Naam auteur: Mark Wijmans Academiejaar: 2010-2011 Stagebedrijf: Dura Vermeer Bouw Leidschendam Stageperiode: 15 november t/m 4 februari Haagse Hogeschool Technology, Innovation & Society Den Haag Bouwkunde
Voorwoord In dit stagerapport staat beschreven hoe ik mijn stage heb doorlopen bij aannemersbedrijf Dura Vermeer Bouw Leidschendam, die onderdeel is van de stageperiode van het derde jaar van de opleiding Bouwkunde aan de Haagse Hogeschool. Ik heb gedurende 10 weken werkzaamheden verricht op dit bedrijf ten behoeve van mijn ontwikkeling voor bouwkunde betreffende de werkuitvoering. Voor het opstellen van dit rapport wil ik mijn dank betuigen aan het stageverlenend bedrijf Dura Vermeer Bouw Leidschendam en haar medewerkers. Ik wil het bedrijf bedanken voor het verlenen van alle benodigde hulp en begeleiding in de periode van mijn stage. Zij hebben mij waar nodig vakkundige kennis verleend en verder alle benodigde materialen verstrekt. Nadrukkelijk vermeld ik mijn dank aan mijn stagebegeleider op het kantoor, projectcoördinator Dick Van der Toorn, voor het begeleiden van mijn stagetraject bij Dura Vermeer. Dit rapport dient als samenvattend geheel voor mijn stage periode, en ik hoop dat het rapport alle nodige informatie biedt voor alle belangstellenden. Ik wens deze mensen veel leesplezier toe. Dit rapport is opgesteld door Mark Wijmans, Rijswijk. 2 Mark Wijmans 12-7-2013
Dura Vermeer Bouw Leidschendam, DVBL De Haagse Hogeschool Stagerapport Stage 2, hoofdfase verdieping Geproduceerd door Mark Wijmans Geproduceerd op het kantoor Dura Vermeer Bouw Leidschendam. 3 Mark Wijmans 12-7-2013
Inhoudsopgave pagina hoofdstuk 6 Samenvatting 8 Inleiding 9 Het stagebedrijf 9 Op zoek naar het bedrijf 9 Introductie 9 Dura Vermeer bouw 10 Dura Vermeer Bouw Leidschendam, DVBL 10 Het kantoor 11 Archivering en werkmateriaal 11 Werkzaamheden van DVBL 12 LEAN 13 Sfeer 14 Werkzaamheden van de stagiair 14 Mijn rol binnen het bedrijf 14 Competenties 15 Standaardisatie 15 PCS Woningbouwconcept 17 Standaardisatie, de diverse werkzaamheden 17 Plan van Aanpak, PvA 18 Reflectie op de competentie 18 Standaardisatie Matrix 19 Reflectie op de competentie 19 Holland House partners 20 Reflectie op de competentie 20 Actielijst werkvoorbereiding 21 Reflectie op de competentie 22 Aanpassen van de technische omschrijvingen, T.O. s 23 Reflectie op de competentie 24 Reflectie op de stage, wat heb ik geleerd? 24 Algemene ervaring 24 Reflectie op de opdrachten en werkzaamheden 25 Conclusie 26 Literatuur 27 Bijlage: tussenbeoordeling stagetraject 4 Mark Wijmans 12-7-2013
5 Mark Wijmans 12-7-2013
Samenvatting Een stage wordt beschreven en geconcludeerd in een rapport. Dit rapport beschrijft het traject dat doorlopen is bij een stagebedrijf. Dat houdt in wat er geleerd moet worden en wat er wordt verwacht van een student. De kennis die de student dient toe te passen uit zich in de vorm van werkzaamheden aan projecten of ander verschillende werkzaamheden. Bij Dura Vermeer heb ik gewerkt aan verschillende werkzaamheden met één hoofddoel, standaardiseren. Het standaardiseren betrof documentatie van het PCS concept. In dit rapport wordt beschreven hoe ik aan de hand van standaardisatie de volgende competenties heb kunnen ontwikkelen. De competenties die in dit rapport worden beschreven zijn; 1. Stelt een programma van eisen op, en bundelt de voor de opdrachten relevante hoofdzaken in een projectenplan. 5. Ontwikkelt een technisch beheersplan, op basis van een analyse van prestatie-eisen (PvE) en benoemt de gevolgen. De werkzaamheden worden uiteindelijk geconcludeerd met een zelfreflectie, waar tevens het rapport mee wordt afgesloten. Er moet wel duidelijk vermeld worden dat de documenten die in deze competenties worden genoemd, niet door mij zijn opgesteld. Door de werkzaamheden die mij zijn aangeboden bij DVBL vanwege unieke omstandigheden, heb ik niet zelf deze documenten opgesteld. Ik ben aan de slag gegaan met de bestaande documenten. Een boegbeeld van Dura Vermeer is het Pre Choise System ofwel PCS concept. PCS is een standaard woningbouw concept dat kosten en moeite reduceert, en kwaliteit en eenvoudigheid vooraan stelt. Rondom dit concept zijn een groot aantal documenten en processen die gestandaardiseerd moet worden om tot een nog betere uitvoering van dit concept te komen. Dit rapport beschrijft mijn ontwikkeling conform de competenties en wat ik heb geleerd van deze stage. De kern beschrijft deze ontwikkeling aan de hand van mijn bijdrage aan de werkzaamheden van Dura Vermeer in de vorm van een aantal opdrachten. Er zal duidelijk worden hoe mijn assistentie binnen het bedrijf van waarde is geweest maar ook, nog belangrijker, hoe mijn ervaring bij DBVL voor mijn ontwikkeling van waarde is geweest. 6 Mark Wijmans 12-7-2013
7 Mark Wijmans 12-7-2013
Inleiding De opleiding Bouwkunde verlangt van de student dat deze in de eerste helft van het derde leerjaar één of twee stages vervult. Ik heb er voor gekozen om twee verschillende stages te lopen, één stage in de ontwerpfase en één in de uitvoeringsfase. Naar mijn mening krijg ik op deze manier een breder inzicht in het beroepenveld van bouwkunde dan wanneer er één lange stage wordt gevolgd. Aanvankelijk op de opleiding bouwkunde wordt men min of meer in het diepe geworpen. Door eigen inzet en begeleiding doet men theoretische ervaring op in het kader van bouwkunde. Hier krijgt men 2 jaar de tijd voor mits het voortraject succesvol wordt voltooid. Bouwkunde is een zeer breed vakgebeid, en omdat er relatief laat specialisatie optreed in de opleiding, is het nodig om zoveel mogelijk algemene kennis op te doen in dit vakgebied. Nu is men op het punt om deze brede basis in de praktijk toe te passen. Op een stage op het gebied van ontwerp- of uitvoeringsfase krijgt men de unieke gelegenheid om direct het bedrijfsleven in te stromen en te profileren. Na het lopen van een stage in de werkvoorbereiding, is het logisch om vervolgens een stage in de werkuitvoering te volgen. Dit biedt niet alleen extra algemene kennis, maar ook antwoorden op de vragen die opduiken tijdens de stage ontwerpfase. Hoewel men bij de ontwerpfase aan de wieg van een bouwproject staat, moet deze toch op een bepaalde wijze vertaald worden naar realiteit. Een goede gelegenheid om