Versie 12 juli 2012 Borgingsdocument weekplanning o.b.s. de Meander Plannen is vooruitzien! 2012-2014
Borgingsdocument Weekplanning openbare basisschool De Meander Plannen is vooruitzien! Brinnummer: 27 UC Hoofdlocatie: Flevo 194 9204 JT Drachten tel: 0512 510150 Dependance: Hunze 243 9204 BN Drachten tel: 0512-841938 E-mail: Internet: a.tolsma@opo-demeander.nl j.alma@opo-demeander.nl www.opo-demeander.nl 2012-2014 De medezeggenschapsraad van o.b.s. de Meander heeft kennis genomen van het borgingsdocument weekplanning 2012-2014. 12 juli 2012 De heer M. Dat, voorzitter m.r. 2
VOORWOORD Drachten, Juli 2012 Voor u ligt het borgingsdocument Weekplanning van openbare basisschool de Meander. In dit borgingsdocument omschrijft de school, op welke wijze het onderdeel weekplanning in de school vorm heeft gekregen. Het borgingsdocument is operationeel tot december 2014. Op dat moment zal het document worden geëvalueerd en met de nodige aanpassing opnieuw worden vastgesteld voor een periode van twee jaar. We wensen u veel leesplezier. Anne Tolsma M LE, directeur o.b.s. de Meander. Astrid Landman, teamleider bovenbouw Mattie Siegert M EL, teamleider onderbouw 3
INHOUDSOPGAVE Voorwoord 3 Inhoudopgave 4 Inleiding 5 1. De school 6 1.1 De naam van de school 6 1.2 Brede School 6 1.3 Stichting OPO Furore 6 1.4 Het management 6 1.5 Het schoolgebouw 6 1.6 De omgeving van de school 6 1.7 Schoolgrootte 7 1.8 Ouder- en leerling-populatie 7 1.9 Gegevens personeel 7 2. Missie, visie en beleid 8 2.1 Inleiding 8 2.2 Hier staan we voor, onze missie 8 2.3 De visie van o.b.s. de Meander 8 2.4 Intenties 9 3 Borgingsafspraken weekplanning 10 3.1 Inleiding 10 3.2 De meerwaarde van het maken van een weekplanning 10 3.3 De vakgebieden in de weekplanning 10 3.4 De plannen van de invulling van de werktijden voor, tussen en na schooltijd 10 3.5 Het aangeven van de extra instructiemomenten 10 3.6 Het aangeven van de lesdoelen (productgericht en procesgericht) 11 3.7 Het creëren van vrije ruimte 11 3.8 De weekplanning en duopartners 11 3.9 Opslaan van de weekplanning 12 3.10 Analyse en evaluatie 12 3.11 Borging van de afspraken 12 4 Begrippen en afkortingenlijst 13 5 Literatuur 15 Bijlagen 1. Formulier weekplanning groepen 1-2 2. Formulier weekplanning groepen 3 t/m 8 16 4
INLEIDING De leraren van o.b.s. de Meander maken iedere week een weekplanning, waarin zij de inhoud van hun lessen, de didactische werkvormen, de leeractiviteiten en de extra hulpverlening en leerstof aan leerlingen met specifiek onderwijsbehoeften beschrijven. Door het plannen van deze zaken overdenken leraren van te voren hun handelen en de mogelijke consequenties van hun handelen. Met andere woorden, leraren zijn door het maken van een planning bewust bezig zich een beeld te vormen van de te geven lessen aan zowel de gemiddelde leerling als aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften en zijn daardoor in staat het onderwijs af te stemmen op de onderwijsbehoefte van ieder kind. Daarnaast kan de leerkracht de wekelijkse resultaten analyseren en evalueren. Hierdoor kan hij/zij bepalen of het aanbieden van de lesstof wel of niet rendement heeft gehad. Naar aanleiding hiervan kunnen gerichte interventies met betrekking tot de leerstofinhoud en/of het didactisch- en pedagogisch handelen plaatsvinden, waardoor kinderen exact die leerstof aangeboden krijgen, die zij nodig hebben. Hierdoor behaalt ieder kind het meest optimale resultaat en maakt de school haar beloften en uitgangspunten waar. 5
