Evaluatiekader Jeugdwet April 2015 In de Jeugdwet is de vlgende evaluatiebepaling pgenmen: Artikel 12.2 Onze Ministers zenden binnen drie jaar na de inwerkingtreding van de wet aan de Staten-Generaal een verslag ver de deltreffendheid en de effecten van deze wet in de praktijk. Deze pdracht is vertaald in nderstaand evaluatiekader. Centrale vragen 1. He staat het drie jaar na invering van de Jeugdwet met het behalen van de delen van de Jeugdwet? 2. In heverre hudt het delbereik verband met de uitvering van de Jeugdwet? Zijn er andere factren die een rl spelen? Zijn er belangrijke (n)gewenste neveneffecten? Telichting De centrale vragen zijn uitgewerkt in de nderzeksvragen en weergegeven in nderstaand evaluatiekader. De verschillende thema s die vanuit de Kamer naar vren zijn gebracht tijdens de wetsbehandeling en de transitieperide, zijn hierin pgenmen. De nderzeksvragen zijn geclusterd p de kerndelen van de wet: - Kind centraal - Hulp p maat - Integrale aanpak - Nieuwe werken in het jeugdstelsel De evaluatie vindt relatief snel na invering van de wet plaats. Dat betekent p vrhand dat het de verwachting is dat het nieuwe jeugdstelsel ng niet is uitntwikkeld. Ok is het vreg m drie jaar na invering al cnclusies te trekken ver delbereik. Dat neemt niet weg dat evaluatie na drie jaar zinvl is. In de eerste plaats m te kunnen zien f de keuzes die gemaakt zijn k leiden tt een ntwikkeling van het jeugdstelsel ten gede van uders en kinderen: zien we p de delen een beweging de gede kant p? Ok biedt de evaluatie mgelijke aanknpingspunten vr verbetering in de uitveringspraktijk, in de wet zelf f anderszins. De evaluatie is z pgebuwd dat vr elk nderdeel de primaire insteek is m te kijken he het werkt in de uitveringspraktijk en p welke wijze dit bijdraagt aan het bereiken van de delen van de wet. Een belangrijk uitgangspunt van de Jeugdwet is de rganisatie van hulp dichtbij uders en kinderen. Gemeenten staan dichtbij hun inwners en kunnen vanuit die psitie hulp p maat leveren. Gemeenten den dat p verschillende manieren, aansluitend bij de lkale situatie en lkale wensen. Dit betekent diversiteit in de uitvering, waarbij gemeenten bewust kijken wat de mgelijkheden zijn en daarbij k van elkaar leren. In de praktijk leidt dit erte dat zich enkele mdellen ntwikkelen waarmee gemeenten werken. Beschrijving van de werking van deze afznderlijke mdellen is dan k een belangrijk element van de evaluatie. Bij de te nderzeken thema s wrdt telkens k gekeken naar de kaders die daarp vanuit de wet zijn meegegeven. Uiteindelijk gaat het erbij de Jeugdwet in de praktijk m dat uders en kinderen ged wrden bediend. Hun ervaringen zijn dan k een wezenlijk nderdeel van de evaluatie.
