Sociale Dienst Oost Achterhoek Nota Dagelijks Bestuur

Transcriptie

1 Sociale Dienst Oost Achterhoek Nota Dagelijks Bestuur Nr(s) geregistreerde stuk(ken): DB / Datum nota: Onderwerp: Vaststellen van de beleidsregels Wet taaleis en het inkopen van een taaltoets Advies: - De beleidsregels Wet taaleis vast te stellen; - De taaltoets in te kopen bij Mister Dutch. Behandeld door: R. Hengeveld Collegiaal overleg gepleegd met: M. Vos (beleid), H. Bussing (kwaliteit) en C. Groot Zevert (kwaliteit) Niet openbaar Openbaar (met directe publicatie) Openbaar (met uitgestelde publicatie) Kritische termijn voor besluitvorming. Nee moet tijdig naar de gemeenteraden Financiële consequenties: Nee, Aanvrager is op grond van artikel 4:7 van de Algemene wet bestuursrecht geïnformeerd over het (gedeeltelijk) negatieve advies: Ja Nee N.v.t. Directeur T.A. Beijer: Akkoord Bespreken Voor behandeling naar Algemeen Bestuur: Nee, Datum behandeling Algemeen Bestuur: De geadresseerde en evt. andere belanghebbenden die naar verwachting bedenkingen hebben tegen het advies, zijn op grond van artikel 4:8 van de Algemene wet bestuursrecht gehoord: Ja Nee N.v.t.. Communicatie via: Persbericht Anders. N.v.t. Voor behandeling naar Gemeenteraad: Nee Datum behandeling Gemeenteraad: Paraaf griffie: Bijlagen: - Beleidsregels Wet taaleis 2018 Sociale Dienst Oost Achterhoek - Offerte Mister Dutch Akkoord Secretaris T.A. Beijer Voorzitter J.B.M. Hoenderboom Besluit: het besluit staat vermeld op pagina 2

2 B E S L U I T Behoort bij nota onder nummer : DB / Onderwerp: Vaststellen van de beleidsregels Wet taaleis en het inkopen van een taaltoets Datum nota: Behandeld door: R. Hengeveld Datum besluit door Dagelijks Bestuur: Besluit: - De beleidsregels Wet taaleis vast te stellen; - De taaltoets in te kopen bij Mister Dutch. Overwegingen Dagelijks Bestuur indien besluit afwijkend is van het ambtelijk advies : 2

