Hoeveel chronische hepatitis B patiënten zijn er in Nederland? Irene Veldhuijzen, PhD RIVM-CIb

Vergelijkbare documenten
Focus wie ooit gediagnosticeerd moet nog behandeld worden. Prof. dr. Jan Hendrik Richardus Dr. Robine Hofman Abby Falla, MSc

De cascade of care van hepatitis B en C in beeld. Irene Veldhuijzen

Jaaroverzichten Incidentie van meldingen van acute hepatitis B in 2011 lager dan ooit

Screening en opsporen HBV en HCV, WBO en VWS Stand van zaken. Ariene Rietveld, RAC

Amsterdam HCV screening in de publieke gezondheidszorg: Van pilot projecten naar nationale aanpak

Is hepatitis C eliminatie in Nederland wel mogelijk? Andy IM Hoepelman Hoogleraar Interne Geneeskunde & Infectieziekten UMC Utrecht

Families met een migranten herkomst: complexiteit of uniformiteit? Helga de Valk & Ruben van Gaalen

Het Hepatitis probleem in NL

Artikel Is het schriftelijk oproepen van immigranten voor hepatitis B-onderzoek effectief?

Nieuwe behandelingsopties HCV. Wie willen we bereiken? Sophie Willemse Maag-Darm-Leverarts Academisch Medisch Centrum Amsterdam

Bewustzijn identificatie behandeling hepatitis B en C

HUIDIGE BEHANDELING VAN CHRONISCHE HEPATITIS-B-VIRUSINFECTIE VOLGENS DE RICHTLIJNEN

Dr.L.C. Baak MDL OLVG Februari 2015

Zeg nee! Tegen Hepatitis B. Hepatitis B-campagne voor en door Chinezen in Rotterdam e.o. Reinoud Wolter GGD Rotterdam-Rijnmond

HBV en HCV screening in de publieke gezondheidszorg in NL: Wat is gedaan en wat werkt (niet)?

Sessie V uur uur Epidemiologie en bestrijding van hepatitis C in NL. 27 september 2014 De 24 uur van Vanenburg

Hoe om te gaan met afnemende infectierisico's voor reizigers? Welk bewijs is er nodig om richtlijnen aan te passen?

Project in het kort Regionale hepatitis B-screeningsprogramma s

Hepatitis C-opsporing onder migranten in Nijmegen (HECOM)

Artikel Screening van migranten op hepatitis B langs de meetlat van Wilson en Jungner

> Retouradres Postbus EJ Den Haag. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Prenatale screening in Nederland: historisch en geografisch perspectief Oegstgeest, 26 september 2016

Afname in meldingen van acute hepatitis B in Nederland

Hepatitis C, een update. Vincent Rijckborst, Maag-Darm-Leverarts Milan J. Sonneveld, AIOS Maag-Darm-Leverziekten

Zwangerschap en HBV. Greet Boland Nationaal Hepatitis Centrum, Amersfoort Afdeling Virologie, Universitair Medisch Centrum Utrecht

Bevorderen van Hepatitis B screening in de Turkse gemeenschap in Rotterdam Ytje van der Veen Presentatie: Dr. Jan Hendrik Richardus

Behandelproblematiek en laatste ontwikkelingen in Hepatitis B Nationale hepatitis dag 2017

Detectie van occulte Hepatitis B bij bloeddonoren

Optimalisatie regionale hepatitiszorg regio Arnhem

Advies Gezondheidsraad. Screening van risicogroepen op hepatitis B en C

Een nationaal hepatitis plan voor Nederland

Veranderingen in HPV seroprevalentie van 7 hoogrisico HPV typen tussen en

Sessie V uur uur Epidemiologie van virale hepatitis in NL. Moderatie Jim van Steenbergen & Hans Zaaijer. Jim van Steenbergen, INZI RIVM

Beleid screening asielzoekers en immigranten

Artikel Is koppeling van vrijwillige screening op hepatitis B en C aan de verplichte tuberculosescreening voor immigranten zinvol?

