De Kleine Prins Expertisecentrum

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "De Kleine Prins Expertisecentrum"

Monique de Smedt
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 De Kleine Prins Expertisecentrum Femke Rienstra 31/10/16

2 2

3 Executieve Functies Kennis m.b.t. Executieve Functies (EF), de ontwikkeling ervan en het kunnen herkennen van de EF bij leerlingen. Een aantal interventies kennen om zwakke EF tot ontwikkeling te brengen Toepassen van de opgedane kennis in je eigen praktijk.

4 Test

5 Executieve functies Denkprocessen die nodig zijn voor het goed kunnen uitvoeren van sociaal en doelgericht gedrag met name in nieuwe situaties (Smidts, 2004)

6 Ontwikkeling van EF Aangeboren, in ontwikkeling Prefrontale cortex Verbindingen: Use it or loose it

7 Welke Executieve Functies? Werkgeheugen Doelgericht gedrag Emotieregulatie Metacognitie

8 Het werkgeheugen Is het geheugen waar je vaak twee dingen tegelijk moet kunnen doen: Vasthouden en bewerken van informatie Luisteren en doen Werkgeheugen capaciteit

9 Ontwikkeling werkgeheugen

10 Welke Executieve Functies? Werkgeheugen Doelgericht gedrag Emotieregulatie Metacognitie

11 Doelgericht gedrag Taakinitiatie Planning, organisatie en time management Inhibitie Flexibiliteit Gerichte aandacht: focus en volhouden

12 Welke Executieve Functies? Werkgeheugen Doelgericht gedrag Emotieregulatie Metacognitie

13 Emotieregulatie Sturen en reguleren van emoties om je op aangepaste manier te kunnen gedragen. Relatie met inhibitie en werkgeheugen.

14 Welke Executieve Functies? Werkgeheugen Doelgericht gedrag Emotieregulatie Metacognitie

15 Metacognitie Inzicht hebben in het eigen leerproces en het kunnen toepassen van deze kennis tijdens nieuwe leermomenten

16 Ontwikkeling EF

17 Gevolgen zwakke EF Leerprestaties blijven achter Leerling vraagt extra aandacht van de leerkracht Negatieve interactie met de omgeving Leerling ontwikkelt zwak competentiegevoel Vroegtijdig ingrijpen is dus belangrijk!

18 Inventariseren EF Observaties, gedragskenmerken Formele tests (b.v. BRIEF) Vragenlijsten EF (bv. in boek of CHEXI)

19 Analyse Plan Zwakke en sterke EF In gesprek met kind (ouders) Hypothese Stel plan op

20 Interventie niveaus Enkele Leerlingen (2-5% interventies) Sommige leerlingen (5-10% interventies) Alle leerlingen (80-90% interventies) 20

21 Werkgeheugen Groene interventies: - Routines ontlasten werkgeheugen - Korte eenduidige opdrachten (vertellen/voordoen) - Duidelijk gemarkeerde opbergplekken van lesmaterialen - Visuele ondersteuning (stappenplannen en checklists) - Activeren van voorkennis - Laat het kind de opdracht herhalen - Help het kind bedenken hoe iets belangrijks te onthouden 21

22 Reactie inhibitie Groene interventies: - Werken met stoplicht / gedragsblokjes / vraagtekenkaartjes / time timer op het digibord - Klassenregels duidelijk zichtbaar en ingeoefend - Concentratiespelletjes (concentratiespelletjes van 3 minuten (kleuters), energizer, meditatieoefeningen, wat is er veranderd?, weerwolvenspel (bovenbouw) 22

23 Interventies plannen Aanpassen van de omgeving aanleren vaardigheden Fixed mindset Growth mindset 23

24 Versterken van executieve functies Pas omgeving aan Oefen Beloon Bevorderende omgeving Bespreek het probleem Welk gedrag wordt beloond Aanpassen taken Geef aanwijzingen, visualiseer Stel doel Stappenplan Contact, feedback > toezicht < Evalueer en pas aan Beloning aantrekkelijk, haalbaar Effectieve complimenten Laat reflecteren op vorderingen, gedrag, effect, gevoel 24

25 Belonen

26 Belang van positief bekrachtigen Stimuleert de leerling om het gedrag vaker te laten zien Geeft informatie over wat de leerling goed doet Geeft positief gevoel aan de leerling Vergroot het zelfvertrouwen van de leerling Relatie leerkracht leerling wordt beter Sfeer op school verbetert

27 1. Beschrijf het gedrag 2. Stel een doel vast 3. Stel een procedure vast (stappenplan ) Stappenplan ontwikkelen EF 4. Toezicht houden Attenderen Beloon onmiddellijk 5. Evalueer proces en pas Negeer het aan oorspronkelijke reactie Verminder geleidelijk toezicht Automatiseren en generaliseren heeft tijd nodig. 27

28 Aandachtspunten procedure Stel samen met de leerling een plan op. Oefensessies, droog oefenen Zichtbaar maken voortgang Interne spraak Opbouw: in tijd, moeilijkheid, triggers, natuurlijke omgeving Afbouw: in aansporingen, toezicht, beloning 28

29 Casus David eigen casus

30 Vragen?

31 Hartelijk dank voor uw (volgehouden) aandacht.

Vergelijkbare documenten

Werk in/ aan uitvoering

Wat ga je vanmiddag leren? Werk in/ aan uitvoering Liz Dolfin - Selma Huitema adviseurs passend onderwijs Expertisecentrum Orion Wat zijn executieve functies? Hoe verloopt de ontwikkeling van executieve