Plan Burgerschap, Wereldkidz Maarssenbroek pagina 1 van 8 Plan Burgerschap, Wereldkidz Maarssenbroek Januari 2014 De Burgerschapscan Wereldkidz Maarssenbroek: een beeld van burgerschap In het voorjaar van 2012 voerde Wereldkidz Maarssenbroek de Burgerschapscan uit. De Screening en Verdieping en de gesprekken met het team en de directie leverden het volgende beeld op: Er is een redelijk onderwijsaanbod op het gebied van burgerschap. Voor sociale competentie maakt Wereldkidz Maarssenbroek gebruik van de methodes de Vreedzame School, de methode Beter omgaan met jezelf en met de ander aangevuld met de diverse sociaal emotionele methodes, de kanjertraining (Triangel) en SOVA training (Wereldkidz Maarssenbroek). Voor het onderdeel openheid naar de samenleving, waarden, normen en democratie en school als oefenplaats komen via diverse activiteiten en projecten aan bod. Het onderdeel waarden, normen en democratie, het onderdeel school als oefenplaats en het onderdeel visie en verantwoording komen ook via diverse activiteiten en projecten aan bod maar behoeven verbetering in de doelen en evaluatie. Oftewel: de school wil graag specifieker en bewuster aandacht besteden aan burgerschap. Hoewel op Wereldkidz Maarssenbroek op vele manieren aan burgerschap gewerkt wordt, zijn voor lang niet alle bestaande burgerschapsactiviteiten doelen geformuleerd. Sociale competentie vormt hierop een uitzondering, daar worden de doelen van de Vreedzame School en diverse sociaal emotionele methodes gehanteerd (Tweesprong) en de methode de Kanjertraining (Triangel). Dit geldt ook voor Openheid naar de samenleving daar gelden de doelen van Levensbeschouwelijk onderwijs en het project familie in de klas. In het Schoolondernemingsplan voor de openbare basisscholen Maarssenbroek 2012 2016, dat door Wereldkidz Maarssensbroek gehanteerd wordt, wordt wel een aantal doelen met betrekking tot burgerschap genoemd. Burgerschap wordt niet structureel op alle onderdelen geëvalueerd. Dit is voor de komende periode het doel van de projectgroep Burgerschap en SEO van Wereldkidz Maarssenbroek. Hiervoor is het nodig om de doelen specifiek te formuleren bij sommige onderdelen. De visie van Wereldkidz Maarssenbroek op burgerschap en de daarbij horende verantwoording en doelen zijn terug te lezen in het Schoolondernemingsplan voor de openbare basisscholen Maarssenbroek 2012 2016, dat door Wereldkidz Maarssenbroek gehanteerd wordt. Alle vier burgerschapsdomeinen (sociale competentie, openheid naar de samenleving, waarden en normen, en school als oefenplaats) komen hierin zij het in andere bewoordingen aan de orde. Wereldkidz Maarssenbroek werkt met verschillende sociaal emotionele methodes (zie hierboven). De methodes geven planmatig invulling aan de doelen die uiteraard worden geëvalueerd door leraren en leerlingen (zie ook in de schoolgids). De methodes streven ernaar om de school en de groep een democratische gemeenschap te laten zijn waarin iedereen zich verantwoordelijk c.q. betrokken voelt door oplossingsgericht werken (ook sociaal emotioneel) als uitgangspunt te nemen. Het team is specifiek geschoold op de sociale competenties. Kader voor burgerschapsplannen Uit de gesprekken over burgerschap met directie en team blijkt dat met het Schoolondernemingsplan al een belangrijke stap richting meer aandacht voor burgerschap is gezet. Overige plannen voor burgerschap, die voortvloeien uit de Screening en Verdieping van De Burgerschapscan, wil men zoveel mogelijk laten aansluiten bij reeds bestaande activiteiten en bij de activiteiten uit het Schoolondernemingsplan. Voor de evaluatie geldt dat het onderwerp burgerschap een vaste plaats op de agenda van de teamvergaderingen krijgt. Op deze momenten worden, waar mogelijk en relevant, zowel het proces als de uitkomst op leerling /groepsniveau geëvalueerd. In de jaarplanning wordt opgenomen wanneer welk burgerschapsonderwerp geëvalueerd wordt. Voor alle momenten en vormen van evaluatie geldt dat de bevindingen worden vastgelegd. Conclusies Naar aanleiding van de uitkomsten van De Burgerschapscan en de gesprekken hierover trekken directie en team van Wereldkidz Maarssenbroek de volgende conclusies ten aanzien van het plan voor burgerschap: 1. Het onderwijsaanbod voor burgerschap wordt uitgebreid, vooral ten aanzien van de onderwerpen openheid naar de samenleving (wereldburgerschap) en waarden, normen en democratie. 2. De doelen voor burgerschap worden in kaart gebracht en gestroomlijnd, zodat er een doorgaande lijn is over de groepen heen. De doelen worden gekoppeld aan bestaande activiteiten en aan nieuwe activiteiten. 3. De nieuwe activiteiten worden meteen in het evaluatieplan opgenomen. Voor bestaande activiteiten wordt vastgelegd op welke manier geëvalueerd wordt en wanneer (zie punt 2). Voor sociale
Plan Burgerschap, Wereldkidz Maarssenbroek pagina 2 van 8 competentie wordt de SCOL ingevoerd. Evaluaties worden periodiek gebruikt voor het opnieuw vaststellen van burgerschapsdoelen en onderwijsaanbod. Stap 1. Plan Het plan voor burgerschap bestaat uit de volgende onderwerpen: Korte termijn (binnen een jaar te realiseren): a) Invoeren van de SCOL als evaluatie instrument voor sociale competentie. b) Voorbereiden op het instellen van een leerlingenraad c) Het onderwerp wereldburgerschap krijgt een vaste plaats in verschillende bestaande en nieuwe activiteiten en projecten. d) De kinderen een digiprotocol laten opstellen. e) De kinderen zijn medeverantwoordelijk voor een periodieke nieuwsbrief voor ouders. Lange termijn: f) Een leerlingenraad instellen. g) Contacten leggen met basisscholen in het buitenland. h) Kinderen zijn medeverantwoordelijk voor een periodieke nieuwsbrief voor de buurt. i) Gebruikmaken van social media voor het verspreiden van nieuws over de school. Stap 2. Uitwerking plannen op de korte termijn Onderwerp: Invoeren van de SCOL (sluit aan bij doelstelling A1 uit het a) Schoolondernemingsplan) Termijn: vanaf eind april 2012 Vanaf eind april 2012 wordt proefgedraaid met de SCOL (Sociale Competentie ObservatieLijst). Dit houdt in dat alle leerkrachten gedurende twee maanden de SCOL kunnen bekijken en ermee kunnen oefenen en vervolgens verschillende overzichten produceren op basis van ingevoerde leerlinggegevens. Leerkrachten en IB'er oefenen ook met het interpreteren van de gegevens van de verschillende overzichten. Vragen en ondervonden problemen worden voorgelegd aan de IB er/directie/scolbegeleider, die waar nodig direct hulp bieden en overige vragen verzamelen, ter behandeling op een studiemiddag over de SCOL. Met ingang van het schooljaar 2012 2013 wordt de SCOL volledig in gebruik genomen kan worden als leerlingvolgsysteem voor sociale competentie. Evalueren van sociale competentie op leerling, groeps en schoolniveau. De uitkomsten van de SCOL gebruiken om enerzijds individuele leerlingen waar nodig extra ondersteuning te kunnen bieden, en anderzijds om het onderwijs inhoudelijk vorm te geven. Door wie: Alle leerkrachten en de IB er oefenen met de SCOL en voeren de gegevens van de leerlingen uit hun groep in. Wanneer: Start proefdraaien vanaf week 17, 2012 (tweede helft april), tot zomervakantie 2012. Start daadwerkelijke invoering met ingang van schooljaar 2012 2013. Wanneer af: Uiterlijk 12 juni 2012 hebben de leerkrachten alle leerlinggegevens ingevoerd en de leerling en groepsoverzichten ingeleverd bij IB er. Met ingang van het schooljaar 2012 wordt de SCOL volledig volgens de daarvoor geldende richtlijnen gebruikt. Evaluatie: Op 13 juni 2012 vindt een studiemiddag plaats over de SCOL, waarin ervaringen en eventuele problemen besproken en opgelost worden. In het schooljaar 2012 2013 wordt het proces rondom de SCOL geëvalueerd direct na de twee afnames, dus rondom de herfstvakantie en in het voorjaar. Directie en IB er nemen hiervoor het initiatief en zorgen voor vastlegging van de resultaten. Onderwerp: Voorbereiden leerlingraad (sluit aan bij doelstelling F2 uit het b Schoolondernemingsplan) Termijn: eerste helft schooljaar 2013 14 In het schooljaar 2013 14 worden de kinderen schoolbreed vertrouwd gemaakt met het concept leerlingraad, ter voorbereiding op de leerlingraad die in het schooljaar wordt ingesteld met een leerlingvertegenwoordiging uit de groepen 5 t/m 8. Wat is een leerlingraad, waarom hebben we er een, wat doet de raad, hoe werkt het, welke
Plan Burgerschap, Wereldkidz Maarssenbroek pagina 3 van 8 principes liggen eraan ten grondslag, enz. Verder wordt de benodigde kennis (bijv mbt democratische beginselen) aangereikt en wordt er geoefend met competenties die nodig zijn voor een leerlingraad (zoals je mening uiten, luisteren, discussiëren, compromissen sluiten, verantwoordelijkheid nemen, advies geven, maar ook omgaan met de mening van een minderheid, campagnevoeren, enzovoort). De kinderen de democratische waarden en normen laten eigen maken. De sociale competenties van de kinderen versterken. De kinderen laten oefenen met burgerschapscompetenties binnen de minisamenleving die de school is. Door wie: * De projectgroep Burgerschap stelt een concreet plan op voor de verschillende groepen: hoe worden de kinderen per groep voorbereid op de leerlingraad? Welke onderwerpen en competenties moeten op welk niveau aan bod komen, en op welke manier? Veel van de bedoelde onderwerpen en competenties zullen niet nieuw zijn, maar belangrijk is dat ze op een duidelijke manier ook voor de leerlingen worden gekoppeld aan democratische beginselen en aan de leerlingraad. * De leerkrachten voeren het plan voor hun groep uit. Wanneer: De projectgroep start meteen na de zomervakantie met het vaststellen van wat er in welke groep aan voorbereiding moet gebeuren. Vóór de herfstvakantie wordt dit plan per groep vastgesteld, in overleg de betreffende leerkrachten. Vanaf de herfstvakantie wordt het plan door alle leerkrachten uitgevoerd. Wanneer af: Het plan per groep wordt vóór de herfstvakantie opgeleverd en daarna besproken in het team. Vanaf de na de kerstvakantie wordt het plan uitgevoerd tot het einde van het schooljaar. In principe loopt de uitvoering van het plan daarna elk schooljaar door. Evaluatie: Alle leerkrachten rapporteren tijdens de teamvergadering over de voorbereiding leerlingraad. De projectgroep Burgerschap stelt evaluatievragen op en zorgt ervoor dat het onderwerp leerlingenraad minimaal twee keer geagendeerd wordt in de teamvergadering: één keer voor de herfstvakantie en één keer voor de zomervakantie. De bevindingen worden vastgelegd. Onderwerp: Vaste plaats voor wereldburgerschap (sluit aan bij Ambitie 4 en 6 uit het c) Schoolondernemingsplan) Termijn: eerste helft schooljaar 2013 2014 Door wie: Wanneer: Wanneer af: Evaluatie: Aan de hand van inspirerende lijst met aanknopingspunten zetten alle leerkrachten de hele dag door een 'wereldburgerschapsbril' op, oftewel ze gaan voortdurend na voor bestaande en nieuwe activiteiten of er aanknopingspunten zijn om aspecten van wereldburgerschap aan de orde te laten komen. Voor bestaande activiteiten kan dat bijvoorbeeld zijn via het aanbieden van kennis en het stellen van vragen in de Engelse les en in de aardrijkskunde en geschiedenisles, en op allerlei momenten tussendoor (tijdens het showen van nieuwe kleren samen bekijken waar ze gekocht en gemaakt zijn en hoe dat gaat, tijdens gebruik van mobieltjes en internet in contact staan met de rest van de wereld, enzovoort). Aan nieuwe activiteiten wordt waar mogelijk een duidelijke wereldburgerschapcomponent gekoppeld. De kinderen ervan bewust maken dat: burgerschap zich niet beperkt tot je directe omgeving, maar betrekking heeft op de hele wereld dat hun leven hier verbonden is met en gevolgen heeft voor het leven van kinderen en mensen op andere plaatsen op de wereld, en dat ze daarvoor dus ook verantwoordelijkheid dragen. Alle leerkrachten dragen mogelijkheden aan om aspecten van wereldburgerschap te koppelen aan het dagelijks onderwijs, voor inspiratie putten zijn uit het Praktijkboek Burgerschap, Idee 15. De projectgroep Burgerschap maakt hiervan een overzichtelijke lijst met ideeën en onderwerpen (max 1 A4) en presenteren deze aan hun collega's. Alle leerkrachten maken zich de lijst eigen en zetten een wereldburgerschapsbril op. Leerkrachten leveren hun ideeën aan bij de Projectgroep Burgerschap. Deze maakt de lijst en presenteert deze tijdens de eerstvolgende teamvergadering. Vanaf dat moment zorgt elke leerkracht ervoor dat hij regelmatig wereldburgerschaponderwerpen koppelt aan zijn onderwijs. De inspiratielijst is af en wordt gepresenteerd tijdens de eerste teamvergadering na de kerstvakantie 2013. Vanaf dat moment integreren alle leerkrachten het onderwerp wereldburgerschap actief in hun onderwijs. De projectgroep Burgerschap stelt evaluatievragen op en zorgt ervoor dat het onderwerp Wereldburgerschap in het schooljaar 2013 2014 minimaal twee keer geagendeerd wordt in de teamvergadering, waarbij alle leerkrachten bevraagd worden. De bevindingen worden vastgelegd.
Plan Burgerschap, Wereldkidz Maarssenbroek pagina 4 van 8 d Onderwerp: Opstellen en invoeren van digiprotocol (sluit aan bij doelstelling A2, D2 en F2 uit het Schoolondernemingsplan) Termijn: eerste helft schooljaar 2013 2014 De school heeft als doel om ICT in alle lagen van de organisatie intensief in te zetten. Omdat kinderen hierdoor nog meer te maken krijgen met ICT en nieuwe media, stellen leerlingen en leerkrachten gezamenlijk een digiprotocol op, waarin afspraken over het omgaan met ICT/nieuwe media worden vastgelegd. Voor inspiratie over de inhoud van zo'n digiprotocol putten zij (onder andere) uit het Praktijkboek Burgerschap, Idee 8. De kinderen digitale waarden en normen bijbrengen. De digitale sociale competenties van de kinderen versterken. De kinderen ervan bewust maken dat je gezamenlijk verantwoordelijkheid draagt voor een prettige leer en sociale omgeving. Door wie: Projectgroep ICT neemt het initiatief om samen met de projectgroep Burgerschap een plan te maken voor het opstellen van het digiprotocol, waaruit onder andere duidelijk wordt welke groepen meewerken aan het opstellen van het digiprotocol, wat de rol van de kinderen (leerlingenraad) en de leraren is bij het opstellen, over welke onderwerpen afspraken gemaakt worden, hoe tot één protocol gekomen wordt voor de hele school, wat de reikwijdte is van het protocol (welke groepen? ook ouders erbij betrekken?), welke vragen bij de evaluatie van het protocol aan de orde moeten komen, enzovoort. Projectgroepen informeren het team over het plan en maken afspraken met de leerkrachten over het opstellen van het digiprotocol. Wanneer: Opstellen digiprotocol: eerste helft november 2013, daarna voorleggen aan MR. Wanneer af: Het digiprotocol wordt na goedkeuring door de MR gelanceerd en vanaf dat moment in gebruik genomen. Evaluatie: Leerkrachten evalueren in hun eigen groep samen met de kinderen één keer per maand het gebruik van het digiprotocol, volgens de gemaakte afspraken en leggen hun bevindingen vast. Aan de het einde van het schooljaar wordt het gebruik van het digiprotocol teambreed geëvalueerd, tijdens een teamvergadering einde schooljaar. Onderwerp: Kinderen medeverantwoordelijk voor digitale nieuwsbrief voor ouders (sluit aan bij e) doelstelling A2 en D2 uit het Schoolondernemingsplan). Termijn: tweede helft schooljaar 2013 2014 Kinderen bepalen mede de inhoud van de nieuwsbrieven aan de ouders en leveren content aan. Hiertoe wordt in de bovenbouwgroepen in elke klas een redacteursgroep ingesteld die verantwoordelijk is voor het periodiek verzamelen en aanleveren van de content. De content wordt verzameld in alle groepen. De kinderen leren zich verantwoordelijk te voelen voor het reilen en zeilen op school en initiatieven te nemen in dit kader. De kinderen leren zichzelf te presenteren. Door wie: De directie doet een voorstel over de randvoorwaarden voor de medeverantwoordelijkheid van kinderen voor de oudernieuwsbrief (bijv: welke kinderen/groepen doen mee, waarover beslissen kinderen mee, samenstelling redacteursgroepen, hoe is de rolverdeling kinderen/leerkrachten/directie, frequentie, papier/digitaal, enz) en overlegt hierover met de projectgroep burgerschap. In (één van) de eerste teamvergaderingen na de voorjaarsvakantie 2013 2014 wordt het gezamenlijke voorstel van de directie en projectgroep burgerschap ingebracht en stelt de vergadering het plan vast. Wanneer: Vaststelling randvoorwaarden voor medeverantwoordelijkheid van kinderen voor oudernieuwsbrief: na start leerlingenraad Voorbereidingen in de klassen: door leerlingenraad Wanneer af: De eerste mede door kinderen verzorgde nieuwsbrief is er een met het nieuws over de leerlingenraad. Evaluatie: Tijdens de oudergesprekken wordt gevraagd hoe de ouders de nieuwsbrieven 'nieuwe stijl' ervaren. Deze ervaringen worden ingebracht en vastgelegd in de eerstvolgende teamvergadering na de oudergesprekken. Na elke nieuwsbrief evalueren de leerkrachten samen met de hele klas en in het bijzonder met de redacteursgroep het proces rond de nieuwsbrief nieuwe stijl, en het product. Bevindingen en verbeterpunten worden vastgelegd. Aan het eind van het schooljaar wordt het hele project geëvalueerd in de teamvergadering. Onderwerp: algemene dienstverlening door kinderen (sluit aan bij de doelstelling F2 uit het f) schoolondernemingsplan) Termijn: vanaf januari 2014 2015 Leerlingen uit de bovenbouw krijgen verantwoordelijkheid voor: halen en verdelen van fruit hekken open en dichtmaken
Plan Burgerschap, Wereldkidz Maarssenbroek pagina 5 van 8 kliko s aan de weg zetten en weer terugzetten oud papier verzamelen de schoolomgeving schoonhouden mediëren in conflictsituaties het opnemen van de telefoon (facultatief) het ontvangen en rondleiden van gasten op de school (facultatief) Oefenen van sociale competenties als jezelf presenteren, aardig doen, een taak uitvoeren, enzovoort. Kinderen laten ervaren dat zij mee mogen beslissen en doen en verantwoordelijkheid dragen voor de 'minisamenleving' die de school is. Door wie: Alle leerkrachten stellen samen vast wat de kinderen precies mogen/kunnen doen en wat van hen verwacht wordt, en stellen een rooster op. Leerkrachten van de groepen 6 t/m 8 introduceren de telefoondienst en eventuele overige werkzaamheden ieder schooljaar opnieuw in hun klas en besteden aandacht aan de competenties die ervoor nodig zijn. Wanneer: Tijdens teamvergadering in november 2013 is teambreed vastgesteld wat de leerlingen (klassendienst) precies doen en wat van hen wordt verwacht. Wanneer af: Voortzetting vanaf december 2013. Evaluatie: De taken worden aangepast door middel van wisseling van de klassendienst. Wanneer duidelijk is dat een leerling een taak niet goed aankan, wordt de taak vereenvoudigd en langzaam weer opgebouwd. Onderwerp: Invoering schaduwverkiezingen in de groep 7/8 (sluit aan bij doelstelling B1 en E2 g uit het Schoolondernemingsplan) Termijn: vanaf januari 2014/15 Leerlingen uit groep 7/8 houden schaduwverkiezingen tijdens gemeentelijke, landelijke en Europese verkiezingen. Bekendheid met het verschijnsel democratie vergroten en de koppeling leggen met de schooldemocratie: meeste stemmen gelden is regel maar meerderheid heeft de verplichting om rekening te houden met de belangen van de minderheid en we houden ons aan wetten en afspraken. Kinderen laten ervaren hoe verkiezingen en campagnevoeren in z n werk gaat Door wie: De leerkracht bespreekt de verkiezingsprogramma s en organiseert de schaduwverkiezingen in de groepen 7/8. Wanneer: Tijdens de betreffende verkiezingsperiodes Wanneer af: Januari 2014 Evaluatie: De verkiezingsuitslag in de groep wordt vergeleken met de betreffende echte verkiezingsuitslagen Stap 3. Toelichting plannen op de lange termijn Plan Start wanneer Afgerond Wordt opgestart door h) Instellen Leerlingenraad Projectgroep Burgerschap i) Contacten met scholen in het buitenland j) Kinderen medeverantwoordelijk voor nieuwsbrief voor de buurt k) Gebruik maken van social media Oriëntatie op leerlingenraad is al gestart in 2012/13. Start invoering begin schooljaar 2013/14. Begin schooljaar 2013/14. Aansluitend op een goedlopende nieuwsbrief voor ouders: einde schooljaar 2013/14 Begin schooljaar 2014 Goed lopende leerlingenraad in januari 2015. Contacten met tenminste twee buitenlandse scholen in januari 2014. Goedlopende periodieke nieuwsbrief: eind schooljaar 2013/14 Tweede helft schooljaar 2013/14 Directie Projectgroep Burgerschap, in samenwerking met redacteursgroepen uit de klassen Directie
Plan Burgerschap, Wereldkidz Maarssenbroek pagina 6 van 8 Evaluatielijst m.b.t. de doelen burgerschap die nu al worden gerealiseerd Ter bespreking in evaluatievergadering 1. Sociale competentie weten hoe sociaal competent gedrag eruit ziet, hiermee oefenen en erop kunnen reflecteren. Evaluatie: verschillende sociaal emotionele methodes, rapport, SCOL, diverse sociaal emotionele methodes, SOVA, LV, evaluatievergadering. De verantwoordelijkheid ligt bij de leerkracht en betreffende commissieleden. Onderbouw: gedurende de hele dag, specifiek bij: kinderboekenweek, diverse sociaal emotionele methodes, spelletjesmiddag, trammelant in tandenland, Kunst Centraal, Mec, sportactiviteiten, schooltv, planbord, kijk en beleef. Middenbouw: gedurende de hele dag, specifiek bij: kinderboekenweek, diverse sociaal emotionele methodes, trammelant in tandenland, Kunst Centraal, Mec, sportactiviteiten, schooltv, planbord, nieuwsbegrip, aardrijkskunde en geschiedenis, ouders in de klas. Bovenbouw: gedurende de hele dag, specifiek bij : kinderboekenweek, diverse sociaal emotionele methodes, trammelant in tandenland, Kunst Centraal, Mec, sportactiviteiten, schooltv, planbord, nieuwsbegrip, aardrijkskunde, geschiedenis en staatsinrichting, boomfeestdag, verkeersexamen, levensbeschouwing, drama, kinderpostzegels, Samsam, Kidsweek. 2. Openheid naar de samenleving De leerlingen worden zich bewust van de diversiteit in de samenleving. Evaluatie: diverse sociaal emotionele methodes, SCOL, kringgesprekken, SEO weken afspraken en themagesprekken, schoolproject tentoonstelling kijkavond, toetsing nieuwsbegrip, staatsinrichting en levensbeschouwing, evaluatievergadering. Onderbouw : diverse sociaal emotionele methodes, SEO thema s, schooltv (levensbeschouwing), spelletjesmiddag en hulpouders, schoolproject, kijkdagen, inloop en tweesprongtheater, mailcommunicatie, schoolkrant, schoolgids, maandinfo, TSO/BSO, combinatiefunctionaris. Middenbouw: diverse sociaal emotionele methodes, SEO thema s, schooltv (levensbeschouwing), aardrijkskunde, geschiedenis, schoolproject, levensbeschouwing, respecteren verschillende levenswijzen, kijkdagen, koffieochtenden, inloop, familie in de klas, tweesprongtheater, hulpouders, TSO/BSO, combinatiefunctionaris, maandinfo, mailcommunicatie, schoolgids, vergaderstructuur. Bovenbouw: diverse sociaal emotionele methodes, SEO thema s, schooltv (levensbeschouwing), aardrijkskunde, geschiedenis, staatsinrichting, schoolproject, levensbeschouwing, respecteren verschillende levenswijzen, Samsam, Kidsweek, kijkdagen, koffieochtenden, inloop, familie in de klas, tweesprongtheater, optreden kikkertje, hulpouders, TSO/BSO, combinatiefunctionaris, maandinfo, mailcommunicatie, schoolgids, vergaderstructuur.