LEDEN VAN DE WERKGROEP MONITORING SCREENING RISICOGROEPEN (MSR) (IN ALFABETISCHE VOLGORDE):

Leverenzymstoornissen. Peter van Bommel, Dirk Bakkeren & Martijn ter Borg

Opsporing HCV onder drugsverslaafden. Peter Vossenberg. Verslavingsarts KNMG/arts maatschappij en gezondheid

Influenza de cijfersop eenrij

Hepatitis B.

HEPATITIS B. J.W. den Ouden-Muller internist Rotterdam

Hepatitis B-vaccinatiebeleid voor drugsgebruikers. Nationale Hepatitis Dag 1 oktober 2015 Anouk de Gee

NHG-Standaard Virushepatitis en andere leveraandoeningen

impact from intervention strategies A case example from the baking industry

Tuberculose Kerncijfers 2016

Bundeling van data over sterfte, identificatie en behandeling van hepatitis in Nederland, en het bewustzijn daarover

HBV-vaccinatieprogramma voor risicogroepen

Academische werkplaats publieke Gezondheid (CEPHIR) en Infectieziektebestrijding

Chlamydia hertesten en partnerwaarschuwing in de populatie. Janneke Heijne. MINC symposium 26 juni 2014 Maastricht

Heropsporing en herevaluatie van chronische hepatitis B en C in regio Arnhem

Nationale Hepatitis Dag oktober Screening en Opsporing

Regionaal organiseren van hepatitis zorg. Concept Nationaal Hepatitisplan

Hepatitis A. Transmissiedag Infectieziekten 14 september 2010

Sectie Infectieziekten

Zorgmodel behandeling patiënten in Maastricht, samenwerking infectie-ziekten/ MDL, en de rol van de hepatitisverpleegkundige

Artikel Effectieve verwijzing van chronische hepatitis B-patiënten en bescherming van contacten door de GGD

Disclosure belangen S.W. Schalm

1. Doelen en aanpak van een Amsterdams actieplan voor optimale hepatitis B en C preventie en zorg

Een golf van acties ter opsporing van

HIV/AIDS and African migrants in Belgium

Transparantie: de schakel tussen institutionele autonomie en publieke verantwoording

HCV in verslavingszorg en penitentiaire inrichtingen

Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten

Etnische verschillen in vallen en valangst onder zelfstandig wonende ouderen in de grote steden

Heropsporing regio Arnhem: wat hebben we bereikt? Kirsten Wevers arts infectieziektenbestrijding i.o. GGD Gelderland-Midden

Hepatitis A. Masterclass Hepatitis 2019 Prof.dr. R.A. de Man, MDL arts

Ziekenhuizen. Cytomegalovirusinfecties bij zwangeren

Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg

Hepatitis C: Update Nationale Hepatitis Dag 2017

Vaccineren tegen Diarree; Wel of Niet? (of een beetje ) Patricia Bruijning-Verhagen

Nationaal Hepatitis Plan

Handhygiëne in Nederlandse ziekenhuizen

NIVEL Zorgregistraties eerste lijn Surveillance in 2015

Citation for published version (APA): van Houdt, R. (2009). Molecular epidemiology of hepatitis B in the Netherlands

Behandeling en monitoring

Know your epidemic : de tbc-situatie in Nederland

ROOKTRENDS: VOLWASSENEN, JONGEREN EN (ANDERE) RISICOGROEPEN

De grens van Nederland staat wijd open voor burgers

10Seksueel Overdraagbare Aandoeningen (SOA) Rubriekhouder: Mw. dr. I. van den Broek, (RIVM)( )

Figuren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2010 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20

toerisme in cijfers tourism in figures 2011

Verandering pneumokokkenvaccinatie: van 7-valent naar 10-valent

Nieuwe Influenza A (H1N1)

Fictieve casus. Risico inschatting SOA en welke therapie is aangewezen. Risico op een SOA afhankelijk van. Welke SOA/infecties

December Inleiding

Epidemiologie van HIV/HCV coinfectie. Moleculair epidemioloog, GGD Amsterdam

Toerisme in cijfers Tourism in figures XL

Hepatitis B, versie 20 (PDF aangemaakt op: ) Indien de patiënt een asielzoeker betreft worden data doorgeven aan GGD GHOR Nederland.

IMPLEMENTATIE VAN ASTMA EN COPD IN DE HUISARTSENPRAKTIJK

FACTSHEET KIWIFRUIT (HS code ) (8 februari 2013)

Risk modelling of transfusion transmissible infections Mapako, Tonderai

Statistieken ste Vierdaagse

Summary. Summary. Appendices

Nieuwe Influenza A (H1N1)

Samenvatting. Etiologie. samenvatting

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies

Toerisme in cijfers Tourism in figures 2013

Hiv en hepatitis C virus infecties bij druggebruikers: werkt harm reductie?

Nieuwe Influenza A (H1N1)

Prikaccidenten: epidemiologie, opvang en mogelijkheden voor reductie

Transcriptie:

Hoeveel chronische hepatitis B patiënten zijn er in Nederland? Irene Veldhuijzen, PhD RIVM-CIb Nationale Hepatitisdag 1-10-2015

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling

Inhoud Epidemiologie chronische hepatitis B Schatting aantal migranten met chronische hepatitis B Prevalentie migranten = prevalentie in geboorteland? Conclusies en uitdagingen Nationale hepatitisdag 1-10-2015

Natural history of hepatitis B virus infection Recovery Stabilisation Compensation Acute infection Chronic hepatitis Cirrhosis HCC Inactive chronic infection 30 50 years Decompensation Liver transplant Death 4

Incidentie leverkanker* (aantal/100.000) * Lever en intrahepatische galwegen Bron: NL Kankerregistratie, http://www.cijfersoverkanker.nl/ 5

Gegevens over het voorkomen van HBV Meldingen van acute en chronische HBV infecties Door artsen en laboratoria aan de GGD, GGD meldt elektronisch aan RIVM (Osiris) Virologische weekstaten (laboratorium surveillance) Nationale seroprevalentie studie De Pienter studie Uitgevoerd in 1996 en 2007 Prevalentie studies in risicogroepen 6

Chronische hepatitis B meldingen (OSIRIS) 7

Resultaten Pienter studies Evaluatie Rijksvaccinatieprogramma Representatieve steekproef NL bevolking Migranten oversampled in 2007 (670 deelnemers) Persons anti-hbc pos HBsAg pos HBsAg or DNA pos 1996 7,249 150 6-2007 6,246 211 14 16 Hahné et al. Epidemiol&Infect, 2011 8

Seroprevalentie uit Pienterstudie Overall, gewogen naar lft, gesl en geboorteland HBV 1996 2007 anti-hbc 2.9% [2.2-3.7] HBsAg 0.1% [0.0-0.3] 3.5% [2.2-5.5] 0.2% [0.1-0.4] Geboren in Nederland met Nederlandse ouders HBV 1996 2007 anti-hbc 1.2% 0.8% [0.9-1.6] [0.6-1.2] HBsAg 0.1% 0.1% [0.0-0.2] [0.0-0.4] HBsAg prevalentie 1 e gen. migranten (2007): 1.1% [0.4 2.7] Toename 1 e generatie migranten (1996: 7.2%, 2007: 8.7%) 9

Risico factoren ooit doorgemaakte infectie (anti-hbc) Overal volwassen populatie (n=4454) 1 e generatie migrant RR 29.3 2 e generatie migrant RR 5.0 Partner migrant RR 2.5 bloed transfusie <1977 RR 3.9 1 e gen. migranten Geboren in Azië 10

Schatting aantal migranten met chronische HBV Prevalentie afhankelijk naar land van herkomst Aanname: prevalentie land van herkomst = prevalentie migranten 11

Vergelijking prevalentie chronische HBV in migranten en in landen van herkomst Review Kowdley et al, Hepatology 2012 HBsAg prevalentie schattingen voor meer dan 100 landen Voor 49 landen data voor zowel het land zelf als migranten 35 (71%) geen verschil in prevalentie 10 (20%) gepoolde prevalentie land van herkomst hoger 4 (8%) gepoolde prevalentie in migranten hoger 12 12

