Dag van intelligentie. Timo Kleinhesselink Sport en Intelligentie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Dag van intelligentie. Timo Kleinhesselink Sport en Intelligentie"

Transcriptie

1 Dag van intelligentie 2018 Timo Kleinhesselink Sport en Intelligentie

2 Een goed brein is onmisbaar voor een (top)sporter en sporten (bewegen) is onmisbaar voor een goed brein! Timo Kleinhesselink (26) Eigenaar van Sportbrein.com

3 Intelligentie bij Sporters Invloeden van sporten / bewegen op intelligentie

4

5

6 Onderzoek wijst uit dat circa 70 procent van de sporttalenten een schoolopleiding op havo- of vwo-niveau volgt, dat is aanzienlijk meer dan het landelijk gemiddelde: 44 procent. Jonker, Laura & Elferink-Gemser, Marije & Visscher, C. (2011). The role of selfregulatory skills in sport and academic performances of elite youth athletes. Talent Development and Excellence

7 Daarnaast blijven toptalenten niet vaker zitten en zijn ze minder vaak tevreden met een 5,5 dan klasgenoten. Bovendien besteden sporttalenten niet significant minder tijd aan hun huiswerk. Jonker, Laura & Elferink-Gemser, Marije & Visscher, C. (2011). The role of selfregulatory skills in sport and academic performances of elite youth athletes. Talent Development and Excellence

8 Executieve functies & Sport Vestberg, T., et al. (2012). "Executive functions predict the success of top-soccer players." PLoS One 7(4): e Verburgh, L. (2015). Neurocognitive functioning in talented soccer players: a challenge for more sedentary children?. Amsterdam: Vrije Universiteit Amsterdam. Krenn, B., Finkenzeller, T., Würth, S., & Amesberger, G. (2018). Sport type determines differences in executive functions in elite athletes. Psychology of Sport and Exercise,38, doi: /j.psychsport

9 Voetballers (mannen en vrouwen) die op een hoger niveau voetballen (HD) scoren significant hoger op de executieve testen in vergelijking met voetballers die lager voetballen (LD). Vestberg, T., et al. (2012). "Executive functions predict the success of top-soccer players." PLoS One 7(4): e34731.

10 Aan het onderzoek van Verburgh hebben 48 hoog getalenteerde voetbalspelers meegewerkt (gemiddelde leeftijd: 11;9 jaar). De vergelijkingsgroep bestond uit 42 amateurvoetballers met gemiddelde leeftijd van 11;8 jaar. In haar onderzoek focust Verburgh op drie belangrijke onderdelen van het executieve systeem namelijk: Motor Inhibitie, Aandacht en het Visuele Werkgeheugen. Verburgh, L. (2015). Neurocognitive functioning in talented soccer players: a challenge for more sedentary children?. Amsterdam: Vrije Universiteit Amsterdam.

11 Met de onderzoekstudie van Bjoern Krenn en zijn collega's deden 184 Oostenrijkse (top)atleten mee (110 mannen, 64 vrouwen). De gemiddelde leeftijd was 23,2 jaar en sporters presteren allemaal op het hoogste niveau van Oostenrijk. Strategische sporten hebben een groter voordeel in vergelijking met statische sporten in gemiddelde reactietijden, Inhibitie ( p=0.001) cognitieve flexibiliteit (p=0.001) en tot op zekere hoogte het werkgeheugen (p=0.068). Krenn, B., Finkenzeller, T., Würth, S., & Amesberger, G. (2018).

12 Verlies Aversie De angst om te verliezen is vaak groter dan de ambitie om te winnen

13

14 Waarnemen in de Sport ('inattentional blindness )

15 Impliciet en Expliciet Uit de resultaten bleek dat de talentvolle voetballers sneller een beweging impliciet aanleerden dan de amateurvoetballers. Beide groepen begonnen met dezelfde snelheid van uitvoering van de taak en eindigden ook op dezelfde gemiddelde reactiesnelheid, echter waren de talentvolle voetballers eerder op hun maximale prestatie, wat betekent dat talentvolle voetballers sneller op een geautomatiseerde en onbewuste manier een motorische beweging aanleren.

16

17

18 Tips voor Trainer/coaches.. Differentieel leren.. Impliciet & Expliciet leren.. Deliberate play

19 Invloeden van sporten / bewegen op intelligentie.. Er is een middelgroot positief effect (Cohen s d=.52) direct na kortdurende (aerobe) fysieke inspanning op executieve functies bij alle leeftijdsgroepen De samengevatte resultaten van effecten van regelmatige inspanning (bijvoorbeeld vijf keer per week een half uur bewegen) waren minder eenduidig, en er werd dan ook geen significant langdurig effect van regelmatig bewegen op executieve functies gevonden in deze leeftijdsgroepen. Drie groepen kinderen tussen de 7 en 13 jaar vergeleken: kinderen die helemaal niet sporten (sedentaire kinderen), kinderen die regelmatig sporten (amateurvoetballers) en kinderen die heel veel sporten (talentvolle voetballers) De resultaten laten zien dat sedentaire kinderen een minder goed functioneren van zowel het werkgeheugen als motorische inhibitie (remming van een motorische reactie) hadden, vergeleken met topsporters. Een andere bevinding was dat de sedentaire kinderen vaker hun concentratie voor een korte periode verliezen, vergeleken met de amateurvoetballers en topvoetballers..

20 Tips

21

22

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Proefschrift_LVerburgh211214.indd 171 21-12-2014 16:46:37 172 Samenvatting ACHTERGROND DEEL A: DE RELATIE TUSSEN BEWEGING EN NEUROCOGNITIEF FUNCTIONEREN Ondanks bewezen gezondheidseffecten

Nadere informatie

Chris Visscher en Marije Elferink-Gemser Wie heeft er oog voor talenten in ontwikkeling?

