Dr.L.C. Baak MDL OLVG Februari 2015
|
|
- Hanne Koning
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Dr.L.C. Baak MDL OLVG Februari 2015
2 Behandeling chronische hepatitis C- ook in 2015 Doel: HCV kwijtraken Histologische verbetering Cirrose voorkomen Hepatocellulair carcinoom voorkomen PegInterferon Ribavirine DAA-nu ook ZONDER PEG (va 2014)
3 All-cause Mortality According to Response, in patients with severe fibrosis or cirrhosis (F3, F4) Cumulative 10-year incidence Cumulative Mortality (%) non-svr 26.0% (95% CI ) SVR 8.9% (95% CI ) non-svr SVR p < Time - in years Van der Meer 2012 JAMA
4 Impact behandeling chronische hepatitis C op sterfte Antivirale therapie Sterfte 7 jaar Daling sterfte geen 10 % PegIFN + Riba 3 % 70 % * Neal et al, Gut 2007
5 Virale hepatitis wereldwijd Na tabak meest voorkomende carcinogeen Belangrijkste oorzaak voor levertransplantatie HBV 350 miljoen mensen geïnfecteerd HCV 170 miljoen mensen geïnfecteerd Mortaliteit wereldwijd 1 miljoen mensen / jaar 90 % door chronische virale hepatitis Mortaliteit HBV en HCV in Nederland 450 /jaar ( 1-2 per dag)
6 Sterfte in Nederland
7
8 Hepatitis B en C in Nederland HBV HCV 50 % weet dit niet zelf awareness onvoldoende
9 Geen ziekte van Henk en Ingrid
10 Geen ziekte van Henk en Ingrid HBV 2/3 allochtoon HCV 1/2 allochtoon
11 Oorzaken hoge hepatitissterfte Falen van identificatie: 50 % weet niet Falen van verwijzing: % verwezen en beoordeeld Falen van behandelindicatie: niet alle patiënten krijgen de benodigde zorg
12 Hoe vaak komen MDL problemen in uw praktijk voor? huisartsenpraktijk(2000 patiënten) GE problemen 10% Obstipatie/ IBS 2-3 p/wk colon carcinoom 1 jaar colitis ulcerosa1 elke2 jaar acute appendicitis < 3 jaar
13 Vraag: Hoeveel mensen met chronische virale hepatitis zijn in uw praktijk ingeschreven >20 5. Weet niet 5,9% 8,8% 20,6% 26,5% Stemronde Geopend 38,2%
14 Hoe vaak komt hepatitis voor in Nederland? Acute hepatitis Chronische hepatitis Incidentie* (aantal/jaar) Incidentie* (aantal/jaar) Prevalentie Hepatitis A Hepatitis B (0,24%) Hepatitis C 64? (0,22%*0,75) Hepatitis E Aangiftegegevens RIVM 2013 Hahne S et al: EpidemiolInfect Vriend HJ et al: EpidemiolInfect. 2013
15 Hoe vaak komt hepatitis voor in uw praktijk? Praktijkomvang Prevalentie chronische hepatitis B/ chronische hepatitis C 0,2 % )* 0,6 % )** 1 % )*** )*noord-nederland; )** gemiddeld; )*** grote steden randstad Hoe vinden we deze patiënten met chronische virale hepatitis? Door na te gaan of patiënten een verhoogd risico hebben. Incidentie acute hepatitis: 524/ jaar, 0-1 per huisartsenpraktijk
16 Aandacht hepatitis : van Acuut naar Chronisch Acute hepatitis Chronische hepatitis A B C Hepatitis B Hepatitis C Incidentie / Prevalentie ~ 110 ~ 140 ~ (0,24%) (0,22%*0.75) Mortaliteit < 3 / jr < 5 / jr < 3 / jr ~ 200 / jaar ~ 300 / jaar Effect medische interventie Geen Geen Groot Groot Groot Gemaakt door
17 Stemronde Geopend Wie hebben er verhoogd risico op chronische hepatitis B of hepatitis C? 1. 1e generatie migranten 2. ALT > 60 u/l 3. Risicocontact 33,3% 33,3% 33,3%
18 Chronische Hepatitis B, C prevalentie: Europa Hepatitis B 0.2% % % >5.0% No data Hepatitis C <0.3% 0,3-1% 1-1.5% % 2-4.0% >4.0%
19 Risicogroepen chronische hepatitis B / C: 1 e generatie migranten Prevalentie Chronische hepatitis B / C HBV HCV 1 e generatie migranten 3,8 % 2,2% overige Nederlanders 0,2 % 0,2% PM: een risicogroep chronische hepatitis B/C in NL is: een groep met een hogere prevalentie dan 0,2% Aangiftegegevens / Pienter 2 studie
20 1 e generatie migranten in Nederland Aantal Prevalentie HBV in land van herkomst Prevalentie HCV in land van herkomst Indonesië % 1 10 % Turkije % 2 10 % Suriname % 2 5 % Marokko % 1 2,5 % Voormalig Joegoslavië % < 1 % China % 2 10 % Voormalige Sovjet-Unie % 1 2,5 % Totaal Azië % 1 - > 10 % Sub Sahara Afrika % 1 - > 10 % 20
21 Chronische Hepatitis B-C prevalentie: wereldwijd welke 1 e generatie migranten hebben geen verhoogd risico? 21
22
23 Risicogroepen chronische hepatitis B / C: ALAT (ALT) > 60 IU/L Prevalentie Chronische hepatitis B / C UK:Arnold (n=1064) NL:Helsper (n=750) ALAT > 60 IU / L 7,8 % 1,6% ALAT < 45 IU / L 0,2 % 0,0% PM: een risicogroep is een groep met een hogere prevalentie dan 0,2% Arnold D et al. BMC Family Practice 2011, 12:9 Helsper C et al. Br J Gen Practice 2012, e212-6
24 Risicogroepen chronische hepatitis B / C: Risicocontacten Prevalentie Chronische hepatitis B / C HBV HCV HIV positief + Man met Seks met Mannen + iv. druggebruik 8% 5 % 10% 94% i.v. druggebruik 1,8 % 62 % homoseksuele mannen met wisselende contacten gezin / partner met (chronische) virale hepatitis 0,6 % 0,2% 6 %
25 Vraag: Hoeveel mensen zijn in uw praktijk ingeschreven die tot de risicogroep chronische virale hepatitis behoren?
26 Hoeveel mensen zijn in uw praktijk ingeschreven die tot de risicogroep voor chronische virale hepatitis C behoren? % % > weet niet 8% 14% Stemronde Geopend 75%
27 Hoe vaak komt risico hepatitis voor in uw praktijk? Praktijkomvang Prevalentie risico groepen chronische hep B / hep C ^^ Noord-Nederland 10 % Gemiddeld 12 % Grote stad Randstad 18 % ^^ 1 e generatie migranten : 5 % 7 % 13 % ALAT > 60 IU/L bij : 4 % 4 % 4 % autochtonen risicocontacten : 1 % 1 % 1 % (i.v.drug, e.a.)
28 1 e generatie migranten in uw plaats / praktijk? Plaats Bevolking Risico ivm geboorteland Amsterdam (22%) Totaal aantal migranten (29,6%) Risico ivm geboorteland: totaal Azië, Afrika, Oost-Europa, Zuid-Amerika
29 1 e generatie migranten in Amsterdam top 10 aantal aantal Suriname Voormalig Sovjet Unie Marokko Joegoslavië Turkije Egypte Indonesië India Ghana China 3 193
30 Screenen chron hepatitis B-C: Welk onderzoek vraag ik aan? NHG standaard virushepatitis: Verricht nadere diagnostiek indien de transaminasewaarden bij herhaling verhoogd zijn
31 Wanneer testen op chronische hepatitis B en C? Patiënt met ALT > 45 IU/L, oorzaak onbekend NIEUW Komend uit een land met verhoogd risico ja nee ALAT > 60 IU/L / HIV positief nee ja TEST HBsAg anti-hcv Risicocontact (bv : iv druggebruik) ja
32 Stelling : Welk onderzoek vraag ik aan? Het is voldoende om voor de diagnostiek van HBV alleen anti-hbs aan te vragen Ja / Nee
33 Bloedonderzoek bij hepatitis B: hoe screenen? Test Uitslag HBsAg HBeAg anti-hbc pos ofneg pos ofneg pos of neg IgM-anti-HBc pos of neg anti-hbs IU/L HBV-DNA IU/L Genotype A, B, C, D, E, F 33
34 Patiënt met HBsAg Diagnostiek van Hepatitis B Klinisch verdenking Acute Hepatitis B ja (risicocontact < 6 mnd) nee Herhaal HBsAg na 3-6 mnd Chronische Hepatitis B HBeAg ALAT Gemaakt door
35 Diagnostiek bij Chronische Hepatitis B subgroepen Chronische Hepatitis B: verantwoordelijke arts en acties HBs Ag HBe Ag ALAT IU/L chronische HBV categorie % Verantwoordelijke arts en Actie + -- < 45 inactieve HBsAg drager 70 Huisarts jaarlijkse controle + + of -- > 45 chronische actieve HBV 30 Hepatitis-specialist Indicatie antivirale Rx Behandeling Controle Gemaakt door
36 Welk onderzoek vraag ik aan? Stelling 3: Voor diagnostiek HCV vraag ik in eerste instantie HCV RNA aan. Ja / Nee
37 Bloedonderzoek bij hepatitis C: hoe screenen? Test Uitslag anti-hcv pos ofneg HCV-RNA pos ofneg Genotype 1,2,3,4,5,6 anti-hcv immunoblot pos ofneg 37
38 Patiënt met anti-hcv Serologie van Hepatitis C Klinisch verdenking Acute Hepatitis C ja (risicocontact < 6 mnd) nee Verwijs naar hepatitisspecialist Chronische Hepatitis C HCV-RNA Gemaakt door
39 Diagnostiek bij Chronische Hepatitis C subgroepen Chronische Hepatitis B: verantwoordelijke arts en acties anti-hcv HCVRNA chronische HCV categorie % Verantwoordelijke arts en Actie + -- Doorgemaakte HCV 30 Huisarts 1 x bevestiging + + Chronische HCV 70 Hepatitis-specialist Indicatie antivirale Rx Behandeling Controle Gemaakt door
40 Wie testen in de curatieve zorg? Personen met een abnormale ALT en: 1 e generatie migrant geboren in een land met verhoogd risico of ALT > 60 IU of Risicocontact hepatitis B of C i.v. druggebruik Mannen-Seks-Mannen, wisselende contacten gezin / partner met (chronische) virale hepatitis PS: De Gezondheidsraad buigt zich over de vraag of risicogroepen sowieso, dus onafhankelijk van een verhoogde ALT, getest moeten worden.
