p t m t WINTERM <K B&W-nota Dst. ontv. j 22DEC. 2015 nr(s) geregistreerde stuk(ken): 10 blad: 1/6 datum nota: 14 december 2015 programma: 7. Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening werkdoel: 1094 - Contacten Azc onderwerp: VNG Ledenraadpleging Onderhandelaarsakkoord Verhoogde Asielinstroom advies: In te stemmen met het Onderhandelaarsakkoord Verhoogde Asielinstroom encle reactie waar mogelijk te voorzien van de kanttekeningen wat betreft de financiële effecten en het loslaten van de ondergrens van 200 personen waar het betreft opvanglocaties. Secr. / Dir. Scheinck Burg. Van Beem Gommers Saris Te Gronde akkoord l /O /O.' bespreken /y' l\ lék? * - besluit: het besluit staat oi pagina 3 ^ Aalderink l ^ behandeld door: mevr. B. klein Gunnewiek team: Mens & Omgeving collegiaal overleg gepleegd met: - team: - manager: mevr. D. Kerkdijk financiële consequenties: Nee Ja, gedekt in begroting Ja, niet gedekt in begroting, dekking via: Ja, anders: is / wordt opgenomen op de termijnagenda Jaar: Kwartaal: onbepaald: 0 niet op termijnagenda aanvrager is op grond van artikel 4:7 van de Algemene wet bestuursrecht geïnformeerd over het (gedeeltelijk) negatieve advies: Ja Nee El n.v.t. de geadresseerde en evt. andere belanghebbenden die naar verwachting bedenkingen hebben tegen het advies, zijn op grond van artikel 4:8 van de Algemene wet bestuursrecht gehoord: Ja Nee E n.v.t. niet openbaar 0<] openbaar (met uitgestelde publicatie) openbaar (met directe publicatie) kritische termijn voor besluitvorming Nee S Ja, nl. en vanwege: collegebehandeling 15 dec vanwege reactietermijn 18 dec portefeuillehouder: drs. D.W. Aalderink naar raadscommissie: Nee S Ja, ter informatie / voor overleg met college G Ja, ter voorbereiding behandeling cq. besluitvorming raad datum behandeling commissie: paraaf griffie: naar raad: El Nee Ja datum behandeling raad: paraaf griffie:
B&W nota communicatie via: bijlagen: Persbericht 1. Brief VNG van 30 november aan college en raad Anders, nl 2. Bestuursakkoord Verhoogde Asielinstroom van 27 M n.v.t. november
besluit blad: 3/6 datum nota: 14 december 2015 onderwerp: VNG Ledenraadpleging Onderhandelaarsakkoord Verhoogde Asielinstroom behandeld door: mevr. B. klein Gunnewiek datum besluit door college B&W: 15 december 2015 besluit: Ingestemd met het Onderhandelaarsakkoord Verhoogde Asielinstroom en de reactie waar mogelijk voorzien van de kanttekeningen wat betreft de financiële effecten en het loslaten van de ondergrens van 200 personen waar het betreft opvanglocaties. overwegingen college indien besluit afwijkend is van het ambtelijk advies: paraaf secretaris:
MM B&W-nota blad: 4/6 datum nota: 14 december 2015 inleiding: Op 27 november 2015 hebben het kabinet en de VNG een Onderhandelaarsakkoord Verhoogde Asielinstroom gesloten. Tijdens de Buitengewone Algemene Ledenvergadering (BALV) van 30 november 2015 is dit akkooord nader toegelicht. De VNG-bestuur legt dit onderhandelaarsakkoord aan de n voor met een positief advies. U kunt alleen vóór of tegen het akkoord stemmen, dus niet op onderdelen van het akkoord. De stem kan tot en met vrijdag 18 december 12.00 uur, via de secretaris, elektronisch worden uitgebracht. Wij adviseren u als volgt. advies: In te stemmen met het Onderhandelaarsakkoord Verhoogde Asielinstroom en waar mogelijk te voorzien van de kanttekeningen wat betreft de financiële effecten en het loslaten van de ondergrens van 200 personen waar het betreft opvanglocaties. argumenten/onderbouwing: Hef akkoord biedt oplossingen om verhoogde asielinstroom in goede banen te leiden. Nederland kent al geruime tijd een verhoogde asielinstroom, hetgeen een grote uitdaging is voor zowel