ARBOCATALOGUS BOUWMATERIALENVERVOER TRANSPORT EN LOGISTIEK
INHOUDSOPGAVE 1. ARBOCATALOGUS... 3 Tepassingsgebied... 3 Lptijd... 3 Evaluatie... 3 Beschikbaarheid... 3 Afwijken... 3 Wettelijke grndslag... 3 Weging maatregelen... 3 Cmmunicatie en Implementatie... 3 Vaststelling... 4 2. BOUWMATERIALENVERVOER... 5 Inleiding... 5 Wettelijke grndslag... 5 Maatregelen... 6
1. ARBOCATALOGUS Tepassingsgebied Deze Arbcatalgus is van tepassing p werkgevers en werknemers die vallen nder de CAO vr het berepsgederenverver ver de weg en verhuur van mbiele kranen. Lptijd De Arbcatalgus heeft een lptijd van vijf jaar en gaat in p 1 januari 2012. Evaluatie Tegen het einde van de lptijd wrdt de inhud van de Arbcatalgus geëvalueerd. Bepaald wrdt f aanpassingen f wijzigingen p nderdelen van de Arbcatalgus zijn gewenst. Een evaluatie kan vervregd wrden uitgeverd p verzek van één van de sciale partners. Een uitzndering is gemaakt vr het nderwerp gevaarlijke gassen in zeecntainers : hiervr vindt een eerste evaluatie plaats na één jaar. Beschikbaarheid De Arbcatalgus is vrij tegankelijk p de website van Geznd Transprt. Afwijken Het is een werkgever tegestaan m p een andere manier invulling te geven aan de wettelijke bepalingen uit de Arbwet dan beschreven in deze Arbcatalgus. Hij dient aan te tnen dat minimaal hetzelfde effect p het veilig en geznd werken wrdt bereikt. Wettelijke grndslag De Arbcatalgus beschrijft p welke wijze werkgevers en werknemers invulling gegeven aan de wettelijke bepalingen uit de Arbwet. De wettelijke grndslag wrdt per nderwerp aangegeven. Weging maatregelen De in de Arbcatalgus pgenmen maatregelen zijn technisch, ecnmisch en rganisatrisch haalbaar. Ze wrden ingedeeld in drie categrieën, waarbij de arbeidshygiënische strategie is gevlgd: Drie sterren maatregel: Bltstelling aan het arbeidsrisic wrdt vrkmen dr een brnaanpak Twee sterren maatregel: Bltstelling aan het arbeidsrisic wrdt beperkt dr technische en rganisatrische maatregelen Bltstelling aan het arbeidsrisic blijft aanwezig, maar de werknemer wrdt beschermd tegen de mgelijke gevlgen Cmmunicatie en Implementatie Na vaststellen van de Arbcatalgus wrden de werkgevers en werknemers p de hgte gebracht van de afspraken uit de Arbcatalgus. Een cmmunicatieplan zal dr Geznd Transprt in samenwerking met de sciale partners wrden pgesteld. Om te stimuleren dat werkgevers en werknemers daadwerkelijk aan de slag gaan met de plssingen uit de Arbcatalgus wrdt een implementatieplan pgesteld. Ok dit zal Geznd Transprt in samenspraak met de sciale partners pstellen en uitveren. Arbcatalgus Buwmaterialenverver Juni 2012 Pagina 3 van 10
Vaststelling De Arbcatalgus vr vijf generieke nderwerpen en vr zeven verversactiviteiten is vastgesteld in nvember 2011. Namens Transprt en Lgistiek Nederland hebben de heren Sakkers, Stam en Van Aggele ndertekend, vr FNV Bndgenten de heer Van Den Dungen en vr CNV Vakmensen de heer Meijerman. De Arbcatalgus is eind mei 2012 psitief getetst dr de inspectie SZW. Arbcatalgus Buwmaterialenverver Juni 2012 Pagina 4 van 10