dit te observeren is tijdens de uitvoering stage. Het verschil tussen ontwerp en uitvoering is groot. Vaak groter dan beiden partijen realiseren. Een grote belemmering rondom een bouwproces is de constante vereiste communicatie tussen partijen. Dura Vermeer is voor mij de gelegenheid bij uitstek om bekwaamheid rondom deze eigenschap in de bouw te observeren. Dura Vermeer werkt samen met een groot aantal verschillende partijen, en is constant bezig deze communicatie over en weer te verbeteren voor betere prestatie en kwaliteit. In dit rapport wordt beschreven hoe ik aan de hand van standaardisatie in het PCS woningconcept de vertaling van papier naar werkelijkheid heb geleerd. Er wordt o.a. inzicht verkregen in de samenhang tussen partijen uit verschillende sectoren in de bouw, en hoe bepaalde processen verbeterd kunnen worden om zodoende waardeverlies te verminderen. Aan de hand van deze werkzaamheden beschrijft dit rapport hoe ik het hoofddoel van de stage heb vervuld, het ontwikkelen van de competenties die vooraf zijn vastgelegd met het bedrijf en school. Het rapport zal opbouwend mijn integratie en ervaring binnen het bedrijf beschrijven als toevoeging op de kern van het rapport; mijn werkzaamheden met elk een korte reflectie. Daaropvolgend wordt een reflectie op de gehele stage beschreven welke verteld in hoeverre ik mijn competenties heb ontwikkelt en wat ik dus heb geleerd van deze stage. 8 Mark Wijmans 12-7-2013
Het stagebedrijf Op zoek naar het bedrijf. Het vinden van een bedrijf op het gebied van de uitvoering verliep niet geheel vlekkeloos. Het aanbod van werkgelegenheid op de bouw was beperkt, mede door de komende winterstop in de uitvoering, en de korte periode waarop de stage gepland is. Ik heb dus menig bouwuitvoerende bedrijven benaderd per email en telefoon. Uiteindelijk kreeg ik reactie van Marieke Zweekhorst, hoofd van de P&O afdeling op het kantoor van DVBL. Zij bood mij aan om assistentie te verlenen en een frisse kijk te werpen op een project waar DVBL mee bezig is; standaardiseren van het PCS woningbouwconcept. Dura Vermeer stond natuurlijk in de lijst van stagebedrijven vermeld. Maar Dura Vermeer was ook bekend door de ervaring met het bedrijf tijdens het voorafgaande gedeelte van de opleiding bouwkunde in projecten. Ook heb ik ze beknopt waargenomen op de bedrijvendag op de Hogeschool. Introductie Na enig email verkeer werd ik uitgenodigd om mijn verhaal te doen op het kantoor in Leidschendam. Ik kreeg toen ook te horen dat er nog een kandidaat was voor de stagefunctie, en dat de keuze zou afhangen van de gesprekken die we zouden voeren. Het gesprek werd gehouden met Marieke Zweekhorst en een projectleider en tevens hoofd van het voorbereiderteam, Michel Meijer. Het gesprek verliep goed. Typerend voor dit gesprek was de aanwezigheid van twee verschillende functies; Marieke als een P&O medewerkster en Michel als een bouwkundige, dat resulteerde in een gesprek dat gevoerd werd in twee richtingen. Michel bleek vooral geïnteresseerd te zijn in mijn bouwkundige kennis en ervaring bij het voorgaande stagebureau, terwijl Marieke voornamelijk dieper in ging op mijn C.V. De volgende dag heeft Marieke contact met mij opgenomen en bood de mogelijkheid 5 november te starten met mijn stage bij Dura Vermeer Bouw Leidschendam. Dura Vermeer Bouw Dura Vermeer is ontstaan uit een fusie tussen de twee bedrijven Dura en Vermeer. Dura, een in 1855 ontstane timmerfabriek, groeide uit tot een in woningbouw gespecialiseerd bouwbedrijf wat succes had in het inspelen op de grote vraag naar woningbouw kort na de 2 e wereldoorlog. Pas rond de jaren 90 ging Dura zich meer specialiseren in grotere projectontwikkelingen en renovatieprojecten. Dura verbeterde haar marktpositie en dit resulteerde in de overname van bedrijven in Nederland door Dura. Vermeer werd in 1961 als een bedrijf werkzaam in de wegenbouw. Het bedrijf vervaardigde een goede marktpositie in de jaren 60 en 70 door grootschalige overheidsinvesteringen in de infrastructuur. Specialisatie in civiele techniek kwam voor ogen in begin jaren 80, wat ook dit bedrijf in staat stelde om verschillende overnames te laten geschieden. Verder in de jaren 80 werd Vermeer ook werkzaam in het buitenland, voornamelijk ontwikkelingslanden. In de jaren 90 verslechterde echter de marktpositie van Vermeer wat uiteindelijk leidde tot een fusie met Dura om een goede marktpositie te behouden. De vestigingen in het buitenland werden opgeheven en Dura Vermeer behoort nu tot de Nederlandse top van bouwondernemingen. 9 Mark Wijmans 12-7-2013
Dura Vermeer Bouw Leidschendam, DVBL. Dura Vermeer houdt zich in verschillende vestigingen in Nederland bezig met verschillende activiteiten. Niet elke vestiging vervult dezelfde activiteiten, en houdt zich lang niet altijd met dezelfde projecten bezig. De werkzaamheden van Dura Vermeer Bouw vestiging Leidschendam valt te concluderen in de twee kernactiviteiten; vastgoedontwikkeling en bouwen. Zij is gespecialiseerd op het gebied van woning- en utiliteitsbouw. De vestiging telt in totaal circa 200 medewerkers. Omdat Dura Vermeer een fusie is van een bouwbedrijf en civiel technisch bedrijf, zijn de werkzaamheden divers. Het kantoor Het kantoor zelf is gevestigd op Overgoo 6 in Leidschendam en is één van de meerdere vestigingen van Dura Vermeer in Nederland. Het is gelegen vlak naast de A4 bij afslag Forepark. Het kantoor bestaat uit een 5 etage tellend gebouw, gelegen aan een parkeerterrein wat gedeeld wordt met naastgelegen kantoorpanden. Het pand telt drie vergaderzalen, een aantal kleine kantoorruimten geschikt voor 2 personen en een aantal grotere kantoorruimtes voor meerdere medewerkers. Het pand beschikt tevens over een centrale entree met receptie, en een kantine die ook kan dienen voor vergaderingen met meer dan 6 personen. Links: het kantoor van DVBL op Overgoo 6. Het pand telt 5 verdiepingen. Met in de rechtervleugel voornamelijk grotere kantoorruimtes, en in de linkervleugel de kleinere ruimtes met toilet en pantry. Overigens is het gebouw in 2004 geheel intern verbouwd, inclusief de installatie van een nieuw airconditioningsysteem. Rechts: locatie van DVBL (A) vlak naast de Rijksweg A4 bij afslag 8 Leidschendam, Forepark. Hoewel het pand uitstekend te bereiken is via de Snelweg, is de route vlietweg vanuit Rijswijk ook een goede optie. Archivering en werkmateriaal Dura Vermeer bewaart net als andere bedrijven haar documenten. Echter vereisen veel verschillende functies van afdelingen van het bedrijf inzage of gebruikmaking van documenten. Daarom maakt DVBL gebruik van een intern netwerk systeem, genaamd Intranet, dat alle vestigingen van Dura Vermeer met elkaar in contact brengt. Op de server van dit netwerk worden alle stukken opgeslagen die binnen de organisatie vallen. Tevens dient Intranet als een nieuwssite, bedrijfsinformatie bron, interactie- en media site binnen Dura Vermeer voor de medewerkers. Een onderdeel van deze site, het Management Zorg Systeem (MZS), waarborgt alle documenten en de toegankelijkheid. DVBL gebruikt een tweede medium voor opslag, Organice. Dit is een programma dat minder dynamisch is qua internet gebruik, maar specifieker voor het opslaan, benaderen en handhaven van documenten. DVBL gebruikt dit programma om specifieke documenten te corresponderen binnen het bedrijf. Om een duidelijker beeld te krijgen bij het onderscheid tussen Intranet (MZS) en Organice kan men denken aan documenten als een organogram of bedrijfsbeleid (bedrijfsdocumenten) bij Intranet, en bouwplanningen, begrotingen en bestek (project specifieke documenten) bij Organice. 10 Mark Wijmans 12-7-2013
(rechts) Organice, hier is een voorbeeld te zien van een Specifiek document, een werkset. (links) Intranet homepage. Links het menu dat naar bedrijfseigene onderdelen leidt. Verder biedt de site o.a. het MZS, nieuwtjes en dagelijks de jarigen binnen de gehele Dura Vermeer organisatie (rechtsonder). Er worden ook documenten fysiek opgeslagen. Dit gebeurt op twee manieren; een externe opslag in een archief van documenten die niet of nauwelijks meer gebruikt worden, en opslag op de afdelingen zelf van documenten die in gebruik zijn. Dit laatste betreft een vrij beknopte opslag. Over het algemeen wordt het meest gebruik gemaakt van de digitale opslag via Intranet en Organice. In overige gevallen wordt met bepaalde partijen via een alternatief medium documenten uitgewisseld, zoals PIM (Project Informatie Management). Dit soort media heeft echter specifiek betrekking op het samenwerkingsverband met de desbetreffende partij en valt in principe niet onder de media van DVBL zelf. Werkzaamheden van DVBL Dura Vermeer is een groot bouwbedrijf. Het houdt zich bezig met bouwprojecten en ontwikkeling. DVBL ontwikkelt dus bouwprojecten en realiseert deze. Dit varieert van het adviseren van de consument in de vorm van kopersadvies, het ontwikkelen van innovaties op het gebied van duurzaamheid en milieuvriendelijkheid en vastgoed ontwikkeling. Verder ontfermt het bedrijf zich over project specifieke werkzaamheden zoals calculatie, projectvoorbereiding, inkoop, werkvoorbereiding en planning. Het organogram van DVBL. Een project komt links bij sales binnen, waarna het zich naar rechts beweegt langs de verschillende afdelingen volgens een bepaalde bouwstroom. Afdeling Projectcoördinatie valt onder de werkvoorbereiding. 11 Mark Wijmans 12-7-2013
Een bouwstroom is een combinatie van personeel van verschillende afdelingen binnen Dura Vermeer. Dit betekent dus dat er ook mensen van meerder vestigingen in een bouwstroom kunnen zitten. Omdat er dus een groot aantal verschillende takken qua werkniveau bestaan binnen DVBL vallen er ook een aantal taken buiten het kantoor, op de bouwplaats. Taken zoals werkvoorbereiding en uitvoering. Dura Vermeer voert projecten vaak in samenwerking met partners uit. In het geval dat DVBL benadert wordt voor één van de PCS concepten, zal zij de opdrachtgever zijn voor alle onderaannemers die in het bouwteam zijn opgenomen, inclusief die architect en de adviseurs. De taak om deze partijen te sturen wordt dan ook in het project- en werkvoorbereiding traject opgenomen. Om een nog duidelijker beeld te krijgen van de werkzaamheden van DVBL en vooral de werkwijze kan gekeken worden naar de werkzaamheden die ik als stagiair in dit bedrijf heb verricht. Deze worden verder in het rapport beschreven. LEAN Kort gezegd is LEAN een filosofische gedachtegang die medewerkers motiveert om waarde toe te voegen aan het product, en verspillingen uit te bannen. Dit leidt uiteindelijk tot een product van betere kwaliteit dat tot stand is gekomen met minder kosten. LEAN betekent uit het Engels vertaald mager, wat dus slaat op de mager kosten en moeite die producten zouden moeten vragen om tot stand te komen. De LEAN gedachtegang vindt zijn oorsprong bij het Japanse autobedrijf Toyota. Na het succes is het overgeslagen naar andere bedrijven die de mogelijkheden zagen in de filosofie om ook hun producten te verbeteren met minder kosten. DVBL is sinds 2008 begonnen de LEAN gedachtegang te implementeren in de organisatie van het bedrijf. Bij en bedrijf met een dergelijke omvang is dat niet gemakkelijk en vergt dat enige tijd. Hoewel de methode duidelijk merkbaar is bij de medewerkers. Er worden LEAN sessies gehouden met de medewerkers van DVBL, maar ook met de partners. Daarom is de methode juist bij DVBL goed toepasselijk, omdat de meeste verspillingen voorkomen als resultaat van de nodige vele communicatie. Op deze sessies wordt gezamenlijk naar nieuwe oplossingen gezocht die bij iedereen acceptabel is. Het LEAN huisje. Deze afbeelding bevat een aantal kreten die bij LEAN centraal staan. LEAN is van toepassing op heel DVBL, dus ook op de stagiair. De eerste week werd de nadruk gelegd op het feit dat ik deze gedachtegang ook moet handhaven. Voor mij was dit uiteraard ook een goede gelegenheid om de observeren hoe het bedrijf dit doet, maar ook voor eigen toekomstige benutting. 12 Mark Wijmans 12-7-2013