1. DE SCHOOL 1.1 De naam van de school. O.b.s. de Meander is een onderdeel van Brede School de Drait. Hieraan is ook onze naam ontleend. De Drait is een riviertje aan de rand van de wijk. Een meander is een natuurlijke bocht in een rivier, die ontstaat door de stroming van het water. In zo n bocht ontstaat nieuw leven, maar na jaren verdwijnt de bocht ook weer en vormt zich een nieuwe meander op een andere plek in de rivier. O.b.s. de Meander is, net als het riviertje de Drait, voortdurend in beweging en in ontwikkeling. Alle groepen in de school hebben een eigen naam, gekozen door de kinderen en de leerkrachten, die verwijst naar het leven op, rond of in het water. 1.2 Brede school Op 1 augustus 2004 is o.b.s. de Meander van start gegaan in een nieuw gebouw als één van de participanten van Brede School de Drait. Binnen de Brede School werkt de school samen met het consultatiebureau, de peuterspeelzaal, de voor- en naschoolse Opvang, het welzijnswerk, p.c.b.o. de Voorde en de stichting Talant. Een groot deel van de ouders werken beiden en maken voor de dagelijkse opvang van hun kinderen gebruik van de voorschoolse, de tussenschoolse en naschoolse opvang in de Brede School. De tussenschoolse opvang wordt gecoördineerd door de M.O.S. (Maatschappelijke Onderneming Smallingerland) en de voor- en naschoolse opvang wordt verzorgd door de stichting Catalpa. Gezamenlijk wil de Brede School een doorgaande pedagogische ontwikkelingslijn aanbieden voor kinderen van 0 tot 12 jaar van s ochtends 07.00 uur tot s avonds 19.00 uur. 1.3 Stichting OPO Furore O.b.s. de Meander ressorteert onder het bevoegd gezag van de stichting openbaar primair onderwijs Furore. De stichting bestaat uit vierentwintig openbare basisscholen en één openbare speciale basisschool ij de gemeenten Tytsjerksteradiel en Smallingerland. De dagelijkse bestuurlijke gang van zaken van de stichting wordt behartigd door een algemeen directeur, de heer Jaap Balkema. 1.4 Het management Het beleid van de school wordt geïnitieerd, gefaciliteerd, geïmplementeerd en door een managementteam, bestaande uit de directeur van de school, de heer Anne Tolsma, en twee teamleiders, mevrouw Mattie Siegert en mevrouw Astrid Landman. De directeur is eindverantwoordelijk en vervult naast voornoemde taken nog een controlerende taak. De teamleiders vertegenwoordigen respectievelijk de onderbouw (groep 1 t/m 4) en de bovenbouw (groep 5 t/m 8) en zijn verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken in hun bouw. 1.5 Het schoolgebouw De school is voor het grootste deel gehuisvest in een prachtig nieuw gebouw met twee verdiepingen. Op de begane grond zitten de jongste kinderen, de oudere kinderen zijn gehuisvest op de eerste verdieping. De lokalen zijn gesitueerd rondom zogenaamde onderwijspleinen: ruimtes waarin kinderen de mogelijkheid hebben om zelfstandig en groepsoverstijgend te werken. De kinderen uit de twee groepen 8 krijgen les in een dependance, die ongeveer 500 meter van de school is verwijderd. De lokalen en het schoolplein zijn specifiek ingericht naar de wensen en eisen van deze leeftijdsgroep. 1.6 De omgeving van de school. De Meander staat in de wijk de Drait. Kinderen uit geheel west Drachten en uit de omliggende dorpen bezoeken onze school. De wijken rond de school bestaan voor het 6
grootste deel uit ruime eengezinswoningen. Daarnaast bieden de wijken veel groen en daardoor veel speelmogelijkheden voor kinderen. 1.7 Schoolgrootte Op het schooljaar 2012-2013 telt de school ongeveer 500 leerlingen. Gezien de bouwactiviteiten in de omliggende wijken, de leerlingenopbouw in de school (veel leerlingen in de onderbouw en relatief minder leerlingen in de bovenbouw) en de leerlingenaantalprognose van de gemeente Smallingerland, zal de school uitgroeien tot een maximum van ongeveer 600 leerlingen. Dit betekent, dat het totaal aantal groepen in de komende jaren zich zal uitbreiden tot ruim twintig en dat, als gevolg van de beperkte ruimte (vijftien lokalen) in de hoofdlocatie, zes groepen gehuisvest zullen worden in de dependance van de school. 