het Rijk als de n. Uitgangspunt voor de overheid hierbij is en blijft om passende oplossingen te vinden waarbij de kosten voor de maatschappij zo beperkt mogelijk worden gehouden, sober en rechtvaardig. De problematiek komt per definitie op lokaal niveau tot uiting. Daarom zijn goede communicatie tussen rijk, provincies en n cruciaal. De verhoogde asielinstroom vraagt tegelijkertijd om een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling en een bijbehorende aanspreekbaarheid op ieders verantwoordelijkheid. Met het Onderhandelaarsakkoord komen het Rijk en de n bestuurlijke afspraken overeen om gezamenlijk de huidige opgaven het hoofd te bieden. Het VNG-bestuur geeft aan dat de afspraken niet gezien moeten worden als eenmalig resultaat, maar meer als een start richting blijvende samenwerking tussen de verschillende overheidslagen. Via een zogenoemde Landelijke Regietafel Verhoogde Asielinstroom blijven rijk en n met elkaar in gesprek over de voortgang en uitvoering van de in ketenperspectief gemaakte afspraken. Daarnaast komen er regionale regietafels. Aan deze tafels de uitdaging om de uitvoering van de afspraken regionaal verder ter hand te nemen. Platform Opnieuw Thuis en het Ondersteuningsteam Asielzoekers en Vergunninghouders (OTAV) bieden ondersteuning. Hef bestuursakkoord bevat afspraken over o.a. opvangcapaciteit voor asielzoekers en huisvesting, inkomensvoorziening en maatschappelijke begeleiding van statushouders en de organisatorische aansturing Opvang voor asielzoekers: Er dienen minimaal 500 extra noodopvangplekken per Veiligheidsregio gerealiseerd te worden voor het einde van 2015, voor 3 tot 6 maanden, onder aansturing van COA; Daarnaast moeten er 2.500 extra noodopvangplekken per provincie gerealiseerd worden, die inzichtelijk moeten zijn voor 1 februari 2016 (hoeven dan nog niet gerealiseerd te zijn); COA wil graag grotere locaties (300 tot 1.500+), maar kleinere satellietlocaties (200 is de ondergrens) als er grotere voorzieningen in de buurt zijn, zijn ook akkoord;
blad: 5/6 datum nota: 14 december 2015 In principe komt er in 2016 geen (kortdurende) crisisnoodopvang meer, alleen nog noodopvang of reguliere opvang; Het crisisnoodopvangtarief wordt met terugwerkende kracht verhoogd van 40 naar 100 p.p.p.n. Statushouders: Bij realisatie van huisvestingsvoorzieningen kan de woningbouwcorporatie/particuliere verhuurder een subsidie krijgen van 6.250 per statushouder. Dit is landelijk gemaximeerd op 14.000 vergunninghouders; De kostendelersnorm moet daarbij van toepassing kunnen zijn. Het Rijk wil minimaal 4 vergunninghouders per voorziening. Dus per voorziening voor 4 personen 25.000 subsidie; Het Gemeentelijk zelfzorgarrangement (GZZA) wordt per 31-12-2015 vervangen door het Gemeentelijk Versnellingsarrangement (GVA). Het GVA is inzetbaar door n als individuele, tijdelijke huisvestingsoplossing als permanente huisvesting niet mogelijk is. Dit is landelijk begrenst op 10.000 vergunninghouders, die vervolgens meetellen voor de taakstelling; Ook alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv) tellen vanaf 1 januari 2016 mee voorde taakstelling; Nareizigers worden sneller aan de vooruitreizende vergunninghouder (referent) gekoppeld. Meer middelen voor maatschappelijke begeleiding: van 1.000 naar 2.370 per vergunninghouder in 2016 en 2017; Voorfinanciering (max. 50 min. voor het hele land) van de verwachte hogere kosten Participatiewet/bijstand. Er komt nog een landelijke verdeelsystematiek. Organisatorische aansturing: Er komen regionale regietafels (incl. n, VR's, COA en provincie), onder aanvoering van de commissarissen van de Koning q.q. Rijksheer, te realiseren voor medio