2. BOUWMATERIALENVERVOER Inleiding Buwmaterialenverver bestaat uit het laden, lssen en ververen van materialen vr de buw, uitgeznderd ls gestrte materialen. Wettelijke grndslag De maatregelen beschrijven p welke wijze werkgevers en werknemers invulling kunnen geven aan de wettelijke bepalingen uit de Arbwet. - Vrlichting en nderricht Arbwet Artikel 8 - Persnlijke Beschermingsmiddelen Arbbesluit - Fysische factren Arbbesluit - Arbeidsmiddelen Arbbesluit - Fysieke belasting Arbbesluit - Persnlijke Beschermingsmiddelen Arbbesluit Artikel 8.1 (algemene vereisten persnlijke beschermingsmiddelen) Artikel 8.2 (keuze persnlijke beschermingsmiddelen) Artikel 8.3 (beschikbaarheid en gebruik persnlijke beschermingsmiddelen) Artikel 6.1-6.2 (temperatuur en luchtverversing) Artikel 6.6-6.11 (lawaai) Artikel 7.2 (arbeidsmiddelen en CE markering) Artikel 7.3 (geschiktheid arbeidsmiddel) Artikel 7.4 (deugdelijke arbeidsmiddel en ngewilde gebeurtenissen) Artikel 7.4 a (keuringen) Artikel 7.6 (deskundigheid medewerker) Artikel 7.7 (veiligheidsvrzieningen in verband met bewegende delen van arbeidsmiddelen) Artikel 7.11 a (vrlichting) Artikel 5.2 (vrkmen van gevaren) Artikel 5.4 (ergnmische inrichting) Artikel 5.5 (vrlichting) Artikel 8.1 (algemene vereisten persnlijke beschermingsmiddelen) Artikel 8.2 (keuze persnlijke beschermingsmiddelen) Artikel 8.3 (beschikbaarheid en gebruik persnlijke beschermingsmiddelen) - Aanrijdgevaar Arbbesluit Artikel 3.2 (algemene vereisten) - Knellen, pletten, gevaar geraakt te wrden dr vallende vrwerpen, trappen in scherpe vrwerpen Arbbesluit - Valgevaar Arbbesluit Artikel 3.17 (vrkmen gevaar getrffen wrden dr vrwerpen, prducten, vleistffen f gassen) Artikel 3.16 (vrkmen valgevaar) Arbcatalgus Buwmaterialenverver Juni 2012 Pagina 5 van 10
Maatregelen 1. Vrlichting, instructie en tezicht Vrlichting, instructie en tezicht beperken de mgelijke gevlgen van de arbeidsrisic s bij Buwmaterialenverver; het is een twee sterren maatregel. De zrg vr gede arbeidsmstandigheden is een verantwrdelijkheid van de werkgever. Hij creëert de vrwaarden m veilig en geznd te kunnen werken en de werknemer maakt gebruikt van de mgelijkheden die de werkgever biedt. Om dit laatste uit te veren dient de werknemer p de hgte te zijn van het arbeidsrisic, de mgelijke gevlgen en he ermee m te gaan in de dagelijkse praktijk. Deze taak van vrlichting en instructie ligt bij de werkgever. De werkgever hudt tezicht p het naleven van de instructies gericht p veilig en geznd werken. Mgelijkheden zijn.a. het werkverleg, de functineringsgesprekken en de steekprefsgewijze cntrle p de werkplek. Indien een werknemer zich niet hudt aan de instructies neemt de werkgever maatregelen. De maatregel dient in verhuding te staan tt het mgelijke gevaar vr persnen en mgeving dr het niet nakmen van de afspraken. De maatregel kan variëren van een waarschuwing (mndeling f schriftelijk) tt een sanctie (bete en zelfs in het uiterste geval ntslag). Het del en de werkwijze rndm het nemen van deze maatregelen zijn vraf in samenspraak tussen werkgever en werknemer (f diens vertegenwrdiging) vastgesteld. De werkgever zrgt dat de werknemer p de hgte is van mgelijke gevlgen en hudt bij wat hij gedaan heeft m de werknemer er te te brengen de regels na te leven. De werknemer is verplicht m in zijn den en laten tijdens het werk naar vermgen zrg te dragen vr zijn eigen veiligheid en gezndheid en die van anderen. Naar vermgen wil zeggen in vereenstemming met zijn pleiding en de dr de werkgever gegeven werkinstructies. Indien een werknemer tijdens de uitvering van zijn werk de inschatting maakt dat de veiligheid en gezndheid van hem zelf f anderen in gevaar kmt, meldt hij dit direct bij de werkgever en samen wrdt gezcht naar een plssing. 