1.8 Ouder- en leerling-populatie Van de 500 leerlingen heeft een relatief klein deel een extra leerlinggewicht. Dit houdt in, dat de meeste kinderen op de Meander gemiddeld tot hoog opgeleide ouders hebben. De onderstaande tabel geeft een overzicht van het opleidingsniveau van de ouders. (peildatum juni 2011) Basisschool L.B.O. / MAVO / M.B.O. H.B.O. W.O. VMBO B.B. VMBO G.T. 1 % 5 % 11 % 27 % 32 % 24 % Smallingerland is van huis uit een Friestalige regio. Het voedingsgebied van de Meander vormt echter een uitzondering, omdat veel gezinnen oorspronkelijk in een andere regio hebben gewoond en vanwege de ruime werkgelegenheid en de centrale ligging van de Drachten, in het voedingsgebied van de school zijn komen wonen. Op de peildatum (1juni 2012) was 14 % van de kinderen Friestalig. Op de peildatum (juni 2011) had gemiddeld 19 % van de kinderen gescheiden ouders. In enkele klassen loopt dit percentage op tot vijftig procent. De Meander kent slechts enkele buitenlandse leerlingen. Het percentage ligt rond de 1 %. 1.9 Gegevens personeel Op o.b.s. de Meander zijn omgeveer veertig personeelsleden werkzaam. Naast de functie van leraar, zijn op de school een administratief medewerker, een conciërge, een onderwijsassistent werkzaam. Enkele leraren, zoals de internbegeleider, de reken-, lees/taal, de i.c.t. en techniekspecialist, hebben zich binnen een bepaald kennisgebied gespecialiseerd. De gemiddelde leeftijd van het personeel is 43 jaar. (peildatum: 1 juni 2012) Het grootste percentage van alle personeelsleden (93%) is van het vrouwelijke geslacht. 7
2. MISSIE, VISIE EN BELEID 2.1 Inleiding De missie en de visie bepalen de beleidsrichting van de school. De missie van de school is leidend voor de dagelijkse routine in de school. De visie is toekomstgericht en beschrijft de situatie waarin de school over een aantal jaren naar streeft. 2.2 Hier staan we voor, onze missie Onze missie verwoordt datgene waar we als school, in onze dagelijkse onderwijspraktijk, voor staan, waar we trots op zijn! Door kinderen uit te dagen, te bemoedigen, te complimenteren en ze optimaal te begeleiden bereiken we...voor ieder kind het beste resultaat! Dit optimale resultaat wordt behaald door hoge, reële doelen en eisen te stellen, het didactische en pedagogisch proces te analyseren en te optimaliseren, een uitstekende zorgstructuur te bieden, door kinderen een zelfstandige werkhouding aan te leren en door een veilig klimaat te scheppen waarin ouders en kinderen geen nummer zijn, maar altijd persoonlijk en serieus worden benaderd. 2.3 De visie van o.b.s. de Meander Alle kinderen, ouders en leerkrachten, ongeacht godsdienst, levensovertuiging, nationaliteit, sekse of seksuele geaardheid zijn welkom op de Meander. Dat maakt de school een ontmoetingsplaats voor kinderen, ouders en groepsleerkrachten met verschillende achtergronden en culturen. In deze levensgemeenschap gaan ouders, groepsleerkrachten en kinderen respectvol en persoonlijk met elkaar om en staan open voor elkaars ideeën, gewoontes en culturen. We stimuleren in deze openbare gemeenschap alle kinderen om het meest optimale resultaat op cognitief, sociaal-emotioneel, creatief en motorisch terrein te behalen. Hierbij sluit de school aan bij de individuele leerstijl en aanleg van het kind. Kinderen moeten minimaal de elementaire basisvaardigheden en leerstrategieën leren beheersen, die staan omschreven in de kerndoelen van het basisonderwijs. Vervolgens moeten ze deze basisvaardigheden en leerstrategieën leren toepassen om nieuwe kennisterreinen te verkennen, nieuwe inzichten te ontwikkelen en verbanden te leggen tussen de verschillende vak- en vormingsgebieden. Een goede werkhouding is bij het ontwikkelen belangrijk. Daarom vinden we, dat kinderen zelfstandig moeten kunnen werken en zelfstandig naar oplossingen moeten kunnen zoeken. Tegelijkertijd willen we kinderen laten ervaren, dat hierbij samenwerking