Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/61310 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave Wetenschap Vooraf Stap1 Stap2 Stap3 Stap4 Begrippenlijst Over dit lesmateriaal Pagina 1
Wetenschap Vooraf Tijdvak 6 is ook het tijdvak van de wetenschappelijke ontdekkingen en uitvindingen. Veel beroemde geleerden hebben gezocht naar verklaringen voor hoe de dingen op aarde en in de ruimte werken. Dat was niet altijd zonder gevaar. Hoe de wereld werkte was immers al verklaard in de Bijbel, het woord van God. De Katholieke kerk keek met wantrouwen naar de wetenschap. Aan het eind van de opdracht: kun je beschrijven dat vanaf de 16e eeuw steeds vaker kennis op basis van waarnemingen en experimenten werd verzameld. kun je de namen noemen van drie wetenschappers uit de 17e eeuw en je kunt hun ontdekkingen/uitvindingen omschrijven. kun je uitleggen waarom de Kerk met wantrouwen keek naar de wetenschap. Pagina 2
Eindproduct Je maakt een eindproduct over de wetenschappelijke revolutie in de 17e eeuw. Je kiest zelf een eindproduct dat je vindt passen bij dit onderwerp. In je eindproduct moeten minimaal twee wetenschappers besproken worden. Beoordeling Je krijgt een goede beoordeling voor je eindproduct: als je eindproduct duidelijk maakt dat er in de 17e eeuw sprake was van een wetenschappelijke revolutie. als er in je eindproduct drie wetenschappers uit die periode aan bod komen. als je eindproduct origineel en goed vormgegeven is. als je eindproduct op tijd klaar is. Activiteiten Stap Groepsgrootte Activiteit Stap 1 Alleen of met een klasgenoot Kennisbank 'Wetenschappers en de kerk' bestuderen en vragen beantwoorden. Stap 2 Alleen of met een klasgenoot Vragen beantwoorden over hoe door de wetenschap en de kerk verschijnselen verklaard werden. Stap 3 Alleen of met een klasgenoot Kennisbank 'Wetenschap' bestuderen en de naam 'wetenschappelijke revolutie' verklaren. Stap 4 Alleen of met een klasgenoot Eindproduct maken over de wetenschappelijke revolutie. Benodigdheden Afhankelijk van de keuze van je eindproduct. Tijd Voor deze opdracht heb je 1,5 à 2 uur nodig. Stap1 Pagina 3
Wetenschappelijke revolutie Moderne wetenschap is grotendeels gebaseerd op waarneming en experimenten. Dat is niet altijd het geval geweest. In de Middeleeuwen was de wetenschap vooral gericht op de kennis van de Griekse wetenschappers uit de Klassieke Oudheid. De wetenschappelijke kennis van de oude Grieken was gebaseerd op het idee dat het verstand de belangrijkste bron van kennis was. In de 16e eeuw werd kennis op basis van experimenten en waarneming steeds belangrijker. Er kwam een stroom van nieuwe kennis op gang. De uitbreiding van nieuwe kennis ging zo snel en bestreek zoveel terreinen dat we die periode later de wetenschappelijke revolutie zijn gaan noemen. KB: Wetenschappers en de kerk Beantwoord de volgende vragen: Vragen: 1. Van welke geleerde was de theorie afkomstig dat de aarde het middelpunt van het heelal was? A. Paus Urbanus VIII B. Claudius Ptolemaeus C. Nicolaus Copernicus 2. Welke wetenschapper ontdekte als eerste dat de zon niet draait om de aarde, maar juist de aarde om de zon? A. Michelangelo Buenarotti B. Nicolaus Copernicus C. Galileo Galilei 3. Hoe heette wetenschapper die een boek schreef over de beweging van de planeten rond de zon en daardoor hevig in conflict kwam met de Kerk? A. Galileo Galilei B. Michelangelo Buenarotti C. Nicolaus Copernicus Pagina 4
Stap2 Wetenschap en de Kerk Lees de volgende stelling: 'In de bijbel staat de waarheid en alles wat je nodig hebt om de wereld te begrijpen en te verklaren.' Denk je dat een paus in de 16e of 17e eeuw het eens was met deze stelling? Welke argumenten zou hij hebben om het wel of niet eens te zijn met de stelling? Denk je dat wetenschappers als Copernicus en Galilei het eens waren met deze stelling? Welke argumenten zouden zij hebben om het wel of niet eens te zijn met de stelling? Wetenschappelijke verklaringen van allerlei natuurlijke verschijnselen werden door de Kerk als bedreigend ervaren. Kun je uitleggen waarom? Bespreek de antwoorden op de vragen met een klasgenoot. Stap3 Pagina 5
Wetenschap Ga opnieuw naar de Kennisbank geschiedenis. Bestudeer nu het volgende onderdeel: KB: Wetenschap In het onderdeel vind je de volgende links naar videoclips op SchoolTV. Eise Eisinga - planetarium Antoni van Leeuwenhoek - microscoop Christiaan Huygens - slingerklok Christiaan Huygens - telescoop Newton - spiegeltelescoop Copernicus - planetarium Luchtdruk en vacuüm Bekijk alle filmpjes. Vind je de naam "wetenschappelijke revolutie" voor deze periode goed gekozen? Leg je antwoord uit. Stap4 Pagina 6
Eindproduct Je maakt een eindproduct over de wetenschappelijke revolutie in de 17e eeuw. Je kiest zelf een eindproduct dat je vindt passen bij dit onderwerp. In je eindproduct moeten minimaal twee wetenschappers besproken worden. Tip: Maak een collage met uitvindingen en hun uitvinders. Tip: Interview een docent biologie en een docent natuurkunde en vraag naar de betekenis van de uitvinding van bijvoorbeeld de microscoop, slingerklok of telescoop. Overleg met je docent of je eindproduct alleen of samen met een klasgenoot maakt. Klaar? Laat het eindproduct beoordelen door de docent. Begrippenlijst Meetinstrumenten Instrumenten waarmee grootheden gemeten konden worden, zoals lengte en temperatuur. Pagina 7 Drukkunst Drukkunst is een vermenigvuldigingstechniek die bestaat uit het met kracht drukken van een met inkt ingesmeerde drukvorm op het te bedrukken materiaal (meestal papier, maar soms ook perkament of zijde).
Nicolaas Copernicus Nicolaas Copernicus (1473-1543) was een wiskundige en astronoom die de theorie bedacht waarbij de aarde samen met andere planeten rond de zon draaide. Deze theorie noemen we de heliocentrische theorie. Heliocentrische theorie Deze theorie stelt dat de zon het middelpunt is van het universum. De aarde draait samen met andere planeten rond de zon. Wetenschappelijke revolutie De wetenschappelijke revolutie is een periode in de geschiedenis van de wetenschap waarin klassiek-religieuze ideeën plaatsmaakten voor modern-wetenschappelijke ideeën. Tijdens de revolutie vond een ingrijpende verandering plaats in de inzichten in de natuurkunde, wiskunde, sterrenkunde, scheikunde en biologie en de manier waarop de wetenschap uitgevoerd werd, namelijk gebaseerd op waarnemingen en experimenten i.p.v. op de kennis van Griekse wetenschappers uit de klassieke oudheid. Pagina 8 Galileo Galilei Galileo Galilei (1564 1642) was een Italiaans natuur- en sterrenkundige. Hij is voornamelijk bekend vanwege het feit dat hij de theorie van Nicolaas Copernicus, die dacht dat de aarde om de zon draaide, kon bevestigen. Dit was in strijd met de kerkelijke standpunten. Paus Urbanus VIII Paus Urbanus VIII (1568 1644) heeft Galileo Galilei, een oud studiegenoot van hem, moeten straffen voor het feit dat hij zijn theorie als enige mogelijke waarheid verkondigde. Claudius Ptolemaeus Claudius Ptolemaeus (87 150) was een Grieks astroloog, astronoom, geograaf, wiskundige en muziektheoreticus die leefde in Alexandrië. Zijn bekendste werk is een gids voor het maken van kaarten, inclusief een lijst van de geografische lengte en breedte van circa 350 plaatsen.
Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 15 December 2016 om 14:38 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding en publicatie onder dezelfde licentie vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VWO 2; HAVO 1; VWO 1; HAVO 3; VWO 3; HAVO 2; Leerinhoud en Wetenschappelijke revolutie; De tijd van regenten en vorsten (1600-1700); doelen Geschiedenis; Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 1 uur en 30 minuten Trefwoorden rearrangeerbare Pagina 9