Onderzeksvragen I Kind centraal I.1 Vraaggericht - Draagt de Jeugdwet eraan bij dat in de praktijk de ntvangen jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering aansluit bij de prblematiek van uders en kinderen? Vr de verschillende categrieën van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering: ervaren uders en kinderen dat de hulpvraag die zij zelf hebben centraal staat en dat de ntvangen jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering aansluit bij de prblematiek? Vr de verschillende categrieën van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering: ervaren prfessinals dat zij zijn tegerust m ervr te zrgen dat de gebden jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering ged aansluit bij de vraag van uders en kinderen c.q. prblematiek in het gezin/van het kind? Op welke wijze geven prfessinals aan uders en kinderen invled p het hulpverleningstraject? I.2 Veiligheid van het kind - Draagt de Jeugdwet in de praktijk bij aan het verbeteren van de veiligheid van kinderen en het vrkmen van kinderbeschermingsmaatregelen? Functineren AMHK: draagt de Jeugdwet bij aan een geïntegreerde aanpak van kindermishandeling en huiselijk geweld en samenwerking met lkale wijkteams/artsen en met de RvdK, plitie en OM? Wat zijn sinds de van krachtwrding van de jeugdwet de ntwikkelingen bij het aantal kinderbeschermingsmaatregelen en is er een verband met de invering van de Jeugdwet? I.3 Inzet eigen mgelijkheden en sciaal netwerk - Draagt de Jeugdwet eraan bij dat in de uitveringspraktijk meer wrdt gedaan met de eigen mgelijkheden van het gezin en hun sciale netwerk? Vr de verschillende categrieën van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering: ervaren uders en kinderen dat hun eigen mgelijkheden en de mgelijkheden van hun sciale netwerk wrden gebruikt? Vr de verschillende categrieën van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering: ervaren prfessinals dat zij de eigen mgelijkheden van het gezin en hun sciale netwerk meer gebruiken dan vr de invering van de Jeugdwet? - Wat zijn de ervaringen met het familiegrepsplan in het vrijwillig en het gedwngen kader? I.4 Tegankelijkheid - Welke hfdmdellen van tegang zijn te nderscheiden in de uitveringspraktijk en p welke wijze draagt elk van deze mdellen bij aan een gede beschikbaarheid van de verschillende categrieën van jeugdhulp, en de tegang tt de jeugdbescherming en jeugdreclassering? - Vr elk van de nderscheiden mdellen: He verlpt de tegang tt de verschillende categrieën van jeugdhulp, en de tegang tt de jeugdbescherming en jeugdreclassering? He verlpt de tegang als er sprake is van cmrbiditeit (bijvrbeeld bij een cmbinatie van psychische en smatische klachten)? Ervaren uders en kinderen de tegang tt de verschillende vrmen van jeugdhulp, als laagdrempelig? Ervaren prfessinals dat de inrichting van de tegang eraan bijdraagt dat specialistische kennis bijvrbeeld uit het dmein van de jeugd-ggz wrdt ingezet m de juiste hulp p maat te bepalen? Ervaren prfessinals dat de tegang tt het gedwngen kader zdanig is ingericht dat er snel gehandeld wrdt in situaties waarbij de veiligheid van het kind wrdt bedreigd?
Ervaren uders en kinderen dat de bendigde jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering snel beschikbaar? Is de samenwerking met het (passend) nderwijs p z n manier vrmgegeven dat het kinderen en uders helpt bij een gede tegang tt de hulp die zij ndig hebben? Wat zijn de ervaringen met de verlegplicht Op vereenstemming gericht verleg (OOGO) tussen gemeenten en samenwerkingsverbanden primair- en vrtgezet nderwijs? Vldet deze wettelijke bepaling m tt gede afspraken te kmen ver wie verantwrdelijk is vr welke ndersteuning en hulp in schlen? Is de samenwerking met de huisartsen p z n manier vrmgegeven dat het kinderen en uders helpt bij een gede tegang tt de jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering die zij ndig hebben? Is de samenwerking met Veilig Thuis p z n manier vrmgegeven dat het kinderen en uders helpt bij een gede tegang tt de hulp die zij ndig hebben en tt het gedwngen kader? - Wat zijn de ervaringen met de tegangen tt de jeugdhulpvrzieningen via huisarts en medisch specialist? Ervaren gemeenten vldende sturing p deze tegangen? - Heeft het wnplaatsbeginsel in de uitveringspraktijk bijgedragen aan duidelijkheid vr de tegankelijkheid van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering vr kinderen en uders? - Heeft de invering van de Jeugdwet het meilijker f juist makkelijker gemaakt vr gezinnen die dr te verhuizen bewust jeugdhulp f jeugdbescherming willen vermijden? II Hulp p maat II.1 Tijdig de juiste hulp p maat - Draagt de Jeugdwet er in de praktijk aan bij dat prblemen snel wrden gesignaleerd en de juiste jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering p maat vlgt preventieve hulp als het kan, zware hulp als het met? Ervaren kinderen en gezinnen dat zij tijdig de juiste hulp p maat krijgen? Ervaren prfessinals dat kinderen en gezinnen de juiste hulp p maat wrdt aangebden? In heverre kmen kinderen en gezinnen terug in (zwaardere) vrmen van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering nadat een traject is afgernd? - Draagt de Jeugdwet er in de praktijk aan bij dat kindermishandeling waar mgelijk wrdt vrkmen en dat als er sprake is van kindermishandeling dit snel wrdt gesignaleerd en het kind wrdt beschermd en passende hulp krijgt aangebden? - Verlpt de begeleiding bij de interventies in het strafrechtelijk kader f de leverplicht p z n manier dat de interventies die zijn pgelegd k altijd wrden ingezet en het bendigde aanbd bij justitiële maatregelen vldende en tijdig beschikbaar is? II.2 Betaalbaarheid - Heeft de invering van de Jeugdwet erte geleid dat de betaalbaarheid van het geheel van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering is verbeterd? - Gemeenten hanteren verschillende mdellen van financiering bij de inkp van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering. Welke veel gebruikte mdellen zijn in de praktijk te nderscheiden? Vr elk van deze mdellen: Heeft het financieringsmdel in de praktijk bijgedragen aan een stelsel van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering met daarin de juiste financiële prikkels? Heeft het financieringsmdel in de praktijk een beweging in gang gezet naar minder druk p zware vrzieningen van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering? Heeft het instrument van de vrlpige machtiging zals dat in de Jeugdwet is pgenmen bijgedragen aan extramuralisering en daarmee aan vermindering van de druk p zware zrg?
He verhudt vr het financieringsmdel de betaalbaarheid van het jeugdstelsel zich tt de kwaliteit en tegankelijkheid van de jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering? Heeft de invering van de Jeugdwet ervr gezrgd dat de ttale ksten vr jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering zijn afgenmen en p welke wijze dragen de verschillende financieringsmdellen daaraan bij? III Integrale aanpak III.1 Naar een brede jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering - Draagt de Jeugdwet in de praktijk waar ndig bij aan een integrale aanpak van prblemen van kinderen en gezinnen? Wrdt er in de praktijk gewerkt vlgens de werkwijze van 1 gezin 1 plan 1 regisseur, indien zich meerdere prblemen in een gezin vrden? - Heeft de Jeugdwet eraan bijgedragen dat in de praktijk nder de nieuwe Jeugdwet een effectieve verbinding is gerealiseerd tussen jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering enerzijds en de dmeinen van nderwijs, werk en inkmen en veiligheid anderzijds? He ervaren uders, kinderen en de betrkken prfessinals en bestuurders dat? - Is het nderscheid dat in de Jeugdwet is gemaakt tussen preventie en jeugdhulp behulpzaam in de uitvering? - Heeft de Jeugdwet eraan bijgedragen dat in de praktijk een gede integratie heeft plaatsgevnden van respectievelijk de jeugd-ggz, de jeugd-vb en de prvinciale jeugdzrg in de bredere jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering? Welke gevlgen ervaren de prfessinals die jeugdhulp verlenen en tegelijkertijd te maken hebben met (wettelijke) kaders vanuit de medische zrg (zals de Wet p de geneeskundige behandelingsvereenkmst, f de medische pleidingsstructuur) met het werken in het kader van de Jeugdwet? - He verhuden de verschillende wettelijke kaders die decentrale verantwrdelijkheden vr zrg en ndersteuning regelen (Wet Publieke Gezndheid, Wm en de Jeugdwet) zich tt elkaar en in welke mate verhinderen verschillen in de wetsbepalingen de uitvering van de delen in de Jeugdwet? - Heeft de psitinering van de persnlijke verzrging vr jeugdigen binnen de Jeugdwet in de praktijk de gewenste uitwerking? - Heeft de psitinering van de Jeugd-GGZ binnen de Jeugdwet in de praktijk de gewenste uitwerking? - Heeft de Jeugdwet eraan bijgedragen dat er in geval van uithuisplaatsing in tenemende mate gebruik wrdt gemaakt van pleegzrg en gezinshuizen? - Heeft de Jeugdwet bijgedragen aan een effectieve samenwerking tussen de ketenpartners in de jeugdstrafrecht- en jeugdbeschermingsketen (veiligheidshuis, jeugdbeschermingsplein, etc.)? - Heeft de Jeugdwet bijgedragen aan de versterking van de ketenbrede aanpak van vrkmen en bestrijden van kindermishandeling? III.2 Samenhang vrijwillig- en gedwngen kader - Welke mdellen van samenhang tussen vrijwillig- en gedwngen kader zijn in de uitveringspraktijk van de Jeugdwet te nderscheiden en p welke wijze draagt elk van deze mdellen in de praktijk bij aan een gede samenhang tussen het vrijwillig- en gedwngen kader? Vr de verschillende mdellen: He is de samenhang tussen vrijwillig- en gedwngen kader gerganiseerd (rganisatie, infrmatie-uitwisseling, methdieken)? He wrdt de samenhang tussen vrijwillig- en gedwngen kader in de praktijk gewaardeerd dr uders en kinderen en dr de prfessineel betrkkenen? III.3 Overgang 18- / 18+ - Vindt vr de verschillende vrmen van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering een gede vergang naar het vlwassenen-kader plaats, p het mment dat een jeugdige 18 wrdt en de hulpvraag niet is pgelst?
III.4 De Jeugdwet en maatschappelijke effecten in andere dmeinen - Wat zijn sinds de invering van de Jeugdwet de ntwikkelingen in het aantal geregistreerde strafrechtelijke minderjarige first-ffenders en/f recidivisten? - Wat zijn sinds de invering van de Jeugdwet de ntwikkelingen in het aantal jngeren dat znder diplma het nderwijs verlaat? - Is er een verband tussen de invering van de Jeugdwet en deze ntwikkelingen? III.5 Gegevensuitwisseling en privacy - Heeft de Jeugdwet bijgedragen aan het plssen van knelpunten p het terrein van gegevensuitwisseling f privacy bij de uitvering van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering? - Draagt de Verwijsindex Risicjngeren (VIR) effectief bij aan een integrale aanpak in de uitveringspraktijk van de Jeugdwet en he ervaren prfessinals dat? IV Nieuw werken in het Jeugdstelsel IV.1 Kwaliteit - Draagt de Jeugdwet in de praktijk bij aan een gede kwaliteit van de jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering? He berdelen uders en kinderen de kwaliteit van de verschillende vrmen van jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering? He berdelen gemeenten, aanbieders en prfessinals het kwaliteitsbeleid binnen het jeugdstelsel? Daarbinnen: he berdelen gemeenten, aanbieders en prfessinals het prfessinaliseringstraject vr prfessinals binnen het jeugdstelsel? - In heverre wrdt de nrm van verantwrde berepstedeling tegepast in de uitveringspraktijk binnen het jeugdstelsel? En in welke mate draagt dit bij aan de kwaliteit van de jeugdhulp? - He is de kwaliteit van de jeugdbescherming en jeugdreclassering en he wrdt deze berdeeld dr de ketenpartners (RvdK, OM, ZM, Plitie) - Hanteren gemeenten utcme-criteria vr aanbieders van jeugdhulp? Op welke wijze draagt het gebruik van utcme-criteria bij aan het bereiken van de delen van de Jeugdwet? IV.2 Tezicht - Werkt het tezicht in het nieuwe jeugdstelsel in de praktijk zals bedeld in de Jeugdwet en werkt het tezicht ged? IV.3 Terugdringen administratieve lasten - Is er in de uitveringspraktijk sprake van nndige administratieve lasten? - Als er sprake is van nndige administratieve lasten in de beleving van prfessinals, waar vinden deze administratieve lasten dan hun rsprng? Zijn deze terug te veren p eisen vanuit de Jeugdwet? Vinden deze hun rsprng in het dr regi s / gemeenten gehanteerde financieringsmdel? Zijn er andere rzaken aanwijsbaar? - Ervaren prfessinals dat zij dankzij het prfessinaliseringsprces meer ruimte krijgen vr de cliënt en leidt dit tt minder bureaucratie in de jeugdhulp, jeugdbescherming en jeugdreclassering? - Dragen de vanuit de Jeugdwet geïnitieerde unifrme beleidsinfrmatie en jaarverantwrding bij aan terugdringing van de administratieve lasten? IV.4 Invulling (nieuwe) rllen en participatie - Draagt de Jeugdwet in de praktijk bij aan een gede invulling van de rllen van de bij de uitvering van de Jeugdwet betrkken partijen?
- Geeft de Jeugdwet vldende helder aan wat de stelselverantwrdelijkheid van het Rijk is en geeft het Rijk daar een gede invulling aan? - He is de participatie van uders en kinderen gerganiseerd dr gemeenten en aanbieders? - Is de rechtspsitie van uders en kinderen vldende gewaarbrgd in de Jeugdwet en werkt de bezwaar- en berepsprcedure vr uders en kinderen? IV.5 (Bven)reginale samenwerking - Op welke aspecten van de uitvering van de Jeugdwet werken gemeenten (bven)reginaal samen? - He waarderen gemeenten en zrgaanbieders de invulling van de reginale samenwerking? Bij elk van de thema s geldt dat k wrdt gekeken f zich belangrijke (n)gewenste neveneffecten vrden.