Fysieke fitheid, executieve functies en schoolvaardigheden bij basisschoolkinderen Anneke van der Niet, MSc MA Dr. Esther Hartman, Dr. Joanne Smith, Prof. Chris Visscher Centrum voor Bewegingswetenschappen Rijksuniversiteit Groningen, Universitair Medisch Centrum Groningen
a.g.van.der.niet@umcg.nl 2
Fitheid positief voor schoolvaardigheden (Castelli et al., 2007; Chomitz et al., 2009; Eveland-Sayers et al., 2009) Fitheid positief voor executief functioneren (Buck et al., 2008; Hillman et al., 2009; Pontifex et al., 2011) a.g.van.der.niet@umcg.nl 3
Introductie Executieve functies: verwijzen naar cognitieve processen die verantwoordelijk zijn voor het organiseren en controleren van doelgerichte handelingen In nieuwe of onverwachte situaties Probleem oplossend vermogen, inhibitie, cognitieve flexibiliteit, werkgeheugen Voornamelijk in prefrontale cortex Ontwikkeling in de kindertijd a.g.van.der.niet@umcg.nl 4
Introductie Bewegen positief voor schoolvaardigheden en executief functioneren Aerobe inspanning Kracht? Fitheid Executieve functies Schoolvaardigheden a.g.van.der.niet@umcg.nl 5
Methode Leerlingen uit groep 5, 6, 7 en 8 263 leerlingen; 9,5 (± 1,2) jaar oud Basisscholen in Noord Nederland Fitheid: 4 testen Vertesprong (sprongkracht) sit-ups (rompkracht) 10x5m loop (snelheid) 20m shuttle run (uithoudingsvermogen) a.g.van.der.niet@umcg.nl 6
Methode Executieve functies: 2 testen Tower of London (probleemoplossend vermogen) Trailmaking test (cognitieve flexibiliteit) Schoolvaardigheden: 3 testen Cito score rekenen Cito score spelling Cito score lezen a.g.van.der.niet@umcg.nl 7
Methode Modelleren: Lisrel Factoranalyse voor fitheid, executief functioneren en schoolvaardigheden Testen model (structural equation modeling) Fitheid + + Executieve functies + Schoolvaardigheden a.g.van.der.niet@umcg.nl 8
Resultaten CFA Aeroob uithoudingsvermogen snelheid -.74.72 Fitheid rompkracht beenkracht.51.69 χ 2 (2) = 5.17, p = 0.075, RMSEA = 0.077, AGFI = 0.95 a.g.van.der.niet@umcg.nl 9
Resultaten CFA Executieve functies.29 -.54 Probleemopl. vermogen Cognitieve flexibiliteit Schoolvaardigheden χ 2 (4) = 2.05, p = 0.730, RMSEA = 0.000, AGFI = 0.99.91.84.86 rekenen lezen spelling a.g.van.der.niet@umcg.nl 10
Resultaten SEM Aeroob uithoudingsvermogen snelheid.43 Executieve functies Probleemopl. vermogen Cognitieve flexibiliteit rompkracht Fitheid.33 rekenen beenkracht Schoolvaardigheden lezen spelling χ 2 (24) = 34.86, p = 0.071, RMSEA = 0.040, AGFI = 0.94 a.g.van.der.niet@umcg.nl 11
Resultaten SEM r=.43 R 2 =.19 19% Aeroob uithoudingsvermogen snelheid.43 Executieve functies Probleemopl. vermogen Cognitieve flexibiliteit rompkracht Fitheid.33 rekenen beenkracht Schoolvaardigheden lezen r=.33 R 2 =.11 11% spelling a.g.van.der.niet@umcg.nl 12
Resultaten SEM 19 % van de prestatie op executieve functies verklaard door fitheid 11 % van de prestatie op schoolvaardigheden verklaard door fitheid Fitheid Executieve functies Schoolvaardigheden a.g.van.der.niet@umcg.nl 13
Resultaten SEM Aeroob uithoudingsvermogen snelheid.43 Executieve functies Probleemopl. vermogen Cognitieve flexibiliteit rompkracht Fitheid -.08.95 rekenen beenkracht Schoolvaardigheden lezen spelling χ 2 (24) = 34.86, p = 0.071, RMSEA = 0.040, AGFI = 0.94 a.g.van.der.niet@umcg.nl 14
Resultaten SEM Aeroob uithoudingsvermogen snelheid.43 Executieve functies Probleemopl. vermogen Cognitieve flexibiliteit rompkracht Fitheid -.08.95 rekenen beenkracht Schoolvaardigheden lezen spelling χ 2 (24) = 34.86, p = 0.071, RMSEA = 0.040, AGFI = 0.94 a.g.van.der.niet@umcg.nl 15
Resultaten SEM Aeroob uithoudingsvermogen snelheid.39 Executieve functies Probleemopl. vermogen Cognitieve flexibiliteit rompkracht Fitheid.87 rekenen beenkracht Schoolvaardigheden lezen spelling χ 2 (25) = 35.06, p = 0.087, RMSEA = 0.038, AGFI = 0.95 a.g.van.der.niet@umcg.nl 16
Resultaten SEM r =.39 R 2 =.15 15% Aeroob uithoudingsvermogen snelheid.39 Executieve functies Probleemopl. vermogen Cognitieve flexibiliteit rompkracht Fitheid.87 rekenen beenkracht Schoolvaardigheden lezen r =.87 R 2 =.75 75% spelling a.g.van.der.niet@umcg.nl 17
Resultaten SEM 15 % van de prestatie op executieve functies verklaard door fitheid 75 % van de prestatie op schoolvaardigheden verklaard door executieve functies De relatie tussen fitheid en schoolvaardigheden is indirect, via executieve functies a.g.van.der.niet@umcg.nl 18
Discussie Niet alleen aerobe fitheid is van belang, ook kracht speelt een rol Cross-sectioneel onderzoek Effecten beweeginterventie Reguliere kinderen en kinderen met spraak- en taalstoornissen a.g.van.der.niet@umcg.nl 20
Conclusie Fitheid is sterker gerelateerd aan executieve functies dan aan schoolvaardigheden Adequate executieve functies zijn mogelijk een voorwaarde voor effecten fitheid op schoolvaardigheden Beweeginterventies!!! stimuleren fitheid en executieve functies a.g.van.der.niet@umcg.nl 21
Bedankt voor jullie aandacht! a.g.van.der.niet@umcg.nl 22