HAALBAARHEID EN EFFECTIVITEIT VAN ZELFREGULATIE TRAINING. Sandra Verbeken & Caroline Braet - Zeepreventorium - Ronde Tafel 2017

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "HAALBAARHEID EN EFFECTIVITEIT VAN ZELFREGULATIE TRAINING. Sandra Verbeken & Caroline Braet - Zeepreventorium - Ronde Tafel 2017"

Transcriptie

1

2 HAALBAARHEID EN EFFECTIVITEIT VAN ZELFREGULATIE TRAINING Sandra Verbeken & Caroline Braet - Zeepreventorium - Ronde Tafel 2017

3 WAAROM? 3

4 DE VOEDSELOMGEVING VAN ONZE KINDEREN: OBESOGENE OMGEVING

5 BELONINGSPROCESSEN automatisch toenaderingsgedrag - aandachtsbias

6 ZELFREGULATIE Lange termijn doel Controle processen Beloning Processen Onmiddellijke beloning Duaal process model (o.a. Appelhans, 2009)

7 De vaardigheden die zelfregulatie mogelijk maken worden aangestuurd door de executieve functies (EF) Controle processen INHIBITIE Doelgericht kunnen stoppen van gedrag WERKGEHEUGEN Redeneren, plannen en doelgericht gedrag uitvoeren COGNITIEVE FLEXIBILITEIT Niet gewenst gedrag onderdrukken en overschakelen op meer passend gedrag

8 ZELFREGULATIE Het reguleren/sturen van eigen gedrag en emoties = één van de belangrijkste ontwikkelingstaken! zelfregulatie Afleidingen weerstaan Directe beloningen uitstellen voor een beloning op een later tijdstip Vooruit denken en doelgericht bezig blijven Lange tijd concentreren Gunstige ontwikkeling

9 OVERGEWICHT EN OBESITAS Lage cognitieve controle Gewichtscontrole is moeilijk Beperkt gewichtverlies Herval is prevalent Hoge beloningsgevoeligheid

10 DOEL TRAINING? 10

11 Training executieve functies Training automatische beloningsprocessen Procedures gericht op grotere zelfregulatie DOEL: Leren sturen van gedrag Eetgedrag Fysieke activiteit Gewichtscontrole

12 TRAINEN VAN AUTOMATISCHE BELONINGSPROCESSEN COGNITIVE BIAS MODIFICATION (CBM) Doel: veranderen van automatisch toenaderingsgedrag ten opzichte van voedsel Evidentie transfereffecten bij volwassenen en kinderen Einde residentiele behandeling zeepreventorium: mei juni 2013 N = 40 Trainingsgroep: Approach-avoidance training met calorierijk en caloriearm voedselstimuli 10 sessies Actieve controle groep: Tetris 12

13

14

15

16

17 RESULTATEN ontslag opname pre FU Geen significant effect op gewichtscontrole

18 * * Toenadering tav ongezond voedsel Toenadering tav gezond voedsel Significante afname toenaderingsgedrag tav voedsel + Significante afname craving tav voedsel * craving

19 TRAINEN VAN COGNITIEVE CONTROLE (IC EN WM) Verbetering executief functioneren + Significant effect op gewichtscontrole 19

20 TRAINEN VAN AUTOMATISCHE BELONINGSPROCESSEN EN INHIBITIECONTROLE Doel: veranderen van toenaderingsgedrag en aandachtsbias én het versterken van inhibitiecontrole ten aanzien van calorierijk voedsel Evidentie transfereffecten bij volwassenen en kinderen Einde residentiele behandeling zeepreventorium: mei juni 2014 N = 40-6 sessies gedurende 5 weken Trainingsgroep: 3 actieve trainingstaken Actieve controle groep: 3 passieve taken 20

21 ZELFREGULATIE TRAINING Trainen toenadering/vermijdingsgedrag + Trainen aandachtsbias + Trainen inhibitiecontrole 21

22 RESULTATEN Control Training Geen significant effect op gewichtscontrole 110 Pre-Training Post-Training Follow-Up

23 INTERPRETATIE EN IMPLICATIES 23

24 INTERPRETATIE Haalbaarheid: redelijk (30% leuk, 50% neutraal) Gemengde bevindingen Mogelijke verklaringen: Kleine proefgroepen Kinderen. Evidentie vnl bij volwassenen. Motivatie: Lage schoolkinderen in vrije tijd, middelbare schoolkinderen tijdens lesuren Stimuli: gezond voedsel versus ongezond voedsel Trainingsomgeving: samen met meerdere deelnemers in ruimte veel afleiding Voedselomgeving in het zeepreventorium: automatische processen en craving laag 24

25 IMPLICATIES Goede nieuws: Effectief trainbaar! Oefenen zoals fitness. Transfereffecten. Grotere proefgroepen Kinderen: langer trainen Motivationele aspecten werken aan intrinsieke motivatie! Stimuli: voedsel niet voedsel Trainingsomgeving: minimale afleiding, individueel Inclusief onderhoudstraining online, te gebruiken in aanwezigheid van verleiding en hoge craving (nazorg). 25

26 Sandra Verbeken C. BRAET, VAKGROEP ONTWIKKELINGS-, PERSOONLIJKHEIDS- EN SOCIALE PSYCHOLOGIE Ghent Ghent University E Sandra.Verbeken@ugent.be T

TOEVOEGEN VAN EEN COGNITIEVE BIAS MODIFICATIE TRAINING AAN EEN RESIDENTIEEL BEHANDELPROGRAMMA VOOR OBESITAS BIJ KINDEREN PILOT STUDIES.

TOEVOEGEN VAN EEN COGNITIEVE BIAS MODIFICATIE TRAINING AAN EEN RESIDENTIEEL BEHANDELPROGRAMMA VOOR OBESITAS BIJ KINDEREN PILOT STUDIES. TOEVOEGEN VAN EEN COGNITIEVE BIAS MODIFICATIE TRAINING AAN EEN RESIDENTIEEL BEHANDELPROGRAMMA VOOR OBESITAS BIJ KINDEREN PILOT STUDIES. Sandra Verbeken 1, Caroline Braet 1, Lien Goossens 1, Katrijn Houben

Nadere informatie

Een nieuwe interventie voor het stimuleren van zelfcontrolevaardigheden bij obese kinderen: executieve functietraining met spelelementen

Een nieuwe interventie voor het stimuleren van zelfcontrolevaardigheden bij obese kinderen: executieve functietraining met spelelementen Een nieuwe interventie voor het stimuleren van zelfcontrolevaardigheden bij obese kinderen: executieve functietraining met spelelementen Sandra Verbeken, Caroline Braet en Saskia van der Oord (2013) Executive

Nadere informatie

Tiffany Naets. Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent

Tiffany Naets. Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent Tiffany Naets Faculty of Psychology, Department of Developmental, Personality and Social Psychology, University of Ghent Marijke Ysebaert Faculty of Medicine, University of Antwerp Department of Pediatrics,

Nadere informatie

Mathilde Descheemaeker Adriaan Spruyt Dirk Hermans

Mathilde Descheemaeker Adriaan Spruyt Dirk Hermans Mathilde Descheemaeker Adriaan Spruyt Dirk Hermans Experimentele psychopathologie Op zoek naar de psychologische processen die een rol spelen bij het ontstaan, in stand houden en terugval van psychopathologie

Nadere informatie

SPEELT EFFORTFUL CONTROL EEN ROL TER VERKLARING VAN HET VERBAND TUSSEN STRAF- EN BELONINGSGEVOELIGHEID EN EETSTIJLEN BIJ ADOLESCENTEN?

SPEELT EFFORTFUL CONTROL EEN ROL TER VERKLARING VAN HET VERBAND TUSSEN STRAF- EN BELONINGSGEVOELIGHEID EN EETSTIJLEN BIJ ADOLESCENTEN? VAKGROEP ONTWIKKELINGS-, PERSOONLIJKHEID- EN SOCIALE PSYCHOLOGIE (PP07) ONDERZOEKSGROEP KLINISCHE ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE SPEELT EFFORTFUL CONTROL EEN ROL TER VERKLARING VAN HET VERBAND TUSSEN STRAF-

Nadere informatie

Preventie van Verslaving

Preventie van Verslaving Preventie van Verslaving Hoe een serious game het trainen van executieve functies bij adolescenten kan ondersteunen Drs. Wouter Boendermaker Universiteit van Amsterdam VGCt Najaarscongres 14-11-2013 Verslaving

Nadere informatie

De effectiviteit van Braingame Brian: samenvatting van het evaluatie-onderzoek 2012 2015

De effectiviteit van Braingame Brian: samenvatting van het evaluatie-onderzoek 2012 2015 De effectiviteit van Braingame Brian: samenvatting van het evaluatie-onderzoek 2012 2015 1. Inleiding BB is een gecomputeriseerde cognitieve training voor kinderen met zelfregulatieproblemen (bv. kinderen

Nadere informatie

Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld)

Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld) Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld) Hilde M. Geurts Universiteit van Amsterdam Dr. Leo Kannerhuis Boodschap 1. Bij mensen met verschillende diagnoses zien we meer EF problemen

Nadere informatie

Alcoholgebruik, misbruik & afhankelijkheid

Alcoholgebruik, misbruik & afhankelijkheid ALCOHOLGEBRUIK: BEWUST OVERWOGEN OF ONBEWUST OVERKOMEN? Impliciete en expliciete processen bij alcoholgebruik en implicaties voor interventies Katrijn Houben k.houben@maastrichtuniversity.nl Alcoholgebruik,

Nadere informatie

Training van werkgeheugen en inhibitie bij kinderen en adolescenten met obesitas

Training van werkgeheugen en inhibitie bij kinderen en adolescenten met obesitas Artikel Issue Issue / Series / Title PsychoPraktijk Issue / Series / Volume Nr 5 Issue / Date 2010 Issue / Pages / First Page Issue / Pages / Last Page Training van werkgeheugen en inhibitie bij kinderen

Nadere informatie

Plannen en organiseren bij adolescenten met ADHD. Prof.dr. Saskia van der Oord klinische psychologie

Plannen en organiseren bij adolescenten met ADHD. Prof.dr. Saskia van der Oord klinische psychologie Plannen en organiseren bij adolescenten met ADHD Prof.dr. Saskia van der Oord klinische psychologie Inhoud v Theoretische verklaringen ADHD v Plannen en organiseren bij ADHD v In het dagelijkse leven?

Nadere informatie

Ondersteuningaanbod voor peuters met problemen in de ontwikkeling. Lex Wijnroks (UU) 22 juni 2015

Ondersteuningaanbod voor peuters met problemen in de ontwikkeling. Lex Wijnroks (UU) 22 juni 2015 Ondersteuningaanbod voor peuters met problemen in de ontwikkeling Lex Wijnroks (UU) 22 juni 2015 1 Individuele ondersteuning voor peuters en hun pedagogisch medewerkers op peutercentra en speelleergroepen

Nadere informatie

Beter bij de Les. Marthe van der Donk, Ariane Tjeenk-Kalff, Anne-Claire Hiemstra-Beernink

Beter bij de Les. Marthe van der Donk, Ariane Tjeenk-Kalff, Anne-Claire Hiemstra-Beernink Beter bij de Les Marthe van der Donk, Ariane Tjeenk-Kalff, Anne-Claire Hiemstra-Beernink Drie onderwerpen die aan bod komen 1. Wat zijn executieve functies? 2. Wat is een cognitieve training en wanneer

Nadere informatie

PERSPECTIEF OP POTENTIES. Juul Koene lectoraat GGZ Hogeschool Leiden

PERSPECTIEF OP POTENTIES. Juul Koene lectoraat GGZ Hogeschool Leiden PERSPECTIEF OP POTENTIES Juul Koene lectoraat GGZ Hogeschool Leiden HERSTEL Herstel omvat vier componenten Functioneel herstel krijgt weinig expliciete aandacht FUNCTIONEEL HERSTEL Leerprocessen Nadruk

Nadere informatie

29 maart 2012. Impulsiviteit in de behandelingsuitkomst van alcohol en druggebruikers. Een onomkeerbaar gegeven of (therapeutisch) aanknopingspunt?