Chris Visscher en Marije Elferink-Gemser Wie heeft er oog voor talenten in ontwikkeling? Chris Visscher en Marije Elferink-Gemser Wie heeft er oog voor talenten in ontwikkeling? Het onderwijs heeft altijd en terecht veel aandacht besteed aan kinderen die niet mee kunnen komen. Nu is het tijd

Nadere informatie

Today's talented youth field hockey players, the stars of tomorrow? Gemser, Marije

Today's talented youth field hockey players, the stars of tomorrow? Gemser, Marije University of Groningen Today's talented youth field hockey players, the stars of tomorrow? Gemser, Marije IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish

Nadere informatie

Fysieke activiteit en de cognitieve ontwikkeling van kinderen in het basisonderwijs

Fysieke activiteit en de cognitieve ontwikkeling van kinderen in het basisonderwijs Fysieke activiteit en de cognitieve ontwikkeling van kinderen in het basisonderwijs Wat is de relatie tussen fysieke activiteit en hersenfuncties, cognitieve functies en leerprestaties? Dagelijkse voldoende

Nadere informatie

Fysieke fitheid, executieve functies en schoolvaardigheden bij basisschoolkinderen

Fysieke fitheid, executieve functies en schoolvaardigheden bij basisschoolkinderen Fysieke fitheid, executieve functies en schoolvaardigheden bij basisschoolkinderen Anneke van der Niet, MSc MA Dr. Esther Hartman, Dr. Joanne Smith, Prof. Chris Visscher Centrum voor Bewegingswetenschappen

Nadere informatie

Blessures bij getalenteerde voetballers voor, tijdens en na de groeispurt

Blessures bij getalenteerde voetballers voor, tijdens en na de groeispurt Blessures bij getalenteerde voetballers voor, tijdens en na de groeispurt 15-11-2013 1 Alien van der Sluis 1,2, Marije T. Elferink-Gemser 1,3, Manuel Coelho-e- Silva 4, Jannes Nijboer 5, Michel Brink 1,6,

Nadere informatie

Chris Visscher. Jeugdsport. --leren en presteren- Over motoriek, cognitie, tijd, kwaliteit en effectiviteit

Chris Visscher. Jeugdsport. --leren en presteren- Over motoriek, cognitie, tijd, kwaliteit en effectiviteit Chris Visscher Jeugdsport --leren en presteren- Over motoriek, cognitie, tijd, kwaliteit en effectiviteit 2 Jeugdsport, leren en presteren Rede Uitgesproken bij de benoeming tot bijzonder hoogleraar Jeugdsport

Nadere informatie

RAPPORT ANALOGIEËNTEST (HOGER NIVEAU)

RAPPORT ANALOGIEËNTEST (HOGER NIVEAU) RAPPORT ANALOGIEËNTEST (HOGER NIVEAU) Respondent: Jill Voorbeeld E- mailadres: voorbeeld@testingtalents.nl Geslacht: vrouw Leef tijd: 30 Opleiding sniveau: hbo Verg elijking sg roep: Representatieve steekproef

Nadere informatie

Wat leren sjoelen door kinderen met CP kan betekenen voor meedoen in sport

Wat leren sjoelen door kinderen met CP kan betekenen voor meedoen in sport Wat leren sjoelen door kinderen met CP kan betekenen voor meedoen in sport John van der Kamp Faculteit Bewegingswetenschappen, VU Amsterdam Institute of Human Performance, University of Hong Kong inhoud

Nadere informatie

Richtlijn kinderen: elke dag minstens 60 minuten matig-intensief bewegen

Richtlijn kinderen: elke dag minstens 60 minuten matig-intensief bewegen SLIM DOOR GYM EEN STUDIE NAAR DE EFFECTEN VAN TWEE TYPEN BEWEGINGSONDERWIJS OP FITHEID, MOTORIEK, COGNITIEVE FUNCTIES, SCHOOLPRESTATIES EN HERSENSTRUCTUUR- EN FUNCTIE Irene van der Fels 1 Namens: A. Meijer

Nadere informatie

Athletic Skills Model

Athletic Skills Model Athletic Skills Model Ø 1.Visie en historie Ø 2. Kwaliteit en kwantiteit van trainingsuren Ø - - motorisch leren Ø 3. Fasen van ASM model Ø - groeimodel in de praktijk (biologische leeftijd) Ø - Ø - sensitieve

Nadere informatie

Talentontwikkeling medische kansen en valkuilen

Talentontwikkeling medische kansen en valkuilen Sport Medisch Netwerk Zoetermeer Talentontwikkeling medische kansen en valkuilen 21 januari 2015 S.V. Meervogels, Zoetermeer Sport Medisch Netwerk Zoetermeer Inhoud -Talent -Waarom gaat een kind aan sport

Nadere informatie

RAPPORT CIJFERREEKSENTEST (HOGER NIVEAU)

RAPPORT CIJFERREEKSENTEST (HOGER NIVEAU) RAPPORT CIJFERREEKSENTEST (HOGER NIVEAU) Respondent: Jill Voorbeeld E- mailadres: voorbeeld@testingtalents.nl Geslacht: vrouw Leef tijd: 30 Opleiding sniveau: hbo Verg elijking sg roep: Representatieve

Nadere informatie

RAPPORT CIJFERREEKSENTEST (MIDDELBAAR NIVEAU)

RAPPORT CIJFERREEKSENTEST (MIDDELBAAR NIVEAU) RAPPORT CIJFERREEKSENTEST (MIDDELBAAR NIVEAU) Respondent: Jill van Reem ( voorbeeld) E- mailadres: voorbeeld@testing talents.nl Geslacht: vrouw Leef tijd: 30 Opleiding sniveau: wo Verg elijking sg roep:

Nadere informatie

Symposium Sportklinisch ExperFse Centrum, Maastricht, 17 april

Symposium Sportklinisch ExperFse Centrum, Maastricht, 17 april Symposium Sportklinisch ExperFse Centrum, Maastricht, 17 april Prof. dr. Rudolf Ponds, klinisch neuropsycholoog, MUMC Dr. Dymphie in de Braek, klinisch neuropsycholoog i.o., MUMC Drs. Kay Deckers, neuropsycholoog-

Nadere informatie

van schaatstalent tot wereldtopper

van schaatstalent tot wereldtopper Doorstroming naar de top: van schaatstalent tot wereldtopper Den Haag, 30 oktober 2010 Wie? Bewegingswetenschappen Trainer/coach (ST5) Huidige functie: KNSB projectmanager Jeroen van der Lee Wat is talent?