Sfeer De sfeer binnen een bedrijf is erg belangrijk. Dura Vermeer is zich daarvan bewust en zij legt hier ook erg de nadruk op. Dit is te merken op het kantoor. Ik trof de werkvloer rond de feestdagen aan het eind van het jaar, dus ik kon ook aanwezig zijn bij een Nieuwjaarsspeech. Verder werd er een kerstuitje georganiseerd naar Snowworld, en zijn er nog andere activiteiten gepland. Ook werd er een kerstpakket verdeeld onder het personeel. Dit zijn dingen die je vaak tegenkomt bij bedrijven van dit formaat, maar het is een duidelijk teken dat Dura Vermeer zich bekommert om haar personeel. Want uiteindelijk heeft de mate van motivatie invloed op de kwaliteit die het bedrijf levert. Op de werkvloer is, ondanks veel individueel werk, nauw betrokkenheid met het personeel onderling te merken. Niemand aarzelt om op een ander af te stappen voor een vraag, kort overleg of een praatje. Iedereen is ook meestal vrij aanspreekbaar, mits hij of zij in vergadering is. De deuren van de kantoorruimten staan vrijwel altijd open, men zondert zich in dit pand niet of nauwelijks af van zijn of haar werk omgeving. Iets wat niet direct onder sfeer valt, maar wel van invloed is op de werkprestatie is de aandacht voor een gezonde werkomgeving. De Arbo unie is nauw betrokken met het bedrijf, en beide streven samen naar de ideale werkomgevingen en mogelijkheden voor een gezonde werkhouding. Rond het middaguur is er ook altijd een gezamenlijke lunch in de kantine. Net zoals bij het vorige stagebedrijf is er geen strak tijdschema. Men begint hier gevarieerd van 7 tot 8 en vertrekt tussen 4 en uiteenlopende avonduren. Van de stagiair wordt verlangd dat hij/zij tussen 7 en 8 uur verschijnt op de werkplek en vanaf dit tijdstip 8 zelf indeelbare werkuren verantwoordt. Het enige wat naar mijn voorkeur ontbreekt, is een muziekje. 13 Mark Wijmans 12-7-2013
Werkzaamheden van de stagiair Dura Vermeer werkt zeer veelzijdig samen met onderwijs instellingen en haalt zeer geregeld stagiaires naar het bedrijf. De werkzaamheden van de stagiair hangt natuurlijk af van het opleidingsniveau van de student, welk schooljaar hij of zij volgt en als de werkgelegenheid het toelaat, de competenties die hij of zij wil ontwikkelen. Ikzelf verkeerde in een enigszins uniek geval in deze stage. In geval van twee 50 dagen stages moet er na een stage in de voorbereiding, een stage op de uitvoering gevold worden. Dit is in principe een stage op de bouwplaats. Door gebrek aan werkgelegenheid op de bouwplaats i.c.m. de komende winter bouwvak, ben ik terecht gekomen op het kantoor van DVBL. Mijn werkzaamheden verschillen van standaardiseren van technische omschrijvingen tot het opstellen van dynamische actielijsten in Excel. Ook heb ik vrij inzage gekregen in een groot aantal documenten van verschillende projecten, maar voornamelijk van standaard concepten. Mijn rol binnen het bedrijf De eerste dag werd ingewijd met een zorgvuldige rondleiding door mijn begeleider Dick Van der Toorn. Bij de rondleiding kwam ook een uitgebreide voorstelronde aan bod, het personeel kwam enthousiast over op mijn deelname aan het standaardisatie proces. Zoals aangegeven, zou ik in deze komende 10 weken gaan bijdragen aan het standaardiseren van zo veel mogelijk eigenschappen van het PCS woning concept. Dura Vermeer ziet in studenten mogelijk talent, en dus ook een mogelijke innoverende kijk op zaken. Ik zou uiteraard mijn opgaven uitvoeren, maar eventueel ook een frisse kijk op zaken werpen vanuit oogpunt van de generatie student, en mogelijk met ideeën komen t.b.v. verbetering van alle zaken rondom het PCS woningconcept. Ik kreeg mijn werkplek aangewezen in de kantoorruimte van de afdeling Projectcoördinatie, bij Dick Van der Toorn. Ik zal grotendeels op deze werkplek verblijven. D. v. d. Toorn is mede verantwoordelijk over het proces standaardisatie, dus zou hij ook de persoon zijn bij wie terecht kon met vragen. Competenties Het hoofdzakelijke doel van deze enigszins korte stage is het uitwerken van competenties. Van de 5 competenties had ik bij Dura Vermeer de mogelijkheid om er twee uit te werken, die uiteraard niet bij de voorgaande stage aan bod zijn gekomen. De documenten die in de competenties worden besproken zijn niet letterlijk opgesteld. Alle zaken die ik heb behandeld rondom het PCS standaardisatie proces worden omvat in de vorm van de competentie zoals deze wordt omschreven. 1. Stelt een programma van eisen op, en bundelt de voor de opdracht relevante hoofdzaken in een projectplan. 5. Ontwikkelt een technisch beheersplan, op basis van een analyse van prestatie-eisen (PvE) en benoemt de gevolgen. In dit rapport zal per competentie een werkzaamheid beschreven worden die het meest betrekking hierop heeft gehad. Ik heb vele werkzaamheden verricht rond het proces standaardisatie, te veel om allemaal te beschrijven in dit rapport. Daarom zullen aan de hand van de beschrijvingen van een aantal werkzaamheden duidelijk worden gemaakt wat ik voornamelijk heb geleerd op deze stage. 14 Mark Wijmans 12-7-2013
Standaardisatie In dit deel van het rapport worden de opdrachten beschreven met de corresponderende competenties die ter ontwikkeling zijn gekomen. Het wordt duidelijk hoe de opdracht betrekking heeft gehad op mijn rol binnen het bedrijf, en hoe ik deze opdracht heb doorlopen. De opdrachten waren geen stage specifieke opdrachten speciaal hiervoor ontwikkeld. DVBL heeft de noodzaak van het standaardiseren gerealiseerd en gaf mij de gelegenheid om daarbij te assisteren, en daar vervolgens van te leren. De opdrachten kreeg ik achtereenvolgens aangeboden om aan te werken. Vaak werd de opdracht gecontroleerd voordat ik verder kon met de volgende handeling. Dit werd gedaan omdat alle gestandaardiseerde documenten en methodieken uiteindelijk gehandhaafd zouden worden. Deze moeten dan ook correct zijn. Zoals eerder aangegeven gaat het bij standaardiseren om documenten en activiteiten rondom het PCS woningbouwconcept. Om een goed beeld te krijgen waar het eigenlijk om gaat zal in dit rapport eerst nadruk gelegd worden op de omschrijving van dit PCS concept. Wat is het en waarom moet er worden gestandaardiseerd? N.b.: alle tekeningen die bij de beschrijvingen van de opdrachten worden afgebeeld zijn qua afmeting en schaal niet geschikt als werktekeningen en dienen puur als voorbeeld. Ook zijn de tekeningen geproduceerd door partners van DVBL en daarom eigendom van DVBL. PCS woningbouwconcept PCS, Pre Choise System, is een woning waaruit, zoals de naam aangeeft, de koper een veeltal opties kan kiezen. Het zijn vijf basisprincipes die zijn ontworpen binnen de Bouwbesluit eisen op het gebied van veiligheid, kwaliteit, duurzaamheid en energieprestatie, en streven naar drie hoofdstromen binnen de woningbehoefte; starters, modaal en senioren. Deze basisconcepten biedt Dura Vermeer