Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 11 december 2017 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/76067 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Tornado en orkaan Vooraf Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Begrippenlijst Over dit lesmateriaal Pagina 1
Tornado en orkaan Vooraf In Nederland kan het hard waaien, maar orkanen en tornado's komen hier gelukkig zelden voor. Deze harde winden kunnen namelijk behoorlijk verwoestend zijn. Maar wist je dat er een groot verschil is tussen een orkaan en een tornado? Nee? Na deze opdracht weet je het wel. Aan het eind van deze opdracht kun je: beschrijven hoe een orkaan ontstaat. beschrijven hoe een tornado ontstaat. aangeven waar op aarde regelmatig tornado s voorkomen. aangeven waar op aarde regelmatig orkanen voorkomen. beschrijven wat het verschil is tussen een orkaan en een tornado. Eindproduct In het eindproduct van deze opdracht staat een 'bekende' orkaan centraal.het eindproduct laat zien waar de orkaan is ontstaan en welke schade de orkaan heeft aangericht. Ook leg je in je eindproduct uit wat het verschil is tussen een orkaan en een tornado. Beoordeling Je laat het eindproduct beoordelen door je docent. Je docent zal het eindproduct beoordelen op: Activiteiten de inhoud: wordt duidelijk wat een orkaan is en hoeveel schade een orkaan kan aanrichten? de vorm: is het eindproduct origineel en met zorg gemaakt? Stap Groepsgrootte Activiteit Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Alleen Alleen Alleen Alleen Informatie lezen, websites bekijken en vragen over orkanen en tornado's beantwoorden. Informatie opdoen op het internet over de krachten van de natuur. Informatie opdoen op het internet over de orkaan Katrina. Eindproduct maken over een eigen gekozen orkaan. Benodigdheden Voor deze opdracht heb je een Bosatlas nodig. Tijd Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig. Stap 1 Pagina 2
Orkaan en tornado Bestudeer uit de Kennisbank de pagina's 5 en 6 over orkanen (hurricanes) en tornado's. Bekijk daarna de informatie over deze natuurverschijnselen op de aangegeven websites op internet. KB: Orkaan - tornado schooltv: Hoe ontstaat een orkaan? schooltv: Een verwoestende cycloon. BBC: Tornados BBC: Hurricanes Bezoek de websites hierboven en zoek het antwoord op de volgende vragen: 1. Hoe ontstaat een tornado? Hoe ontstaat een orkaan? 2. In welk gebied op aarde komen veel orkanen voor? 3. Wat is het verschil tussen een orkaan en een tornado? 4. Soms kom je ook de term cycloon tegen. Welk verschijnsel wordt met deze term beschreven? Orkanen, tornado's en cyclonen Lees de tekst hieronder. Het...1... begint ieder jaar in augustus en duurt tot ongeveer...2.... In die periode hoor je vaak veel over orkanen, deze stromen met een windsnelheid van meer dan...3.... Orkanen worden soms ook...4... of tyfonen genoemd of in het Engels hurricanes. Orkanen kunnen veel schade veroorzaken. Wegen en bruggen kunnen worden vernield alsof het luciferhoutjes zijn. Ook...5... het ontzettend hard tijdens zo n storm. Daardoor lopen straten onder of veranderen in gevaarlijke...6.... Orkanen komen vooral voor rondom de...7... boven de grote oceanen. Er bestaan vijf soorten orkanen: klasse 1 tot en met klasse 5. De laatste klasse is de sterkste en gevaarlijkste orkaan. Een...8... is een ander soort storm dan een orkaan. Een tornado is een koker van keihard draaiende lucht die onderaan een enorme...9... hangt. De lucht draait zo ontzettend snel dat op de plek waar de tornado de grond raakt alles wordt verwoest. In de tekst ontbreken nog een aantal woorden. Die woorden zie je hieronder. Selecteer de tekst en kopieer de tekst naar een Worddocument. Vul vervolgens de ontbrekende woorden in. a cyclonen d orkaanseizoen g tornado b december d regent h onweerswolk c 117 km per uur e evenaar i modderstromen Stap 2 Krachten der aarde Op de volgende websites vind je informatie over tornado's en orkanen: Tornado's Pagina 3
Orkanen Zie ook bijgaande video over het ontstaan van tornado s in Tornado Alley: https://youtu.be/vpms8khx5me 1. Wat heeft het gebied tussen Texas en Nebraska te maken met tornado s? 2. Hoe noem je de enorme onweersbuien waaruit tornado s ontstaan? 3. Wanneer begint het tornadoseizoen? 4. Voor wie zijn doppler radars een mooie uitvinding? 