december. Onderwerpen zijn taakstelling statushouders, regionale verevening én (nood)opvang. Inmiddels zijn hier regionaal de eerste stappen voor ondernomen. Omdat dit akkoord op een groot aantal punten duidelijkheid biedt, alsmede op onderdelen concrete (begunstigende financiële) toezeggingen aan de n bevat, adviseren wij u er mee in te stemmen. Er zijn echter ook een aantal kanttekeningen te plaatsen bij de gemaakte afspraken: Kanttekeningen bij het voorliggende akkoord 1. Grosso modo biedt het voorliggende akkoord een goede basis om de voldoende adequate en humane opvang te realiseren, alsmede biedt het een doorkijkje naar de (additionele) mogelijkheden voor de huisvesting van statushouders. Relatief onderbelicht blijven echter de (financiële) effecten op het gebied van o.a. bijstandsuitkeringen, woninginrichtingen (bijzondere bijstand), het verzorgen van onderwijs, maatschappelijke begeleiding (o.a. Vluchtelingenwerk), daginvulling en de navenante effecten op bijv. ambtelijke inzet. 2. Het is wenselijk dat COA de harde ondergrens van 200 personen voor één locatie los laat. Het zou n vrij moeten staan om ook kleinere, lokale locaties te zoeken en aan te (laten) bieden voor kleinschalige opvang (onder aansturing van een grotere COA-locatie). Dat biedt meer flexibiliteit. betrokkenenparagraaf: - advisering externe adviesorganen/belangenorganisaties: -
blad: 6/6 datum nota: 14 december 2015 scenario's (indien gewenst/mogelijk): - financiële paragraaf incl. financiële risico's en fiscale consequenties: - overige risico's: - aspecten duurzaamheid: vervolgprocedure en planning: Op basis van de uitkomsten van de ledenraadpleging neemt het VNG-bestuur een definitief besluit over het onderhandelaarsakkoord. relatie met andere besluitvorming/andere projecten: - integriteitstoets: - overige opmerkingen: -
nr(s) geregistreerde stuk(ken): 102224 blad: 1/7 datum nota: 14 december 201 programma: 7. Arbeidsparticipatie en inkomensvoorziening werkdoel: 1094 Contacten Azc onderwerp: VNG Ledenraadpleging Onderhandelaarsakkoord Verhoogde Asielinstroom advies: 1. In regionaal verband uitvoering te geven aan het concept-bestuursakkoord Ver )gde Asielinstroom; 2. Dit te doen middels de afspraken en de uitgangspunten zoals beschreven in i bijlage Achterhoekse Aanpak voor Verhoogde Asielinstroom; 3. Deze Achterhoekse Aanpak kenbaar te maken aan de VNOG en de provincie Gelderland; 4. In te stemmen met het concept-bestuursakkoord, maar deze waar mogelijk te voorzien van de kanttekeningen (o.a. ondergrens van 200 personen, effecten BUIG-budgetten) zoals bes/mreven in dit voorstel en in de Achterhoekse Aanpak; 5. Deze Achterhoekse Aanpak en de instemming met het concept-^éstuursakkoord kenbaar te maken aan de raad akkoord Secr. / Dir. Scheinck Burg. Van Beem Wethy Gommers Saris Te Gronde Aalderink bespreken besluit: het besluit staat o > pagina 3 behandeld door: mevr. B. klein Gunnewiek / team: Mens & Omgeving / collegiaal overleg gepleegd met: / team: / manager: mevr. D. Kerkdijk / financiële consequenties: / El Nee / Ja, gedekt in begroting / Ja, niet gedekt in begroting, dekking via: Ja, anders: / is / wordt opgenomen (op de termijnagenda Jaar: Kwartaar onbepaald: S niet op termijnagenda aanvrager is op omrond van artikel 4:7 van de Algemene wet bestuursrecht geïnformeerd over het (gedeeltelijk) negatieve advies: Ja / Nee n.v.t. de geadresseerde en evt andere belanghebbenden die naar verwachting bedenkingen hebben tegen het advies, zijn op grond van artikel 4:8 van de Algemene wet bestuursrecht gehoord: Ja Nee El n.v.t. niet openbaar IS] openbaar (met uitgestelde publicatie) 0 openbaar (met directe publicatie) kritische termijn voor besluitvorming Nee S Ja, nl. en vanwege: "collegebehandelign 15 dec. vanwege reactietermijn 18 dec. portefeuillehouder: drs. D.W. Aalderink naar raadscommissie: Nee S Ja, ter informatie / voor overleg met college Ja, ter voorbereiding behandeling cq. besluitvorming raad datum behandeling commissie: paraaf griffie: naar raad: El Nee Ja datum behandeling raad:
B&W nota paraaf griffie: communicatie via: bijlagen: Persbericht 1. Brief VNG van 30 november aan college en raad D Anders, nl 2. Besturusakkoord Verhoogde Asielinstroom van 27 El n.v.t. november 3. Achterhoekse Aanpak voor Verhoogde Asielsinstroom van 14 december
besluit behoort bij nota onder nummer: blad: 3/7 datum nota: 14 december 2015 onderwerp: VNG Ledenraadpleging Onderhandelaarsakkoord Verhoogde Asielinstroom behandeld door: mevr. B. klein Gunnewiek datum besluit door college B&W: 15 december 2015 besluit: 1. In regionaal verband uitvoering geven aan het concept-bestuursakkoord Verhoogde Asielinstroom. 2. Dit doen middels de afspraken en de uitgangspunten zoals beschreven in de bijlage Achterhoekse Aanpak voor Verhoogde Asielinstroom. 3. Deze Achterhoekse Aanpak kenbaar maken aan de VNOG en de provincie Gelderland. 4. Instemmen met het concept-bestuursakkoord, maar deze waar mogelijk te voorzien van de kanttekeningen (o.a. ondergrens van 200 personen, effecten BUIG-budgetten) zoals beschreven in dit voorstel en in de Achterhoekse Aanpak. 5. Deze Achterhoekse Aanpak en de instemming met het concept-bestuursakkoord kenbaar maken aan de raad. overwegingen college indien besluit afwijkend is van het ambtelijk advies: paraaf secretaris:
blad: 4/7 datum nota: 14 december 2015 inleiding: Op 27 november 2015 hebben het kabinet en de VNG een Onderhandelaarsakkoord Verhoogde Asielinstroom gesloten. Tijdens de Buitengewone Algemene Ledenvergadering (BALV) van 30 november 2015 is dit akkoord nader toegelicht. Het VNG-bestuur legt dit onderhandelaarsakkoord aan de n voor met een positief advies. U kunt alleen vóór of tegen het akkoord stemmen, dus niet op onderdelen van het akkoord. Er is wel een mogelijkheid om commentaar toe te voegen. De stem kan tot en met vrijdag 18 december 12.00 uur, via de secretaris, elektronisch worden uitgebracht. Er is inmiddels een doorvertaling op Achterhoeks niveau gemaakt van de taken die uit het akkoord voortvloeien de Achterhoekse Aanpak voor Verhoogde Asielinstroom. Wij adviseren u als volgt. advies: 1. In regionaal verband uitvoering te geven aan het concept-bestuursakkoord Verhoogde Asielinstroom; 2. Dit te doen middels de afspraken en de uitgangspunten zoals beschreven in de bijlage Achterhoekse Aanpak voor Verhoogde Asielinstroom; 3. Deze Achterhoekse Aanpak kenbaar te maken aan de VNOG en de provincie Gelderland; 4. In te stemmen met het concept-bestuursakkoord, maar deze waar mogelijk te voorzien van de kanttekeningen (o.a. ondergrens van 200 personen, effecten BUIG-budgetten) zoals beschreven in dit voorstel en in de Achterhoekse Aanpak; 5. Deze Achterhoekse Aanpak en de instemming met het concept-bestuursakkoord kenbaar te maken aan de raad argumenten/onderbouwing: Het akkoord biedt oplossingen om verhoogde asielinstroom in goede banen te leiden. Nederland kent al geruime tijd een verhoogde asielinstroom, hetgeen een grote uitdaging is voor zowel het Rijk als de n. Uitgangspunt voor de overheid hierbij is en blijft om passende oplossingen te vinden waarbij de kosten voor de maatschappij zo beperkt mogelijk worden gehouden, sober en rechtvaardig. De problematiek komt per definitie op lokaal niveau tot uiting. Daarom zijn goede communicatie tussen rijk, provincies en n cruciaal. De verhoogde asielinstroom vraagt tegelijkertijd