Hoofdstuk 7 Exponentiële formules

Vergelijkbare documenten
Hoofdstuk 1 Grafieken en vergelijkingen

Hoofdstuk 7 Exponentiële formules

Hoofdstuk 5 - Verbanden herkennen

Hoofdstuk 1 Grafieken en vergelijkingen

Hoofdstuk 11 Verbanden

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv

Hoofdstuk 11A - Rekenen

Hoofdstuk 12B - Breuken en functies

Blok 3 - Vaardigheden

Noordhoff Uitgevers bv

Hoofdstuk 6 Rekenen. Opstap Rekenen. Voor 825 gram kaas moet je 6,60 betalen.

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv

Hoofdstuk 4 Machtsverbanden

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv

Hoofdstuk 11A - Rekenen

Hoofdstuk 4 De afgeleide

Hoofdstuk 4 De afgeleide

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv

Hoofdstuk 3 - Statistiek

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv

Hoofdstuk 5 Rekenen. Opstap Getallen en maten

de Wageningse Methode Antwoorden H26 RECHTE LIJNEN HAVO 1

Blok 2 - Vaardigheden

8 a. x K (in euro s) x K (in euro s)

Hoofdstuk 6 - Differentiëren

Noordhoff Uitgevers bv

Hoofdstuk 4 Machtsverbanden

Noordhoff Uitgevers bv

Hoofdstuk 2 - Veranderingen

Hoofdstuk 1 - Meer variabelen

Hoofdstuk 11B - Rekenen met formules

Noordhoff Uitgevers bv

Blok 3 - Vaardigheden

Zo n grafiek noem je een dalparabool.

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv

De breedte van de rechthoek is gelijk aan de omtrek van die grote cirkel.

Noordhoff Uitgevers bv

12 mnd 18 mnd 24 mnd 30 mnd module M 0,3 0,5 0, snelheid V

Stevin havo deel 1 Uitwerkingen hoofdstuk 1 Bewegen (oktober 2014) Pagina 1 van 13 0,515 38,4

Hoofdstuk 9 - Rekenen met functies

Hoofdstuk 9 - Overgangsmatrices

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv

Stevin havo Antwoorden hoofdstuk 1 Bewegen ( ) Pagina 1 van 15

6 a 12. c v = 0 als - 1

de Wageningse Methode Antwoorden H30 FUNCTIES VWO 1

Statistiek voor de beroepspraktijk

6 a 12. c v = 0 als - 1

De oppervlakte van de rechthoek uit de vorige opgave hangt van dezelfde variabelen af.

Hoofdstuk 7 - Statistische verwerking

Hoofdstuk 3 - Exponentiële functies

Noordhoff Uitgevers bv

Hoofdstuk 5 - Tabellen, grafieken, formules

Noordhoff Uitgevers bv

Hoofdstuk 5 - Matrices

Noordhoff Uitgevers bv

Noordhoff Uitgevers bv

Het dichtsbijliggende tiental is 860. interval

Hoofdstuk 7 Meten en kijken

Noordhoff Uitgevers bv

Blok 3 - Vaardigheden

Hoofdstuk 1 - Functies en de rekenmachine

Hoofdstuk 6 Goniometrie

15 Financiële reorganisatie

Voorkennis + lijst met standaardintegralen

Vaardigheden. bladzijde 52. deel van 240 = 96 en 3 deel = 144. deel = ( 11 : 25 ) 2110 = 928, 40 euro en. deel = ( 14 : 25 ) 2110 = 1181,60 euro

Noordhoff Uitgevers bv

Vaardigheden - Blok 4

Blok 4 - Keuzemenu. Verdieping - Driehoeksmetingen. 1092,33 3, meter = 4,118 km De afstand is ongeveer 4,1 km.

Noordhoff Uitgevers bv

4 a -23 c -21 e. b -61 d 2 f 5 LUKAKU. 6 a Õ c Œ b Õ d Œ. gemengd repeterend. c 0,05151 X f 0,133 X 3 1. h 0,0377 X 7 03.