aan als voorontwikkelde woningbouwconcepten gebaseerd op gemiddelde vraag vanuit de uiteindelijke gebruiker, de bewoner. Afhangend van de eisen van de initiatiefnemer, kan er gekozen worden uit de vijf basisconcepten; Standardline, Starterline, Twinline, Skyline en Seniorline. Elk concept heeft een aantal unieke eigenschappen tegenover de ander, die de uiteindelijke keuzevrijheid geven waaruit de gebruiker kan bepalen welk concept het meest afstemt op zijn of haar behoefte. De vijf verschillende concepten vertonen een groot aantal zowel verschillen als overeenkomsten. Hieronder volgt een beschrijving van de meest spraakmakende aspecten die de vijf concepten delen evenals uniek maken. De overeenkomsten Elke woning is uniek. Gelukkig heeft elke ontwikkelaar en elke bewoner de neiging om iets nieuws te maken en te bezitten. Anders zou het gemiddelde straatbeeld erg saai zijn. Daarom zijn de overeenkomsten van de PCS woningen voornamelijk gebaseerd op de plattegronden, indeling, gebruik van materiaal en het bouwproces. Door deze twee aspecten zo veel mogelijk te vereenvoudigen wordt de woning uiteindelijk goedkoper, en sneller gerealiseerd, iets wat iedereen ten bate is. Zo worden alle woningen gerealiseerd in samenwerking met dezelfde (bouw)partners dat ook leidt tot het gebruik van hetzelfde materiaal, bijvoorbeeld hetzelfde beton en dezelfde houten trappen. Ook wordt in elke woning dezelfde maatregelen getroffen om aan de gewaarborgde kwaliteit, veiligheid en prestatie te voldoen. Dan kan men denken aan CV installaties, sanitair of ventilatie systemen. Dit zijn eigenschappen die veel tijd, en dus kosten besparen als deze niet bij aanvang van elke project uitgezocht en behandeld zijn. De basis van de PCS woning is al klaar. Dan kan men denken aan plattegronden en standaard indelingen. Hierdoor kan ook snel inzage worden gekregen in de financiën. Dit zijn de meest spraakmakende overeenkomsten van de PCS woningen wat dit concept krachtig maakt. Andere overeenkomsten, zoals een zadeldak bij alle lines behalve de Skyline, zijn eigenschappen die eerder typerend zijn voor het concept, dan een overwogen PCS eigenschap in het algemeen. 15 Mark Wijmans 12-7-2013
Verschillen Er zijn dus in totaal vijf verschillende PCS woningconcepten. Uit de namen van deze verschillende concepten valt enigszins beknopt af te leiden wat de verschillen zijn. Een korte beschrijving van de lines: Standardline het originele concept waaruit de overige concepten, aan de hand van uiteenlopende vraag, zijn ontstaan. Dit verklaart de naam. Deze woning is voornamelijk bedoeld als het meest gangbare modaal woningbouw concept voor een gemiddeld gezin. Starterline een goedkopere versie van de Standardline speciaal bedoeld voor starters. Seniorline deze woning is niet specifiek op de markbehoefte afgestemd als het gaat op de prijs van de woning, maar op de vraag naar woningen voor ouderen. De woning is beter toegankelijk voor ouderen. Twinline een luxe twee-onder-één-kap versie van de Standardline. Bedoeld voor de woonbehoefte stroom van de Standardline die naar meer luxe streeft. Skyline het enige PCS concept wat een appartement omvat. Woningbouw in de vorm van hoogbouw komt steeds vaker voor, dus een appartement PCS concept is haas onvermijdelijk. De Starterline; beukmaat van 4800mm, één slaapkamer en één studeerkamer en een zolder. Deze line is er ook als plat dak versie. De Standardline; kleinste beukmaat van 5400mm, 3 slaapkamers t.b.v. een modaal gezin en de zolder is hier geclassificeerd als een verblijfsruimte. De hoofdzakelijke verschillen ontstaan dus voornamelijk uit de behoefte waarop de concepten zijn afgestemd. De Starterline bijv. is een maat kleiner dan de Standardline, terwijl de Twinline weer een maat groter is vanwege de prijs. De Seniorline telt één verdieping t.b.v. van de toegankelijkheid van de doelgroep, terwijl de overige lines (m.u.v. de Skyline) twee of drie verdiepingen heeft. De lines verschillen dus sterk van elkaar in omvang. Zoals bij de overeenkomsten is aangegeven is het algemeen gewenst om een divers straatbeeld te creëren. Voornamelijk de esthetica is van invloed hierop. De Architect levert bij elk PCS concept in een project zijn bijdrage aan bijv. de vormgeving van de gevel en de kleur, mits dit binnen de voorwaarden vallen van het PCS concept. Tenslotte zijn er ook nog verschillende bouwsystemen. Zo worden de Lines in gietbouw, prefab beton of in kalkzandsteen opgebouwd. Deze keuze in bouwmethodiek is vooral afhankelijk van de prijs van het project, welke weer afhangt van de totale omvang. 16 Mark Wijmans 12-7-2013
Standaardiseren, de diverse werkzaamheden Nu duidelijk is wat het PCS concept is, kan worden gekeken naar het proces rond dit concept. De woningen zien er uiteraard erg goed uit. Een keuzepakket is natuurlijk een erg goed principe, de aanbieder geeft zich de mogelijkheid om voorgekauwde concepten direct aan te bieden, zonder uit het niets aan een nieuw project te hoeven starten. Nu zijn er rondom de PCS concepten een hoop dingen al standaard gemaakt. Maar deze betreffen grotendeels de woning zelf en niet de uitvoeringsmethodiek en nog een deel van de materialen die gebruikt worden. Op dat gebied valt nog erg veel te standaardiseren en dat is waar de stagiair in het spel komt. Aanvankelijk zijn er een veeltal bezigheden geweest betreffende standaardisatie, en er zullen er nog veel volgen ook na mijn vertrek bij DVBL. In dit rapport worden de meest spraakmakende bezigheden beschreven in chronologische volgorde. Per werkonderdeel wordt vooraf beschreven op welke competentie deze betrekking heeft en wordt uiteindelijk gereflecteerd op de competentie. In dit rapport worden totaal vijf acties beschreven t.b.v. de ontwikkeling van de competenties. De competenties zijn veelomvattend en de acties die zijn verricht hebben niet direct betrekking op de competenties, dit hangt af van hoe de competentie wordt geïnterpreteerd. Dit zal in de reflectie op de competentie uitgebreid worden beschreven. Plan van Aanpak, PvA. Competentie 1; bij deze opdracht was ik verantwoordelijk over het opstellen van een plan van aanpak (PvE) die als leidraad zal dienen voor het standaardiseren. Hieruit zal duidelijk worden hoe, waarom, wanneer en door wie de acties die binnen