29 maart 2012. Impulsiviteit in de behandelingsuitkomst van alcohol en druggebruikers. Een onomkeerbaar gegeven of (therapeutisch) aanknopingspunt? Impulsiviteit in de behandelingsuitkomst van alcohol en druggebruikers Een onomkeerbaar gegeven of (therapeutisch) aanknopingspunt? 29 maart 2012 Doctoranda: Laura Stevens Promotor: Prof. Dr. Wouter Vanderplasschen

Nadere informatie

Theorie! Cognitive Bias Modification! Resultaten onderzoek!

Theorie! Cognitive Bias Modification! Resultaten onderzoek! Cognitive Bias Modification Resultaten onderzoek December 2013 Jules Reijnen Ron Jacobs Theorie Cognitive Bias Modification (CBM) is een recent onderzoeksgebied dat zich richt op de vertekening (bias)

Nadere informatie

ADOLESCENTEN MET CONTROLEVERLIES

ADOLESCENTEN MET CONTROLEVERLIES VAKGROEP ONTWIKKELINGS-, PERSOONLIJKHEID- EN SOCIALE PSYCHOLOGIE (PP07) ONDERZOEKSGROEP KLINISCHE ONTWIKKELINGSPSYCHOLOGIE ADOLESCENTEN MET CONTROLEVERLIES OVER ETEN: DE ROL VAN ZELFREGULATIE VLAAMS CONGRES

Nadere informatie

Virtual Reality Game for Aggression Impulse Management (VR-GAIME)

Virtual Reality Game for Aggression Impulse Management (VR-GAIME) Virtual Reality Game for Aggression Impulse Management (VR-GAIME) DR. DANIQUE SMEIJERS SENIOR ONDERZOEKER POMPESTICHTING D.SMEIJERS@POMPESTICHTING.NL Inhoud Achtergrond - Behandeling agressie - Waarom

Nadere informatie

AANPASSEN IN DENKEN EN DOEN!

AANPASSEN IN DENKEN EN DOEN! AANPASSEN IN DENKEN EN DOEN! Zorgverlening aan mensen met licht verstandelijke beperkingen SPV Studiemiddag 16 mei 2019 1 Agenda 1. Licht verstandelijke beperkingen en groei 2. Tweesystemen model 3. Beperkt

Nadere informatie

Adolescenten met een Middelenmisbruikstoornis Een onderzoek naar kwetsbaarheden

Adolescenten met een Middelenmisbruikstoornis Een onderzoek naar kwetsbaarheden Adolescenten met een Middelenmisbruikstoornis Een onderzoek naar kwetsbaarheden Brenda Volkaert Doctoraatsbursaal Vakgroep Ontwikkelings-, Persoonlijkheids- en Sociale Psychologie Overzicht Deel 2 Onderzoek

Nadere informatie

EXECUTIEVE FUNCTIES. Congres DONDERDAG 5 JUNI 2014 JAARBEURS UTRECHT

EXECUTIEVE FUNCTIES. Congres DONDERDAG 5 JUNI 2014 JAARBEURS UTRECHT EXECUTIEVE FUNCTIES Kinderen en adolescenten met problemen met inhibitie, cognitieve controle, emotieregulatie, werkgeheugen, motivatie en zelfregulatie thuis en op school Congres DONDERDAG 5 JUNI 2014

Nadere informatie

BRIEF-A. Vragenlijst executieve functies voor volwassenen. HTS Report. Elizabeth Smit ID Datum Zelfrapportageversie

BRIEF-A. Vragenlijst executieve functies voor volwassenen. HTS Report. Elizabeth Smit ID Datum Zelfrapportageversie BRIEF-A Vragenlijst executieve functies voor volwassenen HTS Report ID 255-83 Datum 23.06.2015 Zelfrapportageversie 3 / 12 INTERPRETATIE De BRIEF-A is binnen het diagnostisch proces te gebruiken als onderdeel

Nadere informatie

ZELFREGULATIE. Werkboek

ZELFREGULATIE. Werkboek ZELFREGULATIE Werkboek Esther ten Brink psychotherapeut/cognitief gedragstherapeut Albert Ponsioen GZ-psycholoog/klinisch neuropsycholoog D/2014/45/104 978 94 014 1665 8 NUR 848 Vormgeving omslag: Nanja

Nadere informatie

5/19/2019. Draagt Montessorionderwijs bij aan executieve functies? Draagt Montessorionderwijs bij aan executieve functies? Hoe zit dat dan? JA!

5/19/2019. Draagt Montessorionderwijs bij aan executieve functies? Draagt Montessorionderwijs bij aan executieve functies? Hoe zit dat dan? JA! Draagt Montessorionderwijs bij aan executieve functies? Patrick Sins en Jaap de Brouwer Lectoraat Vernieuwingsonderwijs Draagt Montessorionderwijs bij aan executieve functies? JA! Hoe zit dat dan? Ja,

Nadere informatie

DEEL 1: VERSCHIJNSELEN VAN STOTTEREN BIJ VOLWASSENEN

DEEL 1: VERSCHIJNSELEN VAN STOTTEREN BIJ VOLWASSENEN 4 Inhoud INLEIDING 10 DEEL 1: VERSCHIJNSELEN VAN STOTTEREN BIJ VOLWASSENEN 14 1. Inleiding 15 2. Probleemstelling en klacht 16 2.1. De groep van volwassenen 16 2.2.1. Aantal, leeftijd en geslacht 17 2.2.2.

Nadere informatie

Breinsleutels Jonge kind

Breinsleutels Jonge kind Breinsleutels Jonge kind Hoe werkt het brein van het jonge kind? Presentatie door: Ruth Heuvelman, MSc Wat zijn Breinsleutels? Een vergelijking. De deuren De bovenkamer Vijf deuren: 1. Lange-termijngeheugen

Nadere informatie

Temperamentsprofielen bij verslaving

Temperamentsprofielen bij verslaving 17 februari 2017 Temperamentsprofielen bij verslaving Dr Els Santens Psychiater Team Verslavingszorg Inhoud Kader doctoraatsonderzoek Verslaving Gray s Reinforcement Sensitivity Theory (RST) Temperamentsprofielen

Nadere informatie

Perspectief op Potenties

Perspectief op Potenties Perspectief op Potenties Jaap van der Stel Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Brijder-Parnassia GGZ ingeest Een derde meer herstel? Vereist: brede visie op herstel, inclusief focus op functioneel

Nadere informatie

Vandaag. Achtergrond NAH - oorzaken. Cognitive revalidatie Definitie. Achtergrond NAH - gevolgen

Vandaag. Achtergrond NAH - oorzaken. Cognitive revalidatie Definitie. Achtergrond NAH - gevolgen Disclosure belangen sprekers C5 Train je brein met strategietraining voor kinderen en jongeren met NAH Christine Resch onderzoeker/neuropsycholoog, Maastricht University Roeli Wierenga GZ-psycholoog/neuropsycholoog

Nadere informatie

Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme?

Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme? Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme? Mirjam Kouijzer, MSc Radboud Universiteit Nijmegen Het programma Controversiële behandelingen Wat is biofeedback? Mijn onderzoek naar de effecten

Nadere informatie

Always Look on the Bright Side of Life? The Quest for an Online Cognitive Training to Prevent Adolescent Anxiety and Depression E.L.

Always Look on the Bright Side of Life? The Quest for an Online Cognitive Training to Prevent Adolescent Anxiety and Depression E.L. Always Look on the Bright Side of Life? The Quest for an Online Cognitive Training to Prevent Adolescent Anxiety and Depression E.L. de Voogd Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Always look

Nadere informatie

Executieve functies - compenseren Programma. - Voorkennis opfrissen - Compenseren van zwakke zelfsturing - Toepassen in je eigen klas - Reflectie

Executieve functies - compenseren Programma. - Voorkennis opfrissen - Compenseren van zwakke zelfsturing - Toepassen in je eigen klas - Reflectie Executieve functies - compenseren Programma - Voorkennis opfrissen - Compenseren van zwakke zelfsturing - Toepassen in je eigen klas - Reflectie Antwoord Executieve functies Herhaling De denkprocessen

Nadere informatie

Waarom arme mensen domme dingen doen

Waarom arme mensen domme dingen doen Waarom arme mensen domme dingen doen 23 december 2016 2013: Schaarste-onderzoek Financiële zorgen veroorzaken: Tunnelvisie Gebrek aan bandbreedte Nieuwe financiële zorgen Geen speelruimte Lenen Tunnelvisie

Nadere informatie

Executieve functies. Problemen met executieve functies 11/01/17

Executieve functies. Problemen met executieve functies 11/01/17 11/01/17 GEDRAG IN GOEDE BANEN LEIDEN: DE ROL VAN DE EXECUTIEVE FUNCTIES BIJ HET SUCCES IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS Executieve functies DR. MARIETTE HUIZINGA is een paraplubegrip voor verschillende denkprocessen

Nadere informatie

22 oktober R-Impuls. Therapie ter regulatie van impulsen. Kristen Vos Rudi Vanmarsenille

22 oktober R-Impuls. Therapie ter regulatie van impulsen. Kristen Vos Rudi Vanmarsenille 22 oktober 2015 R-Impuls Therapie ter regulatie van impulsen Kristen Vos Rudi Vanmarsenille Voorstelling Kristen Vos - Klinisch psychologe (volwassenen) - Postgraduaat Cognitieve Gedragstherapie KUL -

Nadere informatie

KKGK - Lerend Netwerk 9 februari 2017 Sanne Feryn

KKGK - Lerend Netwerk 9 februari 2017 Sanne Feryn KKGK - Lerend Netwerk 9 februari 2017 Sanne Feryn Programma Deel 1: Wat zijn EF? Deel 2: Zet je EF-bril op Deel 3: Discussie DEEL 1: Wat zijn executieve functies? Wat zijn executieve functies? https://www.youtube.com/watch?v=fnu48tm-170

Nadere informatie

Executieve functies, wat zijn dat:

Executieve functies, wat zijn dat: Executieve functies, wat zijn dat: Sinds het breinonderzoek een grote vlucht heeft genomen, hebben wetenschappers ontdekt dat leerlingen met bepaalde stoornissen, problemen hebben in dezelfde hersengebieden

Nadere informatie

Aandacht.. graag! Elly Kok Marianne van Etten Expertiseteam Fritz Redlschool/UMCU

Aandacht.. graag! Elly Kok Marianne van Etten Expertiseteam Fritz Redlschool/UMCU Aandacht.. graag! Elly Kok Marianne van Etten Expertiseteam Fritz Redlschool/UMCU VOORSTELLEN DOELEN IN DEZE KORTE TIJD Meer kennis over mogelijke achtergronden en oorzaken van niettaakgericht gedrag

Nadere informatie

prof dr Else de Haan De Bascule/AMC/UvA Amsterdam 7 0tober 2010

prof dr Else de Haan De Bascule/AMC/UvA Amsterdam 7 0tober 2010 prof dr Else de Haan De Bascule/AMC/UvA Amsterdam 7 0tober 2010 Emotie: gespannen, ongelukkig Fysiek: hartkloppingen, trillen Cognitief: overinterpreteren, piekeren, aandacht Gedrag: vermijden - Verkeerd

Nadere informatie

18-4-2013. Werkgeheugen en executieve functies. Opzet presentatie. 1. Executieve functies. 1. Executieve functies. 1. Werkgeheugen. 1.

