Studiedag VVSG: Het Nieuwe Werken Case: Sociale Dienst OCMW Leuven
Agenda Context Overlopen traject Aanpak Inhoudelijk Feedback teams Observaties en tussentijdse conclusie Verdere stappen 2
Context: Offertevraag Programma: Opleiding / begeleiding verandertraject naar het nieuwe werken Implementatie kantoorinnovatie Sociale Dienst Onderwerpen: Introductie in het nieuwe werken Vormgeving van het nieuwe werken (Bricks, Bytes, Behaviour) Implementatie van kantoorinnovatie Doelgroep: 20-tal maatschappelijk werkers en 2 coördinatoren 3
Inschatting van de behoefte Welke is de toekomstvisie van het OCMW Leuven ivm het nieuwe werken? Welke zijn de knelpunten? Vorm: leren en/of begeleiding verandering 20-tal maatschappelijk werkers + 2 coördinatoren Budget 4
Voorstel Achtergrond: Future of Work / Nieuwe werken Bewaking Integrale benadering Interactieve en vraaggestuurde aanpak Bijdrage: Ondersteuning Begeleiding Inhoudelijke expertise Evenwicht tussen theoretische inbreng en praktijkgerichte oefening Vertrouwensband - drempelverlagend 5
Agenda Context Overlopen traject Aanpak Inhoudelijk Feedback teams Observaties Adviesformulering 6
Aanpak traject Opleiding en analyse in 3 dagdelen Dagdeel 1: Algemene inleiding: Waarom het Nieuwe Werken? Wat wordt verstaan onder het Nieuwe Werken? Dagdeel 2: Teamontwikkeling en leidinggeven Dagdeel 3: Reflectie-oefening rond huidige werksituatie Positieve punten Verbeterpunten Terugkoppeling van bevindingen en advies naar de stuurgroep Op basis van feedback voorstel uitwerken rond verdere begeleiding 7
Traject Inhoudelijk Strategie Strategie Uitvoering Model Strategieformulering en -uitvoering: Harvard Business School
9 Why?
Externe omgeving - Trends Politiek en economie Wijzigende economische en financiële context Wetgevend kader Goed bestuur en naleving van regelgeving Concurrentiekracht (globalisering) Samenwerkingen Stad-Gemeente Economische crisis Technologie 10
Externe omgeving - Trends Maatschappelijk Demografie Individualisering Kloof arm-rijk Rol centrumsteden Tabel 1: Structuur van de bevolking in België - Bron: Bevolkingsvooruitzichten 2010-2060, Federaal Planbureau (2011) 2010 2020 2030 2060 Totale bevolking x 1000 10.839 11.686 12.286 13.515 0-14 (%) 16,90 17,54 17,31 16,82 15-64 (%) 65,94 63,49 60,69 58,43 65+ (%) 17,16 18,97 22,00 24,75 Gemiddelde leeftijd 40,8 41,5 42,5 43,8 65+ indicator evolutie pensioenlast (2010 = 100) 85+ indicator evolutie uitgaven medische en bejaardenzorg (2010 = 100) 100 119 145 180 100 138 152 319 Actieven per oudere (15-64)/65+ 3,84 3,35 2,76 2,36 11
Externe omgeving - Trends Mens en Werk Tijdelijke tewerkstelling Engagement Work Life en Welzijn Samenwerking en kennisdeling Nieuwe loopbanen 12
Uitdagingen Sociale Dienst OCMW Leuven Missie : Recht op maatschappelijke integratie Recht op menswaardig bestaan Uitdagingen: Armoede neemt toe (Stijging aantal dossiers) Specifieke doelgroepen (Vluchtelingen, ) Complexiteit dossiers Kinderarmoede Demografie Meer nadruk op thuiszorg 13
Missie Sociale bescherming Terugdringen armoede bij kinderen Toegang tot werk Huisvesting Recht op gezondheid Visie, waarden en strategische doelstellingen Klantgerichtheid Resultaat Innovatie Respect Efficiëntie Laagdrempelig Samenwerken 14
Observaties over performantie van organisaties in het algemeen Bureaucratische modellen Tevreden medewerkers Ziekteverzuim Lange doorlooptijd procedures Opdelingen in specialisaties Oneindig overleg Agenda s van directiecomités gevuld met casuïstiek Steeds wederkerende beleidsplannen Prikklokken Grote stafdiensten Sociaal passief Hiërarchie Administratieve overlast Geen kandidaten om moeilijke shifts in te vullen Organisatie gericht op beheersing en controle Moeilijk om nieuwe initiatieven op te starten Trage ontwikkelingen 15
Tussentijdse conclusie Kwaliteit van de organisatie?! Klaar voor de uitdagingen van de toekomst?! Wendbaar? Competitief? Efficiënt? Klantgericht? Kwaliteit van de arbeid?! Zijn mensen echt gemotiveerd / betrokken? Om bijvoorbeeld langer te werken? 16
Situering van de vraag van het OCMW: Strategie Strategie Uitvoering Model Strategieformulering en -uitvoering: Harvard Business School