Schatting aantal migranten met chronische HBV Aantal migranten naar geboorteland (CBS) Prevalentie land van herkomst (systematic review) Schatting en range Relatieve aandeel migranten 13

1 e generatie migranten in Nederland in 2013 1,9 miljoen (11,5% van totale bevolking) Ruim 1 miljoen uit endemische landen (HBsAg >2%) Turkey (200.000) Other countries (<25.000) Suriname (180.000) Morocco (170.000) United States Iran Afghanistan Former USSR Iraq United Kingdom Belgium Yugoslavia China Poland Indonesia (130.000) Germany (120.000) Former Netherlands Antilles 14

Schatting aantal migranten met chron. HBV (top 10) Population CHB Prevalence (95% CI) Estimated number of Chronic Country of birth Hepatitis B cases % Lower Upper CHB Lower Upper cases Range Range Turkey 196,536 4.29 3.70 4.88 8,431 7,272 9,591 Suriname 184,098 4.52 2.47 6.57 8,321 4,547 12,095 China 59,759 10.23 9.35 11.11 6,113 5,587 6,639 Indonesia 132,044 3.93 3.08 4.77 5,189 4,067 6,298 NL Antilles 86,371 4.52 2.47 6.57 3,904 2,133 5,675 Afghanistan 32,832 10.46 5.85 15.07 3,434 1,921 4,948 Somalia 24,605 12.4 8.89 15.92 3,051 2,187 3,917 Former Yugoslavia 50,357 3.98 1.32 6.64 2,004 665 3,344 Ghana 13,835 13.44 10.50 16.38 1,859 1,453 2,266 Vietnam 12,441 12.48 11.46 13.5 1,553 1,426 1,680 15 Total int/high endemic 1,052,695 5.4% 3.8 6.9 56,650 40,335 73,016 Chronic hepatitis B (CHB) prevalence from Kowdley et al. Hepatology, 2011

Aantal mensen met chronische hepatitis B Migranten uit midden/hoog endemische landen: Schatting 56.500 (40.000 73.000) Migranten uit midden/hoog endemische landen: Pienter 2007 20.300 (10.400 39.300) Totale NL bevolking: Pienter 2007 39.500 (18.500 84.000): Totale bevolking Relatieve aandeel migranten >100% Prevalentie algemene bevolking te laag? Prevalentie migranten te hoog? 16

Prevalentie migranten screeningsprojecten NL Country Migrants In-country Comparison Number Prevalence 95% CI Prevalence 95% CI tested Afghanistan 293 2.1 0.8 4.4 10.5 5.9 15.1 Lower China & HK 4039 7.1 6.3 7.9 10.2 9.4 11.2 Lower NL Antilles 323 0.3 0 1.7 4.5* 2.5 6.6 Lower Egypt 465 1.1 0.4 2.5 4.2 1.9 6.5 Lower Indonesia 255 0.8 0.1 2.8 3.9 3.1 4.8 Lower Iran 153 0.7 0.1 2.5 3.1 2.7 3.5 Lower Iraq 290 0.7 0 3.6 1.3 0 2.9 Comparable Morocco 305 0.3 0 1.8 1.8 1.5 5.9 Lower Suriname 545 0.4 0 1.3 4.5* 2.5 6.6 Lower Turkey 1133 3.3 2.3 4.5 4.3 3.7 4.9 Lower Vietnam 805 8.1 6.3 10.2 12.5 11.5 13.5 Lower Data from migrant screening projects were pooled where multiple estimates were available In-country HBsAg prevalence from: Kowdley 2011, Ezzikouri 2013 for Morocco * Regional estimate for Caribbean 17

Migranten screening projecten Prevalentie in migranten lijkt lager dan verwacht op basis van prevalentie in land van herkomst In aantal migranten groepen wel >2% chronische HBV Hoogste prevalentie bij personen geboren in Zuid Oost Azië (China, Vietnam) 18