vaak kan leiden tot een beter resultaat. Door zowel het samenwerken als het zelfstandig werken te stimuleren, leren we kinderen om verantwoord te kiezen tussen deze twee werkvormen. We willen graag, dat kinderen, ouders en leerkrachten zich realiseren dat goede en open omgangsvormen en een gezonde leefstijl een wezenlijke bijdrage vormen aan het welzijn van kinderen en volwassenen. We stimuleren daarom bewust gezond gedrag van kinderen, ouders en leerkrachten, zowel op het terrein van communicatie, als op het terrein van voeding, hygiëne en beweging. De Meander is een participant van de Brede School De Drait en zet zich, in samenwerking met de andere participanten, in voor het optimaliseren van de doorgaande optimale professionele dagopvang en ontwikkelingslijn voor kinderen van 0 tot 12 jaar en het bieden van een breed en gericht aanbod aan naschoolse activiteiten voor jong en oud. 8
2.4 Intenties Het management van de school draagt de verantwoordelijkheid voor de realisatie van de missie en visie van de school en zal zich laten leiden door de volgende intenties: 1. Het actief uitdragen van de openbare gedachte. 2. Het stimuleren van het opbrengstgericht werken, waarbij het meest optimale resultaat bij iedere leerling en leerkracht wordt behaald. (bij cognitieve vakken, sociaal emotionele vakken, motorische vakken en creatieve vakken) 3. Het stimuleren van de samenwerking tussen leerlingen onderling en leerkrachten onderling. 4. Het stimuleren van een zelfstandige werkhouding van leerlingen. 5. Het stimuleren van gezond gedrag in de omgang met elkaar en op het terrein van voeding, hygiëne en beweging. 6. Het realiseren van een persoonlijk en professioneel contact tussen ouders en leerkrachten, tussen ouders onderling en tussen personeelsleden onderling. 7. Het actief participeren in het Brede School proces, waarbij een doorgaande pedagogische en vakdidactische leerlijn en het vormgeven van een professioneel voor-, tussen- en naschool aanbod dagopvang de speerpunten vormen van het beleid. 9
3. Borgingsafspraken weekplanning 3.1 Inleiding In dit hoofdstuk omschrijft het document de schoolafspraken met betrekking tot het maken van een weekplanning. Achtereenvolgens komen de volgende zaken aan bod. 1. De meerwaarde van het maken van een weekplanning 2. De vakgebieden op de weekplanning 3. Het plannen van de invulling van de tijden voor, tussen en na schooltijd 4. Het aangeven van de extra instructiemomenten 5. Het aangeven van de lesdoelen 6. Het creëren van vrije ruimte 7. De weekplanning en duopartners 8. Opslaan van de weekplanning 9. Analyse en evaluatie 10. Borging van de afspraken 3.2 De meerwaarde van het maken van een weekplanning Alle leerkrachten die werkzaam zijn op o.b.s. de Meander maken een weekplanning of weekschema. Op deze planning geven zij van te voren aan welke onderdelen van de verschillende vakken in een week aan de orde komen en welke extra hulp aan leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte in de betreffende week wordt gegeven. De weekplanning is een afgeleide van het groepsplan en van de jaarplanning van de diverse methodes en geeft leerkrachten de mogelijkheid de leerstof efficiënt over het gehele jaar te verdelen, waardoor alle essentiële aspecten binnen de leerstof aan bod komen. Naast een efficiënte planning van de leerstof biedt de weekplanning de mogelijkheid de extra hulp aan de leerlingen met een specifieke onderwijsbehoefte optimaal vorm te geven. Dagelijks kan de geplande lesstof worden geanalyseerd en geëvalueerd. Hierdoor kan op een flexibele en efficiënte wijze worden gecontroleerd of de doelen zijn behaald. Bij het niet of onvoldoende behalen van de doelen kan de planning voor de volgende dag of de volgende week worden aangepast, zodat een herhaling van de in de vorm van réteaching kan worden