Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 23 december 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/63342 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Spijsverteringsstelsel Kennisbank Toepassingen Functies organen Practium: Werking van speeksel De darmen Mest van een koe Verwerken Examenopgaven Over dit lesmateriaal Pagina 1
Spijsverteringsstelsel Kennisbank Voordat je lichaam voedingsstoffen uit je eten kan opnemen, moet het eerst bewerkt worden. Dit noem je verteren en vindt plaats in het spijsverteringsstelsel. Bestudeer in het Kennisbankitem 'Spijsvertering' uit welke onderdelen het Spijsverteringsstelsel bestaat. En lees in het onderdeel 'Verteren en verbranden' wat het verschil tussen deze twee begrippen is. KB: Spijsvertering KB: Verteren en verbranden Test je kennis Beantwoord de volgende vragen over de theorie in de Kennisbank. Spijsverteringsstelsel kn.nu/sy725 1 Bekijk de afbeelding. Pagina 2
Met welk cijfer wordt de maag aangegeven? Met welk cijfer wordt de slokdarm aangegeven? a. maag = 2, slokdarm = 1 b. maag = 2, slokdarm = 4 c. maag = 3, slokdarm = 1 d. maag = 3, slokdarm = 4 2 Bekijk de afbeelding. Met welk cijfer wordt de dunne darm aangegeven? Met welk cijfer wordt de dikke darm aangegeven? a. dunne darm = 1, dikke darm = 3 b. dunne darm = 1, dikke darm = 4 c. dunne darm = 3, dikke darm = 4 d. dunne darm = 3, dikke darm = 1 Pagina 3
3 Vul de juiste woorden in. Kies uit: water - spieren - verteringssappen - slokdarm - speeksel In de mond wordt aan het voedsel toegevoegd. De voedselbrij gaat met peristaltische bewegingen door de. in de maagwand kneden de voedselbrij zodat het goed mengt. De maag, alvleesklier en dunne darm zorgen voor de. In de dikke darm wordt veel uit de voedselresten gehaald. 4 Op verschillende plaatsen van het spijsverteringsstelsel vind je peristaltische bewegingen. Op welke van de volgende plaatsen vind je deze beweging? Geef meerdere antwoorden. a. lever b. speekselklier c. maag d. dunne darm 5 Juist of onjuist? I Bij het slikken gaat het strottenklepje dicht. II Het openen van de anus wordt geregeld door het zenuwstelsel. a. I en II zijn beide juist. b. I is juist, II is niet juist. c. I is niet juist, II is juist. d. I en II zijn beide niet juist. 6 Welk orgaan maakt gal aan? a. alvleesklier b. dunne darm c. speekselklier d. lever 7 In de maag wordt maagsap gemaakt. Hierin zitten stoffen die voedsel op kunnen lossen in water. Hoe heten die stoffen? Pagina 4
a. hormonen b. gal c. enzymen d. speeksel 8 Vul de juiste woorden in. Kies steeds uit: dunne en dikke De dikke en de dunne darm zijn twee spijsverteringsorganen. Ze hebben verschillende functies. In de darm worden voedingsstoffen in het bloed opgenomen. In de darm wordt water in het bloed opgenomen. In de darm wordt de voedselbrij ingedikt. De darm is veel langer dan de darm. Over de hele darm zie je een duidelijke lijn lopen; dit is een spierbundel waarmee de darm zich goed kan samenknijpen. Pagina 5
Toepassingen Functies organen In tweetallen. 'Flip cards' of 'flash cards' zijn kaartjes die gebruikt kunnen worden als hulpmiddel bij het leren. Op de voorkant van de kaartjes komt een vraag en op de achterkant het antwoord. Je gaat nu samen met een klasgenoot digitale flip cards maken. Dat kan bijvoorbeeld op www.cram.com/flashcards/create. 1. Schrijf op de voorkant alle organen van het spijsverteringsstelsel. Schrijf op de achterkant de bijbehorende functie(s). 2. Noteer de verteringssappen en gal bij de juiste beschrijving van de organen. 3. Oefen met Memorize. 4. Doe de test. Veel plezier! Practium: Werking van speeksel In dit practicum onderzoek je de invloed van speeksel op zetmeel. Zetmeel in voeding kun je aantonen door er een beetje jodiumoplossing aan toe te voegen. Jodium is een indicator. Het zetmeel wordt dan paars-zwart. Pagina 6
Als zetmeel verteerd wordt, verdwijnt de paars-zwarte kleur. Succes. Download nu het practicum Werking van speeksel. Lees het practicum een keer helemaal door. Zoek de benodigheden bij elkaar. Voer het practicum uit zoals beschreven onder de werkwijze. Maak het: Gereedschapskist: Onderzoeksverslag Beoordeel eerst samen het onderzoeksverslag. Laat het verslag vervolgens beoordelen door de docent. De darmen Bekijk het filmpje van de website van SchoolTV. Video: De dunne darm De inhoud van de dunne darm wordt steeds heen en weer geperst. Op deze manier worden voedsel en enzymen goed vermengd. Wanneer de voedingsstoffen ver genoeg zijn verteerd, gaan ze het bloed in. Beantwoord de volgende vragen. 1. Op welke manier komen voedingsstoffen van de darm in het bloed terecht? 2. Welke stoffen uit het voedsel worden niet in het bloed opgenomen maar zijn wel belangrijk voor de vertering? 3. Waarom zijn deze stoffen belangrijk voor de vertering? 4. Bedenk enkele voedingsmiddelen waarin deze stoffen zitten. Noem er drie. Mest van een koe Pagina 7
Veehouders kunnen aan de mest vaak zien of een koe gezond is of niet. Ze doen daarvoor een mestonderzoek. Daarbij wordt gekeken of de mest niet te dik of te dun is en of er niet teveel voedselresten in zitten. Als dat wel zo is, kan dat een teken zijn dat er iets mis met de spijsvertering van de koe. Bekijk de video. Heeft de koe, uit het filmpje, een goede spijsvertering? Leg je antwoord uit. Ja, de koe heeft een goede spijsvertering, want er blijven nauwelijks voedselresten over. Pagina 8
Verwerken Examenopgaven Beantwoord ter afsluiting van deze module de volgende vier examenvragen. VMBO GT 2013-2 Vraag 1 VMBO GT 2013-2 Vraag 2 VMBO GT 2011-1 Vraag 7 VMBO GT 2011-1 Vraag 9 VMBO BB 2012-1 Vraag 34 Pagina 9
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 23 december 2016 om 21:05 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO gemengde leerweg, 3; VMBO theoretische leerweg, 3; VMBO kaderberoepsgerichte leerweg, 3; Leerinhoud en Biologie; Instandhouding en ontwikkeling; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Trefwoorden leerlijn, rearrangeerbare Pagina 10