18 What?
Waar hebben we het over? Sociale innovatie tov technologische innovatie = Innovatie in arbeidsrelaties = Nieuwe vormen van managen, organiseren en samenwerken = Flexibeler omgaan met de organisatie van arbeid betreffende : Tijd (tijdskrediet, glijdende uren, loopbaanonderbreking) Plaats (thuiswerk, regionale kantoren) Contractvorm (interim, zelfstandigen, deeltijds) Jobinhoud (jobrotatie, taakverbreding) Loopbaan (onderbreking, horizontale verschuiving) Loon (flexincome, mobiliteitsbudget) Structuur (zelfsturende teams, projectwerk) Development (development-store, blended learning) Leadership (ROWE)
Sociale innovatie/flexibiliteit invoeren is een cultuurshift, vergt dus tijd en kan alleen onder bepaalde voorwaarden : Voorwaarden in de organisatie : -Drang en dwang Geloof in de noodzaak ROI zien -Daarna naar volgende voorwaarden toe werken Dialoogcultuur werknemer-leidinggevende Vertrouwen in medewerkers Nieuwe kijk op management: Resultaat-sturing (fysieke controle loslaten) Vanuit talenten denken Medewerker neemt een deel van de verantwoordelijkheid op Voorwaarden buiten de organisatie -Mentaliteitswijziging -Sociale wetgeving versoepelen
21 How?
Het nieuwe werken: Hoe aanpakken? Teamontwikkeling Effectief Leidinggeven: 3 rollen 22
Verschuiving VAN Controleren Regelen Dirigeren Intern gericht Routine taken Operationeel Op werkwijze gericht Beheersing Gericht op individuen NAAR Ondersteunen Voorwaarden scheppen Aanmoedigen Extern gericht Niet-routine taken Tactisch Strategisch Op resultaat gericht Ontwikkeling Gericht op teamverantwoordelijkheid 23
De huidige werksituatie: Reflectie Situatie team in functie van opdracht van de sociale dienst en het team Verwachting ten aanzien van het nieuwe werken Aan de hand van model rond strategieformulering en strategie-uitvoering Gestructureerde brainstorming In 2 stappen: Positieve punten Verbeterpunten 24
Feedback positieve punten Systemen Cultuur Functie Organisatie Leidinggevenden 25
Feedback verbeterpunten Missie en visie Organisatie Leidinggevenden Cultuur Systemen 26
Observaties Sense of Urgency (wat is de impact van de omgevingsfactoren op de dienstverlening van de sociale dienst?) Invoer van nieuwe aanpak door het vinden van een nieuw evenwicht in het strategiemodel voor alle factoren: sommige elementen lijken moeilijk vatbaar te zijn voor verandering Binnen teams verschillende standpunten ivm verhuis en flexibel werken Opsplitsing van dienstverlening Sociale Dienst in expertisedomeinen 27
Tussentijdse aanbevelingen Algemeen: De hamvraag is: hoe betrokkenheid creëren om de kwaliteit van de dienstverlening te verhogen? En dus af te stemmen op de uitdagingen voor de toekomst Formuleer gezamenlijke visie voor de toekomst vanuit management Bepaal welke de vrijheidsgraden zijn waarbinnen kan worden bewogen Communiceer die visie Concreet: Gezien de context binnen het OCMW Leuven, evolueer in kleine stappen Zorg bij elke stap voor een evenwicht tussen de elementen 28
Verdere stappen Stuurgroep vraagt: Uitwerking van nieuw evenwicht voor de Fonteinstraat Uitwerking van de acties die daartoe ondernomen moeten worden 29
30 Vragen of opmerkingen