Eliane Duvekot Eliane Duvekot
Familie Motiverende Interventie (FMI) Marijke Krikke, gezinstherapeut Maarten Smeerdijk, psycholoog René Keet, projectleider
Opbouw Aanleiding familie-training gericht op Motiverende Gespreksvoering Onderdelen en opzet FMI Onderzoeksopzet en resultaten FMI FMI bij GGZ-NHN
Psycho-educatie (2 zittingen) Onderdelen FMI Training Interactievaardigheden (6 zittingen) Motiverende gespreksvoering (6 zittingen)
Onaanvaardbaar gedrag Aanvaardbaar gedrag Aanvaardbaar gedrag Onaanvaardbaar gedrag
Opzet van FMI Trainingroep bestaande uit 15 ouders Training gegeven door 2 gediplomeerde trainers 12 bijeenkomsten van ieder 3 uur Trainingshandeling en werkboeken voor ouders Voor de pauze: opdrachten bespreken en theorie Na de pauze: oefenen gesprekstechnieken in rollenspellen PP-sheets ter ondersteuning van de theorie.
Stadia van verandering (Prochaska & DiClemente & Norcross, 1992) Permanente uitgang Volhouden Terugvallen Actie Voorstadium Start Beslissen Twijfelen Tussentijdse uitgang
Versimpeling wiel van verandering Terugval Doen Niet denken Denken
Benaderingswijzen bij de stadia Stadia kind Benaderingswijze ouder Niet denken Denken Doen Terugval Objectieve informatie geven over risico s huidig gedrag Helpen verkennen voor- en nadelen huidig gedrag, vergroten zelfeffectiviteit Advies geven over strategieën om te veranderen en om dit vol te houden Steun geven, vertrouwen uiten en benadrukken zelfeffectiviteit
Methode FMI Gerandomiseerde, gecontroleerde geblindeerde trial 98 ouders van 75 patiënten toegewezen aan FMI of alleen ondersteunende gesprekken (Routine Family Support) Patiënten ontvangen (dag-)klinische zorg voor schizofrenie of aanverwante stoornis Metingen voorafgaande aan FMI en 3 en 12 maanden na FMI
Eerste resultaten: mg cannabis 800 700 600 500 400 300 voor na 200 100 0 FMI Controle
Resultaten na 1 ste nameting (1) Dagen cannabisgebruik in de afgelopen 3 maanden Mate van craving naar cannabis 80 70 60 n = 24 n = 26 40 35 30 n = 23 n = 26 n = 20 50 n = 20 25 n = 17 40 30 n = 17 20 15 20 10 10 5 0 0 FMI RFS FMI RFS voor de training na de training
Eerste resultaten: ouders 80 70 60 50 40 30 voor na 20 10 0 FMI Controle Experience of caregiving inventory
Conclusies FMI is in vergelijking met alleen ondersteunende gesprekken effectiever in het reduceren van het gebruik van cannabis en de trek naar cannabis bij patiënten Een lekentraining in motiverende gespreksvoering bij familieleden is mogelijk Niet duidelijk of familieleden MGV toepassen
Tweede onderzoek Onderzoeksvraag: Passen getrainde ouders ook daadwerkelijk MGV toe? Hypothesen: FMI leidt tot meer gebruik van MGV-consistent gedrag FMI leidt tot meer bekwaamheid in MGV-consistent gedrag FMI leidt tot minder gebruik van MGV- inconsistent gedrag
Procedure Rollenspel voor en 3 maanden na interventie: - Onderwerp is het cannabisgebruik van het kind - Hulpverlener speelt het kind die ambivalentie vertoont ten aanzien van veranderen - Duur rollenspel is min. 6 en max. 10 minuten - De interactie wordt opgenomen op audio
Meetinstrument Codeersysteem afgeleid van bekende instrumenten voor het meten bekwaamheid in MGV: - bekwaamheid MGV, 8 items (score 1 t/m 7) - empathie, 1 item (score 1 t/m 7) - MI inconsistente gedragingen, 6 items (score ja/ nee/ onzeker)
Voorbeeld items FREQUENTIE BEKWAAMHEID 1. Reflectief luisteren 2. Meegaan met weerstand 3. Samenwerken 4. Positieve bevestigingen 10. Discussiëren 11. Beschuldigen 12. Eigen agenda volgen 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 Ja / Nee / Onduidelijk Ja / Nee / Onduidelijk Ja / Nee / Onduidelijk 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7
Uitkomsten Bij aanvang is het gebruik van en de bekwaamheid in MGV-consistent gedrag laag in beide condities Na de training is het gebruik van en de bekwaamheid in MGV-consistent gedrag significant toegenomen in FMI ten opzichte van RFS Na de training is empathie significant toegenomen in FMI ten opzicht van RFS Bij zowel aanvang als na de training is het gebruik MGVinconsistent gedrag laag in beide condities.