2. Fysieke belasting De maatregelen, gericht p het reduceren van de gevraagde kracht bij het zekeren van de lading, zijn:. Drie sterren maatregel: Bij de keuze van het systeem m de lading te zekeren wrdt de gevraagde kracht van de chauffeur meegenmen als een nderdeel van de vrwaarden. Deze dient z laag mgelijk te zijn. De spanbanden en kettingen wrden peridiek nderhuden. 3. Veiligheid De maatregelen, gericht m het gevaar m getrffen te wrden dr vallende vrwerpen, het gevaar van knellen en pletten en het gevaar van trappen in scherpe vrwerpen p de buwplaats te reduceren en de werknemer te beschermen tegen de gevlgen, zijn: Drie sterren maatregel: Op de buwplaats dient de chauffeur Buwmaterialen zich te huden aan de veiligheidsinstructies van de uitverder. De chauffeur Buwmaterialen meldt nveilige situaties p de buwplaats bij de uitverder. Samen wrdt een plssing gezcht. Indien de werksituatie nveilig blijft na melding bij de uitverder neemt de chauffeur Buwmaterialen direct cntact p met de werkgever. De werkgever treedt in verleg met de pdrachtgever. Veiligheidsschenen, helm en handschenen. Arbcatalgus Buwmaterialenverver Juni 2012 Pagina 6 van 10
De maatregelen, gericht p het veilig werken met de autlaadkraan, zijn: Twee sterren maatregel: De autlaadkraan dient peridiek gecntrleerd en gekeurd te zijn. De datum p de (her)keursticker mag niet verlpen te zijn. Van de hijsmiddelen dient eveneens de (her)keursticker / - inslag gecntrleerd te wrden p geldigheid. Daarnaast cntrleert de chauffeur zelf het hijsgereedschap p geschiktheid en zichtbare beschadiging alvrens te laden en lssen f te hijsen. Is een van deze drie factren niet in rde, dan start de chauffeur niet met het laden, lssen f hijsen en neemt hij terstnd cntact p met de werkgever m het prbleem p te lssen. De chauffeur hanteert het hijsdiagram p de juiste wijze in relatie met het te hijsen gewicht en de verplaatsingsafstanden. De vaardigheden van de chauffeur zijn gebrgd dr een instructie van de autkraan p basis van de gebruiksaanwijzing f dr het certificaat van vakbekwaamheid (TCVT). Afhankelijk van de situatie is het een f het ander vereist. Zwel de instructie als het certificaat wrdt pgenmen in het persnlijk dssier van de chauffeur. Onderstaand verzicht geeft schematisch weer wanneer een instructie f een certificaat vereist is. A = instructie p basis van gebruiksaanwijzing, training p de machine en/f een gerichte pleiding B = certificaat vakbekwaamheid (TCVT) vereist Vr werkzaamheden waar een certificaat van vakbekwaamheid vr vereist is, wrdt vr de Arbcatalgus verwezen naar de deelcatalgus Verticaal Transprt. De maatregelen, gericht p het veilige werkmgeving tijdens het werken met de autlaadkraan, zijn: Twee sterren maatregel: Rndm de vrachtwagen dient vldende ruimte en een stevige ndergrnd aanwezig te zijn m te stempelen en de lading te lssen. Indien de veiligheid van derden rndm de lsplaats van de autlaadkraan in het geding kmt, dient de mgeving gemarkeerd c.q. afgezet te wrden. Arbcatalgus Buwmaterialenverver Juni 2012 Pagina 7 van 10
