+de+principes+van+het+Cultuurvoucher+systeem+ Verderisonduidelijkof,enhoehethuidigezeersuccesvolleCultuurvouchersysteemnaasthetBasispakK ketkanblijvenbestaan.juistdecultuurvouchers 154 richtenzichophetkennismakenmetkunst&cultuur binnendeschool,ookeenvandehoofddoelstellingenvanhetbasispakket.waarschijnlijkzalmetbrede invoeringvanhetbasispakkethetdoorscholenencultuureducatieaanbiedersunaniemgewaardeerde vouchersysteemophoudentebestaanomfinanciëlemiddelenvrijtemakenomhetbasispakketrondte krijgen.ditlijktd66zeerongewensteneenvormvankapitaalvernietigingvaneendoorvrijwelallepark tijenzeergewaardeerdsysteem.daarkomtbijdatinvoeringvaneenvastomschreven,aanbodgericht basispakkethaaksstaatopdeprincipesachterhetvraaggerichtecultuurvouchersysteem.nietdeschok lenstaanmeeraanhetroerenkrijgendebeschikkingoverfinanciëlemiddelenomheteigencultuurk educatiebeleidnaareigeninzichtenenkundevormtegeven.inplaatsdaarvanbepalendegemeenteen aanbiedendecultuurinstellingenwatdeerindeschoolgebeurt. Het+Basispakket+belemmert+lokale+samenwerking+en+integratie+met+de+rest+van+het+schoolcurriculum++ OokbelemmertinvoeringvaneenapartBasispakket(integrale)inbeddingvankunstKencultuuronderK wijsinhetreguliereschoolcurriculumenverbindingvancultuureducatiemetanderelessen.dekansis bijzondergrootdatscholenhetbasispakketalseenaparteentiteitzullen(blijven)ziennaastheteigen onderwijsprogramma.ditstaathaaksopdeadviezenvanderaadvoorcultuurenonderwijsraadomde eigen autonomie en deskundigheid van scholen op het terrein van cultuuronderwijs te versterken UitgaandevaneengemiddeldeAmsterdamsePOschoolvan270leerlingenengemiddeldegroepsgroottevan25kinderengaathet perweekperschoolomminimaal33vakdocenturencultuureducatie(11groepenx3uurcultuureducatie).ditisexclusiefvoorbereik dingstijd.omditurenaantalterealiserenlijkteenaanstellingvanminimaal1ftekunstvakdocentnoodzakelijk.perschoolgaathetdan omeenbedragvanrondde à perjaar,exclusiefallerleibijkomendekostenvoordecultuureducatielessenenarbeidsK faciliteiten.voorgeheelamsterdamzouhetbijeenaantalvan225poscholenomeenbedragvanruim 11miljoengaan.Geziendebij dezeberekeninggehanteerdeminimaishetwaarschijnlijkdathetbenodigdebedragaanzienlijkhogeruitvalteneerderrichting 15 miljoengaat.hiervoorisnoggeendekking.overigenskwamdewerkgroepcultuureducatie,dieenigejarenterugheteerstekadervoor hetbasispakketcultuureducatieontwikkelde,ineeneigenpublicatieuitopeenjaarlijksbenodigdbedragvoorenkelmaardeurenmuk ziekonderwijs(verzorgddoorvakdocentenmuziek)van 4miljoenperjaar(Verzijl,2009)." 154 Indepraktijkeendigitaaltegoedbijvoucherbeheer. 155"Zie:" -93-

4 Andersomgeldtook,scholendiehetBasispakketwillenaanpassenaandesituatievandeschoolenculK tureleomgevinglopeneveneenstegenhindernissenaan.nualkomtnaarvorendatscholendiebinnen depilotmuziekeducatiemetmuziekaanbiedersuitdeeigenomgevingwillensamenwerkenhiergeen (financiële)vergoedingvoorkrijgeneninwordentegengewerkt.zo nsamenwerkingmetderdenpast nietbinnenhetbasispakketidee.ookditstaathaaksopdeadviezenvandeonderwijsraadenraadvoor