Tabel: MGV gebruik en bekwaamheid Training MGV Steunende gesprekken ANCOVA Categorie Voormeting Nameting Voormeting Nameting F (df) P Frequentie MGV consistente gedragingen Bekwaamheid MGV consistente gedragingen 12.19 (3.63) 14.54 (5.42) 12.74 (3.89) 12.54 (3.35) 4.97 (1,60) 0.03 16.55 (7.09) 22.57 (9.31) 17.49 (7.22) 18.62 (7.16) 4.63 (1,60) 0.04 Empathie 3.52 (0.89) 4.38 (1.38) 3.26 (1.38) 3.69 (1.26) 7.75 (1,60) 0.01
Conclusie Een training in MGV is haalbaar om bij ouders het gebruik van en de bekwaamheid in MGVconsistent gedrag bij ouders te laten toenemen. Een training in MGV is haalbaar om de empathie van ouders te doen toenemen. Een training in MGV heeft geen meerwaarde in het terugdringen van MGV-inconsistent gedrag
DANK VOOR UW AANDACHT! Vragen, opmerkingen suggesties: r.keet@ggz-nhn.nl
Familie Motiverende Interventie bij EPA René Keet, psychiater Selene Veerman, psychiater Jan van Oudenhoven, casemanager
Inhoud Evidentie voor FMI Implementatie FMI binnen FACT Wiel van verandering Verandertaal uitlokken Rollenspel therapeuten / deelnemers Omgaan met weerstand Rollenspellen of carrousel deelnemers
Implementatie FMI binnen FACT Familie, ouders en andere direct betrokkenen 8 tot 12 deelnemers FMI onderdeel van familiebeleid Kennismaking met voorlichting door trainers 6 wekelijkse bijeenkomsten van 2 uur (buiten kantoortijden) Terugkomsessie na 3 maanden FMI groepen in verschillende regio s binnen GGZ NHN Supervisie trainers: Maarten Smeerdijk en Marijke Krikke
FMI Geen psychoeducatie groep Training in motiverende gespreksvoering Lotgenotencontact belangrijk Methode om nabij te zijn Persoonlijke leerdoelen Reparatiereflex leren onderdrukken
Wiel van verandering
Thomas Gordon s Model of Listening What the speaker means 1 2 Words the listener hears What the listener thinks the speaker means 3 4 SPEAKER Words the speaker says LISTENER
Moeten is taboe
Verandertaal 1. Nadelen van het huidige gedrag 2. De voordelen van verandering 3. Het voornemen om te veranderen 4. Optimisme over verandering
Uitlokken van verandertaal LSD technieken: Reflectief Luisteren Samenvatten Doorvragen (open vragen: wie, wat, waar, wanneer, hoe?)
Ambivalentie verkennen Voordeel huidig gedrag Nadeel huidig gedrag Voordeel verandering Nadeel verandering
Welke fase van verandering?
Rollenspel of carrousel
Feedbackregels rollenspel 1) Begin altijd eerst met wat goed ging, daarna pas met suggesties wat anders kan 2) Laat altijd eerst degene aan het woord die met de vaardigheid heeft geoefend ( stoom afblazen ) 3) Vervolgens is degene aan het woord die de patiënt heeft gespeeld 4) Daarna geven de overige deelnemers en de trainers feedback 5) Herhaal het rollenspel zodat de gegeven suggesties kunnen worden toegepast
Communicatieproblemen
Weerstand Ter discussie stellen Interrumperen Onwillig zijn Negeren Diskwalificeren Non verbaal
Weerstand voorkomen Hoe meer weerstand, hoe kleiner de kans dat iemand verandert
Welke fase van verandering?
Omgaan met weerstand Reflectie Focus verleggen Herkaderen Keuzevrijheid en zelfsturing benadrukken
Rollenspel of carrousel
Feedbackregels rollenspel 1) Begin altijd eerst met wat goed ging, daarna pas met suggesties wat anders kan 2) Laat altijd eerst degene aan het woord die met de vaardigheid heeft geoefend ( stoom afblazen ) 3) Vervolgens is degene aan het woord die de patiënt heeft gespeeld 4) Daarna geven de overige deelnemers en de trainers feedback 5) Herhaal het rollenspel zodat de gegeven suggesties kunnen worden toegepast
Dank u wel voor uw aandacht