Als er afspraken zijn gemaakt tussen pdrachtgever en werkgever dat de chauffeur assisteert bij het lssen indien er gelst wrdt met een kraan, niet zijnde de autlaadkraan, dan dient de werkgever vrwaarden te creëren zdat de chauffeur veilig p de lading kan klimmen. De maatregelen, gericht p het vrkmen en reduceren van het gevalgevaar bij het klimmen p de lading f de wagen, bij het lssen van de lading met de hulp van een kraan, niet zijnde de autlaadkraan, zijn: Drie sterren maatregel: Het hijsmiddel (bijvrbeeld hijsstrp) m de last wrdt na het laden niet verwijderd, zdat de hijshaak aangepikt kan wrden znder p de lading te klimmen Het te verplaatsen vrwerp heeft hijsgen, zdanig dat de hijshaak aangepikt kan wrden znder p de lading te klimmen. Twee sterren maatregel: De werkgevers en werknemers spreken af m binnen de lptijd van deze arbcatalgus nader nderzek te den naar mgelijke plssingen m het valgevaar te reduceren, indien er tch p de lading geklmmen dient te wrden. De wagen f plegger dient veilig tegankelijk te zijn. Er dient een vaste tegang te zijn met anti-sliptreden en handvatten f een leuning. De maatregelen, gericht p het vrkmen van pletten en knellen dr het schuiven van de lading, bij het penen van de (zij) klep, zijn: Drie sterren maatregel: Dr het zekeren van de lading wrdt vrkmen dat de lading kan gaan schuiven. Dit dient een nderdeel te zijn van de werkinstructie als de chauffeur zelf laadt. Indien de lading dr de verlader is geplaatst dient de chauffeur de wijze van belading en brging vóór vertrek te cntrleren tegen schuiven. Indien afwijkingen gecnstateerd wrden, regelt hij dit met de verlader. Kmen zij er samen niet uit, dan neemt hij cntact p met zijn werkgever. Samen wrdt besprken welke maatregelen uiteindelijk wrden getrffen. Het ntwerp van het sluitmechanisme is dusdanig dat de klep te penen is, terwijl de gebruiker naast in plaats van vr de klep staat. Tweesterrenmaatregel: Bij het penen van een klep staat de chauffeur naast de klep in plaats van vr de klep. De maatregelen, gericht p het vrkmen van aanrijdgevaar p de buwplaats en p de penbare weg, zijn: Twee sterren maatregel: De lsplaats dient gemarkeerd te zijn. De lsplaats is vldende verlicht. De aanrijdrute naar de lsplaats dient aangegeven te zijn m nndig maneuvreren te vrkmen. Signaleringslichten (met.a. zwaailampen) wrden in werking gesteld. Afhankelijk van de situatie en/f het plaatselijke gezag dienen vr het lssen p de penbare weg aanvullende maatregelen getrffen te wrden. De chauffeur is dr de werkgever hierver vraf geïnfrmeerd, in het bezit gesteld van de vrwaarden en van de middelen. Vrbeelden van aanvullende maatregelen zijn wegafzettingen, verkeersaanwijzingen en een verkeersregelaar. Indien de chauffeur zelf de weg afzet vr een veilig werkvak, handelt hij cnfrm de werkinstructie van de werkgever. Deze instructie is gebaseerd p de algemeen geldende maatregelen m de veiligheid van de weggebruiker en van de chauffeur te waarbrgen. De werkgever zrgt vr de middelen m de weg af te zetten Zichtbaarheid kleding (zie Persnlijke Beschermingsmiddelen) Arbcatalgus Buwmaterialenverver Juni 2012 Pagina 8 van 10
