B&W.nr. 09.0690, d.d. 23 juni 2009 B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp Voortgangsrapportage project Biodiversiteits-actieplan Lekker groen in en om Leiden BESLUITEN Behoudens advies van de commissie 1. kennis te nemen van de voortgangsrapportage Biodiversiteits-actieplan Lekker groen in en om Leiden d.d. juni 2009; in het bijzonder: a. de projectgroep zet op korte termijn in op het behoud van enthousiasme en op lange termijn op visie en samenstellen van projectenboek; b. inzet loopt volgens plan; c. volgende mijlpaal: biodiversiteitsconferentie op 3 juli; 2. bijgaande brief aan de raad vast te stellen. Samenvatting Het college heeft de voortgangsrapportage vastgesteld van het project Biodiversiteits-actieplan Lekker groen in en om Leiden, dat deel uitmaakt van het Groenactieplan, en de raad via een brief hierover geïnformeerd
Voortgangsrapportage project Biodiversiteits-actieplan Lekker groen in en om Leiden, juni 2009 Een van de projecten die zijn opgenomen in het Groenactieplan (B&W-besluit 08.0525; raadsbesluit RV 08.0062) is het project Biodiversiteits Actie Plan (BAP) 1 ofwel Lekker groen in en om Leiden. Hieronder treft u informatie over inhoud en voortgang van dit project. Het Biodiversiteit Actie Plan voor Leiden en omgeving is een gezamenlijk initiatief van de gemeente Leiden, Milieudienst West-Holland en de provincie Zuid-Holland, om groen en biodiversiteit in Leiden en omgeving te versterken. Populaire naam van het project: Lekker groen in en om Leiden, zie ook www.mdwh.nl. Onder de omgeving worden in eerste instantie de gemeenten rond Leiden verstaan die zijn aangesloten bij de Milieudienst West-Holland. Het doel van het Biodiversiteitsactieplan is om, uitgaande van de ideeën van zo veel mogelijk direct betrokkenen (zoals bewoners, boeren, natuurbeschermers, ondernemers, recreanten, kinderen, etc), te komen tot een gezamenlijk gedragen visie op de toekomstige ontwikkeling van groen en biodiversiteit in Leiden en omgeving, uitmondend in een uitvoeringsprogramma. Centraal thema: de relatie tussen de stad en het ommeland. Provincie Zuid-Holland heeft eerder, in 2004, een dergelijk Biodiversiteitsplan opgezet in de Hoekse Waard, met een voornamelijk landelijk karakter. Dit project heeft een grote impact gehad en een proces op gang gebracht van kwaliteitsverbetering. De Hoekse Waard staat inmiddels bekend om de bloemrijke akkerranden, waardoor de landbouw minder gif hoeft te gebruiken. Toerisme is sterk toegenomen en Hoekse Waard is nu Nationaal Landschap. Voorjaar 2008 is een projectgroep opgericht om het Leidse Biodiversiteitsactieplan te starten. Hierin zitten vertegenwoordigers van de drie direct betrokken partijen, de GGD en Programma-bureau Land van Wijk en Wouden. Daarnaast is een bredere begeleidingsgroep opgericht met diverse leden: het IVN, de agrarische natuurverenigingen Land van Wijk en Wouden en VANade, de agrarische sector, Leidse Milieuraad, Ministerie van VROM, Provincie Zuid-Holland (ILG 2 ), IDeewinkel, Recreatieondernemers, Museum Naturalis, Vereniging Betrokken Teylingers en de Universiteit. Om ideeën te inventariseren zijn in het najaar van 2008 zogenaamde droomavonden georganiseerd in Teylingen en Leiden. In het oostelijk deelgebied is volstaan met de vele ideeën die daar de laatste jaren al verzameld zijn. Tijdens de avonden is aan de aanwezigen gevraagd naar hun dromen over hoe hun groene omgeving er zou moeten uitzien in 2030. Deze avonden waren goed bezocht en inspirerend en brachten een stroom van verschillende ideeën op tafel. Van beide avonden zijn verslagen beschikbaar waarin de ideeën worden beschreven en ingedeeld (te downloaden via bovengenoemde website). Op 5 maart, 6 april en 12 mei 2009 zijn nog drie avonden georganiseerd, waar de bestaande ideeën zijn gestroomlijnd en geconcretiseerd. De opkomst en het enthousiasme waren onveranderd groot. 1 Het Biodiversiteits actie plan is voortgekomen uit het initiatief tot regionalisering van het ecologiebeleid, waaraan gemeente Leiden en Milieudienst in 2007 hebben gewerkt. September 2007 is een voorstel hieromtrent voorgelegd aan het bestuur van de MDWH. Dit heeft toen opdracht gegeven om met een project draagvlak hiervoor te creëren en het nut van regionaal ecologiebeleid aan te tonen. Op zoek naar externe financiering voor dit project zijn de gemeente Leiden en de MDWH in contact gekomen met de provincie Zuid-Holland. Dit resulteerde in het Biodiversiteitsactieplan (BAP). 2 Investeringsbudget Landelijk Gebied
Inmiddels wordt gewerkt via twee lijnen: op de korte termijn starten betrokken burgers reeds met diverse initiatieven, kleinere projecten om direct uit te voeren. Dit om het enthousiasme te behouden en snel zichtbare resultaten te tonen (voorbeelden: Leidse Zaaidagen, fotoproject met jongeren, broedgelegenheid voor watervogels (wilgenschip bij Waaghoofd), project groenten kweken op balkons, realisatie blote-voeten-pad, etc). op de lange termijn. Hier wordt gewerkt aan een visie en een uitvoeringsprogramma. De projecten worden opgenomen in een projectenboek en ingedeeld naar haalbaarheid. Vernieuwend is de benadering van biodiversiteit. Er wordt gewerkt vanuit de optiek van de ecosystemservices, die ook gebruikt wordt door de VN, sinds de conferentie van Rio de Janeiro in 1992 3. Er wordt gekeken naar groen en de biodiversiteit vanuit het -al dan niet economische nut- dat dit heeft voor de mens, ook functionele biodiversiteit genoemd. Dit nut voor gezondheid, klimaatregulatie, voedselproductie, educatie, vastgoed-prijzen, recreatie, etc. blijkt veel groter dan veel mensen zich realiseren. In dit kader zijn in Leiden in 2008 en 2009 een tweetal onderzoeken verricht. Het Ministerie van VROM heeft opdracht gegeven aan de Universiteit van Leiden (Centrum voor Milieuwetenschappen) tot een onderzoek naar ecosysteemdiensten in een stedelijke omgeving. Hiervan is een rapport verschenen: Ecosysteemdiensten optimaal benut, dec. 2008. Provincie Zuid-Holland heeft opdracht gegeven aan de GGD Hollands- Midden in Leiden om een onderzoek te verrichten naar de betekenis van groen en biodiversiteit voor de gezondheid. Het definitieve rapport komt zomer 2009 beschikbaar. Een gezamenlijk gedragen visie op groen en biodiversiteit is overigens ook van belang voor financiering van projecten. De Provincie Zuid-Holland heeft behoefte aan samenhangende kaders, waarin zij diverse gelden (ILG en Europese gelden) verantwoord kan besteden. Inmiddels is een Nieuwsbrief verschenen over het project. Op vrijdagmiddag 3 juli wordt in Museum Naturalis een conferentie georganiseerd over het Biodiversiteitsproject: Lekker groen in en om Leiden; biodiversiteit in de regio. Hier worden de Regionale Visie Biodiversiteit en projectideeën voor het uitvoeringsprogramma gepresenteerd. ********* 3 Nederland heeft het Biodiversiteitsverdrag ondertekend in 1993. In 2004 startte het BAP Hoekse Waard. Sindsdien begint implementatie van het Verdrag heel langzaam op gang te komen. Hier ligt een taak voor gemeenten. Het BAP van Leiden en omgeving is het tweede BAP in Nederland.
Retouradres: Postbus 9100, 2300 PC Leiden Aan de leden van de gemeenteraad Huis van de Raad Breestraat 70 2311 CS LEIDEN Bezoekadres Postadres Telefoon E-mail Website Gemeente Leiden Stadsbouwhuis Langegracht 72 Postbus 9100 2300 PC LEIDEN 071-516 51 65 sleutel@leiden.nl www.leiden.nl/gemeente Datum 16 juni 2009 Contactpersoon Mw. M. van Daalen Ons kenmerk DIV-2009-8303 Doorkiesnummer (071) 516 57 97 Onderwerp Voortgang Biodiversiteitsactieplan Geachte leden van de raad, Een van de projecten die zijn opgenomen in het Groenactieplan (B&W-besluit 08.0525; raadsbesluit RV 08.0062) is het Biodiversiteits Actie Plan (BAP) 4. Graag willen wij u nader informeren over inhoud en voortgang van dit project. Het Biodiversiteit Actie Plan voor Leiden en omgeving is een gezamenlijk initiatief van de gemeente Leiden, Milieudienst West-Holland en de provincie Zuid-Holland, om groen en biodiversiteit in Leiden en omgeving te versterken. Populaire naam van het project: Lekker groen in en om Leiden, zie ook www.mdwh.nl. Onder de omgeving worden de gemeenten rond Leiden verstaan die zijn aangesloten bij de Milieudienst West-Holland. Het doel van het Biodiversiteitsactieplan is om, uitgaande van de ideeën van zo veel mogelijk direct betrokkenen (zoals bewoners, boeren, natuurbeschermers, ondernemers, recreanten, kinderen, etc), te komen tot een gezamenlijk gedragen visie op de toekomstige ontwikkeling van groen en biodiversiteit in Leiden en omgeving, uitmondend in een uitvoeringsprogramma. Centraal thema: de relatie tussen de stad en het ommeland. Provincie Zuid-Holland heeft eerder, in 2004, een dergelijk Biodiversiteitsplan opgezet in de Hoekse Waard, met een voornamelijk landelijk karakter. Dit project heeft een grote impact gehad en een proces op gang gebracht van kwaliteitsverbetering. De Hoekse Waard staat inmiddels bekend om de bloemrijke akkerranden, waardoor landbouwers minder gif hoeven te gebruiken. Toerisme is sterk toegenomen en Hoekse Waard is nu Nationaal Landschap. Voorjaar 2008 is een projectgroep opgericht om het Leidse Biodiversiteitsactieplan te starten. Hierin zitten vertegenwoordigers van de drie direct betrokken partijen, de GGD en Programma-bureau Land van Wijk en Wouden. Daarnaast is een bredere begeleidingsgroep opgericht met diverse leden: het IVN, de agrarische natuurverenigingen Land van Wijk en Wouden en VANade, de agrarische sector, Leidse Milieuraad, Ministerie van VROM, Provincie Zuid-Holland (ILG 5 ), IDeewinkel, Recreatieondernemers, Museum Naturalis, Vereniging Betrokken Teylingers en de Universiteit. 4 Het Biodiversiteits actie plan is voortgekomen uit het initiatief tot regionalisering van het ecologiebeleid, waaraan gemeente Leiden en Milieudienst in 2007 hebben gewerkt. September 2007 is een voorstel hieromtrent voorgelegd aan het bestuur van de MDWH. Dit heeft toen opdracht gegeven om met een project draagvlak hiervoor te creëren en het nut van regionaal ecologiebeleid aan te tonen. Op zoek naar externe financiering voor dit project zijn de gemeente Leiden en de MDWH in contact gekomen met de provincie Zuid-Holland. Dit resulteerde in het Biodiversiteitsactieplan (BAP). 5 Investeringsbudget Landelijk Gebied
Om ideeën te inventariseren zijn in het najaar van 2008 zogenaamde droomavonden georganiseerd in Teylingen en Leiden. In het oostelijk deelgebied is volstaan met de vele ideeën die daar de laatste jaren al verzameld zijn. Tijdens de avonden is aan de aanwezigen gevraagd naar hun dromen over hoe hun groene omgeving er zou moeten uitzien in 2030. Deze avonden waren goed bezocht en inspirerend en brachten een stroom van verschillende ideeën op tafel. Van beide avonden zijn verslagen beschikbaar waarin de ideeën worden beschreven en ingedeeld (te downloaden via bovengenoemde website). Op 5 maart, 6 april en 12 mei 2009 zijn nog drie avonden georganiseerd, waar de bestaande ideeën zijn ge-stroomlijnd en geconcretiseerd. De opkomst en het enthousiasme waren onveranderd groot. Inmiddels wordt gewerkt via twee lijnen: op de korte termijn starten betrokken burgers reeds met diverse initiatieven, kleinere projecten om direct uit te voeren. Dit om het enthousiasme te behouden en snel zichtbare resultaten te tonen. (voorbeelden: Leidse Zaaidagen, fotoproject met jongeren, broedgelegenheid voor watervogels (wilgenschip bij Waaghoofd), project groenten kweken op balkons, realisatie blote-voeten-pad, etc). op de lange termijn. Hier wordt gewerkt aan een visie en een uitvoeringsprogramma. De projecten worden opgenomen in een projectenboek en ingedeeld naar haalbaarheid. Vernieuwend is de benadering van biodiversiteit. Er wordt gewerkt vanuit de optiek van de ecosystemservices, die ook gebruikt wordt door de VN, sinds de conferentie van Rio de Janeiro in 1992 6. Er wordt gekeken naar groen en de biodiversiteit vanuit het -al dan niet economische nut- dat dit heeft voor de mens, ook functionele biodiversiteit genoemd. Dit nut voor gezondheid, klimaatregulatie, voedselproductie, educatie, vastgoed-prijzen, recreatie, etc. blijkt veel groter dan veel mensen zich realiseren. In dit kader zijn in Leiden in 2008 en 2009 een tweetal onderzoeken verricht. Het Ministerie van VROM heeft opdracht gegeven aan de Universiteit van Leiden (Centrum voor Milieuwetenschappen) tot een onderzoek naar ecosysteemdiensten in een stedelijke omgeving. Hiervan is een rapport verschenen: Ecosysteemdiensten optimaal benut, dec. 2008. Provincie Zuid-Holland heeft opdracht gegeven aan de GGD Hollands- Midden in Leiden om een onderzoek te verrichten naar de betekenis van groen en biodiversiteit voor de gezondheid. Het definitieve rapport komt zomer 2009 beschikbaar. Een gezamenlijk gedragen visie op groen en biodiversiteit is overigens ook van belang voor financiering van projecten. De Provincie Zuid-Holland heeft behoefte aan samenhangende kaders, waarin zij diverse gelden (ILG en Europese gelden) verantwoord kan besteden. Inmiddels is een Nieuwsbrief verschenen over het project. Op vrijdagmiddag 3 juli wordt in Museum Naturalis een conferentie georganiseerd over het Biodiversiteitsproject: Lekker groen in en om Leiden; biodiversiteit in de regio. Hier worden de Regionale Visie Biodiversiteit en projectideeën voor het uitvoeringsprogramma gepresenteerd. Het begint om 15.15 uur. U hebt hiervoor inmiddels een uitnodiging ontvangen. Wij hopen u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, 6 Nederland heeft het Biodiversiteitsverdrag ondertekend in 1993. In 2004 startte het BAP Hoekse Waard. Sindsdien begint implementatie van het Verdrag heel langzaam op gang te komen. Hier ligt een taak voor gemeenten. Het BAP van Leiden en omgeving is het tweede BAP in Nederland.
Burgemeester en Wethouders van Leiden, de Secretaris, de Burgemeester,