41 Wie verwijs ik naar een hepatitis-specialist? Stellingen: 4.Een patiënt met anti-hcv pos alleen doorverwijzen bij verhoogde ALAT Ja / Nee 5.Iedere patiënt doorverwijzen die HBsAg pos is Ja / Nee
42 Wie verwijs ik naar een hepatitis-specialist? Chronische hepatitis B: HBsAg + en HBeAg + (zwangeren vόόr week 30) ALAT > 45 IU/L chemotherapie of immuunsuppressie Hepatitis C: anti-hcv + en HCV-RNA positief HCV-RNA onbekend Nieuw van Geldrop et al. NHG standaard Virus hepatitis Huisarts Wet 2007:50:666-81
43 Waarom behandelen? Ter voorkoming progressie naar cirrose, leverfalen en lever-carcinoom Eradiceren of remmen virusreplicatie Gezondheidswinst
44 Behandeling chronische hepatitis B en C Werkzaamheid in 2015: kans op volledige virussuppressie van een patiënt Type leverziekte Chronische hepatitis B Behandeling effectief ( %) 95 ^ Chronische hepatitis C type 1, type 2, 3, 4 95 ** > 70 ^ Tsai MC: J Antimicrob Chemother 2012; 67:696 * Afdhal NEJM 2014 Zeuzem NEJM 2014; Jacobson NEJM 2013 Nelson Hepatology 2015
45 Hoe behandelen? The complexity of HCV therapeutics has reached a point that presumably will lead to the birth of a new specialist, the HCV doctor Soriano et al J Antimicrob Chemother 2011; 66: ] [
46 HCV Treatment Landscape in 2015: All-Oral Therapy for Genotype 1 HCV Infection Options Sofosbuvir + simeprevir / daclatasvir Sofosbuvir/ledipasvir Ombitasvir/paritaprevir/ritonavir and dasabuvir Use Ribavirin may be required Duration generally varies from wks based on regimen and population
47 FDA-approved 2015
48 vervolg
49 vervolg
50 Oprichting Hepatitis Behandel Centra Nederland In 2012 ongeveer40 centrain Nederland geaccrediteerd door NVMDL Kwaliteitseisen aan behandelaren(inclusief verplichtenascholing), logistieken organisatie Samenwerking tussen MDL en infectieziekten
51 Oprichting Hepatitis Behandel Centra Nederland In 2012 ongeveer 40 centra in Nederland geaccrediteerd door NVMDL Kwaliteitseisen aan behandelaren (inclusief verplichte nascholing), logistiek en organisatie Samenwerking tussen MDL en infectieziekten
52 Wat is de boodschap? 1. Wanneer testen (HBsAg, antihcv)?? Bij abnormale ALT en : Geboren in een land met verhoogd risico of ALT > 60 IU of HIV positief of Risicocontact hepatitis B of C 2. Wanneer verwijzen naar een hepatitis-specialist? Bij HBsAg positief en HBeAg positief of ALT > 45 IU Chemotherapie / immuunsuppressie Bij antihcv positief en HCV RNA positief of HCV RNA onbekend
53 Samen staan we sterk Hepatitis Behandel Centrum OLVG Geaccrediteerd in 2012
54 OLVG als eerste gecertificeerd
Het Hepatitis probleem in NL
Bewustwording Identificatie-Behandeling HEPATITIS B en C Het Hepatitis probleem in NL Virale hepatitis A-E : Wat is er aan het veranderen? Chronische hepatitis B & C: Sterfte, Impact behandeling Uitdaging
Nadere informatieBewustzijn identificatie behandeling hepatitis B en C
Bewustzijn identificatie behandeling hepatitis B en C Inleiding Voorstellen sprekers/voorbereiders Quiz Virale hepatitis in de huisartsen praktijk Casuistiek hepatitis C Wat is er aan behandeling mogelijk
Nadere informatieDisclosure belangen S.W. Schalm
Disclosure belangen S.W. Schalm Prof dr. S.W. Schalm is directeur van LiverDoc B.V., dat zich richt op het brengen van academische kennis naar de praktijk. Hij ontvangt geen salaris; gemaakte onkosten
Nadere informatieHUIDIGE BEHANDELING VAN CHRONISCHE HEPATITIS-B-VIRUSINFECTIE VOLGENS DE RICHTLIJNEN
HUIDIGE BEHANDELING VAN CHRONISCHE HEPATITIS-B-VIRUSINFECTIE VOLGENS DE RICHTLIJNEN Nederlandse richtlijn? (2008 en 2012) AASLD richtlijn? (2009) EASL richtlijn? (2012) Met dank aan Erik Buster en de overige
Nadere informatieNieuwe behandelingsopties HCV. Wie willen we bereiken? Sophie Willemse Maag-Darm-Leverarts Academisch Medisch Centrum Amsterdam
Nieuwe behandelingsopties HCV Wie willen we bereiken? Sophie Willemse Maag-Darm-Leverarts Academisch Medisch Centrum Amsterdam Disclosure Sophie Willemse (Potentiële) belangenverstrengeling Geen Wat gaat
Nadere informatieLeverenzymstoornissen. Peter van Bommel, Dirk Bakkeren & Martijn ter Borg
Leverenzymstoornissen Peter van Bommel, Dirk Bakkeren & Martijn ter Borg Vrouw, 30jaar komt op mijn spreekuur Na anamnese en LO sluit ik een leverprobleem niet uit. Ik vraag probleemgeoriënteerd labonderzoek
Nadere informatieNHG-Standaard Virushepatitis en andere leveraandoeningen
NHG-Standaard Virushepatitis en andere leveraandoeningen Martijn Sijbom Huisarts Wetenschappelijk medewerker NHG Afdeling Richtlijnontwikkeling en Wetenschap Disclosure belangen spreker: (Potentiële) Belangenverstrengeling:
Nadere informatieZwangerschap en HBV. Greet Boland Nationaal Hepatitis Centrum, Amersfoort Afdeling Virologie, Universitair Medisch Centrum Utrecht
Zwangerschap en HBV Greet Boland Nationaal Hepatitis Centrum, Amersfoort Afdeling Virologie, Universitair Medisch Centrum Utrecht 1 Virale aandoeningen die verticaal overdraagbaar zijn HIV Hepatitis B
Nadere informatieZeg nee! Tegen Hepatitis B. Hepatitis B-campagne voor en door Chinezen in Rotterdam e.o. Reinoud Wolter GGD Rotterdam-Rijnmond
Zeg nee! Tegen Hepatitis B Hepatitis B-campagne voor en door Chinezen in Rotterdam e.o. Reinoud Wolter GGD Rotterdam-Rijnmond 乙型肝炎行動 China aan de Maas Bestrijding Hepatitis B.Sinds 1989 zwangerschapsscreening.sinds
Nadere informatieOptimalisatie regionale hepatitiszorg regio Arnhem
Optimalisatie regionale hepatitiszorg regio Arnhem Analyse knelpunten C. Richter, internist-infectioloog 2 Vaststellen knelpunten regio Arnhem Expertmeeting met hepatitiscentrum, huisartsen,verloskundigen,
Nadere informatieACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
INTERLINE INFECTIEZIEKTEN januari 2015 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding Werkgroepleden: Mevrouw J.W. (Jolande) Bouwhuis, internist-infectioloog De heer P.H.P.
Nadere informatieHepatitis C, een update. Vincent Rijckborst, Maag-Darm-Leverarts Milan J. Sonneveld, AIOS Maag-Darm-Leverziekten
Hepatitis C, een update Vincent Rijckborst, Maag-Darm-Leverarts Milan J. Sonneveld, AIOS Maag-Darm-Leverziekten Disclosures spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieHepatitis C campagne - achtergronden van de campagne en hepatitis C -
Hepatitis C campagne - achtergronden van de campagne en hepatitis C - Maike Berghuijs NIGZ Charles Helsper Julius Centrum Landelijke Hepatitis Week - 19 januari 2009 M. Berghuijs, NIGZ & CW Helsper, Julius
Nadere informatieHepatitis B. www.hepatitisinfo.nl
Hepatitis B www.hepatitisinfo.nl Hepatitis B Epidemiologie Transmissie Virologie HBV kliniek / symptomen Diagnostiek Behandeling Preventie Prevalentie chronische hepatitis B in volwassenen Bron: http://wwwnc.cdc.gov/travel/yellowbook/2016/infectious-diseases-related-to-travel/hepatitis-b#4621
Nadere informatieHepatitis C behandeling in Nederland, hoe hebben wij dat in 2016 gedaan?
Hepatitis C behandeling in Nederland, hoe hebben wij dat in 2016 gedaan? Dinsdag 1 november, 2016 Robert J. De Knegt Erasmus MC Rotterdam, the Netherlands r.deknegt@erasmusmc.nl Disclosures Honoraria for
Nadere informatieFocus wie ooit gediagnosticeerd moet nog behandeld worden. Prof. dr. Jan Hendrik Richardus Dr. Robine Hofman Abby Falla, MSc
Focus 2016-2017 wie ooit gediagnosticeerd moet nog behandeld worden Prof. dr. Jan Hendrik Richardus Dr. Robine Hofman Abby Falla, MSc Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC, Rotterdam Nationale
Nadere informatieHepatitis, met de nadruk op hepatitis B en C
Klinisch redeneren Hepatitis, met de nadruk op hepatitis B en C Yolanda Vis, 17 december 2015 Leerdoelen De verschillende vormen van hepatitis benoemen en aangeven wat het belang is van vroegtijdige diagnostiek
Nadere informatieHEPATITIS B. J.W. den Ouden-Muller internist Rotterdam
HEPATITIS B J.W. den Ouden-Muller internist Rotterdam Wat is Hepatitis B? Hepatitis B is een ontsteking van de lever veroorzaakt door het hepatitis B virus (HBV) en is een van de meest voorkomende infectieziekten
Nadere informatie> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78
Nadere informatieValkuilen bij diagnostiek hepatitis ABC
Valkuilen bij diagnostiek hepatitis ABC Streeklab GGD Amsterdam, 30 okt 2009 Hans L. Zaaijer, arts-microbioloog AMC - Klinische Virologie / Sanquin - Bloedoverdraagbare Infecties leverontsteking chemisch/toxisch
Nadere informatieInleiding. Werkgroepleden:
INTERLINE INFECTIEZIEKTEN januari 2015 Inleiding Werkgroepleden: Mevrouw J.W. (Jolande) Bouwhuis, internist-infectioloog De heer P.H.P. (Paul) Groeneveld, internist-infectioloog De heer J. (Joop) Barkmeyer,
Nadere informatieSessie V 10.20 uur 11.45 uur Epidemiologie van virale hepatitis in NL. Moderatie Jim van Steenbergen & Hans Zaaijer. Jim van Steenbergen, INZI RIVM
Sessie V 10.20 uur 11.45 uur Epidemiologie van virale hepatitis in NL Moderatie Jim van Steenbergen & Hans Zaaijer Jim van Steenbergen, INZI RIVM Epidemiologie, bestrijding, preventie HAV HBV Transmissie
Nadere informatieDe cascade of care van hepatitis B en C in beeld. Irene Veldhuijzen
De cascade of care van hepatitis B en C in beeld Irene Veldhuijzen Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring
Nadere informatieIs hepatitis C eliminatie in Nederland wel mogelijk? Andy IM Hoepelman Hoogleraar Interne Geneeskunde & Infectieziekten UMC Utrecht
Is hepatitis C eliminatie in Nederland wel mogelijk? Andy IM Hoepelman Hoogleraar Interne Geneeskunde & Infectieziekten UMC Utrecht Disclosures Gilead, Pfizer, ViiV Eliminatie van infectie: Incidentie
Nadere informatieBundeling van data over sterfte, identificatie en behandeling van hepatitis in Nederland, en het bewustzijn daarover
Bundeling van data over sterfte, identificatie en behandeling van hepatitis in Nederland, en het bewustzijn daarover Robine Hofman, Irene Veldhuijzen, Solko Schalm, Jan Hendrik Richardus Colofon Auteurs
Nadere informatieBehandelproblematiek en laatste ontwikkelingen in Hepatitis B Nationale hepatitis dag 2017
Behandelproblematiek en laatste ontwikkelingen in Hepatitis B Nationale hepatitis dag 2017 Bart Takkenberg Academisch Medisch Centrum Amsterdam Disclosures Speaker for Gore WL, Bayer, and Norgine Advisory
Nadere informatieHEPATITIS B EN ZWANGERSCHAP. Ann-Sophie Page & Gerbrich van den Bosch 04-11-2014
HEPATITIS B EN ZWANGERSCHAP Ann-Sophie Page & Gerbrich van den Bosch 04-11-2014 INTRODUCTIE HBV = dsdna virus, hoge viremie, zeer infectieus (50-100x infectieuzer dan HIV) Transmissie door contact met
Nadere informatieHCV in verslavingszorg en penitentiaire inrichtingen
Improving Mental Health by Sharing Knowledge HCV in verslavingszorg en penitentiaire inrichtingen Esther Croes, MD PhD arts-epidemioloog Wie heeft HCV in NL? MSM 5% hemofilie pt 2% laag risico groepen
Nadere informatieEen nationaal hepatitis plan voor Nederland
Een nationaal hepatitis plan voor Nederland 1 PROF. DR. JAN HENDRIK RICHARDUS AFDELING MAATSCHAPPELIJKE GEZONDHEIDSZORG ERASMUS MC, ROTTERDAM Disclosure belangen spreker 2 (potentiële) belangenverstrengeling:
Nadere informatieNationale Hepatitis Dag 2015. 1 oktober 2015. Screening en Opsporing
Nationale Hepatitis Dag 2015 1 oktober 2015 Screening en Opsporing Heropsporing -- Resultaten tot nu toe Sophie Willemse Maag-Darm-Leverarts Academisch Medisch Centrum Disclosure belangen spreker Disclosure
Nadere informatieVoorwoord. L&W MasterClasses en Soa Aids Nederland wensen u veel succes en plezier tijdens het volgen van deze MC+ hepatitiden.
Voorwoord Deze MasterClass+ Hepatitiden & hiv, afgekort MC+ is tot stand gekomen in nauwe samenwerking tussen L&W MasterClasses en Soa Aids Nederland (expertisecentrum voor HIV/Aids en andere SOA). Samen
Nadere informatieAmsterdam HCV screening in de publieke gezondheidszorg: Van pilot projecten naar nationale aanpak
Amsterdam HCV screening in de publieke gezondheidszorg: Van pilot projecten naar nationale aanpak Freke Zuure Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieScreening en opsporen HBV en HCV, WBO en VWS Stand van zaken. Ariene Rietveld, RAC
Screening en opsporen HBV en HCV, WBO en VWS Stand van zaken Ariene Rietveld, RAC Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Nadere informatieNieuwe therapie voor HCV. Einde van het virus? Prof.Dr.H.Van Vlierberghe Dienst Maag-, Darm- en Leverziekten UZ Gent Tel 09 332 2374/ 09332 2371
Nieuwe therapie voor HCV. Einde van het virus? Prof.Dr.H.Van Vlierberghe Dienst Maag-, Darm- en Leverziekten UZ Gent Tel 09 332 2374/ 09332 2371 Hepatitis C pipeline 2 1. Sarrazin et al, J Hepatol(2012);56:S88-100);
Nadere informatieHepatitis E, wat moet je ermee?
Hepatitis E, wat moet je ermee? Caroline Swanink, arts-microbioloog Rijnstate 11 oktober 2016 Wanneer verricht u diagnostiek naar hepatitis E virus? A. Altijd bij een acuut hepatitis beeld B. Bij een acuut
Nadere informatieHepatitis 12 en 13 april Suzanne Marcelis, huisarts Ilse Overdevest, arts-microbioloog Anne-Marie Wensing, MDL-arts
Hepatitis 12 en 13 april 2018 Suzanne Marcelis, huisarts Ilse Overdevest, arts-microbioloog Anne-Marie Wensing, MDL-arts CASUS Vrouw 52 jaar VG: geelzucht Med: Panadol, chronisch gebruik ivm hoofdpijn
Nadere informatieIn Nederland zijn ongeveer 60.000 chronische
epidemiologie Gezondheidswinst van antivirale therapie nog veel te onbekend Onnodige sterfte door hepatitis B en C drs. Hilje Logtenberg-van der Grient, arts, hoofd Nationaal Hepatitis Centrum, Amersfoort
Nadere informatieHepatitis C: Update Nationale Hepatitis Dag 2017
Hepatitis C: Update Nationale Hepatitis Dag 2017 Dr. M.J. Sonneveld AIOS MDL - epidemioloog Disclosures Speakers fees: Roche, BMS, Gilead Advisory boards: Roche, BMS, Gilead Research support: Roche, BMS
Nadere informatieallemaal beestjes 2010 Hepatitis B en C ziektebeeld prognose het virus z n strategie behandelmogelijkheden counseling de patiënt Van Hattum MDL
allemaal beestjes 2010 Hepatitis B en C ziektebeeld prognose het virus z n strategie behandelmogelijkheden counseling de patiënt Van Hattum allemaal beestjes 2010 Hepatitis B en C ziektebeeld prognose
Nadere informatiehepatitis A en E: voorkomen, herkennen, behandelen
hepatitis A en E: voorkomen, herkennen, behandelen Cursorisch onderwijs, 22 maart 2017, Veldhoven prof.dr. Hans L. Zaaijer, arts-microbioloog AMC - Klinische Virologie Sanquin - Bloedoverdraagbare Infecties
Nadere informatieVan testen tot behandeling Opsporen van HCV positieve bewoners van Maatschappelijke Opvanghuizen en bezoekers van Inloophuizen in Amsterdam
Van testen tot behandeling Opsporen van HCV positieve bewoners van Maatschappelijke Opvanghuizen en bezoekers van Inloophuizen in Amsterdam 3e Nederlands Harm Reduction congres - 17 april 2018 Hilje Logtenberg
Nadere informatieDetectie van occulte Hepatitis B bij bloeddonoren
Detectie van occulte Hepatitis B bij bloeddonoren Marco Koppelman 1, Theo Cuypers 2, Harry Bos 1, Maarten Koot 2, Hans Zaaijer 3 1 afdeling Nationaal Screening laboratorium Sanquin (NSS), divisie Diagnostiek
Nadere informatieAan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus EJ 'S-GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ 'S-GRAVENHAGE 0530. Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl
Nadere informatieFiguren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2011 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20-35
Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland 2011 surveillance rapport Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20-35 december 2012 Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting 11
Samenvatting Dit advies gaat over de vraag of het wenselijk is om mensen die chronisch geïnfecteerd zijn met het hepatitis B-virus (HBV) of het hepatitis C-virus (HCV) op te sporen door middel van screening.