18-4-2013. Werkgeheugen en executieve functies. Opzet presentatie. 1. Executieve functies. 1. Executieve functies. 1. Werkgeheugen. 1. Opzet presentatie Werkgeheugen en executieve functies Wat moeten we ermee in de klinische praktijk? 1. Werkgeheugen en executieve functies werkgeheugen en executieve functies 12 april 2013 Brigitte Vugs

Nadere informatie

Masterproef II neergelegd tot het behalen van de graad van Master of Science in de Psychologie, afstudeerrichting Klinische psychologie

Masterproef II neergelegd tot het behalen van de graad van Master of Science in de Psychologie, afstudeerrichting Klinische psychologie Academiejaar 2015 2016 Eerste semester examenperiode Pilotstudie naar de effectiviteit van een inhibitiecontrole-, aandacht- en toenaderingstraining bij kinderen met obesitas in een residentiële multidisciplinaire

Nadere informatie

Koppeling leren leren met executieve functies

Koppeling leren leren met executieve functies Koppeling leren leren met executieve functies Leren leren vindt zijn oorsprong in onze dynamische samenleving. Onder invloed van onder andere automatisering, innovatie en waarden en normen die in de 21e

Nadere informatie

Behandeling van Executieve Functies bij kinderen met TOS Bevindingen en implicaties van een pilot-studie

Behandeling van Executieve Functies bij kinderen met TOS Bevindingen en implicaties van een pilot-studie Behandeling van Executieve Functies bij kinderen met TOS Bevindingen en implicaties van een pilot-studie Pleun Huijbregts 13 november 2014 Opzet presentatie 1. Executieve functies (EF) 2. EF en TOS 3.

Nadere informatie

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen. Executieve functies en autisme (Hill, 2004)

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen. Executieve functies en autisme (Hill, 2004) Dia 1 Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen Een reactie van Bibi Huskens Dia 2 Executieve functies en autisme (Hill, 2004) Problemen in: Planning Inhibitie Schakelvaardigheid

Nadere informatie

MRI. fmrt. HELP mijn kind heeft huiswerk! 30-11-2015. Frontaal kwab. In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen

MRI. fmrt. HELP mijn kind heeft huiswerk! 30-11-2015. Frontaal kwab. In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen HELP mijn kind heeft huiswerk! MRI In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen fmrt Frontaal kwab Groei rond het 12e jaar Hersenen bereiden zich voor op snelle groei in puberteit. Use it

Nadere informatie

aandacht, informatieverwerking, geheugen, sturingsvaardigheden zelfvertrouwen, stemming, reacties door frustraties wisselwerking tussen emoties en factoren uit de omgeving drive hebben, nodige energie

Nadere informatie

BRIEF-A. Vragenlijst executieve functies voor volwassenen. HTS Report. Jeroen de Vries ID Datum

BRIEF-A. Vragenlijst executieve functies voor volwassenen. HTS Report. Jeroen de Vries ID Datum BRIEF-A Vragenlijst executieve functies voor volwassenen HTS Report ID 5107-7038 Datum 18.07.2017 Informantenversie Informant: Liesbeth Bakker Vrouw BRIEF-A Inleiding 2 / 11 INLEIDING De BRIEF-A is een

Nadere informatie

Waarom uitstellen zo verleidelijk is. Dr. Esther Aarts

Waarom uitstellen zo verleidelijk is. Dr. Esther Aarts Waarom uitstellen zo verleidelijk is Dr. Esther Aarts Inhoud Uitstelgedrag Meten van uitstelgedrag in het lab en in het brein impulsieve keuzes plannen, vooruit denken beloningsgevoeligheid Tips om uitstelgedrag

Nadere informatie

BIS en BAS bij kinderen van 0 6 jaar: de constructie van een observatiemaat

BIS en BAS bij kinderen van 0 6 jaar: de constructie van een observatiemaat BIS en BAS bij kinderen van 0 6 jaar: de constructie van een observatiemaat *, Sandra Verbeken, Ellen Moens, & Caroline Braet pag. 1 Obesitas epidemie Appetitieve motivatie (Lowe & Brutyn, 2007) Motivatie

Nadere informatie

De Kleine Prins Expertisecentrum

De Kleine Prins Expertisecentrum De Kleine Prins Expertisecentrum Femke Rienstra f.rienstra@dekleineprins.nl 31/10/16 2 Executieve Functies Kennis m.b.t. Executieve Functies (EF), de ontwikkeling ervan en het kunnen herkennen van de EF

Nadere informatie

Cognitieve Adaptatie Training Verbeteren van dagelijks functioneren van langdurig opgenomen patiënten

Cognitieve Adaptatie Training Verbeteren van dagelijks functioneren van langdurig opgenomen patiënten Cognitieve Adaptatie Training Verbeteren van dagelijks functioneren van langdurig opgenomen patiënten Marijke Slager Verpleegkundige Johanna Oosterhuis Verpleegkundige Annemarie Stiekema Psycholoog, promovendus

Nadere informatie

Cogmed Werkgeheugen Training & Transfer & ROI. Cogmed is opgenomen in de Databank Effectieve Jeugdinterventies van het Nederlands Jeugdinstituut.

Cogmed Werkgeheugen Training & Transfer & ROI. Cogmed is opgenomen in de Databank Effectieve Jeugdinterventies van het Nederlands Jeugdinstituut. Cogmed Werkgeheugen Training & Transfer & ROI Cogmed is opgenomen in de Databank Effectieve Jeugdinterventies van het Nederlands Jeugdinstituut. Introductie en inhoud Onderliggende research Voorwaarden

Nadere informatie

het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP

het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP 15-03-2013 Inhoud Het neuropsychologisch denkkader De schoolsetting Ter ondersteuning bij het kind met

Nadere informatie

Verleden, heden en toekomst. Eva Dierckx. Wetenschapsdag 6 februari 2014 PSYCHIATRISCHE KLINIEK. Provincialaat Broeders van Liefde

Verleden, heden en toekomst. Eva Dierckx. Wetenschapsdag 6 februari 2014 PSYCHIATRISCHE KLINIEK. Provincialaat Broeders van Liefde Onderzoek in de TBE Broeders Alexianen Tienen: Verleden, heden en toekomst Wetenschapsdag 6 februari 2014 Eva Dierckx Provincialaat Broeders van Liefde Onderzoek TBE Broeders Alexianen Tienen 2014 1 PSYCHIATRISCHE

Nadere informatie

Spelen met Taal. Het stimuleren van zelfsturend gedrag in spelsituaties. Jeroen Aarssen 19 november 2014

Spelen met Taal. Het stimuleren van zelfsturend gedrag in spelsituaties. Jeroen Aarssen 19 november 2014 Spelen met Taal Het stimuleren van zelfsturend gedrag in spelsituaties Jeroen Aarssen 19 november 2014 Programma Ideeën over taal en interactie door de tijd Taal en Executieve Functies Taal en Denken Taal-