4. Fysische mstandigheden De maatregelen, gericht p de bescherming van de werknemer indien hij bltgesteld wrdt aan een geluidsniveau van 80 dba f hger verrzaakt dr derden p de buwplaats, zijn: Gehrbescherming De maatregelen, gericht p de reductie van het geluidsniveau van de autlaadkraan en bescherming van de werknemer indien het geluidsniveau verrzaakt dr de autlaadkraan 80 dba f hger is, zijn: Drie sterren maatregel: Bij aanschaf van een nieuwe autlaadkraan is het geluidsniveau een nderdeel van het pakket van eisen. Er wrdt uitgegaan van een geluidsniveau van de autlaadkraan lager dan 80 dba. Twee sterren maatregel: De autlaadkraan wrdt peridiek nderhuden m nndige tename van het geluid tijdens het werken met de autlaadkraan te vrkmen. De chauffeur draagt gehrbescherming. De maatregelen, gericht p het vrkmen van afkeling van het lichaam dr tcht, wind en regen, zijn: De chauffeur heeft winter- en regenkleding tt zijn beschikking. 5. Persnlijke Beschermingsmiddelen (PBM) De werkgever stelt vr de werknemer Buwmaterialenverver PBM s beschikbaar, nderhudt ze peridiek en vervangt ze indien ndig. Bij de keuze staat het gewenste beschermingsniveau vrp, maar er wrdt niet vrbij gegaan aan het gebruikerscmfrt De PBM s vr Buwmaterialenverver zijn: Handschenen Veiligheidsschenen Veiligheidshelm Zichtbaarheidskleding Gehrbescherming Drwerkkleding De standaard werkhandschenen vr de chauffeur Buwmaterialen beschermen de handen tegen gevaren zals snijden, schuren, scheuren en prikken. Handschenen, die bescherming bieden tegen mechanische gevaren vlden. De veiligheidsschenen beschermen de veten tegen gevaren zals stten, knellen f het trappen in scherpe vrwerpen. De schenen hebben een geslten hielpartij, een stalen neus en tussenzl, antistatische eigenschappen, een energie- absrberende hak, een liebestendige zl en waterafsttend bvenleer. De zlen van de schenen hebben tevens antislipeigenschappen. Het gebruik van een veiligheidshelm is vr de chauffeur Buwmaterialen bijvrbeeld verplicht p buwterreinen. De helm beschermt het hfd tegen vallende vrwerpen, stten e.d. Veiligheidshelmen, die bescherming bieden tegen mechanische gevaren, vlden. Zichtbaarheidskleding zrgt ervr dat de chauffeur bijvrbeeld p het laad-lsterrein f langs de weg tijdig gezien wrdt als een persn. Een ged cntrast tussen de flurescentie en achtergrnd en een vldende grt reflecterend ppervlakte zijn vereist. Het reflecterend ppervlak bestaat meestal uit twee banen f hrizntaal f verticaal. Zichtbaarheidskleding kan bestaan uit bijvrbeeld een verkeersvest wat ver de kleding gedragen wrdt. Of de slechtweerkleding (werkjas f drwerkjas) f zmerkleding (t shirt) wrdt verhgd zichtbaar gemaakt dr reflecterende banen. Gehrbescherming beschermt het gehr indien geluidsgrenzen verschreden wrden. Dit kan vrkmen dr derden p het buwterrein f bij het gebruik van de autlaadkraan. Er zijn rpluggen en dppen, rkappen en tplastieken. Afhankelijk van de verblijfsduur in de mgeving met lawaai, Arbcatalgus Buwmaterialenverver Juni 2012 Pagina 9 van 10
het geluidsniveau, de gewenste demping van de gehrbescherming, mgevingskenmerken (bijvrbeeld stffige, vchtige en warme mgeving) en de gewenste cmmunicatie met de mgeving wrdt een keuze gemaakt. Drwerkkleding beschermt de chauffeur tegen regen en/f ku. De kleding (bijvrbeeld de jas) is waterdicht en kan tevens in een geverde uitvering bescherming bieden tegen ku. Als regenkleding langere tijd gedragen wrdt, zijn de ventilatie-eigenschappen van het materiaal belangrijk. Ademende stffen hebben de vrkeur. Of als die niet mgelijk zijn wrden ventilatiepeningen aangebracht. Naden in de kleding kunnen lekkage verrzaken. Ze wrden z min mgelijk tegepast en eventueel gelast f getapet. Arbcatalgus Buwmaterialenverver Juni 2012 Pagina 10 van 10