1.1 Grootheden en eenheden

Hoofdstuk 2 - Afstanden

Hoofdstuk 1 - Lijnen en cirkels

Noordhoff Uitgevers bv

Hoofdstuk 4 - Integreren

Praktische opdracht - Statistiek met Excel

Hoofdstuk 5 - Kansen en statistiek

Havo A deel 1 Uitwerkingen Moderne wiskunde

Evenredigheden en gelijkvormige figuren

Meetkunde 2 - Omtrek 2 - Cirkels. Versie 2a - donderdag 29 maart 2007

9e editie. Moderne wiskunde. Uitwerkingen Op stap naar 4 havo. Dick Bos

Noordhoff Uitgevers bv

Stevin vwo Antwoorden Speciale relativiteitstheorie Pagina 1 van 10 0; 0,99; 1; 1

Hoofdstuk 1 - Functies en de rekenmachine

Hoofdstuk 1 - Functies en de rekenmachine

Hoofdstuk 1 Lineaire en exponentiële verbanden

Noordhoff Uitgevers bv

Hoofdstuk 4 - Rekenen met kansen

Noordhoff Uitgevers bv

Transcriptie:

Opstap Mahten en proenten O-1a 7 4 2401 ( 12) 5 248 832 8 4 4096 10 6 1 000 000 e 1 9 1 f 11 3 1331 g 3 5 243 h ( 3) 5 243 O-2a 620 000 6,2 10 5 43 000 000 4,3 10 7 0,000 12 1,2 10 4 8 000 000 000 8 10 9 e 0,000 000 59 5,9 10 7 f 100 1 10 2 O-3a 6 10 4 60 000 1,4 10 3 0,001 4 6,33 10 8 633 000 000 1,977 10 3 1977 e 5,6 10 5 0,000 056 f 2,5 10 6 2 500 000 O-4a Rens: 570 : 100 80 456 Blange: 0,80 570 456 Ze krijgen ineraa hetzelfe antwoor. 570 : 100 34 194 of 0,34 570 194 O-5a 17% van 255,- is 0,17 255,- 43,35. 35% van 640 leerlingen is 0,35 640 leerlingen 224 leerlingen. 58% van 1200 kg is 0,58 1200 kg 696 kg. 95% van 3652 fietsers is 0,95 3652 fietsers 3469 fietsers. e 3% van 760,- is 0,03 760,- 22,80. O-6a 2 5 eel 40 100 eel 40% 7 9 eel 77,78 100 eel 77,78% 2 3 eel 66,67 100 eel 66,67% 5 6 eel 83,33 100 eel 83,33% 140

O-7a Na e prijsverhoging etaal je (100 8)% van e oorspronkelijke prijs. Dat komt overeen met een vermenigvuligingsfator 1,08. prijs in euro s perentage 16 250 100 17 550 108 Na e prijsverhoging kost e auto 17.550,-. O-8a 0,89 is miner an 1, us er is sprake van een prijsverlaging. De rugzak is met 11% in prijs verlaag. Bij een vermenigvuliging met 1,07 hoort een prijsverhoging van 7%. O-9a 3% erij etekent at je moet vermenigvuligen met 1,03. Na één jaar staat er 1,03 400,- 412,- op haar rekening. Na twee jaar staat er 1,03 412,- 424,36 op haar rekening. Na vier jaar staat er 1,03 1,03 424,36 450,20 op haar rekening. O-10a O-11a 1,08 Hij heeft 700,- op zijn rekening gezet. Hij heeft met e ank een renteperentage van 5% afgesproken. Na aht jaar heeft hij 700,- 1,05 8 1.034,22 op zijn spaarrekening staan. x 6 5 4 3 2 1 0 1 y 6 0 4 6 6 4 0 6 y 10 8 6 4 2 7 6 5 4 3 2 1 O 1 2 3 4 2 Het linker snijpunt ligt tussen 7 en 6. x 6,4 6,3 6,2 6,1 6 y 8,96 8,19 7,44 6,71 6 De oplossing is x 6,1. Het rehter snijpunt ligt tussen 1 en 2. x 1 1,1 1,2 1,3 y 6 6,71 7,44 8,19 De oplossing is x 1,1. 4 6 8 x 141

7-1 Groeifator 1a e In e tweee rone woren 3 3 9 ansihtkaarten verstuur. In e viere rone woren 3 3 3 3 81 ansihtkaarten verstuur. a 1 2 3 4 5 6 7 s 3 9 27 81 243 729 2187 In e tiene rone woren 2187 3 3 3 59 049 ansihtkaarten verstuur. In e tael zie je at er in e zese rone 729 nieuwe kaarten woren verstuur. Om het totale aantal verstuure kaarten te erekenen moet je e kaarten uit alle vorige ronen hier nog ij tellen. Dus na zes ronen heen veel meer an 729 personen een kaart gekregen. 2a Bij tael A is sprake van exponentiële groei. Bij tael B is geen sprake van exponentiële groei want e getallen in e onerste rij heen geen vaste groeifator. Bij tael C is sprake van exponentiële groei. Bij tael D lijkt het in e onerste rij om exponentiële groei te gaan. De getallen in e ovenste rij zijn ehter niet opeenvolgen. Er is us geen sprake van exponentiële groei. De groeifator ij tael A is 5. De groeifator ij tael C is 3. Bij tael B hoort een lineair veran. De toename in e onerste rij is stees 6. 3a t in kwartieren 0 1 2 3 4 5 6 7 8 ateriën in miljoenen 10 20 40 80 160 320 640 1280 2560 Bij t 3 is het rie kwartier na 8.00 uur, us 8.45 uur. ateriën in miljoenen 2600 2400 2200 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 t in kwartieren Zie e stippellijn in e grafiek hieroven. Na ijna 8 kwartieren (us na ijna 2 uur) zijn er voor het eerst 2000 miljoen ateriën. 142

4a aantal inwoners 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 85 90 95 00 05 10 jaar 1600 : 2000 0,8 1280 : 1600 0,8 1024 : 1280 0,8 819 : 1024 0,799 80... 655 : 819 0,799 75... De groeifator per vijf jaar is us ineraa 0,8. Het aantal inwoners in 1980 kun je shatten oor het aantal inwoners in 1985 oor 0,8 te elen. Een shatting is us 2000 : 0,8 2500 inwoners. 5a Bij tael A hoort e groeifator 2500 : 5000 0,5. Bij tael B hoort e groeifator 7290 : 8100 0,9. Bij tael C hoort e groeifator 11 : 10 1,1. Bij e taellen A en B is er sprake van negatieve groei. De groeifatoren liggen tussen 0 en 1. 7-2 Veruelings- en halveringstij 6a De groeifator per week is 2. Na rie weken eekt e plant 8 m 2 wateroppervlakte. De oppervlakte is veruel in vergelijking met e oppervlakte na rie weken. Er zijn us in totaal vier weken verstreken. t in weken 0 1 2 3 4 5 6 7 8 oppervlakte in m 2 1 2 4 8 16 32 64 128 256 7a tijstip 12:00 12:30 13:00 13:30 14:00 14:30 15:00 aantal 150 300 600 1200 2400 4800 9600 De veruelingstij is een half uur. Een uur later (twee halve uren) is het aantal ateriën twee keer veruel. Er zijn an us 2 2 250 000 1 000 000 ateriën. 8a tij in weken 0 1 2 3 4 5 gewiht in grammen 250 300 360 432 518 622 Na ongeveer vier weken is het gewiht veruel. 143