Nadere informatie

Coach aan de keukentafel

Coach aan de keukentafel Coerver Coaching Workshop met coachtips voor ouders Coach aan de keukentafel 5 oktober 2014 Maren Broekens van Maren Broekens Sport-& Prestatiepsychologie In opdracht van Coerver Coaching Noord Nederland

Nadere informatie

Belasting en belastbaarheid. Gerold Hoeben

Belasting en belastbaarheid. Gerold Hoeben Belasting en belastbaarheid Gerold Hoeben Vijf belangrijke feiten op een rij 1) Onderzoek laat keer op keer zien dat basisschoolkinderen minder motorisch vaardig zijn dan pakweg dertig jaar geleden

Nadere informatie

de 9 mentale vaardigheden van een succesvolle atleet Topsport Limburg Sittard, 28 maart 2012 drs. Joep Teeken, VSPN -sportpsycholoog

de 9 mentale vaardigheden van een succesvolle atleet Topsport Limburg Sittard, 28 maart 2012 drs. Joep Teeken, VSPN -sportpsycholoog de 9 mentale vaardigheden van een succesvolle atleet Topsport Limburg Sittard, 28 maart 2012 drs. Joep Teeken, VSPN -sportpsycholoog doel inzicht krijgen in het belang van en ervaren van mentale vaardigheden

Nadere informatie

De effectiviteit van Braingame Brian: samenvatting van het evaluatie-onderzoek 2012 2015

De effectiviteit van Braingame Brian: samenvatting van het evaluatie-onderzoek 2012 2015 De effectiviteit van Braingame Brian: samenvatting van het evaluatie-onderzoek 2012 2015 1. Inleiding BB is een gecomputeriseerde cognitieve training voor kinderen met zelfregulatieproblemen (bv. kinderen

Nadere informatie

Revalidatie en preventie meer dan alleen spieren trainen. Lorenzo d Hont [ Master Sportfysiotherapeut]

Revalidatie en preventie meer dan alleen spieren trainen. Lorenzo d Hont [ Master Sportfysiotherapeut] Revalidatie en preventie meer dan alleen spieren trainen Lorenzo d Hont [ Master Sportfysiotherapeut] Patiënt X VKB-R 2014 30 tot 40 maal grotere kans op een VKB recidief Na 12 maanden ondervindt 28%

Nadere informatie

Mentale weerbaarheid: jeugdsport als platform voor de ontwikkeling van mentale weerbaarheid

Mentale weerbaarheid: jeugdsport als platform voor de ontwikkeling van mentale weerbaarheid Howe, M.J.A., Davidson, J.W. & Sloboda, J.A. (1998). Innate talents: Reality or myth. Behavioral and Brain Sciences, 21, 399-442. Jonker, L., Elferink-Gemser, M.T. & Visscher, C. (2009). Talented athletes

Nadere informatie

Willem Bossers - Kennis in Beweging. Bewegen. door het leven heen. Door: Dr. Willem Bossers. @willembossers

Willem Bossers - Kennis in Beweging. Bewegen. door het leven heen. Door: Dr. Willem Bossers. @willembossers 20 30 Willem Bossers - Kennis in Beweging 15 40 10 60 5 80 0 100 Bewegen door het leven heen Door: Dr. Willem Bossers @willembossers Bewegen Norm Gezond Bewegen: gericht op het onderhouden van gezondheid

Nadere informatie

Chris Visscher Hoogleraar jeugdsport, met specifieke accenten op talentontwikkeling en op sport en school Rijksuniversiteit Groningen

Chris Visscher Hoogleraar jeugdsport, met specifieke accenten op talentontwikkeling en op sport en school Rijksuniversiteit Groningen Chris Visscher Hoogleraar jeugdsport, met specifieke accenten op talentontwikkeling en op sport en school Rijksuniversiteit Groningen Als hij bij Studio Sport FC Groningen en Heerenveen tegen elkaar ziet

Nadere informatie

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar Meting 40 april 2016 In opdracht van NOC*NSF 1 Inhoudsopgave 1 2 3 4 6 5 7 Sportdeelname Index april 2016 Sportdeelname afgelopen maand

Nadere informatie

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar Meting 41 mei 2016 In opdracht van NOC*NSF 1 1 2 3 4 6 5 7 8 Inhoudsopgave Sportdeelname Index mei 2016 Sportdeelname afgelopen maand

Nadere informatie

Onderbouwd onderwijs aan leerlingen met een TOS

Onderbouwd onderwijs aan leerlingen met een TOS Onderbouwd onderwijs aan leerlingen met een TOS Iris Duinmeijer Senior onderzoeker Koninklijke Auris Groep Presentatie Congres Jeugd in Onderzoek, 24 mei 2018 Onderwijs aan leerlingen met een TOS Instellingen

Nadere informatie

Inhoud. Impliciet leren in het bewegingsonderwijs. Wat willen we met bewegingsonderwijs? 24 November 2016