Nadere informatieBevorderen van Hepatitis B screening in de Turkse gemeenschap in Rotterdam Ytje van der Veen Presentatie: Dr. Jan Hendrik Richardus
Bevorderen van Hepatitis B screening in de Turkse gemeenschap in Rotterdam 2007 2011 Ytje van der Veen Presentatie: Dr. Jan Hendrik Richardus - Hepatitis B (HBV) bij Turkse Nederlanders - Vooronderzoek
Nadere informatieFiguren en Tabellen. Tuberculose in Nederland 2010 surveillance rapport. behorend bij. Incidentie 0-2 >2-4 >4-6 >6-10 >10-20 >20
Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland 21 surveillance rapport Incidentie - 2 >2-4 >4-6 >6-1 >1-2 >2 december 211 Figuren en Tabellen behorend bij Tuberculose in Nederland 21 Hoofdstuk
Nadere informatieBehandeling en monitoring
Behandeling en monitoring De behandeling van virale hepatitis bij opiaatafhankelijke patienten: knelpunten en nieuwe kansen D.M. Hotho Arts-assistent in opleiding tot MDL-arts Erasmus MC Rotterdam Disclosure
Nadere informatieTelbivudine is geen middel van eerste keus voor de behandeling van
1801970; Hepatitis B Consultatiedocument Farmacotherapeutisch Kompas voor registratiehouders Graag reactie voor 31 januari 19 van de registratiehouders die volgens de consultatieprocedure kunnen reageren.
Nadere informatieGeïndividualiseerde behandeling van chronische hepatitis B-patiënten
Geïndividualiseerde behandeling van chronische hepatitis B-patiënten Individualized management of patients with chronic hepatitis B Dr. W.P. Brouwer 1 Samenvatting Op 16 oktober 2015 promoveerde dr. W.P.
Nadere informatieSessie V 10.30 uur 11.00 uur Epidemiologie en bestrijding van hepatitis C in NL. 27 september 2014 De 24 uur van Vanenburg
Sessie V 10.30 uur 11.00 uur Epidemiologie en bestrijding van hepatitis C in NL 27 september 2014 De 24 uur van Vanenburg Jim van Steenbergen, INZI LCI/RIVM Vandaag 1). HCV-screening cohort baby boom in
Nadere informatiewww.virology-education.nl
HEPATITIS MASTERCLASS UTRECHT 2016-2017 MEETING PROSPECTUS www.virology-education.nl INHOUD Introductie... 3 Meeting beschrijving... 4 Achtergrond... 4 Leerdoelen... 4 Opzet... 4 Doelgroep... 4 Voorzitters...
Nadere informatieHEPATITIS C: NIEUWE MIDDELEN EN BEREIKTE RESULTATEN
HEPATITIS C: NIEUWE MIDDELEN EN BEREIKTE RESULTATEN Robert J. de Knegt, MDL-arts Erasmus MC, afd. Maag-Darm-Lever ziekten Rotterdam r.deknegt@erasmusmc.nl Disclosures Honoraria for consulting or speaking
Nadere informatieRegionaal organiseren van hepatitis zorg. Concept Nationaal Hepatitisplan
Regionaal organiseren van hepatitis zorg Concept Nationaal Hepatitisplan Nationale Hepatitis Dag 2015 Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Geen
Nadere informatieKosteneffectiviteit van Hepatitis C behandeling
Kosteneffectiviteit van Hepatitis C behandeling H. Orlent AZ Sint Jan Colloquia Disclaimers Geen gezondheidseconoom Geen expert in kosten effectiviteit analyses Kostprijs van nieuwe medicatie hoog van
Nadere informatie1. Doelen en aanpak van een Amsterdams actieplan voor optimale hepatitis B en C preventie en zorg
Amsterdams hepatitis B en C actieplan 22 april 2016 Inhoudsopgave 1 Doelen en aanpak van een Amsterdams actieplan voor optimale hepatitis B en C 1 preventie en zorg 2 Planning bijeenkomsten en lijst van
Nadere informatieLCI-richtlijn hepatitis B Bijlage 3. Vragenlijst over hepatitis B
LCI-richtlijn hepatitis B Bijlage 3. Vragenlijst over hepatitis B Algemeen Deze vragenlijst biedt de mogelijkheid gegevens te verzamelen voor bron- en contactonderzoek na een melding van hepatitis B. Hoewel
Nadere informatieHBV-vaccinatieprogramma voor risicogroepen
HBV-vaccinatieprogramma voor risicogroepen Hans van den Kerkhof Paul van Beek Anouk Urbanus Landelijke Coördinatie Infectieziekte (LCI) Centrum Infectieziektebestrijding RIVM 1 Disclosure belangen Hans
Nadere informatieNieuwsbrief Korte Keten september 2008
Nieuwsbrief Korte Keten september 2008 Hierbij de derde nieuwsbrief van het project korte keten. In het kader van dit project zijn tot dusver 20 GGDen bezocht. Veel GGDen onderzoeken wat zij kunnen doen
Nadere informatie1. Vragen over de hepatitis B aandachtscampagne
VRAAG EN ANTWOORD Hepatitis B aandachtscampagne: Zeg Nee!...Tegen hepatitis B 1. Vragen over de hepatitis B aandachtscampagne Q. Wat is het doel van de campagne? A. We willen Chinezen woonachtig in Rotterdam
Nadere informatieBijlage 4 Vragenlijst over hepatitis B
Bijlage 4 Vragenlijst over hepatitis B Algemeen Deze vragenlijst biedt de mogelijkheid gegevens te verzamelen voor bron- en contactonderzoek na een melding van hepatitis B. Hoewel bij chronische hepatitis
Nadere informatieRichtlijn Behandeling van chronische hepatitis-b-virusinfectie Samenvatting
Richtlijn Behandeling van chronische hepatitis-b-virusinfectie Samenvatting De Richtlijn Behandeling van chronische hepatitis-b-virusinfectie is door de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen
Nadere informatieNieuwe Medicatie hoe lang nog te betalen?
