De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld,

Transcriptie

1 De bouw Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld, heeft wel de toekomst. Over vijf jaar zal één op de vijf bouwwerken in Nederland volgens een concept gebouwd worden. Wat is dat en wat betekent het voor je werk? verandert 14

2 je werk ook Conceptueel bouwen. Klinkt ingewikkeld, heeft wel de toekomst. Over vijf jaar zal één op de vijf bouwwerken in Nederland volgens een concept gebouwd worden. Wat is dat en wat betekent het voor je werk? Stel je voor: Een groot bedrijf heeft een nieuw kantoorpand nodig. Gewoonlijk krijgt een aannemer dan te horen hoe dat gebouw er uit moet zien. De aan nemer zoekt specialisten en samen ontwerpen en bouwen ze het pand. Speciaal voor die ene opdrachtgever. Bij conceptueel bouwen gaat het eigenlijk precies andersom. De aan nemer bedenkt - zonder dat hij een opdracht heeft - aan welk soort gebouw behoefte kan zijn. Hoe hij zo n pand het beste kan bouwen en met wie. Hij maakt een soort standaard. Wanneer een groot bedrijf dan aanklopt en een kantoorpand nodig heeft, ligt het concept al klaar. De voordelen? Iedereen weet precies wanneer hij wat moet doen. Het bouwen gaat sneller. Er gaat minder verkeerd. Het is goedkoper. En dankzij nieuwe computerprogramma s kan het pand helemaal aangepast worden aan de wensen van de opdrachtgever. 15

3 Pieter Huijbregts van Coficient, een adviesbureau voor innovatie en samenwerking in de bouw. De deskundige Andere mensen nodig Als je volgens een concept bouwt, heb je minder mensen nodig voor de planning en calculatie van een project. Aan de andere kant moet je natuurlijk wel mensen hebben die een concept bedenken. Je hebt mensen nodig die bedenken hoe dat het goedkoopst kan. Je hebt mensen nodig die uitzoeken aan wat voor panden er behoefte is. Weer anderen moeten concepten verkopen en daarbij aan opdrachtgevers uitleggen wat het concept inhoudt. Conceptmanager In plaats van projectleiders, komen er vooral conceptleiders, verwacht Pieter Huijbregts. De conceptmanager moet zorgen dat het concept tot stand komt. Hij moet zijn doelgroep heel goed kennen. En hij moet zo veel verstand hebben van de bouw, dat hij leiding kan geven aan de mensen die voor hem bouwen. Hij moet bovendien veel weten van logistiek en planning. Brede dakdekker Als je bouwt volgens een concept, verandert het uitvoerende werk op de bouwplaats. Pieter Huijbregts geeft een voorbeeld: Bij het maken van een traditioneel dak zijn meerdere bedrijven betrokken. Als het casco staat, komt iemand panlatten timmeren. Daarna komt een ander de pannen erop leggen. Als dat is gebeurd, maakt de installateur een gat in dat dak om de pijp van de cv-ketel aan te leggen. Tegenwoordig zijn er speciale dakconcepten. Vooraf is goed nagedacht wat voor werk er aan en op het dak moet gebeuren. Deels wordt dit al in de fabriek gedaan. Bijvoorbeeld een pan maken waar de dakdoorvoer al in zit. De rest doet de dakdekker die een cursus heeft gevolgd om het dak volgens concept te plaatsen. Die legt dus ook de pijp voor de cv-ketel aan. Zijn werk wordt breder. Bedenken en uitvoeren Wat voor de dakdekker geldt, geldt voor meer beroepen. Bij bouwbedrijven, gespecialiseerde aannemers en bij toeleveranciers zijn steeds meer mensen bezig met het ontwikkelen van een concept. Je hebt mensen nodig die het concept bedenken, maar ook mensen die vertellen hoe de praktijk werkt. Ook moet je elk concept testen en uitproberen, stelt Pieter Huijbregts. De bouw heeft daarom behoefte aan mensen die, los van een project, bouwmethodes bedenken. Kennis van logistiek en computers is daarbij onmisbaar. Het werk van de één wordt meer specialistisch, dat van de ander juist breder. Een deel van het werk wordt straks uitgevoerd voordat het op de bouwplaats komt. Een ander deel vraagt juist extra kennis óp de bouwplaats. Kortom: conceptueel bouwen schept loopbaankansen in de bouw en infra. 16 Wat is conceptueel bouwen? Conceptueel bouwen is een combinatie van de traditionele en industriële bouwmanier. Voordat de markt om een soort gebouw of infrakunstwerk vraagt, bedenkt de aanbieder van het concept al waaraan behoefte kan zijn. De conceptaanbieder heeft zo tijd om te bedenken op wat voor manier dat bouwwerk het goedkoopst, het snelst en het best kan worden gebouwd. Hij kan zelfs een nieuwe werkwijze ontwikkelen. Bijvoorbeeld een dak industrieel laten maken. De complete bouwwijze wordt gestandaardiseerd. De standaardmethode is flexibel genoeg om wensen van de klant door te voeren. Wel schakelt de aannemer elke keer dezelfde specialisten in en laat hij dezelfde onderdelen in de fabriek maken. Zo hoeft het wiel maar één keer te worden uitgevonden.