Inhoud. Impliciet leren in het bewegingsonderwijs. Wat willen we met bewegingsonderwijs? 24 November 2016 Impliciet leren in het bewegingsonderwijs Remo Mombarg & Wouter de Groot 24 November 2016 Inhoud Introductie: lectoraat praktijkgerichte sportwetenschap Waarom impliciet leren Hoe kan het wel? Foutloos

Nadere informatie

Gedrag in goede banen leiden: over de rol van executieve functies bij kinderen en pubers

Gedrag in goede banen leiden: over de rol van executieve functies bij kinderen en pubers Gedrag in goede banen leiden: over de rol van executieve functies bij kinderen en pubers Samenvatting presentatie Expertisebijeenkomst Executieve Functies Koers-VO; Capelle a/d IJssel; 3 december 2012

Nadere informatie

Werk in uitvoering op de atletiekbaan

Werk in uitvoering op de atletiekbaan Werk in uitvoering op de atletiekbaan Jelle Jolles Centrum Brein & Leren Amsterdam Verantwoording Keynote op Dag van de Atletiek, Papendal, Arnhem, 23 maart 2019 Achtergrond. Deze hand-out is gemaakt voor

Nadere informatie

Een nieuwe interventie voor het stimuleren van zelfcontrolevaardigheden bij obese kinderen: executieve functietraining met spelelementen

Een nieuwe interventie voor het stimuleren van zelfcontrolevaardigheden bij obese kinderen: executieve functietraining met spelelementen Een nieuwe interventie voor het stimuleren van zelfcontrolevaardigheden bij obese kinderen: executieve functietraining met spelelementen Sandra Verbeken, Caroline Braet en Saskia van der Oord (2013) Executive

Nadere informatie

Het effect van leeftijd en rijping op de selectie van jeugdtennissers en de ontwikkeling op de vijf-meter sprinttest

Het effect van leeftijd en rijping op de selectie van jeugdtennissers en de ontwikkeling op de vijf-meter sprinttest Het effect van leeftijd en rijping op de selectie van jeugdtennissers en de ontwikkeling op de vijf-meter sprinttest Tamara Kramer Barbara Huijgen Marije Elferink-Gemser Chris Visscher Expertiseteam Talentherkenning

Nadere informatie

7 Nederlandstalige Samenvatting

7 Nederlandstalige Samenvatting 7 Nederlandstalige Samenvatting Autisme is een ontwikkelingsstoornis, waarvan de symptomen zich in de kindertijd voor het eerst manifesteren en gedurende het gehele leven in verschillende vormen aanwezig

Nadere informatie

Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen

Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk. gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Het executief en het sociaal cognitief functioneren bij licht verstandelijk gehandicapte jeugdigen. Samenhang met emotionele- en gedragsproblemen Executive and social cognitive functioning of mentally

Nadere informatie

Sport en Innovatie. Mentaal talent kan fysiek tekort compenseren

Sport en Innovatie. Mentaal talent kan fysiek tekort compenseren Mentaal talent kan fysiek tekort compenseren Sport en Innovatie De één scoort fluitend doelpunt na doelpunt, de ander krijgt slappe knieën bij het nemen van een strafschop. De één vliegt over de horden

Nadere informatie

Goed presteren in de sport en op school gaan vaak hand in hand

Goed presteren in de sport en op school gaan vaak hand in hand Jaap Breur, docent LOOT-school Goed presteren in de sport en op school gaan vaak hand in hand Sinds halverwege de jaren tachtig kunnen (aankomende) topsporters voortgezet onderwijs volgen dat is aangepast

Nadere informatie

Train. Randy Kulman. je brein. en benut je. Tips & tools. executieve functies te versterken

Train. Randy Kulman. je brein. en benut je. Tips & tools. executieve functies te versterken Randy Kulman Train je brein en benut je talenten Tips & tools voor tieners om executieve functies te versterken Train je brein en benut je talenten Tips & tools voor tieners om executieve functies te versterken

Nadere informatie

Executieve functies. Problemen met executieve functies 11/01/17

Executieve functies. Problemen met executieve functies 11/01/17 11/01/17 GEDRAG IN GOEDE BANEN LEIDEN: DE ROL VAN DE EXECUTIEVE FUNCTIES BIJ HET SUCCES IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS Executieve functies DR. MARIETTE HUIZINGA is een paraplubegrip voor verschillende denkprocessen

Nadere informatie

Wat is slim? Nederlands vwo 2018-I. Tekst 4

Wat is slim? Nederlands vwo 2018-I. Tekst 4 Tekst 4 Wat is slim? (1) Bij mijn overburen werd een steiger gebouwd door een stel sterke mannen. Ze riepen elkaar toe in een mengsel van Nederlands en Pools. Ik 5 stelde me voor dat ik een van hen zou

Nadere informatie

3/4/13. Executieve functies GEDRAG IN GOEDE BANEN LEIDEN: OVER DE ROL VAN EXECUTIEVE FUNCTIES BIJ KINDEREN EN PUBERS

3/4/13. Executieve functies GEDRAG IN GOEDE BANEN LEIDEN: OVER DE ROL VAN EXECUTIEVE FUNCTIES BIJ KINDEREN EN PUBERS GEDRAG IN GOEDE BANEN LEIDEN: OVER DE ROL VAN EXECUTIEVE FUNCTIES BIJ KINDEREN EN PUBERS SAMENVATTING PRESENTATIE SCHOOLPSYCHOLGENCONGRES; AMSTERDAM; 15 MAART 2013 Dr. Mariëtte Huizinga Vrije Universiteit

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) * 132 Baby s die te vroeg geboren worden (bij een zwangerschapsduur korter dan 37 weken) hebben een verhoogd risico op zowel ernstige ontwikkelingproblemen (zoals mentale