ingepast. Personeelsleden met niet lesgebonden taken maken eveneens een weekplanning. Op deze wijze kunnen zij hun jaartaak verdelen in wekelijkse proporties en zijn zij in staat de taak, waarvoor zij zijn vrij geroosterd op tijd af te ronden. Tevens vormt de planning een afchecklijst en een beginsituatie voor de planning van de volgende week. 3.3 De vakgebieden in de weekplanning De weekplanning is een afspiegeling van het lesrooster. Alle vak- en vormingsgebieden die op het reguliere lesrooster staan, zijn in principe ook ingepland op de weekplanning. Van elk vak- en vormingsgebied wordt in de planning het lesdoel (productdoel) en de inhoud van de les aangeven. Het procesdoel wordt eenmalig voor de gehele week omschreven. Naast de reguliere vakken die vermeld staan op het lesrooster plant de leerkracht ook de tijdstippen, waarop de leerlingen werken aan taakopdrachten. ( takentijd ). Deze momenten worden elke dag gedurende een half uur ingepland. In takentijd kunnen de leerlingen gericht oefenen met betrekking tot de leerstof die zij in onvoldoende mate beheersen. Tevens is in takentijd, voor de leerlingen die hiervoor zijn geselecteerd, ruimte voor meer uitdagende leerstof. 10
3.4 Het plannen van de invulling van de werktijden voor, tussen en na schooltijd Op het weekplanningsformulier kan eveneens worden aangegeven, welke activiteiten in het kader van voorbereiding, coachingsgesprekken, correctie, analyse van toetsen of inrichting van het lokaal, plaats gaan vinden. Het geeft leerkrachten de mogelijkheid de voor-, tussenen naschoolse activiteiten efficiënt te plannen en de planning vormt tevens een afchecklijst voor alle zaken, die naast het lesgeven en hulpverlenen aan de leerlingen, gedaan moeten worden. Personeelsleden die een gedeelte of de gehele week zijn vrijgeroosterd van lesgevende taken maken eveneens een planning van hun activiteiten voor de tijdsduur, die zij aanwezig moeten zijn. 3.5 Het aangeven van de extra instructie momenten Het is van groot belang om op de weekplanning exact aan te geven welke extra instructiemomenten gaan plaatsvinden, wat de inhoud van de extra instructie is (vanuit vakdidactisch en pedagogisch perspectief), welke leerlingen daarbij betrokken zijn en wanneer de extra instructie plaatsvindt. Door deze zaken te plannen en voor te bereiden, weten leerkrachten de leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften die lesstof te geven, die het beste overeenkomt met hun onderwijsbehoeften. De leerkrachten anticiperen op datgene wat zij leerlingen aanbieden en overdenken van te voren de mogelijke consequenties en scenario s. Op de planning geeft de leerkracht per dag en per vakgebied aan welke leerlingen preteaching, verlengde instructie en reteaching krijgen, wanneer ze dat krijgen. (tijdens takentijd of tijdens de uitloop van een zelfstandig te maken opdracht), wat de inhoud van de extra instructie is en op welke wijze de extra instructie wordt aangeboden aan de leerling (didactische werkvormen en leeractiviteiten). 3.6 Het aangeven van de lesdoelen (productgericht en procesgericht) Voor elk afzonderlijk vakgebied formuleren de leerkrachten op het weekplanningsformulier de lesdoelen. (productdoelen) De achterliggende gedachte is, dat hierdoor zowel de leerkracht (en door het benoemen van het lesdoel in de klas, ook de leerling) duidelijk weet wat de essentie van de les is. Na de evaluatie van de les en correctie van de leerstof kan de leerkracht exact vaststellen of het lesdoel wel of niet of slechts gedeeltelijk is behaald. Naast het productdoel kennen we het procesdoel. Het procesdoel beschrijft een werkhoudingsaspect of een leerstrategie (op welke wijze leer je een aardrijkskunde hoofdstuk uit je hoofd) dat gedurende een hele week of een aantal weken centraal staat. Het procesdoel wordt daarom eenmalig op het formulier vermeld. Het procesdoel wordt met regelmaat genoemd en op gezette tijden gedurende de week schriftelijk geëvalueerd. 