Nieuwe Medicatie hoe lang nog te betalen? Wat mag een QALY volgens u kosten 1. 20.000 euro 2. 50.000 euro 3. 80.000 euro 4. geen mening 14% 14% 29% Stemronde Geopend 43% 10 Mag hepatitis C behandeling
Nadere informatieMeer dan opsporen. Nationaal hepatitisplan: een strategie voor actie
Meer dan opsporen Nationaal hepatitisplan: een strategie voor actie Wat is het probleem? 450-500 sterfgevallen door de gevolgen van een infectie met het hepatitis B- of C-virus. 40.000 personen zijn naar
Nadere informatieLabdiagnostiek en epidemiologie van hepatitis A-E
Labdiagnostiek en epidemiologie van hepatitis A-E Masterclass, 26 maart 2019 Hans L. Zaaijer, arts-microbioloog AMC - Klinische Virologie Sanquin - Bloedoverdraagbare Infecties Epidemiologie virale hepatitis
Nadere informatieInfectieziekten en werk: een blik op de toekomst. Jaap Maas Heijermanslezing 13 juni 2014
Infectieziekten en werk: een blik op de toekomst Jaap Maas Heijermanslezing 13 juni 2014 Opbouw praatje Wat hebben we al bereikt; BAH principe; KIZA, nieuwe stijl; Gezondheidsraad advies: criteria voor
Nadere informatierichtlijn Behandeling van chronische hepatitis-b-virusinfectie
richtlijn Behandeling van chronische hepatitis-b-virusinfectie Samenvatting De richtlijn Behandeling van chronische hepatitis-b-virusinfectie is door de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen
Nadere informatieDataverzameling en datakwaliteit. Karakteristieken van de geregistreerde populatie
Dataverzameling en datakwaliteit De controle op de verzameling en de kwaliteit van de gegevens is cruciaal voor de waarde van observationele gegevens die door de Stichting HIV Monitoring (SHM) verzameld
Nadere informatieHIV een kleine update. Marjolijn Pronk 16 januari 2018
HIV een kleine update Marjolijn Pronk 16 januari 2018 Hiv een kleine update HIV in Nederland Testen in de huisarts praktijk HIV en cart (combination antiretroviral therapy) De (nieuwe) HIV patient, wat
Nadere informatieIcterus na tropenbezoek. Sophie Willemse Maag-Darm-Leverarts Academisch Medisch Centrum
Icterus na tropenbezoek Sophie Willemse Maag-Darm-Leverarts Academisch Medisch Centrum Casus 1 Man, 51 jaar Voorgeschiedenis Niertransplantatie prednison, cellcept en tacrolimus M. Bechterew etanercept
Nadere informatieBeoordelingsrapport peginterferon-α-2a (Pegasys ) en peginterferon-α-2b (Pegintron ) bij de indicatie acute hepatitis C
Beoordelingsrapport peginterferon-α-2a (Pegasys ) en peginterferon-α-2b (Pegintron ) bij de indicatie acute hepatitis C 1. Samenvatting De Commissie Farmaceutische Hulp heeft een beoordelingsrapport vastgesteld
Nadere informatiePROCEDURE BIJ PRIK-, SNIJ-, SPAT- EN BIJTWONDEN
PROCEDURE BIJ PRIK-, SNIJ-, SPAT- EN BIJTWONDEN Een patiënt met prik-, snij-, spat- en bijtwonden kan zich melden bij de huisarts, bedrijfsarts of SEH. Het op de SEH van het MCL gebruikte protocol en meldingsformulier
Nadere informatieHoeveel chronische hepatitis B patiënten zijn er in Nederland? Irene Veldhuijzen, PhD RIVM-CIb
Hoeveel chronische hepatitis B patiënten zijn er in Nederland? Irene Veldhuijzen, PhD RIVM-CIb Nationale Hepatitisdag 1-10-2015 Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker Geen (potentiële)
Nadere informatieHepatitis B-vaccinatie bij druggebruikers
Hepatitis B-vaccinatie bij druggebruikers 1 15 juli 2011 Coördinatie Vaccinatieprogramma hepatitis B-risicogroepen Vaccinatieprogramma in vogelvlucht Proefproject 1998-2002 in 7 GGD regio s Nov 2002 start
Nadere informatieDisclosure belangen spreker. Geen (potentiële) belangenverstrengeling
Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker Geen (potentiële) belangenverstrengeling Nationale Hepatitis dag Ida Haisma, 1 november 2016 Hoofd Kennis en Beleid, Plv. Directeur Missie en doelen
Nadere informatieDe oudere patiënt met comorbiditeit
De oudere patiënt met comorbiditeit Dr. Arend Mosterd cardioloog Meander Medisch Centrum, Amersfoort Dr. Irène Oudejans klinisch geriater Elkerliek ziekenhuis, Helmond Hartfalen Prevalentie 85 plussers
Nadere informatieHeropsporing en herevaluatie van chronische hepatitis B en C in regio Arnhem
Heropsporing en herevaluatie van chronische hepatitis B en C in regio Arnhem Kirsten Wevers Ghita Puts Toos Waegemaekers GGD Gelderland-Midden 2 Heropsporing: gerechtvaardigd? Ethisch: proportioneel en
Nadere informatiePROCEDURE BIJ PRIK-, SNIJ-, SPAT- EN BIJTWONDEN
PROCEDURE BIJ PRIK-, SNIJ-, SPAT- EN BIJTWONDEN Een patiënt met prik-, snij-, spat- en bijtwonden kan zich melden bij de huisarts, bedrijfsarts of SEH. Het op de SEH van het MCL gebruikte protocol en meldingsformulier
Nadere informatieBehandeling van Hepatitis C
Behandeling van Hepatitis C MDL-centrum IJsselland Ziekenhuis www.mdlcentrum.nl Inleiding Uw behandelend arts heeft bij u Hepatitis C geconstateerd. De MDL-verpleegkundige gaat u begeleiden bij het behandelen
Nadere informatieVoorstellen. Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen
Voorstellen Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen Niertransplantatie UMCG Niertransplantatie 8 centra NL * UMC 1 e jaar UMC vervolg 2 e lijn, periferie
Nadere informatieCMV, EBV, Toxoplasma. Diagnostiek. Inge Gyssens Dienst infectieziekten Internist infectioloog