Nadere informatie

Jacques van Rossum Positief coachen brengt talenten dichter bij de top

Jacques van Rossum Positief coachen brengt talenten dichter bij de top Jacques van Rossum Positief coachen brengt talenten dichter bij de top Bij talentontwikkeling gaat het om kwaliteiten en mogelijkheden van jonge sporters, zoals in het vorige hoofdstuk is beschreven. Maar

Nadere informatie

Diagnostiek van executieve functies bij adolescenten

Diagnostiek van executieve functies bij adolescenten Diagnostiek van executieve functies bij adolescenten Samenvatting presentatie congres EF bij adolescenten Utrecht, 19 juni 2012 Dr. Mariëtte Huizinga Universiteit van Amsterdam Executieve functies Weerstand

Nadere informatie

Executieve Functies en Werkgeheugen. Dr. Dorine Slaats Klinisch neuropsycholoog

Executieve Functies en Werkgeheugen. Dr. Dorine Slaats Klinisch neuropsycholoog Executieve Functies en Werkgeheugen Dr. Dorine Slaats Klinisch neuropsycholoog U krijgt antwoord op: 1. Wat is het werkgeheugen? 2. Hoe belangrijk is het werkgeheugen? 3. En wat als het werkgeheugen faalt?

Nadere informatie

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar Meting 43 juli 2016 In opdracht van NOC*NSF 1 Inhoudsopgave 1 2 3 4 6 5 7 Sportdeelname Index juli 2016 Sportdeelname afgelopen maand

Nadere informatie

NOC*NSF Sportdeelname index Sport index t/m 18 jaar

NOC*NSF Sportdeelname index Sport index t/m 18 jaar NOC*NSF Sportdeelname index Sport index t/m 18 jaar Meting 48 december 2016 In opdracht van NOC*NSF 1 Inhoudsopgave 1 2 3 4 6 5 7 Sportdeelname Index december 2016 Sportdeelname afgelopen maand Sportdeelname

Nadere informatie

DÉ SLIM-TENNIS WEDSTRIJDVOORBEREIDING

DÉ SLIM-TENNIS WEDSTRIJDVOORBEREIDING DÉ SLIM-TENNIS WEDSTRIJDVOORBEREIDING HOE JEZELF MENTAAL VOOR TE BEREIDEN OP WEDSTRIJDEN, MET OOG OP GENIETEN EN WINNEN AJDIN KOLONIC - WWW.SLIMTENNIS.NL Is jouw doel elke keer als je aan een wedstrijd

Nadere informatie

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar Meting 45 september 2016 In opdracht van NOC*NSF 1 Inhoudsopgave 1 2 3 4 6 5 7 Sportdeelname Index september 2016 Sportdeelname afgelopen

Nadere informatie

VC Groot Dilbeek Denkcel opleidingen

VC Groot Dilbeek Denkcel opleidingen Omgaan met (prestatie)druk Opleiding Omgaan met (prestatie)druk VC Groot Dilbeek Denkcel opleidingen WAT IS PRESTATIEDRUK? Prestatiedruk is een factor of een combinatie van factoren die het belang om goed

Nadere informatie

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar Meting 42 juni 2016 In opdracht van NOC*NSF 1 Inhoudsopgave 1 2 3 4 6 5 7 Sportdeelname Index juni 2016 Sportdeelname afgelopen maand

Nadere informatie

Executieve functies, wat zijn dat:

Executieve functies, wat zijn dat: Executieve functies, wat zijn dat: Sinds het breinonderzoek een grote vlucht heeft genomen, hebben wetenschappers ontdekt dat leerlingen met bepaalde stoornissen, problemen hebben in dezelfde hersengebieden

Nadere informatie

De Groeifabriek. Denken met een groeimindset!

De Groeifabriek. Denken met een groeimindset! De Groeifabriek Denken met een groeimindset! Dr. Petra Helmond & Fenneke Verberg, MSc: Pluryn Research & Development & Universiteit van Amsterdam Prof. Dr. Geertjan Overbeek: Universiteit van Amsterdam

Nadere informatie

LTAD model als kapstok voor talentbegeleiding. Trainerscongres NLcoach, NSTV en KNSB Epe, 14 april 2012 Jeroen van der Lee

LTAD model als kapstok voor talentbegeleiding. Trainerscongres NLcoach, NSTV en KNSB Epe, 14 april 2012 Jeroen van der Lee LTAD model als kapstok voor talentbegeleiding Trainerscongres NLcoach, NSTV en KNSB Epe, 14 april 2012 Jeroen van der Lee Wie? Bewegingswetenschapper Programmamanager sportontwikkeling Trainer/coach (ST5)

Nadere informatie

AANPASSEN IN DENKEN EN DOEN!

AANPASSEN IN DENKEN EN DOEN! AANPASSEN IN DENKEN EN DOEN! Zorgverlening aan mensen met licht verstandelijke beperkingen SPV Studiemiddag 16 mei 2019 1 Agenda 1. Licht verstandelijke beperkingen en groei 2. Tweesystemen model 3. Beperkt

Nadere informatie

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar Meting 36 december In opdracht van NOC*NSF GfK February 1, 2016 Sportdeelname maandmeting december 1 1 2 3 4 6 5 7 Inhoudsopgave Sportdeelname

Nadere informatie

Executieve functies ontwikkelen met denkspellen.