3.7 Het creëren van vrije ruimte Het is van belang een week niet te vol te plannen met activiteiten, maar lessen bij voorkeur iets langer te plannen, dan noodzakelijk is. Hierdoor ontstaat ruimte in het planningsrooster om extra aandacht te besteden aan zaken die onvoorzien zijn of tijdrovender zijn, dan van te voren gedacht. 3.8 De weekplanning en duopartners Indien slechts één leerkracht lesgeeft aan de groep is hij of zij uiteraard de aangewezen persoon om de planning te maken. Bij twee leerkrachten kan daar op verschillende manieren mee worden omgegaan. De twee duo-partners spreken af, dat één van de twee de planning maakt en dat de ander slechts uitvoert. Een tweede mogelijkheid is, dat de twee duopartners gezamenlijk de planning maken en de leerstof en de mogelijke consequenties met elkaar bespreken. Met betrekking tot bovengenoemde suggesties maken duo-partners zelf hun keuze. Een derde optie is, dat de twee leerkrachten afzonderlijk van elkaar hun gedeelte van de week plannen. 11
De dagelijkse analyserapportage op de weekplannings-formulieren geven de duopartners die informatie die zij nodig hebben om het onderwijsaanbod op elkaar af te stemmen en op elkaar te laten aansluiten. 3.9 Digitaliseren van de weekplanning De weekplanning wordt op de p.c. gemaakt en opgeslagen op de server van de school. Het formulier bestaat uit een format/sjabloon, waarop de tijdstippen waarop de verschillende vakken, de momenten van takentijd en de extra instructiemomenten plaatsvinden, standaard zijn aangegeven. Slechts de inhoud, de instructiewijze en de doelen en de namen van de leerlingen die extra hulp krijgen hoeven te worden ingevuld. Om het inzien van de weekplanning door andere leerkrachten of door invalkrachten mogelijk te maken, bewaart de leerkracht de inlogcode van de PC in de groepsmap. 3.10 Analyse en evaluatie Nadat een planningsdag is verstreken is het van belang de activiteiten van die dag te evalueren en te analyseren. Het is van belang de conclusies kort en krachtig op het planformulier te noteren. Dit wordt in een aparte kolom op het planningsformulier ingevuld. De conclusies zijn namelijk van belang voor de activiteiten van de volgende dag en /of voor de activiteiten in de volgende week. De eventuele duo-partner weet hierdoor op welke wijze de lessen in het begin van de week zijn verlopen en welke kinderen de leerstof lastig vonden. Hij of zij kan vervolgens de inhoud van de leerstof en/of de extra instructie.aan laten sluiten bij de onderwijsbehoeften van deze groep kinderen. 3.11 Borging van de afspraken Het is van belang de afspraken met betrekking tot het plannen van de lessen goed te borgen, om er zeker van te zijn dat de leerstof op en zo effectief mogelijke wijze wordt aangeboden. De borging van dit document vindt plaats door: Wekelijks een weekplanning te maken op de in dit document omschreven wijze. Een constructief overleg tussen de duopartners met betrekking tot het maken en evalueren van de weekplanning. Het gebruik van uniforme planningsformulieren in de groepen 1-2 en 3 t/m 8. Het analyseren van de dag/weekplanning en het trekken van conclusies voor het vervolg. Het leerkracht is eerstverantwoordelijk voor het uitvoeren van genoemde afspraken m.b.t. het maken van de weekplanning en het dagverslag. De directeur controleert steekproefgewijs. De teamleiders, coaches/specialisten en de i.b. coachen de leerkrachten bij een optimale invulling van de preteaching en reteaching tijd en spreken de leerkrachten erop aan, indien zij zich niet aan de afspraken houden.. Maatjes geven elkaar deskundige adviezen en feedback. 12