om een duidelijke verantwoordelijkheidsverdeling en een bijbehorende aanspreekbaarheid op ieders verantwoordelijkheid. Met het Onderhandelaarsakkoord komen het Rijk en de n bestuurlijke afspraken overeen om gezamenlijk de huidige opgaven het hoofd te bieden. Het VNG-bestuur geeft aan dat de afspraken niet gezien moeten worden als eenmalig resultaat, maar meer als een start richting blijvende samenwerking tussen de verschillende overheidslagen. Via een zogenoemde Landelijke Regietafel Verhoogde Asielinstroom blijven rijk en n met elkaar in gesprek over de voortgang en uitvoering van de in ketenperspectief gemaakte afspraken. Daarnaast komen er regionale regietafels. Aan deze tafels de uitdaging om de uitvoering van de afspraken regionaal verder ter hand te nemen. Platform Opnieuw Thuis en het Ondersteuningsteam Asielzoekers en Vergunninghouders (OTAV) bieden ondersteuning. Het bestuursakkoord bevat afspraken over o.a. opvangcapaciteit voor asielzoekers en huisvesting, inkomensvoorziening en maatschappelijke begeleiding van statushouders en de organisatorische aansturing
blad: 5/7 datum nota: 14 december 2015 Opvang voor asielzoekers: Er dienen minimaal 500 extra noodopvangplekken per Veiligheidsregio 1 gerealiseerd te worden voor het einde van 2015, voor 3 tot 6 maanden, onder aansturing van COA; Daarnaast moeten er 2.500 extra noodopvangplekken per provincie gerealiseerd worden, die inzichtelijk moeten zijn voor 1 februari 2016 (hoeven dan nog niet gerealiseerd te zijn); COA wil graag grotere locaties (300 tot 1.500+), maar kleinere satellietlocaties (200 is de ondergrens) als er grotere voorzieningen in de buurt zijn, zijn ook akkoord; In principe komt er in 2016 geen (kortdurende) crisisnoodopvang meer, alleen nog noodopvang of reguliere opvang; Het crisisnoodopvangtarief wordt met terugwerkende kracht verhoogd van 40 naar 100 p.p.p.n. Sfafushouders: Bij realisatie van huisvestingsvoorzieningen kan de woningbouwcorporatie/particuliere verhuurder een subsidie krijgen van 6.250 per statushouder. Dit is landelijk gemaximeerd op 14.000 vergunninghouders; De kostendelersnorm moet daarbij van toepassing kunnen zijn. Het Rijk wil minimaal 4 vergunninghouders per voorziening. Dus per voorziening voor 4 personen 25.000 subsidie; o Het Gemeentelijk zelfzorgarrangement (GZZA) wordt per 31-12-2015 vervangen door het Gemeentelijk Versnellingsarrangement (GVA). Het GVA is inzetbaar door n als individuele, tijdelijke huisvestingsoplossing als permanente huisvesting niet mogelijk is. Dit is landelijk begrenst op 10.000 vergunninghouders, die vervolgens meetellen voor de taakstelling; Ook alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv) tellen vanaf 1 januari 2016 mee voor de taakstelling; Nareizigers worden sneller aan de vooruitreizende vergunninghouder (referent) gekoppeld. Meer middelen voor maatschappelijke begeleiding: van 1.000 naar 2.370 per vergunninghouder in 2016 en 2017; Voorfinanciering (max. 50 min. voor het hele land) van de verwachte hogere kosten Participatiewet/bijstand. Er komt nog een landelijke verdeelsystematiek. Organisatorische aansturing: Er komen regionale regietafels (incl. n, VR's, COA en provincie), onder aanvoering van de commissarissen van de Koning q.q. Rijksheer, te realiseren voor medio december. Onderwerpen zijn taakstelling statushouders, regionale verevening én (nood)opvang. Inmiddels zijn hier regionaal de eerste stappen voor ondernomen. Omdat dit akkoord op een groot aantal punten duidelijkheid biedt, alsmede op onderdelen concrete (begunstigende financiële) toezeggingen aan de n bevat, adviseren wij u er mee in te stemmen. Er zijn echter ook een aantal kanttekeningen te