Cultuurdiejuistsamenwerkingmetdeeigencultureleomgevingpromotn. Het+Basispakket+druist+in+tegen+de+Kerndoelen+Kunstzinnige+Oriëntatie+en+vraag+vanuit+het+onderwijs+ NogfundamentelerishetprobleemdatmetinvoeringvanhetBasispakketaanlangnietalleKerndoelen KunstzinnigeOriëntatie/VormingvoorhetprimaironderwijswordtvoldaanendatmethetBasispakket teruggegrepenlijkttewordenopoudetraditiesinkunstkencultuuronderwijs 156.VroegerwascultuurK educatie een combinatie van handvaardigheid en tekenonderwijs, muziekonderwijs en erfgoededucak tie 157.HethuidigebereikvancultuureducatieenookdebedoelingenvandeKerndoelenKunstzinnige Oriëntatieisechterveelbrederenrijker,metallerleivormenvandans,theater,film,spokenword(poëK zie),modeengebruikvannieuwemedia 158.UitonderzoekvanMoccablijktdatdebasispakketdisciplines muziek,beeldendeenerfgoededucatie slechts voorrondde40%vandeuitgaven,activiteitenenintek ressesvanscholenvoorcultuureducatiedekken. Bovendienwordtjuistaanhetonderwerp(cultureel)erfgoedbijdiverseandereleergebieden,waaronK deroriëntatieopjezelfendewereldengeschiedenisalruimeaandachtbesteedenlijktditnietdirectde eerstaangewezenkunstdisciplineomapartineenbasispakketcultuureducatieoptenemen.ookuitde evaluatiediemoccain2011lietuitvoerennaarbestedingenbinnenhetcultuurvoucherstelselblijktdat scholennietdirectbehoeftehebbenaanaanvullendemiddelenenactiviteitenophetgebiedvancultuk reelerfgoed 159. Het+Basispakket+tast+de+autonomie,+eigen+kern,+deskundigheid+en+profilering+van+scholen+aan+ Cultuureducatiebeperkentoterfgoed,muziekenbeeldend,endaninelkvandezedisciplines1uurper week betekenteeninperking van het huidige cultuureducatieveld en de vrijheid van scholen om het cultuureducatieonderwijsopdeschoolnaareigeninzichten,randvoorwaardenenwensenintevullen. Scholen willen misschien projectmatig, thematisch of juist in blokken aan cultuureducatie werken, of eenintensievebandmet(lokale)cultuurinstellingenopbouwen.ditisbinnenhetvoorgesteldebasispakk ketnietmogelijk.met1uurperweeklesinelkvandedisciplineswordtvancultuureducatieeensoort vanmathematischewetmatigheidgemaaktenwordthetvakontzieldvandemogelijkheidominbursts veelaandachtenverdiepingaanprojectenendisciplinestegeven.dekansisgrootdatkinderenvanuit deverplichteuurlijksestructuurcultuureducatiealseennoodzakelijkeenverplichteordeninggaanzien inplaatsvaneeninspirerendeenwaardevolletoevoegingenuitbreidingvanhunschoolbestaan. BelangrijkisverderomoptemerkendaterinAmsterdammeerderescholenzijndiezichjuistwillen onderscheidenmeteeneigencultuurprofiel,zoalskunstmagneetscholen,ofscholendiezichopsportin plaatsvankunst&cultuurwillenrichten.aldezescholenwordendoordeinvoeringvaneenbasispakket ernstiginhunmogelijkhedenbeperktteworden. 156 ZieBijlageIenvoordetailinformatieoverdeKerndoelenKunstzinnigeOriëntatie: KDKunstzinnigeOrientatie.html. 157 Dekeuzevoordedisciplinesbeeldend,erfgoedenmuziekwordtenigszinsbegrijpelijkwanneernaardesamenstellingvandewerkK groepwordtgekekendieinamsterdamhetideeendeinvullingvanhetbasispakketcultuureducatieheeftbedacht.indezewerkgroep zatennaastvertegenwoordigersvanhetonderwijs,muziekinstellingenenhetstedelijkmuseumgeenvertegenwoordigersvanandere cultuureducatiedisciplines.ookopmerkelijkisdaterindewerkgroepgeenenkellidzatmetpraktischeervaringmetcultuureducatiein hetpoofeencultuureducatieofkunstvakopleidingsachtergrond. 158 VooraldansisinhetPOpopulairenisbijlageregroepeneeneffectiefinstrumentvoormotorischeontwikkelingvankinderen. 159 Ziehetrapport: OpbrengstenAmsterdamsModel2006K2010 (BoonzajerFlaes&Verrips,2011)." -94-

5 InderdaadgevenPOscholenenICC ersinamsterdamaanzichineenharnasgedrukttevoelenwanneer zedaadwerkelijktotafnamevanhetbasispakketcultuureducatieworden gedwongen.invoeringvan hetbasispakketzouvolgenshenbetekenendatvrijwelalleswordtteruggedraaidwatlaatstejarendoor henaancultuureducatieveinfrastructuur,plannen,visiesenconcreteinvullingisopgebouwd.invoering vanhetbasispakketwordtgezienalseeninterventievanbuitenafwatzonderveeloverleg,ofafstemk ming met deschool,schoolcurriculum en cultuurprogramma opgedrongen wordt. De regie over het cultuuronderwijs in de school komt feitelijk bij een andere partij te liggen. Verder zijn er scholen die aangevengeenbehoefteaan3uurcultuureducatieperweektehebbengeziendezwaarteenbelasting vanhethuidigeschoolprogrammaenandereprioriteitendiezehebben,zoalssportenextraaandacht voorrekenenentaal. Brede invoering van het Basispakket staat haaks op de door de Raad voor Cultuur en Onderwijsraad gewensteversterkingvanderegierolendeskundigheidvanscholenophetgebiedvancultuureducatie. Het+Basispakket+past+niet+bij+de+vraag+van+deze+tijd+en+de+vraag+van+de+creatieve+industrie++ EenanderprobleemisdatdegekozendisciplinesvoorhetBasispakketindeverstevertenietovereenK stemmenmetdevraaginhetcreatieveveldenopvolgende(toegepaste)creatieveenkunstvakopleidink gen. Juist disciplines als dans, theater,mode,(multi)mediae.d.,waarin de creatieve industrieen mediasectorveelvraagnaaris,makengeendeeluitvanhetbasispakket. Experts+waarschuwen+dat+het+Basispakket+de+ruimte+voor+experimenteren+belemmert+ Ookvanuitdehoekvancultuureducatieexpertswordtgewaarschuwdvoorhettedrastischdoorvoeren vaneenvastcultuureducatiecurriculum(basispakket).folkerthaanstra,lectorkunstkencultuureducak tieaandeamsterdamsehogeschoolvoordekunstenbenadrukthetbelangvanruimtevoorzelfexpek rimenterenindekunstendoorkinderenonderdeskundigebegeleidingvanvakkundigedocenten.alles ineenstramienwillengietenbelemmertdemogelijkheidvanauthentiekleren,aldushaanstra 160.Ook BarendvanHeusden,hoogleraarCultuur&Cognitie,inhetbijzondertotdeKunstenaandeRijksuniverK siteitgroningenbenadruktdathetbelangrijkisnietteveelinhoudinraamleerplannenenvastomschrek venleerlijnenvastteleggen,maareerdervoorhelderekwaliteitscriteria,ervarenvakdocentenengoede kwaliteitscontrole te zorgen. Scholen kunnen zich dan optimaal richten op de eigen leerlingen entegelijkertijdmetelkaarenmetderdeningesprekblijven 161. Een+gratis+Basispakket+belemmert+het+commitment+van+scholen+ Invoeringvaneen(verplicht)cultuureducatiebasispakketzegtbijzonderweinigoverhetdraagvlakende overtuigingvandeschoolomechtmetcultuuronderwijsaandeslagtegaan.cultuureducatiedeskundik genziendaadwerkelijkcommitment,breeddraagvlakenvoldoendedeskundigheidbijdeschooljuistals