Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 23 August 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62244 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Organisatie van het werk Vooraf Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Stap 5 Stap 6 Samenvatting Extra Over dit lesmateriaal Pagina 1
Organisatie van het werk Vooraf Een onderwijzeres op de basisschool is een allrouder. Zij moet van alle vakken wat af weten. Zij geeft taal en rekenen, maar bijvoorbeeld ook biologie, geschiedenis, en aardrijkskunde. Bespreek met een klasgenoot. Van hoeveel verschillende docenten krijgen jullie dit jaar les? En hoeveel verschillende vakken heb je? Waarom krijg je niet, zoals op de basisschool, van één docent alle vakken? Aan het eind van deze opdracht kun je: de definitie van de begrippen arbeidsverdeling en specialisatie geven. uitleggen dat er verschillende soorten arbeidsverdeling zijn. met een tekening uitleggen hoe de organisatiestructuur van een eenvoudig georganiseerd bedrijf in elkaar zit. Activiteiten Stap Groepsgrootte Activiteit Stap 1 Stap 2 Stap 3 Stap 4 Alleen + samen Alleen + samen Alleen + samen Alleen Informatie lezen, vraag beantwoorden en bespreken met klasgenoot. Vragen over de middelbare school beantwoorden en bespreken met klasgenoot. Informatie lezen, vraag beantwoorden en bespreken met klasgenoot. Vragen over de verschillende soorten arbeidsverdeling beantwoorden. Pagina 2
Stap 5 Alleen Vragen over de organisatiestructuur beantwoorden. Stap 6 Alleen Vragen over de verschillende functies binnen een bedrijf beantwoorden. Samenvatting Alleen Samenvattende sleepoefening maken. Extra Samen Organisatiestructuur van je eigen school in een overzichtelijk schema weergeven. Tijd Voor deze opdracht heb je 2 uur nodig. Stap 1 Verschillende sectoren Bestudeer uit de Kennisbank de eerste pagina van het volgende item. KB: Verschillende sectoren Hieronder staat een lijstje beroepen. Maak in je schrift drie kolommen. Zet boven de eerste kolom 'agrarische sector', boven de tweede kolom 'industriële sector' en boven de derde kolom 'dienstensector'. Verdeel de beroepen over de kolommen. 1 tuinbouwer 5 burgemeester 9 profvoetballer 2 metselaar 6 telefoniste 10 kapper 3 schoonmaker 7 boer 11 marktkoopman 4 kweker 8 trambestuurder 12 machinebankwerker Vergelijk jouw indeling met de indeling van een klasgenoot. Stap 2 Pagina 3
Werken in het onderwijs Een onderwijzer op een basisschool is iemand die veel moet kunnen. Hij of zij meot valle vakken wat af weten. De onderwijzer geeft taal en rekenen, maar ook muziek en biologie. Op een middelbare school is dat anders. 1. Van hoeveel verschillende docenten krijg jij dit jaar les? 2. Hoeveel verschillende vakken heb je? 3. Waarom krijg je niet, zoals op de basisschool, van één docent alle vakken? 4. Wat denk je? Moet een onderwijzer op een basisschool meer weten dan een docent op een middelbare school of juist niet? Bespreek ook nu de antwoorden met een klasgenoot. Stap 3 Pagina 4
Specialisatie en arbeidsverdeling Bestudeer uit de Kennisbank de tweede en derde pagina van het volgende item. KB: Specialisatie en arbeidsverdeling In sommige bedrijven heb je veel gespecialiseerd personeel. In andere bedrijven is dat veel minder. Is er in deze bedrijven sprake van veel of weinig specialisatie? 1 schoenenwinkel 4 supermarkt 2 autofabriek 5 school 3 landbouwbedrijf 6 café-restaurant Heb jij en je buurman/buurvrouw dezelfde antwoorden? Bespreek eventuele verschillen. Stap 4 Pagina 5
Soorten arbeidsverdeling In het ene bedrijf worden fietsen gemaakt. In een ander bedrijf wordt voedsel verkocht. En in weer een ander bedrijf worden mensen geopereerd. 1. Hoe noem je de manier waarop het werk over verschillende bedrijven wordt verdeeld? In een krantenbedrijf verzamelen journalisten het nieuws. Drukkers zorgen er voor dat de krant gedrukt wordt. De bezorgers brengen de krant bij de abonnees. 2. Hoe noem je deze vorm van arbeidsverdeling? Stap 5 Organisatiestructuur Pagina 6
In een bedrijf kun je vaak meerdere functies onderscheiden. De verschillende functies worden vaak weergegeven in een organisatiestructuur. Uit de organisatiestructuur van een bedrijf kun je de gezagsverhoudingen binnen het bedrijf afleiden. In de figuur hieronder zie je de manier waarop de functies binnen een winkelbedrijf zijn georganiseerd. 1. Wie is de baas van het winkelbedrijf? Hoe zie je dat? 2. Hoeveel mensen werken er in het totaal in dit bedrijf? 3. Geeft de baas rechtstreeks opdrachten aan de inkoopmedewerkers? Leg je antwoord uit. Stap 6 Functies binnen een bedrijf In een bedrijf zijn er vaak verschillende afdelingen. Bijvoorbeeld: a. de directie b. de productieafdeling c. de afdeling inkoop d. de afdeling verkoop e. de afdeling interne dienst f. de afdeling personeel en administratie Lees de volgende zinnen. Geef per zin aan welke afdeling je herkent. 1. Als de voorraad bijna op is, belt Joris van Velzen de leverancier. 2. Bernard Hovius zorgt ervoor dat de salarissen iedere maand op tijd betaald worden. 3. Als er kleine klusjes in het bedrijf gedaan moeten worden, moet je Chriet van Son hebben. 4. Omdat iedereen de laatste tijd zo hard gewerkt heeft, heeft mevrouw Jansma iedereen een Pagina 7
middag vrij gegeven. 5. Sabria Gomas gaat het land door om mogelijke klanten te bezoeken. 6. Jees van Beek bedient een van de machines waarmee de goederen worden gemaakt. Samenvatting Samenvatting In de onderstaande zinnen ontbreekt nog een aantal woorden. Sleep de woorden naar het juiste vak en controleer je antwoord. Wat heb je geleerd? Samenvatting kn.nu/5zfso 1 Samenvatting Beroepen kun je verdelen in drie sectoren. de. de industriële sector de. is de verdeling van werk over verschillende mensen. is het maken van één soort producten. Verdeling van het werk over bedrijven noem je arbeidsverdeling. Verdeling van het werk binnen een bedrijf noem je arbeidsverdeling. Beschikbare keuzes: externe, Specialiseren, Arbeidsverdeling, interne, argrarische sector, dienstensector Extra Pagina 8
Organisatiestructuur op school Hoe zit de organisatiestructuur van jouw school in elkaar? Maak samen met een klasgenoot een overzichtelijk schema. Zet in ieder geval de volgende personen in het schema. docent conciërge decaan rector...... conrector administateur afdelingsleider mentor Wat vinden jullie? Horen leerlingen ook in de organisatiestructuur? Ja, geef ze dan een plekje in jullie schema. Klaar? Vergelijk jullie schema met het schema van een ander tweetal. Bespreek eventuele veschillen. Pas het schema nog aan als dat nodig is en laat het dan beoordelen door de docent. Pagina 9
Antwoorden Antwoorden: Samenvatting 1 Samenvatting Beroepen kun je verdelen in drie sectoren. de argrarische sector. de industriële sector de dienstensector. Arbeidsverdeling is de verdeling van werk over verschillende mensen. Specialiseren is het maken van één soort producten. Verdeling van het werk over bedrijven noem je externe arbeidsverdeling. Verdeling van het werk binnen een bedrijf noem je interne arbeidsverdeling. Aantal punten juist antwoord: 1 Pagina 10
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 23 August 2016 om 14:44 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 3; Leerinhoud en doelen Arbeid, productie en bedrijfsleven; Economie; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Trefwoorden leerlijn, rearrangeerbare Pagina 11