4 In de praktijk Bouwbedrijf Kooi in Appingedam, een van de vijfhonderd bouwbedrijven die met een concept werken. Huizen bouwen in de fabriek Conceptueel bouwen in de praktijk. Bouwbedrijf Kooi heeft het zelf ontwikkelde Huis. Dit is een complete woning, van casco tot het fonteintje in het toilet. De opdrachtgever bepaalt de plaats van de tussenwanden, zoekt de tegels uit en beslist waar de stopcontacten komen. De tien medewerkers in de fabriek zorgen dat op de bouwplaats de verdiepingen alleen nog gestapeld hoeven te worden. Roelf Hoekstra (56) en Koos Hoeksema (51) werken in de woningfabriek van Bouwbedrijf Kooi. Het bevalt de mannen prima. Koos: Tot vorig jaar werkte ik als betonreparateur. Elke dag zat ik langs de weg. Viaducten en bruggen repareren. Heerlijk vond ik het. Maar mijn baas ging failliet, dus moest ik op zoek naar ander werk. Roelf: Ik werk al sinds 1974 voor Kooi, de laatste jaren vooral in de houtskeletbouw. Daar kwam steeds minder werk in. In de fabriek werd het steeds drukker. Ik doe hier ongeveer hetzelfde werk; de afbouw. Ik stel trappen af, plaats kozijnen, timmer alles af. Koos: Het enige wat voor mij hetzelfde is gebleven, is dat ik met beton werk. Ik plaats de tussenwanden op de juiste plek. Een nauwkeurig werkje. Als ik de muur niet op precies de juiste plek zet, komt de afbouw in problemen en daarna ook de mensen op de bouwplaats. Steeds meer Conceptueel bouwen staat nu nog in de kinderschoenen. Echt nieuw is het trouwens niet. In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw gebeurde het al, maar daarna werd het overvleugeld door seriematig bouwen. Nu er computers zijn, kan er binnen een concept heel veelzijdig gebouwd worden. Eén druk op de knop is voldoende om iets te wijzigen. Momenteel zijn er ongeveer vijfhonderd bedrijven die met concepten werken. Dat aantal groeit de komende jaren snel, verwacht Pieter Huijbregts van Coficient. Als er meer concepten zijn, is er meer keuze voor de opdrachtgever. Daardoor zal er meer vraag komen naar nieuwe concepten. 17

5 Roelf: Ook al lijkt mijn werk op wat ik op de bouwplaats deed, werken in de fabriek is wel heel anders. Je merkt niets van het weer en bent altijd op dezelfde plek aan het werk. Koos: Dat was in het begin erg wennen. Vroeger was ik al voor mijn vakantie ontzettend bruin. Nu ben ik aan het begin van de bouwvak net zo wit als in de winter. Ook werkte ik vaak alleen, terwijl ik nu samen werk met een collega. Roelf: Een groot voordeel is dat ik nu veel eerder thuis ben van mijn werk. Je hebt geen reistijd. Koos: Dat scheelt enorm. Vroeger zat ik vaak om vijf uur s ochtends in de auto. Nu stap ik om zeven uur op de fiets. En om half vijf ben ik weer thuis. Roelf: Het werk is lichamelijk minder zwaar. Al is het maar omdat ik geen ladders meer op en af hoef. Vroeger zat ik veel op het dak, nu staat elke verdieping op de grond. Koos: In het begin dacht ik dat ik het buitenwerk ging missen, zelfs de regen. Maar nu ben ik blij dat ik binnen werk. Zonder de regen en wind houd ik het werk toch wat makkelijker vol. 18 Verandering De bouw verandert. Het werk verandert. Tijd om ook zelf te veranderen? Neem contact op met een trajectadviseur van het Loopbaantraject Bouw & Infra. Kijk voor een adviseur bij jou in de buurt op pagina 40.