tij in weken 0 1 2 3 4 5 6 7 8 gewiht in grammen 200 220 242 266 293 322 354 390 429 De veruelingstij is ongeveer zeven weken, want na zeven weken is het gewiht ongeveer 400 gram. 9a 10a e tij 4 uur 0 1 2 3 4 5 6 7 hoeveelhei in mg 100 50 25 12,5 6,3 3,1 1,6 0,8 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0 1 2 3 4 5 6 7 hoeveelhei in mg tij 4 uur Na ijna 5 4 20 uur is e hoeveelhei meiijn miner an 5 mg. Na één jaar is e auto 100% 15% 85% van e aanshafprijs waar. De prijs vin je oor met 0,85 te vermenigvuligen. Na één jaar is e auto 0,85 15.000,- 12.750,- waar. aantal jaren 0 1 2 3 waare in euro s 15.000 12.750 10.837,50 9211,88 Na vier jaar is e auto 7.830,10 waar. Na vijf jaar is e auto 6.655,58 waar. De halveringstij is iets meer an vier jaar. aantal jaren 0 1 2 3 4 waare in euro s 42.500 38.250 34.425 30.982,50 27.884,25 aantal jaren 5 6 7 8 waare in euro s 25.095,83 22.586,24 20.327,62 18.294,86 De halveringstij is ongeveer zeven jaar. 11a a 200 000 ( 1 2) 4 12 500 Na vier uur zijn er nog 12 500 ateriën. t in uren 0 1 2 3 4 5 6 a 200 000 100 000 50 000 25 000 12 500 6250 3125 De halveringstij is één uur. ICT Groei, verueling en halvering I-1a t in weken 0 1 2 3 4 5 6 o in m 2 64 96 144 216 324 486 729-144

De grafiek is stijgen. e Na ongeveer 5,7 agen is e eekte oppervlakte ongeveer 640 m 2. I-2a - Deze grafiek is alen. jaar 1985 1990 1995 2000 2005 2010 aantal inwoners 2000 1600 1280 1024 819 655 1600 : 2000 0,8 1280 : 1600 0,8 1024 : 1280 0,8 819 : 1024 0,799 80... 655 : 819 0,799 75... De groeifator per vijf jaar is us ineraa 0,8. I-3a - De grafieken A, B en D zijn stijgen. De grafieken C en E zijn alen. De grafieken A, B en D heen een groeifator ie groter is an 1. De grafieken C en E heen een groeifator ie kleiner is an 1. De groeifator ij grafiek A is 2. De groeifator ij grafiek B is 4. De groeifator ij grafiek C is 0,5. De groeifator ij grafiek D is 1,5. De groeifator ij grafiek E is 0,2. I-4a - Bij tael A hoort een groeifator van 2. Bij tael B hoort een groeifator van 3. Bij tael C hoort een groeifator van 0,8. Bij tael D hoort een groeifator van 0,4. Bij e taellen C en D is er negatieve groei. De grafieken ij e negatieve groei zijn alene grafieken. e De groeifatoren liggen tussen 0 en 1. I-5a tij in uren 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 aantal 150 300 600 1200 2400 4800 9600 - Na een half uur heen e ateriën zih veruel. Eén uur later zijn er 2000 2 2 8000 ateriën. e - I-6a - De veruelingstij ij grafiek A is 14,2 jaar. De veruelingstij ij grafiek B is 11,9 jaar. De veruelingstij ij grafiek C is 10,3 jaar. De veruelingstij ij grafiek D is 8,0 jaar. Bij grafiek A hoort een groeifator van 1,05. Bij grafiek B hoort een groeifator van 1,06. 145

Bij grafiek C hoort een groeifator van 1,07. Bij grafiek D hoort een groeifator van 1,09. I-7a - De halveringstij ij grafiek A is 3 uur. De halveringstij ij grafiek B is 4,5 uur. De halveringstij ij grafiek C is 6,5 uur. De halveringstij ij grafiek D is 2,5 uur. De halveringstij ij grafiek E is 2 uur. Bij grafiek A hoort een groeifator van 0,8. Bij grafiek B hoort een groeifator van 0,85. Bij grafiek C hoort een groeifator van 0,9. Bij grafiek D hoort een groeifator van 0,75. Bij grafiek E hoort een groeifator van 0,7. 7-3 Exponentiële formules 12a Bij e tael hoort groeifator 2. Bij t 4 shrijft Dennis 5000 2 4. Bij t 5 shrijft Dennis 5000 2 5. Bij t 6 shrijft Dennis 5000 2 6. Bij t 10 hoort a 5000 2 10 5 120 000. Formule B hoort ij e tael. Formule A en formule C zijn onjuist, omat je in eie gevallen voor a het getal 0 krijgt als je t 0 invult en at klopt niet. 13a t in uren 0 1 2 3 4 5 a 300 900 2700 8100 24300 72900 In het egin (t 0) waren er 300 ateriën. De groeifator ij e tael is 3. Formule C hoort ij e tael. 14 De eginwaare is 300. De groeifator is 900 : 300 3. De formule ij e tael is a 300 3 t. 15a Elke volgene uitkomst in e onerste rij van e tael vin je oor 1,5 te oen. De groeifator is 1,5. De eginwaare is 3. Bij e tael hoort e formule l 3 1,5 t. e Vul t 6 in e formule in. Je krijgt an l 3 1,5 6 34,2. Na 6 weken heeft e plant een lengte van 34,2 m. 16a De groeifator is 10 : 2 5. De eginwaare is 2. t 0 1 2 3 4 5 y 2 10 50 250 1250 6250 De formule ij e tael is y 2 5 t. 146

17a t 0 1 2 3 4 5 6 2000 2080 2163,20 2249,73 2339,72 2433,31 2530,64 De groeifator is 1,04. De eginwaare is 2000. De formule ie ij het sparen van Hale hoort, is 2000 1,04 t. e 2000 1,04 10 2960,49 Na tien jaar heeft hij 2.960,49 op zijn rekening staan. 18a Lisa heeft 750 euro op e ank gezet. De groeifator is 802,50 : 750 1,07. De ank geeft 7% rente. De formule is 750 1,07 t. e Na 10 jaar staat er 1.475,36 op e rekening. Na 11 jaar staat er 1.578,64 op e rekening. Het erag is us na ruim 10 jaar veruel. 7-4 Vergelijkingen 19a t in uren 0 1 2 3 4 5 6 a 300 600 1200 2400 4800 9600 19200 a 20 000 18 000 16 000 14 000 12 000 10 000 8000 6000 4000 2000 0 0 1 2 3 4 5 t in uren 6 Zie e stippellijn in e grafiek hieroven. Het antwoor ligt ihter ij 4 uur. t in uren 4 4,1 4,2 4,3 4,4 a 4800 5145 5514 5909 6334 e De oplossing van e vergelijking 300 2 t 6000 is t 4,3. 20a De oplossing ligt tussen 1 en 1,5. t 1,1 1,2 1,3 1,4 a 21,4 23,0 24,6 26,4 De oplossing is t 1,3. De vergelijking in het vooreel heeft als uitkomst 50. De uitkomst van het vooreel is het uele van e uitkomst ij opraht a. De oplossing ij opraht a is t 1,3. De oplossing in het vooreel is t 2,3. Hierij is geen sprake van verueling. 147

21a Vergelijking 300 2 t 3000 Uit e grafiek lees je af at t tussen 3 en 3,5 ligt. t 3,1 3,2 3,3 3,4 a 2572 2757 2955 3167 De oplossing is t 3,3. Vergelijking 300 2 t 9000 Uit e grafiek lees je af at t tussen 4,5 en 5 ligt. t 4,7 4,8 4,9 5 a 7798 8357 8957 9600 De oplossing is t 4,9. 22a Inge eelt links en rehts oor 300. Uit e grafiek lees je af at t tussen 5,5 en 6 ligt. Tael ij a 2 t 23a 24a t 5,5 5,6 5,7 a 45,3 48,5 52,0 De oplossing is t 5,6. Na 3 uur (t 3) is er nog 10 0,8 3 5,12 mg van het meiijn in je lihaam. Na ongeveer 5,5 uur is er miner an 3 mg meiijn in je lihaam. t in uren 5,3 5,4 5,5 h in mg 3,06 3,00 2,93 Na 5,4 uur is er nog ongeveer 3 mg meiijn in je lihaam. 5,4 uur 5,4 60 324 minuten Na één jaar is e laptop nog 75% van 600,- waar. Dat is us 0,75 600,- 450,-. Na twee jaar is e laptop 0,75 450,- 337,50 waar en na rie jaar 0,75 337,50 253,13. Met e formule w 600 0,75 t kun je e waare w na t jaren erekenen. Je moet e vergelijking 600 0,75 t 100 oplossen. t 0 1 2 3 4 5 6 7 w 600 450 337,50 253,13 189,84 142,38 106,79 80,09 Na zeven jaar is e restwaare miner an 100,-. Test jezelf T-1/T-6 Zie e antwooren in je oek. Extra oefening E-1a De getallen in e onerste rij van e tael moeten een vaste groeifator heen, maar je moet er wel op letten at e getallen in e ovenste rij opeenvolgen zijn. Tael B valt af. In e onerste rij woren e getallen wel stees met 2 vermenigvulig maar e getallen in e ovenste rij zijn niet opeenvolgen. 148

Tael D valt ook af want 12 : 4 3 maar 20 : 12 1,666... Alleen ij tael A en tael C is er sprake van exponentiële groei. De groeifator ij tael A is 1,5 en e groeifator ij tael C is 3. E-2a De groeifator ij tael A is 0,67. De groeifator ij tael B is 0,7. De groeifator ij tael C is 3,5. Bij tael A en tael B is er negatieve groei, e groeifatoren zijn kleiner an 1. E-3a tij in kwartieren 0 1 2 3 4 5 6 aantal ateriën 200 400 800 1600 3200 6400 12800 In een uur is het aantal ateriën vier keer veruel. Er zijn an 180 000 2 4 2 880 000 ateriën. E-4a jaar 2006 2007 2008 2009 2010 aantal 3000 2400 1920 1536 1229 2400 : 3000 0,8 1920 : 2400 0,8 De groeifator is 0,8. De halveringstij van het aantal konijnen is ongeveer rie jaar. E-5a t in 15 uur 0 1 2 3 4 5 h in mg 1500 750 375 188 94 47 Formule B hoort ij e tael. Formule A is geen exponentieel veran en formule C kan het niet zijn omat e eginwaare niet juist is. E-6a De groeifator is 12 : 3 4. De eginwaare is 3. t 0 1 2 3 4 5 aantal 3 12 48 192 768 3072 De formule ij e tael is aantal 3 4 t. E-7a Viviane heeft 1.250,- op e spaarank gezet. De groeifator ij eze tael is 1325 : 1250 1,06. De spaarank geeft 6% rente. De formule ij het sparen is 1250 1,06 t. e Na 12 jaar is het spaargel veruel. E-8a Met e formule w 2250 0,85 t kun je e waare w van e sooter na t jaren erekenen. t 0 1 2 3 4 5 6 w 2250 1913 1626 1382 1175 998 849 149