3 Nota aan het D.B. SDOA Behoort bij nota onder nummer : DB / Onderwerp Vaststellen van de beleidsregels Wet taaleis en het inkopen van een taaltoets Inleiding Op 1 januari 2016 is de Wet taaleis in werking getreden met als doel de participatiekansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Om dit te realiseren is verplicht gesteld dat een bijstandsgerechtigde de Nederlandse taal op minimaal 1Fniveau beheerst. Hoewel het 1F-niveau op dit moment wordt vereist, zal dit vanaf januari 2020 (hoogstwaarschijnlijk) verhoogd worden naar het B1-niveau van de Nederlandse taal. De taaleis geldt vanaf 1 januari 2016 voor nieuwe bijstandsgerechtigden en vanaf 1 juli 2016 ook voor het zittende bestand. Met het zittende bestand worden hier de bijstandsgerechtigden bedoeld die reeds op 31 december 2015 recht hadden op een uitkering vanuit de Participatiewet. Statushouders, die een inburgeringstraject volgen, voldoen in eerste instantie aan de Wet taaleis. Dit komt omdat zij taalonderwijs volgen met als eindniveau 1F. Wanneer zij hun inburgeringsexamen hebben gehaald voldoen zij volledig aan de Wet taaleis. Indien zij hun inburgeringsexamen niet halen zullen statushouders alsnog moeten aantonen dat zij wel aan de taaleis voldoen, of inspanningen verrichten om hun taalniveau te verbeteren. Onlangs is uit een landelijk onderzoek vanuit het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gebleken dat de administratie omtrent de taaleis landelijk zeer gebrekkig is. Daarnaast voeren veel gemeenten de taaleis niet volgens de letter van de wet uit en wordt de voortgang beperkt gemonitord. Ook wordt het handhavingsregime onvoldoende benut. De staatssecretaris acht dit ongewenst en gaat hierover in gesprek met de VNG om afspraken te maken over een betere uitvoering van de wet. In 2016 zijn de Beleidsregels taaleis Participatiewet Sociale Dienst Oost Achterhoek opgesteld. Voor een goede en volledige uitvoering van de wet moeten de huidige beleidsregels worden aangepast. Door het gebrek aan een taaltoets wordt er momenteel niet (volledig) voldaan aan de Wet taaleis. De nieuwe beleidsregels bevatten een nadere uitwerking van de voortgang en wijze waarop het Dagelijks Bestuur van de SDOA omgaat met het afleggen van een taaltoets en de verplicht op te leggen verlagingen. Daarnaast kunnen klantmanagers bij het begeleiden van klanten die niet voldoen aan de taaleis een taaltraject met hen op te stellen. De klant kan hierbij worden ondersteund door het inzetten van formele of informele taaltrajecten om het vereiste niveau te behalen. Voorstel 1. De beleidsregels Wet taaleis vast te stellen; 2. De taaltoets in te kopen bij Mister Dutch. Beoogd resultaat Hiermee wordt voldaan aan de eisen van de Participatiewet omtrent de Wet taaleis. Daarnaast biedt het klantmanagers een kader om binnen te werken. Tot slot zal ook de verplichte taaltoets uitgevoerd gaan worden binnen de SDOA. Argumenten 1.1 Op dit moment zijn er geen volledige beleidsregels Wet taaleis. In 2016 zijn er beleidsregels ingevoerd, maar deze sluiten onvoldoende aan bij de Wet taaleis, zoals bedoeld in artikel 18b van de Participatiewet. 1.2 De beleidsregels geven duidelijkheid over het voldoen aan de Wet taaleis. In artikel 1, lid d, van de beleidsregels Wet taaleis 2018 wordt beschreven welke eis er wordt gesteld aan de Nederlandse taalvaardigheid van de betrokkene. 1.3 De beleidsregels geven duidelijkheid aan de uitvoering van de taaltoets. In artikel 3 van de beleidsregels Wet taaleis 2018 wordt beschreven hoe er uitvoering wordt gegeven aan de taaltoets en waar deze aan dient te voldoen. 1.4 De beleidsregels geven duidelijkheid over hoe er afgestemd dient te worden op de bijstandsuitkering bij het niet voldoende meewerken door de belanghebbende aan de Wet taaleis. In de artikelen 7 en 8 van de beleidsregels Wet taaleis 2018 wordt beschreven wanneer er afgestemd wordt op de bijstandsuitkering van de belanghebbende wanneer deze niet voldoende meewerkt aan de taaltoets of het taalplan. 1.5 De beleidsregels bieden klantmanagers een kader om binnen te werken. Nadat de nieuwe beleidsregels Wet taaleis zijn vastgesteld zal dit de klantmanagers een kader bieden om binnen te gaan werken. Klantmanagers schrijven gezamenlijk met de klant een taalplan, waarbij ondersteuning vanuit formele en informele taaltrajecten ingezet kunnen worden om het vereiste niveau te behalen. 1.6 Met de beleidsregels kunnen ook laaggeletterden beter in beeld worden gebracht. Door meer zicht te krijgen op het taalniveau van klanten komen ook klanten die laaggeletterd zijn in beeld. Zij kunnen vervolgens naar een taaltraject begeleid worden, waarmee hun kansen op de arbeidsmarkt zullen worden vergroot. 3