zeerbelangrijkevoorwaardevooreffectieveinvoeringvancultuureducatieenintegratievancultuuronk derwijsinhetschoolbeleid.juistdelaatsteontwikkelingenophetterreinvaninvoeringvanhetbasisk pakket,waarbijerdoorhetcollegeovergedachtwordtomhetbasispakketgratisaanscholenaante bieden, zal het eigen commitment van scholen om aandacht, energie, tijd, geld en deskundigheid in cultuuronderwijstestekennogverderaantasten.algemeenisbekenddatgratisaanbodheteigencomk mitmentendeeigeninspanningennietvergrootendegepercipieerdewaardevanhetgratisaanbod juistverlagen.eengratisbasispakketwordtdoorcultuureducatiedeskundigenenbetrokkenendanook sterkafgeraden.scholenkunneninzo nsituatieookheelergmakkelijkbesluitenomopeensmethet Basispakkettestoppen, omdathetzebijvoorbeeldnietmeeruitkomt en hettochtietskost.opgek 160 ZieCultuurplein,december2011,p.9. " 161 BarendvanHeusdenheeftditineenpersoonlijk wisselingmetdeauteursvandezenotitieaangegeven." -95-

6 bouwdecultuurinfrastructuurdooraanleverendepartijenenidemdeschoolkanzoinéénklapverniek tigdwordenzonderdathetconsequentiesvoordeschool(leiding)zelfheeft. Aanbiedende+instellingen+komen+in+de+problemen+vanwege+het+gratis+aanbod+ EenbijkomendnadeelvanbredeinvoeringvanhetBasispakketisdataanbiedendeinstellingendiehet gratisaanbodbinnenhetbasispakketmoetengaanverzorgenindeproblemenkunnenkomendoordat de eigen inkomsten door het gratis aanbod aanzienlijk zullen dalen, terwijl juist de Kunstraad en het Kunstenplanstellendatcultureelondernemerschapeneenhoogpercentageeigeninkomstenbelangrijk zijnomaanspraakopkunstenplansubsidietemaken. Goede+aanbieders+worden+uitgesloten++ Nogweereenandernadeelvaninvoeringvaneenbasispakketisdatheelveel(kwalitatiefhoogwaardiK ge)cultuureducatieaanbiedersindestad(vrijwel)wordenuitgeslotenvanhetprimaironderwijsendat de door hen opgebouwde cultuureducatie kennis, ervaring en relaties verloren dreigen te gaan.het Basispakketzaldooreenbeperktegroepaanbiederswordenverzorgd,waarvanAslanMuziekcentrum, hetconcertgebouwenmuziekschoolamsterdamvoordedisciplinemuziekdekernzullenvormen.het puntvanverdringingspeeltoverigensookbinnendeeigengroepvanaanbieders.kleineredeelnemende partijenbinnenhetcollectiefaanaanbiedersontbreekthetaandedeskundigheidencapaciteitomeen completeleerlijnaantebieden.scholenzullenindepraktijkjuistvoordiepartijenkiezendieweleen complete(lange)leerlijn(kunnen)aanbieden.ditbevoordeeltdegrote(re)muziekeducatieaanbiedersin Amsterdam. Eindconclusie VoorgaandeopsommingvannegatievepuntenverbondenmetinvoeringvanhetBasispakketCultuurK educatiesterkend66indemeningdatbredeinvoeringvandehuidigeopzetvanhetbasispakketongek wenstis.datlaatonverletdatvoorsommigescholenvrijwilligeinvoeringvanlosseonderdelenvanhet Basispakket, of invoering onder deskundige begeleiding van een complete leerlijnen, zoals muziek of beeldend,eengewenstennuttigonderdeelkanzijnvanhetcultuureducatieaanbodbinnendeschool. Dit zal dan wel altijd op basis van significante investeringen van de school zelf moeten zijn, gepaard moetengaanmethetnoodzakelijkecommitentendeskundigheidvandeschoolenmetdenodigeflexik biliteitomgevenzijn. -96-