w 2200 2100 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 0 1 2 3 4 5 6 De helft van e waare is 1.125,-. Uit e grafiek lees je af at t an tussen 4 en 4,5 ligt. e t 4 4,1 4,2 4,3 w 1175 1156 1137 1119 t De oplossing is t 4,3. Na 4,3 jaar is e waare van e sooter gehalveer. 4,3 jaar is ongeveer 4 jaar en 4 maanen. Verwerken en toepassen V-1a t in agen 0 1 2 3 4 5 h in m 3 8 4,8 2,88 1,73 1,04 0,62 h in m 2 8 7 6 5 4 3 2 1 0 0 1 2 3 4 5 t in agen 12 uur is een halve ag; h 8 0,6 0,5 6,2. Er is na 12 uur nog 6,2 meiijn over. Een week is 7 agen. h 8 0,6 7 0,22 Er is na een week nog 0,22 meiijn over. e De vergelijking is 8 0,6 t 2. Uit e grafiek lees je af at t tussen 2,5 en 3 ligt. t in agen 2,5 2,6 2,7 2,8 h in m 3 2,23 2,12 2,01 1,91 De oplossing is t 2,7. Na 2,7 agen is e hoeveelhei meiijn ongeveer 2. Dat is na 2,7 24 64,8 uur. 150

V-2a tij in jaren 0 1 2 3 erag 5000 5100 5202 5306,04 De groeifator is 1,02 per jaar. Voor e groeifator g moet je het getal 1,02 invullen. Na 10 jaar is het erag 5000 1,02 10 6094,97. e De veruelingstij is 35 jaar. f Na 70 jaar is het erag vier keer zo groot. V-3a Bij 3% per jaar is het erag na één jaar 10 000 1,03 10 300 euro. Bij 0,25% per maan is het erag na één jaar 10 000 1,0025 12 10 304,16. Anré heeft us ongelijk. Als je een tael zoals hieroner maakt, zie je at een kwart proent rente per maan na 16 jaar voor het eerst 100 euro vooreel iet. aantal jaren 0 4 8 12 16 erag ij 3% per jaar 10000 11255,09 12667,70 14257,61 16047,06 erag ij 0,25% per jaar 10000 11273,28 12708,68 14326,86 16151,07 V-4a t in weken 0 1 2 3 4 aantal vissen 6000 5400 4860 4374 3937 Bij het egin zijn er 6000 vissen. De groeifator is 0,9. e aantal vissen 6000 5500 5000 4500 4000 3500 3000 0 1 2 3 4 5 6 7 t in weken Maak e tael langer. t in weken 5 6 7 aantal vissen 3543 3189 2870 Na zeven weken is het aantal vissen gehalveer. V-5a Na één uur is er nog 50 0,8 40 mg over in het lihaam. De groeifator is 0,8. De formule is h 50 0,8 t, waarij t e tij in uren is en h e osis in mg ie nog niet afgeroken is. Na 12 uur gelt h 50 0,8 12 3,44 Na 12 uur is er ongeveer 3,5 mg over. V-6a Bij een groei van 2% per jaar hoort een groeifator van 1,02. 1,02 35 1,999889... en at is vrijwel gelijk aan 2. De werelevolking veruelt us ineraa in 35 jaar. 151