Conclusies en uitdagingen Grote onzekerheid aantal chronische HBV infecties Tussen 18.500 84.000? Grootste aantal chronische HBV infecties onder migranten Weinig inzicht in rest van de cascade of care Aantal gediagnosticeerd Aantal in zorg Aantal onder behandeling Aantal effectief behandeld (SVR) Effectieve actieve opsporing organiseren 19

Bedankt voor uw aandacht Met dank aan Abby Falla (Erasmus MC/GGD Rotterdam-Rijnmond) Amena Ahmad (HAW Hamburg) Vragen? 20

Referenties (1) Prevalentie in Nederland en landen van herkomst van migranten - Hahne SJM, De Melker HE, Kretzschmar M, Mollema L, Van Der Klis FR, Van Der Sande MAB, et al. Prevalence of hepatitis B virus infection in the Netherlands in 1996 and 2007. Epidemiol Infect. 2012;140(8):1469-80. - Kowdley KV, Wang CC, Welch S, Roberts H, Brosgart CL. Prevalence of chronic hepatitis B among foreign-born persons living in the United States by country of origin. Hepatology. 2012;56(2):422-33. - Ezzikouri S, Pineau P, Benjelloun S. Hepatitis B virus in the Maghreb Region: From epidemiology to prospective research. Liver Int. 2013;33(6):811-9. Prevalentie onder migranten in Nederland - Baaten GG, Sonder GJ, Dukers NH, Coutinho RA, Van den Hoek JA. Population-based study on the seroprevalence of hepatitis A, B, and C virus infection in Amsterdam, 2004. J Med Virol. 2007;79(12):1802-10. - A.J. Bouwman-Notenboom, A.J. van Diemen, A. van Heerwaarden, C. Schout. China onder de Dom: Hepatitis B- en C-screening bij Chinese migranten in Utrecht. Infectieziekten Bulletin 2012:23(1):19-21 21

Referenties (2) Prevalentie onder migranten in Nederland (vervolg) - Dirksen CG, Baard KP, Berns MPH. China aan de Noordzee: een publiekscampagne tegen hepatitis B voor en door Haagse Chinezen. Epidemiologisch bulletin, 2010:45(3):19-27 - H. Menger. Vietnam tussen de tulpen. Amice. 2012 (http://www.tijdschriftamice.nl/tijdschrift/artikel/vietnam-tussen-de-tulpen) - W. Niessen, R. Benne, J. van Zeijl, J. van der Have, J. Broer. Is het schriftelijk oproepen van immigranten voor hepatitis B-onderzoek effectief? Infectieziektenbulletin. 2013;24(4):107-11 - Richter C, Beest GT, Sancak I, Aydinly R, Bulbul K, Laetemia-Tomata F, et al. Hepatitis B prevalence in the Turkish population of Arnhem: Implications for national screening policy? Epidemiol Infect. 2012;140(4):724-30. - Richter C, Ter Beest G, Gisolf EH, Van Bentum P, Waegemaekers C, Swanink C, et al. Screening for chronic hepatitis B and C in migrants from Afghanistan, Iran, Iraq, the former Soviet Republics, and Vietnam in the Arnhem region, the Netherlands. Epidemiol Infect. 2014;142(10):2140-6. 22

Referenties (3) Prevalentie onder migranten in Nederland (vervolg) - Veldhuijzen IK, van Driel HF, Vos D, de Zwart O, van Doornum GJJ, de Man RA, et al. Viral hepatitis in a multi-ethnic neighborhood in the Netherlands: results of a community-based study in a low prevalence country. Int J Inf Dis. 2009;13(1):e9-e13. - Veldhuijzen IK, Wolter R, Rijckborst V, Mostert M, Voeten HA, Cheung Y, et al. Identification and treatment of chronic hepatitis B in Chinese migrants: Results of a project offering on-site testing in Rotterdam, the Netherlands. J Hepatol. 2012;57(6):1171-6. - Zuure FR, Bouman J, Martens M, Vanhommerig JW, Urbanus AT, Davidovich U, et al. Screening for hepatitis B and C in first-generation Egyptian migrants living in the Netherlands. Liver Int. 2013;33(5):727-38. 23