Executieve functies ontwikkelen met denkspellen. Executieve functies ontwikkelen met denkspellen. Heeft uw leerling moeite met plannen en organiseren? Is hij zijn huiswerk weer eens vergeten of kwijt? Kan hij moeilijk aan een taak beginnen maar nog moeilijker

Nadere informatie

Karin de Bruin De sportpsycholoog kan in preventieve zin nuttige handvatten aanreiken

Karin de Bruin De sportpsycholoog kan in preventieve zin nuttige handvatten aanreiken Karin de Bruin De sportpsycholoog kan in preventieve zin nuttige handvatten aanreiken De opbouw van een sportcarrière is niet zelden een kwestie van vallen en opstaan. Onderweg komt het sporttalent diverse

Nadere informatie

Effecten van fysieke activiteit op cognitie en de hersenen. van kinderen in het primair onderwijs

Effecten van fysieke activiteit op cognitie en de hersenen. van kinderen in het primair onderwijs Effecten van fysieke activiteit op cognitie en de hersenen van kinderen in het primair onderwijs Oktober 2015 Dr. E. Hartman, Bewegingswetenschappen, UMCG J.W. de Greeff, MSc, Bewegingswetenschappen, UMCG

Nadere informatie

Executieve functies - compenseren Programma. - Voorkennis opfrissen - Compenseren van zwakke zelfsturing - Toepassen in je eigen klas - Reflectie

Executieve functies - compenseren Programma. - Voorkennis opfrissen - Compenseren van zwakke zelfsturing - Toepassen in je eigen klas - Reflectie Executieve functies - compenseren Programma - Voorkennis opfrissen - Compenseren van zwakke zelfsturing - Toepassen in je eigen klas - Reflectie Antwoord Executieve functies Herhaling De denkprocessen

Nadere informatie

KFC Turnhout Techniektraining

KFC Turnhout Techniektraining WAT IS FUNCTIONEEL TECHNIEKTRAINEN? Om functioneel te trainen gaan we dus wedstrijdechte situaties trainen. Naast het aanbieden van droge technieken maken we de echte realiteit nl. het bewust maken in

Nadere informatie

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar Meting 34 oktober In opdracht van NOC*NSF 1 1 2 3 4 6 5 7 Inhoudsopgave Sportdeelname Index oktober Sportdeelname afgelopen maand Sportdeelname

Nadere informatie

Theoretische onderbouwing. Sportfolio!

Theoretische onderbouwing. Sportfolio! Theoretische onderbouwing Sportfolio! Inhoud Probleembeschrijving en- analyse... 3 De interventie Sportfolio... 5 Beïnvloedbare factoren... 7 Werkzame factoren en mechanismen... 9 Literatuur... 12 2 Probleembeschrijving

Nadere informatie

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar Meting 37 januari 2016 In opdracht van NOC*NSF 1 Inhoudsopgave 1 2 3 4 5 6 7 Sportdeelname Index december Sportdeelname afgelopen maand

Nadere informatie

TALENTONTWIKKELING platform AV 9 juni 2017

TALENTONTWIKKELING platform AV 9 juni 2017 TALENTONTWIKKELING platform AV 9 juni 2017 TALENTONTWIKKELING wat moet het opleveren? (1) BETER HANDELEN betere spelers maken sneller en betere keuzes (BESLISGEDRAG) Betere teams stemmen het handelen beter

Nadere informatie

Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme?

Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme? Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme? Mirjam Kouijzer, MSc Radboud Universiteit Nijmegen Het programma Controversiële behandelingen Wat is biofeedback? Mijn onderzoek naar de effecten

Nadere informatie

Rapport Reactietijden

Rapport Reactietijden Rapport Reactietijden Naam Adviseur Jan Voorbeeld Sample Consultant Datum 23-12-2015 Inleiding Voor u ligt het rapport van de Reactietijden en Concentratie test. Deze test meet uw reactiesnelheid en concentratievermogen.

Nadere informatie

Het herkennen van ieders sportief talent

Het herkennen van ieders sportief talent Het herkennen van ieders sportief talent Sebastiaan Platvoet, MT Elferink-Gemser, R Kannekens, M De Niet, C Visscher Doel van de bijeenkomst Ik heb de kennis en vaardigheid om het sportief talent van elk

Nadere informatie

De functionele mogelijkheden van neuropsychologisch onderzoek

De functionele mogelijkheden van neuropsychologisch onderzoek De functionele mogelijkheden van neuropsychologisch onderzoek Max van Dormolen Registerpsycholoog NIP / arbeid en organisatie MfN Registermediator (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen. Executieve functies en autisme (Hill, 2004)

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen. Executieve functies en autisme (Hill, 2004) Dia 1 Aspecten van cognitief functioneren in Autisme Spectrum Stoornissen Een reactie van Bibi Huskens Dia 2 Executieve functies en autisme (Hill, 2004) Problemen in: Planning Inhibitie Schakelvaardigheid

Nadere informatie

Proefschrift. Cannabis use, cognitive functioning and behaviour problems. Merel Griffith - Lendering. Samenvatting

Proefschrift. Cannabis use, cognitive functioning and behaviour problems. Merel Griffith - Lendering. Samenvatting Proefschrift Cannabis use, cognitive functioning and behaviour problems Merel Griffith - Lendering Samenvatting Het gebruik van cannabis is gerelateerd aan een breed scala van psychische problemen, waaronder

Nadere informatie

Het Magische Getal 7 Hersenontwikkeling: inzichten relevant voor Jeugdgezondheidszorg. Fabienne De Boeck Gent, 17/3/2017

Het Magische Getal 7 Hersenontwikkeling: inzichten relevant voor Jeugdgezondheidszorg. Fabienne De Boeck Gent, 17/3/2017 Het Magische Getal 7 Hersenontwikkeling: inzichten relevant voor Jeugdgezondheidszorg Fabienne De Boeck Gent, 17/3/2017 Are There Really as Many Neurons in the Human Brain as Stars in the Milky Way? Bradley

Nadere informatie

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar Meting 32 augustus In opdracht van NOC*NSF 1 1 2 3 4 5 6 7 8 Inhoudsopgave Sportdeelname Index augustus Sportdeelname afgelopen maand