CMV, EBV, Toxoplasma Diagnostiek Inge Gyssens Dienst infectieziekten Internist infectioloog Man, 50 jaar Sinds 8d uit Thailand, 1 maand verblijf (nieuwe partner aldaar) Branderig gevoel ter hoogte van
Nadere informatiePrenatale Screening Infectieziekten en Erytrocytenimmunisatie
Prenatale Screening Infectieziekten en Erytrocytenimmunisatie Inleiding: het bevolkingsonderzoek PSIE Medisch adviseur RIVM RCP 1 Inhoud PSIE-programma RIVM-RCP: resultaten PSIE aandachtspunten Veranderingen
Nadere informatieArtikel Effectieve verwijzing van chronische hepatitis B-patiënten en bescherming van contacten door de GGD
Artikel Effectieve verwijzing van chronische hepatitis B-patiënten en bescherming van contacten door de GGD R.P.M. Koene, M.F. Lohuis, J. Terpstra, R. Wessel De GGD heeft een regiefunctie bij de begeleiding
Nadere informatieBELANGRIJKSTE BEVINDINGEN
APRIL 213 INHOUD Het doel van de thermometer is een eerste berichtgeving over de stand van zaken in 212 over seksuele gezondheid in Nederland. De thermometer bevat nieuwe gegevens van de soa-centra, aangiftecijfers,
Nadere informatieScreening van pasgeborenen
Screening van pasgeborenen Algemeen en prenataal Arjan Lock, arts M&G 6 november 2014 Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Nadere informatieAan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Zorginstituut Nederland Pakket Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG 0530.2014126249 Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus
Nadere informatieHepatitis B-vaccinatiebeleid voor drugsgebruikers. Nationale Hepatitis Dag 1 oktober 2015 Anouk de Gee
Hepatitis B-vaccinatiebeleid voor drugsgebruikers Nationale Hepatitis Dag 1 oktober 2015 Anouk de Gee Disclosure belangen spreker Voor deze bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven: Projectfinanciering
Nadere informatieFlaviviridae family Genus Hepacivirus Diameter 50 nm 11 genotypes (1-11), verschillende subtypes
HCV HCV Flaviviridae family Genus Hepacivirus Diameter 50 nm 11 genotypes (1-11), verschillende subtypes (a,b,c, ) Reservoir: mens ssrna + virus (9600b) Icosahedraal capside Lipidenbilayer enveloppe met
Nadere informatieBehandeling van gestoorde levertesten. Prof.Dr.H.Van Vlierberghe Dienst Maag-, Darm- en Leverziekten UZ Gent
Behandeling van gestoorde levertesten. Prof.Dr.H.Van Vlierberghe Dienst Maag-, Darm- en Leverziekten UZ Gent Behandeling van gestoorde levertesten = steeds de behandeling van de OORZAAK van deze gestoorde
Nadere informatieAPRIL 2014. Pagina 1 van 9
APRIL 214 Inhoud Het doel van de thermometer is een eerste berichtgeving over de stand van zaken in 213 over seksuele gezondheid in Nederland. De thermometer bevat nieuwe gegevens van de centra seksuele
Nadere informatieWel of niet getest, en wat was de uitslag?
Farand Laghaei en Agnes van der Poel Wel of niet getest, en wat was de uitslag? Zelfgerapporteerde vs. geregistreerde infectieziektestatus van harddrugsgebruikers in de verslavingszorg Farand Laghaei en
Nadere informatieSneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie
Sneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie Andrea Bruning, MD PhD AIOS Medische Microbiologie Overzicht Introductie - Point-of-care
Nadere informatieInhoudsopgave Inleiding Voor wie is deze brochure? 1. Hepatitis 2. Behandeling medicijnen Alternatieve aanvullende behandelingen
Inhoudsopgave Inleiding 1 Voor wie is deze brochure? 1 1. Hepatitis B 1 1.1 Wanneer behandelen 1 1.2 Wanneer niet behandelen 2 1.3 Zwangerschap en behandeling 3 2. Behandeling en medicijnen 4 2.1 PEG-interferon
Nadere informatieNationaal Hepatitis Plan
Nationaal Hepatitis Plan Meer dan opsporen Esther Croes MD PhD namens de stuurgroep Hepatitis DISCLOSURE BELANGEN - Esther Croes NHD 2018: lustrum Rotterdam! 3 Waarom een NHP? 600 Virale hepatitis: totaal
Nadere informatieArtikel Herhaalde melding van chronische hepatitis B-patiënt: negeren of patiënt benaderen?
Artikel Herhaalde melding van chronische hepatitis B-patiënt: negeren of patiënt benaderen? A. Deuring, L. Bovée, W. Marsman, J. Wesselink, A. van den Hoek Er is in Nederland geen meldingsplicht voor patiënten
Nadere informatieSOA-spreekuur. in de Academische Huisartsenpraktijk Groningen. Alie van der Heide, SOA-praktijkassistent
SOA-spreekuur in de Academische Huisartsenpraktijk Groningen Alie van der Heide, SOA-praktijkassistent TRIAGE Verzoek Soa test/vraag SOA Klachten Geen Klachten Huisarts Soa spreekuur assistente Het SOA-consult
Nadere informatieUw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede)
Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede) Deze folder is bedoeld voor mensen die samen met hun partner een kind willen krijgen
Nadere informatieInnovatieplatform Hepatotrope Pathogenen
CMI Centrum voor Medische Innovatie Innovatieplatform Hepatotrope Pathogenen Prof. Geert Leroux-Roels - UGent Infecties van de lever: een overzicht Bacteriën Pyogene abcessen Tuberculose Virussen Herpesvirussen
Nadere informatieWat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg
Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl
Nadere informatieHCV. Despite Public Health Efforts Many Patients are Still Affected
HCV Frederik Nevens Hepatologie UZ Gasthuisberg KULeuven WKBV september 24 Despite Public Health Efforts Many Patients are Still Affected United States World 4 million 17 million Source: National Health
Nadere informatie