Plan Burgerschap, Wereldkidz Maarssenbroek pagina 7 van 8 3. Waarden, normen en democratie 3.1 Waarden en normen verantwoordelijkheid/samenwerken/respect/veiligheid Wat je zelf niet wil moet je ook niet bij een ander doen. Evaluatie: klassenmap, rapport, SCOL, diverse sociaal emotionele methodes, SOVA, LV, evaluatievergadering. De verantwoordelijkheid ligt bij de leerkracht en betreffende commissieleden. Onderbouw: kinderboekenweek, diverse sociaal emotionele methodes, spelletjesmiddag, trammelant in tandenland, Kunst Centraal, Mec, sportactiviteiten, schooltv, planbord, kijk en beleef. Middenbouw: kinderboekenweek, diverse sociaal emotionele methodes, trammelant in tandenland, Kunst Centraal, Mec, sportactiviteiten, schooltv, planbord, nieuwsbegrip, aardrijkskunde en geschiedenis, ouders in de klas. Bovenbouw: kinderboekenweek, diverse sociaal emotionele methodes, trammelant in tandenland, Kunst Centraal, Mec, sportactiviteiten, schooltv, planbord, nieuwsbegrip, aardrijkskunde, geschiedenis en staatsinrichting, boomfeestdag, verkeersexamen, levensbeschouwing, drama, kinderpostzegels, Samsam, Kidsweek. 3.2 Democratie meeste stemmen gelden is regel, meerderheid heeft de verplichting rekening te houden met de belangen van de minderheid. We houden ons aan wetten en afspraken. Evaluatie: via methodegebonden toetsen, Cito en Nio en evaluatievergadering. De verantwoordelijkheid ligt bij de leerkracht en betreffende commissieleden. Onderbouw: Beter omgaan met jezelf en de ander, schooltv, drama, koningsdag, kijk en beleef. Middenbouw: Beter omgaan met jezelf en de ander, schooltv, drama, koningsdag, 4/5 mei, nieuwsbegrip, aardrijkskunde en geschiedenis, verkeer, docu. Bovenbouw : Beter omgaan met jezelf en de ander, schooltv, drama, koningsdag, 4/5 mei, Prinsjesdag, verkiezingen, nieuwsbegrip, aardrijkskunde en geschiedenis, verkeer, docu, Samsam, Kidsweek. 4. School als oefenplaats 4.1 Burgerschap in de praktijk De leerlingen worden zich bewust van hun plek in de samenleving. Evaluatie: diverse sociaal emotionele methodes, kringgesprekken, SEO weken afspraken en themagesprekken, schoolproject tentoonstelling kijkavond, toetsing nieuwsbegrip, staatsinrichting en levensbeschouwing, evaluatievergadering. Onderbouw: diverse sociaal emotionele methodes, SEO weken, schooltv (levensbeschouwing), spelletjesmiddag en hulpouders, schoolproject, kijkdagen, inloop en tweesprongtheater, mailcommunicatie, schoolkrant, schoolgids, maandinfo, TSO/BSO, combinatiefunctionaris. Middenbouw: diverse sociaal emotionele methodes SEO weken, schooltv (levensbeschouwing), aardrijkskunde, geschiedenis, schoolproject, levensbeschouwing, respecteren verschillende levenswijzen, kijkdagen, koffieochtenden, inloop, familie in de klas, tweesprongtheater, hulpouders, TSO/BSO, combinatiefunctionaris, maandinfo, mailcommunicatie, schoolgids, vergaderstructuur. Bovenbouw: diverse sociaal emotionele methodes, SEO weken, schooltv (levensbeschouwing), aardrijkskunde, geschiedenis, staatsinrichting, schoolproject, levensbeschouwing, respecteren verschillende levenswijzen, Samsam, Kidsweek, kijkdagen, koffieochtenden, inloop, familie in de klas, tweesprongtheater, optreden kikkertje, hulpouders, TSO/BSO, combinatiefunctionaris, maandinfo, mailcommunicatie, schoolgids, vergaderstructuur. 