het standaardiseren vallen gedaan zullen worden. Omschrijving van de actie Al vrij snel werd mij duidelijk dat het standaardiseren niet in een korte tijd gedaan zou kunnen worden, en dat het om een zeer groot aantal documenten en acties ging. Het werk dat ik aanvankelijk verrichte was vooral bedoeld om kennis te maken met Organice en Intranet, en zodoende met alle documenten rondom het PCS woningconcept. Ik kwam o.a. in aanraking met onderdelen van het bestek (de complete set documenten die een te bouwen werk beschrijft). Er werd mij opgedragen om voor mijzelf de begrippen en acties rond de standaardisatie op te schrijven, en om dit vervolgens te vertalen naar een PvA. Dit zou dan vervolgens gecontroleerd worden om te zien of ik in de eerste instantie begreep wat er moest gebeuren, en of ik de omvang ervan wist te realiseren, alsmede de structuur van de organisatie van DVBL. Het plan van aanpak opgesteld i.s.m. mijn Begeleider. Het verteld o.a. in korte slagkreten wat, waarom, wanneer en wie m.b.t. standaardisatie. De aantekeningen zijn later toegevoegd als resultaat van voortdurend overleg. Er stonden al een aantal dingen in over de aanpassingen van de technische omschrijvingen naar een EPC waarde van 0,6, wat later in dit rapport beschreven zal worden. Zoals te zien is hoeft een PvA ook niet groot of zeer uitgebreid te zijn. 17 Mark Wijmans 12-7-2013
Uit dit PvA viel uiteindelijk te concluderen dat de meeste stukken gestandaardiseerd konden worden aan de hand van het traject EPC 0,8 naar 0,6. Een EPC- (Energie Prestatie Coëfficiënt) waarde is een index cijfer dat de energie prestatie van een gebouw weergeeft. Hoe lager het getal, hoe energie zuiniger het gebouw, waarbij het gebouw energie neutraal wordt beschouwd als de waarde 0 is. Dit wordt ook passief bouwen genoemd, aangezien het gebouw dan haar eigen energie behoefte moet opwekken. Dit zal verder behandeld worden wij de actie Technische Omschrijvingen aanpassen. In werkweek 2 is het PvA in een overleg met M. Meijer en begeleider D. v. d. Toorn besproken. Tijdens deze bespreking zijn er conclusies getrokken over de werkzaamheden die in het PvA staan beschreven die we als eerste wilden gaan behandelen. Reflectie op de competentie In geval van deze actie valt het PvA dat is opgesteld te vertalen naar een PvE van de acties die moeten worden verricht. Deze stage is weliswaar op kantoor, voor elke serie acties kan een beheersplan worden opgesteld. Aan de hand van deze oefening heb ik een goed beeld gekregen van het nut van een dergelijk PvE, maar vooral hoe deze het beste opgesteld kan worden. Dit hangt vooral af van de werkomgeving en haar omvang. Het PvA ontving haar uiteindelijke vormgeving aan de hand van de eigenschappen die waren verbonden aan het gehele standaardisatieproces. Deze dienden vooraf zorgvuldig geanalyseerd te worden om een goed beeld te krijgen van wat er precies in het PvA opgenomen diende te worden. Een deel van de competentie wordt ontwikkeld in de overlappende actie die volgde op het opstellen van het PvA. Deze zal in het volgende hoofdstuk worden beschreven. Tijdens het opstellen zijn er ook een aantal alternatieven opgesteld. Na overleg met de begeleiders is er een uiteindelijk PvA opgesteld na aanpassingen en herinzage in het doel van de oefening. Standaardisatie Matrix Competentie 5; bij deze oefening werd er in samenwerking met mijn begeleider een matrix (beheersplan) opgesteld waaruit kan worden bijgehouden welke stukken en actie gestandaardiseerd dienen te worden en door wie en wanneer. Omschrijving van de actie Kort na het opstellen van het PvA zijn we begonnen met het opstellen van een Matrix. De matrix zou inzage geven welke acties en documenten gestandaardiseerd dienden te worden, en tot welke afdeling binnen de organisatie deze betrekking heeft. Ook zal het een beeld geven van de omvang van het gehele proces en, mits dynamisch input wordt gehandhaafd, de actuele voortgang. De Matrix Standaardisatie, in de lijst zijn opgenomen; de acties, bijbehorende afdeling, de verantwoordelijke, de uitvoerende, de meewerkende en de start- en einddata. Ook zou, indien van toepassing, worden aangegeven tot welke PCS woning de actie betrekking heeft. 18 Mark Wijmans 12-7-2013
De matrix is afgeleid van alle documenten die op het MZS (zie archivering en werkmateriaal) staan. De documenten stonden op MZS verdeeld onder de afdelingen, die links op de lijst staat afgebeeld. Het was aan ons om te bepalen wie de stukken uiteindelijk zou gaan behandelen, en om alles te rangschikken op prioriteit. Het opstellen van de lijst zelf was geen ingrijpende klus, de actie koppelen aan de desbetreffende afdeling die verantwoordelijk zou zijn voor de actie wel. Het uiteindelijk bepalende onderdeel van de lijst, de start- en einddata van de acties, zullen parallel aan het standaardisatieproces ingevuld worden. Vaak zijn deze data indicatief of gebaseerd op prognose. Het is aanvankelijk niet geheel duidelijke hoe veel tijd en wat voor omvang een dergelijke actie zou vergen. Reflectie op de competentie In vergelijking met de voorgaande oefening, heeft het maken van deze matrix iets meer betrekking gehad op de competentie. De matrix zelf is een duidelijk beheersplan die diende ter ondersteuning van het standaardisatie proces. Het vooraf opgestelde PvA diende hier als de prestatie-eisen. Met deze oefening werd voor mij duidelijk hoe een dergelijke oefening of opdracht het beste in haar omvang bepaald kan worden. Ook werd het analyseren van een veelvoud van werkzaamheden duidelijk. Standaardiseren is een zeer uitgebreid en veelomvattend proces. Om duidelijkheid te krijgen over de inhoud is het handig om een dergelijk beheersplan op te stellen, in dit geval in de vorm van een matrix. Voor deze matrix zijn geen alternatieven opgesteld. Er is direct naar een definitieve versie gewerkt. Er is wel begonnen met een concept, dat na overleg verder is uitgewerkt naar een definitieve versie. Holland House partners Competentie 5; bij deze oefening was de hoofdzaak om een alomvattend bestand (technisch beheersplan) te maken met alle contactgegevens van alle betrokken partijen rondom de PCS projecten van DVBL en DVB Rotterdam. De eis hieraan was om alle contactpersonen in kaart te brengen, met de gegevens van de