Rekenen 9 R-1a 7,2 3 ( 15) 2 373,248 225 598,248 ( 8) 3 15 2 512 225 737 8 3 ( 15) 2 512 225 287 1 3 2 3 3 3 1 8 27 36 e 1,6 2 ( 4) 3 2,56 64 66,56 f 9 3 9 3 729 729 0 g 4,6 2 6,4 2 21,16 40,96 19,8 h 0,8 3 0,8 2 0,512 0,64 0,128 R-2a 10% van 120 is 12. g 19% van 670 is 127,3. 25% van 160 is 40. h 44% van 200 is 88. 30% van 300 is 90. i 98% van 10 is 9,8. 35% van 110 is 38,5. j 55% van 9400 is 5170. e 60% van 260 is 156. k 75% van 1020 is 765. f 15% van 430 is 64,5. l 45% van 4800 is 2160. R-3 De inhou van ruimtefiguur A is 20 20 25 : 3 3333 m 3. De inhou van ruimtefiguur B is 10 10 π 85 26 704 m 3. R-4a e R-5 3,4 uur 3 uur en 24 min 204 min 6,2 uur 6 uur en 12 min 372 min 5,7 min 5 min en 42 s 342 s 12,6 min 12 min en 36 s 756 s 8,1 uur 8 uur en 6 min 486 min naar A B C D E A 0 15 23 20 14 van B 15 0 8 18 12 C 23 8 0 11 17 D 20 18 11 0 6 E 14 12 17 6 0 Oefenoprahten werkoek 1a De groeifator ij tael A is 2. De groeifator ij tael B is 0,25. De groeifator ij tael C is 0,5. De groeifator ij tael D is 1,5. Bij e taellen B en C is sprake van negatieve groei want e aantallen nemen af. 2a De formule ij tael E is a 40 0,5 t De formule ij tael F is a 0,07 20 t De formule ij tael G is a 1800 0,9 t De formule ij tael H is a 0,3 5 t Bij e taellen E en G is sprake van negatieve groei want e aantallen nemen af. 152

3a De groeifator ij een groei van 0,5% is 1,005. 1,005 100 1,65 en at etekent at e werelevolking in honer jaar niet is veruel. De ewering van Wim klopt us. Er moet an gelen 1,045 t 2. Dit gelt voor t 16. Het uurt 16 jaar voorat e werelevolking is veruel. 4a aantal agen 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 hoeveelhei iriium in g 1000 990 980 970 961 951 941 932 923 914 904 5a De halveringstij van iriium is ongeveer 69 jaar. Er gelt an a 1000 0,99 69 499,8. a 250 1,2 4 518,4; na 4 uur zijn er 518 ateriën. t 0 1 2 3 4 5 6 7 8 a 250 300 360 432 518 622 746 896 1075 e a 250 1,2 24 19 874; na één ag zijn er 19 874 ateriën. Er moet gelen a 250 1,2 t 1000; na 7,6 uur is het aantal verviervouig De veruelingstij is 3,8 uur. 6a De eginwaare is 450. De groeifator is 0,7. Je kunt ij eze formule spreken van negatieve groei want e hoeveelhei wort stees miner. Je kunt het ook zien aan e groeifator want ie is kleiner an 1. Na ongeveer twee uur is e hoeveelhei gehalveer. e t 1,8 1,9 2,0 y 236,8 228,5 220,5 De hoeveelhei is gehalveer in 1,9 uur. f t 6,0 6,1 6,2 6,3 y 52,9 51,1 49,3 47,6 De oplossing van e vergelijking is t 6,2. 7a De formule van ank 1 is 1000 1,04 t. De formule van ank 2 is 1620 1,0325 t. 1000 1,04 17 1947,90 1000 1,04 18 2025,82 De veruelingstij is 18 jaar. 1620 1,0325 21 3171,07 1620 1,0325 22 3274,13 De veruelingstij is 22 jaar. 8a 37 000 0,9 1 33 300; na één jaar is e amper nog 33.300,- waar. Na zes jaar is e amper miner an 20.000,- waar want 37 000 0,9 6 19 663,32. 9a t in 8 agen 0 1 2 3 4 hoeveelhei in mg 128 64 32 16 8 De formule ij e tael is hoeveelhei 128 0,5 t. Bij t 8 gelt hoeveelhei 128 0,5 8 0,5. Na 64 agen is er miner an 1 mg joium over. 153

10a t 0 1 2 3 4 5 6 7 8 y y 5 1,5 t 5 7,5 11,3 16,9 25,3 38,0 57,0 85,4 128,1 130 120 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 t Voor ongeveer t 3,3 vin je een y-waare van 20. Je moet e vergelijking 5 1,5 t 20 oplossen. e t 3 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 y 5 1,5 t 16,9 17,6 18,3 19,1 19,8 20,7 5 1,5 t 20 gelt voor t 3,4. 154