4. BEGRIPPEN EN AFKORTINGENLIJST C.I.T.O. Groepsplan I.G.D.I. organisatie en instructie model Centraal Instituut voor Toets Ontwikkeling Een plan dat door elke leerkracht per vakgebied is opgesteld en waarin de leerlingen, op grond van hun prestaties en ontwikkelingen, zijn opgedeeld in een aantal subgroepen. De leerdoelen, leermiddelen, didactische werkvormen en leeractiviteiten zijn per subgroep concreet omschreven voor een periode van drie en een halve maand. Na de gestelde periode wordt het plan uitvoerig geëvalueerd en geanalyseerd en wordt naar aanleiding van deze evaluatie en analyse het groepsplan voor de nieuwe periode opgesteld. Zowel de leerkracht, de leerling en de ouders hebben binnen het groepsplan bepaalde rollen en participeren in de opzet en evaluatie van het plan. Interactieve Gedifferentieerde Directie Instructie model Het model kent verschillende fasen, te weten: 1. Preteaching: De leerkracht geeft aan een kleine groep kinderen, die moeite hebben met de lesstof, voorinstructie. (ongeveer 5 minuten) 2. Na preteaching volgt de klassikale instructie waarbij alle leerlingen aanwezig zijn. De instructie is interactief (alle kinderen komen aan bod) en gevarieerd (gericht op verschillende leerstijlen en m.b.v. velerlei organisatievormen (o.a. duo- en groepsopdrachten) en duurt maximaal 15 minuten. De instructie bestaat uit een aantal fasen: A. Herhaling van het voorafgaande B. Het lesdoel (productdoel en procesdoel) aan de leerlingen vertellen C. De werkopdracht uitleggen 3. Na de klassikale instructie volgt de verlengde instructie (extra instructie voor een kleine groep kinderen), zowel voor zwakkere leerlingen als voor de leerlingen die meer uitdaging nodig hebben. De overige kinderen gaan zelfstandig aan het werk met hun opdracht. Zij mogen de leerkracht niet storen als hij of zij leerlingen helpt aan de instructietafel. Eventuele vragen kunnen zij stellen aan medeleerlingen of uitstellen tot de volgende hulpronde. De verlengde instructie vindt plaats aan de instructietafel. Voorafgaand aan de verlengde instructie loopt de leerkracht een hulpronde, om te kijken of alle leerlingen zonder problemen aan het werk kunnen. De hulprondes wordt om de circa 10 minuten herhaald en zijn bedoeld om leerlingen te helpen met hun problemen. Gedurende de hulprondes zijn de leerlingen aan de instructietafel zelfstandig aan het werk. 4. Controle of het lesdoel is behaald in e evaluatie van de les. De leerkracht controleert door het stellen van gerichte vragen aan de leerlingen of het gestelde doel aan het begin van de les is bereikt. 5. De leerlinge die het lesdoel niet hebben behaald (de leerkracht constateert dit tijdens de evaluatie en/of gedurende de correctie, ontvangen reteaching. ( s middags of de volgende dag). Tijdens de reteaching wordt de instructie gericht op de geconstateerde problematieken 13
Instructietafel Preteaching Reteaching Verlengde instructie herhaald en worden aan de leerlingen gerichte vervolgopdrachten gegeven die tijdens takentijd geoefend kunnen worden. Een specifieke instructieplek in het lokaal, waaraan preteaching, verlengde instructie en reteaching wordt gegeven. Extra instructie aan de leerlingen met een CITO E en D score (soms C score), voorafgaand aan de reguliere instructie. Extra op een specifiek probleem gerichte instructie. De inhoud van de reteaching is gebaseerd op de uitkomsten van de evaluatie en correctie van de leerkracht. Reteaching vindt na de les plaats, op de middag of op de volgende dag. Extra instructie die vrijwel direct na de hoofdinstructie wordt gegeven. Deze instructie wordt op twee niveaus gegeven. Ten eerste is deze bedoeld voor de D en E leerlingen. Hierbij wordt in kleine stappen de hoofdinstructie herhaald en worden parallellen getrokken met reële concrete voorbeelden. Ten tweede vindt er specifieke extra instructie plaats voor de excellente leerlingen. Deze instructie is gericht op het introduceren van diverse oplossingsstrategieën, waarbij door de leerling ontdekt moet worden welke strategie in de besproken probleemsituatie het meest zinvol is. 14