4.2. Op welke manier leert de school haar leerlingen betrokken te zijn bij de samenleving en hieraan actief deel te nemen? verantwoordelijkheid/samenwerken/respect/veiligheid Wat je zelf niet wil moet je ook niet bij een ander doen. Evaluatie: klassenmap, rapport, SCOL, diverse sociaal emotionele methodes, LV, evaluatievergadering. De verantwoordelijkheid ligt bij de leerkracht en betreffende commissieleden. Onderbouw: kinderboekenweek, diverse sociaal emotionele methodes, spelletjesmiddag, trammelant in tandenland, Kunst Centraal, Mec, sportactiviteiten, schooltv, planbord, kijk en beleef. verantwoordelijk voor evaluatie: leerkracht en betreffende commissieleden. Middenbouw: kinderboekenweek, diverse sociaal emotionele methodes, trammelant in tandenland, Kunst Centraal, Mec, sportactiviteiten, schooltv, planbord, nieuwsbegrip, aardrijkskunde en geschiedenis, ouders in de klas Bovenbouw: kinderboekenweek, diverse sociaal emotionele methodes, trammelant in tandenland, Kunst Centraal, Mec, sportactiviteiten, schooltv, planbord, nieuwsbegrip, aardrijkskunde, geschiedenis en staatsinrichting, Samsam, Kidsweek, boomfeestdag, verkeersexamen, levensbeschouwing, drama, kinderpostzegels.
Plan Burgerschap, Wereldkidz Maarssenbroek pagina 8 van 8 De leerlingen worden zich bewust van hun plek in de samenleving Evaluatie: diverse sociaal emotionele methodes, kringgesprekken, SEO weken afspraken en themagesprekken, schoolproject tentoonstelling kijkavond, toetsing nieuwsbegrip, staatsinrichting en levensbeschouwing, evaluatievergadering. Onderbouw : diverse sociaal emotionele methodes, SEO weken, schooltv (levensbeschouwing), spelletjesmiddag en hulpouders, schoolproject, kijkdagen, inloop en tweesprongtheater, mailcommunicatie, schoolkrant, schoolgids, maandinfo, TSO/BSO, combinatiefunctionaris. Middenbouw: diverse sociaal emotionele methodes, SEO weken, schooltv (levensbeschouwing), aardrijkskunde, geschiedenis, schoolproject, levensbeschouwing, respecteren verschillende levenswijzen, kijkdagen, koffieochtenden, inloop, familie in de klas, tweesprongtheater, hulpouders, TSO/BSO, combinatiefunctionaris, maandinfo, mailcommunicatie, schoolgids, vergaderstructuur. Bovenbouw: diverse sociaal emotionele methodes, SEO weken, schooltv (levensbeschouwing), aardrijkskunde, geschiedenis, staatsinrichting, schoolproject, levensbeschouwing, respecteren verschillende levenswijzen, Samsam, Kidsweek, kijkdagen, koffieochtenden, inloop, familie in de klas, tweesprongtheater, optreden kikkertje, hulpouders, TSO/BSO, combinatiefunctionaris, maandinfo, mailcommunicatie, schoolgids, vergaderstructuur.