Nadere informatie

Tevredenheid ouders Roncalli Scholengemeenschap

Tevredenheid ouders Roncalli Scholengemeenschap Tevredenheid ouders 2017-2018 Roncalli Scholengemeenschap Inleiding In dit rapport vindt u de gegevens van het oudertevredenheidonderzoek. U krijgt informatie over de responsaantallen, de gemiddelde tevredenheid

Nadere informatie

SCHRIJVEN II Planning:

SCHRIJVEN II Planning: S SCHRIJVEN II Planning: Vandaag - Vervolg schrijf pp 30 minuten - Uitwerken onderzoekje schrijfmethodes 60 minuten - Pauze 15 minuten - Presentaties schrijfmethodes 60 minuten - Vragen voor wie wil? 2

Nadere informatie

Effectiveness of a self-regulated remedial program for handwriting difficulties

Effectiveness of a self-regulated remedial program for handwriting difficulties Effectiveness of a self-regulated remedial program for handwriting difficulties Van Waelvelde, De Roubaix A, Steppe L, et al. (2017) Effectiveness of a self-regulated remedial program for handwriting difficulties.

Nadere informatie

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar Meting 47 november 2016 In opdracht van NOC*NSF 1 1 2 3 4 6 5 7 8 Inhoudsopgave Sportdeelname Index november 2016 Sportdeelname afgelopen

Nadere informatie

De Kleine Prins Expertisecentrum

De Kleine Prins Expertisecentrum De Kleine Prins Expertisecentrum Femke Rienstra f.rienstra@dekleineprins.nl 31/10/16 2 Executieve Functies Kennis m.b.t. Executieve Functies (EF), de ontwikkeling ervan en het kunnen herkennen van de EF

Nadere informatie

Resultaten barometer 2009

Resultaten barometer 2009 Resultaten barometer 2009 1. Lichaamslengte De lichaamslengte van zowel de jongens als de meisjes vertoont een seculaire trend tussen 1990 en 1997: de Vlaamse jongens en meisjes zijn in 1997 groter dan

Nadere informatie

Slaap en Slaap-waak ritmiek van pubers

Slaap en Slaap-waak ritmiek van pubers Slaap en Slaap-waak ritmiek van pubers Gerard A. Kerkhof prof.em. Universiteit van Amsterdam Slaap Centrum MCH, Den Haag Facta, Utrecht 26.1.2016 (Peter van Straaten, 2013) Item nummer Gemiddelde scores

Nadere informatie

Executieve functies bij kleuters. Fabienne De Boeck Jeugdarts 22 maart 2019

Executieve functies bij kleuters. Fabienne De Boeck Jeugdarts 22 maart 2019 Executieve functies bij kleuters Fabienne De Boeck Jeugdarts 22 maart 2019 Wat zijn executieve functies? Hoe ontwikkelen executieve functies? Executieve functies : topje van de ijsberg? Wat bepaalt de

Nadere informatie

Als sport je toekomst is, combineer je topsport met onderwijs!

Als sport je toekomst is, combineer je topsport met onderwijs! Als sport je toekomst is, combineer je topsport met onderwijs! 1 2 3 Jij wilt het beste uit jezelf halen. Jij gaat voor winnen. Jouw doel is de top in jouw tak van sport. Maar aan de andere kant wil je

Nadere informatie

Optimale talentontwikkeling. Geert Savelsbergh, René Wormhoudt, & Jaïr Levie

Optimale talentontwikkeling. Geert Savelsbergh, René Wormhoudt, & Jaïr Levie Optimale talentontwikkeling Geert Savelsbergh, René Wormhoudt, & Jaïr Levie an sfe r nti fic ide Tal en t Talent identificatie en bevestiging Aantal jaren naar het podium Talent ontwikkeling ati e, sc

Nadere informatie

Symposium Slaap en Sportprestatie Powernap 2 Perform HOE EEN SIMPEL DUTJE JE BETER LAAT PRESTEREN KASPER JANSSEN PHD, SPORTARTS

Symposium Slaap en Sportprestatie Powernap 2 Perform HOE EEN SIMPEL DUTJE JE BETER LAAT PRESTEREN KASPER JANSSEN PHD, SPORTARTS Symposium Slaap en Sportprestatie 2018 Powernap 2 Perform HOE EEN SIMPEL DUTJE JE BETER LAAT PRESTEREN KASPER JANSSEN PHD, SPORTARTS Even voorstellen Sporter Sportarts - Specialisatie slaap & herstel Onderzoeker

Nadere informatie

MRI. fmrt. HELP mijn kind heeft huiswerk! 30-11-2015. Frontaal kwab. In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen

MRI. fmrt. HELP mijn kind heeft huiswerk! 30-11-2015. Frontaal kwab. In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen HELP mijn kind heeft huiswerk! MRI In het lichaam kijken zonder het te hoeven openen. Hersenen fmrt Frontaal kwab Groei rond het 12e jaar Hersenen bereiden zich voor op snelle groei in puberteit. Use it

Nadere informatie

WORD IK SLIMMER DOOR TE BEWEGEN?