5. LITERATUUR Haaijer, R. en Linde van der A. (2003). Kwaliteitszorg is een werkwijze. Malden: A.V.S., van Beekveld en Terpstra. Juran, J.M. (1999). Kwaliteitsmanagement. Deventer: Kluwer. Raap, D. en Slooter, M. (2004). Professionalisering van binnenuit. Amersfoort: C.P.S.. Veenman, S., Lem, P., Roelofs, E., Nijssen, F. (1999). Effectieve instructie en doelmatig klassenmanagement. Lisse: Swets & Zeitlinger B.V.. 15
BIJLAGEN Dit hoofdstuk omvat onderstaande bijlagen: 1. Weekschema groepen 1-2 2. Weekschema groepen 3 t/m 8 16
Week: Thema: Datum: Groep 1-2 Procesdoel: Letter: Cijfer: Maandagmorgen: 8.15-9.00u takentijd 9.00-10.00u bew.ond 10.00-10.30u kring/taal/rek 10.30-10.45u fruit eten 10.45-11.45u takentijd 11.45-12.00u muziek Maandagmiddag 13.15-14.00u bew.ond 14.00-14.30u kring/taal/rek 14.30-15.30u takentijd Taal: Rekenen: Kleine kring: Analyse/ Conclusie: Welke kinderen begrijpen Pré-teaching: Verlengde instructie: Reteaching: het niet? / vervolg Evaluatie van de dag: Ziek/afwezig: Ziek/afwezig: Dinsdagmorgen 8.15-9.00u takentijd 9.00-9.30u kring/taal/rek 9.30-10.30u takentijd 10.30-10.45u fruit eten 10.45-11.00u muziek 11.00-12.00u bew.ond Dinsdagmiddag 13.00-13.30u takentijd 13.30-14.00u kring/taal/rek 14.00-14.30u takentijd 14.30-15.30u bew.ond Pré-teaching: Verlengde instructie: Reteaching: Ziek/afwezig: Ziek/afwezig: 17
Woensdagmorgen 8.15-9.00u takentijd 9.00-10.00u bew.ond 10.00-10.30u kring/taal/rek 10.30-10.45u fruit eten 10.45-11.45u takentijd 11.45-12.15u muziek Donderdagmorgen 8.15-9.00u takentijd 9.00-10.00u bew.ond 10.00-10.15u kring/taal/rek 10.15-10.30u fruit eten 10.30-11.30u takentijd 11.30-12.00u muziek Donderdagmiddag 13.15-14.00u bew.ond 14.00-14.30u soemo 14.30-15.30u takentijd Vrijdagmorgen 8.15-9.00u takentijd 9.00-9.30u kring/taal/rek 9.30-10.30u takentijd 10.30-10.45u fruit eten 10.45-11.15u muziek 11.15-12.15u bew.ond Weektaken gr. 1: Weektaken gr. 2: Overige werklesonderdelen: Pré-teaching: Verlengde instructie: Reteaching: Pré-teaching: Verlengde instructie: Reteaching: Pré-teaching: Verlengde instructie: Ziek/afwezig: Ziek/afwezig: Ziek/afwezig: Ziek/afwezig: Reteaching: Gym: Muziek: Evaluatie procesdoel: 18
WEEKSCHEMA Week: Procesdoel: Evaluatie Procesdoel: Maandag morgen 8.30 Taal 9.00 Takentijd 9.30 Rekenen 10.00-10.15 Pauze Analyse & conclusie Dinsdag morgen 8.30 Takentijd 9.00 Rekenen 10.00-10.15 Pauze Analyse & conclusie Woensdag morgen 8.30 Lezen 9.00 Rekenen 10.00-10.15 Pauze Analyse & conclusie Donderdag morgen 8.30 Taken 9.15 Zwemmen 10.30-10.45 Pauze Analyse & conclusie Vrijdag morgen 8.30 Lezen 9.00 Takentijd 9.30 Taal 10.00-10.15 Pauze Analyse & conclusie 10.15 Rekenen 10.45 Soemo 11.30 Schrijven 10.15 Takentijd 10.30 Taal 11.30 Schrijven 10.15 Taal 10.45 Gym 11.45 Fries 10.45 Rekenen 11.30 Spelling 10.15 Spelling 10.45 Rekenen 11.30 Begr. lezen 11.45 Tekenen 19
13.15 Lezen 13:45 Aardrijkskun de - 13.15 Lezen Doel : 13.45 Spelling Voor ieder kind het beste resultaat Overdrachtsnotities: 13.15 Lezen 13.45 Schrijven Overdrachtnotities: 14.15 Begrijpend Lezen Doel 14.15 Biologie 14.00 Verkeer 14.45 Tekenen 14.45 Muziek 14.30 Handvaardigh eid 15.15 Voorlezen Taken na school: Taken na school: Taken na school: Taken na school: Taken na school: Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Bijzonderheden Ziek/afwezig Taken Rekenen Spelling Schrijven Computer Lezen Verhaal Verkeer Extra 20
Instructiegroepen Rekenen Pre-teaching/ Verlengde instructie Basis Verrijking Spelling Pre-teaching/ Verlengde instructie Basis Verrijking Lezen Pre-teaching/ Verlengde instructie Basis Verrijking Begr. Lezen Pre-teaching/ Verlengde instructie Basis Verrijking 21