Nadere informatie

Executieve functies bij kleuters. Fabienne De Boeck Jeugdarts 22 maart 2019

Executieve functies bij kleuters. Fabienne De Boeck Jeugdarts 22 maart 2019 Executieve functies bij kleuters Fabienne De Boeck Jeugdarts 22 maart 2019 Wat zijn executieve functies? Hoe ontwikkelen executieve functies? Executieve functies : topje van de ijsberg? Wat bepaalt de

Nadere informatie

HOOFDSTUK 2 Intermanuele transfereffecten in volwassenen

HOOFDSTUK 2 Intermanuele transfereffecten in volwassenen Samenvatting 166 HOOFDSTUK 1 Introductie Na een armamputatie wordt vaak, om functionaliteit te behouden, een prothese voorgeschreven. Echter, 30% van de voorgeschreven protheses wordt niet gebruikt. 1-4

Nadere informatie

BRIEF. Vragenlijst executieve functies voor 5- tot 18-jarigen. HTS Report. Otto Peterszoon ID icode TE9Q Datum

BRIEF. Vragenlijst executieve functies voor 5- tot 18-jarigen. HTS Report. Otto Peterszoon ID icode TE9Q Datum BRIEF Vragenlijst executieve functies voor 5- tot 18-jarigen HTS Report ID 255-199 icode TE9Q Datum 03.10.2015 Ouderversie Informant: Roelofsen moeder BRIEF Interpretatie 3 / 11 INTERPRETATIE De BRIEF

Nadere informatie

Executief functioneren Hoger onderwijs

Executief functioneren Hoger onderwijs Executief functioneren Hoger onderwijs Jaap van der Stel Jaap van der Stel Lector GGz Hogeschool Leiden Brijder-Parnassia GGZ ingeest Inleiding Wat is er aan de hand? Aanzienlijke groep studenten haakt

Nadere informatie

Zelfsturend leren met een puberbrein

Zelfsturend leren met een puberbrein Zelfsturend leren met een puberbrein Jacqueline Saalmink In het hedendaagse voortgezet onderwijs wordt een groot beroep gedaan op zelfsturend leren. Leerlingen moeten hiervoor beschikken over vaardigheden

Nadere informatie

Drs. Dirma Terlouw, BSc.

Drs. Dirma Terlouw, BSc. Drs. Dirma Terlouw, BSc. Orthopedagoog Gezondheidszorgpsycholoog Kinder- en jeugdpsycholoog Onderwijskundige Praktijk in Nieuwegein Doel van de avond Beter begrijpen van pubers/adolescenten - Ingevulde

Nadere informatie

Toepassing van mindfulness in het ziekenhuis

Toepassing van mindfulness in het ziekenhuis Toepassing van mindfulness in het ziekenhuis Een pleidooi voor kortdurende interventies met duurzaam effect Willem Fonteijn Medische Psychologie Catharina Ziekenhuis, Eindhoven Een vorm van cognitieve

Nadere informatie

BRIEF Executieve Functies Gedragsvragenlijst

BRIEF Executieve Functies Gedragsvragenlijst Pagina 1 van 17 BRIEF Executieve Functies Gedragsvragenlijst Executieve functies gedragsvragenlijst Met de BRIEF kunnen executieve functies op gedragsniveau in kaart worden gebracht bij kinderen tussen

Nadere informatie

DE OBESITASEPIDEMIE BIJ KINDEREN EN ADOLESCENTEN

DE OBESITASEPIDEMIE BIJ KINDEREN EN ADOLESCENTEN DE OBESITASEPIDEMIE BIJ KINDEREN EN ADOLESCENTEN HOE KUNNEN WE KINDEREN EN ADOLESCENTEN HELPEN OM HUN EETGEDRAG TE REGULEREN IN ONZE OBESOGENE OMGEVING? Aantal woorden: 19.278 DIETE VANDERSTICHELE 01208798

Nadere informatie

Cognitieve Adaptatie Training (CAT) Compenseren kun je leren!

Cognitieve Adaptatie Training (CAT) Compenseren kun je leren! Cognitieve Adaptatie Training (CAT) Compenseren kun je leren! Marjan Hof Verpleegkundige Michelle van Dam Psycholoog, promovendus Introductie Verbeteren van dagelijks functioneren Ontwikkeld voor mensen

Nadere informatie

De kleine kapitein: werken aan zelfsturing bij jonge kinderen. Lilian van der Bolt Jeroen Aarssen

De kleine kapitein: werken aan zelfsturing bij jonge kinderen. Lilian van der Bolt Jeroen Aarssen De kleine kapitein: werken aan zelfsturing bij jonge kinderen Lilian van der Bolt Jeroen Aarssen NRC 20-8-2011 Conferentie Leve Het Jonge Kind! Oefening Probeer de kleur van de woorden te zeggen, in plaats

Nadere informatie

Executieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven

Executieve functies en emotieregulatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Executieve functies en emotieregulatie Annelies Spek Klinisch psycholoog/senior onderzoeker Centrum autisme volwassenen, GGZ Eindhoven Inhoud 1. Executieve functies en emotieregulatie 2. Rol van opvoeding

Nadere informatie

De kleine kapitein: Het belang van zelfsturing in het onderwijs aan jonge kinderen. Jeroen Aarssen Lilian van der Bolt

De kleine kapitein: Het belang van zelfsturing in het onderwijs aan jonge kinderen. Jeroen Aarssen Lilian van der Bolt De kleine kapitein: Het belang van zelfsturing in het onderwijs aan jonge kinderen Jeroen Aarssen Lilian van der Bolt NRC 20-8-2011 9e SLO-conferentie voor primair onderwijs: Oefening Probeer de kleur

Nadere informatie

kun je ze trainen? Executieve Functies: ARTIKELEN

kun je ze trainen? Executieve Functies: ARTIKELEN Executieve Functies: kun je ze trainen? Brigitte Vugs, Pleun Huijbregts en Juliane Cuperus Steeds vaker blijkt dat kinderen met een taalontwikkelingsstoornis problemen hebben op het gebied van executieve

Nadere informatie

Prikkelverwerking bij Gedragsstoornissen

Prikkelverwerking bij Gedragsstoornissen Prikkelverwerking bij Gedragsstoornissen (ODD & CD) Congres Prikkelverwerking 6 november 2014 Dr. M.A.J. Raaijmakers GZ-psycholoog en Universitair Docent UU INTRODUCTIE AGRESSIE! Video:! http://www.youtube.com/watch?v=o00yfkje1fo!