personen op bepaalde afdelingen binnen de partijen. Omschrijving van de actie DVBL werkt rond de PCS projecten met enkele tientallen vaste partners. Van betonleveranciers tot installatiebedrijven, bij elk bouwelement van een PCS woning valt een partij te bedenken. Met deze partijen heeft DVBL contractvorming en deze totale groep van onderaannemers, architecten en adviseurs heet de Holland House groep. Holland House is het samenwerking verband tussen hoofdzakelijk DVB Leidschendam en DVB Rotterdam. DVB heeft een vaste bouwstroom opgezet als het project gaat om PCS woningen met deze vaste onderaannemers. DVBL streeft, gebaseerd op LEAN, naar het uitbannen van zo veel mogelijk verspillingen. Het zou in zijn geheel een grote verspilling zijn om tijd en moeite te investeren in het zoeken en contracteren van nieuwe partners voor het realiseren van een vast woningbouw concept. De partijen in Holland House zijn op vast contract basis met Dura Vermeer rond PCS. Dit heeft twee grote voordelen. Niet alleen hoeft Dura Vermeer bij elke nieuw project nieuwe partners te contracteren, maar ook worden de partners zelf bekend met het PCS concept en kunnen zij sneller en efficiënter hun bijdrage leveren. Een onderdeel van standaardisatie is duidelijk in kaart brengen wie alle partijen in Holland House zijn en wat alle gegevens daarvan zijn. Er vindt voortdurend communicatie plaats met partijen binnen een bouwproces. Hoe meer partijen in het verband zijn betrokken, hoe groter de kans op het verlangen naar communicatie. Nu heeft elk bedrijf een telefoon en bijna elk bedrijf heeft ook een email adres. Maar in plaats van de partijen in zijn algemeen te benaderen is het veel efficiënter op de personen binnen een bedrijf direct op de gewenste afdeling te benaderen. Men kan hier denken aan bijvoorbeeld de directie, de calculatie of de werkvoorbereiding. Kortom, bij deze lijst is het vooral de bedoeling om direct te laten zien welke partij verantwoordelijk is voor welke werkzaamheid/product die zij moeten verrichten/leveren, en wat hoe deze partijen doeltreffende benaderd kunnen worden om zodoende zo efficiënt mogelijk te communiceren. 19 Mark Wijmans 12-7-2013
De Holland House lijst (onder compleet, rechts rode kader) De verschillende contactpersonen zijn ingedeeld op werkzaamheden. Omdat de lijst inzage biedt voor veel bronnen, Vereenvoudigt deze manier van weergave het Gebruiksgemak. Het was aan mij om te zorgen dat deze lijst invulling kreeg, en op de gewenste manier. Dit heb ik op verschillende manieren geprobeerd en leidde tot veel contact met deze partijen. In de eerste instantie was het idee om de lijst d.m.v. een roulatie binnen de Holland House partners invulling te geven. Later bleek dat dit binnen de tijdsdruk die rond het standaardiseren heerste niet haalbaar was, en zijn de partijen individueel door mij benaderd. Reflectie op de competentie Bij deze oefening kwamen voornamelijk de aspecten in beeld waarbij het gaat om alternatieven opstellen, inventariseren en het beheersplan bewaken/beheren. Het werd mij vooral duidelijk hoe een organisatie als Dura Vermeer bepaalde zaken rond communicatie met verschillende partijen waarborgt. Bij het opstellen van deze lijst zijn meerdere alternatieven geprobeerd om tot een eindresultaat te komen. O.a. de weergave, de beschrijving van de werkzaamheden met de corresponderende partij en de verschillende afdelingen die relevant zijn voor de lijst. Het duurde een tijdje voor deze lijst om compleet te zijn, in die periode viel de lijst in mijn beheer, en dus ook de verantwoordelijkheid om de verschillende partijen zonodig te benaderen. Actielijst werkvoorbereiding Competentie 1 en 5; de documenten die in de competentie genoemd worden kunnen in deze oefening worden vertaald. De documenten zijn anders, maar het doel en de algemene eigenschappen zijn vergelijkbaar. Bij deze oefening was ik verantwoordelijk voor het opstellen van een actielijst (beheersplan) die ik zou doorvoeren aan de betrokkenen die het vervolgens moeten invullen (het stellen van een PvE). Dit proces viel onder mijn verantwoordelijkheid en dus het was mijn taak om dit te sturen en te bewaken Omschrijving van de actie Eén van de dingen die opgesteld moest worden volgens de standaardisatie matrix was het opstellen van een actielijst. Deze lijst zou dienen voor de werkvoorbereiders. De werkvoorbereiding is een team dat alle handelingen voor en tijdens de bouw van een project stuurt. Bijvoorbeeld het inkopen en laten leveren van heipalen op een bepaalde datum. Op deze lijst kunnen zij invullen welke acties van een specifiek onderdeel gedaan moeten worden, en wanneer. In de vierde week heb ik samen met mij begeleider een bespreking op locatie bijgewoond. De bespreking vond plaats met mij, mijn begeleider (projectcoördinator) en de werkvoorbereiders in de keet van het werk in Alphen aan de Rijn. De bespreking moest helderheid scheppen over de opzet van deze lijst. De werkvoorbereiders gaven aan dat het bij voorkeur een lijst is waarin de acties staan beschreven en dat deze, afhankelijk van de input, dynamisch weer zou geven op welke datum er met een actie zou moeten worden begonnen en wanneer deze afgerond zou moeten zijn. Uit de vergadering werd geconcludeerd dat ik de lijst zou gaan opstellen in Excel met de genoemde aspecten. Nu ben ik geen Excel expert, dus was ik genoodzaakt hulp in te schakelen om de lijst de uiteindelijke verlangde dynamiek te geven. DVBL telt verschillende afdelingen met medewerkers met verschillende specialiteiten. 20 Mark Wijmans 12-7-2013