WORD IK SLIMMER DOOR TE BEWEGEN? WORD IK SLIMMER DOOR TE BEWEGEN? HET EFFECT VAN BEWEGEN OP ONZE COGNITIEVE VERMOGENS Prof. Eric Kerckhofs Neurologische Revalidatie & Revalidatiepsychologie ekerckh@vub.be 28-11-17 1 DE CENTRALE VRAAGSTELLING

Nadere informatie

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar

NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar NOC*NSF Sportdeelname index Zilveren Kruis Sport index t/m 18 jaar Meting 44 augustus 2016 In opdracht van NOC*NSF 1 1 2 3 4 6 5 7 8 Inhoudsopgave Sportdeelname Index augustus 2016 Sportdeelname afgelopen

Nadere informatie

Neuropsychologische zorg Voor volwassen met NAH Dr. A.A. Duits Klinisch neuropsycholoog

Neuropsychologische zorg Voor volwassen met NAH Dr. A.A. Duits Klinisch neuropsycholoog Neuropsychologische zorg Voor volwassen met NAH Dr. A.A. Duits Klinisch neuropsycholoog epilepsie dementie beroerte NAH hersentrauma infecties tumoren MS Parkinsonisme intoxicatie Traumatisch Niet- Traumatisch

Nadere informatie

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Neuropsychologisch onderzoek (NPO) na een SAB Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Waarom? Ik wil graag weer aan het werk! Ik ben erg moe en prikkelbaar. Ik kan slecht

Nadere informatie

COGNITIEVE TRAINING IN TENNIS. #KADERDAGEN & 11 NOVEMBER Maxim Wouters & Janka Vanschoenwinkel

COGNITIEVE TRAINING IN TENNIS. #KADERDAGEN & 11 NOVEMBER Maxim Wouters & Janka Vanschoenwinkel COGNITIEVE TRAINING IN TENNIS #KADERDAGEN2018 10 & 11 NOVEMBER Maxim Wouters & Janka Vanschoenwinkel Cognitieve training in sport Cognitieve training in sport Maguire, E. A., Woollett, K., & Spiers, H.

Nadere informatie

Psychologische problemen bij volwassenen met Klinefeltersyndroom. Nathalie Vanderbruggen

Psychologische problemen bij volwassenen met Klinefeltersyndroom. Nathalie Vanderbruggen Psychologische problemen bij volwassenen met Klinefeltersyndroom Nathalie Vanderbruggen Psychoneurologisch functioneren in KS ( Verri et al. 2010) Cognitief functioneren: Psychopathologische kwetsbaarheid:

Nadere informatie

Hoe lezen de topvolleyballers het spel van de tegenstander?

Hoe lezen de topvolleyballers het spel van de tegenstander? Arenberggebouw Arenbergstraat 5 1000 Brussel Tel: 02 209 47 21 Fax: 02 209 47 15 Hoe lezen de topvolleyballers het spel van de tegenstander? AUTEURS VANSTEENKISTE P., LENOIR M. REDACTEUR BLONDEEL S. INSTITUUT

Nadere informatie

Wat is puberteit? Het Puberbrein; Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities. Wat gaan we doen? Definities. Dr.

Wat is puberteit? Het Puberbrein; Brein, leefstijl en leren. Definities. Definities. Wat gaan we doen? Definities. Dr. Het Puberbrein; Brein, leefstijl en leren Wat is puberteit? Dr. Renate de Groot" Centre for Learning Sciences and Technologies" (CELSTEC)" Open Universiteit Weekend van de Wetenschap 2012 Definities Definities

Nadere informatie

Hoe ondersteun je een goede motorische ontwikkeling?

Hoe ondersteun je een goede motorische ontwikkeling? Hoe ondersteun je een goede motorische ontwikkeling? Onderzoek toont aan dat kinderen met minder goede motorische vaardigheden in het bewegingsonderwijs vooral baat hebben bij impliciete instructies. Maar

Nadere informatie

Fit, vaardig en verstandig!

Fit, vaardig en verstandig! Fit, vaardig en verstandig! Chris Visscher, Esther Hartman, Marije T. Elferink-Gemser Centrum voor Bewegingswetenschappen Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) Rijksuniversiteit Groningen (RuG)

Nadere informatie

JEUGD Selectiebeleid 2014-2017

JEUGD Selectiebeleid 2014-2017 JEUGD Selectiebeleid 2014-2017 Inhoudsopgave 1.0 Inleiding 3 1.1 Wat is selectie? 4 1.2 Waarom selecteren? 4 1.3 Selectie algemeen 4 1.4 Wat houdt selectie spelen in? 5 2.0 Doelstellingen 6 2.1 Uitgangspunten

Nadere informatie

Introductie. JuniorCare gaat voor Samen aan de Slag. Zie hier zorgaanbod 2019:

Introductie. JuniorCare gaat voor Samen aan de Slag. Zie hier zorgaanbod 2019: Zorgaanbod JuniorCare 2019 Introductie Wij helpen gezinnen, kinderen en volwassenen met een psychiatrische en/of psychosociale problemen om (meer) zelfredzaam te worden en beter te functioneren in hun

Nadere informatie

Peter Beek Hoogleraar coördinatiedynamica Vrije Universiteit Amsterdam

Peter Beek Hoogleraar coördinatiedynamica Vrije Universiteit Amsterdam Peter Beek Hoogleraar coördinatiedynamica Vrije Universiteit Amsterdam Zijn wetenschappelijke werk heeft in de afgelopen drie jaar plaats moeten maken voor de taken die verbonden zijn aan de functie van

Nadere informatie

DAPP-BQ. Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie. HTS Report. Jeroen de Vries ID Datum

DAPP-BQ. Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie. HTS Report. Jeroen de Vries ID Datum HTS Report DAPP-BQ Dimensionale assessment van persoonlijkheidspathologie ID 5105-7038 Datum 19.07.2017 Standaard INLEIDING DAPP-BQ 2/29 Inleiding De DAPP-BQ is een dimensionale vragenlijst voor persoonlijkheidsstoornissen.

Nadere informatie

HET LERENDE MAAR KWETSBARE BREIN

HET LERENDE MAAR KWETSBARE BREIN HET LERENDE MAAR KWETSBARE BREIN C. Lafosse Christophe.lafosse@revarte.be Neuro-Fylogenese Postnatal brain elaboration Dentritale en axonale arborisatie Vorming van nieuwe connecties Plasticity is a double-edged

Nadere informatie