Nadere informatie

Werk in/ aan uitvoering

Werk in/ aan uitvoering Wat ga je vanmiddag leren? Werk in/ aan uitvoering Liz Dolfin - Selma Huitema adviseurs passend onderwijs Expertisecentrum Orion Wat zijn executieve functies? Hoe verloopt de ontwikkeling van executieve

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie bij autisme

Cognitieve gedragstherapie bij autisme Cognitieve gedragstherapie bij autisme Caroline Schuurman, gz-psycholoog Centrum Autisme Rivierduinen Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van autisme bij volwassenen Utrecht, 14 juni 2011 CGT bij autisme

Nadere informatie

Overgewicht en obesitas: een psychologisch perspectief

Overgewicht en obesitas: een psychologisch perspectief Overgewicht en obesitas: een psychologisch perspectief dr. Leentje Vervoort Leentje.Vervoort@UGent.be Overgewicht en obesitas Diagnose ~ % lichaamsvet BMI als proxy van lichaamsvet BMI: volwassenen bijkomende

Nadere informatie

Problemen met executieve functies bij kinderen met DCD: een literatuuroverzicht

Problemen met executieve functies bij kinderen met DCD: een literatuuroverzicht 1 Problemen met executieve functies bij kinderen met DCD: een literatuuroverzicht Marina Schoemaker, Merel Timmer, Marleen van der Wees, Heleen Reinders Messelink, Chiel Volman, Jolien van den Houten Wat

Nadere informatie

leren en motivatie Drs. M. Reijns, klinisch psycholoog

leren en motivatie Drs. M. Reijns, klinisch psycholoog leren en motivatie Drs. M. Reijns, klinisch psycholoog Leren = automatiseren Om te automatiseren is nodig: Aandacht X Geheugen Om te leren is nodig: Leer strategieën Motivatie Aantal andere aspecten die

Nadere informatie

Algemene inleiding. Twee voorbeelden van definities:

Algemene inleiding. Twee voorbeelden van definities: Protocol hoogbegaafdheid Rotterdamse Montessorischool December 2017 Inhoud Algemene inleiding... 3 Doel van het protocol... 4 Signalering... 5 Onderbouw... 5 Midden- en bovenbouw... 5 Kerndoelen en verrijking...

Nadere informatie

Het effect van een Positivity Training op gedragstendenties bij depressieve patiënten

Het effect van een Positivity Training op gedragstendenties bij depressieve patiënten Het effect van een Positivity Training op gedragstendenties bij depressieve patiënten VGCT najaarscongres 2016 Amras van Opdorp MSc. Pro Persona Mental Health Care, Depression Expertise Center, Nijmegen,

Nadere informatie

Het creëren van een gemeenschappelijke visie m.b.t. executieve functies voor het jonge kind; handvatten voor morgen!

Het creëren van een gemeenschappelijke visie m.b.t. executieve functies voor het jonge kind; handvatten voor morgen! Opbouw workshop Korte geschiedenis Wat zijn executieve functies? Waarom zijn ze belangrijk? Hoe is het gesteld met mijn EF s? Vertalen naar de praktijk Rol van de IB-er (EF en stoornissen) Doel Hoe het

Nadere informatie

3 e Post EAUN Meeting

3 e Post EAUN Meeting 3 e Post EAUN Meeting Lisette vd Bilt Verpleegkundig Specialist Catharinaziekenhuis Eindhoven Bekkenbodemspieroefeningen bij urine incontinentie Zin of Onzin? Zin of onzin? Definitie De ICS/IUGA definieert

Nadere informatie

Executieve functies. Signaleren

Executieve functies. Signaleren Executieve functies Onlangs was ik op een VMBO voor een voorlichting aan het docententeam over TOS. Toen ik de executieve functies noemde als een belemmering bij TOS, werd mij gevraagd wat executieve functies

Nadere informatie

Wat haal je uit deze keuzesessie?

Wat haal je uit deze keuzesessie? Johan De Wilde Wat haal je uit deze keuzesessie? Je komt te weten wat executieve functies (EF) zijn en waarom ze belangrijk zijn op korte en lange termijn. Je ontdekt welke interacties en activiteiten

Nadere informatie

Voorstelling Team Verslavingszorg

Voorstelling Team Verslavingszorg 27/05/2015 Voorstelling Team Verslavingszorg Ivo Vanschooland Doelgroep De afdeling staat open voor mannen en vrouwen uit gans Vlaanderen en Nederland met problemen gekoppeld aan misbruik of afhankelijkheid

Nadere informatie

Opbouw workshop. Onderzoek: hoe zat t ook alweer? Definitie executieve functies. Executieve functies. Nieuwe inzichten..

Opbouw workshop. Onderzoek: hoe zat t ook alweer? Definitie executieve functies. Executieve functies. Nieuwe inzichten.. Opbouw workshop Korte terugblik: Welke EF s en hoe mee aan de slag gegaan? De bovenbouw: het (bijna) puberbrein en bijbehorende EF s Vertaling naar de praktijk Rol van de IB-er Onderzoek: hoe zat t ook

Nadere informatie

- 172 - Prevention of cognitive decline

- 172 - Prevention of cognitive decline Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing

Nadere informatie

Executieve Functies en Werkgeheugen. Dr. Dorine Slaats Klinisch neuropsycholoog

Executieve Functies en Werkgeheugen. Dr. Dorine Slaats Klinisch neuropsycholoog Executieve Functies en Werkgeheugen Dr. Dorine Slaats Klinisch neuropsycholoog U krijgt antwoord op: 1. Wat is het werkgeheugen? 2. Hoe belangrijk is het werkgeheugen? 3. En wat als het werkgeheugen faalt?