5. Wat zijn stormjagers en wat doen ze? 6. Hoe worden de mini-tornado s in Nederland genoemd? Stap 3 Orkaan Irma In het Caribisch gebied komen gemiddeld in het orkaanseizoen zes orkanen voor. Deze tropische orkanen bedreigen ieder jaar de landen rond de Golf van Mexico en de oostkust van de Verenigde Staten. De orkanen die in dit gebied ontstaan krijgen allemaal een naam. In 2017 zijn de namen van de Atlantische orkanen: Arlene, Bret, Cindy, Don, Emily, Franklin, Gert, Harvey, Irma, Jose, Katia, Lee, Maria, Nate, Ophelia, Philippe, Rina, Sean, Tammy, Vince, Whitney. Normaal worden de namen om de zes jaar hergebruikt, maar als een orkaan heel veel slachtoffers maakt, wordt de naam nooit meer gebruikt. Een voorbeeld van namen die nooit meer gebruikt worden, zijn 'Katrina', Harvey en Irma. Deze orkanen raasden in augustus 2005 en augustus en september 2017 door de Verenigde Staten en het Caribisch gebied en hebben vooral de steden New Orleans, Houston en het eiland Sint-Maarten zwaar getroffen. Harvey zal qua kosten (tussen 150 en180 miljard dollar) waarschijnlijk de meest ontwrichtende orkaan in de geschiedenis van de Verenigde Staten worden. Katrina leverde 120 miljard aan schade op. Kijk op de site van de NOAA (National Oceanic and Admospheric Administration) en gebruik de zoekterm Irma. Bekijk op internet een aantal afbeeldingen en filmpjes van de orkaan Irma en van de verwoestingen die deze orkaan heeft aangericht. Stop na ongeveer 20 minuten. Stap 4 Pagina 4
Toets Voor je begint aan de afsluiting maak je de toets 'Tornado's'. De toets bestaat uit een aantal gesloten vragen. Als je alle vragen beantwoord hebt, zie je je score. Je krijgt van de vragen die je fout hebt, het goede antwoord te zien. De score wordt opgenomen in het volgsysteem. Klik op de knop 'Toets' om te beginnen: Tornado's maken.wikiwijs.nl/p/questionnaire/standalone/1911880 1 Op de kaart van de VS zijn drie deelgebieden aangegeven. In welk deelgebied is het risico op tornado's het grootst? a. in deelgebied 1 b. in deelgebied 2 c. in deelgebied 3 2 Het orkaanseizoen begint ieder jaar in augustus en duurt tot ongeveer.... a. december b. januari c. februari 3 Wanneer een tropische storm een bepaalde windkracht bereikt noemen we zo'n storm een Pagina 5
orkaan. Bij welke windkracht is dit het geval? a. windkracht 10 b. windkracht 12 c. windkracht 14 4 Eind augustus 2005 zette orkaan Katrina de straten van New Orleans compleet onder water. Na deze ramp werd door de commissie Bring New Orleans Back, het volgende bepaald: Als duidelijk is dat bewoners niet in staat zijn hun huis, straat of wijk op te bouwen en tot leven te wekken, dan zullen hun huizen worden gesloopt en zal het terrein tot moeras worden omgevormd. Bekijk de tabel hieronder en gebruik de kaart hierboven. Welk van de stadsdelen loopt het grootste risico om tot moeras te worden omgevormd? Pagina 6
a. French Quarter b. Lakeview c. Lower Ninth Ward d. St. Bernard Parish 5 Op de kaart van de VS zijn vier deelgebieden aangegeven. In welk deelgebied is het risico op orkanen het grootst? a. in deelgebied R b. in deelgebied S c. in deelgebied T d. in deelgebied U 6 Als een tropische storm windkracht 12 bereikt noem je de storm een... 1... Pagina 7
1... ontstaan boven zee en alleen op plekken waar de watertemperatuur minstens 27 graden is.... 2... ontstaan op het land en zijn moeilijk te voorspellen.... 2... bereiken zeer grote windsnelheden en een diameter van tientallen meters tot een kilometer. a. 1 = tornado s 2 = orkanen b. 1 = orkanen 2 = tornado s 7 Soms kom je naast natuurverschijnselen als orkanen en tornado s ook de term cycloon tegen. Welk verschijnsel wordt met deze term beschreven? a. Tornado b. Orkaan Stap 5 Eindproduct Op wikipedia vind je voorbeelden van orkanen die veel schade hebben aangericht. Ga naar deze site en ga naar de voorbeelden van orkanen. Kies twee of drie orkanen uit en bezoek de pagina's van deze orkanen. Kies vervolgens één van deze drie orkanen voor het maken van je eindproduct. In je eindproduct geef je aan: Waar deze orkaan is ontstaan. Hoe de orkaan is ontstaan. Welke schade de orkaan heeft aangericht. Gebruik de gereedschapskist om je eindproduct vorm te geven! Klaar? Laat je eindproduct beoordelen door je docent. Begrippenlijst Orkaan Een zeer krachtige wervelwind die bestaat uit een cirkelvormig lagedrukgebied. Een orkaan ontstaat boven zeewater van minimaal 27 C. Tornado Een zeer krachtige wervelwind die ontstaat boven land door het botsen van warme vochtige en koude droge lucht. Water Vloeistof die altijd van hoog naar laag stroomt en waaruit zeeën en rivieren bestaan. Overstroming Het onder water lopen van een gebied dat onder normale omstandigheden droog ligt. Droogte Periode met een gebrek aan neerslag in combinatie met een hoge temperatuur. Pagina 8
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 11 december 2017 om 13:53 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 2; Leerinhoud en doelen Landschappen (en menselijke activiteit); Aardrijkskunde; Natuurrampen; Ontstaan en gevolgen van natuurrampen; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Trefwoorden leerlijn, rearrangeerbare Pagina 9