plaatsen bij de gemaakte afspraken: Kanttekeningen bij het voorliggende akkoord Grosso modo biedt het voorliggende akkoord een goede basis om de voldoende adequate en humane opvang te realiseren, alsmede biedt het een doorkijkje naar de (additionele) mogelijkheden voor de huisvesting van statushouders. Relatief onderbelicht blijven echter de (financiële) effecten op het gebied van o.a. bijstandsuitkeringen 2, woninginrichtingen (bijzondere bijstand), het verzorgen van onderwijs, maatschappelijke begeleiding (o.a. Vluchtelingenwerk), daginvulling en de navenante effecten op bijv. ambtelijke inzet. 1 2 De Veiligheidsregio Noord- en Oost Gelderland bestaat uit 22 n. De BUIG-budgetten (Wet bundeling van uitkeringen inkomensvoorziening aan n)
blad: 6/7 datum nota: 14 december 2015 Bijvoorbeeld: één bijstandsuitkering vooreen alleenstaande kost een ca. 15.000. Wanneer er dus 40 extra statushouders allemaal een (alleenstaanden)bijstandsuitkering zouden krijgen, bedraagt het netto-effect voor één jaar dus al + 600.000. Gemeenten worden achteraf wel gecompenseerd voor deze verhoogde aanspraak op de BUIG-budgetten, maar moeten deze dus wel voorfinancieren. Het Rijk biedt nu 50 min. voorfinanciering, maar dat zal, verspreid over 393 n, slechts een beperkt effect sorteren. Op het gebied van noodopvang is het wenselijk dat COA de ondergrens van 200 personen voor één locatie los laat. Het zou n vrij moeten staan om ook kleinere, lokale locaties te zoeken en aan te (laten) bieden voor kleinschalige opvang (onder aansturing van een grotere COA-locatie). Dat biedt meer flexibiliteit en zorgt ervoor dat meer n een evenredige bijdrage kunnen leveren. Het verdient aanbeveling deze kanttekeningen (zo mogelijk in Achterhoeks verband, zie ook De Achterhoekse Aanpak) mee te geven bij het instemmen met het concept-akkoord. De Achterhoekse Aanpak Het ligt op het pad van de 8 Achterhoekse n om in regionaal verband op te trekken als het gaat om de uitvoering van het akkoord. Er zijn reeds een aantal initiatieven ontplooid om deze taken van regionale regie te voorzien, maar de integraliteit, urgentie en omvang van het vraagstuk noopt tot het neerzetten van een aantal kaderstellende "piketpalen". Een bestuurlijke delegatie van een aantal n 3 heeft in een afstemmingsoverleg (d.d 11-12- 2015) een eerste aanzet van een gezamenlijk beeld ontwikkeld, hoe het akkoord in Achterhoeks verband beslag kan krijgen. Deze uitgangspunten bieden een houvast voor alle n, zonder dat er sprake is van een strak keurslijf: hiermee committeren de Achterhoekse n zich samen aan de opdrachten uit het akkoord, maar behoudt elke vrijheid om hier op een eigen wijze invulling aan te geven. In de Achterhoekse Aanpak voor Verhoogde Asielinstroom staat dus aan welke taken de Achterhoekse n zich committeren en hoe men daar invulling aan kan geven. Wij stellen u voor deze Achterhoekse Aanpak te onderschrijven en in regionaal verband aan te bieden aan de VNOG en de provincie Gelderland, alsmede de raad ervan op de hoogte te stellen. betrokkenenparagraaf: advisering externe adviesorganen/belangenorganisaties: Het VNG-bestuur heeft het akkoord aan de n voorgelegd met een positief advies. scenario's (indien gewenst/mogelijk): financiële paragraaf incl. financiële risico's en fiscale consequenties: 1 Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre &
blad: 7/7 datum nota: 14 december 2015 overige risico's: aspecten duurzaamheid: vervolgprocedure en planning: Op basis van de uitkomsten van de ledenraadpleging neemt het VNG-bestuur een definitief besluit over het onderhandelaarsakkoord relatie met andere besluitvorming/andere projecten: integriteitstoets: overige opmerkingen: