Een 49-jarige laborante met ademhalingsklachten. Gert-Jan Braunstahl, Rotterdam Shane Hanon, Brussel



Vergelijkbare documenten
Huisarts en longarts ernstig astma

Astma. Chronos, 14 juni Regien Kievits, kaderarts astma/copd

Allergische Rhinitis en Astma Wat zijn zinvolle preventiemaatregelen? WDH Marjo van de Ven

Wat is astma eigenlijk? 5 stellingen

moeilijk ernstig! 28/02/2014 Nieuwe inzichten van ernstig astma moeilijk of ernstig astma? moeilijk astma Definitie Fenotypes Behandeling Spreken om

Astma; moeilijk of ernstig?! Marianne van Nieuwamerongen Physician Assistant longziekten

Patiëntgerichtheid bij adolescenten met chronisch longlijden

Conflict van belangen

Casusschetsen astma/copd

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK

Diagnose en behandeling van astma

I - Identificatie van de rechthebbende (naam, voornaam, inschrijving bij de V.I.):

Disclosure belangen spreker

Moeilijk behandelbaar astma

HERZIENE AANBEVELINGEN VAN GINA VOOR ASTMA, EN VAN GOLD VOOR COPD

Huisartsen nascholing Het kind met astma

Astma monitoring & E-health anno TRENDS XXII, Garderen

Wat is astma? Wat is astma? Basis Cursus Astma bij Kinderen. Dilemma s bij behandeling van kinderen met astma

HET GAAT OM EEN KLEINE GROEP PATIËNTEN DIE VEEL AANDACHT VRAAGT EN NODIG HEEFT

Astma Controle en ziektelast Paul de Vries

Astma en COPD: kernpunten voor management.

Astma: de laatste ontwikkelingen S.R.J. VAN OORD LONGARTS - LANGELAND ZIEKENHUIS

Astma monitoring & E-health anno TRENDS XXIII, Garderen

Astma en COPD. Aanbevelingen en lijsten geneesmiddelen

Achtergronden casusschetsen astma/ copd

LAN zorgstandaarden en NHG standaarden astma 2013 implementeren? Inkopen?

Astma: update. Sarah Deseyne. Dienst Pneumologie AZ Sint-Jan Brugge 9 oktober 2018

Astma bij Kinderen. Adembenemend 2015 Hans Berg, Regien Kievits

Afbakening. Casus A Wim van Wanten. Medicamenteuze therapie bij Astma. Leerdoel. Medicamenteuze therapie

OBSTRUCTIEVE LONGAANDOENINGEN: Door de bomen het bos opnieuw zien. Diensten Longziekten AZ Maria Middelares Gent AZ Sint-Vincentius - Deinze

Ernstig astma bij volwassenen

Bijlage III. Wijzigingen die moeten worden aangebracht in de desbetreffende rubrieken van de Samenvatting van de Productkenmerken en de Bijsluiters

Ketenzorg astma en het opzetten van een astmaspreekuur

Ketenzorg astma en het opzetten van een astmaspreekuur

Indeling workshop. De Machinist oktober 2014 Chantal Kroese Karin Aulbers DUBBELDIAGNOSE ASTMA & COPD

Respiratoire virussen en astma. Dr François Vermeulen Kinderlongziekten Gasthuisberg - UZ Leuven

Disclosure belangen spreker Adembenemend 2016

Nederland telt op dit moment ongeveer volwassen

Aanwezig zijn huisartsen en hun praktijkondersteuner, een longarts, longverpleegkundige van het ziekenhuis, kaderarts astma/copd van zorggroep ELZHA.

Farmacotherapeutisch rapport omalizumab (Xolair )

Conservatieve therapie bij allergische rhinoconjunctivitis. Allergiebespreking Margreet Oele, kinderarts Medisch Centrum Haaglanden

Afbakening. Casus Wim van Wanten Medicamenteuze therapie bij Astma. Leerdoel. Medicamenteuze therapie

Allergische rhinitis bij kinderen

Voorbeeld consultatieaanvraag: expertteam COPD/Astma

Nederlandse samenvatting Liesbeth van rensen

Mevr. Van W, Casus 2

Bijsluiter gebruik astma (kinderen) indicatoren in de huisartsenpraktijk. Fenna Schouten Versie 3

ASTMA bij volwassenen

TOETSVRAGEN TRENDS IN ASTMA 2013

De nieuwe standaarden astma en COPD. Wat is nieuw

HAL Allergy Prick Test Positieve Controle 10 mg/ml, oplossing voor huidpriktest

ALLERGIE SYMPOSIUM 07/10/2017 BRUGGE DR. RINGOET VEERLE

Hooggebergtebehandeling bij ernstig. astma ACHTERGROND. 24 nummer Longziekten

Ziektelastmeter: adviezen eerstelijn

Dubbeldiagnose. Paul Bresser, longarts Anaïs van Essen-Rubingh, huisarts

Allergische Rhinitis; Een preventieve behandelkans die we niet mogen laten liggen!!

Transmurale werkafspraken

dubbeldiagnose Workshop deel 1 Dhr. R Indeling workshop POH - HA overleg

Disclosure belangen spreker

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. HAL Allergy Prick Test, oplossing voor huidpriktest

Praktische implementatie van astma- en COPD-richtlijnen

Workshop voor apothekers en huisartsen Behandeling van COPD anno 2007

Goed leven met astma

Welke patient kunt u verwijzen naar de polikliniek allergologie?

Regionaal formularium astma / COPD

Wat doet kinderarts, longarts?

SAMENVATTING VAN DE PRODUKTKENMERKEN. Soluprick SQ Giffen, oplossing voor huidpriktest, 10, 100 en 300 microgram/ml

FARMACOTHERAPIE BIJ CHRONISCH ASTMA

Interline januari Astma/COPD versie 2009 casusschetsen

Gerichte therapie bij Astma COPD overlap syndroom

Bijlage II. Wetenschappelijke conclusies en redenen voor de wijziging van de voorwaarden van de vergunningen voor het in de handel brengen

SAMENVATTING VAN DE PRODUKTKENMERKEN. Soluprick Positieve controle Soluprick Negatieve controle

De RTA COPD juni De RTA de achtergrond Uitgangspunt: de integrale gezondheidstoestand

Werkwijze allergologische huidpriktest

Het piepende kind. Nascholing huisartsen. 20 mei Annejet Plaisier. kinderarts

Samenwerking tussen de huisarts en tweedelijns zorg

SAMENVATTING VAN DE PRODUKTKENMERKEN. Soluprick SQ Huisstofmijten BU/ml, oplossing voor huidpriktest

Astma & COPD Uitgangspunten LTA en locale werkafspraak: Controle-eis LTA: Diagnostiek astma/copd (door huisarts) Controle bij astma en COPD

benoemen en adequate behandeling instellen een exacerbatie-management-plan op maat de ernst van een exacerbatie COPD kunnen

BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE

De betekenis van dierexperimenteel onderzoek bij de risicoschatting van allergeenblootstelling

Van ziektelast naar gezondheidswinst Ans Nicolasen, POH Robbert Behr, kaderhuisarts astma-copd

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Eén tablet Betahistine EG 24 mg bevat 24 mg betahistinedihydrochloride.

CHAPTER 8. Dutch summary / Nederlandse samenvatting

Vijf gedragsthema s lopen als een rode draad door de begeleiding van de patiënt met astma/copd:

Immunotherapie: terug van weggeweest? Dr S Maddens

2 KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING. Eén kauwtablet bevat natriummontelukast (5, 20 mg), wat overeenstemt met 5 mg montelukast.

Summary of the Product Characteristics

Anti-IgE bij de behandeling van allergisch astma

Allergische rhinitis bij volwassenen

Aanvraag tot opname. Verwijzend specialist

Bijsluiter gebruik astma-indicatoren in de huisartsenpraktijk. Fenna Schouten Versie 3

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. Soluprick SQ Phleum pratense pollen 10 HEP, oplossing voor huidpriktest

Inhalatietherapie: Specifieke toepassingen in de pediatrie.

Workshop F. immunotherapie

Instructie geeft lucht

Allergieteam. Geïntegreerde allergiezorg. 050/

UW NIEUWE COPD BEHANDELING

Samenvatting (Summary in Dutch)

uur: allergische rhinitis: AR geluid van de KNO-arts. Allergische rhinopathie of afwijkende Rinne? Francis Burgersdijk

Transcriptie:

Een 49-jarige laborante met ademhalingsklachten Gert-Jan Braunstahl, Rotterdam Shane Hanon, Brussel

49-jarige vrouw Bezoek spoedgevallendienst omwille van aanval van dyspnee en hoest, opgetreden op het werk Rhinitis perenniaal Reeds 4 jaar behandeling door de huisarts met Salmeterol/Fluticason 50/500 D 2x1/d (onregelmatig genomen). Rookt actief: 20 pakjaren Werkt sinds een jaar in het animalarium van de VUB 1 hond

FO: Sat O 2 : 97% BF 15/min bilaterale wheezing Astma opstoot Methylprednisolone 32mg in afbouwschema Salbutamol DA PRN Salmeterol/Fluticason 50/500 D 2x1/d verder

Consultatie pneumologie Voelt zich beter Gestopt met roken Andere combinatie ICS/LABA (onregelmatig)

Huidpriktests: positief voor boompollen α-1- antitrypsine: 149 mg/dl (83-148 mg/dl) =>Astma/COPD overlap? R/ Tiotropium 1/d Matige dosis ICS/LABA (dagelijks!) Nasaal corticoid

Huidpriktests Interactie met geneesmiddelen: Antihistaminica: minstens 3 dagen op voorhand stoppen Corticoïdenhuidzalf: 1 week stoppen Tricyclische antidepressiva (antagonisten H1 receptoren) Contra-indicaties: Patiënten in slechte algehele conditie Huidaandoening in testgebied Dermatitis Dermografisme Overgevoeligheid voor buffer Zwangerschap

Huidpriktests Interpretatie - Niet interpreteerbaar bij uitblijven van reactie op de histaminecontroletest of bij reactie op de positieve controle - Positief: kwaddel (wheal) groter dan 3 mm en groter dan de helft van de kwaddel van de histaminecontroletest L B L+B 2

5 maanden later Vrij goed ACT: 22/25 Rhinitis + Stop tiotropium Toevoegen montelukast

Nog 3 maanden later Exacerbatie R/ 12 dagen systemisch steroid Hoge dosis ICS/LABA, nasaal corticoid, LTRA, SABA PRN => slechte astma controle persisteert (ACT 12/25)

Ernstig astma?

Wat nu? - Therapietrouw nagaan - Inhalatietechniek - Immunotherapie - Systemische corticoïden - Omalizumab - Theofylline - Invloed beroep nagaan - Fenotyperen -?

Patiënte werkt met proefdieren ImmunoCAP: IgE 829 ku/l muis epitheel: 10,2 (klasse 3) muis urine proteïnen: 20,9 (klasse 4) rat epitheel: 5,00 (klasse 3) rat urine proteinen: 53,8 (klasse 5) Voorlopig verwijdering van de werkpost

Beroepsastma Astma toe te schrijven aan blootstellingen op het werk en niet aan oorzaken buiten de werkplaats Veroorzaakt door - sensitizerende stoffen - irritantia Tarlo and Lemiere. N Engl J Med 2014

Beroepsastma: diagnose Tarlo and Lemiere. N Engl J Med 2014

Beroepsastma Eerdere PEF metingen: verbetering tijdens vakanties. Geen verschil werkweek/weekend Specifieke provocatietest werd niet verricht omwille van slechte longfunctie Erkenning beroepsastma: definitieve verandering van werkomgeving (onderhoud/logistiek universiteit) Toch wat twijfel

Beroepsgebonden ( workexacerbated/aggravated ) astma?

Na professionele heroriëntatie FENO: 24 ppb FEV 1 : 1,81L; 75% pred TI: 55% Partieel gecontroleerd astma; ACT 20/25 1 exacerbatie (orale steroïden) Hoge dosis ICS/LABA, nasaal corticoid, LTRA, SABA PRN, toevoegen theofylline

6 maanden later Toegenomen hoest en dyspnee ACT: 13/25 FENO: 98 ppb Geen perifere eosinofilie FEV 1 : 61% pred Ongecontroleerd ernstig (eosinofiel?) astma =>methylprednisolone 8 mg/d bovenop onderhoudsbehandeling

3 en 6 maanden later FENO : 24 en 6 ppb respectievelijk FEV 1 : 1,81 L ; 75% pred Goed gecontroleerd astma Methylprednisolone afgebouwd tot 4 mg/d

Vervolg Patiënte verhoogt zelf de dosis methylprednisolone tot 8 mg/d na een exacerbatie Ontwikkelt nevenwerkingen van de systemische steroïden IgE 395 kiu/l Geen bloedeosinofilie FENO: 60ppb ACT: 18/25

Wat nu? - Therapietrouw nagaan V - Inhalatietechniek V - Immunotherapie V - Systemische corticoïden V - Beroepsfactoren V - Fenotyperen V - Omalizumab -?

Omalizumab (Xolair ) Subcutaan anti-ige monoclonaal antilichaam

Omalizumab (Xolair ) Add-on omalizumab bij ernstig persisterend allergisch astma Vermindert exacerbaties en symptomen bij volwassenen en kinderen ( 6 jaar) Vermindert aantal hospitalisaties en spoedgevallenbezoeken Vermindert behoefte aan inhalatiecorticosteroiden Verbetert astma-geraleerde levenkwaliteit Over het algemeen goed verdragen Kosten-efficiënt in vergelijking met standaard behandeling alleen McKeage K. Omalizumab: a review of its use in patients with severe persistent allergic asthma. Drugs. 2013.

Omalizumab 450mg SC/4w Na 2 maanden (3 toedieningen): ACT 23/25 FEV 1 : 67% pred FENO: 24 ppb Geen nieuwe exacerbaties Tapering systemische steroiden tot 4 methylprednisolone/dag

Stel u voor Totaal IgE wordt herbepaald: 590 ku/l Korn S et al. Monitoring free serum IgE in severe asthma patients treated with omalizumab. Respir Med 2012. Geen dosisaanpassing: totaal IgE stijgt door complexvorming omalizumab-ige (tot een jaar na het stoppen)

Stel u voor (Een andere) patiënte wil zwanger worden Samenvatting productkenmerken Er is een beperkte hoeveelheid gegevens over het gebruik van omalizumab bij zwangere vrouwen. De resultaten van dieronderzoek duiden niet op directe of indirecte schadelijke effecten wat betreft reproductietoxiciteit (zie rubriek 5.3). Omalizumab passeert de placentabarrière en de potentiële schade voor de foetus is niet bekend. Xolair dient niet tijdens de zwangerschap te worden gebruikt, tenzij strikt noodzakelijk Xolair Pregnancy Registry (EXPECT) (N=169). Proportie geboorteafwijkingen, laag geboortegewicht, prematuriteit en dysmaturiteit zijn consistent met bevindingen uit andere studies bij deze astma populatie. Namazy. J Allergy Clin Immunol 2014; published online Oct 2014

Stel u voor Patiënte vermagert of verdikt significant Dosisaanpassing volgens doseertabel

Stel u voor Patiënte wil de behandeling stoppen of onderbreken Nopp. After 6 years with Xolair; a 3-year withdrawal follow-up. Allergy 2010. Herstarten na onderbreking: dosis op basis van initieel totaal IgE indien herstarten binnen het jaar na stoppen

Kupryś-Lipińska I. Loss of asthma control after cessation of omalizumab treatment: real life data. Postep Derm Alergol 2014. 29 titel 7-1-2015