Daarom was ik in staat die hulp intern te vinden. In deze situatie kwamen de werkzaamheden neer op het delegeren van de activiteit die niet in mijn eigen vermogen lagen. Uiteindelijk is de lijst opgesteld naar de wensen van de werkvoorbereiders. De actielijst zoals deze uiteindelijk is verstuurd. In de lijst staan links de acties beschreven voor de werkvoorbereiders bij het desbetreffende onderdeel, bijv. installaties of dakbedekking. De kracht van deze lijst is dat het niet alleen een invullijst is, maar een sheet die d.m.v. een geïntegreerd rekenmodel bijhoudt welke acties die dag behandeld dienen te worden, of deze op tijd of te laat zijn en wanneer er aan een actie begonnen moet worden. Zodra de actie afgehandeld is, hetzij te laat of op tijd, verbergt de sheet deze automatisch. Dit zijn dus Excel specifieke handelingen waarvoor hulp moest inschakelen. Reflectie op de competentie Bij deze oefeningen kwamen aspecten uit zowel competentie 1 als 5 aan bod. Het inwinnen van advies bij deskundigen was gebaseerd op het inschakelen van hulp bij het opzetten van de sheet. Niet alleen puur voor het opzetten van de sheet, maar ook voor de beste weergave i.c.m. de verschillende onderdelen die in de sheet terug kwamen. Tevens was net bij deze oefening vereist om de beschikbare informatie te implementeren in de sheet (project-/actieplan). Ook werd van mij verlangd om de wensen van betrokken partijen in kaar te brengen. De partijen zijnde in deze situatie de projectcoördinatie en de werkvoorbereiding en de wensen betreffende de invulling en opzet van de lijst. Ook bij deze oefeningen was het noodzakelijk om verschillende alternatieven op te stellen. Voorafgaand aan de werkbespreking is een alternatieve lijst opgesteld waaraan de werkvoorbereiders aanvullingen konden treffen die afstemden op hun wensen, om zo tot een resultaat te komen die het werk zo veel mogelijk zal vereenvoudigen. Het opstellen en bewaken/beheren van de lijst (technisch beheersplan) kwam hier ook aan bod. 21 Mark Wijmans 12-7-2013
Aanpassen van de Technische Omschrijvingen, T.O. s Competentie 1; Voor het standaardiseren van de PCS onderdelen is het ook van belang dat de T.O. s gestandaardiseerd worden. Tevens dienden er aanpassingen verricht te worden die vooraf bekend zijn gemaakt (PvE) die verwerkt moesten worden in de T.O. s (projectplan/beschrijving). Omschrijving van de actie Een technische omschrijving is een document die gebaseerd op een bepaalde codering een bouwwerk verdeeld in onderdelen, zoals betonwerk of houtwerk, en per onderdeel concreet verteld waaruit dit onderdeel is opgebouwd in de desbetreffende woning. Van elke PCS line is een T.O. opgesteld die o.a. dient ter acquisitie. Deze T.O. s dateerden echter uit 2009 en moesten op twee hoofdzakelijke punten worden aangepast. Per ingang van 2011 is de eis van nieuwbouw dat woningen een EPC van 0,6 of lager halen. De EPC waarde beschrijft de energie prestatie index van een woning, ofwel, hoe efficiënt de woning met de geïnvesteerde energie omgaat. Ter vergelijking, woningen die dateren uit jaartallen tussen 1930 en 1970 hebben ongeveer een EPC tussen de 3 en 5. Het rendement van de geïnvesteerde energie is in vergelijking met nieuwbouw dus erg laag. De T.O. s van de PCS woningen is nog gebaseerd op een EPC van 0,8, welke de ingangseis was van 2004. Om een woning significant betere energieprestatie te laten leveren zijn een aantal ingrijpende wijzigingen nodig in zowel het ontwerp als in de inrichting die beide in de T.O. staan beschreven. Zo wordt o.a. de isolatiedikte aangepast en worden diverse installaties gewijzigd. Naast de wijzigingen t.b.v. de EPC dienen de T.O. s gebaseerd op standaardisatie gecontroleerd te worden op verschillen die misschien onnodig zijn, ondanks de verschillende PCS concepten. Deze onnodige verschillen kunnen leiden tot meerwerk en dat levert verspilling op (LEAN). Er zijn vijf verschillende lines, maar tot op heden is deze actie beperkt tot de T.O. s van drie concepten; Standardline, Starterline en Twinline. Van elke line zijn de T.O. s gebaseerd op bouwsystemen gietbouw en prefab beton gecontroleerd op verschillen, en aangepast. Om deze verschillen op te zoeken zijn alle T.O. s in Excel op gesteld, en m.b.v. een matrix is een slim systeem opgezet om snel en efficiënt de verschillen naast elkaar te zetten. Hierna is tijdens een uitgebreid overleg met mijn begeleider bepaald welke verschillen er allemaal kunnen worden verwijderd. Dit is in de meeste gevallen een overweging die het karakter van specifieke line kan aanpassen, dus in het overleg is hier goed op gelet. Alle verschillen die niet direct op invloed zijn geweest van die eigenschappen zijn aangepast. Zodoende blijven de verschillende lines uniek, en wordt zoveel mogelijk meerwerk uitgesloten. Een voorbeeld van de T.O. van de Standardline. De geel gemarkeerde tekst zijn de inhoudelijke Aanpassingen die betrekking hadden op o.a. De EPC waarde van de woning. De T.O. s komen uiteindelijk in de acquisitiemap Die het promotiemateriaal vormt voor opdracht. Tijdens het inventariseren van de verschillen zijn ook de aanpassingen gemaakt voor de nieuwe EPC eis. Eén van de vaste partners van DVBL in Holland House is Nieman adviesbureau. Dit bureau adviseert DVBL in het PCS concept o.a. op het gebied van bouwfysica. Nieman heeft dus het advies geleverd wat er gewijzigd moet worden om tot een EPC van 0,6 te komen in alle PCS lines. Deze wijzigingen zijn belangrijk, daarom is het belangrijk dat alle belangen hiervan op de hoogte zijn. Daarom zijn deze, zoals aangegeven op de afbeelding, gemarkeerd. Deze wijzigingen worden ook doorgevoerd in het bestek, zodat deze bij alle projecten die in 2011 en later gerealiseerd worden. 22 Mark Wijmans 12-7-2013
Reflectie op de competentie Het adviesrapport van Nieman samen met de eis om overbodige verspillingen uit te sluiten viel in deze oefening te vertalen naar een PvE. Nu was deze grotendeels al opgesteld, het was mijn verantwoordelijkheid om deze toe te passen op de T.O. s (projectplan/beschrijving). Vervolgens is de beschikbare informatie, die tevens valt te omschrijving als de technische randvoorwaarden voor dit deel van het PCS concept, van het PvE geïmplementeerd in dit projectplan. Het doorvoeren van de wijzigingen heeft mij geleerd hoe deze technische randvoorwaarden dienen in de belangen van andere partijen. Om goed te kunnen werken was het ook noodzakelijk om goed geïnformeerd te zijn over aspecten die bij deze oefening optraden. Het inwinnen van informatie was dan ook nodig, zowel intern als extern. Dit heb ik op eigen initiatief gedaan evenals als onderdeel van de oefening. Met het laatste verrichte project op school ben ik in aanraking gekomen met de EPC eis. Deze eis betekent voor sommige projecten dat er zeer ingrijpende maatregelen moeten worden genomen. Bij deze oefening was het zeer leerzaam om deze toegepast te zien worden in de praktijk, en hoe een bedrijf als DVBL hiermee om gaat. 23 Mark Wijmans 12-7-2013