Nadere informatie

Diafit. Een test- en trainingsprogramma voor diabetes type 2 patiënten

Diafit. Een test- en trainingsprogramma voor diabetes type 2 patiënten Diafit Een test- en trainingsprogramma voor diabetes type 2 patiënten Inleiding Met u is besproken dat u zich kunt aanmelden voor het test- en trainingsprogramma van het Albert Schweitzer ziekenhuis voor

Nadere informatie

From Outcomes to Actions: Fundamental Mechanisms in Reward Seeking A.J.B. Watson

From Outcomes to Actions: Fundamental Mechanisms in Reward Seeking A.J.B. Watson From Outcomes to Actions: Fundamental Mechanisms in Reward Seeking A.J.B. Watson De beloning die we ervaren als gevolg van gedrag zoals het nuttigen van voedsel, drinken van alcohol of het gebruiken van

Nadere informatie

BRIEF. Vragenlijst executieve functies voor 5- tot 18-jarigen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum

BRIEF. Vragenlijst executieve functies voor 5- tot 18-jarigen. HTS Report. Julia de Vries ID Datum BRIEF Vragenlijst executieve functies voor 5- tot 18-jarigen HTS Report ID 5107-7039 Datum 18.07.2017 Leerkrachtversie Informant: Liesbeth Bakker Leerkracht BRIEF Inleiding 2 / 10 INLEIDING De BRIEF is

Nadere informatie

WORD IK SLIMMER DOOR TE BEWEGEN?

WORD IK SLIMMER DOOR TE BEWEGEN? WORD IK SLIMMER DOOR TE BEWEGEN? HET EFFECT VAN BEWEGEN OP ONZE COGNITIEVE VERMOGENS Prof. Eric Kerckhofs Neurologische Revalidatie & Revalidatiepsychologie ekerckh@vub.be 28-11-17 1 DE CENTRALE VRAAGSTELLING

Nadere informatie

Beperkt leervermogen? Foutloos Leren! Dr. D. Boelen Klinisch neuropsycholoog

Beperkt leervermogen? Foutloos Leren! Dr. D. Boelen Klinisch neuropsycholoog Beperkt leervermogen? Foutloos Leren! Dr. D. Boelen Klinisch neuropsycholoog Leren en leervermogen Voor leren is nodig. Gezonde hersenen? Meest belemmerend voor het leren bij hersenaandoening: Geheugen-

Nadere informatie

Fysieke fitheid, executieve functies en schoolvaardigheden bij basisschoolkinderen

Fysieke fitheid, executieve functies en schoolvaardigheden bij basisschoolkinderen Fysieke fitheid, executieve functies en schoolvaardigheden bij basisschoolkinderen Anneke van der Niet, MSc MA Dr. Esther Hartman, Dr. Joanne Smith, Prof. Chris Visscher Centrum voor Bewegingswetenschappen

Nadere informatie

Informatie voor ouders over executieve functies

Informatie voor ouders over executieve functies Zelfsturing bij kinderen. Naarmate kinderen ouder worden, zijn ze steeds beter in staat om hun gedrag aan te sturen. Deze toename in zelfsturing is gerelateerd aan de ontwikkeling van executieve functies.

Nadere informatie

PREVENTIE VOOR POH-GGZ

PREVENTIE VOOR POH-GGZ PREVENTIE VOOR POH-GGZ ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ INDIGO BIEDT

Nadere informatie

Alcoholgebruik en effecten tijdens adolescentie

Alcoholgebruik en effecten tijdens adolescentie Dronken Jongeren 5 April 17 KNAW Symposium Ad Fundum Gevaar op korte termijn (coma, ongelukken) & op lange termijn Veranderingen in hersenen gebruik en effecten tijdens adolescentie Prof. dr. Reinout W.

Nadere informatie

Ondersteuningscarrousel Lorentz Lyceum

Ondersteuningscarrousel Lorentz Lyceum Ondersteuningscarrousel Lorentz Lyceum Periode van oktober - november Aan wie Wat Wie Wanneer Aantal Executieve vaardigheden (vooral planning) Jan Menger (en collega) Maandag en/of donderdag 6 de uur 6

Nadere informatie

ARMOEDEBELEID & MOBILITY MENTORING GEMEENTE HARDENBERG

ARMOEDEBELEID & MOBILITY MENTORING GEMEENTE HARDENBERG ARMOEDEBELEID & MOBILITY MENTORING GEMEENTE HARDENBERG BELEIDSPLAN LEVEN ZONDER GELDSTRESS 2018-2020 1. Eenvoudig en benaderbaar aanspreekpunt voor elke inwoner We hopen door het vereenvoudigen van de

Nadere informatie

preventie mentale ondersteuning direct en dichtbij

preventie mentale ondersteuning direct en dichtbij preventie ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. mentale ondersteuning direct en dichtbij Indigo biedt niet alleen

Nadere informatie

Richtlijn kinderen: elke dag minstens 60 minuten matig-intensief bewegen

Richtlijn kinderen: elke dag minstens 60 minuten matig-intensief bewegen SLIM DOOR GYM EEN STUDIE NAAR DE EFFECTEN VAN TWEE TYPEN BEWEGINGSONDERWIJS OP FITHEID, MOTORIEK, COGNITIEVE FUNCTIES, SCHOOLPRESTATIES EN HERSENSTRUCTUUR- EN FUNCTIE Irene van der Fels 1 Namens: A. Meijer

Nadere informatie

Nazorg na Reanimatie. een goed begin is het halve werk. Liesbeth Boyce. 17 April 2018

Nazorg na Reanimatie. een goed begin is het halve werk. Liesbeth Boyce. 17 April 2018 Nazorg na Reanimatie een goed begin is het halve werk Liesbeth Boyce 17 April 2018 aanleiding zorgpad cognitieve problemen zorgpad revalidatie na reanimatie zelf doen... Aanleiding Patiënten Hartrevalidatie

Nadere informatie

Fysieke activiteit en de cognitieve ontwikkeling van kinderen in het basisonderwijs

Fysieke activiteit en de cognitieve ontwikkeling van kinderen in het basisonderwijs Fysieke activiteit en de cognitieve ontwikkeling van kinderen in het basisonderwijs Wat is de relatie tussen fysieke activiteit en hersenfuncties, cognitieve functies en leerprestaties? Dagelijkse voldoende

Nadere informatie