4 2.1 Er is momenteel nog geen taaltoets ingekocht bij een aanbieder. In artikel 18b van de Participatiewet wordt beschreven dat er een taaltoets dient te worden aangeboden aan aanvragers van een bijstandsuitkering die niet kunnen aantonen dat zij voldoen aan de Wet taaleis. Er zijn hiertoe diverse offertes aangevraagd bij taalaanbieders. Twee onderwijsinstellingen bleken duurder te zijn dan Mister Dutch in het afnemen van een taaltoets. Daarnaast gaf een derde onderwijsinstelling aan dat zij niet bereid waren om enkel een taaltoets af te nemen (zonder het volgen van onderwijs). Mister Dutch voldoet aan dezelfde kwaliteitseisen als regionale onderwijsaanbieders. Daarnaast bieden zij de mogelijkheid om op locatie te toetsen in het kader van de Wet taaleis zonder dat er onderwijs ingekocht dient te worden bij deze aanbieder. Kanttekeningen 2.1 De kosten voor de toetsen zijn 180,- per deelnemer voor alle onderdelen van de taaltoets. Deze kosten zijn voor de volledige toets, die bestaat uit 5 onderdelen. Wanneer een deelnemer voor slechts één onderdeel nog niet is geslaagd kan er opnieuw getoetst worden voor 75,- per onderdeel of 180,- voor de volledige taaltoets. De kosten voor de taaltoets kunnen worden gefinancierd vanuit het participatiebudget, echter zijn deze kosten niet begroot voor 2018 en Het is volgens de Wet taaleis echter verplicht om een taaltoets af te nemen bij aanvragers van een bijstandsuitkering, indien zij de taalvaardigheid niet kunnen aantonen met documenten. 2.1 De kosten voor de toetsen zijn exclusief de huur van een locatie. Mister Dutch biedt haar toetsen aan op locatie. De SDOA biedt hiervoor een ruimte aan of huurt extern een ruimte. Het huren van een externe ruimte zou wel aanvullende kosten met zich meebrengen. Naar verwachting zal er voor de toetsen gebruik gemaakt kunnen worden van de verschillende vergaderzalen en voor de spreekvaardigheidstoetsen (met audio-opname) van de spreekruimtes van het Loopbaanplein in Winterswijk. 2.1 Momenteel wordt er regelmatig al een (gratis) taalmeter gebruikt door klantmanagers om te testen of hun klanten de Nederlandse taal beheersen. Een aantal klantmanagers heeft aangegeven een gratis online taalmeter toe te passen bij hun klanten om zo te meten hoe hun Nederlandse taalvaardigheid is. De online taalmeter voldoet echter niet aan de eisen volgens artikel 18b van de Participatiewet. De taalmeter is een eenvoudig instrument en geeft geen beeld van de Nederlandse taalvaardigheid zoals bedoeld in artikel 3 van de beleidsregels Wet taaleis Financiën De taaltoets kan gefinancierd worden vanuit het participatiebudget. Facturatie vindt naderhand plaats. De kosten voor de toetsen zijn 180,- per deelnemer voor alle onderdelen of 75,- per vaardigheid. De kosten voor de toetsen zijn exclusief de huur van een locatie. In eerste instantie zullen de kosten hoger komen te liggen, omdat er een inhaalslag gemaakt moet worden. Momenteel voldoen er 137 klanten niet aan de taaleis. Daarnaast is er van de klanten, die onder basisdienstverlening vallen, niet bekend of zij wel of niet voldoen aan de taaleis. Zij worden op dit moment weer in beeld gebracht door inkomensconsulenten en hierbij wordt de controle op de taaleis meegenomen, zodat ook van hen bekend wordt wie er nog niet voldoet aan de taaleis. Het totaalbedrag aan taaltoetsen kan hierdoor hoger uit komen te vallen. Voldoen niet aan de taaleis Kosten taaltoets in voor klanten die niet voldoen aan de taaleis Berkelland Oost Gelre Winterswijk Totaal Vervolg Tijdens het Ambtelijk Opdrachtgevers Overleg is besproken dat de beleidsregels Wet taaleis eerst op 20 september 2018 naar het Dagelijks Bestuur zullen gaan. In verband met de planning kon de cliëntenraad hiervoor niet meer betrokken worden. Daarom zullen de beleidsregels op 11 oktober 2018 nog als voorgenomen besluit door de cliëntenraad worden besproken, waarna het Dagelijks Bestuur ze vast kan stellen op 20 december Binnen de organisatie zullen de nieuwe beleidsregels gecommuniceerd worden naar de klantmanagers door de afdeling kwaliteit. Op verzoek van Mister Dutch zal er ook een overleg plaatsvinden tussen Mister Dutch en de betrokken klantmanagers om onderlinge werkafspraken af te stemmen. Tot slot gaan we toewerken naar verbetering in het vastleggen van gegevens omtrent de Wet taaleis en zal voortgang gemonitord gaan worden. Communicatie Er heeft intern overleg plaatsgevonden met M. Vos (beleid), H. Bussing (kwaliteit) en C. Groot Zevert (kwaliteit). Daarnaast heeft er extern overleg plaatsgevonden met mevrouw N. van der Veen van Mister Dutch over het afnemen van de taaltoets. 4

5 Bijlagen 1. Beleidsregels Wet taaleis 2018 Sociale Dienst Oost Achterhoek 2. Offerte Mister Dutch 5